Protestantse Gemeente Sint-Michielsgestel - Schijndel c.a. Nummer 6-november 2014
KERKDIENSTEN De kerkdiensten worden begonnen en afgesloten samen met de kinderen. Tijdens de dienst is er voor kinderen vanaf 3 jaar t/m groep 8 van de basisschool kindernevendienst.
AFSCHEID NEMEN Afscheid nemen is met zachte vingers wat voorbij is dichtdoen en verpakken in goede gedachten en herinnering. Is verwijlen bij een brok leven en stilstaan op de pieken van pijn en vreugde Afscheid nemen Is met dankbare handen weemoedig meedragen al wat waard is niet te vergeten… Is moeizaam de draden losmaken en uit het spinrag der belevenissen loskomen en achterlaten en niet kunnen vergeten… (Dietrich Bonhoeffer)
1
De bestemmingen van de diaconale collectes staan, voorzien van een toelichting, in dit kerkblad bij de kopij van Kerkinactie/Diaconie. Zondag 9 november, 10.00 uur. Ds. D. Strasser uit Son. Koffiedrinken na de dienst. Zondag 16 november, 10.00 uur. Mw. Ds. W.M. van Loon van–Kuiper uit Culemborg. Viering van de Maaltijd van de Heer. Zondag 23 november, 10.00 uur. Mw. Ds. I. M. den Hartog. Laatste zondag kerkelijk jaar. m.m.v.de cantorij. Koffiedrinken na de dienst. Zondag 30 november, 10.00 uur. Marit Eikelenboom uit Lopikerbroek. e 1 advent. Zondag 7 december, 10.00 uur. Mw. Ds. I. M. den Hartog e 2 advent. Zondag 14 december, 10.00 uur. Ds. M. Kroon uit Best. e 3 advent. Koffiedrinken na de dienst.
CRECHE Voor kinderen van 0 tot en met 2 jaar is er oppasdienst op verzoek. Wilt u gebruikmaken van de oppasdienst, geef dat dan voor vrijdag 19.00 uur door aan Janneke Verhagen, telefoonnummer 073-6148714.
2
ACTIVITEITENAGENDA
VAN DE PREDIKANT VAN DE PREDIKANT
Pagina 9 november
Derde bijeenkomst doopouders.
6
18 november
Voorbereiding dienst 23 november.
6
19 november
Koffieochtend.
18
20 november
De Bijbel in Gewone Taal in de Abdij van Berne.
6
25 november
Nederland leest.
7
28 november
Wandelen en bezinnen.
17
9 december
Lezing Drs. J.J. Suurmond.
19
16 december
Kerstlunch senioren
10
VAN DE REDACTIE INLEVEREN KOPIJ Het eerstvolgende kerkblad verschijnt in de week van 9 december. Hiervoor kunt u uw kopij uiterlijk 2 december inleveren op onderstaand e-mail-adres:
[email protected]
Ook kunt u uw kopij inleveren bij: Simone Barten, Fresiahof 1, 5482 RA Schijndel, tel: 5479315. Leo Steinhart, Mgr. Hermuslaan 67, 5271NP St Michielsgestel, tel: 5513429
Leven in verbinding met de seizoenen en met onze herinneringen Als je de trekvogels weer zuidwaarts ziet vliegen, in hun prachtige formaties, dan weet je: deze zomer is definitief voorbij. De herfst is een tijd van oogsten, van vreugde (als de oogst goed was vooral) maar ook een tijd van herinneringen ophalen aan de voorbije zomer. Jammer eigenlijk, dat we geen dankdag voor de oogst meer vieren, zoals op vele plaatsen boven de rivieren nog gebeurt in de protestantse kerken op de eerste woensdag in november. Het was mooi om hier een beetje bij aan te sluiten in de Lambertuskerk in Gemonde, waar we op 26 oktober een Choral Evensong hielden in de Anglicaanse traditie met de cantorij van de protestantse gemeente in Kleve, die al eerder in onze kerk optrad (aan de vooravond van Pinksteren 2012). De akoestiek van de Lambertuskerk is heel geschikt voor dergelijke koormuziek. Onze kerk is daar net iets te klein voor. Zo'n tachtig mensen genoten hiervan en zongen de bekende liederen aan begin en eind mee (Blijf bij mij Heer en De dag door uw gunst ontvangen). Eugene de Groot droeg een prachtig gedicht van Ida Gerhardt ('Georgica') voor waarin de harde arbeid op het land en in de tuin de tuinman in zijn spieren en botten gaat zitten. Het eindigt als volgt: 'Delft straks uw spa voor mij de wig, vergeet waar ik geborgen lig. Voorbij mijn moeite, nood en pijn moet er een tuin van sterren zijn.' (uit de bundel 'Het Sterreschip', 1979) Mooi hoe de verbinding van de tuinman met zijn land ook een perspectief van vergankelijkheid en eeuwigheid laat zien. De materie, het moeizame zwoegen op het land, verwijst naar het immateriële: de wereld van het geloof. Datzelfde gebeurt ook in een prachtig herfstgedicht van Rainer Maria Rilke, dat in een Nederlandse vertaling opgenomen werd in ons Nieuwe Liedboek, op p.1194: Herfst De blaren vallen, vallen als van ver, als welkten in de hemel verre tuinen; ze vallen met ontkennende gebaren. En in de nachten valt de zware aarde uit alle sterren in de eenzaamheid. Wij allen vallen. Deze hand zal vallen. En kijk je naar de andere: het is in alle. Maar Eén is er. Hij vangt dit vallen oneindig teder in zijn handen op.
3
4
Als je deze herfstgedichten leest, als je zelf geniet van de prachtige herfstkleuren en tegelijkertijd weemoedig wordt om de zomer die niet terugkeert, de vergankelijkheid van de natuur, dan realiseer je je dat wij onze gestorvenen eigenlijk alleen in dit seizoen kunnen gedenken. Allerzielen en Allerheiligen op 1 en 2 november. En wij gedenken onze overledenen op de laatste zondag van het kerkelijk jaar, dit jaar op zondag 23 november. De cantorij zingt. De jongeren van de jeugdkapel willen wellicht een kleine bijdrage aan de viering leveren. En ik zou deze viering graag voorbereiden met enkele gemeenteleden op dinsdagochtend 18 november om 10 uur in het Gemeentecentrum. Hebt u zin om mee te doen? Meld u aan bij Marieke, per e-mail of per telefoon. Op het leesrooster staan voor die zondag Matteüs 24,14-35 en Daniël 12,1-4. Ik vermoed dat we het accent op Daniël gaan leggen en dat we van Matteüs een kleinere passage kiezen. 9 november: derde bijeenkomst doopouders: Je staat er niet alleen voor! Er zijn ook- voorzichtig, nieuwe vormen van gemeente-zijn aan het groeien, waar de mensen die alleen zondags naar de kerk gaan niets van merken. Eén daarvan is het project 'Je staat er niet alleen voor!' Hierin doen negen van de tien kinderen die ik de afgelopen vijf jaar heb mogen dopen, samen met hun ouders en broertjes en zusjes mee, en ook nog enkele ander kinderen. Wat doen we op zo'n zondagmiddag? Na binnenkomst met thee, limonade en iets lekkers, vertel ik een kort verhaal uit de Kijkbijbel en praat daar even met de kinderen over. Daarna gaan de kinderen naar hun eigen programma (lekker spelen in de tuin of in de crecheruimte) onder leiding van vrijwilligers uit onze gemeente. De ouders hebben een groepsbijeenkomst van ruim een uur, waarin we in de kring elkaar iets vertellen over ons geloof (naar aanleiding van meegebrachte symbolen), ons favoriete bijbelverhaal, en uitwisselen hoe we thuis met onze kinderen daar iets van door kunnen geven. Om zes uur eten we dan een door weer andere vrijwilligers gemaakte maaltijd, waar alle ouders, kinderen en vrijwilligers met elkaar om de tafel zitten. Om zeven uur kan iedereen dan naar huis. Hartelijk dank aan de vrijwilligers Ineke Kerkhoff, Caitlin Ross, Hennie Wijngaard, Imke van Vuuren en Annet en Guido de Bekker! Binnenkort merken ook de andere kerkgangers meer van deze groep, is de bedoeling. Wacht maar af! 20 november: een avond over de Bijbel in Gewone Taal in de Abdij van Berne In de herfstperiode, zo rond Hervormingsdag en Allerzielen/Allerheiligen, hebben we de goede gewoonte een oecumenische avond te organiseren voor de protestanten uit de omgeving (Heeswijk-Dinther, Uden-Veghel, BerlicumRosmalen, Sint-Michielsgestel-Schijndel) en de leden van de Abdijgemeenschap. Dit jaar leek het ons de moeite waard stil te staan bij de Bijbel in Gewone Taal, die 1 oktober jl. gepresenteerd werd. Een team van vertalers en Neerlandici van het Nederlands Bijbelgenootschap heeft maar liefst zeven jaar aan deze nieuwe vertaling uit de grondtekst gewerkt. Bovendien hebben testgroepen overal in het land tijdens dit proces meegelezen en hun commentaar gegeven. Deze vertaling is helemaal gericht op de ontvangers en moet begrijpelijk zijn voor alle Nederlanders met een VMBO (MAVO) niveau. Het resultaat is een zeer directe, zeer hedendaagse vertaling met nauwelijks moeilijke woorden en korte zinnen. Nadeel is dat er wel veel interpretaties in de tekst zitten, waar je het vanuit de 5
grondtekst niet mee eens hoeft te zijn. Een ander nadeel vind ik dat de Godsnaam JHWH (de Zijnde, die is en was en zal zijn) toch weer met 'Heer' vertaald is. 'De Heer, dat kan niet meer' was een actie die aan de vooravond van de Nieuwe Bijbelvertaling wel weerklank kreeg maar het niet haalde. Jammer! Ik zou deze dynamische Godsnaam toch echt niet zo beperkt-mannelijk vertaald willen zien (een vertaalkeuze uit de derde eeuw voor Christus, ten tijde van de Septuaginta, de Griekse vertaling ven de Hebreeuwse bijbel. Dat is toch wel erg lang geleden!) Maar wat let ons om in plaats van Heer iets anders te lezen, zoals 'De Eeuwige', 'de Aanwezige', 'Wees-er' (dan is de naam ook echt een aanspreektitel) of iets dergelijks? Dat doe ik dan meestal ook als ik uit deze vertalingen voorlees tijdens de eredienst. Over deze en andere vertaalkwesties rond de Bijbel in Gewone Taal willen enkele Norbertijnen uit de communauteit en een of twee protestantse dominees met ons in gesprek gaan. Ook zullen we met elkaar enkele bekende fragmenten in verschillende vertalingen lezen om te kijken wat deze nieuwe vertaling met ons doet. Van harte welkom vanaf 19.45 uur! Wie wil meerijden kan zich wenden tot Marieke, per e-mail of per telefoon. 25 november: Nederland leest: Een vlucht regenwulpen van Maarten 't Hart Literatuur is altijd een dankbaar medium om over godsdienst en levensverhalen na te denken. En helemaal als de betreffende roman ook nog eens als een afrekening met de godsdienst van je jeugd kan worden gezien! Dit jaar krijgen alle leden van de bibliotheek in de maand november het bovengenoemde boek van Maarten 't Hart cadeau. Marie-José Matthijssen nodigde mij uit om op 25 november in de bibliotheek een bespreking aan dit boek te wijden en erover in gesprek te gaan met lezers en lezeressen. Dat lijkt me een uitdaging, hier in het katholieke zuiden! Bovendien ben ik opgegroeid in Vlaardingen, naast Maassluis, waar 't Hart opgroeide. Pas onlangs las ik dat we op dezelfde middelbare school gezeten hebben: het Groen van Prinsterenlyceum in Vlaardingen. Ik zat daar wel twee schoolgeneraties later dan hij, want hij is dertien jaar ouder dan ik. De protestantse traditie neemt in mijn leven, uiteraard, een heel andere plaats in dan bij hem. Er zijn trouwens nog genoeg andere interessante thema's in het boek. Het thema van de eenzaamheid van een hypergevoelig en hyperintelligent kind, de opvoeding en wat daarin mis kan gaan, zijn grote liefde voor de natuur (die ik deel!), zijn zoektocht naar de ware liefde (wie deelt die niet?) enzovoorts. Wie leest mee en gaat met andere lezers en lezeressen in gesprek over dit toch bijzondere boek, dat ook een tijdsbeeld biedt? Het precieze tijdstip wordt nog bekendgemaakt. O ja,en het hierboven geciteerde herfstgedicht van Rilke staat op één van de laatste pagina's van dit boek in het Duits afgedrukt en vormt daar de aanleiding tot een angstaanjagende serie fantasieën en dromen over het thema vallen. Michiel de Wit in Israël Eind augustus reisde ik met Michiel een week in een huurauto door Israël, om hem mijn favoriete plekjes te laten zien. Zoals de bronnen van de Jordaan (Tel Dan) helemaal in het noorden, het Meer van Galilea, en natuurlijk Jeruzalem, 6
waar ik zelf enkele jaren woonde. Verder ontdekten we samen ook voor mij nieuwe plekken, zoals de berg Tabor met zijn prachtige uitzicht over benedenGalilea, en Rosj haNikra met zijn kalkrotsen aan de grens met Libanon. Toen ik hem had afgeleverd op zijn nieuwe school, een grote campus met allerlei andere opleidingen (talencursussen voor nieuwe immigranten, een landbouwschool compleet met koeienstal, manege, kinderboerderij etcetera), merkte ik meteen dat hij het hier geweldig naar zijn zin zou hebben. Inmiddels is de school eind oktober officieel geopend door niemand minder dan Shimon Peres. Michiel is behalve op Facebook ook te volgen met een weblog, dat te vinden is op: www.michieldew.wordpress.com Daar zijn ook leuke foto's te vinden. De school heet EMIS: Eastern Mediterranean International School. Leven in verbinding met de Grondtoon Coaching, Saskia van Mierlo Vlak na onze startzondag werd ik gebeld door Saskia van Mierlo, die op een boerderij in het buitengebied van Gemonde woont, met een prachtig stuk land erbij. Of ik wist dat de protestantse gemeente Best (met dominee Martin Kroon) precies hetzelfde jaarthema had als wij, en dat zij samen met Martin een aantal activiteiten aanbiedt in het kader van dat jaarthema. Nee, dat wist ik niet. Het was een goede aanleiding om mijn oude contacten met Martin Kroon te hernieuwen. Ooit studeerden we samen in Utrecht en in 1995 nam hij deel aan een driewekenseminar voor predikanten in Jeruzalem, dat ik leidde. Saskia en Martin vullen het jaarthema 'Leven in Verbinding' in op een manier die zowel gelovigen als niet-gelovigen iets te bieden heeft. Ik hoop daarom binnenkort een meer specifiek aanbod ook voor ons te kunnen doen. We zijn daarover in gesprek. De vijf workshops die op onze website werden aangeboden gaan op deze manier niet door, maar zullen op een andere manier worden aangeboden. Zie ook: www.grondtoon.nl Tenslotte: gesprekskring Carel ter Linden bij de Zusters van Liefde Deze zal in het nieuwe jaar worden aangeboden. Wie geïnteresseerd is,melde zich bij Marieke.
KERKENRAAD
Wat betreft de nieuwbouw: helaas zijn er nog geen huizen verkocht. Ook voor het Gemeentecentrum is nog geen koper gevonden. Dit alles maakt onze financiële situatie zeer zorgwekkend. Het onderhoud van de begraafplaats wordt vanaf 1 januari 2015 samen met vrijwilligers van de RK kerk gedaan. Onze RK broeders hebben een grote groep vaste vrijwilligers en willen graag samen met ons het protestantse gedeelte onderhouden. Wie uit onze gemeente wil hierbij helpen? Op 25 oktober is er een kerkenraadsdag. Carla, Wilbert en Jan Willem hebben een programma voorbereid, waardoor we als kerkenraad, met 3 nieuwe leden, elkaar beter leren kennen. Ook streven wij er naar om een lijst van aandachtpunten voor het beleidsplan voor het komende jaar (en de daarop volgende vier jaren) te formuleren. De volgende kerkenraadsvergaderingen zijn op 11 november en 17 december. Nyncke Donselaar, scriba KERKENRAADSDAG Zaterdag 25 oktober jl. hebben we met de Kerkenraad een ‘Kerkenraads-dag’ gehad. Daarin hebben we kennis hebben gemaakt met de nieuwe KR-leden Guido de Bekker, Paul van Enckevort en Jacqueline van Aarle. Ook de nieuwe voorzitter van de Kerkrentmeesters, Peter van Dis, was van de partij. De leiding van de gemeente berust bij de Kerkenraad. De Kerkenraad, waartoe alle ambtsdragers behoren, is het beleids- en bestuursorgaan van de gemeente. Het was daarom goed om, mede in het kader van het jaarthema Verbinden, in ontspannen sfeer kennis te maken, lekker te eten (Jan Willem heeft gekookt voor ons) en samen te praten over onze bijdragen aan en de uitdagingen voor de Kerkenraad. Om een klein beetje van de sfeer te proeven, hiernaast/hieronder een foto van de bijeenkomst en een link naar het YouTube filmpje dat we keken: ‘Be the change you want to see in the world’ https://www.youtube.com/watch?v=nGyutkBvN2s
KERKINACTIE / DIACONIE
In de vergadering van 24 september hebben we 3 nieuwe kerkenraadsleden mogen begroeten: Jacqueline van Aarle als pastoraal ouderling, Guide Bekker als jeugdouderling en Paul van Enckevort als diaken. We zijn erg blij met deze versterking. Afscheid hebben we genomen van Rob Voogt als kerkrentmeester en Mary Hermans als pastoraal ouderling. Ook vanaf deze plaats willen we hen nog heel hartelijk danken voor hun inzet voor onze gemeente! Door softwareproblemen is de jaarrekening pas in september besproken. We zien dit jaar een flinke aanslag op onze financiële reserve doordat er een voorziening moet worden getroffen voor de begraafplaats ( i.v.m. wettelijke regelingen moet er per graf een bepaald bedrag beschikbaar zijn voor onderhoud). Tevens vond er een afboeking van gemeentecentrum en pastorie plaats i.v.m. de verlaging van de WOZ. 7
COLLECT DOELEN 09-11-2014
actie schoenendoos, transport
16-11-2014 23-11-2014
Diaconaat - Bestrijding sociaal isolement Hospice Boxtel
30-11-2014
Noodhulp Syrië en Irak
07-12-2014 14-12-2014
Pastoraat - Van hart tot hart Weeshuis Oeganda
8
UITNODIGING KERSTLUNCH SENIOREN
JEUGD
De diaconie nodigt de senioren uit voor een kerstlunch in de kerk op dinsdag 16 december. Het wordt een samenkomst die in het teken staat van onderlinge ontmoeting in kerstsfeer. Dominee Marieke den Hartog houdt een korte overweging, Joop van de Bovenkamp speelt een muziekstuk op de piano en er is een heerlijke maaltijd.
VAN DE JEUGDOUDERLING
Alle gemeente leden ouder dan 75 jaar krijgen een persoonlijke uitnodiging, MAAR iedereen die wil komen is welkom! U moet zich wel aanmelden, graag vóór 10 december bij Adrie te Dorsthorst tel 5519340, of bij Elisabeth Mueller tel 8516931. Zij kunnen zo nodig ook vervoer voor u regelen. Het begint om 11.00 uur met koffie en het duurt tot ongeveer 13.30 uur.
COLLEGE VAN KERKRENTMEESTERS MUTATIES SEPTEMBER – OKTOBER
´Dat weet toch iedereen wel´, was mijn eerste gedachte, in de rol van kersverse jeugdouderling. Maar is dat wel zo? Ik wil enkele gedachten hierover met u delen. Gestel/Schijndel c.a. heeft een kleine kerkgemeente. Dat is onze kracht. Dat geldt ook voor de jeugd van onze kerkgemeente. Met weinigen doen we veel, en daar mogen we trots op zijn. De jeugd staat meer en meer onder druk en de kerk is niet meer vanzelfsprekend, een understatement. Belijdeniscatechisatie, bestaat dat nog? Op school wordt nog met respect geluisterd naar verhalen over kerk. Heb je nog tijd of zin om na een avondje ge-Facebook, of ge-Snapchat te kijken naar het laatste nieuws op de website van de kerk? ‘Oh, bestaat die website dan? Waar kan ik die dan vinden?’ Wat kunnen we hierbij? Nog altijd is er volop belangstelling voor het spirituele. Welke rol speel ik als ouder? Hoe heb ik de kerk destijds als kind of jongere beleefd? Past in deze nieuwe tijd een nieuwe aanpak? Veel vragen, maar ook veel kansen. Ik hoop dat bovenstaande een aanzet kan zijn tot een opbouwende discussie over de toekomst van de (jeugd-) kerk. Laten we in beweging blijven.
Verhuisd: •
De jeugd van de Protestantse Gemeente, wie zijn dat en wat doen ze eigenlijk?
Mw. S. E. Meinema -de Graaf, van Berkenlaan 109, naar De Beemden 48 St.-Michielsgestel.
•
Dhr. J. Ebbing, Rozenstraat 4, naar Hilversum.
•
Mevr. K.P. Goedhart, Teeuwishoek 14 Schijndel, naar Vrijhoeve – Capelle.
•
Mevr. M. N. M. Verstraeten, Zijweg Dungen 10 Schijndel naar Hei- en Boeikoop.
•
Mevr. I. V. Akker is naar het buitenland verhuisd.
•
Dhr. R. P. Voogt, Laurierstraat 38, naar Den Bosch.
•
Mw. E. Husmann – Tork, Valklaan 2, naar Boxtel .
•
Dhr. en Mw. Hanhart, Ceintuurweg 18, naar Lochem
•
Dhr. en Mw. Oosterbroek, van Van Merodestraat 8, naar Hortensiastraat 8b St.-Michielsgestel
In het spoor wat ik achterlaat verwonder ik mij keer op keer, en zie, hoe U stilletjes te werk gaat. Cees van Wijgerden Guido de Bekker KINDERNEVENDIENSTDIENST Hallo jongens en meisjes,
9
Schoenendoosactie Ook dit jaar doet de Kindernevendienst mee met de schoenendoosactie van Actie4Kids. Doordat er mensen uit meer dan duizend kerken en scholen meedoen, kan Actie4Kids 50.000 kinderen blij maken met een mooie schoenendoos die gevuld is met schoolspullen, toiletartikelen, speelgoed en een knuffel. Dit jaar gaan de schoenendozen naar Armenië, Malawi, Roemenië, Sierra Leone en Togo.
10
Doe mee en laat samen met alle andere schoenendoosvullers zien dat de allerarmste kinderen op aarde niet vergeten worden. De actiefolder is in de kerk uitgedeeld en is ook te downloaden via de website van Actie4Kids. De versierde en gevulde schoenendozen kunnen op zondag 2 en 9 november worden ingeleverd in de kerk. Ook kunnen ze tot en met maandag 11 november worden afgegeven bij Evelien Ross, Leliestraat 29 in Schijndel en bij Janneke Verhagen, Wilgenstraat 1 in St. Michielsgestel. Post naar onze sponsorkinderen in India Het jaarthema in de kerk is dit jaar ‘Leven in verbinding.’ Bij de Kindernevendienst zijn we niet alleen verbonden met de andere kinderen in de kerk, maar ook met twee kinderen ver weg: onze twee sponsorkinderen in India, Ashish en Rutuja. Binnenkort gaan we alvast onze nieuwjaarskaart opsturen, want het duurt wel een paar weken voordat onze kaart bij hun huis in India aankomt. Groetjes, Anja, Corine, Evelien, Janneke, Nellie en Simone JEUGDKAPEL Daniël, Caitlin, William, Quinte, Rein, Simone, Linde, Froukje, Anthony, Sjoerd “Zondagmorgen, 12 oktober. Ik zit hier op mijn favoriete plek in de zitzak die eigenlijk een bankstel is, en drink mijn kopje jeugdkapelthee, met een paar extra suikerklontjes en een koekje van de reservetrommel uit de keuken van het gemeentecentrum. Ik ben blij dat ik van mijn ouders nu niet in de kerk hoef te zitten. Elke keer die discussie over die verplichte zondagmorgen. Zo’n preek vind meestal best saai en ik houd het sowieso niet vol om er naar te luisteren. We steken het kaarsje aan, drukken de geldstukken in het spaarvarken en gaan het hebben over ‘Verbinding’. Wat betekent dat eigenlijk? Ik denk meteen aan online met mijn vriendinnen op Whatsapp of Facebook. Maar ik bel ook nog wel, hoor, als ik maar niet buiten mijn belbundel kom. Verbinding is ook samen shoppen of voetballen. Over e die telefoon gesproken: op m’n 8 had ik er al een, vanaf groep 8 moest ie mee naar mijn slaapkamer, mijn ouders mogen NEVER NOOIT NIET op dat ding kijken, en laatst was iemand op mijn school zo stom om er een naaktfoto van zichzelf op te zetten! Heel dom! Ook op Facebook zeg ik niet alles van mezelf, ik kijk wel uit, want je wordt er meteen op afgerekend de volgende dag op school. Een paar leraren heb ik ook al geliked op Facebook. Best cool van ze. Je kunt ook heel goed laten merken met wie je vooral NIET contact wil hebben. Negeren op Whatsapp, Facebook en ook via de mail kan best heftig zijn, lijkt op pesten. Ik voel me in het echte leven het meest verbonden met mijn ouders en mijn vriendinnen. Bij verbinden denk ik ook aan mijn club, Opa & Oma, het Koningshuis, mijn dorp, de mensen van 11
de kerk, de natuur en mijn mening geven bij de Pietendiscussie op TV, ook al vind ik dat laatste nogal overdreven allemaal. Na een uurtje denken en praten hebben we afgesproken om verder te werken met het thema ‘verbinden’. We gaan de fotocollage op het prikbord vernieuwen, want de foto’s zijn nu wel heel erg oud. Misschien kunnen we ze laten hangen als we de nieuwe erbij prikken: dat is ook een vorm van verbinden.” e
Het programma voor de 2 helft van 2014 09-11: gast Joop van den Bovenkamp vertelt zijn levensverhaal 23-11: afronden foto- of filmprojectje en presentatie eindproduct 14-12: samen ontbijten (doelgroep moet nog worden bepaald) 28-12: jeugdkapel ‘Goes Christmas’ (wilde) Gedachten over uitwerken van het thema ‘Verbinden’ - Running Dinner (géén zuurkool!) - Filmavond (Intouchables) - Tegenstellingen wegnemen (Jong en Oud: hoe?) - Fotoproject (dames: make-up meenemen
LITURGISCHEKANTTEKENING Psalmmijmeringen Psalm 39 “wees niet doof voor mijn verdriet, want een vreemdeling ben ik, bij u te gast” Als we gasten over de vloer hebben, gaat onze aandacht speciaal naar hen uit. We hebben oog en oor voor hen, luisteren naar wat ze te berde brengen en reageren erop. We zijn alert op de indrukken die ze op ons maken. Hebben ze het goed naar hun zin? Zitten ze lekker in hun vel? Want gasten vertroetel je een beetje, ze krijgen gewoonlijk meer aandacht dan de gewone huisgenoten. Maar dat moet natuurlijk niet te lang duren, want het gewone leven verdient ook aandacht. Ik heb reizigers door het Midden Oosten horen vertellen over de enorme gastvrijheid die ze in die landen tijdens hun reizen ervaren hebben. Soms voelden ze zich gegeneerd over alle goedheid die hun ten deel viel. Maar de gastfamilie was duidelijk: een bezoek aan hun woning mocht niet langer dan drie dagen duren. Dus er zijn grenzen aan de gastvrijheid, maar het gegeven dat gasten meer dan gemiddelde aandacht krijgen is heel herkenbaar. Dit laatste verklaart mogelijk het woordje ‘want’ in bovenstaand citaat. Maar er speelt ook iets anders een rol. Bij de bijbelse God lijken vreemdelingen soms een streepje voor te hebben. Ze worden vaak in één adem met de weduwen en wezen genoemd als groepen die speciaal aandacht behoeven. God heeft speciaal oog voor de zwakkeren in de samenleving, voor degenen die het meest risico lopen niet aan hun trekken te komen. Het joodse volk wordt opgedragen speciaal zorg te hebben voor die kansarmen. Opvallend is dat God zijn volk vaak een spiegel voorhoudt: zorg goed voor de vreemdelingen in jullie midden, want jullie zelf zijn vreemdeling in Egypte geweest. De gedachte die erachter ligt schijnt óók te zijn: besef dat je 12
als mens kwetsbaar bent, vandaag gaat het je misschien voor de wind, maar morgen kun je het zwaar te verduren krijgen. Wees niet hoogmoedig, matig je niets aan. Dat vreemdelingen als mens gerespecteerd dienen te worden, blijkt ook heel mooi uit het bijbelboek Ruth, een soort novelle. Ruth, een niet-Israëlitische vrouw, is heel standvastig in haar trouw aan de Israëlitische familie waarin ze verzeild was geraakt. Ze assimileert aan de Joodse leefwijze en neemt in haar geloof ook de God van Israël aan. De latere koning David is haar achterkleinzoon. De boodschap: wees niet te eenkennig in je relaties met vreemdelingen. Als je open voor ze staat, kun je er meer dan goud tussen vinden. Maar dit alles schetst voor mij nog niet de charme die van de geciteerde tekst uitgaat. Er is iets meer fundamenteels aan de hand. De mens als zodanig wordt hier als een vreemdeling en gast geduid. Mensen als mensen zijn hier op aarde niet thuis, we zijn te gast. We worden zo uit het vertrouwde perspectief van ons leven getrokken, en kijken als het ware vanaf grote hoogte naar ons eigen leven. Een goddelijk perspectief van waaruit de menselijke vergankelijkheid extra scherp aan het daglicht treedt: “mijn levensduur is niets in uw ogen, niet meer dan lucht is het bestaan van een mens, niet meer dan een schaduw zijn levenspad, niet meer dan lucht wat hij rusteloos najaagt, hij vergaart en weet niet wie het toevalt”. Niets is van ons, we ráken alleen maar aan de mensen, dieren en dingen die we op ons levenspad tegenkomen. Als deze levenservaring vlees en bloed wordt, kan er een enorm bevrijdende werking van uitgaan. Hecht je niet te zeer aan wie of wat dan ook, je bent maar een tijdelijke voorbijganger. Je ware thuis zit niet in de concrete mensen en dingen om je heen, met wie en waarmee je je inlaat. Dan ontstaat er ruimte om onbevangen te genieten, om des te meer liefde te ontvangen en te geven. De kortste uitspraak van het apocriefe Thomasevangelie is tegelijk misschien de meest inhoudsvolle: “word voorbijgangers” (logion 51). Je voelt je een gast die overal vriendelijk welkom wordt geheten. En zo krijgt het begrip vreemdeling een heel positieve lading en zijn we ver weg van de zwakke die speciale zorg en aandacht behoeft. Wat zou er dan ook mooier kunnen zijn dan bij God te gast zijn? Maar, eerlijk is eerlijk, die heel positieve betekenis van het begrip vreemdeling lijkt niet door de psalmist te worden aangehangen. Hij zit in andere sferen dan die waar het Thomasevangelie van getuigt. Bij hem ook een nuchtere visie op het eind van een mensenleven: een mens die dood is, is er niet meer. Dus gun mij, Heer, hier op aard nog wat vreugd. Heel anders dan bij het Thomasevangelie, dat probeert de mens zover te krijgen dat de dood geen vat meer op hem heeft. We hadden afgelopen jaar een moslima in het kader van haar HBO-studie te gast op ons werk. Ze maakte serieus werk van haar geloof, ging altijd gekleed in lange gewaden en hoofddoek (prachtig soms om te zien!). We hadden het op enig moment over de verhouding tussen christendom en islam, en moesten elkaar aan het eind van ons lange gesprek in de auto op weg naar een verre uithoek van onze provincie bekennen dat er heel wat verwantschap tussen ons bestond in onze manier van in het leven staan. Heel wat anders dan die fanatieke vorm van islam die vandaag zo de aandacht trekt. Ik gaf haar daarna het boek van Karen 13
Armstrong te lezen, getiteld “Mohammed, een westerse poging tot begrip van de islam”. Ze vond het prachtig om te lezen. Toen ik het van haar terugkreeg vroeg ik haar er voor iets in te zetten. Ze schreef: Overlevering van de profeet Mohamed (Vrede zij met hem) “Leef in de wereld alsof je een vreemdeling of reiziger bent”. De notie van de waarde van het vreemdelingenschap, van het voorbijgaan, van het reiziger of gast zijn heeft brede wortels. Waar ook maar de mens naar waarheid zoekt, hij zal die vinden. Eugène de Groot
GEMEENTELEVEN
VRIJWILLIGERS GEZOCHT VOOR ONDERHOUD VAN ONZE BEGRAAFPLAATS De begraafplaats aan de Nieuwstraat van Sint-Michielsgestel bestaat uit een Protestants- en een RK-deel. Tot op heden is ons deel van de begraafplaats onderhouden door een externe hoveniersfirma. Toch ziet ons deel van de begraafplaat er niet verzorgd uit. Het contrast met het RK-deel van de begraafplaats is dan ook groot. Om hier verandering in te brengen hebben we in overleg met de coördinator van de RK-vrijwilligers het idee opgevat om het onderhoud gezamenlijk op te pakken. Hiervoor zoeken we vrijwilligers uit onze gemeente die bereid zijn om samen met de vrijwilligers van de RK-kerk overleg lichte werkzaamheden, zoals snoeien van stuiken, schoffelen en harken van de paden en knippen van heggen, op de 14
begraafplaats uit te voeren. Een ploegje van vrijwilligers die met elkaar één of twee vrijwilligers per week ‘levert’ zou geweldig zijn. Ervaring met tuinieren is niet vereist. Het onderhoud van de grafzerken is geen onderdeel van de werkzaamheden, want dit is namelijk de verantwoordelijkheid van de nabestaanden. En er is altijd koffie met wat lekkers! Dus als je het leuk vindt de handen uit de mouwen te steken en nuttig bezig te zijn, neem dan contact op met Arie Bakker of Jan Willem Donselaar. WANDELEN EN BEZINNEN 19 SEPTEMBER De wandelgroep ( 9 deelnemers) kwam deze keer bij elkaar in het huis van Ada Gladpootjes in Boxtel. De bezinning ging over het onderwerp “ Alles is een”. Kortweg gedacht vanuit de wetenschap en de spiritualiteit. Na de bezinning die heel wat gespreksstof losmaakte gingen we wandelen in het natuurgebied Sparrenrijk ten noorden van Boxtel. Het was zacht najaarsweer. De zon stuurde haar stralen tussen de bomen naar de open plekken in het bos. Paddenstoelen waren volop te zien. Ondertussen konden we tijdens de wandeling verder praten over het onderwerp of andere gesprekken voeren. De volgende wandelingen zijn op 28 november in Boxtel. Gastadres: Lidy Maas, Esdoorngaard 27. Daarna op 9 januari 2015 ook in Boxtel bij Anneke Jepma en David Andreae, Dommeloord 26. Aanvang 9.30 uur. Als u mee wilt doen kunt u zich tot twee dagen van te voren opgeven bij Joop van den Bovenkamp tel. 073 5514281. De Bezinning Terugkomend op dit onderwerp het volgende: De inleider had een schema gemaakt van waaruit de samenhang van alle onderwerpen werden toegelicht. Te veel om op te noemen voor dit artikel. Daarom een verkorte versie. Sommige mensen beleven een eenheid met de natuur vanuit hun spirituele traditie. Dat is soms permanent of incidenteel. Het kan een spirituele ( mystieke) eenheidservaring zijn dat alles een is. Dat voelen is niet zozeer fysiek of abstract. De vraag is wat dat spirituele is dat alles met elkaar verbindt. In de natuur zijn wetmatige eigenschappen bekend geworden vanuit de wetenschap. Die zijn universeel. Als je als mensheid tegen die wetmatigheden in gaat krijg je problemen. Als je die wetmatigheden zou onderkennen kun je daarmee meer in harmonie leven. In de natuur bestaat alles uit delen. De natuur kent zelforganisatie. Ook in ons menselijk lichaam zijn vele delen die samenwerken. Als het goed is, is dat met elkaar in balans. Binnen het spirituele gebied zijn eigenschappen gangbaar die goed te verbinden zijn met ideeën uit de wetenschap, de filosofie, of andere spirituele tradities . Voorbeelden van spirituele eigenschappen zijn: creativiteit, orde, diversiteit, balans, identiteit, zelforganisatie, spontaniteit, heelheid en doelmatigheid. 15
Heelheid vanuit de spiritualiteit bijvoorbeeld, vertaalt zich naar ethiek van morele waarden en de houding t.o.v. het handelen. Zo kom je uit bij rechtvaardigheid en het denken vanuit gehelen. Vanuit de samenleving gedacht kom je uit bij mensenrechten, rechten van toekomstige generaties en respect voor de intrinsieke waarde van de natuur. Voor het handelen brengt dit beslissingen mee t.a.v. de individuele leefstijl en de inrichting van de samenleving. Dit laatste betreft bijvoorbeeld een eerlijke ecologische “voetafdruk”, integrale prijzen, holistische landbouw (agro-ecologie) en een holistische gezondheidszorg. De inleider stelde zich de vraag of we het bovenstaande kunnen gebruiken naast de religieuze termen die we kennen. Hebben we er iets aan om het wetensschappelijke te verbinden met het religieuze? Dat geeft een beter beeld voor de kijk op het geheel. Na de inleiding kwamen we tot de volgende vragen en opmerkingen. Ik citeer enkele uitspraken waarmee u als lezer verder kunt denken: “Ik heb er moeite mee dat alles één is. Er zijn veel tegenstellingen. Er is goed en er is kwaad ook in de natuur. Er zijn machten en krachten die verstoringen veroorzaken “ “ Ik ken iemand in wie echt geen goed woont. Zijn leven veroorzaakt van jongsaf aan een spoor van ellende” “Barmhartigheid en vergeving zijn niet uit de natuur te leren” “In het Oude testament reageren de natuurgoden. Via offers wordt de verstoring , de relatie met God hersteld. Bij mensen heet dat omkeer doen. Niet alles gaat vanzelf in de goede richting”. “Vanuit de theologie zou het geloof meer met de natuur verbonden moeten worden. Het geestelijke heeft vaak de overhand. Het materiële en het lichamelijke zijn zwaar ondergewaardeerd. Het vertrekpunt zou moeten zijn eenheid. Diversiteit is een zegen en geen vloek”. Verslag: Joop van den Bovenkamp KOFFIEOCHTEND De koffie-ochtend is op woensdag 19 november in het gemeentecentrum. Iedereen is welkom, we beginnen om 10.30 uur. Informatie bij Ineke Kerkhoff tel 5530960. VROUWENCONTACTAVOND Dinsdag 28 oktober hebben we weer de jaarlijkse contactavond gehad. Nu niet een keer in de adventsperiode, maar in de herfst. Het was een goede opkomst. De voorbereidingsgroep Aaltje Hooy, Lies de Laat, Mies Oosterbroek en Greet Oudshoorn hadden weer erg hun best gedaan, om iets origineels te verzinnen. Ze hadden bakken vol met materiaal verzameld. 16
Heel veel groen, dennenappels, besjes, bloemen en wat al niet meer. We kregen een heerlijk stukje notentaart bij de koffie/thee, uiteraard weer gebakken door Dietgard Steinhart. Iedereen ging naar huis met een heel mooi herfststuk. Het gaat niet alleen om het eindresultaat, maar elkaar ook eens op een andere manier te ontmoeten. Namens alle deelnemers, hartelijk bedankt voor deze geslaagde avond. Ina Bakker PERSBERICHT LEZINGEN DRS. J.J. SUURMOND IN 'S-HERTOGENBOSCH. J.J. Of Jean-Jacques, Suurmond, is bekend om zijn frisse en prikkelende kijk op dagelijkse en gelovige zaken in zijn columns in Dagblad Trouw. Die columns zijn gebundeld in het boek 'Bestaat u?' een dubbelzinnige vraag. Suurmond keert daar de vraag naar Gods bestaan om tot een vraag naar de mens: besta jij eigenlijk wel? En hoe dan? Suurmond komt in december graag naar 's-Hertogenbosch om verder te denken over de vragen naar en over God. Vragen die doorgaan, ook na de inspirerende lezing van dr. Carel ter Linden vorig jaar. Deze lezing is daar een vervolg op. Sindsdien verschenen er nog weer nieuwe aansprekende boeken met dito titels: GOD BEWIJZEN, van Stefan Paas en Rik Peels; God, als u er bent, van Anselm Grün; Gooi God niet weg, van Joël de Ceulaer; Wat is GOD, van Ton de Kok; God van de gewone mensen, van Emiel Hakkenes. Van harte welkom Dinsdag 9 december 's middags van 15.00-17.00u en 's avonds van 19.0021.00u. Wederkomstkerk, Rijnstraat 20, 's-Hertogenbosch. Organisatie en ontvangst: Taakgroep Leren met Greetje Poelstra, Rob v.d. Eijkhof, Peter van Helden.
VARIA VERPLEEGKUNDIGEN EN VERZORGENDEN GEZOCHT TIJDENS KERST EN OUD & NIEUW. Hetvakantiebureau.nl heeft dit jaar nog een aantal diaconale vakantieweken op het programma staan. Voor de vakanties met Kerst en Oud & Nieuw zijn we dringend op zoek naar verpleegkundigen en verzorgenden. Je kunt in ontspannen sfeer alle tijd en aandacht besteden aan onze vakantiegasten. Je verblijf- en reiskosten en de aansprakelijkheidsverzekering worden door ons betaald. Er is veel vraag naar vakanties voor deze feestdagen, maar we kunnen op dit moment geen gasten meer plaatsen omdat we zorgvrijwilliger te kort komen. Bel ons daarom voor meer informatie en/of aanmelding (0318) 48 66 10 of mail
[email protected] met Ria Hertog (coördinator zorg) www.hetvakantiebureau.nl 17
