Patiënteninformatie
Prostaatbiopsie Informatie over het doel, de voorbereiding en de werkwijze bij het onderzoek
Prostaatbiopsie Informatie over het doel, de voorbereiding en de werkwijze bij het onderzoek. U heeft een afspraak in Tergooi gehad voor een behandeling. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste zorg te omringen en uw bezoek aan het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk te maken. Ter voorbereiding op uw afspraak informeren we u met deze folder over de gang van zaken rondom een prostaatbiopsie. Daarnaast zetten we een aantal praktische zaken en nuttige informatie voor u op een rij. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Achterop vindt u de contactgegevens van de betreffende afdeling. De medewerkers van de afdeling of uw behandelaar beantwoorden uw vragen graag.
Algemeen Een prostaatbiopsie is een onderzoek waarbij we door middel van een prik (punctie) weefsel uit de prostaat kunnen verkrijgen. De prostaat is een klier die vocht maakt waarin de zaadcellen kunnen zwemmen. De prostaat ligt rondom de plasbuis, tegen de blaas, vlak boven de kringspier, tegen de endeldarm aan. De prostaat is goed te onderzoeken via de anus (endeldarm). Het prostaatweefsel verkrijgen we door een holle naald (biopsienaald). De darm is minder gevoelig voor een prik dan de huid. Meestal verdoven we het gebied. Afhankelijk van eerdere onderzoeksresultaten, nemen we meerdere (meestal zes tot twaalf) biopten.
3
Blaas Prostaat
Doel Het prostaatweefsel dat we via de biopten verkrijgen, sturen we voor microscopisch onderzoek naar het weefsellaboratorium. Voordat het weefsel microscopisch kan worden onderzocht, moet het worden bewerkt. De patholoog (diegene die het weefsel onderzoekt) kan dan het weefsel beoordelen en zijn conclusie naar de uroloog sturen. Dit duurt ongeveer tien werkdagen.
Afspraak Nadat u met de door uw uroloog voorgestelde biopsie heeft ingestemd, kunt u de datum van het onderzoek afspreken met de assistente. Wanneer u bent verhinderd, verzoeken we u dit zo spoedig mogelijk door te geven aan de assistente. Vergeet niet een ponsplaatje mee te nemen waarop de juiste gegevens vermeldt staan.
Voorbereiding Vóór de biopsie mag u geen medicijnen gebruiken die bloedverdunnend werken. Voorbeelden van dergelijke medicijnen treft u op onderstaande lijst.
4
Medicijnen van invloed op de stolling Generiek Merknaam Acenocoumarol Sintrom mitis® Fenprocoumon Marcoumar ® Dalteparine Fragmin®, Tedelparine® Enoxaparine Clexane® Nadroparine Fraxiparine®, Fraxodi® Reviparine Clivarin® Tinzaparine Innohep® Acetylsalicylzuur Aspirine®, Asasantin®, Alka-Seltzer ®, Aspégic®, Bisolgripin acetylsalicylzuur ®, Cardegic®, Chefarine®, Migrafin® Carbasalaatcalcium Ascal® Dexibuprofen Seractil® Dexketoprofen Stadium® Diclofenac Cataflam®, Voltaren®, Voltaren K®, Arthrotec® Diflunisal Dolocid® Ibuprofen Advil®, Antigrippine ibuprofen®, Brufen®, Femapirin®, Nurofen®, Zafen® Indometacine Dometin®, Indocid® Ketoprofen Orudis®, Oscorel® Nabumeton Mebutan® Naproxen Aleve®, Naprocoat®, Naprovite®, Nycopren® Piroxicam Brexine®, Feldene® Tenoxicam Tilcotil® Tiaprofeenzuur Surgam® Tolfenaminezuur Rociclyn® Clopidogrel Plavix® • Denkt u hierbij ook aan pijnmedicatie (alles, behalve paracetamol). Deze middelen vergroten namelijk de kans op een nabloeding. Let ook op hetgeen de bijsluiter van uw medicijn vermeldt. Deze bloedverdunners moet u vaak vijf tot tien dagen van te voren staken. Overleg met uw huisarts of uroloog!
5
• N a de biopsie mag u deze medicijnen weer gebruiken als uw urine niet meer bloederig is en er bij de ontlasting geen zichtbaar bloed meer zit. • Ter voorkoming van een infectie heeft de uroloog een antibioticabeleid met u afgesproken. Dit kan eventueel betekenen dat u we u hiervoor opnemen. • Zorgt u ervoor dat iemand anders u naar huis kan terugrijden. Dit adviseren we vanwege verzekeringstechnische redenen.
Het onderzoek Vlak vóór het onderzoek vragen we u uw onderkleding en schoenen uit te trekken. Tijdens het onderzoek ligt u op uw linkerzijde. In eerste instantie tast de uroloog met zijn vinger via de endeldarm (anus) uw prostaat af. Daarna brengt de uroloog via de anus de echografiebuis met punctienaald in. Voordat de arts gaat biopteren verdoven we de prostaat. Met behulp van de echografie neemt de arts op verschillende plaatsen in de prostaat puncties. Zodra de uroloog gaat prikken, waarschuwt hij/zij u hiervoor. U kunt een prik voelen en een harde tik horen. Het onderzoek duurt ongeveer tien minuten. Na het onderzoek krijgt u verband ter bescherming van uw kleding; u kunt namelijk wat bloedverlies via de anus hebben.
Weer thuis
© Tergooi 000426527 13052015
• U verliest soms wat bloed bij de ontlasting, de urine en/of het sperma. Dit bloedverlies kan één tot twee weken aanhouden. Het bloedverlies bij het sperma kan veel langer aanhouden. Om stagnatie van de urinelozing door stolselvorming te voorkomen, moet u goed drinken. • ‘s Avonds op de dag van de punctie kunt u een koude rilling en temperatuursverhoging krijgen. Deze verhoging moet de volgende dag zijn verdwenen. • De eerste 48 uur na de ingreep mag u niet fietsen. Daarnaast raden we u aan de eerste dag na de ingreep zoveel mogelijk rustig aan te doen. 6
• Bij pijn ten gevolge van de prostaatbiopsie kunt u een tablet paracetamol nemen.
De uitslag U krijgt een afspraak bij de uroloog voor de bespreking van de uitslag. Hierbij houden we rekening met de tijd die de afdeling Pathologie nodig heeft.
Problemen Bij onvoorziene problemen, zoals aanhoudend bloedverlies en branderig gevoel bij het plassen of bij moeilijk tot niet kunnen plassen, zich ziek voelen gepaard gaande met aanhoudende koorts (>38,5 °C), verzoeken we u contact op te nemen met uw (waarnemend) huisarts of na 17.00 uur, met de huisartsenpost, T 0900 9359.
Tot slot Wanneer u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, dan kunt u, tijdens kantooruren, contact opnemen met de polikliniek Urologie • locatie Blaricum, Rijksstraatweg 1 te Blaricum, begane grond, poliklinieknummer 16, T 088 753 13 80 • locatie Hilversum, Van Riebeeckweg 212 te Hilversum, begane grond, poliklinieknummer 14, T 088 753 13 80 Namens de polikliniek Urologie
7
T 088 753 1 753 www.tergooi.nl Locatie Blaricum Rijksstraatweg 1 1261 AN Blaricum Locatie Hilversum Van Riebeeckweg 212 1213 XZ Hilversum Locatie Weesp C.J. van Houtenlaan 1b 1381 CN Weesp