Projectvoorstel
Durf te dromen! Realisatie van Vraaggestuurde Ondersteuning
In opdracht van: Onderzoek en tekst: Plaats en datum:
Provincie Utrecht, Stuurgroep Regiovisie voor mensen met een functiebeperking Blaauwbroek bureau voor Vraaggestuurde Zorg Weesp, april 2002
1
Inhoudsopgave
Inleiding ..................................................................................................................................................3 1. Terreinverkenning...............................................................................................................................4 2. Onderzoeksvoorstel: Durf te dromen!................................................................................................7 Bijlage 1: Proces Vraaggestuurde Ondersteuning ...............................................................................13 Bijlage 2: Overzicht gevoerde gesprekken ..........................................................................................14
2
Inleiding “Gewoon wat anders denken en doen” is de titel van de regiovisie voor mensen met een lichamelijke beperking, die in 1999 is gepresenteerd. Centraal in deze visie staat het besef dat mensen met een functiebeperking, ondanks deze beperking zo normaal mogelijk maatschappelijk willen participeren. Dat zij hun leven, net zoals iedereen, naar eigen voorkeuren willen inrichten. Op basis van dit besef is in de regiovisie het begrip ‘vraaggestuurde ondersteuning’ geformuleerd. Vraaggestuurde ondersteuning is ondersteuning op het gebied van wonen, dienstverlening en dagbesteding die aansluit bij de behoefte aan ondersteuning van de cliënt. Ondersteuning die het voor de cliënt mogelijk maakt om maatschappelijk te participeren op een zelf gekozen wijze. Het realiseren van vraaggestuurde ondersteuning is een belangrijke beleidsdoelstelling in de regiovisie. Om voor ondersteuning op het gebied van wonen, dienstverlening of dagbesteding in aanmerking te komen, dient iedereen met een functiebeperking een proces van indicatiestelling, zorgtoewijzing en zorgrealisatie te doorlopen. De uitkomst van dit proces is ondersteuning die aansluit bij de behoefte van de cliënt. In de praktijk is dit vaak niet het geval. Soms komt er niets uit het proces, omdat er een wachtlijst bestaat. Soms komt er ondersteuning tot stand, maar is deze afgestemd op de mogelijkheden van het aanbod. Soms past het perfect. De Stuurgroep Regiovisie voor mensen met een functiebeperking heeft Blaauwbroek bureau voor Vraaggestuurde Zorg gevraagd een projectvoorstel te ontwikkelen, waarin wordt onderzocht op welke wijze vraaggestuurde ondersteuning vorm kan krijgen. Dit projectvoorstel is het antwoord op deze vraag. Het is een onderzoeksvoorstel dat zich richt op het beschrijven van de gewenste inrichting van het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning.
Hans Blaauwbroek
3
1. Terreinverkenning Inleiding In 1999 is de regiovisie Gewoon wat anders denken en doen voor mensen met een lichamelijk beperking gepresenteerd. Een van de actiepunten in de regiovisie is het project Vraaggestuurde Ondersteuning. De opdracht aan de hiervoor geformeerde projectgroep luidde: “Het tot stand brengen van vraaggestuurde ondersteuning door middel van ondersteuning van capaciteitsuitbreiding, verbeterde wachtlijstregistratie en wachtlijstbeheer, flexibilisering van het aanbod, het opzetten van een of meerdere ‘ketenprojecten’ en het bevorderen van cliëntenparticipatie. Tevens het coördineren van de integratie op termijn van de indicatiestelling van de RIO’s en de indicatiestelling gehandicaptenzorg van het CIG/SIZ”. De projectgroep heeft in 2001 haar opdracht teruggegeven aan de stuurgroep Regiovisie voor mensen met een functiebeperking. Hiervoor waren diverse redenen: onvoldoende voortgang, verschillen van inzicht, overvolle agenda’s. De stuurgroep heeft Blaauwbroek bureau voor Vraaggestuurde Zorg hierna gevraagd een projectvoorstel te ontwikkelen om het project Vraaggestuurde ondersteuning vorm te geven. Bij het uitvoeren van deze opdracht is bovengenoemde opdrachtomschrijving deels buiten beschouwing gelaten. Deze is in zijn geheel te complex om in een projectvoorstel te vatten. Het voorstel concentreert zich op de vraag: hoe kan vraaggestuurde ondersteuning worden gerealiseerd ten behoeve van mensen met een functiebeperking? Het navolgend projectvoorstel is het resultaat van een nadere analyse van het begrip vraaggestuurde ondersteuning, gesprekken in het veld met diverse betrokken partijen én een interpretatie van het doel dat uiteindelijk met de regiovisie Gewoon wat anders denken en doen wordt nagestreefd: vraaggestuurde ondersteuning op maat. Vraaggestuurde ondersteuning De missie van de regiovisie Gewoon wat anders denken en doen luidt: Het realiseren van een geïntegreerde en multiforme samenleving, waarin alle burgers gelijke rechten en plichten hebben, maar sommige leden van die samenleving aanvullende voorzieningen behoeven om hen optimaal de gelegenheid te bieden die rechten en plichten na te komen (volwaardig burgerschap) en in samenspraak met die leden op maat wordt voorzien in die benodigde voorzieningen (vraaggestuurd aanbod). In de regiovisie wordt het begrip ‘vraaggestuurde ondersteuning’ geïntroduceerd als uitgangspunt voor beleid1. Het begrip is gedefinieerd als de uitkomst van een cyclisch proces, waarin iemand met een functiebeperking invloed kan uitoefenen op dit proces, zodat de uitkomst aansluit bij de individuele behoefte (bijlage 1). In de verschillende stadia van het proces zijn steeds andere actoren betrokken, met eigen doelstellingen, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Allen hebben één ding gemeen: zij stellen de vraag van de cliënt centraal. De uitkomst van het proces is idealiter dat een cliënt de ondersteuning krijgt die bij hem of haar past. Om het begrip vraaggestuurde ondersteuning goed te kunnen duiden is een beschrijving van het begrip vraagsturing noodzakelijk. Vraagsturing betekent dat een cliënt invloed kan uitoefenen op welke diensten en producten ter 1
Gewoon wat anders denken en doen, regiovisie voor mensen met een functiebeperking. Pagina 18 e.v. Provincie Utrecht, afdeling Welzijn, Economie en Bestuur. Oktober 1999. 4
ondersteuning worden aangeboden, op welke wijze deze worden aangeboden en waar dit gebeurt. Dit betekent dat een cliënt beschikt over middelen om te sturen in het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning. Dit soort middelen zijn bijvoorbeeld: rechtspositie, kennis, ervaring, vaardigheden, keuzemogelijkheden, geld. Als een cliënt beschikt over middelen om te sturen, ontstaat een meer gelijkwaardige positie tussen cliënt en de andere actoren in het proces. Ook dit is een vorm van volwaardig burgerschap. Een gelijkwaardige positie leidt tot wederzijds respect, hetgeen een voorwaarde is voor een bevredigende uitkomst van het proces voor alle betrokken partijen. Invloed uitoefenen en sturen wil niet zeggen dat alles wat een cliënt wenst kan worden gerealiseerd. Er is bij vraagsturing sprake van wederkerigheid. Partijen moeten het eens kunnen worden over het nut, de vorm en de inhoud van ondersteuning. Tussen wensen en mogelijkheden moet van beide zijden een evenwicht worden gezocht. Vraagsturing draagt er toe bij dat de aanbiedende partijen worden aangezet tot creativiteit en flexibiliteit. In de regiovisie Gewoon wat anders denken en doen wordt niet duidelijk op welke wijze cliënten kunnen sturen in het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning. Kennelijk wordt verondersteld dat de dienstverlening van de verschillende actoren in het proces zich zal richten op de vraag, als duidelijk is hoe de vraag luidt. Een meesturende cliënt is echter noodzakelijk om te komen tot vraaggestuurde ondersteuning. Dit stelt eisen aan de inrichting van het proces. Deze zijn momenteel niet duidelijk. Cliëntenperspectief Mensen met een functiebeperking zijn in meer of mindere mate afhankelijk van ondersteuning om te kunnen deelnemen aan de samenleving. Als dit het geval is, doet zich een aantal belangrijke vragen voor: - Hoe hou ik ondanks mijn afhankelijkheid de regie over mijn eigen leven? - Hoe hou ik een gelijkwaardige relatie in stand met mijn ondersteuner(s)? - Hoe kan ik op mijn eigen wijze maatschappelijk blijven participeren? Het streven naar behoud van autonomie, eigenwaarde en een zelfgekozen sociaal netwerk zijn belangrijk bij het realiseren van ondersteuning. Uit deze vragen blijkt dat het niet alleen belangrijk is welke diensten of producten ter ondersteuning worden geleverd, maar dat het minstens zo belangrijk is om te kijken op welke wijze en waar die diensten en producten worden geleverd. Het betekent dat de leefsituatie van een cliënt als uitgangspunt moet worden genomen bij het beantwoorden van een ondersteuningsvraag. Veldverkenning Om een indruk te krijgen van de opvattingen van de verschillende betrokken organisaties over vraaggestuurde ondersteuning en de wijze waarop dit gerealiseerd kan worden, is een aantal gesprekken gevoerd met betrokkenen (bijlage). Hierna zijn een aantal indrukken en conclusies uit de gesprekken weergegeven. - Alle geïnterviewden willen initiatieven ondersteunen die bijdragen aan ondersteuning op maat voor mensen met een functiebeperking. Verschillende geïnterviewden zijn daadwerkelijk bezig met het ontwikkelen van nieuwe initiatieven. Over het algemeen zijn dit langdurige processen. De bestaande wet- en regelgeving wordt als belemmerend ervaren. Nieuwe initiatieven worden over het algemeen ontwikkeld uit het bestaande aanbod. Onduidelijk is in hoeverre deze plannen aansluiten bij de behoefte van de cliënten op de wachtlijst. - De indruk bestaat dat de geïnterviewde aanbieders van ondersteuning hun handen vol hebben aan het realiseren van eigen plannen voor zorgvernieuwing en capaciteitsuitbreiding. Hiervoor zijn momenteel voldoende middelen beschikbaar. De opvattingen over het begrip vraagsturing lopen sterk uiteen. Sommige geïnterviewden hebben het over het afstemmen van het aanbod op de vraag. Anderen hebben het over het sturen van het aanbod door de cliënt. Er bestaat geen
5
-
duidelijke visie over het inrichten van een proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning en de sturingsmogelijkheden die een cliënt daarin zou moeten hebben. Er bestaat momenteel weinig samenhang tussen het proces van indicatiestelling voor woonvoorzieningen en dienstverlening aan huis door de langdurige wachtlijsten. Het proces naar vraaggestuurde ondersteuning stopt meestal na de indicatiestelling.
Voorwaarden Op basis van deze voorbeschouwing zijn de volgende uitgangspunten voor een project vraaggestuurde ondersteuning geformuleerd: - het project dient inzicht op te leveren in de werking van het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning; - de cliënt kan meesturen in dit proces; - de gewenste leefsituatie van de cliënt is het uitgangspunt in het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning; - continuïteit in het proces van ondersteuningsvraag tot gepast ondersteuningsaanbod is een voorwaarde voor vraaggestuurde ondersteuning; - het project leidt bij voorkeur tot concrete resultaten in de vorm van zichtbare vraaggestuurde ondersteuning.
6
2. Onderzoeksvoorstel: Durf te dromen! Inleiding Mensen met een functie beperking krijgen ondersteuning om maatschappelijk te kunnen participeren op een wijze die zij zelf prefereren. Vraaggestuurde2 ondersteuning wil zeggen dat de ondersteuning die geboden wordt geheel is afgestemd op de wensen van de cliënt. Dit ontstaat wanneer de cliënt zelf invloed kan uitoefenen op het intake- en indicatieproces en de uitkomst daarvan. De titel Durf te dromen geeft aan dat het startpunt van het proces van vraaggestuurde ondersteuning ligt bij de wens van de cliënt. Vaak richt de cliënt zijn wensen naar de mogelijkheden van het bestaande aanbod. Hier is het uitgangspunt dat de cliënt zijn wensen formuleert op basis van de door hem of haar gewenste leefstijl. Het einde van het proces is de realisatie van ondersteuning op maat van de cliënt. Dit onderzoek richt zich op het proces dat zich afspeelt tussen begin en eindpunt. Het gaat om het in beeld brengen van de sturingsmogelijkheden van cliënten, of het gebrek daaraan. Het gaat om het inzicht krijgen in organisatorische, culturele of beleidsmatige belemmeringen bij het realiseren van vraaggestuurde ondersteuning. Deze inzichten leiden tot voorstellen voor een aangepaste werkmethode, aanpassingen in de infrastructuur of wijzigingen in de regelgeving en regionaal beleid. Het domein van onderzoek is ondersteuning op het gebied van wonen, dienstverlening en dagbesteding. Dit zijn de begrippen waaronder verschillende vormen van ondersteuning zijn samengevat, die het mensen met een functiebeperking mogelijk maken maatschappelijk te participeren. Hier liggen voor cliënten de grootste bedreigingen voor aantasting van autonomie, eigenwaarde en sociaal netwerk. Doelstelling Voor het project is de volgende doelstelling geformuleerd: Op welke wijze kan het proces dat leidt tot ondersteuning voor mensen met een functiebeperking zo worden ingericht dat de uitkomst van dit proces ondersteuning is, die aansluit bij de vraag van de cliënt en de cliënt zelf invloed kan uitoefenen op de uitkomst van dit proces. In de regiovisie Gewoon wat anders denken en doen is het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning schematisch beschreven. De volgende processtappen zijn onderscheiden: - Het ontstaan of hebben van een functiebeperking (cliënt) - Vraagverheldering (cliënt, consulent) - Vraag (cliënt) - Indicatiestelling (RIO) - Toewijzing (Zorgkantoor) - Ondersteuningsaanbod (aanbieders) - Evaluatie (cliënt, aanbieders) Iedere cliënt die in aanmerking wil komen voor ondersteuning doorloopt dit proces. In de verschillende fasen van het proces heeft een cliënt te maken met verschillende partijen en zijn er verschillende sturingsmogelijkheden om uiteindelijk de zorg te krijgen die het beste bij hem of haar 2
Onder het begrip vraagsturing wordt hier verstaan: het sturen van het aanbod door de vrager. De cliënt ( = eindgebruiker) bepaalt welke diensten en producten hij hoe en wanneer afneemt. Bron: Vraagsturing, de cliënt aan het roer in de sociale zekerheid en zorg. Tijdschrift voor Arbeidsparticipatie, jaargang 23 nummer 3/4 Uitgeverij Jan van Arkel, Utrecht 2002. 7
past. Het schema is als bijlage in dit projectvoorstel opgenomen. Het vormt het uitgangspunt voor het onderzoek. Operationalisatie Het project Durf te dromen draagt bij aan het realiseren van vraaggestuurde ondersteuning op het gebied van wonen, dienstverlening3 en dagbesteding door het uitvoeren van een aantal casestudies, zodat: - er inzicht ontstaat in de noodzakelijke toerusting van een cliënt in het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning; - er inzicht ontstaat in de bevorderende en belemmerende factoren in dit proces; - er inzicht ontstaat in de gewenste samenhang en continuïteit van dit proces; - er ervaring wordt opgedaan met een werkmethode die leidt tot vraaggestuurde ondersteuning. De doelgroep waarop het onderzoek zich richt, zijn mensen met een lichamelijke functiebeperking die ondersteuning nodig hebben op het gebied van wonen, dienstverlening of dagactiviteiten. Er zijn drie subgroepen onderscheiden: - mensen op de wachtlijst voor een vorm van genoemde ondersteuning; - mensen die reeds een vorm van ondersteuning hebben en hebben aangegeven dat deze onvoldoende aansluit bij hun vraag; - mensen die wel ondersteuning willen of nodig hebben, maar hier momenteel om uiteenlopende redenen geen beroep op doen. Deze doelstelling kan worden uitgewerkt in vijf deelvragen: 1. Durf te dromen! Hoe zou het aanbod ten aanzien van kleinschalig wonen en dienstverlening aan huis er uitzien als u dit voor 100% zelf zou mogen bepalen? 2. Waar liggen de mogelijkheden en beperkingen bij de verschillende actoren die betrokken zijn in het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning? 3. Wanneer en hoe kan de cliënt sturen in het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning? 4. Welke inzichten levert het antwoord op de eerste drie vragen op ten aanzien van de gevolgde werkmethoden in de verschillende fasen van het proces? 5. Welke beleidsmatige inzichten levert het onderzoek op ten aanzien van voorwaarden om vraaggestuurde ondersteuning te realiseren? Toelichting Ad 1. Deze vraag maakt duidelijk dat de leefomgeving van de cliënt het uitgangspunt is bij het realiseren van vraaggestuurde ondersteuning. Het aanbod richt zich hier in principe naar. De ondersteuningsbehoefte wordt geformuleerd op basis van de vragen: * welke ondersteuning is gewenst? * op welke wijze moet deze ondersteuning geleverd worden? * waar moet de ondersteuning geleverd worden? Ad 2. Ondersteuning op maat leveren betekent flexibel kunnen inspelen op de vraag. Van belang is dat inzicht ontstaat in de mogelijkheden en belemmeringen die verschillende actoren ervaren en ondervinden in het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning. Actoren zijn cliënten, ondersteuners, RIO, zorgkantoor, aanbieders. Mogelijkheden en belemmeringen kunnen liggen op het gebied van wet- en regelgeving, cultuur- en 3
Dienstverlening wordt hier breed opgevat. Het betreft alle vormen van dienstverlening die maatschappelijke participatie mogelijk maakt. Voorbeeld: familiebezoek mogelijk maken. Wonen, dienstverlening en dagactiviteiten worden gezien als één totaalpakket van ondersteuning dat het mogelijk maakt om het leven met een functiebeperking normaal in te richten.
8
Ad 3.
Ad 4. Ad 5.
visieverschillen en beïnvloeding. Sturingsmogelijkheden voor de cliënt in het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning is van groot belang voor de uitkomsten van het proces. Zij zijn van belang voor het ontwikkelen van een werkmethode gebaseerd op gelijkwaardigheid en respect. Dit leidt tot een ‘spoorboekje’ voor de klant, met aanbevelingen voor sturings- en keuzemogelijkheden in de verschillende fasen van het proces. De resultaten van het onderzoek kunnen leiden tot aanbevelingen om te komen tot aanpassing van de werkmethoden in de verschillende fasen van het proces. De resultaten van het onderzoek zullen worden beschreven in de vorm van aanbevelingen voor de organisatie van het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning en in aanbevelingen voor regionaal beleid voor het bevorderen van vraaggestuurde ondersteuning.
Onderzoeksopzet Het onderzoek wordt opgezet in de vorm van een aantal casestudies. In elke casestudie staat de vraag naar wonen, dienstverlening of dagbesteding van een bestaande cliënt centraal. Per casus wordt een deel of het hele proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning doorlopen. In een aantal gevallen zal het niet mogelijk zijn om op korte termijn in de ondersteuningsvraag te voorzien. Bijvoorbeeld wanneer het gaat om gewenste woonvoorzieningen die nog niet gerealiseerd zijn. Het onderzoek eindigt in dat geval bij het ontstaan van een wachtlijst. In andere gevallen zal het wel mogelijk zijn om het proces te volgen tot en met de evaluatie. De eerste stap in het onderzoek is het selecteren van cliënten die bereid zijn om mee te werken aan het onderzoek. Hiervoor worden mensen benaderd uit vier bronnen: - mensen die zich aanmelden bij het LCIG of het RIO - mensen die zich aanmelden voor begeleiding tijdens de vraagverheldering bij de LG-consulent van de SPD - mensen die bekend zijn bij de cliëntenorganisaties voor mensen met een lichamelijke functiebeperking (PGU, SOLGU of andere cliëntenorganisaties) - mensen die reeds gebruik maken van een voorziening, maar aangegeven hebben dat deze onvoldoende aansluit bij hun vraag. Medewerking aan het onderzoek betekent voor cliënten dat zij de bereidheid hebben tot het voeren van een gesprek met een consulent omtrent hun ondersteuningswensen (vraagverheldering). Daarnaast worden zij gedurende het proces gevolgd door een onderzoeker, die de casus van de cliënt beschrijft. Dit betekent dat de onderzoeker, met instemming van de cliënt, toegang heeft tot de dossiers en dat de cliënt bereid is om eventuele vragen van de onderzoeker te beantwoorden. De privacy wordt hierbij uiteraard zorgvuldig bewaakt en gegarandeerd. Medewerking aan het onderzoek betekent niet automatisch dat de ondersteuningsvraag van de cliënt wordt vervuld. Dit is afhankelijk van inhoud van de ondersteuningswensen en mogelijkheden. In eerste instantie wordt gestreefd naar het beschrijven van het proces van 20 cliënten. Naar verwachting is dit voldoende om de gewenste inzichten in het proces te verkrijgen. Met elk van de deelnemende cliënten wordt een interview gehouden. Doel van het interview is vraagverheldering, waarbij de leefstijl en gewenste leefomgeving van de cliënt uitgangspunt vormen (de droom): - Welke ondersteuning is noodzakelijk en wenselijk om deze droom te realiseren? - Op welke wijze wordt deze ondersteuning bij voorkeur genoten? - Waar wordt de ondersteuning bij voorkeur ontvangen? Ten behoeve van de interviews wordt een interviewmethode vastgesteld en een daarbij passende vragenlijst opgesteld.
9
Het interview is de eerste stap in het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning. Van hieruit doorloopt de cliënt het proces. Een cliënt krijgt bijvoorbeeld de mogelijkheid om zich in dit proces te laten begeleiden door een LG-consulent van de SPD. Deze kan gedurende de verschillende processtappen informatie, advies en begeleiding bieden. Een cliënt kan ook zelf, of met ondersteuning van iemand anders, het proces doorlopen. Tijdens het onderzoek worden de verschillende processen door de onderzoeker systematisch gevolgd. Gedurende dit proces zullen zich mogelijkheden en belemmeringen openbaren, die door de onderzoeker worden gesignaleerd en uitgediept. Deze kunnen liggen op het gebied van organisatie en werkwijze, cultuur, regelgeving en bij de cliënt. Als een LG-consulent van de SPD een cliënt ondersteunt in het proces vormt deze zelf ook een onderdeel van het onderzoek. Aan het einde van het proces kan de onderzoeker beoordelen of de ondersteuningsvraag van de cliënt is beantwoord op een wijze die aansluit bij de oorspronkelijke vraag en wat de oorzaken zijn van mogelijke verschillen. Een belangrijke taak van de onderzoeker is het signaleren van mogelijkheden en belemmeringen in het proces. Door het verzamelen en vergelijken van de signalen en bevindingen uit de verschillende casussen is het mogelijk om in beleidsmatige termen aan te geven op welke wijze het proces tot vraaggestuurde ondersteuning het beste kan worden ingericht. Duidelijk wordt waar de kansen en bedreigingen liggen, welke voorwaarden er gelden voor het realiseren van vraaggestuurde ondersteuning en welke regionale beleidsmatige consequenties dit heeft. Organisatie Het onderzoek wordt uitgevoerd door Schakels. Schakels draagt zorg voor de organisatie, voorbereiding en uitvoering van het onderzoek. Dit betreft: - projectleiding - in overleg met veldpartijen benaderen van cliënten - voorbereiden interviews - uitwerken van het onderzoeksstramien - uitvoeren van het onderzoek - verslaglegging - bewaken van de logistiek, voortgang en kwaliteit. Adviseurs van Schakels nemen interviews af met cliënten in het kader van vraagverheldering. Zij zijn verantwoordelijk voor de verslaglegging hiervan. De LG-consulenten van de SPD geven aan cliënten die dit wensen gedurende (delen van) het proces informatie, advies en begeleiding. Dit betreft een reguliere taak, welke in het onderzoekskader wordt geplaatst. Het onderzoek zal worden gemonitord door het platform Vraagsturing en Zorgvernieuwing dat op initiatief van de provincie Utrecht is opgericht.
10
Doorlooptijd en tijdsinvestering De doorlooptijd van het project bedraagt in principe 12 maanden. Hiervoor is de volgende planning gemaakt: Activiteit: Projectvoorbereiding en oriëntatie: - projectorganisatie - oriëntatiefase - uitwerking plan van aanpak - afspraken SPD - voorbereiding met consulenten SPD - selectie cliënten - communicatieplan Procesfase: - gedurende deze fase worden 20 cliënten begeleid en gevolgd in het proces
Afrondingsfase - evaluatie - verslaglegging - presentatie en communicatie
Duur: - 2 maanden
- 8 maanden
- 2 maanden
Uitvoering van het project vergt naar schatting de volgende tijdsinvestering van betrokken organisaties: Fase: Projectvoorbereiding en oriëntatie
Schakels 20 dagdelen
PR-activiteiten
10 dagdelen 160 dagdelen
Procesfase: - Interview 20 cliënten - Volgen/begeleiden
SPD 2
PM 20 dagdelen
Afrondingsfase Totaal
210 dagdelen
Resultaten De resultaten die in het project worden nagestreefd zijn: - Een spoorboekje voor cliënten betreffende vraaggestuurde ondersteuning; - Inzicht in de mogelijkheden voor sturing in het proces door cliënten dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning; - Inzicht in de bevorderende en belemmerende factoren in het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning ten behoeve van regionaal beleid.
11
Implementatie en communicatie De uitkomsten van het project kunnen op verschillende manieren worden gebruikt bij het realiseren van vraaggestuurde ondersteuning. In de eerste plaats levert het project concrete voorbeelden op van vraaggestuurde ondersteuning. Deze kunnen worden benut als best practices. In de tweede plaats levert het project veel inzichten op ten behoeve van toekomstig regionaal beleid. Deze informatie kan door het Platform Vraagsturing en Zorgvernieuwing worden benut. In de derde plaats kunnen de betrokken actoren in het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning werken aan het opheffen van geconstateerde belemmeringen op het gebied van vraaggestuurde ondersteuning, waarbij met name gelet kan worden op de samenhang in het proces. Tenslotte geeft het project inzicht in de voorwaarden waaronder cliënten kunnen sturen in het proces dat leidt tot vraaggestuurde ondersteuning. Cliëntenorganisaties kunnen het initiatief nemen tot realisatie van deze voorwaarden. Voor het welslagen van het project als geheel en de implementatie in het bijzonder is goede communicatie rond het onderzoek van groot belang. Als het project start, is het van belang dat alle partijen op de hoogte zijn van het onderzoek, de doelstellingen en de wijze waarop het georganiseerd wordt. Gedurende het project is het wenselijk om betrokkenen te informeren over de voortgang. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een nieuwsbrief of korte, informatieve artikeltjes. De afsluiting van het project zou kunnen plaatsvinden in de vorm van een studiedag waar de projectresultaten worden gepresenteerd. De activiteiten met betrekking tot communicatie zijn niet verder uitgewerkt. Dit is onderdeel van de eerste fase van het project. De organisatie en uitvoering van deze activiteiten zijn niet opgenomen in de indicatieve tijdsplanning. Evaluatie Dit onderzoeksproject heeft als doel om een praktische invulling te geven aan het begrip vraaggestuurde ondersteuning. Het is experimenteel van karakter. Of het slaagt of niet: in beide gevallen is een grondige evaluatie van belang. Dit dient zowel te gebeuren ten aanzien van de gewenste resultaten, als ten aanzien van het proces dat tot die resultaten leidt. Beide evaluaties maken onderdeel uit van het onderzoeksverslag.
12
