PROJECTPRESENTATIE Rotterdam Architectuurprijs 2013
Mini Mall: Een compacte shopping mall met een eigentijdse programmering in een monumentaal erfgoed. Aanleiding Het monumentale Station Hofplein maakt deel uit van het 1.9 km lange Hofpleinviaduct. Dit spoorviaduct (1905-1908) werd gebouwd als alternatieve elektrische spoorverbinding vanuit Rotterdam naar Scheveningen. De aanleg van het Hofpleinviaduct betekende destijds een spectaculaire doorbraak. Nooit eerder bouwde men een luchtspoor met een dergelijke overspanning in gewapend beton. In 2002 werd het gehele Hofpleinviaduct daarom aangewezen tot Rijksmonument. In februari 2006 kochten woningcorporaties Havensteder en Vestia als Hofbogen BV het spoorwegviaduct aan van de NS. Aanleiding hiervoor was de dominante aanwezigheid van het viaduct in Rotterdam Noord, een gebied dat van belang is voor deze corporaties. Sindsdien is er door het projectbureau Hofbogen actief gewerkt aan de transformatie en de restauratie van het viaduct. Daarbij vormden het uitbuiten van de oorspronkelijke kwaliteiten van het monumentale object en het benadrukken van de inbedding van het viaduct in het stedelijk weefsel, steeds de belangrijkste uitgangspunten. Deze uitgangspunten zijn bovendien in 2008 uitgebreid toegelicht in de Toekomstvisie De Hofbogen. Het Langste Gebouw van Rotterdam.
situatietekening
Omschrijving transformatieproject Het voormalig Station Hofplein bestaat in totaal uit 17 boogruimtes met een gemiddelde diepte van 40 meter en een totaal oppervlak van omstreeks 5575 m2. In 2009 is het projectbureau begonnen met de complexe transformatie van het eerste deel van het rijksmonument, hetgeen resulteerde in de restauratie van 7 boogruimtes (ca 2600 m2). Dit hield in dat de loszittende delen van betonnen gewelven en kolommen werden verwijderd, de wapening werd hersteld en werd voorzien van een nieuwe betonlaag. De verontreinigde grond werd gesaneerd en de bestaande vloeren werden vervangen. Vanaf dat moment was het Station Hofplein gereed voor de nieuw beoogde bestemming, de MINI MALL. Deze creatieve shopping mall moest ruimte gaan bieden aan speciale horeca, originele winkelformules van onafhankelijke ontwerpers, festivals en gedurfde kunstinitiatieven. Het project bestaat uit 12 in grootte variërende verhuurbare ruimtes met afwisselend horeca en retail bestemming. Alle ruimtes hebben een elegante, transparante winkelpui gekregen die zorgt voor maximale lichtinval en interactie met het straatleven. De architectuur in de ruimtes is zoveel mogelijk leeg gehouden doordat het gehele installatiepakket in de grond is weggebracht. Op deze wijze kan de monumentaliteit van de ruimte met zijn bogen in volle glorie ervaren worden. Een bijzondere kwaliteit die toegevoegd is aan het rijksmonument is het gezamenlijke binnengebied waar alle activiteiten van de individuele ondernemers samen komen. Dit binnengebied is vanaf de straat toegankelijk gemaakt voor het publiek. Tijdelijke events en pop-up formules vormen hier de verbindende factor. Ook hier hebben de bedrijfsruimtes een winkelpui gekregen, om daglicht en transparantie toe te voegen aan de binnenplaats en activiteit tussen winkels en bezoekers te bevorderen. De binnenplaats voegt gelijk ook een nieuwe wandelroute toe aan het gebied. Men hoeft nu niet meer om het gebouw heen maar kan door de bogen naar de andere kant van het gebouw. Station Hofplein is sinds de opening van de MINI MALL in 2011 verworden tot een hippe eet- en winkel bestemming met een creatieve en levendige energie. Toekomstplannen Met het verdwijnen van de openbaar vervoersfunctie medio 2010 is het dak van het voormalige Station Hofplein vrijgekomen voor nieuw gebruik. Door zijn omvang van omstreeks 3000m2 biedt het een geweldig verhoogd podium voor de stad met uitzicht op de stedelijke dynamiek van Rotterdam. Na een succesvolle reeks tijdelijke culturele producties wordt het dak van het voormalig Station Hofplein momenteel in fases ingericht als (semi) openbaar groen cultuurplein. Momenteel werkt projectbureau Hofbogen tenslotte aan de transformatie en restauratie van het resterende deel van het Station Hofplein. De oplevering van de overige 10 boogruimtes, alsmede de restauratie van de gevels van het station staan gepland voor medio 2014.
MINI MALL - Projectinformatie Locatie: Station Hofplein Rotterdam. Adres: Raampoortstraat 30 Opdrachtgever: Hofbogen BV (Vestia en Havensteder). Ontwerp: AFARAI & PEÑA architecture, Amsterdam & Rotterdam. Projectmanagement: Crimson Architectural Historians. Aannemer: BAM Gebouwservices, Rotterdam. Oplevering: September 2011
gevel Raampoortstraat
binnenplaats - event ruimte
1
2
2
2
2
3
1
1
1 7 1
5
4
5
5
6
4
4
0
2
4
3
10m
3
3
4
9
1
2
1 3 9 8
5
3 5
1
2 5
doorsnedes
1: betonnen dak 2: monumentale schil 3: monumentale ontnamementen 4: horeca unit 5: retail unit 6: binnenplaats / event ruimte 7: winkelpui aan straatzijde 8: winkelpui aan binnenplaats zijde 9: ventilatie unit
1
1 3
2
6
2
2
2
2
2
2
1
7 8
plattegrond
1: horeca unit 2: retail unit 3: binnenplaats / event ruimte 4: openbare toiletten 5: container ruimte 6: toegangstrap tot dak 7: technische ruimte
interieur Comiquest - retailruimte
interieur Lokaal - horecaruimte
gevel Raampoortstraat
gevel Katshoek
dak Mini Mall - openlucht event ruimte
gevel Raampoortstraat tijdens opening
Transformatie Station Hofplein 2008-2001
aanvullende afbeelding
Raampoortstraat 2008
Raampoortstraat 2011
Projectinformatie: Project: Locatie: Adres: Architect: Opdrachtgever: Projectmanagement: Aannemer: Oplevering:
Mini Mall Station Hofplein Rotterdam Raampoortstraat 30, 3021 AH Rotterdam AFARAI & PEÑA architecture, Amsterdam & Rotterdam Hofbogen BV (Vestia en Havensteder) Crimson Architectural Historians BAM Gebouwservices, Rotterdam September 2011
