Projectplan Ons Park, Blauwestad Deelproject: Onze Bongerd
Onze Bongerd VERLEDEN In 2007 kwamen de eerste bewoners naar Het Park in Blauwestad. Vanaf het begin toonden zij zich zeer betrokken bij de inrichting van hun wijk en in april 2007 is de vereniging Ons Park opgericht. De inrichting van de centrale brink, het park, is een belangrijk aandachtspunt. In de loop der jaren zijn door burgerparticipatie fruitbomen aangeplant, is een social sofa geplaatst en is een belevingsplek voor kinderen gerealiseerd. Wat ons betreft zijn we op de goede weg, maar moet er toch ook nog veel gebeuren. De bewoners zijn van harte bereid hun handen uit de mouwen te steken om het uiteindelijke doel te bereiken. In het verleden hebben zij dat ook meerdere malen bewezen. Het ontwerp van de sociale sofa is door de kinderen getekend en de ouders hebben mee geplakt bij de productie van de bank. Bij de inplant van het park hebben de bewoners hun steentje bijgedragen en op Burendag 2012 hebben we gewerkt aan de speelplaats. Ook de op 21 september 2013 georganiseerde Burendag werkten aan de inrichting van het park door de aanplant van groenblijvende, bloeiende struiken. Op de vraag naar de bereidheid om mee te werken aan het onderhoud van de boomgaard is vanuit 15 van de 22 huishoudens een positief antwoord gekomen. Het enthousiasme van de Park-bewoners heeft ook een positieve uitstraling naar de inwoners van de andere woongebieden van Blauwestad.
Ideeën Er zijn ideeën voor de verschillende gebruikers van het park. Voor de kinderen en jeugd willen we een buitenklas maken en voor de volwassenen willen we verder vormgeven aan de boomgaard. Voor beide ontwikkelingen is het begin aanwezig, maar er zijn ambitieuze plannen voor nieuwe toevoegingen, die er voor zullen zorgen dat het park wordt omgetoverd tot het bruisende centrum van ons woongebied. Het Park is groot en de verwachting is dat de realisatie van het ene plan nieuwe ideeën zal opleveren voor vervolgstappen. Zo zijn er al voorstellen gepasseerd voor een bijenstal, een kas, een moestuin, een wilgenkathedraal, een slingertuin en akkers met oude bijna verdwenen granen en gewassen. We willen ons nu eerst beperken tot het verwezenlijken van deze fase. Als we er voor kunnen zorgen dat deze goed van de grond komt en het zichzelf financieel kan bedruipen, kunnen we daarna uitbreiding overwegen.
2
Boomgaard Al in 2010 heeft de bewonersvereniging Ons Park voorgesteld om in Het Park een boomgaard met hoogstam fruitbomen van oude rassen te realiseren. Zij heeft zich zelfs bereid getoond om een deel van het onderhoud op zich te nemen. Het idee is om een boomgaard met 70 tot 100 bomen aan te leggen. Dat zou in het voorjaar een aantrekkelijk park opleveren met uitbundig bloeiende fruitbloesem. De bewoners zorgen ervoor dat de bomen tijdig gesnoeid worden en oogsten de vruchten. Het fruit wordt verwerkt tot alle mogelijke producten als sap, jam, azijn of moes. Aangezien de fruitopbrengst van een boomgaard met een dergelijke omvang aanzienlijk meer zal zijn dan de bewoners zelf kunnen afnemen, wordt er een jaarlijkse markt georganiseerd. De bezoekers die daarmee naar de Blauwestad worden getrokken kunnen de producten kopen. Met de opbrengst kan de vereniging de benodigde materialen voor het onderhoud van de boomgaard en de verwerking van de oogst aanschaffen en onderhouden. Daarmee zou het project zich op termijn zelf kunnen bedruipen. Er is contact gezocht met de Pomologische Vereniging voor ondersteuning en snoeilessen. De Agrarische Natuurvereniging Oost Groningen (ANOG) heeft enkele akkertjes in beheer. Zij zaaien de veldjes in met plantsoorten die aantrekkelijk zijn voor veel vogels. Wat ons betreft zou de nadruk nog meer kunnen liggen op oude granen en gewassen. Als we het thema oude groenten, fruit en gewassen aanhouden, kunnen we ook denken aan activiteiten rond gezonde voeding in de jaarlijkse week van de smaak. Met dit plan sluit de inrichting van het park historisch goed aan bij de omgeving waarin Blauwestad is gesitueerd. Traditioneel waren bij veel boerderijen in het Oldambt boomgaarden aangeplant en in Winschoten stond zelfs de fabriek van Pfaff, waar fruit werd verwerkt tot likeuren.
3
De gesprekken met de gemeente verlopen bijzonder positief. Met ingang van 1 januari 2014 is het beheer van het openbaar groen in de woongebieden van de Blauwestad door de provincie Groningen overgedragen aan de gemeente Oldambt. Door nieuwe doelstellingen in het kader van burgerparticipatie bij de gemeente Oldambt is het plan actueler dan ooit en daarom willen we nu stappen maken. Er is enig grondwerk noodzakelijk om op enkele plekken te zorgen voor een betere afwatering. De aanplant van hoogstam fruitbomen moet verder worden geoptimaliseerd en we willen de boomgaard de uitstraling geven van een gezellig groen hart van de wijk, waar het prettig toeven is, ook al ben je bijna thuis. In 2011 zijn er 116 bomen geplant. Na een jaar was er een inboet van meer dan 40 bomen. Van de bomen die vervolgens nieuw zijn aangeplant, hebben al weer 28 het loodje gelegd. De overlevende bomen vertonen slechts weinig groei. Het is dus duidelijk dat we, voordat we gaan aanplanten, de afwatering en de bodemkwaliteit moeten verbeteren. Om het zoveel mogelijk natuurlijk te houden willen we het water afvoeren door het aanleggen van hoogteverschillen. Uiteindelijk zal het overtollige water dan verzameld worden in een poel of een dobbe. Vervolgens willen we ook nog in 2014 beginnen met de aanplant van hoogstamfruitbomen. Om het geheel direct wat volume te geven hopen we ongeveer 10 passende bomen in een zwaardere maat te vinden. Waar mogelijk wordt de boomgaard afgerasterd met een haag, maar als blijkt dat op sommige plaatsen is een hek onvermijdelijk is, zullen we een eenvoudig veldhek toepassen. De as van de boomgaard wordt gemarkeerd met een perenlaantje. Reeds aangeplante bomen die nog goed zijn willen we hergebruiken als windsingel rond de boomgaard. DOEL Volgens de plannenmakers moest het park de centrale brink van het woongebied worden, waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten. We vinden dat het hoog tijd is om daar concrete invulling aan te geven en aangezien de overheden het laten afweten nemen de bewoners nu zelf het initiatief. We willen dat het park een aantrekkelijke groen ruimte wordt waar bewoners bij elkaar kunnen komen om dingen te doen of gewoon gezellig samen te zijn. De boomgaard kan daarvoor een uitstekende basis zijn. Een aantal dagen per jaar zullen bewoners samen het onderhoud ter hand nemen. We willen een eenvoudig gebouwtje realiseren, dat deels dienst kan doen als werk- en ontmoetingsruimte waar bijvoorbeeld in het najaar fruit kan worden verwerkt tot sap, jam, moes en wat dies meer zij, maar in de zomer eventueel ook gebruikt zou kunnen worden als theeschenkerij. In combinatie met de akkers met oude gewassen van de ANOG biedt het bovendien vele handvaten voor bijeenkomsten rond het thema’s als (gezonde) voeding, milieuvriendelijk tuinieren etc.. Verder zullen enkele picknickbanken de functie als ontmoetingsplek versterken
4
Aan te planten soorten: Appels (30): Groninger Kroon Groninger Pippeling Winschoter Glorie Noorderkroon Reinette van Ekenstein
Peren (25): Dirkjespeer Juttepeer Trosjespeer Winterrietpeer Zoete Brederode Kleipeer (haag)
Pruimen (15): Overig (10): Mirabelle de Nancy Westerleesche Kriek Wichters Kweepeer Betuwse Kwets Mispel Groene Kwets Bessen (haag) Dubbele Boerenwitte Boerenblauwtje (haag)
5
Kosten begroting Boomgaard Grondwerk Bomen Oude bomen Hekwerk Parkmeubilair Theehuis/werkplaats Inrichting theehuis Perenlaantje Gereedschappen Projectbegeleiding Media/publiciteit Diverse kosten
aantal 1 70 10 135 m 3 1 1 1 1
Totaal
€ 14.500 € 7.000 € 6.500 € 4.000 € 6.000 € 10.000 € 3.500 € 3.500 € 1.000 € 4.500 € 500 € 2.000 € 63.000,00
Dekking kosten Werk bewoners* Bijdrage gemeente Div fondsen aanvragen ingediend bij: LEADER Oranjefonds Groen Dichterbij RABO Projectenfonds Kern met pit / Arcadis (in natura) Prins Bernhard Cultuurfonds VSB Fonds NAM leefbaarheidsfonds Sponsoring en acties
15.000 3.000 40.000 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 5.000 63.000
*Werk bewoners gewaardeerd op € 20,-- per uur Planning werkzaamheden Grondwerk en definitief ontwerp Graven dobbe Aanplant bomen Aanplant hagen en perenlaantje Overige inrichting
Voorjaar 2014 Zomer 2014 Najaar 2014 Maart 2015 Mei 2015
6
Specificatie kostenbegroting Grondwerk: Advies deskundigen € 2.000 Grondverbetering door deskundigen € 8.000 Verbeteren afwatering, (werk bewoners) € 1.700 Aanbrengen hoogteverschillen en uitgraven dobbe (werk bewoners) € 2.800 Bomen: Aanschaf bomen 70 à € 50,-Plantgatverbetering (werk bewoners) Graafwerk (werk bewoners) Boompalen
€ 3.500 € 1.400 € 1.400 € 700
Oude bomen: aantal 10 aanplant door leverancier i.v.m. vereiste deskundigheid. € 5.500 Graafwerk door bewoners € 1.000
UNIEK IN NEDERLAND !Het grootste assortiment vind u bij ons Oude rassen Appelbomen o.a. Groninger Kroon, Hoogte: 4 - 10 meter Breedte: 2.5m - 6 meter Kluit: 120 x 70cm Eigenschappen: Mooie klassieke hoogstammen met de vertakking op ± 180cm Stamomtrek 18/20 € 400,00 Stamomtrek 20/25 € 450,00 Stamomtrek 25/30 € 750,00 grotere maten op aanvraag Planten en bezorgkosten: In overleg
7
Picknickbanken: Benodigd aantal: 3
Art of Wood Sperwer € 1695,-- per stuk Zonder overkapping: € 695,-Plaatsing (werk bewoners) € 1.400
Hekwerk: Benodigd: 135 meter Frans kastanje hekwerk 100cm hoog, lengte 5 m, op rol € 80 10 Dit Franse hekwerk is vervaardigd van duurzaam Europees kastanje hout en gaat vele jaren mee. Zeer geschikt als erf afscheiding. (inclusief 21% BTW) Benodigd 27 rollen, palen. Totaal kosten € 2.200 Aanbrengen door bewoners € 1.800
Theehuis: Finse kota WArt Combi Kota Artic Pine 9,2 + 4,3 m² € 10.000,00 Inrichting en werk bewoners € 3.500,--
Perenlaantje Pergola Materiaal 130 meter à € 18,-- = € 2.340,-Plaatsen (werk bewoners) € 1.000,--
8
