Projectdossier Waarom kiezen toeristen voor regionale luchthavens? CASE STUDY TOEGEPAST OP DE REGIONALE LUCHTHAVEN OOSTENDE-BRUGGE
Studiegebied Handelswetenschappenen Bedrijfskunde Opleiding Bachelor in het Toerisme en recreatiemanagement Academiejaar 2013-2014 Promotor Mevrouw Christine Van Slambrouck Student Kim Borteel
Projectdossier Waarom kiezen toeristen voor regionale luchthavens? CASE STUDY TOEGEPAST OP DE REGIONALE LUCHTHAVEN OOSTENDE-BRUGGE
Studiegebied Handelswetenschappenen Bedrijfskunde Opleiding Bachelor in het Toerisme en recreatiemanagement Academiejaar 2013-2014 Promotor Mevrouw Christine Van Slambrouck Student Kim Borteel
Inhoudsopgave Inleiding.................................................................................................
1
Ostend-Bruges Airport: SWOT ....................................................... 8 1.1 Sterktes ...................................................................................... 9 1.2 Zwaktes ...................................................................................... 9 1.3 Kansen.......................................................................................10 1.4 Bedreigingen ...............................................................................11
2
Scenarioplanning OST ................................................................. 13 2.1 Scenario 1 ..................................................................................14 2.2 Scenario 2 ..................................................................................14 2.3 Scenario 3 ..................................................................................14
3
Marktonderzoek passagiers ........................................................ 16 3.1 Probleemstelling ..........................................................................16 3.1.1 Structuur vragenlijst ...............................................................16 3.1.2 Populatie en steekproef ...........................................................17 3.1.3 Bespreking van de resultaten ...................................................23
4
Aanbevelingen ............................................................................ 33
Algemeen besluit ................................................................................ 35 Lijst van tabellen ....................................................................................37 Lijst van grafieken ..................................................................................37 Lijst van figuren .....................................................................................37 Bijlagen ................................................................................................38
Inleiding Deze bachelorproef handelt over de keuze voor regionale luchthavens, waarbij de centrale onderzoeksvraag als volgt omschreven kan worden: ‘Waarom kiezen toeristen voor regionale luchthavens?’. De bachelorproef omvat twee onderdelen: enerzijds de researchpaper die het theoretisch gedeelte omvat en anderzijds het projectdossier waarin de case study wordt behandeld. In het eerste deel van de bachelorproef (researchpaper) werden een aantal zaken onderzocht die van belang zijn om de hoofdvraag te kunnen beantwoorden. Vooraleer we hierop een antwoord zouden kunnen formuleren was het belangrijk om te starten met het definiëren van regionale luchthavens. Daarbij werd duidelijk dat het definiëren van een regionale luchthaven toch enige problematiek met zich meebracht. Op dit moment bestaat er geen algemeen aanvaarde noch juridische definitie van een regionale luchthavens. Daarnaast vormt zich tevens een probleem inzake de criteriaopstelling. Het Europese Parlement drong reeds erop aan dat de Europese Commissie hier dringend werk van te maken. Als volgt werd gekeken naar regionale luchthavens op Europees niveau. Regionale luchthavens spelen een belangrijke rol in Europa. Ze vervullen de sociale en economische noden van de lokale inwoners en dragen bij tot een verbetering van de regionale ontwikkeling. ACI Europe is een belangrijke branchevereniging die de regionale luchthavens binnen Europa vertegenwoordigt. Daarnaast ‘verlichten’ ze de grote druk op de overbelaste, grotere luchthavens. Ze bieden tevens meer keuzemogelijkheden voor de consument (toename welvaart). Die keuzemogelijkheden zorgen op hun beurt voor een betere concurrentiemarkt binnen de Europese luchtvaartindustrie. Verder werd duidelijk dat subsidies van cruciaal belang zijn voor de ontwikkeling van de kleinere regionale luchthavens. Dit jaar werd inzake de subsidiëring van regionale luchthavens nieuwe richtsnoeren opgelegd door de Europese Commissie. Het zal in de toekomst moeilijker worden voor de regionale luchthavens aangezien enkel de kleinsten van steun zouden kunnen genieten (<3milj. pax/jaar), waarbij deze als extra een plan moeten voorzien dat bewijst dat zij na 10 jaar de exploitatiekosten volledig zelf zullen kunnen dragen. ACI Europe concludeerde dat de snelste groei zich voordeed in de wereld van regionale luchthavens. De organisatie gelooft sterk dat deze trend zich verder zal blijven voortzetten. Ook wordt verwacht dat het luchthavenverkeer zal verdubbelen tegen 2030. Kijk maar naar de toekomstige congestieproblemen die zich zullen teweeg brengen op grotere luchthavens. Daarom zullen regionale luchthavens van groot belang zijn om deze verdubbeling te kunnen opvangen.
Toch zijn een aantal ontwikkelingen bezig die een bedreiging vormen voor regionale luchthavens. De verschuiving van low cost naar de grotere luchthavens is daar één van. Low cost is nog steeds een belangrijk segment voor vele regionale luchthavens. Deze ontwikkeling die zich recentelijk voordoet (zoals Ryanair op BRU) zoals zeker zijn sporen nalaten in de ontwikkeling van de regionale luchthavens. De mondiale crisis die heel wat problemen heeft veroorzaakt, alsook de strengere regelgeving inzake de subsidiëring zal ertoe leiden dat hoogstwaarschijnlijk een aantal regionale luchthavens in de komende jaren zullen moeten sluiten (Frankrijk, Duitsland, UK en Italië). Na een analyse van een aantal Europese regionale luchthavens in Nederland, Frankrijk, Duitsland en de UK kunnen we in eerste instantie concluderen dat regionale luchthavennetwerk in Nederland het meest vergelijkbaar is met dat van België. Frankrijk, Duitsland en de UK daarentegen genieten van een ander netwerk. Hun belang en rol is uitgebreider in die zin dat ze naast het uitgaand verkeer een grote meerwaarde betekenen op vlak van binnenlandse vluchten. De grootste verklaring hiervoor is de grote oppervlakte van deze landen. Hun netwerk liet ook zien dat hogesnelheidstreinen vaak sterke concurrenten zijn binnen de regionale luchthavensector. Uit de analyse kon worden vastgesteld dat vaak de kleinste regionale luchthavens het minst zijn gegroeid t.o.v. van de grotere geselecteerde luchthavens. Er is stagnatie merkbaar. Ook ACI Europe merkt dit op. De organisatie merkte echter op dat door het economische herstel, na de vorige recessie, luchtvaartmaatschappijen meer en meer geneigd zijn om zich te concentreren op primaire en grotere markten. Dit beïnvloedt vooral de groei van de kleinere regionale spelers (minder dan 5 miljoen pax) in de luchthavensector (ACI Europe, 2013). De kleinere luchthavens die achteruit zijn gegaan inzake hun groei zullen het risico lopen te moeten sluiten, dit mede ten gevolge van de strengere EU-regels, de focus van carriers (incl. LCC’s) op grotere luchthavens, seizoensrisico’s en hun plaats in een harde concurrentiemarkt Ook het low cost segment zorgt ervoor dat de kleinere regionale luchthavens enorm kwetsbaar en afhankelijk zijn doordat LCC’s zich zo snel bewegen. Ze kunnen zo snel weer vertrekken als ze zijn gekomen. Om die reden is het van belang dat de kleinere spelers zo goed mogelijk moeten proberen om een mix van carriers te bereiken, wat moet leiden tot het versterken van hun levensvatbaarheid. De analyse liet zien dat grotere geselecteerde luchthavens wel positief zijn geëvolueerd. De ontwikkelingen en eventuele uitbreidingen bevorderden enigszins de aantrek van carriers (mix!) en de groei van deze grotere regionale luchthavens. Net die ontwikkelingen op de grotere luchthavens uit onze selectie spelen in het nadeel van de kleinere spelers.
Naast regionale luchthavens op Europees niveau hebben we ons tevens verdiept in regionale luchthavens op Belgisch niveau. Het Vlaams beleid op regionaal vlak blijkt een zeer complex gebeuren te zijn (LEM-LOM) We konden afleiden dat de Waalse regionale luchthavens (CRL en LGG) het beter doen dan de Vlaamse luchthavens (OST, KJK en ANR). Om een antwoord op onze hoofdvraag te bekomen: ‘Waarom kiezen toeristen voor regionale luchthavens?’, was het belangrijk te kijken naar welke factoren kunnen meespelen bij de luchthavenkeuze van een passagier. Volgende keuzefactoren spelen een belangrijke rol in het keuzeproces van passagiers: bereikbaarheid, aanbod, prijs en de kwaliteit van een luchthaven. Ook werd een aantal trends aangehaald die in een invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van regionale luchthavens. De moderne reiziger is het type reiziger die meer voorkeur geeft aan de troeven van een regionale luchthaven (kostbare tijdswinst zoals kortere aanreistijden tot de luchthaven, snellere afhandelingstijd en persoonlijke service). Het toenemende gebruik van mobiele devices is de laatste jaren een van de meest opvallende trends. Luchthavens ondernemen steeds meer en meer kleine stappen ondernemen bij het investeren in de integratie van sociale media binnen hun bedrijf. Dit bewijst dat luchthavens potentie inzien om via sociale media de ‘connected reiziger’ te bereiken (mobile strategy). Daarnaast is prijsdruk tevens een trend die zich voordoet in de gehele toeristische sector, denk maar aan low cost. In de toeristische sector betekenen demografische veranderingen concreet dat er ook steeds meer mensen zullen zijn die gaan reizen. De stijgende welvaart en toename van reizigers zullen op hun beurt een toename van de capaciteit op luchthavens veroorzaken. Regionale luchthavens zullen belangrijk zijn om die extra capaciteit te kunnen opvangen. Duurzaamheid is sedert een aantal jaren een waarneembare trend. Op vandaag blijft duurzaamheid een belangrijke factor, verspreid over allerlei sectoren in de wereld. Een laatste trend is het succes van de hogesnelheidstreinen. De HST wordt in Europa populairder. Het HST-netwerk zorgt voor concurrentie binnen de regionale luchtvaart. Het is een alternatieve vervoerswijze. Na een algemene studie van luchthaven Oostende-Brugge, kunnen we concluderen dat de luchthaven de laatste tien jaar over het algemeen positief geëvolueerd is in zijn passagierssegment. Dit betekent dat passagiers er meer voor kiezen om te vliegen vanuit de regionale luchthaven.
Na bovenstaande conclusies uit mijn researchpaper (eerste gedeelte), volgt hieronder een toelichting over mijn projectdossier (tweede gedeelte). Een eerste hoofdstuk van het projectdossier vangt aan met een SWOT-analyse opgesteld op basis van de studie van de luchthaven Oostende, interviews en marktonderzoek. De sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen worden elk afzonderlijk becommentarieerd. Een scenarioplanning van de luchthaven Oostende is het onderwerp van het tweede hoofdstuk. In dit hoofdstuk wordt een geloofwaardige prognose ontwikkeld bestaande uit drie scenario’s. Zo zien we hoe de luchthaven naar de toekomst toe kan evolueren. Ik heb mij bij de scenarioplanning gebaseerd op toekomstbeelden waarbij de groei centraal staat. Een eerste scenario beschrijft de toekomst van Ostend Airport met een lage groei in zijn passagiersaantallen. Een tweede omvat een middelmatige groei, terwijl een derde scenario een hoge groei beschrijft. In het derde hoofdstuk analyseren we een kleinschalig marktonderzoek dat werd uitgevoerd bij passagiers vertrekkend vanuit Oostende in het hoogseizoen (zomer 2013). Het marktonderzoek behandelt o.m. de reden van hun keuze voor de luchthaven Oostende en hun klanttevredenheid over de luchthaven. We bespreken de methodiek van de steekproef. Alle gegevens worden uiteindelijk verwerkt via het programma SPSS. Op basis van de gegevens verwerkt in dit programma, ontwikkelen we grafieken en tabellen die we vervolgens zullen interpreteren en toelichten. Vanuit de conclusie van het marktonderzoek, de andere afgenomen interviews, de volledige studie van de luchthaven Oostende en de SWOT-analyse formuleren we in het vierde hoofdstuk een aantal aanbevelingen bedoeld voor Oostende luchthaven. We sluiten het projectdossier met een algemeen besluit.
Projectdossier
1
8
Ostend-Bruges Airport: SWOT
Door middel van een SWOT-analyse probeer ik de luchthaven van Oostende te analyseren. Hiervoor baseerde ik mij op jaarverslagen, interviews en vergelijkingen met andere luchthavens.
Sterktes
Positionering als ‘vakantie zonder omwegen’-luchthaven (no stress!) Kleinschalige luchthaven Bereikbaarheid Minder congestie Lage parkingkosten Baanlengte 3200m Openingstijden (24/24) Sterk milieu –en duurzaamheidsbeleid
Kansen
Zwaktes
Internationaal imago Grote afhankelijkheid van touroperators Beperkt catchment area Minder goede spreiding van het aanbod (sterk seizoensgebonden) Beperkte ‘non-aëronautical revenues’
Bedreigingen
Figuur 1: SWOT-analyse regionale luchthaven Oostende-Brugge
Overname Egis Projects LCC’s aantrekken Ontwikkeling routes naar businessbestemmingen Nieuwe investeringen in technologie Goede marketingstrategieën afbakenen Inkomend verkeer via OST Samenwerking met touroperators optimaliseren Concurrentiepositie versterken (LIL) Knelpunten openbaar vervoer wegwerken
Concurrent luchthaven LilleLesquin Komst meerdere carriers: onvoldoende capaciteit Ontwikkelingen op andere luchthavens Negatieve economische omstandigheden Geluidsbeperkingen
Projectdossier
9
1.1 Sterktes De regionale luchthaven Oostende-Brugge positioneert zich als een ‘vakantie zonder omwegen’ luchthaven. Wanneer reizigers de stresserende situaties op de grote luchthavens willen vermijden is de luchthaven Oostende een ideaal alternatief. Enkele voorbeelden van die stresserende situaties zijn fileproblemen, de zoektocht naar de check-in balie en/of de correcte gate, lange wachttijden aan check-in, overal heersende drukte, etc. De troeven van Oostende zijn het tegenovergestelde van de hierboven omschreven nadelige situaties. En die troeven speelt de luchthaven graag uit. Zijn kleinschaligheid leunt voor een deel bij zijn positie aan als ‘vakantie zonder omwegen’ luchthaven. OST is een kleinschalige luchthaven, zowel op vlak van drukte als op vlak infrastructuur. Reizigers hoeven geen lange afstanden af te leggen van check-in tot de gate, m.a.w. geen complex gebeuren in zijn infrastructuur. Daarnaast zorgt de kleinschaligheid van de luchthaven voor een familiale sfeer. Deze factoren worden door de passagiers enorm gewaardeerd. De bereikbaarheid, in het bijzonder de autobereikbaarheid van de luchthaven is zeer goed. Er zijn veel minder congestieproblemen op de wegen dan rond de meeste andere Belgische luchthavens. Minder files betekent voor de passagiers een kortere reistijd (belangrijke factor). Daarnaast beschikt de luchthaven over een goed ontwikkeld wegennet. De parkingkosten op de luchthaven zijn goedkoop in vergelijking met Luik, Charleroi en Brussels Airport (hln, 2011). De lage parkeerkosten zijn een sterkte voor de luchthaven. Zijn baanlengte van 3200m voldoet om grotere toestellen te laten vertrekken en aankomen op de luchthaven. Dit betekent dus dat OST genoeg potentieel heeft om diverse markten aan te trekken. Verder heeft de luchthaven OST een zeer sterk milieu –en duurzaamheidsbeleid. Het is van groot belang om op vandaag mee te evolueren met de trend rond duurzaamheid. Daarnaast houdt de luchthaven rekening met de verwachtingen van zijn stakeholders. Door middel van een stakeholderbevraging probeert OST meer inzicht te krijgen in die verwachtingen.
1.2 Zwaktes Eerder werd de nieuwe naamgeving van OST in verband gebracht met de internationaal gekende stad Brugge. De luchthaven Oostende-Brugge is, ondanks zijn naamsverandering, minder goed internationaal ontwikkeld. Het ontbreken van de functie OST als aankomstluchthaven voor inkomend verkeer is een bewijs van deze minder goede ontwikkeling.
Projectdossier
10
De luchthaven is sterk afhankelijk van de touroperators Jetair en Thomas Cook. Ze zijn de draaischijven van de luchthaven. En als die ‘stoppen met draaien’, dan stopt ook het huidige passagiersverkeer. Die afhankelijkheid maakt de luchthaven kwetsbaar. In punt 1.7 (Catchment Area) liet ik al zien dat de cirkel van de primaire catchment area een deel van de Noordzee omvat. De nabijheid van de zee betekent voor de luchthaven een zwakte. De andere Belgische luchthavens verliezen geen deel (omgeven door water) van hun verzorgingsgebied. Het ontbreken van een groot aantal potentiële passagiers kan een invloed hebben op het vertrouwen van nieuwe luchtvaartmaatschappijen. De minder goede spreiding van het aanbod op de luchthaven zorgt ervoor dat het passagierssegment op de luchthaven enigszins in bepaalde periode weinig of niet rendabel genoeg is. Het aanbod is sterk seizoensgebonden. Het hoogseizoen is de meest rendabele periode. Het laagseizoen daarentegen, noteert in veel mindere mate passagiersaantallen dan in het hoogseizoen en omvat een relatief veel lager aanbod. De lage capaciteit in de winterperiode is een zwakte voor de luchthaven. De beperkte ‘non-aëronautische revenues’ zijn ook een zwakte. De nonaëronautische activiteiten op de luchthaven zijn eerder beperkt. Alle activiteiten aangaande retail, services, horeca, verhuringen, autoparkeergelden, etc. vallen onder de noemer ‘non-aëronautisch. Dit soort activiteiten kunnen de prestaties van een luchthaven bevorderen en kunnen zorgen voor een extra inkomstenstroom (Zenglein & Müller, 2007). Oostende luchthaven ontvangt beperkte inkomsten uit zijn non-aëronautische activiteiten.
1.3 Kansen De overname door Egis Projects kan nieuwe deuren openen voor de luchthaven Oostende. Zoals bleek uit het interview met Marc De Waele (Transport Manager Thomas Cook), is OST niet de eerste luchthaven dat Egis onder zijn hoede neemt. Egis Projects kan voor vernieuwing zorgen en nieuwe kansen met zich mee brengen. Verder kan het aantrekken van LCC’s groeikansen bieden. Er is een grote kans op economische vooruitgang als lowcost carriers gaan opereren vanuit OST. Naast de aantrek van het lowcost segment, creëert het ontwikkelen van nieuwe routes naar businessbestemmingen extra kansen voor de luchthaven. De luchthaven zou een nieuwe potentiële markt kunnen aantrekken, met name de zakenreizigers. Nieuwe investeringen in technologieën leiden tot een meerwaarde voor de passagiers. Het mee evolueren met de huidige trends (mobile) is zeer belangrijk om beter te voldoen aan de wensen en behoeften van de passagiers.
Projectdossier
11
Een goede wifi-verbinding (het liefst gratis) voldoet aan de eisen van de ‘connected’ reizigers. Goede marketingstrategieën tot een betere ontwikkeling van de luchthaven. Het ontwikkelen van een kwaliteitsvol strategisch marketingplan is daarbij van groot belang. Het aantrekken van carriers die nieuwe routes ontwikkelen waarbij de luchthaven van Oostende kan worden opengesteld voor het inkomend toerisme zou de groei van OST sterk verhogen. Er zou niet alleen een sterke bijdrage geleverd worden aan de luchthaven Oostende. Ook hun stakeholders en in het bijzonder de toeristische (kunst)steden in de nabijheid van Oostende zouden baat hebben bij het inkomend verkeer op Oostende. Daarnaast is het van belang dat OST de samenwerking met de touroperators Jetair en Thomas Cook blijft onderhouden. Zoals reeds gezegd is de luchthaven sterk afhankelijk van de touroperators. Een optimale samenwerking moet verdere toekomstige uitbreidingen van bestemmingen en hogere frequenties extra stimuleren. Ook het versterken van zijn concurrentiepositie ten opzichte van Lille draagt immers bij tot de groeikansen van Oostende. Als laatste, het wegwerken van de huidige knelpunten inzake het openbaar vervoer. Het verbeteren en het stimuleren om gebruik te maken van het openbaar vervoer zorgt uiteindelijk voor een betere bereikbaarheid.
1.4 Bedreigingen Een belangrijke bedreiging voor de luchthaven Oostende is zijn concurrent LilleLesquin. LIL beperkt de groeimogelijkheden van de luchthaven Oostende. Ze bedreigt in eerste instantie een deel van haar catchment area. Verder beschikt LIL over een uitgebreider aanbod met meer bestemmingen en meer luchtvaartmaatschappijen. Een belangrijk gegeven is dat naast gewone chartermaatschappijen, ook LCC’s opereren vanuit LIL. Een andere bedreiging is de capaciteit op de luchthaven. De komst van nieuwe carriers zou kunnen leiden tot capaciteitsproblemen op OST. De passagiersterminal laat toe dat de luchthaven tot 2 miljoen pax (per jaar) kan verwerken. Wanneer bijvoorbeeld LCC’s worden aangetrokken zou dit kunnen leiden tot een boost van de passagierstrafiek die de 2 miljoen pax zou kunnen overschrijden op OST. In dat geval zou de luchthaven van Oostende te maken krijgen met capaciteitsgebrek. Een eventuele uitbreiding van de luchthaven zou een in deze situatie een oplossing zijn. Ontwikkelingen op andere luchthavens zoals Charleroi, Luik en Brussels Airport kunnen de groeikansen belemmeren. Die ontwikkelingen kunnen eventuele capaciteitsuitbreidingen zijn of het ontwikkelen van een nog groter netwerk van luchtvaartmaatschappijen (verwijzing komst Ryanair op BRU).
Projectdossier
12
Ook kunnen negatieve economische omstandigheden een invloed hebben op de ontwikkeling van de luchthaven. Touroperators en luchtvaartmaatschappijen dienen zich voortdurend aan te passen aan de marktvraag. Economische tegenwind kan een dalende marktvraag tot gevolg hebben. Zoals reeds vermeld verschuiven lagekostmaatschappijen steeds vaker hun activiteiten naar grootstedelijke gebieden. Ze kiezen er meer en meer voor om te opereren op grotere luchthavens (bigger business). Verder vormen de geluidsnormen enigszins een bedreiging voor de luchthaven. De vastgelegde normen moeten ertoe leiden om geluidsoverlast binnen de perken te houden. In het verleden eisten reeds omwonenden van OST strengere maatregelen om de geluidshinder van OST te verminderen. Wanneer de luchthaven groeit en meer vluchten verwerkt zal het geluidsoverlast in zekere mate toenemen. Ontwikkelingen op andere luchthavens zoals Charleroi, Luik en Brussels Airport kunnen de groeikansen belemmeren. Die ontwikkelingen kunnen eventuele capaciteitsuitbreidingen zijn of het ontwikkelen van een nog groter netwerk van luchtvaartmaatschappijen (verwijzing komst Ryanair op BRU). Ook kunnen negatieve economische omstandigheden een invloed hebben op de ontwikkeling van de luchthaven. Touroperators en luchtvaartmaatschappijen dienen zich voortdurend aan te passen aan de marktvraag. Economische tegenwind kan een dalende marktvraag tot gevolg hebben. Zoals reeds vermeld verschuiven lagekostmaatschappijen steeds vaker hun activiteiten naar grootstedelijke gebieden. Ze kiezen er meer en meer voor om te opereren op grotere luchthavens (bigger business). Verder vormen de geluidsnormen enigszins een bedreiging voor de luchthaven. De vastgelegde normen moeten ertoe leiden om geluidsoverlast binnen de perken te houden. In het verleden eisten reeds omwonenden van OST strengere maatregelen om de geluidshinder van OST te verminderen. Wanneer de luchthaven groeit en meer vluchten verwerkt zal het geluidsoverlast in zekere mate toenemen.
Projectdossier
2
13
Scenarioplanning OST
Zoals eerder vermeld, kende de luchthaven een matige groei in termen van passagiersaantallen. In dit deel van mijn case zal ik aan de hand van drie scenario’s het toekomstperspectief van OST schetsen. Scenarioplanning is een methode waarbij toekomstontwikkelingen worden ‘gecreëerd’. Echter is deze methode geen manier om de toekomst te voorspellen van de luchthaven OST. Scenarioplanning is wel een manier om toekomstbeelden te ontwikkelen die realistisch en geloofwaardig zijn. Scenario’s kunnen omschreven worden als hypothesen die eventuele risico’s en kansen van een organisatie of bedrijf kunnen illustreren (Ogilvy & Schwartz, 2004). Hoe kan de toekomst er voor de luchthaven uit zien? De toekomstbeelden zijn allen groeiscenario’s. De scenario’s zijn o.m. gebaseerd op de groei van de passagierstrafiek op de luchthaven Oostende.
Figuur 2: eigen analyse drie scenario’s (prognose)
Bovenstaande grafiek toont een visueel beeld van drie mogelijke scenario’s hoe de passagierstrafiek zou kunnen evolueren over een periode van 20 jaar, na het jaar 2013.
Projectdossier
14
2.1 Scenario 1 Het eerste scenario (S1) resulteert in een lage groei van de passagiersaantallen. Na 2013 is weinig veranderd in de evolutielijn. Bij dit lage groeiscenario wordt verondersteld dat de concurrentie het beter doet dan de luchthaven Oostende. Ik verwijs hierbij naar de luchthaven Lille-Lesquin. Het huidig aanbod op OST, zowel op vlak van bestemmingen als op vlak van carriers, blijft onveranderd. Bij dit scenario ontwikkelt de luchthaven van Rijsel zich veel sterker en sneller. Het aanbod op LIL wordt uitgebreid waardoor potentiële passagiers uit de onmiddellijke catchment area van OST worden aangetrokken tot Rijsel. In dit geval biedt Lille een veel groter waarde dan de luchthaven Oostende. Touroperators Jetair en Thomas Cook investeren in andere luchthavens inzake extra frequentie, uitbreiden van bestemmingen, …. Het aanbod op OST blijft onveranderd. De passagierstrafiek op de luchthaven blijft daardoor wat ‘hangen’ en zijn er praktisch geen wijzigingen merkbaar. De concurrentiepositie van Oostende is ten opzichte van LIL in een zekere mate zwak tot heel zwak.
2.2 Scenario 2 Het tweede scenario (S2) toont een middelmatige groei, min of meer evenredig met de groei van de voorbije 10 jaar. Bij deze prognose gaan we ervan uit dat geen nieuwe carriers vliegen vanuit OST. Er worden wel meer bestemmingen toegevoegd aan het huidige aanbod. Daarnaast wordt de frequentie van de huidige bestemmingen verhoogd. De actieve touroperators, Jetair en Thomas Cook, hebben hierin hun aandeel. De aangeboden vluchten blijven steeds gericht op charterpassagiers.
2.3 Scenario 3 Het derde groeiscenario (S3) toont een sterke groei in zijn passagiersaantallen. Dit is het meest optimistische scenario van de drie. Bij deze prognose veronderstellen we dat Jetair en Thomas Cook hun aanbod aanbreiden. Daarnaast wordt verondersteld dat één of meerdere LCC’s opereren vanuit de luchthaven OST. Er is mogelijkheid en potentie om low cost vluchten aan te trekken. Die mogelijkheid verklaart het derde scenario. In het verleden werd reeds een route opengesteld (mei 2003) door Ryanair naar London Stansted. Helaas werd de route een paar maanden later al stopgezet (december 2003). Er was een te lage bezetting van de toestellen. Andere redenen die hebben hoogstwaarschijnlijk een zekere rol hebben gespeeld was dat de bestemming en het vooral het tijdstip van vertrek (rond 14u in de namiddag) niet ideaal waren.
Projectdossier
15
Vooral de incoming sector was toen vragende partij om de luchthaven OostendeBrugge te laten fungeren als passagiersluchthaven voor inkomend toerisme (kunststad Brugge!). Op heden is de sector nog steeds vragende partij, wat blijkt uit het strategisch beleidsplan voor de kust 2009-2014 (Toerisme Vlaanderen, 2009). Door de komst van deze één of meerdere LCC’s, worden de deuren geopend voor het inkomend toerisme. In dit scenario is de toeristische bereikbaarheid in Vlaanderen aanzienlijk verbeterd. Ook nieuwe routes naar bestemmingen die interessant zijn voor de Belgische markt, terwijl tegelijkertijd deze bestemmingen de herkomst zijn van belangrijke markten voor de nabijgelegen toeristische steden: Brugge, Ieper en Gent. Het lowcost-aanbod betekent bij dit scenario een boost voor de luchthaven.
Projectdossier
3
16
Marktonderzoek passagiers
3.1 Probleemstelling In deel worden de onderzoeksvragen van het marktonderzoek geformuleerd. Vervolgens omschrijven we de structuur van de vragenlijst. Tot slot volgt een definiëring van de populatie en een omschrijving van hoe we de steekproef bepalen. Dit marktonderzoek moet ertoe leiden een antwoord te formuleren op de centrale onderzoeksvraag. De centrale onderzoeksvraag kan als volgt omschreven worden:
“ Waarom kiezen toeristen voor Oostende als luchthaven van vertrek?” Het marktonderzoek is kleinschalig van aard. We willen achterhalen welke keuzefactoren de belangrijkste zijn om te kiezen voor de regionale luchthaven van Oostende, waarom en in welke mate de keuzefactoren een rol spelen bij de passagiers. Daarnaast peilen we naar de klanttevredenheid over de luchthaven in het algemeen. De vraag kan opgesplitst worden in drie delen. Ten eerste: waarom precies voor Oostende en niet voor een andere luchthaven, m.a.w. wat zijn hierbij de ‘doorslaggevende elementen’? Ten tweede peilen we naar de tevredenheid van de passagier over de luchthaven Oostende. Ten derde gaan we in dit marktonderzoek na wat het belangrijkste element is voor de passagiers bij de keuze van hun bestemming. Wat is het meest doorslaggevend bij hun keuze: de bestemming of de luchthaven van vertrek?
3.1.1 Structuur vragenlijst Om de bevragingen op een efficiënte manier te laten verlopen, is het uiterst belangrijk om de vragen op te delen. In bijlage kan u de volledige vragenlijst raadplegen. Er werd zowel voor open vragen als gesloten vragen gekozen. De vragen zijn zo eenvoudig mogelijk opgesteld in het Nederlands. Dit sluit natuurlijk niet uit dat anderstaligen niet kunnen worden bevraagd. De bevragingen worden, zoals reeds beschreven in bovenstaand subhoofdstuk ‘Populatie’, persoonlijk afgenomen. De respondenten horen de vragen maar lezen ze zelf niet. Het is niet de bedoeling dat de respondenten dus zelf de vragenlijst gaan invullen. Bij anderstaligen vertalen we de vragen ter plaatse. De eerste rubriek van de enquête is de selectie van het reismotief. Het is van belang om de respondent op voorhand te omschrijven als ‘leisure-toerist’ of anderzijds als ‘zakentoerist’. Zoals reeds omschreven in het hoofdstuk ‘Populatie’, omvat de populatie van dit marktonderzoek enkel toeristen die reizen ter ontspanning. Bij een antwoord op deze vraag ligt de verantwoordelijkheid volledig bij de afnemer om enkel de ‘leisure-toerist’ verder te bevragen. Dit betekent een onmiddellijke weigering van reizigers met een andere reismotivatie dan ontspanning.
Projectdossier
17
Een tweede rubriek wordt omschreven als waarom Oostende?. In dit onderdeel worden vragen gesteld die betrekking hebben tot de algemene vraag: Waarom kiest men voor de luchthaven van Oostende? Zo werd o.m. een open als een gesloten (met eigen opgesomde argumenten) vraag opgesteld, evenals de vraag hoeveel keer men is gevlogen vanuit de luchthaven van Oostende. Er werd niet louter gekozen voor een gesloten vraag omdat in dit geval de respondenten eigenlijk ietwat worden ‘gestuurd’ met de zelf opgestelde argumenten. Daarom koos ik ervoor om een open vraag toe te voegen om na te gaan of er toch andere argumenten aan bod kunnen komen die niet in de opgestelde lijst vermeld staan. Een derde rubriek van de enquête is: wat weegt het zwaarste door? Bestemming vs Luchthaven. Dit is het belangrijkste onderdeel in de hele bevraging. In deze rubriek is het de bedoeling om een antwoord te krijgen op de vraag of toeristen hun luchthaven van vertrek kiezen puur op basis van de bestemming, of men zich echt effectief vastklampt aan de luchthaven zelf, en vandaar uit een keuze maakt op het aanbod van bestemmingen die de luchthaven aanbiedt. Op die manier wil ik te weten komen welke van beide keuzes prioritair is en in welke mate. Een vierde rubriek kan beschreven worden als beoordeling luchthaven. Deze rubriek omvat een kleine tevredenheidvraag over de luchthaven zelf (algemene indruk). Bij deze vraag kan de respondent antwoorden met behulp van bepaalde evaluatie criteria: zeer goed, goed, minder goed, slecht, n.v.t.. Enkele subdelen in deze tevredenheidvraag zijn wel moeilijk te beantwoorden als toeristen voor de eerste keer gebruik maken van de luchthaven van Oostende. Het is dan ook heel belangrijk om te focussen op hun algemene indruk tot nu toe. Een vijfde en laatste rubriek is het klantenprofiel. In dit onderdeel komen voornamelijk socio-demografische vragen aan bod. Deze vragen dienen enkel om de respondenten te classificeren.
3.1.2 Populatie en steekproef A. Populatie Het boek Marktonderzoek (Hoe pak je het zelf aan, A. Jacques en H. Walravens) omschrijft ‘populatie’ als de doelgroep van een marktonderzoek. Een populatie kan veel, maar ook weinig elementen bevatten. Voor dit onderzoek nemen we als populatie alle passagiers die vertrekken in het hoogseizoen, juli en augustus, vanuit de luchthaven van Oostende. Hierbij werd gekozen om enkel passagiers te bevragen die reizen ter ontspanning (leisure). Passagiers die reizen voor hun werk (zakentoerisme) horen dus niet bij de populatie. De bevraging is kwantitatief van aard en omvat voor elke respondent dezelfde vragenlijst. De enquêtes worden persoonlijk afgenomen op de luchthaven van Oostende.
Projectdossier
18
B. Steekproef Omdat eender welke passagier op de luchthaven van Oostende kan worden bevraagd, maken we gebruik van een toevalssteekproef. Zowel jong als oud, vrouw als man, alleenreizende passagiers als samenreizenden, m.a.w. iedereen heeft evenveel kans om bevraagd te worden. Toch wordt op voorhand een correcte spreiding vastgelegd van de bevraging, verspreid over verschillende dagen in juli en augustus, verspreid over verschillende luchtvaartmaatschappijen en verspreid over verscheidene vluchten. Aan de hand van volgende formule werd de steekproefgrootte bepaald.
Z².p.q N= marge² Een betrouwbaarheidsniveau van 95% bepaalt de steekproefgrootte. Dit betekent concreet dat in de formule een Z-waarde van 1,96 wordt toegepast. Daarnaast maken we gebruik van een foutmarge van 10%. Het resultaat van de steekproefgrootte, met behulp van bovenstaande formule, brengt zich op een totaal van 96. Dit betekent dus dat in juli en augustus samen 96 enquêtes moeten worden afgenomen. Om het aantal af te nemen enquêtes te bepalen per maand, werd gefocust op cijfers van jaar 2012.
Juli
39 253 passagiers
49%
Augustus
39 615 passagiers
51%
Totaal
78 886 passagiers
100%
Tabel 1:Passagierstrafiek juli en augustus luchthaven Oostende
De formule is berekend op het totaal aantal passagiers, waarop uiteindelijk door behulp van de procentuele verhouding tussen beide maanden, het effectieve aantal af te nemen enquêtes per maand werd toegekend. Voor de maand juli komt dit op 47 af te nemen enquêtes en voor de maand augustus op 49 enqûetes. Uit de frequentietabel kan worden afgeleid dat de steekproef voor 48% uit mannen en 52% uit vrouwen bestaat. Geslacht Cumulative Frequency Valid
Percent
Valid Percent
Percent
Man
46
47,9
47,9
47,9
Vrouw
50
52,1
52,1
100,0
Total Tabel 2: Geslacht
96
100,0
100,0
Projectdossier
19
Vervolgens, voor het afnemen van de enquêtes, werd willekeurig vastgelegd welke bestemmingen en vluchten zouden worden opgenomen. Dit gebeurde aan de hand van vluchtschema’s verkregen door dhr. Casier (Aviapartner OST). Reizigers naar volgende bestemmingen werden bevraagd: Izmir, Malaga, Djerba, Heraklion, Kos, Gran Canaria, Enfidha, Mallorca, Rhodos en Tenerife. Bestemmingen
Grafiek 1: Bestemmingen (bevraagde pax)
We zien ook dat er een willekeur aanwezig is in het aantal bevraagde personen per bestemming. Zo zien we dat er meer passagiers, vertrekkend naar Djerba, werden bevraagd dan bijvoorbeeld passagiers vertrekkend naar Enfidha. Naast de bestemmingen, is het belangrijk om ook de leeftijd van de bevraagde passagiers mee te geven. Om een duidelijk overzicht te verkrijgen werd hun leeftijd opgedeeld in verschillende klassen. In onderstaande frequentietabel kunnen we zien tot welke leeftijdscategorieën de geënquêteerden behoren. Passagiers jonger dan 26 jaar vormt slechts een klein deel van de bevraagden. Bij deze frequentietabel kan worden vastgesteld dat het grootste deel van de bevraagden zich bevindt in de categorie 46-55 jaar. Een verklaring voor het zwaar doorwegen van deze leeftijdsklasse zijn de gezinshoofden, moeder of vader, die de bevraging leidden. De gemiddelde leeftijd van de responsgroep bedraagt bijna 48 jaar.
Projectdossier
20 Leeftijdscategoriën
Cumulative Frequency Valid
Percent
Valid Percent
Percent
18-25 jaar
5
5,2
5,2
5,2
26-35 jaar
14
14,6
14,6
19,8
36-45 jaar
17
17,7
17,7
37,5
46-55 jaar
35
36,5
36,5
74,0
56-65 jaar
13
13,5
13,5
87,5
65+
12
12,5
12,5
100,0
Total 96 100,0 Tabel 3: Passagiers onderverdeeld in leeftijdscategorieën
100,0
Statistics Leeftijd N
Valid Missing
96 0
Mean 47,85 Tabel 4: Gemiddelde leeftijd van de responsgroep
Wanneer we kijken naar de nationaliteit, kunnen we concluderen dat drie verschillende nationaliteiten zich bevinden bij de bevraagde personen. Het merendeel zijn Belgen. Maar liefst 2% zijn Fransen en één van de bevraagde personen was een Nederlander. Het aantal buitenlanders omvat dus slechts een klein aandeel van de bevraagden. Zoals reeds vermeld werden passagiers willekeurig bevraagd. De meeste respondenten zijn Belgen. De verklaring hiervoor is dat steeds geboekt werd via de Belgische to’s Jetair en Thomas Cook.
Nationaliteit 2%
1%
Be Fr Nl
97% Grafiek 2: Procentueel aandeel ingedeeld per nationaliteit
Projectdossier
21
Om een beter inzicht te krijgen in het aandeel van de Belgen, werd onderstaande grafiek opgemaakt. Uit deze grafiek kan worden vastgesteld waar de respondenten woonachtig zijn, ingedeeld per provincie. Heel duidelijk zichtbaar is dat het merendeel woonachtig is in West-Vlaanderen en Oost-Vlaanderen, beiden gelegen in het primaire catchment area van OST. Dit bewijst opnieuw dat deze provincies behoren tot het meest potentiële verzorgingsgebied van de luchthaven. Verder werden passagiers bevraagd die woonachtig zijn in de provincies Henegouwen, Vlaams-Brabant en Luik. Hoewel hun aandeel slecht 1 tot 2 % omvat in de volledige steekproef.
Afkomst per provincie 2%
1% 1%
Vlaams-Brabant
22%
Luik West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Henegouwen 74%
Grafiek 3: Afkomst van de bevraagden ingedeeld per provincie
Verder hebben we nagegaan uit welke boekingsformule hun reis bestaat. In onderstaande kruistabel kunnen we zien dat meer dan de helft hun reis geboekt hebben via een touroperator of reisagent (58%). De andere 42% koos ervoor om zijn reis zelf te boeken (internet). Daarnaast is duidelijk op te merken dat de meesten van de bevraagde personen een pakketreis hadden geboekt (86%). Een klein deel van de passagiers had een flight only geboekt (14%). Daarnaast kunnen we vaststellen dat de passagiers die een flight only formule hadden gekozen, zij allen zelf geboekt hebben via het internet. Terwijl bij de passagiers die een volledige pakketreis hadden geboekt, zien we heel duidelijk dat deze pax voornamelijk hun reis boekten bij de TO/RA. Welke boekingsformule? * Hoe is de vlucht geboekt? Crosstabulation Count Hoe is de vlucht geboekt? TO/RA Welke boekingsformule?
Total Tabel 5: Boekingsformule
Internet/Zelfboeking
Total
Flight Only
0
13
13
Pakketreis
56
27
83
56
40
96
Projectdossier
22
Het aantal keer dat de bevraagde passagiers gebruik hebben gemaakt van de luchthaven OST wordt in onderstaande grafiek procentueel weergegeven. Zo’n 33% maakte voor de eerste keer gebruik van de luchthaven Oostende. 26% van de bevraagden vloog vijf keer of meer vanuit OST. Deze groep is de meest loyale voor de luchthaven Oostende. Ze verkiezen vaker om te vliegen vanuit OST.
Aantal keer gebruik gemaakt van OST Eerste keer
26%
33%
Tweede keer Derde keer
6%
Vierde keer 14%
21%
Vijfde keer of meer
Grafiek 4: Aantal keer dat pax gebruik hebben gemaakt van de luchthaven OST
Projectdossier
23
3.1.3 Bespreking van de resultaten Factoren bij de keuze voor OST In de enquête werd nagegaan welke factoren eerst zouden worden opgesomd door de passagiers bij de vraag naar waarom hij/zij specifiek kiest voor Oostende als luchthaven van vertrek. Door middel van een open vraag werden onderstaande factoren spontaan opgesomd door de respondenten. In de tabel is zichtbaar hoe dikwijls (procentueel) dezelfde factor als antwoord voorkwam. Factoren
Frequentie
Bereikbaarheid
9%
Minder files
1%
Dichtbij huis
68%
Uren van vertrek
4%
Vermijden van Zaventem
1%
Gemakkelijk
25%
Lastminuteboeking
3%
Minder drukte/stress (kleine luchthaven)
23%
Prijs
8%
Vlotheid
13%
Aanbod van mijn bestemming
8%
Advies RA
5%
Parking is goedkoper
6%
Tabel 6: Spontaan opgenoemde factoren voor de keuze OST
We kunnen heel duidelijk vaststellen welke factoren het meest frequent zijn voorgekomen bij de antwoorden van de bevraagde passagiers. De factor ‘dichtbij huis’ is het meest genoteerde antwoord. Maar liefst 68% van de respondenten geeft aan dat ze gekozen hebben voor OST omwille van de luchthaven die in de nabijheid ligt van hun woonplaats. Het zijn hoofdzakelijk de respondenten woonachtig in de primaire catchment area binnen 1u reistijd, West–en Oost-vlaanderen (samen goed voor 96%), die dit hoog procentueel aandeel vertegenwoordigen. Een andere factor die aan bod kwam is ‘gemakkelijk’. 25% van de bevraagden gaf dit antwoord. Deze passagiers vinden Oostende een eenvoudige luchthaven. Dit is een troef voor de luchthaven in tegenstelling tot de grotere luchthavens. Zij hebben een veel ingewikkeldere infrastructuur met veel check-in balies, veel gates, meerdere terminals, etc. Op de luchthaven OST vinden passagiers heel gemakkelijk hun weg vanwege zijn kleinschaligheid. Uit bovenstaande antwoorden blijkt dat passagiers die eenvoud heel sterk waarderen.
Projectdossier
24
23% van de ondervraagden gaf aan dat ‘minder drukte/stress’ als factor meespeelde bij hun keuze voor Oostende. Ook hier verwijs ik opnieuw naar de nadelen van de grotere luchthavens die gepaard gaan met drukte, lange wachttijden, tijdsdruk, etc. Deze nadelen leiden uiteindelijk tot stress. Deze situaties en nadelen hebben veel passagiers al vaker zelf meegemaakt. Zij ondervinden dan ook dat Oostende op dit vlak geniet van heel wat voordelen in tegenstelling tot bovenstaande nadelen. Daarnaast gaat bovenstaande factor ‘gemakkelijk’ tevens gepaard met ‘minder drukte/stress’. Net omwille van zijn eenvoud voelen reizigers zich meer op hun gemak en zijn meer relaxed (geen stress). Dit zijn essentiële elementen om een vakantie goed te starten. Verder is ‘vlotheid’ een vaker vernoemde factor. Zo’n 13% van de respondenten gaf dit antwoord als meespelende factor bij hun keuze. Hierbij wordt verwezen naar de vlotheid van check-in, het boarden, etc. Het valt op dat bij ‘minder files’ slechts 1% dit antwoord gaf. Hoewel dit als een troef omschreven wordt op de website van Oostende Airport. Een verklaring hiervoor is een andere omschreven factor ‘bereikbaarheid’ (9%). Bereikbaarheid kan ruimer worden geïnterpreteerd. Een reden voor die ene % bij minder files is omdat meerdere passagiers dit meteen opnemen in de factor bereikbaarheid. Toch zien we dat dit aspect minder meespeelt bij hun keuze. Andere factoren zoals prijs, parking is goedkoper, advies RA, uren van vertrek, etc. spelen enigszins een rol in het luchthavenkeuzeproces. In de enquête werd naast een open vraag ook een gesloten vraag gesteld met zelf opgestelde argumenten die misschien een rol zouden gespeeld hebben bij hun keuze voor de luchthaven van Oostende:
Aanbod van mijn bestemming; Het uur of de dag van de vlucht kwam mij beter uit; Korting als ik vlieg vanuit Oostende (goedkoper); Bereikbaarheid; Minder drukte = minder stress; Kleinere luchthaven; Advies van de reisagent; Klantvriendelijkheid; Sfeer.
Uit de antwoorden (in bijlage) kunnen we besluiten dat bereikbaarheid, minder drukte/stress en kleinere luchthavens het vaakst als ‘heel belangrijk’ werd aangeduid. Dit loopt ietwat gelijk met de antwoorden op de open vraag hierboven omschreven. Hoewel bereikbaarheid hier wel als een heel belangrijke factor voorkomt, was dit iets minder bij de spontane antwoorden op de open vraag (slechts 9%). Verder worden ‘aanbod van bestemming’ en ‘korting’ als belangrijk aangegeven.
Projectdossier
25
Bestemming vs. luchthaven OST Wanneer gepeild werd naar wat zwaarste doorweegt, werd volgende vraag aan de passagiers gesteld: ‘Stel dat u uw huidige bestemming niet kon aandoen vanuit Oostende, zou u:
dan toch gekozen hebben voor Oostende en in de plaats een andere bestemming gekozen hebben? OF dezelfde bestemming toch behouden en vliegen vanuit een andere luchthaven dan die van Oostende’
Als we kijken naar het aantal keer dat de pax reeds gevlogen hebben vanuit Oostende, in combinatie met de vraag ‘Wat weegt het zwaarste door?’, kan geconcludeerd worden dat bij het merendeel van de passagiers die voor de eerste keer vliegen vanuit OST, de bestemming belangrijker vinden dan de keuze voor de luchthaven zelf. Zo’n 81% zou, als hun huidige bestemming niet zou kunnen worden aangedaan vanuit OST, hoe dan ook deze bestemming behouden hebben en uiteindelijk geopteerd hebben voor een andere luchthaven van vertrek. Een kleine 19% zou daarvan toch de luchthaven OST als vertrekluchthaven behouden en de keuze maken uit andere bestemmingen (aanbod OST). Bij passagiers die voor de tweede keer vertrekken vanuit Oostende zien we een gelijkaardig patroon. In tegenstelling tot de passagiers die meer dan 5 keer hebben gebruikt van de luchthaven, zien we enigszins een andere trend. Zoals reeds vermeld, is het merendeel daarvan sterk vertrouwd is met de luchthaven en zullen zij in eerste instantie hun luchthavenkeuze maken voorafgaand de keuze van hun bestemming. Onderstaande cijfers bewijzen deze uitspraak. We kunnen afleiden, bij passagiers die reeds vijf keer of meer hebben gevlogen vanuit OST, dat 72% daarvan sowieso kiest voor de luchthaven en pas dan zijn bestemmingskeuze maakt. De resterende 28% neemt de bestemming toch als eerste keuze . Algemeen kunnen we besluiten dat de bestemming het zwaarste doorweegt. We verwijzen hierbij naar onderstaande tabel. Van alle 96 bevraagde passagiers, stelden we vast dat 58 passagiers (60%) dezelfde bestemming hoe dan ook zouden behouden en vliegen vanuit een andere luchthaven indien hun bestemming niet zou kunnen worden aangedaan vanuit OST. Dit betekent concreet dat deze passagiers al op voorhand hun bestemming hebben vastgelegd en daar niet zullen van afwijken. De bestemmingskeuze is hier primair. Toch blijkt dat een kleine 40% ervoor kiest om in eerste instantie te opteren voor de luchthaven OST en secundair te kiezen uit het bestemmingsaanbod dat Oostende te bieden heeft. Dit laat zien dat een groot deel passagiers zich loyaal vastklampt aan de luchthaven.
Projectdossier
26
Is dit de eerste keer dat u vliegt vanuit OST? * Wat weegt het zwaarste door? Bestemming vs Luchthaven Crosstabulation Count Wat weegt het zwaarste door? Bestemming vs Luchthaven Gekozen
Dezelfde
hebben voor
bestemming
Oostende en
behouden en
andere
vliegen vanuit
bestemming
een andere
kiezen
luchthaven
Total
Is dit de eerste keer dat u
Eerste keer
6
26
32
vliegt vanuit OST?
Tweede keer
5
15
20
Derde keer
5
8
13
Vierde keer
4
2
6
18
7
25
38
58
96
Vijfde keer of meer Total Tabel 7: Aantal keer vanuit OST vs de zwaarste doorweging
Beoordeling van de luchthaven In het onderzoek werd gepeild naar de klanttevredenheid op de luchthaven Oostende. In deze beoordeling ligt vooral de nadruk op de algemene indruk van de respondenten. De bedoeling van de beoordeling is om de klanttevredenheid te onderzoeken van enkele belangrijke indicatoren, die we hieronder afzonderlijk bespreken. Om die klanttevredenheid te meten werd gebruik gemaakt van volgende waarderingen: zeer goed, goed, minder goed, slecht en niet van toepassing. Tegelijkertijd wordt bij de bespreking van elke indicator, spontane gemaakte opmerkingen door de respondenten meegedeeld. Daarom geven we eerst een tabel met alle gemaakte opmerkingen die de ondervraagde passagiers spontaan hebben genoemd. We zien ook telkens hoe vaak dezelfde opmerking werd gemaakt.
Projectdossier
27
Opmerkingen bij de beoordeling
Frequency Valid
Percent
Valid
Cumulative
Percent
Percent
69
71,9
71,9
71,9
1
1,0
1,0
72,9
1
1,0
1,0
74,0
4
4,2
4,2
78,1
1
1,0
1,0
79,2
1
1,0
1,0
80,2
1
1,0
1,0
81,3
1
1,0
1,0
82,3
1
1,0
1,0
83,3
1
1,0
1,0
84,4
1
1,0
1,0
85,4
Mankeren van telenet hotspot
1
1,0
1,0
86,5
Meer bestemmingen
5
5,2
5,2
91,7
1
1,0
1,0
92,7
1
1,0
1,0
93,8
1
1,0
1,0
94,8
1
1,0
1,0
95,8
1
1,0
1,0
96,9
1
1,0
1,0
97,9
1
1,0
1,0
99,0
1
1,0
1,0
100,0
96
100,0
100,0
Bereikbaarheid met de bus is minder Bereikbaarheid: borden 'luchthaven' kunnen beter aangeduid zijn Bereikbaarheid: slecht aangegeven Bereikbaarheid: voor iemand die het niet kent is het moeilijk (voor de 1e keer) Broodjesshop zou handig zijn Gebouw buitenaf mag opgeknapt worden Gebouw mag moderner Goed: vakantiesfeer, minder goede bereikbaarheid openbaar vervoer Luchthavengebouw mag moderner en beperkt aanbod horeca en supermarkten Mag meer aanbod zijn betreft horeca en supermarkten
Meer gelegenheid horeca en meer bestemmingen Meer keuze bestemming, horeca nog niet open Niet tevreden over aanbod horeca en supermarkten Openbaar vervoer moet meer gepromoot worden, beter wifi Sobere sfeer, ontbreken van een grote klok in vertrekhal, geen wifi Te weinig aanbod horeca en supermarkten Te weinig bestemmingen en bereikbaarheid: niet goed aangegeven Te weinig keuze aan bestemmingen Total Tabel 8: Opmerkingen bij de beoordeling
Projectdossier
28
Ruime keuze aan bestemmingen
3
Slecht
54
Minder goed 23
Goed 1
Zeer goed 0
20
40
60
Grafiek 5:: Tevredenheid keuze aan bestemmingen
Wanneer we peilden naar de mate van tevredenheid over de ruime keuze aan bestemmingen, antwoordde meer dan de helft (54 van de 96) minder goed. De luchthaven biedt relatief weinig bestemmingen aan (13 bestemmingen). Dit betekent dat de klant geen uitgebreide keuze heeft uit vele verschillende bestemmingen. Ze zijn ook allen bestemmingen gelegen rond het Middellandse Zeegebied. Er is weinig verscheidenheid in het huidige aanbod. Uit bovenstaande grafiek kunnen we besluiten dat passagiers absoluut zouden willen genieten van een veel meer uitgebreider bestemmingsaanbod op OST. Het gebrek aan meer bestemmingen valt ook op in de lijst met opmerkingen.
Bereikbaarheid 3
Slecht
8
Minder goed
38
Goed
47
Zeer goed 0
10
20
30
40
50
Grafiek 6: Tevredenheid bereikbaarheid
In bovenstaande grafiek is zichtbaar dat de bereikbaarheid van de luchthaven goed tot zeer goed scoort. Zoals reeds vermeld kan bereikbaarheid op verscheidene manieren worden geïnterpreteerd. Bereikbaarheid omvat o.m. de weg van huis tot de luchthaven, openbaar vervoer, vlotheid in bereikbaarheid (minder congestie), nabijheid, etc.
Projectdossier
29
We kunnen afleiden uit tabel 8 dat toch een aantal opmerkingen worden gemaakt inzake de bereikbaarheid. Volgende opmerkingen werden opgesomd:
Bereikbaarheid met de bus is minder; Bereikbaarheid: borden ‘luchthaven’ kunnen beter worden aangeduid; Bereikbaarheid: slecht aangegeven; Bereikbaarheid voor iemand die het niet kent is het moeilijk (voor de 1 e keer); Minder goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer; Openbaar vervoer moet meer gepromoot worden.
We kunnen vaststellen dat de respondenten over het algemeen relatief tevreden zijn over de bereikbaarheid. Toch zijn een aantal elementen inzake die bereikbaarheid voor verbetering vatbaar zijn. Uit het onderzoek blijkt dat de bewegwijzering tot de luchthaven als minder goed wordt beschouwd. Meermaals merkten de respondenten op dat de verwijzing naar luchthaven, met behulp van borden, slecht is aangegeven. Een andere opmerking inzake de bereikbaarheid die toch enige aandacht vereist en verbeterd kan worden is het openbaar vervoer tot OST. We stelden vast dat het openbaar vervoer beter gepromoot kan worden om het gebruik ervan meer te stimuleren. Daarnaast is de bereikbaarheid met het openbaar vervoer minder goed in die zin dat vaak vroege vluchten worden aangedaan die buiten de uren vallen waarop bussen en treinen rijden. Daarnaast is ook geen directe treinverbinding aanwezig. Vanaf het station van Oostende moet de passagier een bus nemen tot aan de luchthaven. Dit zijn allen extra overstappen die voor passagiers vaak te veel zijn. Ze nemen liever een rechtstreekse ‘route’, m.a.w. met de auto of taxi waar ze zich van punt A (huis) naar punt B (OST) kunnen verplaatsen.
Vlotte check-in
Klantvriendelijkheid
1
Minder goed
22
Goed
4
N.v.t.
10
N.v.t.
41
Goed 64
Zeer goed 0
20
40
Grafiek 7: Tevredenheid vlotte check-in
60
50
Zeer goed 80
0
20
40
60
Grafiek 8: Tevredenheid klantvriendelijkheid
De respondenten waren algemeen tevreden over zowel de vlotheid aan check-in als de klantvriendelijkheid op de luchthaven. Bij deze indicatoren werden geen opmerkingen gegeven.
Projectdossier
30
Sfeer
Aangenaam luchthavengebouw
N.v.t.
2
N.v.t.
2
Slecht
1
Slecht
2
10
Minder goed
66
Goed
0
56
Goed
17
Zeer goed
27
Minder goed 9
Zeer goed
20
40
60
80
0
Grafiek 9: Tevredenheid sfeer
20
40
60
Grafiek 10: Tevredenheid aangenaam luchthavengebouw
Ook bij sfeer en het luchthavengebouw zien we een gelijkaardige mate van tevredenheid. Bij sfeer werd tijdens de enquêtering zowel positieve als negatieve opmerkingen meegedeeld. Zo stelden we vast dat de aanwezige vakantiesfeer enigszins gewaardeerd wordt. Daarnaast werd aangehaald dat een sobere sfeer heerst op Oostende. Dit zijn toch wel uiteenlopende opmerkingen inzake de tevredenheid over de sfeer op OST. Wanneer we peilden naar de tevredenheid van de respondenten over het luchthavengebouw, kunnen we constateren dat ook hier de meerderheid tevreden is. Een kleine 30% was minder tevreden over het luchthavengebouw. De respondenten gaven o.m. volgende opmerkingen:
Gebouw buitenaf mag opgeknapt worden; Gebouw mag moderner; Ontbreken van een grote klok in de vertrekhal.
Enkele van de opmerkingen waren dat het gebouw buitenaf mag opgeknapt worden en dat het gebouw toch wel moderner mocht zijn. Verder zou een grote klok in de vertrekhal wenselijk zijn.
Aanbod bars/restaurants/supermarkten 26
N.v.t. 7
Slecht
30
Minder goed 27
Goed 6
Zeer goed 0
10
20
Grafiek 11: Tevredenheid horeca en supermarkten
30
Projectdossier
31
Het valt op dat over de tevredenheid over het aanbod bars, restaurants en supermarkten, toch wel uiteenlopende meningen zijn. Zo’n 28% van de respondenten gaf aan dat zij wel tevreden zijn over het aanbod horeca en supermarkten. Deze groep respondenten liet zien dat zij niet méér verwachten en dat het aanbod op OST meer dan goed is zoals het nu is. Het hoeft voor hen niet uitgebreider. Volgens deze passagiers is het huidige aanbod voldoende. Daarnaast gaf een goede 30% gaf aan dat ze minder tevreden zijn. Deze groep vindt er te weinig aanbod is. Zoals reeds vermeld ligt de ontwikkeling van dit aanbod nogal gevoelig. Omwille van de vaak vroeg vroege (horeca nog niet open) en sterk uurgebonden vluchten, is de vraag of een uitbreiding van het aanbod wel rendabel genoeg kan zijn? Hoewel meer aanbod zou kunnen leiden tot een opleving van de hierboven beschreven sobere sfeer en een betere tevredenheid van de pax, moeten we realistisch blijven inzake het belang van rendabel zijn. Eén van de opmerkingen was dat een broodjesshop handig zou zijn. Misschien is dit wel een oplossing? M.a.w. een kleine shop die enigszins wel rendabel zou kunnen zijn.
Internet/Wifi 84
N.v.t. Slecht
4
Minder goed
4
Goed
4 0
20
40
60
80
100
Grafiek 12: Tevredenheid internet/wifi
In bovenstaande grafiek zien we een heel duidelijke trend waarbij 88% van de ondervraagden het antwoord ‘niet van toepassing’ gaf. Hieruit kunnen we concluderen dat het gebruik van wifi op OST praktisch nihil is. Meermaals gaven de respondenten de opmerking dat zijn niet konden gebruik maken van wifi en dat een telenethotspot mankeerde op Oostende. We kunnen besluiten dat op de luchthaven absoluut een gebrek aan wifi is.
Projectdossier
32
Parkinggelegenheden 47
N.v.t.
1
Minder goed
34
Goed 14
Zeer goed 0
10
20
30
40
50
Grafiek 13: Tevredenheid parkinggelegenheden
De parkinggelegenheden worden positief onthaald door de gebruikers ervan. Van alle passagiers die gebruik maakten van de parking op OST, was slechts 1% daarvan minder goed tevreden. We kunnen heel duidelijk vaststellen dat de luchthaven van zeer goede parkinggelegenheden geniet. Zowel op vlak van prijs als gemakkelijkheid (parking zeer dichtbij).
Projectdossier
4
33
Aanbevelingen
Aan de hand van de researchpaper en het marktonderzoek werden volgende aanbevelingen geformuleerd: Het is belangrijk dat de promotie van de luchthaven Oostende wordt bevorderd op vlak van inkomend toerisme. De nabijheid van een aantal internationale toeristische steden biedt potentieel om inkomend toerisme in de regio aan te trekken. Zowel het RESOC Oostende (RESOC, 2013), als Toerisme Vlaanderen (Toerisme Vlaanderen, 2009) en Westtoer (Knack, 2013) zijn zich hiervan bewust. Een goede samenwerking tussen de luchthaven en Toerisme Vlaanderen kan zeker en vast een meerwaarde betekenen voor de luchthavenontwikkeling. Daarnaast zijn de carriers aan zet om routes open te stellen. Een goed onderbouwend plan inzake Oostende als inkomend passagiersluchthaven, opgesteld door OST, zou kunnen bijdragen om luchtvaartmaatschappijen te overtuigen van dit potentieel. Op de website, ‘www.ost.aero’, is geen luik voorzien waarin de klant of passagier zelf de beschikbaarheid van tickets kan nagaan. Dit is nochtans een handige tool waarbij de klant op een heel efficiënte manier vluchten kan opzoeken. Die efficiëntie kan ervoor zorgen dat meer potentiële passagiers worden aangetrokken.
Uit ons marktonderzoek blijkt dat er vraag is naar een betere bewegwijzering naar luchthaven. Een aanbeveling is om duidelijkere borden met daarop ‘OstendBruges Airport’ te plaatsen op bepaalde knooppunten en afslagen. Mensen uit de eigen regio weten de weg wel gemakkelijk te vinden. Maar voor mensen die niet vertrouwd zijn met de luchthaven en/o niet afkomstig zijn uit de regio lijkt het moeilijker de luchthaven te vinden. Meermaals gaven passagiers aan dat de luchthaven slecht was aangegeven (borden). Een betere aanduiding zou een goed hulpmiddel zijn voor passagiers van buiten de regio om de luchthaven op een efficiënte manier te bereiken.
Projectdossier
34
Een andere aanbeveling is het knelpunt aanpakken inzake het openbaar vervoer in combinatie met de vroege vluchten. Eventueel kan een shuttledienst de oplossing bieden. Natuurlijk moet hiervoor de nodige research worden gedaan om na te gaan of deze oplossing wel voldoende benut zal worden door de passagiers. Hier hangt sowieso een extra kost aan vast. Indien dit in sterke mate de bereikbaarheid van de luchthaven kan bevorderen wordt dit vertaald in een win-winsituatie. Een andere aanbeveling is het voorzien een kleine broodjesshop die steeds open is tijdens eender welke vlucht is. Passagiers moeten ook bij hele vroege/late vluchten kunnen voorzien worden van de nodige service. Een broodjesshop waar passagiers terecht kunnen voor een kleine snack (broodje, koffiekoeken, etc.), drank en eventueel ook kunnen gebruik maken van een koffieautomaat, zou een zekere vooruitgang betekenen in het aanbod van shops, restaurants en supermarkten. Uit het marktonderzoek blijkt dat passagiers hiervoor vragende partij zijn. We zijn realistisch in die zin dat een uitgebreid aanbod aan shops en restaurants niet rendabel zou kunnen zijn aangezien OST een kleinschalige luchthaven is. In het geval we dit aanbod kleinschalig houden, maar toch de nodige service willen bieden aan passagiers zou een kleine shop, zoals hierboven omschreven, ideaal zijn. Een goed kwaliteitsvol en strategisch marketingplan moet ertoe bijdragen dat nieuwe klanten en investeerders ‘over de streep’ worden getrokken. Een betere marketing moet ervoor zorgen dat OST in de toekomst blijft groeien. Vervolgens is het belangrijk dat Oostende zijn concurrentiepositie met LIL enorm gaat versterken! Een marketingplan kan daarbij een hulpmiddel zijn om die positie te versterken. Er moet dringend worden gewerkt aan wifi op de luchthaven van Oostende. Passagiers kunnen geen gebruik maken van gratis wifi. Alsook het ontbreken van bepaalde hotspots (bv. Telenet), waarvan abonnees gebruik kunnen van maken. De aanwezigheid van gratis wifi zou een uitstekende en onmisbare service zijn naar hun passagiers toe (innovatie!). Zoals reeds aangegeven, zou een grote klok in de terminal zeker wenselijk zijn. Dit is een kleine issue die zeker en vast zou kunnen bijdragen tot de klanttevredenheid. Een opknap van het buitengebouw is een laatste aanbeveling. Deze zou een modernere look mogen hebben. Op die manier zou het zicht van de luchthaven zeker en vast opfleuren. Het belangrijk dat de luchthaven van Oostende zich verder blijft inzetten in duurzaamheid. Dit moet OST tot een echt duurzame luchthaven maken! Misschien moet OST zich proberen te ontpoppen tot meest duurzame luchthaven van België? Deze profilering zou zijn positie in zekere mate sterker maken.
Projectdossier
35
Algemeen besluit Deze bachelorproef had als doel een antwoord te formuleren op mijn hoofdvraag: “Waarom kiezen toeristen voor regionale luchthavens?”. Om een antwoord hierop te vinden werd eerst een uitgebreid onderzoek gedaan, die uiteengezet wordt in de researchpaper. Ik heb onder andere gekeken naar enkele Europese luchthavens gelegen in onze buurlanden. Daarbij konden we vaststellen dat het belang van regionale luchthavens in andere landen kan verschillen met het belang van de Belgische regionale luchthavens. We kunnen ook besluiten dat regionale luchthavens een zekere waarde hebben, hoewel de kleinere veel kwetsbaarder zijn. Overheidssubsidies zijn daarbij enorm belangrijk om die ‘kleintjes’ overeind te houden en ze te doen groeien. Kijk maar naar de Waalse luchthavens die het een pak beter doen ondanks een beter beleid bij hun ontwikkeling vanuit de overheid. In de researchpaper werden o.m. de belangrijkste luchthavenkeuze factoren besproken: bereikbaarheid, aanbod, prijs en kwaliteit. We verwezen tevens naar de trends die een zekere invloed kunnen hebben tot de ontwikkeling van regionale luchthavens. De belangrijkste waren de ontwikkelingen op vlak van mobile, low cost, duurzaamheid, de HST en demografische veranderingen. Uit de case study werden een aantal aanbevelingen, specifiek voor de luchthaven Oostende, geformuleerd. Een eerste aanbeveling is om de samenwerking tussen de luchthaven en Toerisme Vlaanderen te optimaliseren. Zo zou een goed onderbouwend plan inzake Oostende als inkomend passagiersluchthaven, opgesteld door OST zeker en vast een meerwaarde betekenen om eventuele potentiële partners te overtuigen tot samenwerking. Een tweede, kleinere aanbeveling is een luik voorzien op de website, ‘www.ost.aero’, waarin de klant of passagier zelf de beschikbaarheid van tickets kan nagaan. Op die manier kunnen passagiers veel efficiënter de beschikbaarheid van vluchten opzoeken en zouden ze sneller kunnen voor OST als luchthaven van vertrek. Een betere aanduiding met behulp van borden (‘Ostend-Bruges Airport’) op bepaalde knooppunten en afslagen, is een derde aanbeveling. Het zou een goed hulpmiddel zijn voor passagiers van buiten de regio om de luchthaven op een efficiënte manier te bereiken. Het zou trouwens klanttevredenheid inzake de bereikbaarheid in zekere mate verhogen. Om de tevredenheid rond bereikbaarheid nog meer te verbeteren, wordt aanbevolen het knelpunt rond het openbaar vervoer aan te pakken (in combinatie met vroege vluchten).
Projectdossier
36
Verdere aanbevelingen om de klanttevredenheid te verhogen zijn het voorzien een kleine broodjesshop, het plaatsen van een grote klok in de passagiersterminal, een opknap van het passagiersgebouw buitenaf en het aanbieden van gratis wifi. Inzake wifi heerst een gebrek op de luchthaven. Dit is een punt waar dringend aan moet gewerkt worden aangezien het evident is dat mensen op vandaag constant verbonden zijn met de buitenwereld. Andere aanbevelingen voor OST om het bedrijf sterker te maken, is enerzijds het opstellen van een goed kwaliteitsvol en strategisch marketingplan. Deze moet ertoe bijdragen dat nieuwe klanten en investeerders ‘over de streep’ worden getrokken. Anderzijds dient de luchthaven zich verder blijvend in te zetten in duurzaamheid. We kunnen concluderen dat Oostende van zeer grote waarde is bij reizigers uit de primaire catchment area. Deze grote groep potentiële reizigers appreciëren de ligging van een luchthaven in hun nabijheid. Geen enkele andere Belgische luchthaven kan deze behoefte vervullen, aangezien zijn allen verder gelegen zijn (BRU, CRL, LGG). Daarnaast kiezen reizigers voor Oostende omwille van zijn voordelen ten opzichte van de grotere luchthavens. OST wordt gekenmerkt door gemakkelijk, veel minder drukte en minder stress waar alles vlot verloopt. Dit zijn allen belangrijke bouwstenen die van groot belang spelen waarom toeristen kiezen voor Oostende. We spreken hier louter over leisure toeristen, in het bijzonder charterpassagiers. We kunnen algemeen besluiten dat kleine tot middelgrote regionale luchthavens van waarde zijn in die zin dat ze gewaardeerd worden voor hun dichtbijheid, kleinschaligheid, familiaal karakter, minder stress, minder drukte en hun eenvoud. Toeristen die vliegen vanuit deze regionale luchthavens kiezen voor gemak. Voor dit type toerist zijn regionale luchthavens onmisbaar!
Projectdossier
37
Lijst van tabellen Tabel 1:Passagierstrafiek juli en augustus luchthaven Oostende ....................................................... 18 Tabel 2: Geslacht .............................................................................................................................. 18 Tabel 3: Passagiers onderverdeeld in leeftijdscategorieën................................................................. 20 Tabel 4: Gemiddelde leeftijd van de responsgroep ............................................................................ 20 Tabel 5: Boekingsformule.................................................................................................................. 21 Tabel 6: Spontaan opgenoemde factoren voor de keuze OST ............................................................ 23 Tabel 7: Aantal keer vanuit OST vs de zwaarste doorweging ............................................................. 26 Tabel 8: Opmerkingen bij de beoordeling.......................................................................................... 27 Tabel 9: dichtbij huis ......................................................................................................................... 39 Tabel 10: Gemakkelijk ....................................................................................................................... 39 Tabel 11: minder drukte/stress ......................................................................................................... 39 Tabel 12: Vlotheid ............................................................................................................................. 39
Lijst van grafieken Grafiek 1: Bestemmingen (bevraagde pax) ........................................................................................ 19 Grafiek 2: Procentueel aandeel ingedeeld per nationaliteit ............................................................... 20 Grafiek 3: Afkomst van de bevraagden ingedeeld per provincie ........................................................ 21 Grafiek 4: Aantal keer dat pax gebruik hebben gemaakt van de luchthaven OST ............................... 22 Grafiek 5:: Tevredenheid keuze aan bestemmingen .......................................................................... 28 Grafiek 6: Tevredenheid bereikbaarheid ........................................................................................... 28 Grafiek 7: Tevredenheid vlotte check-in ........................................................................................ 29 Grafiek 8: Tevredenheid klantvriendelijkheid .................................................................................... 29 Grafiek 9: Tevredenheid sfeer ...................................................................................................... 30 Grafiek 10: Tevredenheid aangenaam luchthavengebouw ................................................................ 30 Grafiek 11: Tevredenheid horeca en supermarkten ........................................................................... 30 Grafiek 12: Tevredenheid internet/wifi ............................................................................................. 31 Grafiek 13: Tevredenheid parkinggelegenheden ............................................................................... 32
Lijst van figuren Figuur 1: SWOT-analyse regionale luchthaven Oostende-Brugge.........................................................8 Figuur 2: eigen analyse drie scenario’s (prognose) ............................................................................ 13
Projectdossier
38
Bijlagen Nationaliteit Cumulative Frequency Valid
Percent
Valid Percent
Percent
B
93
96,9
96,9
96,9
Fr
2
2,1
2,1
99,0
Nl
1
1,0
1,0
100,0
96
100,0
100,0
Total
Case Processing Summary Cases Valid N
Missing
Percent
N
Total
Percent
N
Percent
Bereikbaarheid * Reismotief
96
100,0%
0
0,0%
96
100,0%
Minder files * Reismotief
96
100,0%
0
0,0%
96
100,0%
Dichtbij huis * Reismotief
96
100,0%
0
0,0%
96
100,0%
96
100,0%
0
0,0%
96
100,0%
96
100,0%
0
0,0%
96
100,0%
96
100,0%
0
0,0%
96
100,0%
96
100,0%
0
0,0%
96
100,0%
96
100,0%
0
0,0%
96
100,0%
Prijs * Reismotief
96
100,0%
0
0,0%
96
100,0%
Vlotheid * Reismotief
96
100,0%
0
0,0%
96
100,0%
96
100,0%
0
0,0%
96
100,0%
96
100,0%
0
0,0%
96
100,0%
96
100,0%
0
0,0%
96
100,0%
Uren van vertrek * Reismotief Vermijden van Zaventem * Reismotief Gemakkelijk * Reismotief Lastminuteboeking * Reismotief Minder drukte/stress (kleine luchthaven) * Reismotief
Aanbod van mijn bestemming * Reismotief Advies RA * Reismotief Parking is goedkoper * Reismotief
Dichtbij huis
Projectdossier
39
Cumulative Frequency Valid
Percent
Valid Percent
Percent
Opgesomd
65
67,7
67,7
67,7
Niet opgesomd
31
32,3
32,3
100,0
96
100,0
100,0
Total Tabel 9: dichtbij huis
Gemakkelijk Cumulative Frequency Valid
Percent
Valid Percent
Percent
Opgesomd
24
25,0
25,0
25,0
Niet opgesomd
72
75,0
75,0
100,0
96
100,0
100,0
Total Tabel 10: Gemakkelijk
Minder drukte/stress (kleine luchthaven) Cumulative Frequency Valid
Percent
Valid Percent
Percent
Opgesomd
22
22,9
22,9
22,9
Niet opgesomd
74
77,1
77,1
100,0
96
100,0
100,0
Total Tabel 11: minder drukte/stress
Vlotheid Cumulative Frequency Valid
Percent
Valid Percent
Percent
Opgesomd
12
12,5
12,5
12,5
Niet opgesomd
84
87,5
87,5
100,0
96
100,0
100,0
Total Tabel 12: Vlotheid
Argument: Aanbod van mijn bestemming Cumulative Frequency Valid
Percent
Valid Percent
Percent
Heel erg belangrijk
17
17,7
17,7
17,7
Belangrijk
37
38,5
38,5
56,3
Neutraal
20
20,8
20,8
77,1
9
9,4
9,4
86,5
Minder belangrijk
Projectdossier
40
Helemaal niet
13
13,5
13,5
Total
96
100,0
100,0
100,0
Argument: Het uur of dag van vlucht kwam mij beter uit Cumulative Frequency Valid
Heel erg belangrijk
Percent
Valid Percent
Percent
6
6,3
6,3
6,3
Belangrijk
22
22,9
22,9
29,2
Neutraal
25
26,0
26,0
55,2
Minder belangrijk
16
16,7
16,7
71,9
Helemaal niet
27
28,1
28,1
100,0
Total
96
100,0
100,0
Argument: Korting Cumulative Frequency Valid
Percent
Valid Percent
Percent
Heel erg belangrijk
17
17,7
17,7
17,7
Belangrijk
35
36,5
36,5
54,2
Neutraal
23
24,0
24,0
78,1
9
9,4
9,4
87,5
Helemaal niet
12
12,5
12,5
100,0
Total
96
100,0
100,0
Minder belangrijk
Argument: Bereikbaarheid Cumulative Frequency Valid
Percent
Valid Percent
Percent
Heel erg belangrijk
72
75,0
75,0
75,0
Belangrijk
17
17,7
17,7
92,7
Neutraal
5
5,2
5,2
97,9
Minder belangrijk
1
1,0
1,0
99,0
Helemaal niet
1
1,0
1,0
100,0
96
100,0
100,0
Total
Argument: Minder drukte/stress
Projectdossier
41
Cumulative Frequency Valid
Percent
Valid Percent
Percent
Heel erg belangrijk
44
45,8
45,8
45,8
Belangrijk
30
31,3
31,3
77,1
Neutraal
15
15,6
15,6
92,7
Minder belangrijk
3
3,1
3,1
95,8
Helemaal niet
4
4,2
4,2
100,0
96
100,0
100,0
Total
Argument: Kleinere luchthaven Cumulative Frequency Valid
Percent
Valid Percent
Percent
Heel erg belangrijk
34
35,4
35,4
35,4
Belangrijk
32
33,3
33,3
68,8
Neutraal
18
18,8
18,8
87,5
Minder belangrijk
8
8,3
8,3
95,8
Helemaal niet
4
4,2
4,2
100,0
96
100,0
100,0
Total
Argument: Advies van de RA Cumulative Frequency Valid
Percent
Valid Percent
Percent
Heel erg belangrijk
4
4,2
4,2
4,2
Belangrijk
7
7,3
7,3
11,5
19
19,8
19,8
31,3
4
4,2
4,2
35,4
Helemaal niet
62
64,6
64,6
100,0
Total
96
100,0
100,0
Neutraal Minder belangrijk
Argument: Klantvriendelijkheid Cumulative Frequency Valid
Percent
Valid Percent
Percent
Heel erg belangrijk
10
10,4
10,4
10,4
Belangrijk
31
32,3
32,3
42,7
Neutraal
31
32,3
32,3
75,0
Projectdossier
42
Minder belangrijk
8
8,3
8,3
83,3
Helemaal niet
16
16,7
16,7
100,0
Total
96
100,0
100,0
Argument: Sfeer Cumulative Frequency Valid
Heel erg belangrijk
Percent
Valid Percent
9
9,4
9,4
9,4
Belangrijk
28
29,2
29,2
38,5
Neutraal
36
37,5
37,5
76,0
7
7,3
7,3
83,3
Helemaal niet
16
16,7
16,7
100,0
Total
96
100,0
100,0
Minder belangrijk
Beoordeling: ruime keuze aan bestemmingen * Reismotief Crosstabulation Count Reismotief Leisure Beoordeling: ruime keuze
Zeer goed
aan bestemmingen
Total 1
1
Goed
23
23
Minder goed
54
54
Slecht
3
3
N.v.t.
15
15
96
96
Total
Bereikbaarheid * Reismotief Crosstabulation Count Reismotief Leisure Bereikbaarheid
Total
Percent
Total
Zeer goed
47
47
Goed
38
38
Minder goed
8
8
Slecht
3
3
96
96
Projectdossier
43
Vlotte check-in (geen lange wachtrijen) * Reismotief Crosstabulation Count Reismotief Leisure
Total
Vlotte check-in (geen lange
Zeer goed
64
64
wachtrijen)
Goed
22
22
N.v.t.
10
10
96
96
Total
Klantvriendelijkheid * Reismotief Crosstabulation Count Reismotief Leisure Klantvriendelijkheid
Total
Zeer goed
50
50
Goed
41
41
Minder goed
1
1
N.v.t.
4
4
96
96
Total
Sfeer * Reismotief Crosstabulation Count Reismotief Leisure Sfeer
Total
Zeer goed
17
17
Goed
66
66
Minder goed
10
10
Slecht
1
1
N.v.t.
2
2
96
96
Total
Aangenaam luchthavengebouw * Reismotief Crosstabulation Count Reismotief Leisure Aangenaam
Zeer goed
Total 9
9
Projectdossier
44
luchthavengebouw
Goed
56
56
Minder goed
27
27
Slecht
2
2
N.v.t.
2
2
96
96
Total
Aanbod restaurants/bars/supermarkten * Reismotief Crosstabulation Count Reismotief Leisure Aanbod
Zeer goed
restaurants/bars/supermarkt en
Total 6
6
Goed
27
27
Minder goed
30
30
Slecht
7
7
N.v.t.
26
26
96
96
Total
Internet/Wifi * Reismotief Crosstabulation Count Reismotief Leisure Internet/Wifi
Total
Goed
4
4
Minder goed
4
4
Slecht
4
4
N.v.t.
84
84
96
96
Total
Parking-gelegenheden * Reismotief Crosstabulation Count Reismotief Leisure Parking-gelegenheden
Zeer goed
14
14
Goed
34
34
1
1
47
47
96
96
Minder goed N.v.t. Total
Total
Projectdossier
45
Onderzoek: Waarom kiest u voor Oostende als luchthaven van vertrek? Regionale luchthavens worden almaar populairder bij zowel touroperators als bij passagiers. Ik wil dan ook onderzoeken hoe belangrijk regionale luchthavens effectief zijn bij de keuze van de reis / bestemming, dit in het bijzonder toegepast op de luchthaven Oostende. De resultaten van dit kwantitatief onderzoek zullen een belangrijk onderdeel vormen als deelanalyse van een groter onderzoek naar de toekomstmogelijkheden voor de luchthaven van Oostende. Die deelanalyse vormt het geheel van mijn bachelorproef, onderzoek naar waarom men kiest voor Oostende als luchthaven van vertrek. Ik dank u alvast heel erg voor het beantwoorden van deze vragenlijst!
Selectie reismotief Welke reismotivatie is bij u van toepassing? Reist u ter ontspanning (leisure toerisme)? Reist u voor uw werk (zakentoerisme)?
Waarom Oostende? Naar welke bestemming reist u?
Waarom kiest u voor deze bestemming? Vernoemt spontaan luchthaven Oostende Vernoemt luchthaven niet Is dit de 1e keer dat u vliegt vanuit de luchthaven van Oostende? Ja Neen Hoeveel keer? _ _ _ _ _ _ _ _
Waarom kiest u precies voor de luchthaven van Oostende? (open vraag)
Projectdossier
46
Ik zal u nu ook zelf eens enkele argumenten geven die misschien een rol gespeeld hebben bij uw keuze voor de luchthaven van Oostende:
Mate van belangrijkheid Heel erg Minder Helemaal Belangrijk Neutraal belangrijk belangrijk niet
Aanbod van mijn bestemming
1
2
3
4
5
Het uur of de dag van de vlucht kwam mij beter uit
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
Korting als ik vlieg vanuit Oostende (goedkoper) Bereikbaarheid Minder drukte = minder stress Kleinere luchthaven Advies van de reisagent Klantvriendelijkheid Sfeer
Wat weegt het zwaarste door?
Bestemming versus Luchthaven
Stel dat u deze bestemming niet kon doen vanuit Oostende, zou u …. dan toch gekozen hebben voor Oostende en in de plaats een andere bestemming gekozen hebben? OF dezelfde bestemming toch behouden en vliegen vanuit een andere luchthaven dan die van Oostende?
Projectdossier
47
Beoordeling luchthaven Hoe tevreden bent u over de luchthaven , m.a.w. uw algemene indruk tot nu toe?
Mate van tevredenheid Zeer goed
Goed
Minder goed
Slecht
N.v.t.
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
Ruime keuze aan bestemmingen Indien slecht, waarom? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Bereikbaarheid Indien slecht, waarom? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Vlotte check-in (geen te lange wachtrijen) Indien slecht, waarom? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Klantvriendelijkheid Indien slecht, waarom? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Sfeer Indien slecht, waarom? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Aangenaam luchthavengebouw Indien slecht, waarom? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Aanbod van restaurants / bars / supermarkten Indien slecht, waarom? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Internet – wifi Indien slecht, waarom? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Parking- gelegenheden Indien slecht, waarom? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Projectdossier
Klantenprofiel Uit welke boekingsformule bestaat uw reis? Flight only – enkel de vlucht Pakketreis
Hoe heeft u uw vlucht geboekt? Touroperator of reisagent Internet – zelfboeking
Met welk vervoermiddel bent u naar de luchthaven gekomen?
Eigen wagen parking? _ _ _ _ _ _ _ _ Bus (De Lijn) Autocar Taxi Trein Vervoert door vrienden / familie Andere? _ _ _ _ _ _ _ _ _
Heeft u reeds gevlogen vanuit een andere luchthaven dan die van Oostende? Ja welke? _ _ _ _ _ _ _ Neen
Wat is uw nationaliteit? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Wat is uw postcode? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Wat is uw leeftijd? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Wat is uw geslacht? Man Vrouw
Met hoeveel personen reist u samen? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
48
Projectdossier
49
