Projectbeschrijving reductie CO2-emissie door het treffen van energiebesparende maatregelen en ef�iciënt gebruik van duurzame energiebronnen. Stichting Sociaal Cultureel Werk Buitenpost / ‘it Koartling’ – juni 2014
Projectbeschrijving reductie CO2-emissie
door het treffen van energiebesparende maatregelen en efficiënt gebruik van duurzame energiebronnen. Stichting Sociaal Cultureel Werk Buitenpost / ‘it Koartling’ – juni 2014
De Stichting Sociaal Cultureel Werk Buitenpost – lokaal beter bekend als ‘it Koartling’ – organiseert niet alleen tal van activiteiten voor jong en oud, maar exploiteert tevens een sociaal-‐cultureel centrum. Naast de eigen activiteiten van ‘it Koartling’ biedt dit centrum tevens onderdak aan een groot aantal plaatselijke organisaties en initiatieven.
Sociaal-cultureel centrum ‘it Koartling’ op 11 maart 2011. De oude tuinbouwschool van Buitenpost is in de loop van de jaren uitgebouwd tot een sfeervolle, gastvrije accommodatie, waarin tal van activiteiten onderdak vinden. ‘it Koartling’ heeft een grote naamsbekendheid bij jong en oud in de regio.
Recentelijk is het gebruik van het centrum snel toegenomen, terwijl de aard van het gebruik een duidelijk wijziging c.q. uitbreiding te zien geeft. Dit gegeven vormde voor het stichtingsbestuur in 2013 de aanleiding om te beginnen met een grondige interne facelift annex functionele aanpassing van de accommodatie. De werkzaamheden, die mede mogelijk zijn geworden door financiële steun van het Oranje Fonds, worden op dit moment uitgevoerd. Het streven is om bij het aanvang van het nieuwe seizoen, per september 2014, helemaal klaar te zijn.
Projectplan reductie CO2-‐emissie / juni 2014
1
Fors energieverbruik.
Gelijktijdig speelt er iets anders. Qua huisvestingskosten laat het centrum zien dat het een grootverbruiker is als het om energie gaat: Periode: Gasverbruik Gebruik elektra 3 in m : in kWh: 15/12/2006 – 11/12/2007 12.692 25/10/2007 – 21/20/2008 9.975 12/12/2007 – 17/12/2009 * 21.694 22/10/2008 – 12/10/2009 9.957 18/12/2009 – 01/12/2010 11.149 13/10/2009 – 06/10/2010 10.668 02/12/2010 – 06/12/2011 10.691 07/10/2010 – 07/10/2011 13.659 06/12/2011 – 14/01/2013 12.893 08/10/2011 – 14/01/2013 13.259 15/01/2013 – 14/01/2014 11.360 9.804 *) Samengevoegde, dubbele periode. Door bewust met energie om te gaan kan weliswaar een besparing worden gereali-‐ seerd, maar door de toename in het gebruik houdt dit op termijn geen stand. Bovendien geeft het centrum met het hoge energieverbruik maatschappelijk een verkeerd signaal af. Immers, sociaal-‐cultureel werk beoogt onder andere mensen als verantwoordelijk burger een bijdrage te laten leveren aan een samenleving waarin iedereen tot zijn recht komt, waaraan iedereen mee kan doen, rekening houdend met de behoeften van toekomstige generaties: een duurzame samenleving.
CO2-reductie: een bewuste keuze. Bij het streven naar een duurzame samenleving hoort óók je bewust te zijn van je verantwoordelijkheid als het gaat om energieverbruik en uitstoot van CO2 én dienovereenkomstig te handelen. ‘We moeten letterlijk werk maken van het klimaat’, aldus staatssecretaris Mansveld van Milieu in oktober 2013, toen bekend werd gemaakt dat Nederland de uitstoot van CO2 in 2030 met 40 procent wil hebben teruggebracht. Het terugdringen van de C02-‐emissie is echter geen zaak die
Projectplan reductie CO2-‐emissie / juni 2014
2
alleen de overheid aangaat: iedere burger, elke organisatie en iedere onderneming kan en zal zijn of haar bijdrage daaraan moeten leveren. Bedrijven zijn op grond van de Wet milieubeheer verplicht energiebesparingen door te voeren die binnen vijf jaar kunnen worden terugverdiend. Door de economische crisis is dat voor veel van hen echter lastig. De meeste organisaties zetten naar verwachting de komende jaren wel concrete stappen, maar het aantal maatregelen gaat flink om-‐ laag, aldus AgentschapNL (thans: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) in 2013. De verplichting die voor bedrijven van toepassing is geldt niet voor ‘it Koartling’, maar het streven naar CO2-‐reductie is voor de organisatie een bewuste keuze, passend bij onze doelstellingen. Een keuze, die aansluit bij andere initiatieven, zoals het organiseren van activiteiten die bijdragen aan een brede bewustwording als het gaat om duurzaamheid. Om die reden is in nauwe samenwerking met de gemeente Achtkarspelen gekeken wel-‐ ke maatregelen kunnen worden genomen om de CO2-‐uitstoot terug te dringen. Daarbij is tevens onderzocht welke kosten daarmee gemoeid zullen zijn, wat per onderdeel de te verwachten energiebesparing zal zijn en tevens per onderdeel wat de periode zal zijn waarin de verwachte investering naar realistische maatstaven zal kunnen worden ‘terugverdiend’.
Naast energiebesparende maatregelen is tevens gekeken naar mogelijkheden om duurzame energiebronnen deels of volledig in de energiebehoefte te laten voorzien. Daarbij is gebruik gemaakt van een tweetal analyses: het ‘Rapport energiemaat-‐ werkadvies’ van februari 2010, opgesteld door ing. A.H. Werkman en ing. M. Lijflander, en de notitie ‘ESCo’s provincie Friesland / business case ESCo Gemeente Achtkarspelen’ van november 2013 door drs. J. Van der Heide en ing. L.V. Vreemann / DWA Rijssen.
Projectplan reductie CO2-‐emissie / juni 2014
3
Door het treffen van maatregelen mogelijke CO2-reductie.
In het ‘Rapport energiemaatwerkadvies’ van februari 2010, opgesteld door ing. A.H. Werkman en ing. M. Lijflander, worden de volgende maatregelen voorgesteld: Maatregel: ETVT * (jaar): CO2-‐reductie (kg/jaar): Spouwmuurisolatie 4 3.685 Dakisolatie 5 11.695 Aanbrengen dubbelglas 10 2.360 Vervangen geiser 11 250 Aanbrengen spaarlampen 2 643 * ) ETVT = Eenvoudige TerugVerdienTijd 18.633 In de notitie ‘ESCo’s provincie Friesland / business case ESCo Gemeente Achtkarspelen’ van november 2013 door drs. J. Van der Heide en ing. L.V. Vreemann / DWA Rijssen, worden meer maatregelen voorgesteld, maar die zijn niet vertaald in een reductie van de CO2-‐emissie. Daarbij dient echter het volgende te worden aangetekend.
Green Deal 2014.
Op dit moment hanteren en publiceren veel organisaties en bedrijven in Nederland CO2-‐basiscijfers, die echter allemaal nèt even anders zijn. Dit geldt onder andere voor de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, SKAO (CO2-‐ Prestatieladder), Connekt (Lean and Green), Milieu Centraal, Stichting Stimular (Milieu-‐ barometer), diverse natuur-‐ en milieuorganisaties, de aanbieders van klimaatcompen-‐ satie en partijen die zich richten op de duurzaamheid van grondstoffen, producten en werken. Door een diversiteit aan aannames, berekeningen en getallen zijn de gehanteerde emissiefactoren lang niet altijd gelijk. Dus geven ook twee voetafdrukberekeningen van dezelfde situatie verschillende uitkomsten.
Projectplan reductie CO2-‐emissie / juni 2014
4
Op de beurs Duurzaamheid 2014 tekende staatssecretaris Mansveld de Green Deal ‘CO2-‐emissiefactoren’. Het gaat hierbij om het voornemen een lijst op te stellen met CO2-‐basiscijfers, waardoor vergelijken makkelijker wordt. Door het opstellen van een uniforme lijst moet tevens de huidige verwarring over voetafdrukberekeningen tot het verleden gaan behoren. Milieu Centraal zal als uitvoerende organisatie in de komende maanden een consultatie organiseren om met alle betrokkenen tot één breed gedragen en wetenschappelijk verantwoorde lijst van CO2 cijfers te komen. Op basis van algemeen geaccepteerde uitgangspunten. Alle CO2-‐emissiefactoren worden vanaf dit najaar gepubliceerd op de gratis toegankelijke website www.CO2emissiefactoren.nl.
Concrete maatregelen.
Ondanks de nog heersende onduidelijkheid over de CO2-‐voetafdrukberekeningen is het bestuur van ‘it Koartling’ ervan overtuigd dat een CO2-‐reductie van circa 18.000 kg/jaar (of méér) tamelijk eenvoudig kan worden gerealiseerd door middel van de volgende maatregelen, met daarachter het bedrag van de investering zoals geschat door DWA, alsmede het bedrag op basis van recente, concrete aanbiedingen: Maatregel: Investering (DWA): Investering (offerte): Spouwmuurisolatie 5.750,00 2.800,00 Dakisolatie 26.000,00 13.632,00 Aanbrengen dubbelglas 9.000,00 4.633,00 Vervangen geiser 1.000,00 1.000,00 Aanbrengen spaarlampen 1) 500,00 5.373,00 2 Optimalisatie verwarmingsregeling ) 500,00 4.900,00 Daglichtvoorziening soos-‐ruimte 0,00 3.800,00 3 st Solatube 330-‐DS rond 530 mm Zonnepanelen (PV-‐systeem) 16.500,00 12.865,00 10 kWpiek Subtotaal exclusief Btw: 59.250,00 49.003,00 Btw 21%: 12.442,50 10.290,63 Totale investering inclusief Btw: € 71.692,50 € 59.293,63 1) inclusief extra voorzieningen, zoals het aanbrengen van bewegingsmelders, enz.. 2) uitgebreide optimalisatie, inclusief 4 sets programmeerbare thermostaatkranen.
Realisering.
Uit de twee genoemde analyses blijkt dat door een betrekkelijk geringe investering een significante CO2-‐reductie (18.000 kg/jaar) annex energiebesparing (63%) kan worden bereikt. Omdat de Stichting Sociaal Cultureel Werk Buitenpost echter zèlf niet over de middelen beschikt om de accommodatie te verduurzamen, en ook speciale subsidieregelingen,
Projectplan reductie CO2-‐emissie / juni 2014
5
zoals die van de Provinsje Fryslân voor dorpshuizen of die voor leefbaarheidsiniti-‐ atieven (‘Fan ûnderen op’) geen soelaas bieden, lijkt de realisering van het plan volledig afhankelijk van marktpartijen. In de notitie ‘ESCo’s provincie Friesland / business case ESCo Gemeente Achtkarspelen’ van november 2013 door drs. J. Van der Heide en ing. L.V. Vreemann / DWA Rijssen, wordt het financiële rendement gewaardeerd op 9 tot 10%. Dit hoge rendement maakt het project aantrekkelijk voor een Energy Service Com- pany: een ESCo is een bedrijf dat duurzaamheid financierbaar maakt. Naast duurzame energie is het realiseren van energiebesparing een concrete dienst: bijvoorbeeld door het toepassen van (na-)isolatie, HR++-glas, warmteterugwinning en zuinige verlichting. Ook de toepassing van duurzame materialen kunnen worden ondergebracht bij een ESCo. De extra investering in duurzame maatregelen worden gefinancierd door de ESCo, waarbij deze investering door de gebouwgebruiker terug betaald wordt in de vorm van een vergoeding die gelijk of lager is aan de besparing op de energiekosten. Van der Heide en Vreemann concluderen dat de verduurzaming van ‘it Koartling’ ener-‐ getisch en financieel zeer kansrijk en interessant is. De verwachting dat er om die reden voldoende marktpartijen bereid zouden zijn om de realisatie en exploitatie hiervan met een gegarandeerde besparing voor hun rekening te nemen is volgens hen echter misplaatst. De geringe investeringsomvang van het project heeft volgens Van der Heide en Vree-‐ man tot gevolg dat het voor een ESCo niet interessant is.
Puur vanuit financieel en bedrijfseconomisch standpunt bekeken kan die conclusie ge-‐ rechtvaardigd zijn. Daar staat echter tegenover dat het hier om een concreet uitge-‐ werkt, direct te realiseren en overzichtelijk project gaat, met – inderdaad – een be-‐ scheiden en helder kostenplaatje. Projectplan reductie CO2-‐emissie / juni 2014
6
Bovendien is het sociaal-‐culturele centrum, dat gesitueerd is pal naast Botanische tuin De Kruidhof en het IJstijdenmuseum, de ideale locatie om een groot publiek te bereiken en uiting te geven aan het streven van verduurzaming. Er bestaat volop gelegenheid tot exposure, op korte en over langere termijn, alsmede op verschillende wijze. Bovendien staat voor 10 oktober 2014 – de Dag van de Duurzaamheid – iets bijzonders op stapel. Reeds begin april van dit jaar heeft het bestuur van ‘it Koartling’ de volgende oproep gedaan:
Zet samen met ‘it Koartling’ de Dag van de Duurzaamheid op de agenda!
Wij proberen op een directe en laagdrempelige manier een bijdrage te leveren aan het duurzaam maken van Nederland. Daarom roepen wij bij dezen iedereen (overheid, organisaties en burgers) op om samen met ‘it Koartling’ de Dag van de Duurzaamheid in 2014 ook in Buitenpost op de agenda te zetten! Bedenk samen met ons een actie, manifestatie of evenement om op vrijdag 10/10 duurzaamheid voor héél Buitenpost duidelijk en toegankelijk te maken. Durft u deze uitdaging samen met ons aan te gaan?
Direct na afloop van de zomervakantie zal worden begonnen met de concretisering van de activiteiten tijdens de Dag van de Duurzaamheid 2014. Het evenement valt samen met (of vindt plaats kort nadat) de werkzaamheden kunnen zijn opgeleverd. Daardoor biedt 10 oktober de marktpartij die de verduurzaming van ‘it Koartling’ helpt te realiseren, in aanvulling op de andere mogelijkheden, een uitstekende en expliciete gelegenheid tot exposure, in de vorm van promotie, publiekelijke en zakelijke presen-‐
Projectplan reductie CO2-‐emissie / juni 2014
7
tatie, uiting van maatschappelijke betrokkenheid en duurzaamheid of actieve werving, al naar gelang passend is. Daarom verwacht het bestuur van ‘it Koartling’ dat er belangstelling voor het project zal bestaan en er marktpartijen bereid blijken om te willen te investeren in de dringend wenselijke verduurzaming van het sociaal-‐cultureel centrum, als ESCo, (co-‐)financier, sponsor of op andere wijze. Buitenpost, 16 juni 2014. Het bestuur van de Stichting Sociaal Cultureel Werk Buitenpost / ‘it Koartling’ Stichting Sociaal Cultureel Werk Buitenpost / ‘it Koartling’ Schoolstraat 31 9285 NE Buitenpost T. 0511 – 54 35 01 E.
[email protected] I. www.itkoartling.nl
Projectplan reductie CO2-‐emissie / juni 2014
8
