Project ‘RENOVATIE LANDGOED VALKENSTIJN’
Landgoed Valkenstijn is een groene oase van bijna 10 hectare in het centrum van AssenOost met oude bomen, lanen, houtwallen en grote weides. Het is de kern van een ooit groter landgoed, Vredeveld geheten, dat rond 1650 werd gesticht. De oorspronkelijke barokstructuur, met rechte lanen en grachten en een huisplaats eveneens omgeven door een vierkant van grachten, is later deels gewijzigd in de Vroege Engelse Landschapsstijl. Doordat de laatste eigenaar/bewoner Valkenstijn vermaakte op voorwaarde dat alles ongewijzigd bleef, zijn deze structuren grotendeels bewaard gebleven en is door het langdurig gelijkmatig beheer op de meeste plaatsen een bijzonder gestabiliseerd milieu aanwezig. Allleen de grote weide aan de Vredeveldseweg is van karakter veranderd en heeft een publieksfunctie gekregen. Het landgoed is sinds ongeveer 40 jaar eigendom van de gemeente Assen en opengesteld voor wandelaars, waarvan druk gebruik wordt gemaakt. Met het Project ‘Renovatie landgoed Valkenstijn’ willen wij de cultuurhistorische, ecologische en recreatieve waarden van het gebied versterken. Waar structuren verdwenen zijn, willen wij die als het mogelijk is herstellen. Zo willen wij de gracht rond het huis herstellen, de contouren van het voormalige herenhuis met de twee vleugels zichtbaar maken met steenkorven, een verdwenen laanfunctie terugbrengen en het water in de grachten terugbrengen en beter zichtbaar maken. Wij zijn begin november 2011 begonnen met de uitvoering van ons project. Tot nu toe is gerealiseerd: - de hagen van beide karakteristieke meidoornlaantjes zijn hersteld: waar deze sterk waren doorgeschoten, hebben wij gesnoeid; waar ze vrijwel verdwenen en overwoekerd waren met onkruid, hebben wij een plantbed gemaakt, nieuwe stekken ingeplant en het plantbed gedurende het groeiseizoen schoongehouden. - waar het pad tussen de hagen te smal was geworden voor rolstoelen, rollators en kinderwagens, is het verbreed. - niet passende beplanting in de weilanden is verwijderd - de zeer oude eik bij de huisplaats is meer beeldbepalend geworden door verwijdering van opschot - het monumentale graf op het landgoed is beter zichtbaar gemaakt door verwijdering van het opschot daarnaast - op een aantal plaatsen zijn de grachten en waterpartijen beter zichtbaar gemaakt door het verwijderen van opschot - het snoeisel van de twee voorgaande items is op rillen gelegd ten behoeve van vogels en kleine dieren - het hek in de oprijlaan is ontroest, geverfd en voorzien van naambordje en logo van het landgoed
-
in de andere hoofdtoegang, aan de Vredeveldseweg, is een stevig, door een vrijwilliger ontworpen eikenhouten hek geplaatst met naam en logo en een beukenheg geplant.
Binnenkort gaan wij met reeds ontvangen subsidie de dam in de gracht rond het huis vervangen door een bruggetje, zodat de oude situatie hersteld wordt. - een bankje herstellen en paaltjes met logo plaatsen bij de kleine ingangen van het landgoed en hopen wij, als wij daarvoor subsidie krijgen, een extra wandelpad aan te leggen waardoor onder meer een verdwenen laanstructuur en verbinding met de omgeving van het landgoed wordt hersteld.
Bij het project zijn meerdere groepen en organisaties betrokken: - de werkgroep Valkenstijn, een groep betrokken bewoners uit de wijk - het Bewonersoverleg Assen-Oost, waaronder de werkgroep Valkenstijn resorteert, aan wie wij verantwoording afleggen en van wie wij zowel in 2011 als in 2012 een deel van het wijkbudget hebben toegekend gekregen - de gemeente Assen, met wie wij geregeld overleggen. - Stichting Sociaal Cultureel Werk Assen-Oost, waaronder het Bewonersoverleg formeel resorteert en dus ook de werkgroep, die een bankrekening voor ons beschikbaar stelt. - de bewoners van Assen-Oost, aan wie wij onze plannen hebben voorgelegd op een wijkavond in 2011 en met wie wij contact blijven houden via de wijkkrant, wijkavonden, wijkfeest enz. - een groep van ongeveer veertig vrijwilligers, merendeels uit de wijk, met wie wij geregeld contact onderhouden en die ons helpen met raad en daad. Het project drijft op deze vrijwilligers, die het grootste deel van wat tot nu toe is gerealiseerd voor hun rekening hebben genomen Wij zijn geen vereniging of stichting; Stichting Sociaal Cultureel Werk Assen-Oost stelt indien nodig haar bankrekening voor ons beschikbaar. Als wij de € 500,- winnen, willen wij daarmee met hulp van onze vrijwilligers de slechte waterhuishouding in de tuin achter het voormalige huis verbeteren. De vruchtbomen die hier zijn geplant door de Hoogstambrigade van Landschapsbeheer Drenthe worden niet meer door hen onderhouden, omdat de bomen sterven. Rond 1820 was hier echter ook een boomgaard met velerlei soorten fruit, zodat wij de bomen graag willen behouden. Het is ook de bedoeling dat bewoners van de wijk van de bomen kunnen plukken. Wij hebben daarom een plan ontwikkeld waarbij via oppervlakkige afwatering de bomen meer kansen krijgen. Het terrein waar de bomen staan krijgt dan een geaccidenteerd karakter, wat tevens meer variatie in begroeiing mogelijk maakt. Wij hebben hierover reeds overlegd met Landschapsbeheer (Lex Kleyn), die volledig instemt met het plan. Als wij de € 3.000,- winnen, willen wij daarmee bovendien wilde bloemen inzaaien onder en rond de vruchtbomen (kosten € 1500,- indien uitgevoerd met behulp van onze vrijwilligers) en een bestaand pad voorzien van enkele vlonders, waar het water uit de boomgaard onderdoor weg kan lopen (kosten € 1500,-). De voormalige tuin en het pad erdoor krijgen daardoor een speelser, kleurrijker maar ook natuurlijker karakter.
Bijlage: jaarverslag 2012
Jaarverslag 2012 werkgroep Valkenstijn
Een van onze doelstellingen voor 2012 was het opknappen van de beide meidoornlaantjes op het landgoed. De meidoornhagen van het westelijke laantje waren erg doorgeschoten; van de hagen langs het oostelijke laantje was niets over behalve enkele uitgelopen stobben en heel veel onkruid als klimop en bramen. Wij waren hiermee al begonnen in november 2011. Half maart 2012 hadden onze vrijwilligers na intensieve arbeid de doorgeschoten hagen gesnoeid en waren de plantbedden voor de opnieuw in te planten hagen vrij van onkruid. Het poten gebeurde op de NLDoet dagen van het Oranjefonds op 16 en 17 maart. Ongeveer 250 meidoornstekken werden ingeplant door eigen en nieuwe vrijwilligers. Even eerder was, ook volgens plan, door vrijwilligers een haag van haagbeuk ingeplant bij de entree aan de Vredeveldseweg. Daarna bleef de groenploeg om de paar weken aan de slag om het onkruid bij de nieuwe aanplant de baas te blijven. Zij plagden ook de zijkanten af van het pad door het laantje, zodat dit weer toegankelijk kon worden gemaakt voor rolstoelen en kinderwagens, ontdeden de moerascipressen in een van de grote weides van storende onderbegroeiing en snoeiden de opslag langs de randen van de weilanden. Een ander punt van onze actielijst voor 2012 was de aanpak van de beide hoofdingangen. Een van onze vrijwilligers had een huisstijl voor Valkenstijn ontworpen, met eikenhout en gegalvaniseerd staal, met daarbij ook een hek voor de entree van de publieksweide. Dankzij geld uit het wijkbudget van 2011 konden wij dit laten maken. Begin juni werd door onze vrijwilligers de naam van het
landgoed erin gegraveerd en het hek geplaatst. De officiële opening vond onder grote belangstelling plaats op 15 juni in bijzijn van het college van B&W. In augustus zorgden enkele vrijwilligers ervoor dat het oude ijzeren hek bij de andere hoofdentree werd ontroest en opnieuw geverfd en dat ook daar de naam van het landgoed werd aangebracht.
Ook kregen wij van de gemeente vier bij het landgoed passende bankjes. Tenslotte verwijderde de gemeente op ons verzoek de misplaatste en steeds weer opschietende stobben in het weiland met de moerascipressen en werd het door ons afgeplagde paadje voorzien van een nieuwe mijnsteenlaag. Wij hielden ons ook bezig met ons beeld naar buiten toe en de publiciteit. Een deskundige vrijwilliger ontwierp in overleg met ons een logo op basis van het wapen van de stichter van het landgoed. Wij gebruiken het voor de ingangen van het landgoed en, met een kleine tekst erboven, als logo van de werkgroep, onder meer in onze mails naar onze vrijwilligers. In mei werd de website van het bewonersoverleg Assen-Oost in gebruik genomen. Wij hebben er een eigen pagina: http://bewonersoverlegassenoost.nl/werkgroep-valkenstijn. Verder staan wij met informatie over ons project op de websites van Groendichterbij en Mijn buurt Assen en doen we mee met NLDoet en de Natuurwerkdag. In de wijkkrant staat geregeld een verslag van onze activiteiten en wordt opgeroepen om te helpen en we benaderen ook de plaatselijke pers, soms met succes. Meer rechtstreeks hadden we contact met belangstellenden op de jaarlijkse wijkavond, waar wij een korte presentatie hielden, door onze deelname aan de Monumentendag (dit jaar gewijd aan historisch groen) en door samen met het IVN een rondleiding te geven over het landgoed, waarbij een van ons de historische informatie gaf. Met de diverse bij Valkenstijn betrokken ambtenaren van de gemeente hebben we intensief en goed contact; in maart hielden we voor een bredere kring een presentatie over de manier waarop het project tot stand was gekomen. De Natuurwerkdag op 3 november was de start van de 2e fase van ons project. Deze keer werkten we in het centrum van het landgoed, waar volgens ons plan het graf en het water daarachter meer beter zichtbaar moeten worden. Ook een monumentale eik daar dichtbij moet meer beeldbepalend worden. Omdat we het gesnoeide hiervan merendeels op rillen leggen ten behoeve van de vogels en andere kleine dieren, kost dit heel wat werkuren. Verder kende het Bewonersoverleg Assen-Oost ons uit het wijkbudget van 2012 € 4.000,toe, waarmee begin 2013 een dam in de gracht rond het huis zal worden vervangen door een bruggetje. Van Groendichterbij kregen wij vlak voor de jaarwisseling € 370,-, om de vier kleine ingangen naar het landgoed te markeren met een paaltje plus logo. Ook kunnen wij van dit bedrag het bankje bij de eik renoveren. Overigens hebben wij ook uit het wijkbudget € 500,- ontvangen om kleine uitgaven te kunnen bekostigen. Het aantal mensen dat zich heeft opgegeven als vrijwilliger is dit jaar gestegen tot boven de veertig. In 2013 hopen wij de 2e fase van het project af te ronden. De gracht rond de huisplaats zal worden hersteld, waarvoor onder meer een dam voor het werkverkeer moet worden verplaatst; er komt een extra wandelpad en mogelijk kunnen we ook in samenwerking met Landschapsbeheer Drenthe de waterhuishouding van de boomgaard achter het huis verbeteren. Voor de realisatie zijn wij echter grotendeels afhankelijk van subsidies
[email protected]. Wij zijn ook per post bereikbaar via de Schulp, het wijkgebouw van Assen-Oost, Buizerdstraat 10, 9404 BB Assen.
