Project: Legger van waterstaatswerken oppervlaktewaterlichamen

Prince 2 Management Product

Projectvoorstel (SU4)

Businesscase Investering / Project: Legger van waterstaatswerken oppervlaktewaterlichamen

Bestandsnaam: Versie: Datum opgeslagen: ©:

Businesscase Legger 1.0 3 januari 2012 WPM 2011

Auteur: Fons Kurvers Projectnaam: Legger van waterstaatswerken oppervlaktewaterlichamen

1/15



Auteur:

Fons Kurvers

Sponsor:

Geert Vogels

Opdrachtgeve/

Geert Vogels

Budgethouder: Projectleider:

Paul Heeskens

Datum:

21 december 2011



Fase: Start up (SU) Paraaf akkoord Opdrachtgever:


2/15



DISTRIBUTIELIJST ...............................................................................................................................4 1

DEFINITIE.......................................................................................................................................5

1.1

Achtergrond ..............................................................................................................................5

1.2

Doelstellingen ...........................................................................................................................5

1.3

Omvang .....................................................................................................................................6

1.4

Resultaten..................................................................................................................................8

1.5

Randvoorwaarden & beperkingen ..........................................................................................8

1.6

Relaties met andere projecten.................................................................................................9

2.

BUSINESS CASE.........................................................................................................................10

3

KWALITEITSVERWACHTINGEN KLANTEN..............................................................................13

4

ACCEPTATIE CRITERIA .............................................................................................................13

5

REEDS GEÏDENTIFICEERDE RISICO’S ....................................................................................14




3/15



Distributielijst

Document Locatie

Dit document is uitsluitend geldig op de datum van afdruk Het brondocument is geregistreerd onder G:legger_informatie/nieuwe legger/businesscase legger.

Distributielijst

Dit document is verzonden aan:

Naam

Titel

Datum uitgifte

Versie

Geert Vogels

Sponsor

03-01-2012

1.0

Geert Vogels

Opdrachtgever

Paul Heeskens

Projectleider

Fons Kurvers

Lid Projectgroep

Diana Kesselmans

Lid Projectgroep

Tamara van Doorn

Lid Projectgroep

Geert Muijres

Lid Projectgroep




4/15



1

Definitie

Doel van dit document is een omschrijving van de opschaling van de pilot “Legger van waterstaatswerken oppervlaktewaterlichamen” naar het volledige beheersgebied van waterschap Peel en Maasvallei omvattende legger, de daarbij op te leveren producten alsook risico’s en baten, zodat een afgewogen besluit genomen kan worden.

1.1

Achtergrond

Het opstellen van een legger is een wettelijke verplichting (Waterwet, Waterschapswet en de Wet Bekendmaking Publiekrechtelijke Beperkingen). Aan de vormgeving en inhoud van de legger zijn voorwaarden gesteld. Om invulling te gegeven aan deze taak is in 2010 een kadernotitie “Legger van oppervlaktewaterlichamen” en een pilot projectplan “Legger van waterstaatswerken oppervlaktewaterlichamen” opgesteld. Het pilot project is afgerond. Opschaling naar een gebiedsdekkende legger is nu aan de orde.

1.2

Doelstellingen

Op 22 december 2009 is de Waterwet in werking getreden. De Waterwet (omschrijving waterstaatswerken) en de Waterschapswet (onderhoudsplichtigen en verplichting) verplichten waterbeheerders tot het opstellen van een legger van waterstaatswerken. In het kader van de Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen (WKPB) zijn waterschappen vanaf 2013 ook verplicht om bij het Kadaster aan te geven op welke percelen beperkingen rusten. Dit heeft betrekking op de beheersgrenzen (Keur). De verschillende wetgevingen stellen nieuwe en hogere eisen aan de vormgeving en de inhoud van de legger. Met de legger worden de volgende doelen nagestreefd:  goed kunnen reguleren activiteiten van derden (Keur);  inzicht geven in de beheersgrenzen;  inzicht geven in de taken en de verantwoordelijkheden met betrekking tot de waterstaatswerken zowel in- als extern (juridisch vastleggen van de ontwerpnormen en de onderhoudsverplichting). Bijkomende positieve effecten van de nieuwe legger zijn:  kunnen uitvoeren van planmatig onderhoud en beheer;  waterbeheerders kunnen zich beter voorbereiden op de modernisering van het waterbeheer (integraal waterbeheer en klimaatsontwikkeling).




5/15



1.3

Omvang

 Wat houdt dit project in? Het project is gericht op de opstelling van een nieuwe legger, die -met inachtneming van de bestuurlijke kaders- invulling geeft aan de hierboven geformuleerde doelstellingen 

Wat is de scope?

Scope: een legger conform de gestelde eisen van het gehele beheersgebied van ons waterschap. 

Wat zijn de mijlpalen (per fase; indien relevant verdergaand dan de initiatieffase)

Voorzien is in een gefaseerde aanpak mits wordt gekozen voor optie 3 uit het bijbehorende bestuursvoorstel. Legger onderdelen Beheersgrenzen: - kernzone - beschermingszone - meanderzone

2012 Vastleggen geometrie en data

2014 -

Peilregulerende werken: - stuw, bodemval, gemaal, vistrap, vaste dam, permanente overkluizing en inlaatwerk (relatie normprofielen)

Vastleggen geometrie

Vastleggen data

Oppervlaktewateren: - primaire en secundaire waterlopen - retentiebekkens en hemelwaterbuffers


Vastleggen data

-

Vastleggen normprofielen

Vastleggen geometrie en data -

-

Oppervlaktewateren: - normprofielen primaire en secundaire waterlopen (relatie naar andere data) Onderhoudspaden Onderhouds- en bedieningsplichtigen en onderhoudsverplichting

Vastleggen data

Gefaseerde aanpak geldt ook voor de bestuurlijke besluitvorming, inclusief inspraakprocedure. Vaststelling door algemeen bestuur op hoofdlijnen is voorzien eind 2012 en vaststelling op detailniveau is voorzien eind 2014.




6/15





Wat doen wij wel/wat doen wij niet in dit project met welke kwaliteit

Er wordt invulling gegeven aan de minimale wettelijke en bestuurlijke kaders (zie besluit 8 september 2010), inclusief eventuele bijstellingen sindsdien. 

Hoe lang duurt het

Opschaling duurt 3 jaar. 

Hoeveel geld is hiermee gemoeid

In onderstaand overzicht zijn de benodigde uren en kosten opgenomen. Wat interne externe uren uren Vastleggen data (cluster 1) 4740 Profielen en onderhoudsverplichting (cluster 2) 1200 Ondersteuning GIS (cluster 3) 200 Onvoorzien 100 Totaal 5040 1200 

uur/ tarief € 47,-€ 50,-€ 47,-€ 47,--

kosten € 222.780,-€ 60.000,-€ 9.400,-€ 4.700,-€ 296.880,--

Wie is betrokken

Opschaling wordt projectmatig aangepakt.

Projectorganisatie Opdrachtgever

Geert Vogels

Projectleider

Dagelijks Bestuur/afdelingshoofd VenH Coördinator Team Vergunningen

Procesbegeleider

Medewerker Team Vergunningen

Fons Kurvers

Werkzaamheden Cluster 1

Medewerker Team Vergunningen

Fons Kurvers


Medewerker Afdeling BOW (samenwerking beheersregister)

Ad Thissen


Medewerker(s) Advies (Hydroloog)

Diana Kesselmans


Medewerker Kennis/GIS

Tamara van Doorn

Begeleiding vaststelling legger

Medewerker Team Vergunningen (Jurist)

Geert Muijres



Paul Heeskens


7/15



De leden in de projectgroep hebben mede tot taak zorg te dragen voor de terugkoppeling binnen de eigen afdeling. Bestuurlijke betrokkenheid: bestuur wordt geïnformeerd over voortgang (en eventuele knelpunten). Omgeving: bij bestuurlijke vaststelling legger op hoofdlijnen (eind 2012) en in detail (eind 2014) wordt de uitgebreide openbare voorbereidingsprocedure gevolgd.

 Wie moet worden geïnformeerd met welke frequentie. In opstartfase in beginsel maandelijks overleg projectgroep; overlegfrequentie nadien naar behoefte (met minimum van 1 x per kwartaal). Projectleider brengt 1 x per maand voortgang en eventuele knelpunten in beeld. Opdrachtgever respectievelijk portefeuillehouder wordt 1 x kwartaal geïnformeerd door projectleider (MARAP / BeRap); bij knelpunten volgt tussentijds informatie. Bestuur wordt via BeRap geïnformeerd over voortgang (en eventuele knelpunten).

1.4

Resultaten

Het opmaken en overeenkomstig de planning vaststellen van de legger, waarmee invulling wordt gegeven aan de minimale wettelijke en bestuurlijke kaders (zie besluit 8 september 2010), inclusief eventuele bijstellingen sindsdien.

1.5

Randvoorwaarden & beperkingen

Randvoorwaarden  [Wat zijn de voorwaarden en kaders die het project moeten ondersteunen bijv. voldoende bemensing, adequate hardware/software] Geld: Een bedrag ad € 60.000 is nodig in de periode 2012 – 2014 voor inzet externen voor normprofielen. Dit bedrag wordt deels gedekt uit investeringsbudget 725050 (€ 40.000); voor het overige wordt dekking gezocht binnen de bestaande exploitatie (KenA / VenH). Daarnaast is vereist dat leden projectgroep voldoende uren worden vrijgesteld voor realisatie project. Organisatie: Zie hiervoor onder Projectorganisatie. Kwaliteit: Zie hiervoor onder Resultaat Informatie: Complete dataset meetgegevens primaire oppervlaktewaterlichamen moet beschikbaar zijn. Hetzelfde geldt voor kadastrale gegevens, luchtfoto’s, stuwenboek etc. Adequate hardware en software (meer in het bijzonder de snelheid van het systeem; functioneren IRIS).




8/15



Termijn: Doorlooptijd tot en met 2014. Mocht aan één van deze randvoorwaarden niet worden voldaan dan heeft dat gevolgen voor de realisatie. Beperkingen In afwijking tot de wettelijke eis, die voorziet in vaststelling legger per eind 2012, wordt voorzien in een gefaseerde bestuurlijke vaststelling van de legger. Meer in het bijzonder betreft dit:  Vaststelling op hoofdlijnen eind 2012  Vaststelling in detail eind 2014

1.6

Relaties met andere projecten (in- en extern)

Totstandkoming van de legger heeft -op onderdelen- een relatie met totstandkoming van het beheerregister. Synergie-effecten worden nagestreefd. Totstandkoming van de legger heeft ook een relatie met voltooiing project inwinnen van meetgegevens primaire oppervlaktewaterlichamen. De legger van oppervlaktewaterlichamen heeft een relatie met de legger van waterkeringen. Afstemming vindt plaatst. Met buurwaterschappen is/wordt afstemming gezocht.




9/15



2.

BUSINESS CASE

Inleiding

In deze Business Case worden de volgende onderwerpen beschreven.en dienen als startdocument voor de uitzonderings- en voortgangsrapportages. Hiernaast dient dit document als basis voor het besluit om de volgende fase op te starten (GO/NO GO besluit).

Business Case voorziet in opschaling pilot legger naar een gebiedsdekkende legger.

Redenen

[Wat is de aanleiding van dit project. Welke problemen/knelpunten moet dit project oplossen? Welke wet- en regelgeving moet worden in acht gehouden?]

Zie paragraaf 1.1 en 1.2

Opties

[Wat is de oplossing en wat waren de alternatieven? Waarom is voor voorgestelde oplossing gekozen?]

In het bestuursvoorstel (zie referentiemateriaal) is een drietal alternatieven overwogen. De voorkeursoptie is in deze business case uitgewerkt. Optie 3 uit bijbehorend bestuursvoorstel.

Verwachte baten

[Wat zijn de kwantificeerbare en niet kwantificeerbare baten? (Zie ook definitie baten en vaststellen prioriteit) ]

Zie paragraaf 1.4

Risico’s

[Wat zijn de risico’s tijdens de uitvoering van dit project? Bijv. onvoldoende bemensing, te weinig draagvlak, te weinig kennis, besluitvorming in andere projecten, te korte implementatietijd]

Risico’s worden beschreven in paragraaf 5.




10/15



Kosten

[Wat zijn de kosten op gebied van investering en beheer & onderhoud? Voor een goed begrip is voorzien in clustering van werkzaamheden. De clustering is in de onderstaande tabel weergegeven. Cluster 1. Team Vergunningen

Werkzaamheden Beheersgrenzen (kernzone, beschermingszone en meanderzone). Oppervlaktewateren (primair, secundair, retentie en hemelwaterbuffers). Peilregulerende kunstwerken (stuwen, vistrappen, gemalen, gronddammen, inlaatwerken, overkluizingen en bodemvallen.) Onderhouds- en bedieningsplichtigen.

2. Team Advies

Profielen en onderhoudsverplichting primaire en secundaire waterlopen, retentiebekkens en buffers.

3. Team Advies/GIS

Ondersteuning GIS algemeen, inbreng expertise, migreren gegevens naar IRIS.

De hiermee samenhangende uren en kosten in de periode 2012 – 2014 zijn in onderstaande tabel opgenomen. Wat Vastleggen data (cluster 1) Profielen en onderhoudsverplich ting (cluster 2) Ondersteuning GIS (cluster 3) Onvoorzien Totaal



interne uren 4740

externe uren

1200

200 100 5040

uur/ tarief € 50,--

€ 222.780,--

€ 50,--

€ 60.000,--

€ 50,--

€

€ 50,--

€ 4.700,-€ 296.880,--

1200


kosten

9.400,--

11/15



Planning

[Algemene planning met fasering en mijlpalen. Wat wordt per fase opgeleverd oftewel wat zijn de deelresultaten per fasering? Vastleggen van go/no go besluitmomenten] e

e

Voorzien wordt om een gefaseerde vaststelling 1 fase 2012 en 2 fase 2014. Dit heeft de volgende voordelen: - Legger op hoofdlijnen voor wettelijke einddatum gereed (12-2012). - Kennis blijft in eigen huis. - Goed beheer na afronding project beter gewaarborgd. - Organisatie van de geografische informatievoorziening wordt verbeterd. - Synergie voordelen in combinatie met beheersregister te behalen. - In 2013 kunnen de beheersgrenzen tijdig bij het kadaster worden aangeleverd in het kader van de Wet Bekendmaking Publiekrechtelijke Beperkingen (WBPB). Hieraan zijn ook nadelen verbonden: - Technische Data behorende bij de legger niet voor wettelijke einddatum vastgesteld. - Beperkte juridische risico’s. Legger onderdelen

2012

2014

Beheersgrenzen: - kernzone - beschermingszone - meanderzone

Vastleggen geometrie en data

-

Peilregulerende werken: - stuw, bodemval, gemaal, vistrap, vaste dam, permanente overkluizing en inlaatwerk (relatie normprofielen)


Vastleggen data



Vastleggen data

-


Vastleggen geometrie en data

-

-

Vastleggen data

Oppervlaktewateren: - normprofielen primaire en secundaire waterlopen (relatie naar andere data) Onderhoudspaden

Onderhouds- en bedieningsplichtigen en onderhoudsverplichting




12/15



3

Kwaliteitsverwachtingen klanten

[Welke verwachtingen heeft de klant. Wat moet in zijn ogen verbetert zijn? Wat moet gebeuren zodat hij tevreden is met het projectresultaat?]. Een legger, waarmee invulling wordt gegeven aan de minimale wettelijke en bestuurlijke kaders (zie besluit 8 september 2010), inclusief eventuele bijstellingen sindsdien. Een legger die goed toegankelijk is en ontsloten wordt via internet.

4

Acceptatie Criteria 

[Onder welke voorwaarden worden de resultaten van dit project geaccepteerd door o

Opdrachtgever

Een legger, waarmee invulling wordt gegeven aan de minimale wettelijke en bestuurlijke kaders (zie besluit 8 september 2010), inclusief eventuele bijstellingen sindsdien.

o

Klant

Intern: alle binnen organisatie direct betrokken afdelingen zijn vertegenwoordigd in Projectgroep. Geen eisen aanvullend aan eisen opdrachtgever. Extern: acceptatiecriteria in termen van open, transparant, duidelijk, toegankelijk zijn verdisconteerd in minimale wettelijke en bestuurlijke kaders.

o

Beheerorganisatie

Beheerorganisatie (team Vergunningen) is vertegenwoordigd in de Projectgroep. Geen eisen aanvullend aan eisen opdrachtgever. 

De baten van een project

1

Belangrijkste bate is verbetering kwaliteit, volledigheid en ontsluiting in- en extern. Randvoorwaardelijk voor eventuele overdracht van onderhoud secundaire oppervlaktewaterlichamen aan derden (concreter vastleggen verplichtingen).

1

Onder baten wordt verstaan dat de bereikte resultaten uit een project een meetbaar positief effect binnen drie jaren hebben op een of meerdere resultaatgebieden (lees: INK resultatengebieden).




13/15



5

Reeds geïdentificeerde risico’s 

[welke risico’s zijn al op voorhand bekend en wat zijn de mogelijk tegenmaatregelen]

Beschikbare interne capaciteit (1) Vereist is dat de leden projectgroep voldoende uren worden vrijgesteld voor realisatie project. Maatregel: sluitende afspraken. Beschikbare interne capaciteit (2) Totstandkoming nieuwe legger is op onderdelen persoonsafhankelijk. Bij uitval stagneert voortgang. Maatregel: aandacht voor terugval positie en reduceren kwetsbaarheid. . Informatiesysteem Arc-GIS werkt bij gangbare handelingen traag op het netwerk van het kantoorgebouw. Maatregel: Arc-Gis licentie voor op laptop. Geografisch informatiesysteem (GIS/IRIS) Voor het opstellen van de nieuwe legger heeft het waterschap een Integraal Resultaatgericht Informatie Systeem, genaamd IRIS aangeschaft. Dit pakket zou het opstellen van een legger moeten ondersteunen en vereenvoudigen. Gebleken is dat IRIS nog niet geheel functioneert. Maatregel: Totdat functioneren IRIS substantieel is verbeterd wordt de nieuwe legger niet in IRIS opgebouwd, maar worden de IRIS tabellen aan het Arc-GIS-systeem gekoppeld. Op termijn overgaan naar IRIS is geen probleem. Codering leggerobjecten Waterstaatswerken voor legger en beheerregister niet of niet uniform gecodeerd. Ten behoeve van de pilot legger is een geheel nieuwe systematiek van coderen opgezet, die (ook) bruikbaar is voor het beheerregister. Maatregel: gekozen systematiek organisatiebreed continueren. Meetgegevens Secundaire waterlopen zijn niet ingemeten. Een controle leggerdata ten opzichte van de bestaande situatie is niet mogelijk. Maatregel: hogere foutmarge accepteren. Correctie in het kader van inspraak mogelijk.




14/15



REFERENTIE MATERIAAL:      

Bestuurvoorstel kennisgeving Waterwet en nieuwe legger (maart 2010). Bestuursvoorstel en kadernotitie ten behoeve van het pilot projectplan (augustus 2010) Pilot Projectplan “Legger van waterstaatswerken oppervlaktewaterlichamen” (september 2010). Bestuursvoorstel Eindrapportage pilot project “Legger van waterstaatswerken oppervlaktewaterlichamen” stroomgebied Oostrumsche Beek (januari 2012) Eindrapportage pilot project “Legger van waterstaatswerken oppervlaktewaterlichamen” stroomgebied Oostrumsche Beek (december 2011). Objectenboek waarin methodiek en datamodel is omschreven (december 2011).




15/15

WATERSCHAP PEEL EN MAASVALLEI Eindrapportage pilot project “Legger van waterstaatswerken oppervlaktewaterlichamen” stroomgebied Oostrumsche Beek

Project: Afdeling: Auteur: Status: Datum:

Pilot “Legger van waterstaatswerken oppervlaktewaterlichamen” Vergunningen en Handhaving Fons Kurvers definitief 2011

INHOUDSOPGAVE

VOORWOORD........................................................................................................................................ 2 1. AANLEIDING PILOT PROJECT ........................................................................................................ 3 1.1. INLEIDING ....................................................................................................................................... 3 1.2. VOORGESCHIEDENIS ....................................................................................................................... 3 1.3. DOEL PILOT PROJECT ...................................................................................................................... 4 2. UITVOERING ...................................................................................................................................... 4 2.1. PROJECTORGANISATIE .................................................................................................................... 4 2.2. KADERS.......................................................................................................................................... 4 2.3. KNELPUNTEN .................................................................................................................................. 5 3. RESULTATEN .................................................................................................................................... 6 3.1. PRODUCTEN ................................................................................................................................... 6 3.2. KENGETALLEN ................................................................................................................................ 6 3.3. MIDDELEN ...................................................................................................................................... 7 4. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN............................................................................................... 8 4.1. CONCLUSIES................................................................................................................................... 8 4.2. AANBEVELINGEN ............................................................................................................................. 8 5. OPSCHALING................................................................................................................................... 10 5.1. UITBESTEDEN OF EIGEN BEHEER ? ................................................................................................. 10 5.2. PROJECTGROEP ........................................................................................................................... 13 5.3. ONTWIKKELINGEN ......................................................................................................................... 14 BIJLAGE 1 (BELEIDSMATIGE ONDERBOUWING) ........................................................................... 15

1

VOORWOORD Waterschap Peel en Maasvallei is onder andere verantwoordelijk voor het beheer van sloten en beken met een totale lengte van 1800 kilometer. In deze sloten en beken zijn duizenden peilregulerende kunstwerken opgenomen zoals stuwen, bodemvallen, gemalen en vistrappen. Het waterschap beheert ook retentiebekkens en hemelwaterbuffers. Al deze objecten moeten worden onderhouden en/of bediend. Meestal gebeurt dit door het waterschap zelf maar ook steeds meer door derden. Al deze informatie wordt vastgelegd in de legger. De legger wordt middels een openbare procedure vastgesteld. Samengevat worden de volgende zaken in de legger opgenomen:  beschrijving van de oppervlaktewaterlichamen (waterlopen, retentiebekkens en buffers);  beschrijving peilregulerende kunstwerken (stuwen, gemalen enzovoort);  beheersgrenzen en  wie onderhoudt en/of bedient wat en hoe. Het opstellen van een legger is een wettelijke verplichting (Waterwet, Waterschapswet en de Wet Bekendmaking Publiekrechtelijke Beperkingen). Aan de vormgeving en inhoud van de legger zijn voorwaarden gesteld. Om invulling te gegeven aan deze taak is in 2010 een kadernotitie “Legger van waterlopen” en een pilot projectplan “Legger van waterstaatswerken oppervlaktewaterlichamen” opgesteld. Het pilot project is thans afgerond. Voor u ligt de eindrapportage van deze pilot.

2

1. Aanleiding Pilot project 1.1. Inleiding Op 22 december 2009 is de Waterwet in werking getreden. De Waterwet (omschrijving waterstaatswerken) en de Waterschapswet (onderhoudsplichtigen en verplichting) verplichten waterbeheerders tot het opstellen van een legger van waterstaatswerken. In het kader van de Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen (WKPB) zijn waterschappen vanaf 2013 ook verplicht om bij het Kadaster aan te geven op welke percelen beperkingen rusten. Dit heeft betrekking op de beheersgrenzen (Keur). De verschillende wetgevingen stellen nieuwe en hogere eisen aan de vormgeving en de inhoud van de legger. Met de legger worden de volgende doelen nagestreefd:  goed kunnen reguleren activiteiten van derden (Keur);  inzicht geven in de beheersgrenzen;  kunnen uitvoeren van planmatig onderhoud en beheer;  inzicht geven in de taken en de verantwoordelijkheden met betrekking tot de waterstaatswerken zowel in- als extern (juridisch vastleggen van de ontwerpnormen, de onderhoudsplichtigen en onderhoudsverplichting en de bedieningsplichtigen);  waterbeheerders kunnen zich beter voorbereiden op de modernisering van het waterbeheer (integraal waterbeheer en klimaatsontwikkeling). Vanwege de veelheid aan gegevens en de noodzaak hierin te voorzien, hebben de waterbeheerders 3 jaar uitstel gekregen om te voldoen aan de eisen. De legger moet dus uiterlijk vóór 22 december 2012 gereed zijn.

1.2. Voorgeschiedenis Om invulling te geven aan de hierboven aangehaalde wettelijke taak is een kadernotitie “Legger van waterlopen” en een pilot projectplan “Legger van waterstaatswerken oppervlaktewaterlichamen” opgesteld. De kadernotitie is op 8 september 2010 door het dagelijks bestuur vastgesteld. In de legger komen verschillende waterschapsfacetten bijeen en het is feitelijk een multidisciplinair product. Denk hierbij aan beheersgrenzen, normprofielen, onderhoudsverplichting enzovoort. Daarom zijn bij de totstandkoming van de kadernotitie en het pilot projectplan medewerkers van verschillende afdelingen betrokken. De volgende stappen zijn gezet om te komen tot een legger van het pilot gebied “Oostrumsche Beek”:  startbijeenkomst 2009 (afdelingshoofden, coördinatoren en medewerkers);  interviews (coördinatoren en medewerkers);  kadernotitie dagelijks bestuur 2010;  projectplan (commitment betrokken afdelingen);  uitvoering projectplan;  terugkoppeling resultaten juni 2011;  eindrapportage en oplevering producten. Bij het vaststellen van de kadernotitie heeft het dagelijks bestuur gevraagd om de volgende thema’s nader te onderbouwen:  breedte meanderzone (tot 5 meter uit insteek);  ondergrens hemelwaterbuffers in legger (5 hectare verhard oppervlak);  vastleggen profielen secundaire waterlopen (niet wettelijk verplicht).

3

1.3. Doel pilot project Het pilot project heeft de volgende doelen:  ontwikkelen van een methodiek hoe de verschillende leggerobjecten geometrisch en administratief worden gegenereerd en vastgelegd;  ontwikkelen van kengetallen ten behoeve van het opstellen van een gebiedsdekkende legger qua tijd en middelen;  technische onderbouwing van bestuurlijke kaders ten aanzien van: - ondergrens hemelwaterbuffers 5 hectare - vastleggen meanderzone tot 5 meter uit ingemeten insteek - noodzaak vastleggen normprofielen secundaire waterlopen  vroegtijdig kunnen signaleren van knelpunten;  opstellen van een legger van het stroomgebied Oostrumsche beek die voldoet aan de wetgeving en bestuurlijke kaders.

2. Uitvoering 2.1. Projectorganisatie Er is een projectgroep geformeerd waarin de benodigde expertise van de verschillende onderdelen is vertegenwoordigd. De projectgroep heeft het project op hoofdlijnen begeleid. Het project is verder opgeknipt in deelprojecten. In onderstaande tabel zijn de deelprojecten toegelicht. Deelproject 1. Oppervlaktewater profielen

Procesbegeleider Hydroloog

2. IRIS

Technisch medewerker V

3. Peilregulerende Kunstwerken 4. Functiegebieden, onderhoud en oppervlaktewater

Technisch medewerker V Technisch medewerker V

Procesmedewerker Hydroloog(en) IRIS-deskundige Technisch medewerker V IRIS-deskundige Technisch medewerker V Technisch medewerker V IRIS-deskundige Technisch medewerker V Medewerker BOW IRIS-deskundige

2.2. Kaders Wettelijke kaders De legger is gebaseerd op de volgende wettelijke kaders:  Waterwet Omschrijving constructie, vorm, afmeting en ligging  Waterschapswet Onderhoudsplichtige, verplichting en bedieningsplichtige  Wet Bekendmaking Vastleggen beheersgrenzen bij het kadaster Publiekrechtelijke Beperkingen Vastgesteld beleid en bestuurlijke kaders Het waterschap heeft voor het beheer van de legger de volgende kaders vastgesteld:  normering primaire en secundaire wateren 2005;  bergingsvoorzieningen 2007;  kadernotitie Legger van oppervlaktewaterlichamen 2010.

4

Aanvullende projectkaders Tijdens de uitvoering van de pilot zijn de volgende kaders aanvullende kaders gedefinieerd:  bij het vastleggen van de beheersgrenzen (beschermingszone, kernzone en meanderzone) is als algemeen uitgangspunt genomen dat het huidige oppervlaktewaterstelsel, inclusief de onderhoudspaden, wordt beschermd;  permanente overkluizingen worden opgenomen in de legger (geen duikers). Reden hiervoor is dat vooral lange overkluizingen een risico vormen voor het waterbeheer (verstopping). Voor het woord “permanente overkluizing” is echter geen definitie voorhanden. Binnen deze pilot zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: - overkluizing met een andere functie dan het verschaffen van toegang tot een perceel, het realiseren van een wegkruising, of ten behoeve van het onderhoud; - de ruimte ontbreekt om de waterloop in open vorm aan te leggen (bv een bestaande woning); - overkluizing langer dan 40 meter.

2.3. Knelpunten Beschikbare interne capaciteit In het pilot projectplan was opgenomen dat vooral op het gebied van de interne personele mogelijkheden voor GIS/IRIS (softwareprogramma waarin de legger wordt beheerd) en hydrologie onvoldoende capaciteit en expertise beschikbaar zijn. Op het gebied van GIS/IRIS is drie dagen externe ondersteuning ingehuurd bij ESRI. Het ontwikkelen van een methodiek voor het bepalen van de normprofielen is uitbesteed aan Royal Haskoning B.V. Geografisch informatiesysteem (GIS/IRIS) Voor het opstellen van de nieuwe legger heeft het waterschap een Integraal Resultaatgericht Informatie Systeem, genaamd IRIS aangeschaft. Dit pakket zou het opstellen van een legger moeten ondersteunen en vereenvoudigen. Gebleken is dat IRIS tijdens de start van de pilot nog niet geheel functioneerde. De pilot nieuwe legger is daarom niet opgesteld in de IRIS-omgeving. Omdat de nieuwe legger niet in IRIS kon worden opgebouwd, zijn uiteindelijk de IRIS tabellen aan het Arc-GISsysteem gekoppeld. Dit heeft goed gefunctioneerd. Codering leggerobjecten Het is noodzakelijk om de verschillende leggerobjecten te coderen. Deze codering is nodig om de onderhouds- en bedieningsplichtigen te kunnen vastleggen. Tijdens de uitvoering is gebleken dat in de bestaande legger en het beheersregister een groot aantal objecten niet zijn gecodeerd dan wel dat er geen uniforme methode is toegepast. Ten behoeve van de pilot is een geheel nieuwe systematiek van coderen opgezet. Meetgegevens Het beschermen van het bestaande oppervlaktewaterstelsel is als aanvullend projectkader opgenomen. Dit is vooral van belang bij het vastleggen van de beheersgrenzen. Een belangrijk controlemiddel hiervoor zijn de WB-21 meetgegevens. Secundaire waterlopen zijn niet ingemeten. Een controle ten opzichte van de bestaande situatie is hierbij niet mogelijk. Tijd Doordat de datasets van de bestaande legger incompleet zijn en veel fouten bevatten, kost het opstellen van de nieuwe legger extra tijd.

5

3. Resultaten 3.1. Producten Als eindresultaat van de pilot zijn de volgende producten opgeleverd:  objectenboek: hierin is per object de methodiek beschreven hoe deze zijn gegenereerd en zijn vastgelegd. Tevens is het datamodel nader toegelicht en beschreven;  legger conform gestelde kaders van het stroomgebied “Oostrumsche Beek”;  beleidsmatige onderbouwing breedte meanderzones en profielen primaire en secundaire wateren (zie bijlage 1);  eindrapportage van de pilot. In de eindrapportage zijn kengetallen, conclusies en aanbevelingen opgenomen. De genoemde producten zijn opgeslagen in G:\Legger_Informatie\Nieuwe legger.

3.2. Kengetallen In de onderstaande tabel is aangegeven welke objecten qua aantal, lengte en oppervlakte zijn vastgelegd. De laatste kolom geeft aan hoeveel uren er per onderdeel aan zijn besteed. leggerobject

aantal

1. Oppervlaktewateren Primair waterloop Secundair waterloop Retentiebekken Hemelwaterbuffer Totaal

34 27 2 1 64

2. Profielen

-

3. Peilregulerende werken Stuw Bodemval Vaste dam Vispassage Gemaal Inlaatwerk Permanente overkluizing OWL-stuw Totaal

48 3 3 4 0 0 20 0 78

4. Beheerszones Kernzone Beschermingszone Meanderzone Totaal

77 39 5 121

5. Onderhoud Schouwpad Aanliggend perceel Berm Totaal

6 109 37 148

Totaal

lengte

oppervlak

62.954 m1 14.143 m1

77.097 m1 -

18.772 m2 1.775 m2 20.549 m2 -

uren 30 10 10 8 58 -

40 4 4 10

16 74

671.401 m2 +/- 226.908 m2 137.944 m2

90.320 m1 1.542 m1 12.632 m1 104.197 m1

40 16 16 72

20 8 8 36 240

6

Het pilot gebied beslaat ongeveer 5 procent van het gehele beheersgebied. Aan het opstellen van de legger van het pilot gebied zijn ongeveer 240 uur besteed. Voor het opstellen van een gebiedsdekkende legger zijn dus ongeveer 4.740 uur nodig (exclusief profielen). Voor het bepalen van de normprofielen en het verwerken ervan zijn 1.200 uur nodig. In totaal zijn dus 5.940 uur nodig. Nadat de gebiedsdekkende legger gereed is, zijn er ook uren nodig om GIS verder in te richten, de visualisatie te verbeteren en om de data in- en extern te ontsluiten. Dit bedraagt naar schatting 120 uur. Ook is ondersteuning nodig om de opgebouwde data (nu in Arc-GIS) te migreren naar IRIS. Naar verwachting zijn hier 60 uur voor nodig. Genoemde ramingen zijn exclusief de opname van de profielen en onderhoudsverplichting van de primaire waterlopen. In de onderstaande tabel zijn de benodigde uren aangegeven voor het opstellen van een gebiedsdekkende legger. Deze uren zijn exclusief extra GIS ondersteuning en/of begeleiding van externe inhuur krachten.

Legger onderdeel 1. Oppervlaktewater 2. Profielen 3. Peilregulerende kunstwerken 4. Beheerszones 5. Onderhoud 6. Customizing 7. Migratie Arc-GIS naar IRIS Totaal

Pilot/uur

Gebiedsdekkend/uur

58 74 72 36

1102 1200 1406 1368 684 120 60

240

5940

3.3. Middelen Binnen de huidige organisatie was onvoldoende capaciteit en expertise beschikbaar op het gebied van IRIS en hydrologie. Om deze reden is in het pilot projectplan een budget geraamd van € 20.000,-Deze middelen zijn uit het afdelingsbudget van VenH beschikbaar gesteld. Het budget is voornamelijk gebruikt om de IRIS tabellen aan ARC-GIS te koppelen en om een methodiek te ontwikkelen voor het generen van de normprofielen. Dit zijn eenmalige uitgaven. In onderstaand overzicht zijn de totale kosten opgenomen. Inhuur ESRI t.b.v. IRIS Opdracht Royal Haskoning ontwikkelen methodiek profielen Totaal

€ 2.000,-€ 22.000,-€ 24.000,--

7

4. Conclusies en aanbevelingen 4.1. Conclusies 1. Met het opstellen van de nieuwe legger is een grote kwaliteitsslag gemaakt qua actualiteit, volledigheid, betrouwbaarheid en visualisatie. 2. De nieuwe legger is geschikt voor ontsluiting in- en extern via Geoweb. 3. De nieuwe legger kan met een variabel schaalniveau worden gepresenteerd in plaats van alleen schaal 1:10.000. 4. Verschillende types zoneringen zijn met kadastrale nauwkeurigheid vastgelegd. Deze data kunnen worden gebruikt in het kader van de Wet Bekendmaking Publiekrechtelijke Beperkingen (WKPB). 5. Meanderzones zijn aangegeven. Hierdoor kunnen waterlopen die daadwerkelijk meanderen beter worden beschermd. 6. Permanente overkluizingen zijn opgenomen in de legger. 7. De ontsluiting van alle WB-21 meetgegevens is noodzakelijk voor het opstellen van een gebiedsdekkende legger. 8. Voor het opstellen van de nieuwe legger heeft het waterschap een Integraal Resultaatgericht Informatie Systeem, genaamd IRIS aangeschaft. IRIS-legger biedt (nog) niet de ondersteuning die nodig is. De pilot is om die reden uitgevoerd in een Arc-GIS omgeving. Totdat die situatie wezenlijk wijzigt, wordt deze lijn gecontinueerd. 9. De ontwikkelde methodieken die zijn toegepast, hebben goed gewerkt. 10. De Keur legt gebruikersbeperkingen op de kernzone (vergaand) en de beschermingszone (beperkt). +/- 95% van de kernzonering is in eigendom van het waterschap (exclusief andere overheden en terreinbeheerders), terwijl +/- 95% van de beschermingszone op eigendom van derden ligt. 11. De Keur dient te worden aangepast (verwijzing keurgrenzen eind 2012). 12. Voor het opstellen van een gebiedsdekkende legger zijn +/- 6.000 uur nodig. 13. Het opstellen van de nieuwe legger in eigen beheer heeft toegevoegde waarde. Hierdoor vergaren medewerkers veel kennis over zowel het watersysteem als GIS. Vragen over de legger kunnen dan beter worden beantwoord (mondeling/schriftelijk of in digitale bestanden).

4.2. Aanbevelingen 1. Breng het grondaankoopbeleid in overeenstemming met de begrenzing van de kernzonering, tenminste langs percelen van particulieren. Actie: afstemming grondbeleid. 2. Binnen het waterschap zijn veel data aanwezig. Deze data zitten echter verspreid over verschillende datasets (analoog/digitaal). Het zou zeer wenselijk zijn om te beschikken over een gezamenlijk datamodel waarbij goede afspraken worden gemaakt omtrent wie wat bijhoudt. Als dit niet gebeurt, dan zal de nieuwe legger of andere datasets snel weer vervuild raken met onjuiste informatie. Actie: objectbeheerders overleg. 3. Ontwikkel specifiek beleid hoe om te gaan met de Keur binnen meanderzones. Actie: team advies. 4. Op onderhoudspaden, gecombineerd met de wegberm, staan veel objecten zoals verkeersborden, lantaarnpalen, reflectoren, schrikhekken, rioolgemalen enzovoort. Al deze objecten zijn nu vergunningsplichtig. Hiervoor kan een algemene regel worden opgesteld. Actie: team vergunningen. 5. Ontwikkel specifiek beleid omtrent hoe om te gaat met het beheer van hemelwaterbuffers en secundaire waterlopen in onderhoud bij derden. Vastleggen profielgegevens en onderhoudsverplichting. Controleerbaar en handhaafbaar. Actie: team advies.

8

6. Het boekwerk “Methodiek en datamodel legger oppervlaktewateren pilot gebied Oostrumsche Beek” is de leidraad voor het opstellen van de nieuwe legger. Het boekwerk dient te worden aangevuld met een standaard. De standaard dient aan te geven aan welke kwaliteitseisen nieuw in te winnen gegevens dienen te voldoen. Actie: team GIS in overleg met de objectbeheerders/gebruikers. 7. De kernzone legt een gebruikersbeperking op het betreffende perceel. Het overgrote deel van deze zonering ligt op waterschapseigendom. In sommige gevallen ligt deze zone op particuliere gronden. Ontwikkel in IRIS een gebruikerstool die het mogelijk maakt om gemakkelijk percelen van particulieren te selecteren waarop de kernzone van toepassing is. Hierop dient dan een controle te worden uitgevoerd. Actie: team vergunningen.

9

5. Opschaling 5.1. Uitbesteden of eigen beheer ? De legger moet uiterlijk december 2012 gebiedsdekkend gereed zijn. In paragraaf 3.2. is aangegeven dat hiervoor 5.940 uur nodig zijn. Binnen de huidige formatie is voor het beheer van de legger maximaal 1 fte ingepland (1.500/uur/jaar). Om de legger voor december 2012 gereed te hebben, rekening houdend met de tijd die gemoeid is met de vaststellingsprocedure van 6 maanden, is komend jaar 4 fte nodig. Deze capaciteit is binnen de huidige formatie niet beschikbaar. Als de legger voor december 2012 klaar moet zijn, moet capaciteit worden ingehuurd.

In het onderstaande overzicht worden drie opties toegelicht om te komen tot een gebiedsdekkende legger. Deze opties worden in de volgende paragrafen verder toegelicht. Optie 1 2

3

Toelichting Geheel uitbesteden. Integrale oplevering. Gedeeltelijk uitbesteden en gedeeltelijk eigen beheer. Integrale oplevering Gedeeltelijk uitbesteden en gedeeltelijk eigen beheer. Gefaseerde oplevering.

Datum vaststelling Integraal 2012

Voor/na wettelijke einddatum Voor termijn

Integraal 2014

Na termijn

Geografisch vastleggen waterstaatswerken inclusief beheersgrenzen 2012 e (1 fase 50% versie).

Voor termijn

Data behorende bij de geometrieën 2014 e (2 fase 100% versie).

Na termijn

Bij de toelichting van de verschillende opties wordt uitgegaan van clustering van bepaalde werkzaamheden. De clustering is in de onderstaande tabel weergegeven. Cluster 1. Team Vergunningen

Werkzaamheden Beheersgrenzen (kernzone, beschermingszone en meanderzone). Oppervlaktewateren (primair, secundair, retentie en hemelwaterbuffers). Peilregulerende kunstwerken (stuwen, vistrappen, gemalen, gronddammen, inlaatwerken, overkluizingen en bodemvallen.) Onderhouds- en bedieningsplichtigen.

2. Team Advies

Profielen en onderhoudsverplichting primaire en secundaire waterlopen, retentiebekkens en buffers.

3. Team Advies/GIS

Ondersteuning GIS algemeen, inbreng expertise, migreren gegevens naar IRIS.

10

Optie 1. Geheel uitbesteden (integrale vaststelling december 2012) Het opmaken van de legger wordt geheel uitbesteed. Gedurende 1 jaar zijn 7.240 uur nodig voor het geografisch vastleggen van de verschillende waterstaatswerken met de bijbehorende data. De ingeplande interne capaciteit wordt ingezet voor kwaliteitsborging en begeleiding van de externe medewerkers. De legger zal dan medio 2012 gereed zijn en wordt hierna vastgesteld (vaststellingsprocedure 6 maanden). Het waterschap beschikt dan eind 2012 over een vastgestelde nieuwe legger conform de wettelijke eisen. In onderstaand overzicht zijn de benodigde uren en kosten opgenomen. De interne salariskosten worden voor onderlinge vergelijkbaarheid van de opties gesteld op € 70.000,- (dit correspondeert met FS10). Het productieve aantal uren op jaarbasis is gesteld op 1.500 uur. Het interne uurtarief bedraagt dan € 47,--. Wat Externe inhuur (cluster 1) Kwaliteitsborging (cluster 1) Begeleiding externe medewerkers (cluster 1) Profielen en onderhoudsverplichting (cluster 2) Ondersteuning GIS (cluster 3) Onvoorzien Totaal

interne uren

externe uren 4740

500 500 1200 300 100 1400

uur/ tarief € 50,-€ 47,-€ 47,-€ 50,-€ 47,-€ 47,--

5940

kosten € 237.500,-€ 23.500,-€ 23.500,-€ 60.000,-€ 14.100,-€ 4.700,-€ 363.300,--

Optie 2. Gedeeltelijk uitbesteden (integrale vaststelling 2014) De legger wordt gedeeltelijk opgemaakt in eigen beheer en het profielen onderdeel wordt uitbesteed. Hiervoor zijn respectievelijk 4.740 en 1.200 uur nodig. De benodigde interne capaciteit is in 2012 niet beschikbaar. Met de ingeplande interne capaciteit kan het opstellen van de legger in 2014 worden afgerond. Hierna wordt de legger integraal vastgesteld. De legger is dan niet voor de wettelijke einddatum gereed. In onderstaand overzicht zijn de benodigde uren en kosten opgenomen. Wat interne externe uren uren Vastleggen data (cluster 1) 4740 Profielen en onderhoudsverplichting (cluster 2) 1200 Ondersteuning GIS (cluster 3) 200 Onvoorzien 100 Totaal 5040 1200

uur/ tarief € 47,-€ 50,-€ 47,-€ 47,--

kosten € 222.780,-€ 60.000,-€ 9.400,-€ 4.700,-€ 296.880,--

11

Optie 3. Gedeeltelijk uitbesteden (tussenproduct 2012 integraal 2014) De legger wordt gedeeltelijk opgemaakt in eigen beheer en het`genereren van de normprofielen wordt uitbesteed. Hiervoor zijn respectievelijk 4.740 en 1.200 uur nodig. De benodigde interne capaciteit is in 2012 niet beschikbaar. Er kan voor gekozen worden om de legger niet integraal maar gefaseerd vast te stellen. Als eerste worden de verschillende waterstaatswerken (inclusief beheersgrenzen) e geografisch vastgelegd (1 fase). De legger zal dan eind 2012 op hoofdlijnen gereed zijn en wordt hierna vastgesteld. Vervolgens wordt gestart met het verzamelen van de bijbehorende technische e data (2 fase). Deze dataset wordt dan in 2014 vastgesteld. In onderstaand overzicht zijn de benodigde uren en kosten opgenomen. Wat interne externe uren uren Vastleggen data (cluster 1) 4740 Profielen en onderhoudsverplichting (cluster 2) 1200 Ondersteuning GIS (cluster 3) 200 Onvoorzien 100 Totaal 5040 1200

uur/ tarief € 47,-€ 50,-€ 47,-€ 47,--

kosten € 222.780,-€ 60.000,-€ 9.400,-€ 4.700,-€ 296.880,--

In onderstaand overzicht is een verdeling gemaakt voor wat betreft welke onderdelen voor welke datum gereed kunnen zijn (optie 3). Legger onderdelen 2012 2014 Beheersgrenzen: Vastleggen - kernzone geometrie en data - beschermingszone - meanderzone Peilregulerende werken: - stuw, bodemval, gemaal, vistrap, vaste dam, permanente overkluizing en inlaatwerk (relatie normprofielen)


Vastleggen data



Vastleggen data

-


Vastleggen geometrie en data -

-

Oppervlaktewateren: - normprofielen primaire en secundaire waterlopen (relatie naar andere data) Onderhoudspaden Onderhouds- en bedieningsplichtigen en onderhoudsverplichting

Vastleggen data

12

De verschillende opties hebben voor- en nadelen. In onderstaand overzicht worden deze tegen elkaar afgezet. Voordelen Nadelen Optie 1 geheel uitbesteden (integrale vaststelling 2012) - Legger voor wettelijke einddatum gereed (12-2012). - In 2013 kunnen de beheersgrenzen tijdig bij het kadaster worden aangeleverd in het kader van de Wet Bekendmaking Publiekrechtelijke Beperkingen (WBPB).

- Geheel uitbesteden kost extra middelen. - Uitbesteden vraagt extra begeleiding. - Controle kwaliteit noodzakelijk. - Kennis gaat grotendeels verloren met afronding project.

Optie 2 gedeeltelijk uitbesteden (integrale vaststelling 2014) - Kennis blijft in eigen huis. - Goed beheer na afronding project beter gewaarborgd. - Organisatie van de geografische informatievoorziening wordt verbeterd. - Synergie voordelen in combinatie met beheersregister te behalen.

- Legger niet voor wettelijke einddatum gereed (12-2012). - Kan niet tijdig worden voldaan aan de Wet Bekendmaking Publiekrechtelijke Beperkingen. - Juridische risico’s.

Optie 3 gedeeltelijk uitbesteden e e (gefaseerde vaststelling 1 fase 2012 en 2 fase 2014) - Legger op hoofdlijnen voor wettelijke einddatum gereed (12-2012). - Kennis blijft in eigen huis. - Goed beheer na afronding project beter gewaarborgd. - Organisatie van de geografische informatievoorziening wordt verbeterd. - Synergie voordelen in combinatie met beheersregister te behalen. - In 2013 kunnen de beheersgrenzen tijdig bij het kadaster worden aangeleverd in het kader van de Wet Bekendmaking Publiekrechtelijke Beperkingen (WBPB).

- Technische Data behorende bij de legger niet voor wettelijke einddatum vastgesteld. - Beperkte juridische risico’s.

Geadviseerd wordt om het pilot project op te schalen zoals aangegeven onder optie 3. Belangrijkste argumenten hiervoor zijn:  De waterstaatswerken zijn voor de wettelijke einddatum geografisch vastgelegd (althans het bestaan ervan). De legger is dan op hoofdlijnen gereed. Hierdoor worden de juridische risico’s geminimaliseerd .  In 2013 treedt de Wet Bekendmaking Publiekrechtelijke Beperkingen inwerking. De beheersgrenzen kunnen tijdig bij het kadaster worden aangeleverd. Hierdoor worden de juridische risico’s verder beperkt.  De werkzaamheden kunnen grotendeels in eigen beheer worden uitgevoerd, waardoor kennis en kunde voor de organisatie behouden blijft.

5.2. Projectgroep De pilot is met succes afgerond. De resultaten van de pilot worden gebruikt voor het opstellen van een gebiedsdekkende legger. Er zijn verschillende mogelijkheden om te komen tot een gebiedsdekkende legger. De verschillende opties zijn in de vorige paragraaf toegelicht. Onafhankelijk voor welke optie wordt gekozen is het nodig om een projectgroep te formeren. De projectgroep heeft de volgende taken:  inbreng expertise;  kwaliteitsborging;  het creëren van een gemeenschappelijk product (draagvlak).;  terugkoppeling naar eigen afdeling;  begeleiding werkzaamheden, ieder vanuit zijn eigen discipline.

13

In onderstaand overzicht is de projectorganisatie benoemd. Projectorganisatie Opdrachtgever Projectleider

Dagelijks Bestuur/afdelingshoofd V&H Coördinator Team V

Geert Vogels Paul Heeskens

Procesbegeleider

Medewerker Team V

Fons Kurvers


Medewerker Team V

Fons Kurvers


Medewerker Afdeling BOW (samenwerking beheersregister)

Ad Thissen


Diana Kesselmans


Medewerker(s) (Advies/Kennis Hydroloog) Medewerker Kennis/GIS

Begeleiding vaststelling legger

Medewerker Team V (Jurist)

Geert Muijres

Tamara van Doorn

5.3. Ontwikkelingen In het kader van de discussie over de taakstelling en de bezuinigingen, zijn de volgende voorstellen gedaan die van invloed zijn op het proces legger: 1. aanpassing beleidsnotitie normering primaire en secundaire wateren; 2. onderhoud overdragen van secundaire wateren aan derden. Het waterschap wil dan de schouw invoeren. AD.1. Concreet is het voorstel gedaan om het criterium maatgevende afvoer voor primaire wateren op te rekken van 25l/s naar 50 l/s. Dit betekent dat het aantal kilometer primaire watergangen af zal nemen en het aantal kilometer secundaire watergangen toe zal nemen. Voor primaire wateren geldt een verplichting voor het opnemen van het ontwerpprofiel en de onderhoudsverplichting. Voor secundaire watergangen geldt deze verplichting niet. Dit kan tot gevolg hebben dat minder data moeten worden vastgelegd en dus minder tijd nodig is voor het opstellen van een gebiedsdekkende legger. AD.2. Dat het onderhoud van secundaire wateren, op verzoek van een aanliggende eigenaar, wordt overgedragen is al deels bestaande praktijk. Als het onderhoud wordt overgedragen en het waterschap de schouw wil invoeren, is het belangrijk om de gemaakte afspraken vast te leggen in de legger (onderhoudsplicht en verplichting). Dit biedt de basis om de onderhoudsplichtigen te kunnen aanspreken als een waterloop niet goed wordt onderhouden. In de legger worden dan de volgende zaken vastgelegd: - wie is onderhoudsplichtige van een bepaalde waterloop/kunstwerk; - wat houdt deze onderhoudverplichting in (maaien 1 maal per jaar, instandhouding minimale profiel, instandhouding afvoercapaciteit). Op deze wijze worden gemaakte afspraken vastgelegd en kunnen de verantwoordelijken ook worden aangesproken. De ontwikkelingen zullen door de projectgroep worden gevolgd en indien nodig zal hierop worden geanticipeerd en/of zal het bestuur worden geïnformeerd.

14

Bijlage 1 (beleidsmatige onderbouwing) Memo Leggerzaken: Motivering Bestuurlijke Keuzes Kadernotitie Inleiding Op grond van de Waterwet en de Waterschapswet zijn waterbeheerders verplicht om een legger van waterstaatswerken vast te stellen. Ons waterschap beschikt over een legger. De Waterwet (in werking vanaf 2009) stelt nieuwe en hogere eisen aan de vormgeving en inhoud van de legger in vergelijking tot de al bestaande legger die als gevolg van de Waterschapswet was vastgesteld. De ‘oude’ legger hoefde alleen gegevens te bevatten met betrekking tot de onderhoudsplichtigen en de onderhoudsverplichtingen. Doel legger Het doel van de legger is: 

het op transparante wijze registreren van waterstaatskundige objecten en het vastleggen van onderhoudsplichtigen en onderhoudsverplichtingen;



het bieden van duidelijkheid over de reikwijdte van de keur.

Uitwerking In augustus 2010 is de kadernotitie Legger van Oppervlaktewaterlichamen opgesteld door Fons Kurvers. In de notitie is voor het pilotgebied Oostrumsche Beek inzichtelijk gemaakt wat wettelijk verplicht is en waar bestuurlijke keuzes aan de orde zijn. De bestuurlijke keuzes zijn onder andere van toepassing op (norm)profielen van secundaire wateren, meanderzones en bergingsvoorzieningen. Tijdens de vaststelling van de kadernotitie heeft het DB gevraagd om de bestuurlijke keuzes van bovengenoemde onderwerpen te motiveren. Onderwerpen Memo leggerzaken In deze memo word een onderbouwing gegeven voor de bestuurlijke keuzes. Aanvullend is de keuze voor ‘welk profiel van een waterloop in de legger opgenomen moet worden’ toegevoegd en ‘welke gegevens van buffers op de legger moeten komen’. Welk profiel van een waterloop moet worden opgenomen? De Waterwet schrijft voor dat ligging, vorm, constructie en afmetingen in de legger moeten staan. Binnen het waterschap zijn van veel primaire en secundaire waterlopen ontwerp- of normprofielen beschikbaar. Een ontwerp- of normprofiel is ontworpen om aan gestelde normen te voldoen en is vastgesteld bij de laatste gerealiseerde inrichting (bijvoorbeeld analoge profielen uit ruilverkavelingen en ontwerpprofielen van herinrichtingsprojecten). Het profiel bevat gegevens over ligging, vorm, constructie en afmeting. Advies: Het juridisch vastgestelde ontwerp- of normprofiel in de legger opnemen. Van circa 20 % van de primaire en secundaire waterlopen is geen ontwerp- of normprofiel beschikbaar. Dit betreft in de meeste gevallen kleinere watergangen(< 50 l/s). Om naast de ligging toch een vorm, constructie en afmeting in de legger op te nemen wordt gebruik gemaakt van

15

ingemeten profielen (een geschematiseerd profiel van de huidige situatie maakt afmetingen van het 1 profiel op een bepaalde datum inzichtelijk, opgesteld met behulp van de profielentool methodiek A ). Door de oogharen bekeken ziet het profiel buiten er uit zoals het geschematiseerde profiel in de legger. De aanwezige profielen voldoen aan droogleggings- en WB21normen. Advies: Opnemen vereenvoudigd ingemeten profiel in de legger als ontwerp- of normprofiel ontbreekt. Op welke manier wordt de onderhoudsverplichting in de legger opgenomen? Vanuit de Waterschapswet is het een verplichting om de onderhoudsplichtige en onderhoudsverplichting in de legger op te nemen. In de huidige legger is de onderhoudsplichtige opgenomen, de onderhoudsverplichting is in de keur geregeld. Met de onderhoudsverplichting wordt bedoeld welke capaciteit een waterloop moet hebben om aan de geldende normen te voldoen. Onder geldende normen verstaan we de WB21 normen die in de Omgevingsverordening Limburg zijn opgenomen en de droogleggingsnormen uit het WBP. Advies: De onderhoudsverplichting is in de keur geregeld en wordt niet in de legger opgenomen. Moeten profielen van secundaire waterlopen ook opgenomen worden in de legger? Door de Provinciale Omgevingsverordening wordt mogelijk gemaakt dat vorm, afmeting en constructie niet in de legger opgenomen hoeven worden. Door profielen van secundaire waterlopen wel in de legger op te nemen is ook voor deze categorie waterlopen helder, open en inzichtelijk welk profiel in stand gehouden moet worden. Denk hierbij aan één profiel per (kilometer) watergang. Advies: Het ontwerp- of normprofiel van secundaire waterlopen in de legger opnemen. Opnemen vereenvoudigd ingemeten profiel in de legger als ontwerp- of normprofiel ontbreekt. Hoe breed moeten meanderzones zijn? De meanderzone komt op 5 meter uit de insteek van primaire waterlopen die een specifieke ecologische functie hebben (SEF) te liggen. In beekdalen wordt de meanderzone bepaald door het waterpeil bij maatgevende afvoer en de droogleggingsnormen uit het WBP (zie intermezzo). Binnen de meanderzone is het niet toegestaan bouwwerken te realiseren. Binnen de meanderzone mag een waterloop zich vrij verplaatsen. Zodra een watergang zich buiten de meanderzone dreigt te verplaatsen, wordt de loop aan banden gelegd door middel van morfologische controllers (bijvoorbeeld oeververdediging met stobben). In de toekomst kan aan de meanderzone een ander beschermingsniveau worden toegekend dan aan de beschermingszone. Advies: Alle voor de keur belangrijke grenzen en zones opnemen in de legger.

1

De profielentool methodiek A, ontwikkeld door Royal Haskoning, genereert eenvoudige dwarsprofielen (symmetrisch, 4 tot 8 knikpunten) op basis van ingemeten dwarsprofielen (WB21 systematiek)

16

Intermezzo begrenzingen SEF

Natuurlijke beek



Meanderzone

5m

In beekdalen wordt de grens bepaald door het waterpeil bij maatgevende afvoer en de Droogleggingsnorm uit WBP droogleggingsnorm uit het WBP (zie intermezzo). Maatgevende Afvoer Insteek

2 Fasen

Gescheiden zomer- en winterbed

Meanderzone

Meanderzone

Informatiekader Doel van de meanderzone is het beschermen van infrastructuur, bebouwing en archeologische waarden tegen ‘verplaatsing’ van een watergang. De naam meanderzone impliceert dat waterlopen hun bedding door natuurlijke verplaatsing binnen deze zone gaan verleggen. Door het gebrek aan verhang (‘kracht’) binnen ons beheersgebied is dit maar beperkt aan de orde. Alleen SEF waterlopen hebben potentie om te meanderen. Een meanderzone is dan ook alleen hier van toepassing. Andere zones die in de legger worden opgenomen zijn de Kern- en Beschermingszone. Kernzone De kernzone van primaire en secundaire waterlopen, waarvan het waterschap de onderhoudsplicht heeft, wordt als volgt bepaald:

      

De grens ligt op de buitenzijde van het onderhoudspad. Wanneer aan beide zijden geen onderhoudspad voorkomt, ligt de grens op 1,00 meter uit de insteek. Wanneer op één oever een onderhoudspad voorkomt, ongeacht zijn breedte (van 1,00 tot 4 of 5 meter), ligt de grens op de andere oever op 0,50 meter uit de insteek. Bij een verdiept onderhoudspad ligt de grens op de insteek van het boventalud. De aanwezigheid van duikers heeft géén invloed op de locatie van de grens; de ligging van de grens wordt bepaald 'als ware het een open waterloop'. Bij permanent overkluisde waterlopen, die in de legger apart zijn aangegeven, ligt de grens op 1,00 meter uit de buitenzijde van de buis. Bij beekdalen wordt de kernzone bepaald door het waterpeil bij maatgevende afvoer en de droogleggingsnorm uit het WBP (zie intermezzo).

Beschermingszone De beschermingszone ligt op 5 meter uit de insteek van primaire waterlopen die geen specifieke ecologische functie hebben (AEF). Binnen de beschermingszone is het niet toegestaan bouwwerken te realiseren. Secundaire waterlopen kennen geen beschermingszone.

17

Wanneer moeten buffers op de legger worden geplaatst? Deze memo beschrijft welke en op welke manier gegevens op de legger moeten worden geplaatst. Het is geen middel om nieuw beleid te introduceren. De afweging om buffers wel of niet op de leger te plaatsen, afhankelijk van inhoud of lozingshoeveelheid, moet separaat in een beleidsregel over buffers worden opgenomen. Advies: Opstellen uitgangspunten opnemen buffer in de legger in januari 2012 (door Team Advies). Welke gegevens van buffers moeten op de legger worden geplaatst? Voor het functioneren van een bergingsvoorziening is de bergingscapaciteit en de lozingsconstructie bepalend. De volgende gegevens van de buffer en lozingsvoorziening moeten in de legger worden opgenomen: ligging, vorm (afmetingen buffer), afwaterend oppervlak en lozingsconstructie (hoogteligging b.o.b., lengte en diameter lozingsbuis) Advies: Opnemen ligging buffer, vorm (afmetingen buffer), afwaterend oppervlak en lozingsconstructie (hoogteligging b.o.b., lengte en diameter lozingsbuis) in de legger.

Diana Kesselmans 5 december 2011

18

Project: Legger van waterstaatswerken oppervlaktewaterlichamen

Recommend Documents