Project Kaderopleidingen in de sport Onderzoeksrapport
Opdrachtgever:
Peter Jansen Sportservice ROC van Amsterdam
Auteur: Datum en plaats:
Clayton Karsari 21-01-2011, Amsterdam
Contactgegevens Opdrachtnemer Naam: Clayton Karsari Opleiding: Johan Cruyff University/Commerciële economie, Hogeschool van Amsterdam Adres: Marathonweg 15, 3 Postcode: 1076 SX Plaats: Amsterdam E-mail:
[email protected] /
[email protected] Telefoonnummer: 0634317136
Opdrachtgever Organisatie: ROC van Amsterdam Afdeling: Sportservice ROC van Amsterdam Naam: Peter Jansen Adres: Laan der Hesperiden 168 Postcode: 1076 DX Plaats: Amsterdam Website: www.rocva.nl E-mail:
[email protected] Telefoon: 020 579 12 40 Fax: 020 579 12 41
Stagebegeleider HvA Naam: Elcke de Weme Organisatie: Hogeschool van Amsterdam Afdeling: Johan Cruyff University, Commerciële economie Adres: Weesperzijde 190 Postcode: 1097 DZ Plaats: Amsterdam E-mail:
[email protected] Telefoon: +31 (0)20 595 1547
Voorwoord Dit onderzoeksrapport is onderdeel van mijn stageopdracht. Ik zit nu in mijn derde jaar op Johan Cruyff University. Deze opleiding wordt aangeboden op de Hogeschool van Amsterdam. Het onderzoeksrapport is in opdracht van Sportservice ROC van Amsterdam. In dit rapport wordt de interesse van de studenten van het ROC van Amsterdam in sportkaderopleidingen in kaart gebracht. Na de uitwerking van de onderzoeksresultaten ontstaat een conclusie en uiteindelijk een advies. Dit is om ervoor te zorgen dat jongeren meer gaan sporten en de studenten van reguliere opleidingen ook een kans te geven om een sportopleiding te laten volgen. Hierbij wil ik iedereen bedanken die een bijdrage heeft geleverd aan de uitwerking van dit onderzoek. Ik dank hierbij de afdeling Sportservice en alle medewerkers, de manager Peter Jansen, mijn stagebegeleider bij Sportservice Kees Kooyman, communicatieadviseur Denise van Wonderen en stagiair Lucinda Pronk. Ook wil mijn stagebegeleider vanuit de opleiding (JCU) Elcke de Weme bedanken voor haar hulp. Wellicht kan dit onderzoeksrapport een bijdrage kan leveren aan het sportbeleid van het ROC van Amsterdam.
Clayton Karsari
Inhoudsopgave Management samenvatting
7
1 1.1 1.2
Inleiding Hoofdvraag Deelvragen
9 9 10
2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6
Huidige situatie sportkaderopleidingenbranche Sportbranche Wat is een sportkaderopleiding? Stijging van aanbod sportkaderopleidingen Sportkaderopleidingen voor alle studenten/leerlingen Kansen voor alle betrokken partijen Sportkaderopleiding voor niet-S&B-studenten binnen het mbo
11 11 11 11 12 12 12
3 3.1 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3
Organisatie sportkaderopleidingen op ROC-scholen Aandachtspunten bij opzetten sportkaderopleiding op ROC-school Sportkaderopleidingen op het ROCvA en andere ROC-scholen Organisatie op het ROC van Amsterdam Organisatie op andere ROC-scholen Voorbeelden
14 15 16 16 16 17
4 4.1 4.2 4.3
Onderzoeksmethode Validiteit Verspreiding van de enquête Verwerking van de enquête
19 20 20 20
5 5.1
Doelgroepanalyse Samenstelling van de doelgroep
21 21
6 Enquêteresultaten 6.1 Samenstelling geënquêteerde 6.1.1 Resultaten studenten van ROC-breed 6.1.2 Verdeling van de respondenten over de werkmaatschappijen 6.1.3 Sportbeoefening studenten ROC breed 6.1.4 Beoefening sporten ROC-breed 6.1.5 Interesse sportkaderopleidingen ROC-breed 6.1.6 Type opleiding (ROC-breed) 6.1.7 Meest populaire sporten bij ROC-breed 6.1.8 Reistijd (ROC-breed) 6.1.9 Wanneer sportkaderopleiding aanbieden? (ROC-breed) 6.1.10 Financiële bijdrage (ROC-breed) 6.2 Resultaten studenten Johan Cruyff College (JCC) 6.2.1 Sportbeoefening studenten JCC 6.2.2 Interesse sportkaderopleidingen JCC
22 22 22 23 25 27 28 29 30 32 33 34 35 36 37
6.2.3 6.2.4 6.2.5 6.2.6 6.2.7
Type opleiding (JCC) Meest populaire sporten bij JCC Reistijd (JCC) Wanneer sportkaderopleiding volgen? (JCC) Financiële bijdrage (JCC)
38 39 41 42 43
7
Conclusie
44
8
Advies
47
9
Literatuurlijst
49
10
Bijlagen
50
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
7
Management samenvatting Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Sportservice ROC van Amsterdam. Er is onderzoek gedaan in hoeverre studenten van het ROCvA interesse hebben in sportkaderopleidingen. Er moest naar voren komen of er voldoende studenten interesse hadden in het volgen van een sportkaderopleiding. Daarnaast moest ook duidelijk worden in welke sporten de meeste interesse ligt om een sportkaderopleiding van te volgen. De hoofdvraag voor dit onderzoek luidt als volgt: “In hoeverre hebben studenten van het ROC van Amsterdam interesse in sportkaderopleidingen?” Het onderzoek is gedaan door middel van desk- en fieldresearch. De research bestond uit een doelgroepsamenstelling, een analyse van de ontwikkeling waarin sportkaderopleidingen momenteel worden aangeboden en enquêteresultaten. Het onderzoek is gedaan onder twee aparte doelgroepen. Het eerste deel van het onderzoek bestond uit het meten van de interesse in sportkaderopleidingen bij studenten van ROC-breed. Het andere deel bestond uit het meten van interesse bij de studenten van het Johan Cruyff College (JCC). Daarin werd ook een duidelijk onderscheid gemaakt tussen man en vrouw. Sportkaderopleidingen zijn trainersopleidingen, scheidsrechtersopleidingen en opleidingen tot instructeur of sportbegeleider in een bepaalde sporttak of branche. Er is een enquête onder twee doelgroepen, studenten van ROC-breed en studenten van het JCC, verspreid om de interesse in sportkaderopleidingen bij de studenten te meten. Belangrijke punten die uit de resultaten van de enquête zijn gekomen bij de studenten van ROC-breed: - De meerderheid van de sportbeoefenaars onder de studenten van ROC-breed doen aan fitness en voetbal. Dit zijn de meest populaire sporten die de studenten beoefenen. - Over het algemeen is er geen interesse in sportkaderopleiding. Echter kan er wel ingespeeld worden op de groep die wel interesse heeft. Er zijn toch relatief veel studenten wel geïnteresseerd om een sportkaderopleiding te volgen. Er zijn meer mannen dan vrouwen geïnteresseerd in het volgen van een sportkaderopleiding. - De meerderheid van de geïnteresseerden bij ROC-breed geeft aan het liefst een trainer/coach-opleiding te volgen. Vrijwel niemand heeft interesse in een scheidsrechtersopleiding. - Voetbal is de meest populaire sport waarvan de studenten een sportkaderopleiding zouden willen volgen. Wat ook opvallend is, is dat er een grote groep geïnteresseerd is in het volgen van een sportkaderopleiding van de sport kickboksen. Ook zwemmen, volleybal en tennis zijn populair onder
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
-
8
de studenten, als het gaat om het volgen van een sportkaderopleiding in een bepaalde sport. Maar liefst 62% geeft aan de sportkaderopleiding het liefst naast de huidige studie te willen volgen. Dat is opvallend, want dat wil zeggen dat de studenten bereid zijn om hun vrije tijd op te geven om een sportkaderopleiding te gaan volgen.
Belangrijke punten die uit de resultaten van de enquête zijn gekomen bij de studenten van het JCC: - Ook bij de JCC-studenten komt naar voren dat zij over het algemeen geen interesse hebben in sportkaderopleidingen. Net als bij de studenten van ROCbreed is er een relatief grote groep (50 JCC-studenten) wel geïnteresseerd in het volgen van een sportkaderopleiding. - Ook hier geven de meerderheid van de JCC-studenten aan het liefst een trainer/coach-opleiding te willen volgen. De interesse in scheidsrechtersopleiding is er totaal niet. - De sport waarvan de JCC-studenten het liefst een sportkaderopleiding zouden willen volgen is voetbal. Alleen deze sport is qua interesse relatief groot. De interesse in het volgen van een sportkaderopleiding van andere sporten zoals handbal, tennis en basketbal is te laag. - In tegenstelling tot de voorkeur van de studenten van ROC-breed, geeft de meerderheid van de JCC-studenten aan de sportkaderopleiding het liefst tijdens de huidige studie te willen volgen. Dit komt omdat zij in verband met hun topsport niet in staat zijn om de sportkaderopleiding naast de huidige studie te volgen. Uiteindelijk is er een advies gegeven om te bekijken wat de mogelijkheden zijn om sportkaderopleidingen aan te bieden. Er zijn een aantal punten die van belang zijn om het aanbieden van sportkaderopleidingen tot een succes te maken: - Ik adviseer ook contact op te nemen met Ineke Dijkstra van de MBO-raad, aangezien zij veel ervaring heeft met het in verbinding brengen van sportkaderopleidingen van mbo-instellingen met die van sportverenigingen. - Aangezien het voor de meeste studenten nog niet bekend is wat een sportkaderopleiding is, het belangrijk is het belangrijk dat de sportkaderopleidingen van de desbetreffende sporten op de juiste manier wordt gepromoot. - Wat betreft de JCC-studenten is mijn advies om hen een sportkaderopleiding aan te bieden als onderdeel van de huidige studie. Zij kunnen dan bijvoorbeeld competenties behalen door een sportkaderopleiding af te ronden, zoals zij bijvoorbeeld nu ook evenementen organiseren. - Aangezien er ook veel studenten aan fitness doen, kan er daar ook op ingespeeld worden. Ook al komt uit de enquête niet naar voren dat zij van die sport graag een sportkaderopleiding zouden willen volgen. De mogelijkheden zijn er namelijk om van fitness een sportkaderopleiding te volgen. De kosten voor het volgen van deze sportkaderopleiding zijn relatief laag.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
9
1 Inleiding Voor dit project is de opdrachtgever Peter Jansen, manager van Sportservice ROC van Amsterdam. Sportservice ROC van Amsterdam is een onderdeel van het ROC van Amsterdam waar alle ROCvA-brede projecten en activiteiten op het gebied van sport geïnitieerd, georganiseerd en/of gecoördineerd worden. Zo wordt de sport bij zowel de medewerkers als bij de studenten gestimuleerd. Dit gebeurt in de vorm van het organiseren van verschillenden sportevenementen. Het houdt zich voornamelijk bezig met sportgerelateerde opleidingen die worden aangeboden binnen het ROC van Amsterdam, zoals „Sport en Bewegen‟ en „Sport en Business‟ (Johan Cruyff College). In het rapport wordt in kaart gebracht in hoeverre de studenten van ROC van Amsterdam interesse hebben in sportkaderopleidingen. Momenteel worden er op het ROC van Amsterdam alleen sportkaderopleidingen aangeboden bij de opleiding „Sport en Bewegen‟. Dit gebeurt momenteel nog niet bij de overige opleidingen. Door middel van enquêtes af te nemen heb ik daar de interesse gemeten. Het onderzoek is gedaan bij twee aparte doelgroepen naar de interesse in sportkaderopleidingen. Zo zal er eerst onderzoek worden gedaan naar de algemene interesse van de studenten van ROC-breed. Daarnaast zal er onderzoek gedaan worden naar de concrete interesse van de studenten. Deze doelgroep betreft alle studenten van de Johan Cruyff College. De studenten van Sport&Bewegen zijn hierbij buiten beschouwing gelaten, omdat zij al een sportkaderopleiding als onderdeel van de studie volgen. De onderzoeksresultaten geven aan van welke sport(en) de studenten het liefst een sportkaderopleiding zouden willen volgen. De mogelijkheden zijn er dan om de sportkaderopleidingen daadwerkelijk te gaan organiseren. De onderstaande doelstelling, hoofd- en deelvragen neem ik als uitgangspunten voor het onderzoek. De doelstelling van dit onderzoek is om meer inzicht te krijgen in de interesse van studenten van het ROC van Amsterdam in sportkaderopleidingen.
1.1 Hoofdvraag In hoeverre hebben de studenten van het ROC van Amsterdam interesse in sportkaderopleidingen?
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
10
1.2 Deelvragen De onderzoeksresultaten geven antwoord op de volgende deelvragen: - Wat zijn de meest populaire sport(en) volgens de studenten? - In welke sporten ligt de meeste interesse bij ROC-breed? - In welke sporten ligt de meeste interesse bij JCC? - In welke type opleiding ligt de meeste interesse? - Welk geslacht heeft meer interesse? - Hoelang zijn de meeste studenten bereid te reizen om een sportkaderopleiding te volgen? - Op welke manier zouden de meeste studenten de sportkaderopleiding het liefst willen volgen? - In hoeverre zijn de studenten bereid financieel bij te dragen om een sportkaderopleiding te volgen? (financiële bijdrage) - Wat zijn de aandachtspunten bij het organiseren van een sportkaderopleiding? - Hoe worden de sportkaderopleidingen op andere ROC-scholen georganiseerd? - Hoe worden de sportkaderopleidingen op ROCvA bij de opleiding Sport&Bewegen georganiseerd?
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
11
2 Huidige situatie sportkaderopleidingenbranche 2.1 Sportbranche Nederland telt 72 sportbonden. Daarbij zijn er 5 miljoen Nederlanders lid van een sportvereniging. 70% is man en 30% is vrouw. De Koninklijk Nederlandse Voetbal Bond (KNVB) is sinds jaar en dag de grootste sportbond van Nederland met 1,1 miljoen leden. Dit ledental blijft toenemen, in 2009 met 22.000. Andere groeisporten zijn golf (de derde sport van Nederland) en hockey (sport nummer vijf). Tennis staat met zijn ledental van 693.000 op de tweede plaats, gymnastiek staat ondanks een forse daling van het aantal leden op plaats vier. De hippische sport komt sterk op en is nu de op zesde plaats na grootste sportbond. De kleinste sportbonden van Nederland zijn rackuetball (29 leden), bobslee (64 leden) en curling (127 leden).
2.2 Wat is een sportkaderopleiding? Sportkaderopleidingen zijn trainersopleidingen, scheidsrechtersopleidingen en opleidingen tot instructeur of sportbegeleider in een bepaalde sporttak of branche. Per sport en per niveau hebben de opleidingen een andere inhoud. De stage vormt een groot deel van een sportkaderopleiding. Een trainer in opleiding moet gedurende de opleiding een eigen trainingsgroep hebben, een scheidsrechter in opleiding moet voldoende wedstrijden fluiten alvorens de opleiding afgerond kan worden. Dit gebeurt in de meeste gevallen bij een lokale sportvereniging. De aanwezigheid van lokale verenigingen of een sportcentrum is dus een absolute voorwaarde, tenzij de instelling hierin zelf kan voorzien omdat deze bijvoorbeeld een eigen fitnessruimte heeft. De Nederlandse sport drijft op voldoende en gekwalificeerd sporttechnisch kader. Sporttrainers, -coaches, -instructeurs, scheidsrechters: zij zijn de spil van de Nederlandse sport. Om de landelijke ambities van sportparticipatie te behalen is het vergroten en verbeteren van dit professioneel sportkader van groot belang.
2.3 Stijging van aanbod sportkaderopleidingen Met de forse stijging in de laatste jaren van het aantal onderwijsinstellingen dat sportopleidingen verzorgt, zijn de mogelijkheden om sportspecifieke opleidingen voor trainers/coaches via het onderwijs te volgen aanzienlijk toegenomen. Momenteel zijn er 35 sport en bewegen (S&B)-opleidingen (Sport&Bewegen) binnen het mbo hebben een groot aandeel in het opleiden van sportkader naast de sportbonden zelf.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
12
2.4 Sportkaderopleidingen voor alle studenten/leerlingen Veel sportbonden en –verenigingen kampen met een tekort aan sportkader. Het blijkt vooral voor de kleinere bonden lastig om door een tekort aan deelnemers een jaarlijks terugkerend aanbod van sportkaderopleidingen te verzorgen. Ook de S&Bopleidingen moeten vaak hun aanbod beperken tot de grotere sporten als voetbal of zwemmen. Je ziet dat het aanbod van sportkaderopleidingen jaarlijks wisselt, mede door een tekort aan inschrijvingen. Door ook andere studenten, dan S&B-studenten de mogelijkheid te bieden een sportkaderopleiding op school te volgen ontstaat een enorme groep van potentiële deelnemers uit het mbo en van de lokale sportverenigingen. Zowel het onderwijs als de sport is gebaat bij een continu opleidingsaanbod dat wellicht door lokale samenwerking tussen onderwijsinstellingen en verenigingen een grotere kans van slagen heeft.
2.5 Kansen voor alle betrokken partijen Het tekort aan sportkader is niet het enige belangrijke aspect als het gaat om opleiden tot sportkader. Ook de huidige situatie in het mbo, waar instellingen op verschillende manieren het sportaanbod voor studenten nieuw leven inblazen, is er één van. Zo kunnen de mbo-instellingen sportkaderopleidingen aanbieden waar alle studenten van de instelling, maar soms ook externen, aan deel kunnen nemen. De doelgroep bestaat vooral uit studenten die al actief zijn in een sport en/of sportvereniging of bijvoorbeeld interesse hebben in een bijbaantje bij een sportcentrum. Studenten krijgen zo de kans een extra opleiding te behalen en de school kan zich profileren met een sportief imago. Ook andere partijen, zoals gemeentes en regionale sportverenigingen, hebben baat bij het promoten van sportkader om in de toekomst te kunnen voorzien in voldoende sportaanbod voor hun inwoners.
2.6 Sportkaderopleiding voor niet-S&B-studenten binnen het mbo Het doel van sportkader is een structuur binnen het mbo op te zetten waarbinnen alle studenten deel kunnen nemen aan een sportkaderopleiding. Waar een sportkaderopleiding voor S&B-studenten een standaardonderdeel is van hun opleiding, is dit voor andere mbo-studenten een nog relatief onontgonnen gebied. Bij het inzetten van pilots mbo-instellingen kunnen in de vorm van een pilot een sportkaderopleiding starten om te kijken of deze ook voor de langere termijn is te organiseren. De mbo-instellingen kunnen kiezen voor één van de volgende organisatievormen: -
S&B-opleiding zet sportkaderopleidingen open voor overige studenten. Studenten kunnen meedraaien met S&B-studenten. Vooral bij voetbalopleidingen gebeurt dit al op vrijwillige basis bij meerdere mboinstellingen.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
-
-
-
13
Studenten doen mee aan de kaderopleiding bij de vereniging. Dit geeft de school de mogelijkheid een sportkaderopleiding aan te bieden en de bond krijgt de kans extra sportkader te werven. Tot nu toe gebeurt dit slechts op kleine schaal en alleen voor S&B-studenten, bijvoorbeeld bij de schaatsbond, waar het ene jaar de mbo-instelling zelf de opleiding verzorgt en het andere jaar de bond. Binnen SportOpMaat-programma. Meerdere mbo-instellingen hebben een intern bureau dat het sportaanbod voor studenten verzorgt. Onder dit aanbod kan ook een sportkaderopleiding vallen. S&B-opleiding verzorgt de sportkaderopleiding voor een andere opleiding binnen de mbo-instelling. De kaderopleiding wordt ingezet voor het behalen van bepaalde competenties. Te denken valt aan een kliminstructeursopleiding voor studenten uit de bouw. Iedere school kan de vorm van de opleiding zelf bepalen. Ze kunnen gebruikmaken van opleidingsmateriaal van de bond of eigen opleidingsmateriaal ontwikkelen. De opleiding kan tijdens schooltijd plaatsvinden maar ook in de avonduren.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
14
3 Organisatie sportkaderopleidingen op ROC-scholen In Nederland zijn er ruim 40 ROC-scholen. Vrijwel elke ROC-school biedt een opleiding “Sport en Bewegen” aan. Via deze opleiding lopen er samenwerkingsverbanden met verschillende sportbonden. Het gaat hierbij dan vooral om de grotere sporten, zoals voetbal, basketbal, volleybal en tennis. Deze samenwerking geeft de studenten de mogelijkheid om een sportkaderopleiding in een bepaalde sport af te ronden door middel van de officiële examens en diploma‟s die de sportbonden aanbieden. Sportkaderopleidingen kunnen op allerlei manieren georganiseerd worden. Het is van belang dat de sportkaderopleidingen worden aangeboden in samenwerking met een sportbond en/of sportverenging. Het heeft in ieder geval als prioriteit dat er een samenwerking is met een representatieve sportvereniging in de regio of dat er sprake is van een eigen leeromgeving die de school zelf ter beschikking stelt. Zo worden er op diverse ROC‟s al sportkaderopleidingen aangeboden binnen de opleiding van “Sport en Bewegen”. De studenten kunnen dan bijvoorbeeld een trainer/coach-diploma halen van een bepaalde sport. Denk hierbij aan de grotere sporten zoals voetbal en zwemmen. De sportkaderopleidingen kunnen ook ingezet worden voor het behalen van competenties in de eigen opleiding van de student. Een voorbeeld hiervan is een scheidsrechteropleiding succesvol af te ronden om de competentie besluitvaardigheid te behalen. Het volgen van zo een kaderopleiding kan ook verlopen via het Leren, Loopbaan en Burgerschap. Studenten hebben dan de mogelijkheid om een kerntaak binnen hun opleiding succesvol af te ronden. De belangrijkste kerntaak bij Leren, loopbaan en Burgerschap is “vitaal burgerschap” (zorgen voor de eigen gezondheid). De link naar de sport is overduidelijk. Verstandig bewegen is vanzelfsprekend een belangrijke factor in de zorg voor de eigen gezondheid. Studenten moeten leren hoe die relatie tussen bewegen door te sporten enerzijds en gezondheid en vitaliteit anderzijds ligt. De keuzes die ze in dit verband moeten leren maken zijn weer verbonden met de kerntaken 1,2 en 4. Kerntaak 1 houdt in dat de student zijn/ haar eigen ontwikkeling kan benoemen en daarbij passende leerdoelen weet te bereiken. Je moet kunnen bepalen wat je actuele niveau is, waar je voorkeuren en talenten liggen en wat je op grond daarvan zou kunnen en willen ontwikkelen. Bij kerntaak 2 ligt de focus sterk op keuzes met betrekking tot sturen van de eigen sportloopbaan. Het ligt daarbij voor de hand om bij loopbaankeuzes juist aspecten te betrekken die te maken hebben met gezond blijven in relatie tot het werk. Aandacht voor bewegen en gezondheid speelt daarbij een grote rol Ten slotte heb je dan kerntaak 4. In deze kerntaak gaat het om de keuzes die te maken hebben met fitheid en gezondheid in relatie tot kunnen werken.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
15
3.1 Aandachtspunten bij opzetten sportkaderopleiding op ROC-school Er zijn een aantal belangrijke punten waarmee rekening gehouden moet worden bij et opzetten van een sportkaderopleiding. Ten eerste is het van belang dat er een samenwerking is met een sportbond en/of sportvereniging. Het is dan belangrijk om te weten of er voldoende mensen van de sportbond en/of sportvereniging kunnen worden ingezet om de studenten tijdens de sportkaderopleiding te begeleiden. Ten tweede moet duidelijk zijn welke accommodatie gebruikt word tijdens de sportkaderopleiding. Biedt de school zelf haar leerruimte ter beschikking, of wordt de accommodatie van de sportverenigingen intensief gebruikt? Ten derde is het belangrijk om te weten wanneer de sportkaderopleiding wordt aangeboden. Zal dat tijdens de huidige studie zijn van de studenten of juist na schooltijd, „s avonds of in het weekend? Ten slotte spelen de financiën een grote rol bij het aanbieden van een sportkaderopleiding. Over het algemeen liggen de kosten van een sportkaderopleiding per sport, per jaar, rond de 200 tot 400 euro. Er zijn echter ook sportbonden, zoals de KNVB, die een bedrag vragen van rond de 1500 euro per jaar. Dat is echter de prijs voor een groepsopleiding van meestal 12 leerlingen. De kosten worden dan onder de leerlingen verdeeld. Daarnaast geven de sportbonden alleen een indicatie van de kosten van de diplomering aan. In een later stadium komen er dan kosten bij die nodig zijn om de sportkaderopleiding te kunnen volgen. Het kan dus zijn dat de sportbonden zelf voor het materiaal zorgen die nodig zijn voor het beoefenen van de sport of dat de leerlingen zelf de kosten voor het benodigde materiaal moeten betalen. Dat hangt er sportbond af.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
16
3.2 Sportkaderopleidingen op het ROCvA en andere ROC-scholen 3.2.1 Organisatie op het ROC van Amsterdam Momenteel worden er op het ROC van Amsterdam alleen bij de opleiding “Sport en Bewegen” sportkaderopleidingen aangeboden. Studenten kunnen zich in de loop van de opleiding o.a. gaan specialiseren om een sportkaderopleiding af te ronden van verschillende sporten. Voorbeelden zijn voetbal, fitness, tennis, zwemmen en vechtsport. Bij de opleiding”Sport en Bewegen”worden er drie verschillende opleidingen aangeboden van drie verschillende niveaus: Sport & Bewegen Sport- en bewegingsbegeleider Sport- en bewegingsleider Sport- en bewegingscoördinator
Niveau 2 3 4
Duur in jaren 2 3 4
De opleiding “Sport en Bewegen” is een voltijd studie, wat betekent dat er wordt uitgegaan van 40 studiebelastinguren per week. Deze uren zijn praktijklessen die bedoeld zijn om de eigen vaardigheid te verbeteren en leren les- en leidinggeven. Daarnaast zijn er ook theorielessen, ter ondersteuning van de praktijk van het les- en leidinggeven. Ten slotte heb je de beroepspraktijkvorming (BPV), waarin de studenten ervaring opdoen in het werkveld, ook wel stage genoemd. Sport en Bewegen van het ROC van Amsterdam biedt haar onderwijs aan in de vorm van het competentiegericht leren. Binnen deze opleidingen moeten de studenten na hun eerste leerjaar kiezen voor een sport waarin zij zich in gaan specialiseren. Zo kunnen ze ervoor kiezen om zich te specialiseren in voetbal. In deze sport kunnen ze dan ook hun pupillen trainer/coach diploma behalen. Met dit diploma kunnen ze dan terecht bij elke willekeurige amateursportvereniging. De eindexamens en diploma‟s van de desbetreffende sport worden dan ook via de sportbond zelf geregeld. 3.2.2 Organisatie op andere ROC-scholen Vrijwel alle ROC scholen hebben een samenwerkingsverband met diverse sportbonden, zoals de KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbalbond). Dit om het mogelijk te maken sportkaderopleidingen aan te bieden. Deze samenwerkingsverbanden met de sportbonden lopen via de opleiding “Sport en Bewegen”. De sportbonden bieden de studenten haar examinering en diploma‟s aan. De scholen bieden, in de meeste gevallen in samenwerking met een sportvereniging in de regio, de accommodatie aan waar de studenten de sportkaderopleiding kunnen volgen. Via de opleiding “Sport en Bewegen” kan een ROC-school haar sportkaderopleiding aanbieden aan studenten van reguliere opleidingen.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
17
Er zijn al ROC scholen die al zijn begonnen met het aanbieden van sportkaderopleidingen aan studenten van reguliere opleidingen. Het gebeurt o.a. al op ROC Midden Nederland, ROC Nijmegen en ROC Landstede. Nader wordt de inhoud verder beschreven. Het betreffen pilots die zijn bedoeld om te kijken of deze sportkaderopleidingen ook voor de langere termijn te realiseren zijn. Het valt op dat deze ROC scholen voor zekerheid kiezen. Ze beginnen dus met een sport die vrijwel over het algemeen het meest populair is, zoals voetbal en basketbal. Het ROC van Amsterdam loopt niet zozeer ver achter op de andere ROC-scholen, als je kijkt naar de ontwikkelingen waarin sportkaderopleidingen momenteel worden aangeboden aan studenten van reguliere opleidingen. Ook gezien het feit dat er nog veel pilots lopen, kan je zien dat het ROC van Amsterdam relatief gemakkelijk kan aanhaken. 3.2.3 Voorbeelden ROC Midden Nederland Op het ROC Midden Nederland draait er momenteel een pilot waarbij externe jeugdvoetballers vanuit de voetbalclub FC Utrecht mee draaien met een “Sport en Bewegen”opleiding. Het aantal deelnemers bestaat voor 4 tot 6 deelnemers uit jeugdvoetballers vanuit de voetbalclub, de overigen zijn allemaal studenten van Sport en Bewegen. De sportkaderopleiding wordt tijdens het vaste specialisatiemoment op de woensdag ochtend van de S&B opleiding weggezet in het onderwijs. De opleidingsuren zijn verdeeld over 25 weken van 4 klokuren en 170 uur stage. Voor de externe jeugdvoetballers gelden wellicht minder stage-uren, omdat de stage voor de externen door de sportbond (KNVB) wordt verzorgd. Het betreft qua organisatie van de opleiding een bestaande opleiding bij “Sport en Bewegen”. De opleiding “Sport en Bewegen” verzorgt de opleiding. De externe deelnemers draaien mee met de bestaande opleiding “Sport en bewegen”, maar moeten hun stage zelf regelen met begeleiding vanuit de bond of bij de vereniging. De financiële constructie zit als volgt in elkaar. Het lesmateriaal kost 70 euro, de certificering 35 euro, lessen en examen ongeveer rond de 550 euro. De kosten voor de externen worden via de bond verrekend.
ROC Nijmegen Op het ROC van Nijmegen draait in samenwerking met de KNVB en regionale voetbalvereniging v.v. Quick Nijmegen. De pilot betreft sportclinics binnen het vak SportopMaat. Opleiding tot pupillentrainer is een van de 55 onderdelen. SportopMaat is een verplicht vak, waarbij studenten een bepaald aantal clinics moeten volgen. Dit vak valt binnen kerntaak 7 van het Leren, Loopbaan en burgenschap.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
18
De opleidingsuren zijn verdeeld over 8 weken van 3 uur op de woensdagmiddag (van 15.30 t/m 19.00 uur), inclusief voorlichting en nabespreking. De sportkaderopleiding wordt namens het ROC van Nijmegen, via de docenten van SportopMaat, gegeven in samenwerking met de KNVB en v.v. Quick. De kaderopleiding wordt gegeven bij de regionale voetbalvereniging v.v. Quick en lopen daar dan ook stage. De financiële constructie zit zo in elkaar dat het ROC van Nijmegen de sportkaderopleiding betaalt vanuit haar clinic budget.
Landstede Bij de MBO-instelling Landstede is men een pilot begonnen, waarin er een sportkaderopleiding tot basketbaltrainer wordt aangeboden. Voor de studenten van “Sport en Bewegen” Landstede is een bondskaderopleiding verplicht. Voor de studenten van het CSE (Centre for Sports & Education), uit het Voorgezet Onderwijs, wordt er gekeken of het mogelijk is om de maatschappelijke stage ook op dezelfde wijze als bij de studenten van “Sport en Bewegen” weggezet kan worden. De groep deelnemers bestaat uit een mix van studenten van “Sport en Bewegen”, CSE en daarnaast ook nog twee spelers van de plaatselijke basketbalverenging Landstede Basketbal. De sportkaderopleiding is op een manier weggezet in het onderwijs, waarbij de cursus wordt gegeven tijdens het trainingsuur op de maandag. De trainers van de basketbalvereniging leveren dan een trainingsuur in. Dat betekent dus dat de spelers geen extra inspanning hoeven te doen qua tijd. De verdeling van de opleidingsuren houdt dat het gaat om 12 x 1,5 uur om de twee weken op de maandagmiddag van 15.00 tot 16.30 uur. De cursus wordt gegeven door de trainer/coaches van Landstede Basketbal. Zij zijn allen ook docent bij de NBB (Nederlandse Basketbalbond). De kosten voor het geven van de sportkaderopleiding bedragen 50 euro per trainer/coach die nodig is om de cursus te geven. De mbo-instelling Landstede neemt deze kosten voor haar rekening. De leerlingen hoeven daarvoor dus niks zelf bij te dragen.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
19
4 Onderzoeksmethode De opdrachtgever heeft voor dit onderzoek een hoofdvraag geformuleerd, waarop uiteindelijk na het doen van onderzoek een antwoord moet komen. De hoofdvraag die centraal staat in het onderzoek luidt als volgt: “In hoeverre hebben de studenten van het ROC van Amsterdam interesse in sportkaderopleidingen?” Allereerst is er een analyse van de samenstelling van de doelgroep gemaakt. Dit om het onderzoek kwalitatief te versterken. Aan de hand van deze analyse wordt duidelijk waaruit de doelgroep bestaat. Vervolgens volgt er een analyse over de huidige situatie van de ontwikkelingen die zich afspelen met betrekking tot het aanbod van sportkaderopleidingen. Er wordt beschreven wat de belangrijkste aandachtspunten zijn bij het organiseren van een sportkaderopleiding. Daarbij wordt beschreven hoe de sportkaderopleidingen momenteel op het ROC van Amsterdam worden georganiseerd en daarnaast hoe dat op andere ROC-scholen gebeurt. Naast het kwalitatieve onderzoek is er een kwantitatief onderzoek uitgevoerd door middel van een enquête. Dit is nodig om uitspraken te kunnen doen en een representatief beeld te geven van de werkelijkheid. Hiervoor wordt er een steekproef uitgevoerd. Een steekproef is een selectie uit een totale populatie ten behoeve van een meting van bepaalde eigenschappen van die populatie. Voor dit onderzoek is er gebruik gemaakt van een getrapte steekproef. Deze vorm sluit het beste aan op de mogelijkheden. Bij een getrapte steekproef is er bijvoorbeeld een lijst waaruit in eerste instantie scholen worden getrokken, waarna vervolgens binnen die scholen leraren aselect worden geselecteerd. Dit is de meest handige en beste vorm, vooral omdat er bekend is hoe de populatie eruit ziet, waar en hoe deze te bereiken is. Ik heb ervoor gekozen om de zes werkmaatschappijen langs te gaan om de enquêtes bij de studenten af te nemen. Vervolgens heb ik binnen elke werkmaatschappij een aantal willekeurige opleidingen gekozen om daar de studenten te enquêteren. Ik heb de studenten tijdens een lesuur of in het Openbaar Leer Centrum benaderd. Ik heb in eerste instantie ook overwogen om een procentuele verdeling te maken onder het aantal opleidingen per werkmaatschappij, maar dat was vrijwel onmogelijk. Vooral gezien het aantal opleidingen per werkmaatschappij en de tijd die het in beslag zou nemen.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
20
4.1 Validiteit Het ROC van Amsterdam telt ROC-breed 26.845 studenten. Op het Johan Cruyff College zitten er 167 studenten. Het aantal van deze twee groepen studenten vormen apart van elkaar de populatie waaronder onderzoek wordt gedaan. Er wordt een betrouwbaarheidsniveau van 95% gehanteerd, met een steekproefmarge van 5%. Met de verwachte uitkomst van 50% is de omvang bij de studenten van ROC-breed vastgesteld op 379 respondenten. Bij de studenten van de Johan Cruyff College is de omvang vastgesteld op 117 respondenten. Dit is nodig om de steekproef valide te maken. Daarnaast is het representatief voor de gehele populatie. De vastgestelde percentages zijn voor dit steekproefonderzoek het meest gangbaar.
4.2 Verspreiding van de enquête De enquête is in eerste instantie online verspreid. De opdrachtnemer is langs de belangrijkste locaties, die vooraf zijn vastgesteld, geweest om deze enquêtes online af te nemen. De geënquêteerden hadden de mogelijkheid om via een link de enquête snel en eenvoudig in te vullen. Daarnaast zijn er ook aantal schriftelijke enquêtes onder de studenten uitgezet om ervoor te zorgen dat het minimum aantal respondenten wordt bereikt.
4.3 Verwerking van de enquête De ingevulde gegevens van de afgenomen enquêtes worden verwerkt met behulp van het computerprogramma SPSS. Dit programma zorgt ervoor dat de gegevens sneller en eenvoudig worden verwerkt. Aan de hand van SPSS worden er statistische conclusies getrokken. Daarnaast worden er uitkomsten van vragen met elkaar in verband gebracht.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
21
5 Doelgroepanalyse 5.1 Samenstelling van de doelgroep Door de samenstelling van de doelgroep in kaart te brengen, komt naar voren hoe de verdeling van de studenten is op het ROC van Amsterdam. In tabel 3.1 is een overzicht van die verdeling te zien. Verdeling van de studenten per werkmaatschappij Tabel 3.1 Aantal studenten per werkmaatschappij Werkmaatschappij Zuidoost Zuid, RAI Gooi- en Vechtstreek Airport Groot West Centrum VMBO Totaal Figuur 3.1
Aantal Procentueel aantal 3918 14,60% 5343 19,90% 5201 2726 5541 4032 84 26845
19,40% 10,20% 20,60% 15% 0,30% 100%
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
22
6 Enquêteresultaten De opdracht was om de interesse te meten van de studenten in sportkaderopleidingen. Dit heb ik gedaan door middel van het afnemen van enquêtes. Hier komen de resultaten die uit de enquêtes zijn gekomen naar voren. Het betreft resultaten die zijn voortgekomen uit de enquêtes die zijn afgenomen onder de studenten van ROC-breed en de studenten van het Johan Cruyff College, apart van elkaar.
6.1 Samenstelling geënquêteerde De enquêteresultaten van de studenten van ROC breed en de studenten van het Johan Cruyff College worden apart behandeld. De samenstelling van de geënquêteerden wordt per doelgroep weergegeven in twee vormen. Dit zorgt ervoor dat duidelijk is waar de respons vandaan komt. 6.1.1 Resultaten studenten van ROC-breed Van de geënquêteerde studenten van ROC breed ligt de procentuele verdeling tussen man en vrouw vrijwel gelijk. Het procentuele verschil daarin is heel klein. In de tabel en figuur 6.1 is daar een duidelijk overzicht van te zien. Tabel 6.1 Geënquêteerde studenten ROC-breed: Geslacht Man Vrouw Totaal Figuur 6.1
Aantal 192 195 387
Percentage 49,60% 50,40% 100%
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
23
6.1.2 Verdeling van de respondenten over de werkmaatschappijen In tabel en bijbehorende figuur is er een overzicht te zien hoe deze respondenten zijn verdeeld over de zes willekeurig gekozen werkmaatschappijen waar de enquêtes zijn afgenomen. Er is per werkmaatschappij weergegeven wat de respons is op de online/schriftelijk enquête. Het percentage bestaat uit het aantal studenten dat studeert op die desbetreffende werkmaatschappij en tegelijkertijd het aantal studenten dat geënquêteerd is per werkmaatschappij. Het percentage dat geënquêteerd is berekend over het aantal respondenten (387) dat behaald is. Tabel 6.2 Werkmaatschappij Zuidoost RAI Gooi- en Vechtstreek Airport Groot West Centrum VMBO Totaal
Aantal studenten
Percentage 3918 14,60% 5343 19,90%
5201 2726 5541 4032 84 26845
19,40% 10,20% 20,60% 15% 0,30% 100%
Tabel 6.3 Werkmaatschappij
Aantal geënquêteerden
Percentage
Zuidoost
56
14,50%
RAI Gooi- en Vechtstreek
76
19,60%
79
20,40%
Airport
39
10,00%
Groot West
79
20,40%
Centrum
58
15%
VMBO
0
0,10%
387
100%
Totaal
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
Figuur 6.2
24
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
25
6.1.3 Sportbeoefening studenten ROC breed Hier wordt beschreven in hoeverre de studenten van ROC-breed over het algemeen aan sport doen in verband met het feit of ze staan ingeschreven bij een sportvereniging. Van de 387 geënquêteerden beoefent de meerderheid momenteel geen sport. Toch is er wel een relatief grote groep die wel één of meerdere sporten beoefent. Het gaat hier om 42%(163 studenten) van de ondervraagden. De sporten die de studenten beoefenen valt uiteen van voetbal, basketbal en volleybal tot aan kickboksen, fitness en zwemmen. 53 studenten die een sport beoefenen zijn daarbij ook daadwerkelijk lid van een sportvereniging of sportorganisatie. Tabel 6.4 Ben je lid van één of meerdere sportverenigingen? Ja Nee Beoefen je momenteel één of meerdere sporten?
Ja Nee Figuur 6.3
53 334
Aantal 163 224
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
Figuur 6.4
26
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
6.1.4
27
Beoefening sporten ROC-breed
In tabel 6.5 is er een overzicht te zien welke sporten de studenten beoefenen. Er is duidelijk te zien dat de meeste studenten aan fitness doen. 66 studenten fitnessen in hun vrije tijd en staan daarbij meestal ook ingeschreven bij een sportschool bij hun in de buurt. Naast fitness is er ook een meerderheid die voetbal als sport beoefent. Het gaat hier om een aantal van 42 studenten die voetballen. Dit is het geval, omdat voetbal een van de grootste sporten is die er beoefend word in Nederland. Studenten zijn dan automatisch en sneller geneigd om voor voetbal te kiezen. Naast voetbal en fitness is kickboksen ook een sport waar de interesse steeds groter wordt. 18 studenten van de ondervraagden doen aan kickboksen. Steeds meer mensen kiezen voor deze sport. Dit aantal groeit vooral bij de allochtonen, zowel bij de mannen als bij de vrouwen. Ook volleybal wordt steeds populairder onder de jongeren. Steeds meer jongeren zien hier mogelijkheden om de sport te gaan beoefenen. Van de respondenten zijn er 18 studenten die volleybal als sport beoefenen.
Tabel 6.5 Welke sport beoefen je? Sport Voetbal Basketbal Tennis Zwemmen American Football Volleybal Fitness Kickboksen Boksen Thaiboksen Freefighten Turnen Paardrijden Dansen Hardlopen Acrogym Wielrennen
Zwemmen is ook nog steeds een bekende sport die regelmatig beoefend word. Met een aantal van 13 studenten die zwemmen en 16 studenten die aan tennis zijn deze sporten ook goed vertegenwoordigd. Figuur 6.5
Aantal 42 2 16 13 2 18 66 18 6 2 1 1 4 1 1 1 2
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
28
6.1.5 Interesse sportkaderopleidingen ROC-breed In deze paragraaf is beschreven of de studenten van de overige opleidingen interesse hebben in een sportkaderopleiding. Daarbij is ook aangegeven hoe de verdeling is tussen man en vrouw. Vervolgens is er een overzicht met een korte toelichting van welke sporten de studenten van ROC breed graag een sportkaderopleiding willen volgen. Ten slotte komt naar voren welke type opleiding zij dan het liefst zouden willen volgen. Figuur 6.6
Over het algemeen hebben de studenten van het ROC van Amsterdam geen interesse in een sportkader opleiding. Dat kan je uit bovenstaande figuur 6.6 concluderen. Tabel 6.6 Heb jij interesse om een sportkaderopleiding te volgen? Man Vrouw Totaal
Ja 86 49 135
Nee 106 146 252
In tabel 6.6 is ook een duidelijke verdeling tussen de mannen en de vrouwen die interesse hebben in een sportkaderopleiding is te zien. Er zijn meer mannen dan vrouwen geïnteresseerd. Dat is op zich wel logisch, omdat er over het algemeen de mannen meer sporten dan de vrouwen.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
6.1.6
29
Type opleiding (ROC-breed)
Figuur 6.7
Tabel 6.7 Welke type opleiding zou je ROCdan willen volgen? breed Aantal Trainer/coach-opleiding 116 Scheidsrechtersopleiding 2 Allebei 17 Er is momenteel een groot tekort aan scheidsrechters van verschillende sporten in Nederland. Dat komt vooral om dat de interesse in het volgen van een scheidsrechtersopleiding heel laag is. Dat blijkt ook uit de enquêteresultaten. De meesten die interesse hebben in een sportkaderopleiding zouden liever een trainer/coach-opleiding willen volgen dan een scheidsrechtersopleiding. Dat kan je uit bovenstaande figuur ook opmaken.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
30
6.1.7 Meest populaire sporten bij ROC-breed Het merendeel van de studenten zouden het liefst een sportkaderopleiding willen volgen van voetbal. Daarbij hebben zij een voorkeur voor een trainer/coach-opleiding Met een percentage van ruim 45% springt deze sport ver boven de andere sporten uit. Ook valt op dat er veel studenten geïnteresseerd zijn in het volgen van een sportkaderopleiding kickboksen. Ruim 37% van de studenten geeft de voorkeur aan kickboksen. Daarmee is de sport qua interesse goed vertegenwoordigd. Naast voetbal en kickboksen is er ook een aanzienlijk grote groep studenten geïnteresseerd in zwemmen( 26%), tennis (16%) en volleybal (17%). Figuur 6.8
Tabel 6.8 Van welke sport zou je een sportkaderopleiding willen volgen? Tennis Volleybal Zwemmen Kickboksen Voetbal Zumba American Football Basketbal Base- en softball Handbal Judo Hockey Golf Anders, namelijk
Aantal 21 23 35 51 62 13 12 12 3 2 1 1 0 1
Percentage 16% 17% 26% 38% 46% 10% 9% 9% 2% 1% 1% 1% 0% 1%
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
31
Er zijn ook sporten waar de interesse minder is dan bij de andere sporten, maar ook daar liggen er kansen om te kijken wat de mogelijkheden zijn om daarvan sportkaderopleidingen aan te bieden. Het zijn sporten die vooral groeiende zijn en nog volop in ontwikkeling is. Het gaat hierbij om de sporten American Football (9%), Basketbal (9%) en Zumba (10%). Figuur 6.9
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
32
6.1.8 Reistijd (ROC-breed) Om een sportkaderopleiding te volgen, moet de student natuurlijk ook bereid zijn om daarvoor te reizen. De vraag is echter hoelang de student bereid is om te reizen. Uit de enquêteresultaten is gebleken dat het merendeel van de studenten bereid is om 31 tot maximaal 45 minuten te reizen om zo een sportkaderopleiding te gaan volgen. Studenten reizen liever zo kort mogelijk. Hieronder in figuur 6.10 is een duidelijk onderscheid te zien van de voorkeur van de student. Tabel 6.9 Hoelang zou je bereid zijn te reizen? Duur (in min. ) 0-30 31-45 46-60 >60 Figuur 6.10
Aantal 32 73 15 15
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
33
6.1.9 Wanneer sportkaderopleiding aanbieden? (ROC-breed) De sportkaderopleiding zou op twee manieren aangeboden kunnen worden in het onderwijs. Er is een mogelijkheid om de sportkaderopleiding aan te bieden binnen de huidige studie, als onderdeel van de eigen studie. Bijvoorbeeld voor het behalen van bepaalde competenties of voor het volbrengen van een of meer kerntaken tijdens het Leren Loopbaan en Burgerschap. Daarnaast kan de opleiding ook aangeboden worden naast de huidige studie, bijvoorbeeld in de namiddag, „s avonds of in het weekend. Bij de opleiding Sport&Bewegen volgen de studenten de sportkaderopleiding als onderdeel van de studie. Het is een mogelijkheid om de studenten van overige opleidingen mee te laten draaien met de S&B-opleiding In figuur 6.11 is te zien dat de meeste studenten (62%) ervoor zouden kiezen om de sportkaderopleiding naast de huidige studie te gaan volgen. Ze zijn dus bereid zijn om hun vrije tijd op te geven om een sportkaderopleiding te gaan volgen. In principe maakt de voorkeur van de student hierbij geen bepalende rol, omdat zij zich toch uiteindelijk aanpassen aan wanneer de sportkaderopleiding aangeboden zal worden. Tabel 6.10 Hoe zou je de sportkaderopleiding willen volgen? Tijdens de huidige studie (als onderdeel van de studie) Naast de huidige studie (bijv. in de namiddag, 's avonds of in het weekend) Figuur 6.11
Aantal 51 84
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
34
6.1.10 Financiële bijdrage (ROC-breed) Het aanbieden van een sportkaderopleiding kost natuurlijk ook geld. Daarom is het ook belangrijk om te weten hoeveel geld de studenten bereid zouden zijn om bij te dragen aan de opleidingkosten. Meer dan de helft van de ondervraagde studenten 65% geeft aan 0 tot maximaal 100 euro bij te dragen aan de kosten. Ze willen dus zo voordelig mogelijk een sportkaderopleiding volgen. Slechts 22% zou bereid zijn om meer dan 100 euro tot maximaal 200 euro bij te dragen. Zie figuur 6.12 en tabel 6.11 Tabel 6.11 Hoeveel zou je bereid zijn bij te dragen? Bedrag in € 0-100 101-200 201-300 > 300 Figuur 6.12
Aantal 88 29 10 8
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
35
6.2 Resultaten studenten Johan Cruyff College (JCC) Bij de studenten van het Johan Cruyff is eveneens onderzoek gedaan in hoeverre zij interesse hebben in het volgen van een sportkaderopleiding. De procentuele verdeling bij de geënquêteerde studenten van het JCC is in figuur 6.13 te zien. Er zijn relatief meer mannen dan vrouwen geënquêteerd. Dat is het geval geweest omdat er gewoonweg meer mannelijke dan vrouwelijke studenten studeren op het JCC. Zie ook tabel 6.12 Tabel 6.12 Geënquêteerde studenten JCC: Geslacht Man Vrouw Totaal Figuur 6.13
Aantal 92 27 119
Percentage 77,30% 22,68% 100%
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
6.2.1
36
Sportbeoefening studenten JCC
Vrijwel alle JCC-studenten beoefenen een sport. Het zijn topsporters die deze opleiding volgen om het toch mogelijk te maken om hun sport goed te kunnen combineren met hun sport. Bijna alle JCC-studenten zijn daarbij dan ook automatisch lid van een sportverenging. In tabel 6.13 is te zien welke sporten de ondervraagde JCC-studenten beoefenen. De meeste van de JCC-studenten beoefenen voetbal als sport. Het beaamt het feit dat voetbal een grote sport is en een van de meest populaire sport is. Na voetbal zijn hockey en handbal ook sporten die de JCC-studenten het meest beoefenen. Het aantal beoefenaars van o.a. basketbal, volleybal en zwemmen, vanwege het feit dat ze tot de grotere sporten behoren. Tabel 6.13 Welke sport beoefen je? Sport Voetbal Hockey Handbal Tennis Atletiek Base- en softball Basketbal Vechtsport Wielrennen Golf Surfen Fitness Schaatsen Volleybal Roeien Zwemmen Zeilen Kickboksen Wintersport Paardrijden
Aantal 38 16 13 7 7 6 6 4 3 3 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
6.2.2
37
Interesse sportkaderopleidingen JCC
In deze paragraaf is beschreven in hoeverre de JCC-studenten interesse hebben in een sportkaderopleiding. Vervolgens komt naar voren welke type opleiding zij dan het liefst zouden willen volgen. Ten slotte is er een overzicht met een korte toelichting van welke sporten de studenten van het Johan Cruyff College graag een sportkaderopleiding willen volgen. Tabel 6.14 Heb je interesse in een sportkaderopleiding? Ja Nee
Aantal 50 69
Figuur 6.14
Uit bovenstaande figuur kan geconcludeerd worden dat de meerderheid van de JCCstudenten geen interesse heeft in een sportkaderopleiding. Toch is er een relatief groot percentage 42% wel geïnteresseerd. Daar zou op ingespeeld kunnen worden.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
6.2.3
38
Type opleiding (JCC)
Figuur 6.15
Tabel 6.15 Welke type opleiding zou je dan willen volgen? Trainer/coach-opleiding Scheidsrechtersopleiding Allebei
JCC Aantal 45 0 5
Uit de enquêteresultaten kan je aflezen dat maar liefst 90% van de geïnteresseerden het liefst een trainer/coach-opleiding zou willen volgen. Geen van de JCC-studenten geeft aan het liefst een scheidsrechtersopleiding te volgen. Zie ook figuur 6.15 en tabel 6.15
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
39
6.2.4 Meest populaire sporten bij JCC Ook bij de JCC-studenten is uitgekomen dat de meerderheid een voorkeur heeft om een sportkaderopleiding van voetbal te gaan volgen. De groep die dat aangeeft heeft een percentage van 47%. Zie ook figuur 6.16 en tabel 6.16. In figuur 6.16 zijn de top 5 sporten waar de meeste interesse van de JCC-studenten ligt.
Figuur 6.16 Na voetbal zijn handbal, tennis, basketbal en base- en softball de sporten waarvan de JCC-studenten graag en sportkaderopleiding van zouden willen volgen. Echter is de interesse bij deze sporten veel lager ten opzichte van die interesse die er bij de sport voetbal is. Tabel 6.16 Van welke sport zou je een sportkaderopleiding willen volgen? Base- en softball Basketbal Tennis Handbal Voetbal American Football Volleybal Judo Golf Hockey Kickboksen Zumba Zwemmen Anders, namelijk
Aantal 5 5 5 8 23 4 0 2 1 1 3 0 2 6
Percentage 10% 10% 10% 16% 47% 8% 0% 4% 2% 2% 6% 0% 4% 12%
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
40
Figuur 6.17
In figuur 6.17 zijn de sporten aangegeven waar de interesse veel minder is en daardoor automatisch niet meer relevant is om daar verder op in te gaan.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
41
6.2.5 Reistijd (JCC) Hier wordt beschreven hoelang de JCC-studenten bereid zijn om te reizen voor het volgen van een sportkaderopleiding. Iets meer dan helft van de geënquêteerden (51%) geeft aan bereid te zijn om tussen de 31-45 minuten te reizen. Daarna volgt een groep van 12 JCC-studenten (25%) die aangeeft om maximaal 30 minuten te willen reizen. Het valt ook op dat de meesten ook niet bereid zijn om langer dan 45 minuten te gaan reizen om een sportkaderopleiding te volgen. De percentages 14% bij 46-60 minuten en 10% bij langer dan 60 minuten beamen dit. Zie figuur 6.18 Tabel 6.17 Hoelang zou je bereid zijn te reizen? Duur (in min. ) 0-30 31-45 46-60 >60 Figuur 6.18
JCC Aantal 12 25 7 5
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
42
6.2.6 Wanneer sportkaderopleiding volgen? (JCC) Hier wordt beschreven wanneer de JCC-studenten de sportkaderopleiding het liefst zouden willen volgen. Er komt naar voren dat de meesten de sportkaderopleiding het liefst zouden willen volgen tijdens de huidige studie. Dat is vanzelfsprekend, omdat deze JCC-studenten niet tot nauwelijks tijd hebben om de sportkaderopleiding naast de huidige studie te volgen. Dit in verband met het feit dat ze topsport beoefenen en daar al naast school veel tijd aan kwijt zijn. Tabel 6.18 Hoe zou je de sportkaderopleiding willen volgen? Tijdens de huidige studie (als onderdeel van de studie) Naast de huidige studie (bijv. in de namiddag, 's avonds of in het weekend) Figuur 6.19
Aantal 40 9
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
43
6.2.7 Financiële bijdrage (JCC) De JCC-studenten zijn niet bepaald bereid om veel te bij te dragen bij de kosten van de sportkaderopleiding. Meer dan de helft (53%) geeft aan bereid te zijn maximaal 100 euro bij te dragen. 21% procent geeft aan 101 tot maximaal 200 euro bij te dragen aan de kosten, het aantal die bereid om 201 tot 300 euro bij te dragen vormt een percentage van 10%. Opvallend is dat er toch 16% bereid is om meer dan 300 euro bereid is bij te dragen. Tabel 6.19 Hoeveel zou je bereid zijn bij te dragen? Bedrag in € 0-100 101-200 201-300 > 300 Figuur 6.20
Aantal 26 10 5 8
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
44
7 Conclusie Na uitgebreid onderzoek naar de interesse van studenten in sportkaderopleidingen zijn er een aantal conclusies geformuleerd. In de conclusies komt aanbod wat de belangrijkste en de meest opvallenden bevindingen zijn die uit het onderzoek duidelijk naar voren komen. Door middel van deze conclusies volgt er een advies voor het ROC van Amsterdam. Bij de huidige situatie waarin sportkaderopleidingen worden aangeboden komt naar voren dat de mogelijkheden om sportspecifieke opleidingen voor trainers/coaches via het onderwijs te volgen aanzienlijk zijn toegenomen. Door ook andere studenten, dan S&B-studenten de mogelijkheid te bieden een sportkaderopleiding op school te volgen ontstaat een enorme groep van potentiële deelnemers uit het mbo. Uit het onderzoek is ook gebleken dat andere ROC-scholen nog in de beginfase van hun ontwikkeling bevinden als het gaat om het aanbieden van sportkaderopleidingen aan studenten van overige opleidingen. Dit gezien het feit dat ze nog bezig zijn met pilots, waarin ze sportkaderopleidingen aanbieden van de grotere sporten. Dit is om te kijken of de sportkaderopleidingen ook voor de langere termijn zijn aan te bieden aan „normale‟ studenten. Uit de enquête die verspreid is onder de studenten van ROC-breed en de studenten van het JCC komen interessante bevindingen naar voren. Eerst volgen de bevindingen uit de enquêteresultaten van de studenten van ROCbreed. Daarna die van de JCC-studenten. ROC-breed (overige opleidingen) Er is een relatief grote groep die aan sport doet, maar daarbij valt op dat de meesten niet lid zijn van een sportvereniging en/of sportorganisatie. De meerderheid van de sportbeoefenaars onder de studenten van ROC-breed doen aan fitness en voetbal. Dit zijn de meest populaire sporten die de studenten beoefenen. Over het algemeen is er geen interesse in sportkaderopleiding. Echter kan er wel ingespeeld worden op de groep die wel interesse heeft. Er zijn toch relatief veel studenten wel geïnteresseerd om een sportkaderopleiding te volgen. Er zijn meer mannen dan vrouwen geïnteresseerd in het volgen van een sportkaderopleiding. De meerderheid van de geïnteresseerden bij ROC-breed geeft aan het liefst een trainer/coach-opleiding te volgen. Vrijwel niemand heeft interesse in een scheidsrechtersopleiding.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
45
Voetbal is de meest populaire sport waarvan de studenten een sportkaderopleiding zouden willen volgen. Wat ook opvallend is, is dat er een grote groep geïnteresseerd is in het volgen van een sportkaderopleiding van de sport kickboksen. Ook zwemmen, volleybal en tennis zijn populair onder de studenten, als het gaat om het volgen van een sportkaderopleiding in een bepaalde sport. Zumba, American football en basketbal zijn ook sporten waar rekening mee gehouden moet worden. Ook in deze sporten is er enigszins interesse, maar misschien nog te weinig. De meerderheid van de studenten van ROC-breed zijn bereid om 31 tot maximaal 45 minuten te reizen om een sportkaderopleiding te volgen. Er kan geconcludeerd worden dat de de meesten het liefst niet lang onderweg willen zijn. Maar liefst 62% geeft aan de sportkaderopleiding het liefst naast de huidige studie te willen volgen. Dat is opvallend, want dat wil zeggen dat de studenten bereid zijn om hun vrije tijd op te geven om een sportkaderopleiding te gaan volgen. De studenten geven aan bereid te zijn een financiële bijdrage te willen leveren aan de kosten van een sportkaderopleiding. De meerderheid geeft echter wel aan zo weinig mogelijk te willen bijdragen. Dat getuigt uit het feit dat 65% aangeeft maximaal 100 euro bij te willen dragen. Johan Cruyff College (JCC) Voetbal is de meest populaire sport die wordt beoefend door de JCC-studenten. Daarna volgen hockey en handbal. Ook bij de JCC-studenten komt naar voren dat zij over het algemeen geen interesse hebben in sportkaderopleidingen. Net als bij de studenten van ROC-breed is er een relatief grote groep (50 JCC-studenten) wel geïnteresseerd in het volgen van een sportkaderopleiding. Ook hier geven de meerderheid van de JCC-studenten aan het liefst een trainer/coach-opleiding te willen volgen. De interesse in scheidsrechtersopleiding is er totaal niet. De sport waarvan de JCC-studenten het liefst een sportkaderopleiding zouden willen volgen is voetbal. Alleen deze sport is qua interesse relatief groot. De interesse in het volgen van een sportkaderopleiding van andere sporten zoals handbal, tennis en basketbal is te laag. De meerderheid van de ondervraagde JCC-studenten 51% is bereid om 31 tot maximaal 45 minuten te reizen voor het volgen van een sportkaderopleiding. Daarnaast geeft een groep van 25% aan om maximaal 30 minuten te reizen. Ook hieruit kun je concluderen dat de studenten niet lang willen reizen.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
46
In tegenstelling tot de voorkeur van de studenten van ROC-breed, geeft de meerderheid van de JCC-studenten aan de sportkaderopleiding het liefst tijdens de huidige studie te willen volgen. Dit komt omdat zij in verband met hun topsport niet in staat zijn om de sportkaderopleiding naast de huidige studie te volgen. Uit de enquêteresultaten komt naar voren dat de JCC-studenten wel bereid zijn een financiële bijdrage te willen leveren, maar wel zo min mogelijk. 53% geeft aan maximaal 100 euro bij te dragen. 21% is bereid 101 tot maximaal 200 euro bij te dragen.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
47
8 Advies Dit advies is geschreven om aan te geven wat de mogelijkheden zijn om sportkaderopleidingen aan te bieden aan zowel studenten van ROC-breed en aan de JCC-studenten. Het advies is een antwoord op de hoofdvraag die vooraf aan het onderzoek is gesteld: “In hoeverre hebben de studenten van het ROC van Amsterdam interesse in sportkaderopleidingen?” Het advies is om eerst pilots van sportkaderopleidingen van grotere sporten, zoals voetbal, tennis, volleybal en zwemmen te draaien bij de studenten van ROC-breed. Tijdens de pilots kan dan bekeken worden of deze sportkaderopleidingen ook voor de termijn aan te bieden. Het is dan afwachten hoe de interesse in deze sportkaderopleiding zich gaat ontwikkelen. Het heeft namelijk de tijd (een paar jaar) nodig om een succes te worden. Ook is het te adviseren om te bekijken wat de mogelijkheden zijn om een sportkaderopleiding aan te bieden van kickboksen, aangezien de interesse in deze sport ook relatief groot is. Succesfactoren Er zijn een aantal punten die van belang zijn om het aanbieden van sportkaderopleidingen tot een succes te maken: Contact opnemen met de bonden van desbetreffende sporten. Daarbij moeten er duidelijke afspraken worden gemaakt over de organisatie van de sportkaderopleiding. Het moet duidelijk o.a. wie voor de accommodatie zorgt en hoe het gefinancierd word. Om de interesse bij zoveel mogelijk studenten te wekken en aan te zetten tot het volgen van een sportkaderopleiding, is het belangrijk dat de sportkaderopleidingen van de desbetreffende sporten op de juiste manier wordt gepromoot. Dit omdat er momenteel bij de studenten nog weinig bekend is wat een sportkaderopleiding precies inhoudt en wat zij daarmee kunnen bereiken. Ik adviseer ook contact op te nemen met Ineke Dijkstra van de MBO-raad, aangezien zij veel ervaring heeft met het in verbinding brengen van sportkaderopleidingen van mbo-instellingen met die van sportverenigingen. Het advies is ook om de voorkeuren van de studenten mee te nemen bij het organiseren van de sportkaderopleidingen. Voor de studenten van ROC-breed moet er gekeken worden wat de mogelijkheden zijn om de sportkaderopleidingen naast de huidige studie. De studenten van ROC-breed zijn namelijk bereid om hun vrije tijd hiervoor op te geven. In overleg met een sportvereniging zouden de studenten eventueel kunnen meedraaien bij een sportvereniging, waar zij de mogelijkheid krijgen om stage te lopen.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
48
Wat betreft de JCC-studenten is mijn advies om hen een sportkaderopleiding aan te bieden als onderdeel van de huidige studie. Zij kunnen dan bijvoorbeeld competenties behalen door een sportkaderopleiding af te ronden, zoals zij bijvoorbeeld nu ook evenementen organiseren. Aangezien er ook veel studenten aan fitness doen, kan er daar ook op ingespeeld worden. Ook al komt uit de enquête niet naar voren dat zij van die sport graag een sportkaderopleiding zouden willen volgen. De mogelijkheden zijn er namelijk om van fitness een sportkaderopleiding te volgen. De kosten voor het volgen van deze sportkaderopleiding is relatief laag.
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
9 Literatuurlijst Internetbronnen: www.allesovermarktonderzoek.nl www.platformbewegenensport.nl www.nisb.nl www.mboraad.nl www.rocva.nl Boeken/documenten: “Sportkaderopleidingen: kans voor sport en onderwijs” “Masterplan Sportkader 2010-2016” Projectmanagement, Roel Grit Monitor Sporten en Bewegen in het mbo
49
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
50
10 Bijlagen
Enquête Beste student, Wil jij graag een cursus trainer/coach of scheidsrechter volgen? Het ROC van Amsterdam wil weten of het haalbaar is om deze sportkaderopleidingen aan te bieden. We vragen je daarom vriendelijk om deze korte enquête in te vullen tijdens het lesuur. Het zal maximaal 5 minuten duren. Met vriendelijke groet,
Project Kaderopleidingen in de sport Geslacht: O Man O Vrouw Leeftijd: ___ Naam opleiding: Locatie waar je de opleiding volgt:
Vraag 1: Beoefen je momenteel één of meerdere sporten? Zo ja, welke? O Ja, namelijk
O Nee, ga verder met vraag 3 Vraag 2: Ben je lid van één of meerdere sportverenigingen/sportorganisaties? (sportclub, sportschool etc.) Zo ja, welke? O Ja, namelijk
O Nee Vraag 3: Heb jij interesse om een sportkaderopleiding te volgen? O Ja O Nee, einde enquête
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
51
Vraag 4: Van welke sport zou jij graag een kaderopleiding willen volgen? Het betreft een trainers- en/of scheidsrechteropleiding. O American football O Scheidsrechteropleiding O Trainer/coach-opleiding O Base- en softball O Scheidsrechteropleiding O Trainer/coach-opleiding O Basketbal O Scheidsrechteropleiding O Trainer/coach-opleiding O Handbal O Scheidsrechteropleiding O Trainer/coach-opleiding O Voetbal O Scheidsrechteropleiding O Trainer/coach-opleiding O Volleybal O Scheidsrechteropleiding O Trainer/coach-opleiding O Judo O Scheidsrechteropleiding O Trainer/coach-opleiding O Golf O Scheidsrechteropleiding O Trainer/coach-opleiding O Kickboksen O Trainer/coach-opleiding O Zumba O Trainer/coach-opleiding O Tennis O Trainer/coach-opleiding O Zwemmen O Trainer/coach-opleiding O Anders, namelijk Vraag 5: Wat verwacht je van een sportkaderopleiding? (meerdere antwoorden mogelijk, maximaal 3) O Gediplomeerde trainers O Hoogwaardige diploma O Ideale accommodatie O Dicht bij huis O Goede organisatie van de opleiding O Anders namelijk
Vraag 6: Hoelang zou je maximaal bereid zijn te reizen om een sportkaderopleiding te volgen? O 0-30 minuten O 31-45 minuten O 46-60 minuten O > 60 minuten Vraag 7: Hoe zou je de sportkaderopleiding willen volgen? O Tijdens de huidige studie (als onderdeel van de studie) O Naast de huidige studie (bijv. in de namiddag, „s avonds of in het weekend)
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
Vraag 8: Hoeveel euro ben je bereid bij te dragen aan de kosten van de sportkaderopleiding? (in euro’s) O 0-100 O 101-200 O 201-300 O >300
Bedankt voor het invullen van de enquête!
52
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
53
Globaal over alle studenten van ROC van Amsterdam Hoe groot is de steekproefmarge die u wilt toelaten? (%) Een steekproefmarge van 5% is gangbaar bij marktonderzoek 5
Welk betrouwbaarheidspercentage wilt u hanteren? (%) Vaak wordt een betrouwbaarheidspercentage van 95% gehanteerd. 95
Wat is de omvang van de populatie? Wanneer de omvang niet bekend is, vult u dan 20000 in. 26845
Welke uitkomst verwacht u in het onderzoek? (%) Wanneer dit vooraf niet is in te schatten, vult u dan 50 in. 50
Steekproefgrootte: 379
Alternatieve scenario's Betrouwbaarheidsniveau (%):
90
95
99
Steekproefgrootte:
268
379
648
Steekproefgrootte:
13
19
474
Foutmarge (%):
27.17
22.47
4.46
Onderzoeksrapport kaderopleidingen in de sport
54
Alleen over de JCC-studenten Hoe groot is de steekproefmarge die u wilt toelaten? (%) Een steekproefmarge van 5% is gangbaar bij marktonderzoek 5
Welk betrouwbaarheidspercentage wilt u hanteren? (%) Vaak wordt een betrouwbaarheidspercentage van 95% gehanteerd. 95
Wat is de omvang van de populatie? Wanneer de omvang niet bekend is, vult u dan 20000 in. 167
Welke uitkomst verwacht u in het onderzoek? (%) Wanneer dit vooraf niet is in te schatten, vult u dan 50 in. 50
Steekproefgrootte: 117
Alternatieve scenario's Betrouwbaarheidsniveau (%):
90
95
99
Steekproefgrootte:
104
117
134
Steekproefgrootte:
162
243
147
Foutmarge (%):
1.34
0
2.81