Programma Ruimte voor de Rivier
Assurance-rapport bij Voortgangsrapportage 12
Inhoudsopgave
1
ASSURANCE-RAPPORT
3
2
BUDGETIAIRE SITUATIE
7
3
BEVINDINGEN
8
4
3.1
TOEREIKENDHEID PROJECTBEHEER
3.2
KWALITEIT EN VOLLEDIGHEID VAN IN DE VOORTGANGSRAPPORTAGE OPGENOMEN INFORMATIE
BIJLAGE
8
10
12
1
Assurance-rapport
Het programma Ruimte voor de Rivier is door de Tweede Kamer der Staten-Generaal op 15 mei 2001 als groot project aangewezen. In het kader van de Regeling grote projecten dient bij voortgangsrapportages periodiek een accountantsrapport gevoegd te worden met een oordeel over: het projectbeheer, waaronder begrepen de toereikendheid van de projectorganisatie, de kwaliteit van de opzet van de bestuurlijke informatievoorziening, de kwaliteit van de opzet en werking van de administratieve organisatie en de kwaliteit van de opzet en werking van het systeem van interne controle; de kwaliteit en de volledigheid van in de voortgangsrapportage opgenomen financiele en niet-financiele informatie. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat in de vorm van een joint audit door de departementale Auditdienst van Verkeer en Waterstaat (VenW) en de departementale Auditdienst van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM), thans deel uitmakend van de Rijksauditdienst. Dit onderzoek betreft de periode van 1 januari tot 1 juli 2008. Om meer spreiding in de werkzaamheden bij de departementale auditdiensten te verkrijgen is intern besloten om met ingang van de voortgangsrapportage 12 van het project Ruimte voor de Rivier de voortgangsrapportages met peildatum 1 juli te voorzien van een assurancerapport in plaats van een assurance-rapport bij de voortgangsrapportages met peildatum1 januari. Hiervan is reeds melding gemaakt in de aanbiedingsbrief van het assurance-rapport bij voortgangsrapportage 11.
Wij hebben de voortgangsrapportage per 1 juli 2008, die als bijlage bij dit rapport is gevoegd, onderzocht. Deze voortgangsrapportage is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat. Het projectbeheer, zoals dat door de Programmadirectie Ruimte voor de Rivier in de eerste helft van 2008 werd uitgevoerd is eveneens onderzocht. Het is onze verantwoordelijkheid een conclusie te formuleren over de hierboven genoemde punten.
Wij hebben het projectbeheer beoordeeld aan de hand van het Beheersplan Programmadirectie Ruimte voor de Rivier dat een nadere uitwerking is van het binnen het ministerie van VenW vastgestelde beheersmodel voor grote
De in de voortgangsrapportage opgenomen financiEHeen niet-financiEHe informatie hebben wij beoordeeld aan de hand van de eisen die hieraan worden gesteld in de Regeling grote projecten. Samenvatting van de uitgevoerde werkzaamheden
Wij hebben de opzet en werking van specifieke onderdelen van het projectbeheer - waaronder de administratieve processen en interne controlemaatregelen - beoordeeld aan de hand van het Beheersplan Programmadirectie Ruimte voor de Rivier, door middel van interviews, systeemtesten en de beoordeling van de relevante documentatie ter zake. Wij hebben hierbij aandacht besteed aan de beheersmaatregelen met betrekking tot de planning, de voortgangsbewaking, de budgetbewaking, de in- en externe informatievoorziening en het risicomanagement. Veel maatregelen worden door initiatiefnemers als provincies, gemeenten en waterschappen op basis van eerder gesloten bestuursovereenkomsten uitgevoerd. Een speciaal aandachtspunt voor ons onderzoek is geweest de wijze waarop de programmadirectie is omgegaan met de voortgangsrapportages van de initiatiefnemers. De kwaliteit en de volledigheid van de in de voortgangsrapportage opgenomen historische financiiHe informatie Ter zake van de volledigheid van de in de tekst en tabellen 6.1, 6.2, 6.3, 6.5 en 6.6 opgenomen historische financiele informatie in hoofdstuk 6 "Financien" van de voortgangsrapportage, zijn wij nagegaan of de volgens artikel 12 van de Regeling grote projecten op te nemen informatie is opgenomen in de voortgangsrapportage. Voorts zijn wij nagegaan of de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten in overeenstemming zijn met de administratie ultimo juni 2008. De kwaliteit en de volledigheid van de in de voortgangsrapportage opgenomen toekomstgerichte financiiHe informatie Ter zake van de in tabel 6.4 opgenomen toekomstgerichte financiele informatie omtrent het kasritme in hoofdstuk 6 paragraaf 4 hebben wij inlichtingen ingewonnen bij functionarissen van de organisatie, beschikbare documenten beoordeeld en zijn wij nagegaan of de beschikbare informatie op consistente wijze is verwerkt. De kwaliteit en de volledigheid van de in de voortgangsrapportage opgenomen niet-financiiHe informatie Ter zake van de volledigheid van de in de voortgangsrapportage opgenomen niet-financiele informatie, zijn wij nagegaan of de volgens artikel 12 van de Regeling grote projecten op te nemen informatie is opgenomen in de voortgangsrapportage.
"Planning en voortgang van het programma", in hoofdstuk 5 "Risicomanagement en auditing" en hoofdstuk 6 "De financien van het Programma" paragraaf 6.3 t/m 6.6 van de voortgangsrapportage is ontleend aan interne informatie en rapportages die door het management worden gebruikt voor de beheersing van het project. Wij hebben ons onderzoek verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder standaard 3000 "Assurance-opdrachten anders dan opdrachten tot controle en beoordeling van historische financiele informatie". Dienovereenkomstig hebben wij ons onderzoek zodanig gepland en uitgevoerd dat een deugdelijke grondslag is verkregen voor onze conclusies met betrekking tot de door ons onderzochte punten.
Over de eerste helft van 2008 zijn de opzet en de werking van het projectbeheer in overeenstemming met het gestelde in het Beheersplan Programmadirectie Ruimte voor de Rivier, met uitzondering van het waarborgen van de integriteit van de gegevens in de risicodatabase, als gevolg van een onvoldoende toegangsbeveiliging. In de tweede helft van 2008 wordt deze onvolkomenheid in de toegangsbeveiliging ondervangen. De kwaliteit en de volledigheid van de in de voortgangsrapportage opgenomen historische financiiHe informatie De in de Regeling grote projecten voorgeschreven historische financiele informatie is opgenomen in hoofdstuk 6 "Financien" van de voortgangsrapportage. De verplichtingen, uitgaven en ontvangsten sluiten aan op de financiele administratie van het ministerie ultimo juni 2008. De kwaliteit en de volledigheid van de in de voortgangsrapportage opgenomen toekomstgerichte financie/e informatie De in de Regeling grote projecten voorgeschreven toekomstgerichte informatie is opgenomen in hoofdstuk 6 paragraaf "kasritme". De in tabel 6.4 opgenomen toekomstgerichte financitHe informatie is op een consistente wijze tot stand gekomen. De kwaliteit en de volledigheid van de in de voortgangsrapportage opgenomen niet-financie/e informatie De in de Regeling grote projecten voorgeschreven niet-financiele is opgenomen in de voortgangsrapportage.
informatie
Met betrekking tot de in hoofdstuk 4 "Planning en voortgang van het programma", hoofdstuk 5 "Risicomanagement en auditing" en hoofdstuk 6 "De financien van het Programma" paragraaf 6.3 tlm 6.6 van de voortgangsrapportage opgenomen niet-financiele informatie hebben wij vastgesteld dat deze is ontleend aan (interne) informatie en rapportages die door het management worden gebruikt voor de beheersing van het project.
In hoofdstuk 2 wordt de budgettaire situatie kort toegelicht. De gedetailleerde bevindingen worden in hoofdstuk 3 weergegeven
2
Budgettaire situatie
De in de voortgangsrapportage weergegeven budgettaire situatie per 1 juli 2008 kan als voigt worden samengevat (x € 1 mln): Projectbudget volgens PKB/Trace Besluit Technische mutaties en scopewijzigingen Mutaties als gevolg van loon- en prijsontwikkelingen Budgetoverheveling LV.m. Hanzelijn
1.987,0 140,3 156,1 - 10,0
Uit dit overzicht blijkt dat het totale projectbudget per peildatum 1 juli 2008 € 2.273,4 mln bedroeg en dat daarvan per 1 juli 2008 € 282,3 mln was verplicht. Voorts was er per 1 juli 2008 € 244,6 mln betaald op de aangegane verplichtingen. In een bestuurlijk overleg op 8 december 2005 tussen de ministers van VROM, VenW en gedeputeerden van de provincie Overijssel zijn afspraken gemaakt over de aanpassingen van de Hanzelijn om te anticiperen op de aanleg van de by-pass voor de IJssel bij Kampen. De kosten bedragen € 30 mln en worden door de drie partijen gefinancierd. In het PKB budget van de Zomerbedverlaging Beneden-lJssel is een bedrag van € 10 miljoen betreffende de by-pass begrepen. Ingevolge deze afspraak is in de begroting 2009 een bed rag van € 10 miljoen toegevoegd uit het budget Ruimte voor de Rivier aan het budget van de Hanzelijn. In de uitgaven is ten onrechte een bedrag van € 0,9 miljoen ten laste van het Programma Ruimte voor de Rivier gebracht in verband met de aankoop van grond voor lange termijnreservering. Een correctie zal in de 2e helft van 2008 plaatsvinden. Het programma kent een ontvangstentaakstelling van € 100 mln die destijds is bepaald bij de gelijktijdige verhoging van het uitgavenbudget in de PKB van € 2,1 miljard naar€ 2,2 miljard. De verwachting is dat maximaal ca. € 32 mln gerealiseerd kan worden uit EU subsidies en uit de verkoop van zogenaamde restgronden. Er is derhalve een budgetverschil van € 68 mln dat nog invulling behoeft. Op dit moment is in totaal € 3,2 mln gerealiseerd aan ontvangsten.
3
Bevindingen
Het projectbeheer overeenkomstig het "Beheerplan programmadirectie Ruimte voor de Rivier" van april 2007 is in 2007 en begin 2008 geleidelijk gei"mplementeerd. Begin 2008 is het eindrapport inzake de evaluatie van de inrichting van de Programmadirectie zoals opgenomen in de programmaopdracht Planstudiefase van 25 september 2006 uitgebracht. Op basis van een tussentijdse rapportage was in 2007 de PDR al begonnen met de implementatie van een aantal aanbevelingen. De implementatie van de aanbevelingen is op dit moment nagenoeg afgerond. Het toetskader "Mijlpalen en Produkten" dat in februari 2008 is vastgesteld, vormt een goed kader voor de sturing van het project en de borging van de kwaliteit bij de initiatiefnemers. In de planstudiefase vormen het afsluiten van bestuursovereenkomsten en de plannen van aanpak met de initiatiefnemers het meest kritische proces, evenals het afsluiten van projectopdrachten met Rijkswaterstaat. Met behulp van het toetskader toetst de programmadirectie of de bestuursovereenkomsten, de plannen van aanpak en projectopdrachten voldoen aan de gestelde eisen.
Er is een adequate procedure voor scopewijzigingen. In de eerste helft van 2008 heeft zich 1 scopewijzing voorgedaan. In de PKB van de maatregel Noordwaard blijkt geen rekening te zijn gehouden met het dijkvak Steurgat in het plangebied Noordwaard. Op dit moment wordt door de Programmadirectie er vanuit gegaan dat deze scopewijzing binnen het beschikbare budget kan plaatsvinden.
Er is een beschrijving van de werkwijze met betrekking tot de planning en voortgangsbewaking. De voortgangsinformatie die elk kwartaal ontvangen wordt van de initiatiefnemers is hierbij van cruciaal belang. Met behulp van het eerder genoemde algemene toetskader is er voldoende borging dat de ontvangen informatie de beoogde kwaliteit bezit. De planning wordt thans elk kwartaal geactualiseerd op basis van de door de initiatiefnemers uitgebrachte voortgangsrapportages. Het monitoren van de initiatiefnemers die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering gebeurt via de afgesloten bestuurovereenkomsten. De bestuursovereenkomsten zijn volgens een vastgesteld model tot stand gekomen, behoudens de zogenaamde "koplopers". Deze laatste
overeenkomsten zijn zoveel mogelijk in Iijn gebracht met de standaard overeenkomst. In de overeenkomsten zijn voorwaarden opgenomen waaraan de kwaliteit van de producten (planningsgegevens, inhoud voortgangsrapportage, ontwikkeling en beheer risico's etc.) van de initiatiefnemers moet voldoen. In het toetskader Mijlpalen en Producten zijn de uit te voeren toetsen op de producten van de initiatiefnemers opgenomen. Uit de door de Programmadirectie uitgevoerde toetsen is gebleken dat bij een aantal initiatiefnemers de producten van de initiatiefnemers nog dienen te worden geoptimaliseerd. Indien noodzakelijk treedt de Programmadirectie daarbij facilitair op, bijvoorbeeld door de risicomanagementsessies bij de initiatiefnemers, het beschikbaar stellen van een normenkader en het organiseren van projectleidersdagen voor initiatiefnemers.
De ramingen zijn opgesteld volgens de vastgestelde VenW brede PRI systematiek en worden elk kwartaal geactualiseerd. Daarnaast vindt actualisering plaats bij het bereiken van een besluitvormingsmoment. Elk kwartaal wordt door middel van actualisering van de risico's nagegaan of de post onvoorzien nog toereikend is om het project af te ronden.
Per kwartaal worden de ontwikkelingen met betrekking tot het budget gerapporteerd. Aan deze ontwikkelingen Iiggen geactualiseerde risico's, ramingen, prijsindexeringen, taakstellingen en scopewijzigingen ten grondslag. In de eerste helft van 2008 zijn er geen onttrekkingen aan de post onvoorzien geweest.
Risicomanagement is een zaak van de Programmadirectie voor de programmarisico's. Dit zijn maatregel?verstijgende risico's. De risico's op maatregelniveau zijn een zaak van de initiatiefnemers. Per kwartaal wordt door de initiatiefnemers gerapporteerd over de ontwikkeling van de risico's. De Programmadirectie heeft vastgesteld dat het risicomanagement bij een aantal initiatiefnemers op onderdelen nog verbetering behoefde. De Programmadirectie heeft facilitaire maatregelen genomen om het risicomanagement bij de initiatiefnemers op voldoende niveau te brengen. In de verslagperiode hebben diverse veranderingen in regelgeving plaatsgevonden. Voor de Programmadirectie zijn deze veranderingen exogene (niet te be"invloeden) risico's voor de uitvoering van het programma. Voor de beheersing van de risico's (te weten: een mogelijke inconsistentie tussen beleid, wet en regelgeving) welke een verandering in de beheersingsmaatregelen met zich mee kunnen brengen is de Programmadirectie afhankelijk van andere partijen. Binnen het ministerie zijn diverse acties geweest om de exogene risico's voor de Programmadirectie te mitigeren. Ons is thans nog niet gebleken dat deze risico's leiden tot ernstige vertragingen in zowel het verlenen van de nodige vergunningen als in de uitvoering (handhaving).
De programmarisico's zijn ondergebracht in een aantal thema's (hydraulica, grond, innovatie etc.). Elk them a is verankerd en belegd bij een directieteamlid. De coordinatie is gelegd bij de risicomanager van de Programmadirectie. Deze persoon ressorteert niet rechtstreeks onder de Programmadirecteur, maar maakt deel uit van de afdeling bedrijfvoering. De risicomanager voert challenge gesprekken met de thematrekkers en de risico-eigenaren en muteert de risicodatabase. Omdat de risicomanager geen deel uitmaakt van het directieteam kan het risico bestaan dat de programmarisico's binnen het directieteam niet altijd de vereiste aandacht krijgen. Er bestaat een risico voor wat betreft de integriteit van de gegevens in de risicodatabase als gevolg van onvoldoende toegangsbeveiliging. In de tweede helft van 2008 wordt een risicodatabase ge"implementeerd waarin deze <mvolkomenheid in de toegangsbeveiliging is ondervangen.
In de eerste helft van 2008 is het instrument auditing uitsluitend ingezet als onderdeel van de interne controle tijdens het productieproces (bijvoorbeeld plannen van aanpak van initiatiefnemers). In ons rapport bij de voortgangsrapportage 11 hebben we aanbevolen het auditinstrument ook in te zetten voor het verkrijgen van een oordeel over het functioneren van (delen van) de eigen organisatie. In de verslagperiode heeft de Programmadirectie afspraken gemaakt voor de invulling van deze aanbeveling in de tweede helft van 2008.
Zowel de interne als externe communicatiestructuur zijn beschreven in de Programmaopdracht Ruimte voor de Rivier. Daarnaast zijn diverse beheersmaatregelen getroffen om er voor zorg te dragen dat de interne en externe informatievoorziening op consistente wijze tot stand komt. Wij hebben vastgesteld dat de informatie op consistente wijze tot stand komt.
3.2 KWALITEIT EN VOLLED/GHEID VAN /N DE VOORTGANGSRAPPORTAGE OPGENOMEN /NFORMATIE
De opzet van de voortgangsrapportage is gebaseerd op het binnen het ministerie van VenW geldende beheersmodel en informatieprofiel. De voortgangsrapportage is tot stand gekomen op basis van de interne kwartaalrapportages. Wij hebben vastgesteld dat de informatie in de voortgangsrapportage consistent is met de informatie in de kwartaalrapportages en met overige interne verslagen en documenten.
In de voortgangsrapportage zijn in bijlage 1a en 1b aile mutaties in het projectbudget na de PKB opgenomen. In de eerste helft van 2008 heeft zich een scopewijziging voorgedaan.
De planning is opgenomen in tabel 4.1 van hoofdstuk 4 "De planning en voortgang van het Programma". In de tabel is informatie opgenomen van de huidige situatie ten opzichte van de oorspronkelijke PKB planning. De toelichting op de tabel is toereikend.
In hoofdstuk 6 paragraaf 2 van de voortgangsrapportage wordt ingegaan op het projectbudget. In hoofdstuk 6 paragraaf 3 op de daarbij behorende verplichtingen en kasrealisaties. Wij hebben vastgesteld dat deze informatie in overeenstemming is met de financiEHeadministratie van het ministerie ultimo juni 2008
In paragraaf 5.3 van de voortgangsrapportage wordt een gekwantificeerd risicoprofiel weergegeven, gerelateerd aan het oorspronkelijke risicoprofiel uit de PKB. Wij hebben vastgesteld dat deze informatie is ontleend aan het risicoregister.
DEPARTEMENTALE AUDITDIENST VERKEER EN WATERSTAA T
c---,
<..-/L.-..__
--~
.
RIJKSAUDIT IENST
PI
4
Bijlage
12e Voortgangsrapportage
Uitgegeven door: Programmadirectie Ruimte voor de Rivier Postbus 24103 3502 Me Utrecht Informatie: Telefoon:
1 1.1 1.2 1.3
Inleiding 4 Opdracht 4 Leeswijzer 4 Samenvatting hoofdpunten verslagperiode 4
2 2.1 2.2 2.3 2.4
Het programma in zijn omgeving 6 Doel programma 6 Organisatorische context en sturingsfilosofie 7 Raakvlakken met andere ontwikkelingen 8 Communicatie 9
4 4.1 4.2 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4
De planning en voortgang van het programma 13 Mijlpalen 13 Ontwikkelingen per riviertak 17 Voortgang Boven-Rijn/Waal 17 Voortgang Benedenrivierengebied18 Voortgang Pannerdensch Kanaal, Neder-Rijn en lek 19 Voortgang IJssel19
5 5.1 5.2 5.3
Risicomanagement en auditing 22 Risicomanagement binnen Ruimte voor de Rivier 22 Beheersingvan risico's op programmaniveau 22 Auditing 26
6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6
De financien van het programma 27 Aigemeen 27 Programmabudget 27 Uitgaven en aangegeven verplichtingen 28 Kasritme Ruimte voor de Rivier 31 Ontvangsten 31 Monitoring post onvoorzien 32
Bijlagen 34 Bijlage 1a 34 Bijlage 1b 35 Bijlage 2 36 Bijlage 337 Bijlage 4 39
1 Inleiding
Het programma
'Ruimte voor de Rivier' is op 15 mei 2001 aangewezen
Groot Project. Conform
de Regeling Grote Projecten wordt
een voortgangsrapportage
opgesteld.
Deze twaalfde
als
ieder half jaar
voortgangsrapportage
gaat over de eerste helft van 2008. De eindverantwoordelijkheid Iigt bij het ministerie
voor het programma
van Verkeer en Waterstaat
medeverantwoordelijkheid
van het ministerie
Ruimte voor de Rivier met
van LNV en het ministerie
van VROM.
De voortgang
van het programma
in termen van scope (Hoofdstuk risicomanagement
en auditing
Hieraan voorafgaand
wordt
relevante ontwikkelingen
Ruimte voor de Rivier wordt 3), planning
(Hoofdstuk
(Hoofdstuk
4),
5) en financien
een korte beschrijving
in de omgeving
beschreven
(Hoofdstuk
6).
gegeven van de
van het programma
(Hoofdstuk
2).
Het afgelopen vaststellen
half jaar stond samengevat
in het teken van 1) het
van het Plan van Aanpak van 14 maatregelen,
initiatiefnemers
2) het door de
indienen van de eerste projectbeslissingvoorstellen
3) het toetsen van deze eerste drie voorstellen 4) het voorbereiden
van de realisatiefase
(SNIP3),
door de programmadirectie,
en 5) het aanscherpen
van
bestaande beleidskaders. In de vorige verslagperiode
lag de nadruk nog vooral op het ondertekenen
van de bestuursovereenkomsten voor de planstudie.
en projectopdrachten
In deze verslagperiode
Plan van Aanpak door de programmadirectie daarmee komt het aantal maatregelen vastgesteld planstudie
als formeel startsein
is voor 14 PKB-maatregelen beoordeeld
waarvoor
PKB afgegeven
op aile relevante stappen. Wanneer
uiterste data voor de projectbeslissing
blijkt die voor een deel van de maatregelen geactualiseerd.
Voor de ingrijpendste
versnellingsmogelijkheden
zal worden
van 2015 te halen. Versnellen
voor de
naar de in de
wordt gekeken, dan
te moeten worden
maatregelen
betekent
dit dat naar
gezocht om de gestelde einddatum
is vooral mogelijk
en
het Plan van Aanpak is
in totaal op 23. In het plan van aanpak is de planning vastgesteld
het
en vastgesteld
door parallel te werken.
Verder is versnelling mogelijk in de periode tussen de indiening van het SNIP3-voorstel en het uitvoeringsbesluit. In de PKB is hier standaard 24 maanden voor aangehouden. anticiperend GWW-sector doordat
bij de voorbereidingen
vastgoedaankopen
Voor een drietal projecten de initiatiefnemer. verwachting
Versnelling
wordt
bereikt doordat
op de realisatie vergunningenaanvragen
is het projectbeslissingsvoorstel
De programmadirectie worden
is betrokken
genomen.
ingediend
heeft deze beoordeeld de projectbeslissingen
door de
evenals een realisatieovereenkomst
korte termijn
gesloten.
kunnen worden
De grootste activiteiten,
uitgaven die in de afgelopen
zal op
van de
(€ 25 miljoen).
zodat de realisatiefase
periode zijn gedaan betreffen
Dit past bij het versnellen van zo snel mogelijk
van start kan gaan na
van de planstudiefase.
loals aangegeven
zijn voor aile grote maatregelen
komsten afgesloten
en is de planstudiefase
Daarmee zijn de procesrisico's risicoprofiel:
De voorbereidingen
zijn dan ook in volle gang.
vastgoedaankopen afronding
door
en naar
Een eerste bestuurlijke
samenwerkingsovereenkomst uitvoeringsfase
en
zijn gedaan.
zullen in het derde kwartaal
Staatssecretaris
in gang zijn gezet, de
van de uitvoering
afgenomen.
bestuursovereen-
goed op gang gekomen. Dit vertaalt zich in het financiele
ten opzichte van de vorige voortgangsrapportage
gedaald van € 376 naar € 304 miljoen.
deel 4 was € 384 miljoen. De laatste 5 verslagperiodes
In de verslagperiode
zijn mogelijke
onduidelijkheden
in de PKB
heeft het
programma geen beroep hoeven doen op de post onvoorzien reservering in tact gebleven.
waarin in de ontwerpfase
is dit
De verwachtingswaarde
en is de
in beleidskaders,
rekening mee dient te worden
gehouden,
weggenomen. Het gaat dan om de Beleidslijn Grote Rivieren en de Leidraad Rivieren.
2 Het programma in zijn omgeving
Het kabinet richt zich op het realiseren van twee samenhangende doelstellingen: 1. Het op het vereiste niveau brengen van de bescherming rivierengebied 2.
tegen overstromingen;
Het leveren van een bijdrage aan het verbeteren kwaliteit
van het
van de rUimtelijke
van het rivierengebied.
Het waarborgen verbetering
van voldoende
van de ruimtelijke
veiligheid kwaliteit
geldt als hoofddoelstelling;
als tweede doelstelling.
Veiligheid Het vereiste veiligheidsniveau
in het rivierengebied
moet uiterlijk in 2015 in overeenstemming maatgevende
Rijnafvoer
zijn gebracht
van Hedikhuizen
in 2015 in overeenstemming
geldt dat het veiligheidsniveau
moet zijn gebracht
3
maatgevende
afvoer van 3.800 m /s bij Borgharen.
maatgevende
afvoer vanuit de Rijn nog verhoogd
toestroom
van de zijrivieren
Voor de toekomst rivierafvoeren
met een
van 16.000 m3/s bij Lobith. Voor het gedeelte van
de Maas benedenstrooms uiterlijk
rond de Rijntakken
met een
Voor de IJssel wordt de met een gezamenlijke
van 250 m3/s.
bestaat de reele kans op een verdere stijging van de
en de zeespiegel. Vanuit die kans moet worden
dat noodzakelijke nieuwe ruimtelijke
toekomstige
maatregelen
worden
voorkomen
belemmerd
door
ontwikkelingen.
Ruimtelijke kwaliteit Naast het bereiken en in stand houden van de veiligheid, tot doel een bijdrage te leveren aan de verbetering kwaliteit
van het rivierengebied
ecologisch
en landschappelijk
beschermde verbetering
natuurwaarden van de ruimtelijke
aantrekkelijker ruimtelijke
en leefbaarder
en het rivierengebied te versterken.
van de ruimtelijke daarmee economisch,
Behoud en ontwikkeling
heeft daarbij bijzondere
aandacht.
van
Door de
kwaliteit
moet het rivierengebied
worden.
Het streven is om water en andere
functies te combineren,
hoofddoelstelling
heeft deze PKB
mits niet strijdig met de
van het riviersysteem,
zijnde de afvoer van Water,
IJs en
Sediment (WIJS). Om de doelstelling
om een b!jdrage te leveren aan de ruimtelijke
te realiseren, adviseert een kwaliteitsteam
kwaliteit
vroeg in het planproces van de
maatregelen
en waar nodig en mogelijk
plaats. De ruimtelijke
kwaliteit
budget voor de betreffende
vindt bijstelling
moet echter wel binnen het taakstellend
maatregel
worden
samengewerkt
met waterschappen,
planstudiefase
is deze samenwerking
Het beheersmodel
provincies en gemeenten.
geeft richting aan de wijze van sturing
grote projecten
aan de sturing en de verantwoording sprake van een programma samenhangende
randvoorwaarden
(veiligheid
en rUimtelijke
verschillende,
samenhangende
programmagedachte
met betrekking
en
Qua sturing is er
kwaliteit)
door
maar qua doelen en
maatregelen.
Vanuit deze
Iigt de focus op het beheersen van deze maatregelen, en de impact van iedere maatregel
tussen maatregelen
op de realisering van de overkoepelende
afzonderlijk
tot het toezicht
van het programma.
dat zich richt op het realiseren van de
doelstellingen
middel van vele onderling
In de
voortgezet.
van grote projecten, de sturingsfilosofie
doelen. am die reden
van het Programma Ruimte voor de Rivier.
wordt gesproken
De sturingsfilosofie Enerzijds worden gehouden
gerealiseerd.
van de PKB Ruimte voor de Rivier is intensief
Bij de opstelling
de verbanden
van de plannen
van het programma initiatiefnemers
op de initiatiefnemers
kent twee hoofdelementen.
gefaciliteerd,
anderzijds wordt toezicht
door middel van toetsing
van hun
voorstellen. In de faciliterende
rollevert het ministerie van V&W ondersteuning om te voorkomen
kennisgebieden,
dat de initiatiefnemers
op
telkens opnieuw
Naast de aandacht voor wet- en regelgeving
het wiel moeten uitvinden.
gaat het onder andere om kaders op het gebied van hydraulische modellen,
de procesaanpak
vergunningenmanagement,
voor de ruimtelijke
kwaliteit,
schaderegelingen,
archeologie
en de inrichting
van het risicomanagement. De basis voor het toetsen van de producten het ministerie
tussen de initiatiefnemer planstudiefase.
van de initiatiefnemers
van V&W is de bestuursovereenkomst en het ministerie
door
die wordt gesloten
en het Plan van Aanpak voor de
Op basis van kwartaalrapportages
vindt verantwoording
plaats en zonodig bijsturing.
In de bestuursovereenkomst staatssecretaris
mogelijk
totale programma
zijn de bepalingen
vastgelegd
maken om de afgesproken
waar te maken.
die het de
resultaten
van het
Conform
de afspraak in de programmaopdracht,
organisatieadviesbureau
heeft een extern
een evaluatie-onderzoek
het algehele functioneren
gedaan ten aanzien van
van de Programmadirectie
Ruimte voor de Rivier
(PDR). Speerpunten
bij dit onderzoek
organisatiestructuur
en -cultuur
lagen op het gebied van
programmadirectie.
Het rapport geeft vooral positieve conclusies ten
en op het interne en externe imago van de
aanzien van de snelle bouw van de organisatie aanbevelingen
ter optimalisering.
en geeft enkele
Deze zijn inmiddels
doorgevoerd.
NURG-programma Inhoudelijk
be staat samenhang
programma
Ruimte voor de Rivier. Met de NURG-projecten
van de veiligheidsopgave
tussen het NURG-programma
reeds gerealiseerd.
voor de Rivier rekening gehouden.
in het
over de uitvoering
Bijlage 4 bevat een overzicht
projecten
met het programma
van de NURG-
Ruimte voor de Rivier.
Besluit Bodemkwaliteit Op 3 december 2007 is het Besluit Bodemkwaliteit
gepubliceerd
in de
Per januari 2008 trad zowel het Besluit bodemkwaliteit
(Bbk) als de Circulaire waterbodemsanering van kracht voor waterbodems voor landbodems
(grond).
bestaande beleidsregels worden
een deel
De minister van LNV rapporteert
van het NURG-programma.
Staatscourant.
wordt
Hiermee is in de PKB Ruimte
kader van het groot project Ecologische Hoofdstructuur
die samenhangen
en het
ingetrokken
2008 in werking.
(baggerspecie)
Met de inwerkingtreding
Actief Bodembeheer
en wordt de uitvoering
Het Bbk is nu
en wordt juli 2008 van kracht van het Bbk wilen
Rijntakken
de
en Maas (ABR&M)
van het grondverzet
vergemakkelijkt.
Leidraad Rivieren De Leidraad Rivieren en de onderliggende gepubliceerd
in de Staatscourant
wordt gebruikt
bij het ontwerp
dan wel verlegd
of aangelegd
de hand van de Ontpoldering Westenholte
Technische
op 31 oktober
heeft voor de dijkontwerpen.
waarbij
alsmede
Overdiepse
wordt onderzocht
zijn
2007. De Leidraad Rivieren
van rivierdijken, worden,
Rapporten
deze versterkt
bij rivierverruiming.
Aan
Polder en Dijkverlegging
in hoeverre de nieuwe Leidraad gevolgen De resultaten
worden
in de volgende
VGR
besproken.
Kader Richtlijn Water Het Plan bureau voor de Leefomgeving van Verkeer en Waterstaat waterbeheerders
heeft in opdracht
de maatregelen
doorgelicht,
chemisch schoon en ecologisch
van Nederlandse
die moeten leiden tot het realiseren van gezond water. De maatregelen
om te voldoen aan de Europese kaderrichtlijn ante evaluatie
zijn nodig
Water (KRW). In haar ex-
KRW heeft het Plan bureau Leefomgeving
welke maatregelen
van het ministerie
in beeld gebracht
op basis van bestaand en nieuw beleid een significante
bijdrage leveren aan het realiseren van de doelen van de KRW. Hieruit blijkt dat Ruimte voor de Rivier een aanzienlijk maatregelenpakket
aandeel heeft in het totale
voor de rijkswateren.
Beleidslijn Grote Rivieren Om de PKB te kunnen uitvoeren
moet zeker zijn dat de werkzaamheden
de nieuwe en in de bestaande buitendijkse bestaande richtlijnen.
gebieden
In het Landelijk Bestuurlijk
(LBOH) van 11 juni is overeenstemming
passen binnen de
Overleg
Hoogwater
bereikt over een voorstel om in de
Beleidregels grote rivieren een bepaling op te nemen waarvan dat voor activiteiten
ter uitvoering
van de goedgekeurde
PKB in beginsel de Wbr-vergunning voorkomen
dat na goedkeuring
in
plannen van de
zal worden verleend.
van de PKB-plannen
het gevolg is
Daardoor
wordt
een hertoets gaat
plaatsvinden.
Hoogwaterrichtlijn loals
in de vorige voortgangsrapportage
is aangegeven
2007 de Richtlijn Overstromingsrisico's van de EU. Tevens is aangegeven gevolgen
voor het programma
voor het programma veiligheidsnormen,
gepubliceerd
dat onderzocht
is op 6 november
in het Publicatieblad
wordt wat hiervan de
zijn. Gebleken is dat er geen gevolgen
maar verplicht
brengen van overstromingsrisico's en overstromingsrisicokaarten
per stroomgebied
tot (a) het in beeld
met behulp van overstromingsgevaar-
en (b) het in beeld brengen van de
beheersing van deze risico's in overstromingsrisicobeheerplannen. eerste generatie
zijn
Ruimte voor de Rivier. De Richtlijn bevat geen
van deze plannen, gereed uiterlijk
De
in 2015, zullen zich
richten op de periode na 2015 wanneer het programma
al zal zijn
afgerond.
Wet RUimtelijke Ordening Per 1 juli 2008 is de nieuwe Wet ruirl\telijke
ordening
in werking
getreden.
Op grond hiervan kunnen rijksinpassingsplannen (rijksbestemmingsplannen)
en provinciale
inpassingsplannen
worden
vastgesteld. Voor procedures projectbesluiten
betekent
de administratieve VROM)
met als planologische
basis inpassingsplannen
dit dat vanaf 1 juli 2008 volgens de nieuwe WRO
onteigeningen
plaats vinden op grond van titel IV (via
en niet langer volgens titel lIa (via V&W).
van de genoemde
nieuwe regels worden
De media krijgt toenemende de Rivier~ bijvoorbeeld natuurproject
Omtrent
procesafspraken
aandacht voor het programma
naar aanleiding
Noordwaard
en/of
door lijne
van de opening Koninklijke
de toepassing gemaakt.
Ruimte voor
van het
Hoogheid
Prins Willem
Alexander.
Ook de uitspraak van de Raad van State over de MER-
procedure van het project Zuiderklip Op maatregelniveau betrokkenen programma
heeft veel persaandacht
wordt zoveel mogelijk
(bewoners
en bedrijven)
te bevorderen.
informatie
teneinde
gekregen.
verschaft
de voortgang
aan
van het
3 De Scope van het programma In VGR 9 is uitgebreid
ingegaan op de scope van het programma
voor de Rivier. In de daarop volgende
Voortgangsrapportages
alleen mutaties in de scope apart in dit hoofdstuk scopemutatie
Een
is aan de orde wanneer de scope in de projectbeslissing
(5NIP-3) afwijkt maatregel,
vermeld.
Ruimte
worden
van die in de PKB. De scope beperkt zich tot type
locatie van de maatregel,
maatregelgebied
ruimtelijke
bestemming
van het
en de MHW-taakstelling.
PKB deel 4 Ruimte voor de Rivier, die op 26 januari 2007 in werking getreden,
is het vertrekpunt
Bij de vaststelling abusievelijk ditzelfde
voor de scope van het programma.
van de PKB-maatregel
'Ontpoldering
geen rekening te zijn gehouden
plangebied.
dijkverbetering
Noordwaard'
met het dijkvak 5teurgat
Inmiddels wordt er aan gewerkt
mee te nemen in het programma.
blijkt in
om deze
De inzet is dit vooralsnog
te realiseren binnen het best~ande budget van de maatregel Noordwaard'.
is
'Ontpoldering
- Dijkverbetering Noordwaard
Steurgat opnemen in ontpoldering
4 De planning en voortgang van het programma
De mijlpalen van het programma SNIP-fasen die het Ministerie belangrijkste
hangen nauw samen met de zogenaamde
van Verkeer en Waterstaat
onderscheidt.
De
mijlpalen vanuit de Spelregels voor Natte
Infrastructuurprojecten projectbeslissing uitvoeringsfase
(SNIP 3), het voorbereidingsbesluit (SNIP 4), het uitvoeringsbesluit
opleveringsbeslissing de planstudiefase realisatiefase.
(SNIP 2A), voor de
(SNIP 5) en de
(SNIP 6). De projectbeslissing
markeert
en het begin van de voorbereidingen
Volgend
bestuursorgaan
(SNIP) zijn de variantkeuze
op de projectbeslissing
een publiekrechtelijk
het einde van
voor de
neemt het betreffend
projectbesluit
tot het treffen
van de
maatregel.
In het overzicht op de volgende twee pagina's is de voortgang
per maatregel
aangegeven. Met de kleuren groen, oranje en rood wordt vertraging of versnelling in de planstudiefase geprognosticeerd opgenomen
data voor projectbeslissingen.
in relatie tot de in de PKB
Indien de hier genoemde data
afwijken van de PKB wordt dit in bijlage 3 toegelicht.
Groen betekent een
versnelling met drie maanden of meer. Oranje betekent een vertraging voor de totstandkoming
van de projectbeslissing met 3 tot 12 maanden en rood
betekent een vertraging van de projectbeslissing met 12 maanden of meer.
Voor een aantal maatregelen moet de in de PKB genoemde datum voor de projectbeslissing worden geactualiseerd. In bijlage 3 zijn de planningsmutaties voor deze maatregelen opgenomen en verklaard. In onderstaand overzicht is aangegeven om welke maatregelen het hierbij gaat door een asterisk te plaatsen in de kolom 'prognose datum projectbeslissing'.
Maatregelen BasispakketBevoe de eza en en initiatiefnemers
Ri"kswaterstaat
Snip2a
De Tollewaard
Ri"kswaterstaat
Snip 2a in voorbereiding
032010
Ri'kswaterstaat
Snip 2a in voorbereiding
01 2010 (*)
Machinistenschool
Eist
in voorbereiding
01 2010 (*)
Middelwaard
(*)
Maatregelen BasispakketBevoe de eza en en initiatiefnemers Nr
25
27 28 29 30
Naam maatre el Uiterwaardvergraving Honswijkerwaarden, stuweiland Hagestein, Hagesteinse Uiterwaard Heerenwaard Dijkverbetering Neder-Rijn Geldersche Vallei
032009 en
Waterschap Vallei en Eem
37
Aangehouden /noodzaak bezien afhankelijk van h draulisch effect andere maatre elen
Dijkverbetering Neder-Rijn / Betuwe / Tieler- en Culembor erwaard Dijkverbetering Neder-Rijn / Arnhemse- en Vel sebroek Dijkverbetering Lek / Betuwe / Tieler- en Columbor erwaard Dijkverbetering Lek / Alblasserwaard en de Vi"fheerenlanden Dijkverbetering Lek / Lopiker- en Krim enerwaard Veluwe
36
(*)
Provincie Utrecht
Waterscha Veluwe Gemeente Deventer
35
Prognose datum projectbeslissing
Initiatiefnemer
Snip 2a in Snip 2a in voorbereiding Snip 2a in voorbereiding
Uiterwaardvergraving Keizers- en Stobbenwaarden en Olsterwaarden Hew water eul Veessen-Wa enveld Uiterwaardvergraving Scheller en Oldeneler Buitenwaarden
38
Di'kverle
39
Zomerbedverla
in
Hondsbroeksche
Westenholte in
Beneden-lJssel
Plei'
01 2011 (*) 032008
(*)
032008
(*)
01 2012 Gereed
Prognose oordeel
SNIP 6 Opleverbesluit
en overdracht
naar
eindbeheerders
Huidige prognose
uiterste data voor de pro;ectbeslissing
Voor de maatregelen
Keizers en 5tobbenwaarden
PKB data van de pro;ectbeslissingen
(zie bi;lage 3 voor toelichting)
(van 1-72007
naar 1-12009)
aangepast aan de besluitvorming
hierover.
en Lent (van 1-7-2007
naar 1-7-2008)
waren de
Aan het einde van de verslagperiode een ondertekende
een vijftal dijkversterkingen, uiterwaardvergraving en wordt
Iigt voor bijna aile PKB-maatregelen
bestuursovereenkomsten
of projectopdracht.
de kadeverlaging
Meinerswijk
Biesbosch en de
Iigt er nog geen bestuursovereenkomst
bezien of al dan niet een bestuursovereenkomst
te worden
en of de maatregel
In de verslagperiode
zijn veel Plannen van Aanpak vastgesteld.
het eind van de vorige verslagperiode
Voor drie maatregelen
is het projectbeslissingsvoorstel
Het gaat om Ontpoldering
Westenholte
Buitenwaarden.
lijken vooral mogelijk
van het SNIP3-voorstel
worden
Polder,
en het uitvoeringsbesluit;
werkzaamheden
Zo wordt
gelijktijdig
met de ter visielegging
een
gedaan tussen de
van de SNIP3 en het sluiten van de realisatieovereenkomst
hoofdvergunningsaanvragen
te
in de periode
in de PKB standaard 24 maanden is aangehouden.
aantal uitvoeringsvoorbereidende
in
Scheller en Oldeneler
Daarmee staan deze op de drempel om de realisatiefase
tussen de indiening
indiening
is voor in
(SNIP3) ingediend
Overdiepse
en Uiterwaardvergraving
starten. Versnellingsmogelijkheden
waarvoor
dient
Stond aan
de teller op 9, inmiddels
het Plan van Aanpak vastgesteld.
Dijkverlegging
afgesloten
anderszins vorm kan krijgen.
totaal 23 maatregelen
de verslagperiode.
Aileen voor
van het projectbesluit,
en zo de
bij het bevoegd gezag aangevraagd.
Aigemeen Aile maatregelen Millingerwaard
in deze riviertak vorderen, en Suikerdam
Dijkteruglegging
zij het wat betreft
Lent
In de verslagperiode
is de bestuursovereenkomst
Nijmegen
getekend.
Veel tijd is gestoken in de opstelling
ruimtelijk
plan. Samen met de initiatiefnemer
mogelijkheden
Lent,
met enige vertraging.
voor versnelling
teneinde
wordt
oplevering
ultimo 2015 te kunnen realiseren. In de afgelopen van het benodigde
vastgoed aangekocht.
hierin een verdere versnelling
met de gemeente van een breed
nu gezocht naar veiligheidsniveau jaren is al wel circa 50%
In de afgelopen
verslagperiode
aangebracht.
Suikerdam en Millingerwaard De maatregelen Millingerwaard
obstakelverwijdering
Suikerdam en uiterwaardvergraving
hebben een nauwe relatie met de allopende
NURG-
is
projecten
in het gebied. Om die reden is ook gekozen voor een verbinding
van deze maatregelen
met de NURG-projecten.
Omdat de verbinding
tevens een risico vormt voor de aan tijd gebonden projecten
is in het Plan van Aanpak nadrukkelijk
ontkoppelmogelijkheid
Ruimte voor de Rivier
een
ingebouwd.
Aigemeen Twee maatregelen momenteel
in dit gebied, Avelingen
de voorkeursvariant
Polder is een projectbeslissingsvoorstel bestuursovereenkomsten met waterschap
en Noordwaard,
uit en voor de ontpoldering ingediend.
met waterschap
Oude Maas/Hoeksche
Putten wordt de samenhang (HWBP) bezien en wordt bestuursovereenkomst Voor de maatregel
Overdiepse
De
Rivierenland
Brabantse Delta in voorbereiding.
dijkverbeteringen
werken
zijn getekend
en
Voor de
Waard en Oude Maas/Voorne
met het Hoogwaterbeschermingsprogramma
nagegaan in hoeverre dit een
overbodig
maakt.
Berging op het Volkerak
Zoommeer
is het Plan van
Aanpak vastgesteld.
Ontpoldering
Noordwaard
In de verslagperiode
is veel aandacht
uitgegaan
laatste plaats omdat prins Willem-Alexander belangstelling
het aangrenzende
naar het project.
op 7 mei onder grote
natuurproject
Noordwaard
Gebleken is dat het project meer tijd vergt dan aanvankelijk afgegeven
datum van Q1 2009 voor de projectbeslissing
enige maanden opschuiven.
Dit komt o.a. doordat
westen van het Steurgat (scopewijziging integraal
onderdeel
werkendeweg
Niet in de
heeft geopend. ingeschat.
De
zal waarschijnlijk
de dijkversterking
t.o.v. PKB; zie hoofdstuk
ten
3)
wordt van het project. Verdere oorzaak is dat
onderkend
wordt welk~ detaillering
(eerste) Rijksinpassingsplan
en tijdsbeslag
uit de nieuwe Wet Ruimtelijke
het
Ordening
vraagt.
Ontpoldering
Overdiepse
De provincie ingediend.
De Staatssecretaris
Overdiepse
heeft haar projectbeslissingsvoorstel neemt de projectbeslissing
Polder wanneer de raming definitief
De provincie de Overdiepse voorziene
Polder
Noord-Brabant
Noord-Brabant
(SNIP3)
/ SNIP3 voor
is.
werkt aan een provinciaal
inpassingsplan
voor
Polder (in plaats van het in de PKB onder de vorige WRO
gemeentelijke
uitvoeringsbesluiten
bestemmingsplan).
Daarnaast zal de provincie
de
gaan coordineren.
Zuiderklip Het project loopt vertraging bestemmingsplanbesluit
op nu de Raad van State het
nietig heeft verklaard
wegens het ontbreken
van
een MER. Het project is stilgelegd
totdat
de MER-procedure
Dit kan in principe snel, omdat de inhoudelijke De oplevering
is doorlopen.
gegevens al aanwezig
zijn.
nu uiterlijk 2010.
wordt
Aigemeen Zowel voor de uiterwaardvergravingen Middelwaard
en De Tollewaard)
Midden-Waal,
Waal-Fort
(Doorwerthsche
door fases te combineren.
De Plannen van Aanpak van deze maatregelen Voor de maatregel
Meinerswijk
zijn in de verslagperiode niet medio 2008, zoals
wordt
in de vorige VGR is gemeld, maar eind 2008 duidelijk Arnhem
het initiatief
de EMAB-status. worden
voor de maatregel
Vervolgens
gesloten.
Dit vormt
van de maatregel
nog geen bedreiging
uiterwaardvergraving
om een bredere gebiedsinrichting
regionale samenwerking
ingediend,
bij Vianen is door de provincie
De voordelen
meer waterstandsdaling
worden
Hagestein,
Utrecht
te kunnen realiseren. De
heeft inmiddels geleid tot een breedgedragen
voor een zomerbedverlaging.
waterstandsdaling
voor het opleveren
stuweiland
De geplande
gemaak10 Weliswaar
van
en Heerenwaard
aangegrepen
wordt
afhankelijk
kan al dan niet een bestuursovereenkomst
Honswijkerwaarden
uiterwaard
of de gemeente
op zich neemt,
2015.
uiterlijk
Uiterwaardvergraving Hagesteinse
(Waalbochten,
S10Andries en Beneden Waal) in dit gebied wordt
actief gezocht naar versnellingsmogelijkheden
vastgesteld.
Waarden,
als voor de kribverlagingen
gerealiseerd
zal vertraagd
en er worden
minder kosten
een projectbeslissingsvoorstel
maar de verwachte
plan
van het plan zijn groot: er
oplevering
(SNIP3)
van de
kan mogelijk al in 2011 worden
gerealiseerd.
Aigemeen In het IJsselgebied zijn de eerste projectbeslissingsvoorstellen ingediend
voor de dijkverlegging
Scheller en Oldeneler
Westenholte
Buitenwaarden.
(SNIP3)
en de uiterwaardvergraving
De overige planstudies
zijn in volle
gang.
Dijkverlegging
Westenholte
en Uiterwaardvergraving
Scheller en Qldeneler
Bu itenwaarden De provincie
Overijssel en de gemeente
de dijkverlegging Oldeneler
Westenholte
Buitenwaarden
een projectbeslissingsvoorstel
Ten behoeve van een soepele overgang bestuurlijke
Zwolle hebben voor respectievelijk
en de uiterwaardvergraving
samenwerkingsovereenkomst
Scheller- en (SNIP3) ingediend.
naar de realisatiefase ontwikkeld
is een
die naar verwachting
in de komende verslagperiode
door betrokken
ondertekend.
Deze overeenkomst
maatregelen
worden gehanteerd.
Veessen-Wapenveld
In de planstudie
wordt de uitwerking
van de maatregel
conform
december 2006. Middels afgesproken dat inrichtingsdiscussies Deze toetsmomenten vastgestelde
toetsmomenten
met
wordt voorkomen
te lang duren en de voortgang zijn ook geexpliciteerd
watervoerende
Overigens
Zomerbedverlaging Hoogwatergeul
wordt
belemmerd.
in het in deze verslagperiode
geul afgevallen
is als een van de mogelijke
gaat de PKB zelf ook al uit van agrarisch gebruik.
Beneden-lJssel en alternatieve
maatregel
Kampen
In de verslagperiode Zomerbedverlaging eventueel
gecombineerd
de motie Eigeman van 19
Plan van Aanpak. Grote onrust bij agrariers heeft ertoe geleid
dat een frequent varianten.
partijen wordt
zal tevens als model voor de overige
Hoogwatergeul
de bred ere gebiedsontwikkeling
regionale
is voor de Hoogwatergeul IJssel de benodigde
omwisselbesluit
voor besluitvorming
Kampen en de
informatie
verzameld
om een
te kunnen nemen. De belangrijkste
ten gunste van de Hoogwatergeul
punten die
Kampen nog
resteren zijn de volgende: • •
sluitende financiering, hydraulisch
omdat aanvullende
effect van de hoogwatergeul
zijn om de zomerbedverlaging
•
overbodig
te maken;
mogelijke
hydrologische
Dijkverleggingen Hoogwatergeul
middelen
Cortenoever
Kampen moet voldoende
effecten.
en Voorster
Klei en alternatieve
en de ruimtelijke
reservering
voorstel dat de regio in de verslagperiode
Zutphen
heeft uitgewerkt, in combinatie
voor de lange termijn.
gaat uit van een dijkverlegging
met een buitendijkse
Omwille
op de Voorsterklei
voor. Deze combinatie
opgaven die in dit gebied liggen qua veiligheid,
Daarom worden de mogelijkheden dijkverleggingen waterstanddaling
als de buitendijkse zowel voor'de
van 3
wonen en infrastructuur.
van uitvoeren
met 10 cm (30%)
onderzocht
kwaliteit
bieden voor de
korte termijn echter niet in de vereiste waterstandsdaling: wordt ter hoogte van de Voorsterklei
bij
van ruimtelijke
kan voor de lange termijn een oplossing
volgorde
Het
geul ter hoogte van
van overwegingen
stelt de regio deze uitvoeringsvolgorde
De door de regio voorgestelde
voor de
in een Intergemeentelijke
voor de korte termijn en een dijkverlegging
voor de lange termijn.
maatregelen
maatregel
Zutphen
dijkterugleggingen
Cortenoever
zijn;
IJssel voor de korte termijn
De regio is bezig met het opstellen van een alternatief
Structuurvisie
benodigd
resulteert
voor de
de taakstelling niet gehaald.
om zowel de beide
geul uit te voeren, om de
korte als de lange termijn te realiseren en
ook aan de regionale wensen tegemoet
te komen.
5 Risicomanagement en auditing
Risicomanagement
maakt een belangrijk
van het programma
onderdeel
uit van de beheersing
Ruimte voor de rivier. Risico's die zich daadwerkelijk
voordoen
kunnen immers van invloed zijn op de scope, de planning
financien
van het programma.
programmaniveau
op programmaniveau gegroepeerd aangegeven
De risico's worden gemonitord
als op maatregelniveau.
thema's.
welke beheersmaatregelen
zowel op
Basis voor de risicobeheersing
is het risicoregister
naar inhoudelijke
of de
waarin de programmarisico's
zijn
Per risico is daarin tevens worden
getroffen.
Het risicoprofiel
is voor zover mogelijk gekwantificeerd.
In de bestuursovereenkomsten de verantwoordelijkheid de keuze, uitvoering
programmabrede programmaniveau maatregelrisico's
uitgangspunten.
vragen zijn opgenomen
Onderscheiden
gericht.
periodiek
die om beheersing
in het risicoprofiel.
van de voortgang
belangrijkste
De overige
4.
zijn gegroepeerd
worden endogene
naar inhoudelijke
en exogene risico's. Endogene
gericht moet zijn op de gevolgen
exogene risico is de autonome
vastgoed en bouwkosten.
prijsstijging
opgenomen
voor de uitgavenkant
van het programma
Voor de belangrijkste
endogene
gemaakt
van het risico. Het op het gebied van
met de mogelijke
risico's, waarvan de beheersing
naar gevolgen
in tabelvorm
gevolgen
ten opzichte van het budget.
instantie een taak is van de programmadirectie
naar geld is hieronder
kan oorzaak
In VGR 13 wordt evenals in VGR 11 een analyse
van de actuele prijsontwikkeling
een inschatting
op
van de
Exogene risico's kennen een niet-be"invloedbare
zodat de beheersing
In
Twee keer per
risico's kennen een be"invloedbare oorzaak waarop de beheersing worden
en
een risicosessie volgens de
zijn bij de beschrijving
De risico's op programmaniveau thema's.
per maatregel
dat de initiatiefnemer
Maatregelrisico's
in hoofdstuk
is
beheersmaatregelen.
en beheersmaatregelen.
iedere initiatiefnemer
behandeld
met initiatiefnemers
voor de risicoanalyse
is ook vastgelegd
over de risicoanalyse
jaar organiseert
maatregelen
vastgelegd
en evaluatie van bijbehorende
de overeenkomsten rapporteert
en projectopdrachten
in eerste
Ruimte voor de Rivier, is
in tijd en geld. De kwantificering
weergegeven.
Thema's Bedragen in
€
PKB4 C€J
Verwachtlngswaarde
Verwachtingswaarde
verwachtingswaarde
begin verslagperiode
Einde verslagperiode
mln Procesrisico's
96,9 116,4
64,6
Grond
87,6
20,5 74.4
Vastgoed
40,0
23,4
20.3
Hydraulica/
54,2
51,4
50.4
11,1
6,6
5.6
-
6,9 19,4
10.6
65,4
65,4
65.4
384,2
325,3
253,8
50,5
50,5
375,8
304,3
Dijken Natura 2000/ KRW Overige Markt
&
6.6
aan bestedinl! Echt onvoorzien Subtotaal Opgetreden risico's Totaal
384,2
Uit bovenstaande programmarisico's
tabel blijkt dat de verwachtingswaarde in de verslagperiode
meer dan 70 min. euro. Bij aile thema's financiele
voor de
fors neerwaarts
is bijgesteld
is de kans van optreden
risico's verlaagd met vooral een uitschieter
met
van
bij de procesrisico's.
Procesrisiw's De procesrisico's afgenomen. afgesloten financiele
zijn met het vorderen
Voor aile grote maatregelen en is de planstudiefase
van de planstudiefase
ook al goed op gang gekomen.
risico's, die vooral kunnen voortkomen
aanpak (in termen van besliskracht sterk verminderd.
De grootste
herleiden tot de verminderde werken aan eindbeheerders
en kennis en kunde), zijn inmiddels
kans dat de overdracht
risicoprofiel
is te
van de gerealiseerde
niet soepel gaat. Die kans is gedaald doordat
zal plaats vinden.
beperkt dat er vertraging
De
uit een niet adequate
daling in het financiele
nu reeds overleg is over de voorwaarden eindbeheerder
duidelijk
zijn bestuursovereenkomsten
waaronder
overdracht
aan de
Hiermee wordt tevens het risico verder
optreedt
bij de faseovergang
van de planstudie-
naar de realisatiefase.
De tijdrisico's
zijn nog steeds dominant
binnen dit thema en de grootste
risico's doen zich voor in de periode na de projectbeslissing. vergunningverlening van de projecten.
na SNIP3 vormt een groot tijdrisico Ais beheersmaatregel
samenwerkingsovereenkomsten coordinatieregeling beroepsprocedure
De
voor de voortgang
is daarom ingezet op bestuurlijke
met Bevoegd Gezagen en op de wettelijke
volgens de WRO, waarin geregeld is dat slechts een op verschillende
beschikkingen
kan worden
ingesteld.
Belangrijke
beheersmaatregel
facilitering
aan de initiatiefnemer.
handboek
inzake vergunningenmanagement
initiatiefnemers
voor een soepele procesgang
is gepresenteerd
voornemen
opgesteld
en toegelicht.
gewezen om vergunningverleners een verklaring
is ook de
Onder andere is in de verslagperiode dat aan de
Initiatiefnemers
zijn erop
zo vroeg mogelijk te betrekken
van het bevoegd gezag te verkrijgen
tot het afgeven van de benodigde
een
omtrent
teneinde
het
vergunningen.
Vastgoed De vastgoedrisico's
kennen primair een tijdscomponent,
dat de grond niet tijdig vrij beschikbaar
namelijk het risico
is voor de realisatie van het werk.
Cruciaal daarbij is een tijdige start van het onteigeningstraject. verslagperiode
is de procedure
onteigeningen
die naar verwachting
opgesteld
en vastgesteld
onteigeningsprocedure planologische
van de maatregelen
waardoor
provinciaal betekent
en/of
gevoerd.
op grond van
Bij een groot deel
onteigening
van het ruimtelijk
met als
projectbesluiten
van VROM worden
of Rijksinpassingsplan)
daarom pas kunnen
plan (bestemmingsplan,
dan wel
in plaats van bij de tervisielegging.
Dit
enkele maanden extra doorlooptijd.
Het tijdig voorhanden succesfactor gronden.
hebben van compensatiegronden
voor minnelijke
verwerving
In de verslagperiode
start van de administratieve diverse maatregelen de eigenaren worden
onteigeningsprocedures
zal de administratieve
starten na vaststelling
van de nieuwe WRO per 1
heeft voor de administratieve
basis inpassingsplannen
titel IV via het ministerie
voor de
op zijn vroegst in de loop van 2009
starten. Nieuw feit is dat de inwerkingtreding juli 2008 ook consequenties
In de
is per maatregel onteigeningen
een inventarisatie
in kaart is gebracht.
ruilbedrijven
worden
prestatieafspraken
eigenaren.
is vastgelegd
aangeboden.
het kritieke pad naar de
inzichtelijk
uitgevoerd
in de verslagperiode
(DLG) heeft afgesloten
gemaakt en is bij
waarbij de behoefte
van
In het contract
dat de
met de Dienst Landelijk Gebied
dat voor 2008 zes geschikte
Voor 2009 wilen
met DLG op dit gebied worden
nieuwe aanvullende
afgesloten.
actieve aanpak op dit gebied moet worden voorkomen agrarische bedrijven
en
Hiermee kan een geschikt aanbod
gedaan voor de betreffende
programmadirectie
is een belangrijke
van agrarische bedrijven
hun bedrijfsvoering
Door een
dat gezonde
moeten stopzetten.
Hydraulica Het risico dat de in de PKB per maatregel uitgedrukte Doordat
veiligheidsdoelstelling
de planstudiefase
Voor acht maatregelen gerealiseerd gerealiseerd.
vordert,
in cm's MHW-waarde
niet wordt gerealiseerd, zijn inmiddels
is inmiddels duidelijk
en dat soms zelfs een overmaat Voor de andere. maatregelen
vermindert.
al veel data beschikbaar.
dat de taakstelling aan rivierverruiming
wordt wordt
is nog geen uitspraak te doen
gezien de fase waarin het ontwerpproces eventuele
additionele
maatregelen
zich bevindt.
De reservering
is daarom voorlopig
voor·
gehandhaafd.
Grondrisico's Het risico bestaat dat er niet tijdig voldoende toepassing
van overtollig
bodemmateriaal.
het Besluit bodemkwaliteit verminderd. verplichtingen
wordt
het "Uitvoeringskader
deze zomer vastgesteld.
in het beheergebied en Maas (ABR/M)".
de komende verslagperiode
"Actief
De beleidsregels
worden
Het uitvoeringskader Bodembeheer
terzake wilen
ingetrokken.
met behulp van het uitvoeringskader
welke
(Wbb) gelden voor
van Rijkswaterstaat.
neemt dan de plaats in van de beleidsregels Rijntakken
van
Bbk - circulaire
Dan is duidelijk
vanuit het Bbk en de Wet Bodembeheer
grondverzet
zijn voor de
(Bbk) per 1 januari 2008 is het risicoprofiel
Naar verwachting
waterbodemsanering"
bestemmingen
Met de inwerkingtreding
daartoe in
De risico-inschatting
Bbk worden
zal
herijkt in de komende
verslagperiode. Doordat
het programma
programma Milieubeheer) verdwenen
maximaal inzet op de werking
niet voornemens te ontwikkelen
van het Bbk, is het
om depots onder het Wm-regime en is het bijbehorende
dat extra eisen worden
(Wet
risico nagenoeg
gesteld aan isolerende voorzieningen
als
gevolg van de nieuwe grondwaterrichtlijn.
Natura 2000 De versterking
van de ruimtelijke
kwaliteit
voor de Rivier laat het risico onverlet waterstandsverlaging ontwikkeling aansluiting
als nevendoelstelling
dat de doelstelling
op gespannen voet kan staan met het behoud en de
van Natura 2000 waarden.
Voor het maken van de
tussen Natura 2000 en veiligheid/Ruimte
verslagperiode beheerplannen
voor de Rivier is in de
veel werk verzet in de vorm van het Koepelplan
2000 Rijntakken.
Dit bevat bindende
bestuurlijke
voor de Natura 2000-gebieden
periode 2009-2015.
van Ruimte
van de
afspraken
Natura
over de
langs de Rijntakken
voor de
Deze afspraken behelzen vooral de volgende
onderwerpen: •
Wijze waarop veiligheid voor de lange termijn),
(realisering
PKB RvR, inclusief de reserveringen
KRW en natuur in het rivierengebied
worden
afgestemd; • •
Vastleggen van bijdragen van beleid en projecten aan Natura 2000; Kaders voor de vergunningverlening Natuurbeschermingswet.
De definitieve
versie van het Koepelplan
zal naar verwachting
komend half jaar worden vastgesteld door het Bestuurlijk Bovenrivieren (BOB) en worden gepubliceerd.
in het
Overleg
In de verslagperiode de volgende
zijn audits uitgevoerd
op de Plannen van Aanpak van
maatregelen:
Dijkverleggingen
Cortenoever
en Voorster
Kribverlagingen
Waal en Pannerdensch
Hoogwatergeul
Veessen Wapenveld;
Zomerbedverlaging Berging Volkerak
Klei;
Kanaal;
Beneden-lJssel; Zoommeer;
Uiterwaardvergraving
Middelwaard;
Uiterwaardvergraving
Tollewaard;
Uiterwaardvergraving
Doorwertsche
Obstakelverwijdering
machinistenschool
Obstakelverwijdering
Suikerdam en Polderkade
De auditresultaten
zijn gebruikt
Waarden; Elst;
bij de vaststelling
naar de Zandberg.
van de Plannen van
Aanpak. Aile Plannen van Aanpak zijn in de verslagperiode waarbij waar nodig aanvullingen
zijn aangebracht
vastgesteld.
of nadere afspraken
zijn
gemaakt.
In de verslagperiode tussentijdse
is op verzoek van de programmadirectie
audit uitgevoerd
op de voortgang
Reden voor deze tussentijdse de planstudiefase
audit is de geactualiseerde geaccepteerd.
audit was de aangekondigde
door de projectorganisatie
een
bij het project Noordwaard.
Noordwaard.
planning gevalideerd
vertraging
van
Op basis van de
en is de vertraging
6 De financien van het programma
In dit hoofdstuk
wordt
programmabudget, verplichtingen,
ingegaan op de ontwikkelingen
de programma-uitgaven
en de toegezegde
van het
en de aangegane
en gerealiseerde
ontvangsten
in de
periode van 01 januari 2008 tot en met 30 juni 2008. De diverse bedragen worden
weergegeven
uiteindelijke
in miljoenen
nauwkeurigheid
optellingen
euro's met een decimaal, zodat de
100.000
euro is. De weergave
veroorzaakt
bij
kleine afrondingsverschillen.
In de verslagperiode
is het budget aangepast met de prijsindex
aanpassingen
bruto
(lBOI). Verder is € 10 miljoen als bijdrage voor
overheidsinvesteringen
aan de Hanzelijn (ten gunste van de aanleg van de
hoogwatergeul Kampen) in mindering gebracht op het budget voor Ruimte voor de Rivier. In december 2005 zijn afspraken gemaakt tussen de ministers
van VROM
de aanpassingen
en V&W
en de gedeputeerden
van de Hanzelijn
van Overijssel
om te anticiperen
over
op de aanleg van
de by-pass voor de IJssel bij Kampen.
39,2 59,7 2.030,8 105 6
39,2 59,7
.
2.040,8 105 6
.
$phCiV;Lpf~J~dl'liudgd tlril>'1;'",
1),;1vti;!« ?;~~
<'/n?
,'~
U
:~~/
c~+245,a ;~;::?l;K«?
. ~~,"." ;1HLn· %?~/{8{ffi?~ ~
,":'
??
Het programmabudget hanteert 37%).
,
nu € 2.273,4
dat de verwachte
VGR. Deze oorspronkelijke
Infrastructuur).
scherper worden
Naarmate
loals in ge vorige VGR gedaan is, worden
genomen
Het programma
(in de PKB was dit nog uitgaven
uitgaven
naar aanleiding
projectbeslissingen
wilen
ook de
PRI-systematiek
ervan (Project
het project vordert zal de raming
en moet de bandbreedte
namelijk 25% bij de variantkeuzebeslissing
verwachte
?
raming en de actualisatie
vinden plaats aan de hand van de vastgestelde Ramingen
miljoen.
tussen € 1,4 miljard en € 3 miljard. lie hiervoor
voorgaande
;;~?~t: ~~;?~»;
~:/:,
in de raming van 34,5%
betekent
',/;0t,,;;:~tg\t:!$:<4
,;Ui;1S'i'3;1% \'l".i.%;%:,m'U+1 (;j«f/,%:,:;1JfJfi3ff~{/
%?
bedraagt
een bandbreedte
De bandbreedte
uitkomen
, %
39,2 60,1 2.066,1 107 9
0,4 35,3 2 3
navenant
minder worden;
en 15% bij de projectbeslissing.
in de komende
periode de
van de actuele prijsindex
geactualiseerd
en de dan
en afgezet tegen het budget.
In tabel 6.2 zijn de uitgaven verslagperiode uitgaven
in de verslagperiode
betreffen
Dijkteruglegging
de bijdrage aan het Groenfonds worden
Lent en hetzelfde
(€ 10 miljoen),
gefinancierd.
Grootste
van € 23 miljoen waarvan € 10
de vastgoedtransacties
vastgoedaankopen
In de
van € 41,3 miljoen uitgegeven.
is een totaalbedrag
miljoen voor de maatregel
aangegeven.
bed rag voor
waar uit lopende
De uitgaven
zijn in Iijn met het
geplande kasritme voor het 1 e halfjaar 2008. Ten laste van het programmabudget scope van het programma een perceel aangekocht termijnreservering
vallen. In de verslagperiode
tegen marktwaarde
die door de gemeente
het bestemmingsplan ontwikkeling
zijn kosten gemaakt die buiten de
was afgedekt.
Zaltbommel
HoofdWaterSysteem
worden
gecorrigeerd
(HWS).
nog onvoldoende
Hiermee is een ongewenste
voor de lange termijn voorkomen.
het derde kwartaal
is voor € 0,9 miljoen
ten behoeve van de lange
Deze uitgaven
naar artikel 11,
zullen in
in
mifgaven Ruimte , Iter ~' ~"
,
~ ?:?
~?;N?~? "/????
ae"~ivier(I mlrt ItlW B1IlwY;" ,
" " :.',,"j
,,"07.:-: "w:ff;-Sn" /,,"
,
'" ,
motaal MOBA j
" >~? '..
N:~.'
~~.'/,
~
Z
Uitp'aJi!l;;U
~'Totaal ,d~ze
j
12
;.'?:.'??:;z/tJ~eHoile .'.'.' .'.'N~:,/,,"
\
In onderstaande tabeJ zijn de verplichtingen aangegeven.
over de verslagperiode
?:i~tRU~J;til'lgnRulm!e ~()l)r de Rhtierj€ min. lnaJ ~. ""' ,
,
,
Z
N,
??',
.'.'
"Zz
'.
,
'"
'Aangegane
rrot\li~d
...
MaRn ,,'?N
ileJ'WUJ:imtl ngen .
..
'.
,%QfW;tl
'\llliR12
..
illeze p@J;lpde
1'1'.0 lase
Projectorganisatie
Ruimte voor de Rivier 39,2
39,2 Lopende projecten 11,6
.... ,
.....
..
.
...
11,6
Boven-Rijn/Waal 9,6
1,7
11,3
12,4
2,8
15,2
26,3
7,7
34,0
1,8
1,7
3,5
18,6
11,7
30,3
17,5
4,8
22,3
8,8
3,4
12,2
-
-
-
48,5
-
48,5
10,0
10,0
20,0
2,8
-
2,8
0,9
0,9
Bened en riviere ngebied Ijssel Pannerdensch Kanaal, Neder-Rijn, Lek I
Boven-Rijn/Waal Beneden rivierengebied Ijssel Pannerdensch Kanaal, Neder-Rijn, Lek Opgetreden
risico's
Vastgoed Com pensatie- /Ru ilgrond en Verplichtin~en. buiten. scope. Lan~e termiin reserveringen Pro
....
Programmadirectie
Ruimte voor de Rivier 20,6
¥(Ql~fmik~r 0?:;:Y.??/.~;:?
?f/.?~»-c
€L02..ui ,. ..
';:;/;;.:;:/,/-:
;~1m/.?
~/::0"
" /
/"
,,:::'-,
:/.'?j.';/??N?
9,9
..
..•......•. :' ;o,.: ....:
"
1
?
/:'
..
30,5 / "/ ;/1;':&/'~
,-
, ~{:%::n
??
,//.
"
..:." ..iHil7,;;f..;,../w".· ... ;@lMm.·." ......".,··
• ;%1:%11;;1:« ..»
,
In onderstaande
tabel is het kasritme opgenomen
Rivier. Hierin is de loon- en prijsbijstelling par. 6.2 genoemde
budgetoverheveling
Hanzelijn geeffectueerd. Infrastructuurfonds
Het programma verslagperiode
voor Ruimte voor de
2008 verwerkt.
Op basis van deze cijfers zijn projecten
en MIT/SNIP-projectenboek
kent een ontvangstentaakstelling
Pleij. Ontvangsten
van EU-subsidies en uit de verkoop inrichting
niet benodigd
projecten
wordt
van € 100 miljoen. In de ten behoeve van
worden vooral verwacht van extra gronden
zijn. Op basis van ervaringsgegevens
er vanuit gegaan dat de vastgoedontvangsten op een bed rag van € 10 tot 15 miljoen.
uitkomen
ontvangsten
uit EU-subsidies bedragen naar verwachting
miljoen. Het risico is derhalve groot dat de taakstelling wordt gerealiseerd.
op het gebied
die voor de
verwachting
niet volledig
in het
opgenomen.
is € 0,2 miljoen EU-subsidie ontvangen
Hondsbroeksche
Tevens is de in
ten behoeve van de aanpassingen
van andere naar De
circa € 17 van € 100 miljoen
,'~6realiseerde Qn~vangstJ;mRulmte rQOfde
0"
: c,-?
" , , /
Ririer 30 juoi 2003 " ' ;fotaal VQtt~~'pfwfmJen ," ;Jj:leze,nefiQa~ ;c
Z
?
;"KE rul:j!:f,~
?
/~
y
::"
?
.'
?
?
"/,
.'.'.'
-'
~z.'
, ,
, .'
Z
.'
,.
"Z-'?/
Correspondentie met het Parlement Een overzicht Waterstaat
van de stukken die de staatssecretaris
in de verslagperiode
van Verkeer en
over het programma
aan de Tweede en de
Eerste Kamer heeft gezonden. •
Op 7 april 2008 heeft de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat de aanbiedingsbrief bij de elfde voortgangsrapportage Ruimte voor de Rivier over de tweede helft van 2007 aan de Kamer gezonden
•
(TK nr 30080,
nr 31).
Op 25 april 2008 heeft de staatssecretaris Waterstaat
van Verkeer en
een brief bij het assurance-rapport
Departementale
auditdienst
van de
over de elfde voortgangsrapportage
over het programma Ruimte voor de Rivier aan de Tweede Kamer gezonden (TK nr 30080, nr 32). •
Op 24 juni 2008 zond de staatssecretaris Waterstaat
van Verkeer en
een lijst van vragen en antwoorden
elfde voortgangsrapportage (TK 30080, nr 33).
van programma
over de tiende en Ruimte voor de Rivier
Bijlagen
Overheveling uitvoering
budget naar projecten in
Budget uit PKB-overig agv projectbesluit Hondsbroeksche Pleij + Zuiderkli Toevoeging budget Hondbroeksche Pleij agv projectbesluit Hondsbroeksche Pleij Toevoeging budget ZUiderklip agv projectbesluit Zuiderklip Correctie vanwege prijsdruk door ontwikkelingen in de bouw en doelmatig aanbesteden; verdeeld over Hondbroeksche Pleij -1,0, Zuiderklip 0,1; PKB overig -11,5 aile pp 2002)
117,0-
117 (pp2002)
49,5-
-51,5 (pp2004)
44,7
46,5 (pp2004)
4,8
5,0 (pp2004)
12,6-
Rrijsin 0 e X pB re e ntages 2002-2003
2,75%
2003-2004
1,23%
2004-2005
0,39%
2005-2006
0,66%
-13,1 (pp2004)
18012007-2008 Hanzelijn
38,1 10,0-
12 12
1~1.llil!iI.II.IIII~IIIII;1
Prij sin d e x perce ntage s 2006-2007
0,44%
2007-2008
1,48%
.ff~.r%4et1RUiinle voor Ie ~lifY1erJlesluurl,lJkeReut~ ~'1 mlri':hilcl ~BM)' /:
"
??
f?ri '$ ell:
~ ~: ~~ ~~
/
]?tlf2t$
~
~
~~
Uiterwaardvergraving
01-07-
01-01-
De datum 01-07-2007
Keizers- en
2007
2009
gebaseerd op de vroegere
was
VGR10
status van de maatregel als
Stobbenwaarden
NURG-project
en daarmee
niet realistiseh. Dijkteruglegging
Lent
01-07-
01-07-
Proeesgang is stilgelegd
2007
2008
tijdens de parlementaire
032008
01 2010
Veel overlegtijd
VGR10
van de PK8.
behandelin
gestoken in
VGR12
eombineren van meerdere doelen naast veili heidsdoel. Obstakelverwijdering
012009
032010
Er is voor gekozen in de
VGR12
planstudie aan te sluiten bij
Suikerdam
een lopend NURG-projeet, opdat gebied in samenhang wordt besehouwd. Extra
012009
032010
Er is voor gekozen in de
uiterwaardvergraving
planstudie aan te sluiten bij
Millingerwaard
een lopend NURG-projeet,
VGR12
opdat gebied in samenhang wordt besehouwd. Berging Volkerak
032009
012012
Samenhang met meerdere
VGR12
andere doelstellingen
Zoommeer
(seheepvaart, waterkwaliteit en verhouding zoet/zoutwater)
in gebied
maakt meer diepgaande afweging
in planstudie
noodzakeli"k. Uiterwaardvergraving
032008
032011
Meinerswijk
Gemeente Arnhem wil
VGR12
relatie met stad son tw ikkelin gsp roj eet leggen (EMAB).
Daartoe is
start planstudie etem oriseerd. Uiterwaardvergraving
032008
042010
Doorwerthsehe
In PKB-planning onvoldoende
Waarden
voor valideren zoekriehtin
Uiterwaardvergraving Middelwaard
VGR12
tijd genomen
032008
012010
en.
In PKB-planning onvoldoende voor valideren
tijd genomen
VGR12
zoekrichtin Uiterwaardvergraving
Q32008
Q32010
en.
onvoldoende
De Tollewaard
VGR12
In PKB-planning tijd genomen
voor valideren zoekrichtin Obstakelverwijdering Machinistenschool
Q32008
Q1 2010
en.
onvoldoende
Eist
VGR12
In PKB-planning tijd genomen
voor valideren zoekrichtin Uiterwaardvergraving
Q32008
Honswijkerwaarden stuweiland
Q32009
en.
Gebiedsproces onder leiding
VGR12
van provincie Utrecht
en
Hagestein
vraagt extra tijd. maar levert naar verwachting verkorte uitvoerin
Dijkverbetering Lek/alblasserwaard
Q1 2008
Q32010
en
Dijkverbetering
sti'd 0
wordt in
VGR12
samenhang met andere
de Vijfheerenlanden
maatregelen en ro ramma's bezien.
Uiterwaardvergraving
Q12009
Q32009
Samenhang met andere
Keizers en
Deventer-maatregel
Stobbenwaarden
worden aangehouden.
VGR12
kan nu
Realisatie voor 2015 komt niet in Hoogwatergeul
Q32009
Q32010
Veessen-Wapenveld
evaar.
Voor de uitvoering
van de
VGR12
Motie Eigeman is veel tijd ingeruimd om de bredere gebiedsontwikkeling nemen in dit
Uiterwaardvergraving
Q12008
Q32008
mee te
ro·ect.
concept SNIP3-voorstel
Scheller en Oldeneler
vroeg nog om extra
Buitenwaarden
consultatie en aanpassing
VGR12
van deeladviezen. Dijkverlegging Westenholte
Q12008
Q32008
concept SNIP3-voorstel vroeg nog om extra consultatie en aanpassing van deeladviezen.
VGR12
Project
Riviertraject
Minimale
bijdrage
aan de PKBtaakstelling (in em) Uiterwaardvergraving
Rijnwaardense uiterwaarden
Uiterwaardvergraving
Millingerwaard
Uiterwaardvergraving Uiterwaardvergraving
natuur
Boven-Rijn
11
Waal
6
Bemmelse waarden natuur
Waal
5
Afferdensche-
Waal
6
Benedenrivieren-
17
natuur
en Deestsche waarden
natuur Natuurontwikkelingsproject
Noordwaard
gebied Uiterwaardvergraving Wageninger
Renkumse Benedenwaard en
benedenwaard
Uiterwaardvergraving Fortmonderwaarden
Welsumerwaarden natuur
Neder-Rijn
18
IJssel
6-8
natuur en veerstoep Lexkesveer en
