1
Profielschets wijkgemeente Open Hof Ommoord: historie Ongeveer 50 jaar geleden werd met de bouw begonnen van de wijk Ommoord. In het Oosten van Rotterdam moest in hoog tempo nieuwbouw komen i.v.m. de woningnood. Met de groei van de wijk groeiden ook de hervormde, gereformeerde en rooms-katholieke gemeenschappen en in 1969 werd door hen de Noodkerk in gebruik genomen. Een jaar later werd een nieuwe kerk aan de Hesseplaats gebouwd. Gereformeerd en hervormd wilden niet meer zoals voorheen in een naburige wijk twee aparte kerken en hadden de plannen voor een gezamenlijk gebouw klaar, toen ook de roomskatholieke kerk aanschoof. Dat resulteerde in een gebouw dat sterk protestants aandeed. Ommoord was een wijk met jonge mensen afkomstig uit tal van oude wijken van Rotterdam en de protestantse gemeenten groeiden tegen de klippen op. Het bijzondere in Ommoord was, dat de protestantse gemeente 2 inspirerende predikanten had, waarvan met name de hervormde predikant tal van taboes uit die tijd wist te doorbreken met zijn ook nu nog alom geroemde uitleg van de Bijbelse boodschap naar de moderne tijd. De kerk puilde uit en er werd zelfs in een bejaardentehuis extra ruimte gehuurd om de diensten een 2e keer te kunnen houden op dezelfde zondag. Vanaf het begin waren er naast de reguliere vergaderingen gezamenlijke vergaderingen van de 3 gemeenschappen onder soms bloemrijke namen als Triplex Moderamen, Oecumenisch Beraad Ommoord en laatstelijk Gezamenlijke Kerken Open Hof. Tevens werden er regelmatig oecumenische diensten gehouden samen met de rooms-katholieke gemeenschap; deze diensten droegen bij aan het met elkaar vertrouwd raken van de leden van de drie gemeenschappen. Daaraan werd een aantal jaren later een extra stimulans gegeven, toen in de kerk als uiting van maatschappelijke betrokkenheid een groep illegale Noord-Afrikanen gehuisvest werd. De samenwerking met de r.-k. kerk is op lokaal niveau met pastores en gemeenteleden altijd goed geweest; op het niveau van het bisdom is dat nogal wisselend geweest en komt de laatste tijd iets meer onder druk te staan. Omstreeks 1984 werden de gereformeerde en hervormde gemeente een “Samen Op Weg”gemeente. Daarmee begint het tijdperk van de beide predikanten, die in mei 2014 tegelijkertijd met emeritaat zijn gegaan. In 1986 trad de eerste van de twee aan, ds. J.W. Doff, een gereformeerd predikant en 2 jaar later kwam een hervormd predikant, ds. G. Koelman. Misschien kan dat tijdperk het best beschreven worden als de periode van vergrijzing van de gemeente en ontkerkelijking. Door verhuizen, opnames in bejaardenwoningen en overlijden werd de vaste groep kerkgangers steeds kleiner. De betrokkenheid van een grote groep vaste kerkgangers, vooral ouderen, nam de laatste jaren toe (o.a. door de bazaar). Een groep raakte vervlochten met de beide voorgangers. In die periode werd de muzikale begeleiding verzorgd door de cantor-organist Willem Blonk, die dit nog steeds doet en enige modernisering van de muziek in de gemeente tracht te introduceren. Daarbij ontmoet hij een groep warme voorstanders, maar ook een groep die zich minder gelukkig voelt. Omdat de gemeente Rotterdam samen met een projectontwikkelaar aan het eind van de vorige eeuw uitbreidingsplannen voor het winkelcentrum ontwikkelde, werd de mogelijkheid geboden onze oude Open Hof in te ruilen voor een nieuwe. Deze kans werd met beide handen aangegrepen en met volharding en (soms) verbetenheid hebben wij ons huidige gebouw kunnen realiseren. Een zeer modern multifunctioneel gebouw met een centrale plaats binnen het winkelcentrum en de markt voor de deur met een uitstraling naar Ommoord en omstreken. Op 5 maart 2011 is dit gebouw feestelijk in gebruik genomen.
Profielschets wijkgemeente Open Hof Rotterdam
2
Op 28 februari 2007 is de Protestantse Gemeente Rotterdam Noordrand gevormd. De gemeenteleden van de hervormde en gereformeerde gemeente in Ommoord waren eraan toe om samen te gaan. In de periode na deze fusie lijkt de bewogenheid voor de oecumenische gedachte wat getemperd, maar dat staat een goede samenwerking tussen de PKN-Ommoord en de roomskatholieke parochie niet in de weg. Nu zijn we een wijkgemeente van ongeveer 1000 leden op papier. Ons kerkgebouw is vrijwel dagelijks open. Dat gebouw delen we met de rooms-katholieke kerk. Er is een grote groep enthousiaste vrijwilligers. We hebben een kerkmusicus in dienst en werken veel met koren en musici. We hebben een kerkelijk werker in dienst die actief de verbinding tussen pastoraat en diaconaat vormgeeft. Op initiatief van de wijkkerkenraad Ommoord zijn contacten gelegd met de wijkkerkenraad Zevenkamp. We staan aan het begin van een positieve samenwerking met de naburige wijkgemeente Zevenkamp. En we hebben een vacature voor een predikant.
Profielschets wijkgemeente Open Hof Ommoord: heden en toekomst In het onderstaande proberen wij wat nu en in de toekomst de belangrijkste bouwstenen zijn van de protestantse kerkelijke gemeente in Open Hof onder woorden te brengen. Vanuit de kern van ons christen zijn willen wij aan ons geloof uiting geven, hoop en vertrouwen hebben in een toekomst die God ons geeft en een liefdevol leven leiden. In onze gemeenschap bestaat een grote mate van onderlinge betrokkenheid en betrokkenheid met onze naasten in de wijk aan wie wij de liefde van God willen doorgeven. Beide vormen van betrokkenheid willen wij in de komende jaren vergroten vanuit een ook financieel gezonde organisatie.
Heden Wij hebben ons de laatste jaren laten leiden door de begrippen: gastvrijheid, ontmoeting en diepgang. Uitgaande van de indeling van het gebouw van Open Hof kunnen we de huidige activiteiten in het gebouw beschrijven. De gemeente van Open Hof heeft een straatzijde en een kerkzijde. Tussen beide bestaat een verbinding: een route voert van buiten naar binnen en andersom gaat de route van binnen naar buiten. Er is dus sprake van tweerichtingsverkeer. Door niet-kerkelijke activiteiten kunnen buitenkerkelijken de sfeer in Open Hof proeven. In onderstaande beschrijving gaan we van buiten naar binnen. De deur staat open en via de hoofdingang kan iedereen, elk met zijn eigen verhaal, de ontmoetingsruimte binnenkomen. Men drinkt koffie, eet soep, gaat naar het toilet of brengt iets voor de bazaar. Ook kan men eens per twee weken iets komen kopen op de bazaar of daar komen voor een praatje. De kerkelijk werker houdt er in het kader van de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) spreekuur voor mensen uit de wijk. Eens per maand kan men op woensdag aanschuiven voor de avondmaaltijd, op vrijdag is de Voedselbank er en op zaterdag het inloophuis. En enkele malen per jaar is er dan op zondagmiddag ook nog de maaltijd ‘Hemelse spijzen’. In de pastoreskamers huizen de predikant(en), de kerkelijk werker en de rooms-katholieke pastores. In de kamer van de rooms-katholieke pastores huist ook het ‘Vluchtelingenwerk’. En aan de overkant van de gang heeft de telefoonpost een eigen ruimte.
Profielschets wijkgemeente Open Hof Rotterdam
3
Als binnenkomer kun je ook doorgaan naar het Stiltecentrum om daar te werken aan zingeving. Dat kun je in je eentje doen of op bepaalde woensdagavonden gezamenlijk tijdens de oecumenische meditatie-gebedsavonden. Ook kun je er iets in het gastenboek schrijven. Loop je nog verder, dan kom je in de kerkzaal. In de kerkzaal ligt de Bijbel op een centrale plaats. Hier vinden de protestantse en rooms-katholieke kerkdiensten plaats: op zondagmorgen, soms gezamenlijk in een oecumenische viering, waarvan sommige ‘diensten in vieren’ zijn. Op de eerste zondag van november is er een speciale dienst ‘De gedachtenis der Namen’, waarin de overledenen van het laatste jaar herdacht worden. Op meerdere zondagavonden per jaar zijn er Welkom Open Deurdiensten en Nieuwe Liefde Vieringen. Ook uitvaartdiensten vinden regelmatig in Open Hof plaats. In de Mariakapel wordt voor de overledene een kruisje opgehangen, dat daar gedurende een jaar blijft hangen en dan aan de familie wordt gegeven. Ook hangen de doopschelpen daar. Op Wereldlichtjesdag worden alle overleden kinderen, ongeacht hun leeftijd, herdacht. In de kerkzaal wordt ook geoefend door de koren van Open Hof zoals de Open Hof Cantorij, het Oecumenisch Seniorenkoor en de Kindercantorij. Een keer per maand vindt er op woensdagmorgen een marktconcert plaats en 6 keer per jaar is er een zondagavondconcert, georganiseerd door de Stichting Open Hof Muziek. Dit alles o.l.v. de cantor-organist. Open Hof beschikt over 5 andere zalen: de Vredeszaal beneden en 4 zalen boven. Vaak worden die verhuurd aan zeer verschillende huurders. Maar ook veel van onze eigen activiteiten vinden in die zalen plaats, zoals kinderdiensten, filmvoorstellingen, ontmoetingsmiddagen, het leerhuis, vergaderingen van de kerkenraad en van de SKO (Stichting Kerken Ommoord). Niet aan bepaalde ruimten verbonden zijn er nog de werkgroep zonder naam, het Open Hof Nieuws, het weekbulletin van de gezamenlijke kerken van Open Hof, de website, kerkdienst via kerktelefoon en internet en, last but not least, ruim 150 vrijwilligers.
Toekomst In het ‘heden’ zijn veel activiteiten te vinden die door kunnen gaan. Maar daaraan moeten uitdagingen voor de toekomst worden toegevoegd. Daarbij gaat het enerzijds om de zaken die er al zijn beter te laten verlopen en anderzijds om te starten met nieuwe dingen. In de komende 5 jaar willen we hiertoe de nodige stappen zetten. Open Hof wil een sterke vitale gemeente worden, waarbij we de volgende vijf aspecten kunnen onderscheiden.
I
Gemeente van Christus
De gemeente van Open Hof wil een gemeente van Christus zijn en stelt de Bijbel, met name het Evangelie, centraal. De Bijbel ligt opengeslagen in Open Hof. God gaat met alle mensen mee en heeft een plan met en voor ons. Naast God hebben we ook elkaar nodig om aan Zijn plan te werken. Hierbij is Jezus onze inspiratiebron. Enerzijds gaat het om verdieping van de Bijbelse kant, maar evenzo om de vertaling daarvan naar buiten. Wij als gemeenschap maken immers deel uit van de samenleving. Wij willen een werkplaats zijn voor geloven en daarbij ten dienste staan van de samenleving. Stappen -Elke zondagmorgen is er een kerkdienst, waarin de relatie van de Bijbel met de actualiteit en het dagelijks leven wordt belicht. Belangrijk is om naar de boodschap van de kerkdienst in de week erna te leven. Je moet handen en voeten kunnen geven aan wat je op zondag hebt gehoord. In de diensten wordt getracht om zoveel mogelijk gemeenteleden uit verschillende groepen aan te spreken. Gestreefd wordt naar verrassende en hoopgevende inhouden, waardoor mensen nieuwsgierig en gegrepen worden en blijven komen.
Profielschets wijkgemeente Open Hof Rotterdam
4
-Naast de ochtenddiensten worden binnen Open Hof diverse andere diensten georganiseerd, waarbij rekening gehouden wordt met verschillende doelgroepen, onder andere: oecumenische diensten waaronder diensten in vieren, jeugddiensten, Welkom Open Deurdiensten, Nieuwe Liefde Vieringen, zangdiensten, kinderdiensten parallel aan de diensten voor volwassenen, diensten speciaal voor ouderen bijv. in hun zorgcentrum, 3-generatiediensten. Concrete doelstellingen over 5 jaar 20% meer kerkbezoek. Een veelkleurig aanbod, dat o.a. wordt gerealiseerd door elke maand een gastpredikant van buiten uit te nodigen, die veel ruimte krijgt om de dienst een eigen vorm te geven. In minstens 50% van de diensten hebben gemeenteleden een grote inbreng. Die kan bestaan uit: mede voorbereiden van een dienst, muziek en/of liederen medekiezen, meer interactie tijdens of na de dienst realiseren; er wordt op een functionele manier een verscheidenheid aan middelen ingezet, zoals beamer, film, geluidsfragment, muziek, toneelspel, opdrachten in werkgroepjes.
II
We delen geloof en waarden met elkaar en anderen
Wat geloven we nou echt? We willen leren om op een eigentijdse manier over ons christelijk, persoonlijk geloof te spreken. We willen door ons geloof een bepaalde houding uitstralen, niet alleen binnen de kerk maar ook naar buiten toe. Om dat te kunnen moeten we taal en zelfvertrouwen vinden om ons geloof te uiten. Met de 2- wekelijkse bazaar weten zo’n 1000 mensen de weg naar Open Hof te vinden. We zijn blij met een forse groep gidsen, die het mogelijk maken dat de kerk ’s morgens open is, die bezoekers kunnen rondleiden en, indien gewenst, spiritueel inhoudelijk contact met hen mogelijk maken. Stappen Om het genoemde te bereiken kan gedacht worden aan het organiseren van bijvoorbeeld: -huiskamergesprekken; -bijeenkomsten voor jongeren; -ontmoetingsmiddagen met een onderwerp; -seniorenbijeenkomsten rond een onderwerp; -rondleidingen door de kerk; -gezamenlijke maaltijden, bijv. Hemelse spijzen; -verdiepingsgesprekken in een leerhuis. Voor verschillende doelgroepen in de gemeente wordt jaarlijks een aantal activiteiten voorgesteld. Het is raadzaam om bij de gemeente eerst te peilen of de aangeboden activiteiten inderdaad aansluiten bij de behoeften van de gemeente. Het aanbod wordt gebaseerd op berichten die vanuit het pastoraat of tijdens de verschillende activiteiten in Open Hof de kerkenraad ter ore komen. Door tijdens en na afloop van een activiteit de meningen van de deelnemers te peilen, wordt regelmatige bijstelling mogelijk. Concrete doelstelling over 5 jaar Er is een taakgroep Vorming & Gesprek, die jaarlijks in samenspraak met de kerkenraad een of meer thema’s voor verschillende doelgroepen uitwerkt, na afloop de verschillende activiteiten evalueert en die evaluatie verwerkt in de activiteiten voor het volgende jaar. De groep gidsen voelt zich goed ondersteund, ook op geloofsgebied. De gidsen zijn zowel afkomstig uit de rooms-katholieke parochie als de protestantse wijkgemeente. Zij gaan zelf in op zingevingsvragen van de bezoekers of weten naar wie zij hiervoor kunnen doorverwijzen.
Profielschets wijkgemeente Open Hof Rotterdam
5
III
We delen bezinning, inspiratie en religie met anderen
Het gaat erom om in een tijd van religieuze verlegenheid woorden te vinden die uitdrukken wat je gelooft en wat je beweegt. De expressie van een kerk (‘getuigen’) leeft van de bezieling door Jezus Christus en zijn boodschap; deze expressie laat de ander vrij, en is een integere vorm van luisteren, spreken en handelen. Stappen -We denken hierbij natuurlijk in de eerste plaats aan een dialoog met de rooms-katholieken. -Daarnaast is meer kennis over andere godsdiensten belangrijk en kan die tot meer wederzijds begrip leiden. -We willen onze kerk uitdrukkelijk ook openstellen voor mensen van buiten Open Hof, bijvoorbeeld door workshops over inspiratie en religie te organiseren. Die workshops kunnen eventueel aansluiten bij een in de avond te houden bezinning die mede door gasten in Open Hof geleid wordt. Concrete doelstellingen over 5 jaar Jaarlijks doet Open Hof in december mee aan Wereldlichtjesdag. Er worden inspiratieworkshops georganiseerd. Er is m.b.t. de inspiratieworkshops een digitaal inspiratienetwerk gerealiseerd met eigen folders, een eigen facebookpagina, en een pagina op de website van Open Hof. Jaarlijks vindt een serie ‘Koken met culturen’ plaats. Jaarlijks wordt een groot aandachttrekkend evenement georganiseerd.
IV
Alle generaties raken betrokken
Bij het begrip ‘jongeren’ onderscheiden we o.a. de volgende groepen: peuters, kleuters, basisschoolleerlingen, leerlingen van het voortgezet onderwijs, studenten, dertigers, veertigers. We wensen jongeren ruimte voor bezinning en spiritualiteit toe en hopen dat zij ervaren wat een gemeenschap kan betekenen. Stappen -Samen met de jongeren gaan we met henzelf of, bij de jongste groepen met de ouders, in gesprek om erachter te komen waar de behoeften liggen. -Op het gebied van pastoraat en vieringen gaan we doelgroepgericht werken. -Jongeren worden aangemoedigd om hun talenten in Open Hof in te zetten. - Met Zevenkamp zal samenwerking gezocht en opgebouwd worden. -Jongeren worden uitgenodigd om mede leiding te geven of een afgebakende taak uit te voeren. -Er komt aandacht voor de digitale werkelijkheid naast de traditionele activiteiten. Met de 25+-groep wordt nagedacht over inzet van sociale media (wat ga je communiceren en wie coördineert dat?). -Bij jonge nieuwkomers willen we dat een leeftijdgenoot hen welkom heet in Open Hof. -We willen niet dat de verschillende leeftijdsgroepen volkomen langs elkaar heen gaan leven. Een ontmoeting van 3 generaties kan ook heel mooi zijn. Concrete doelstellingen over 5 jaar Het gebouw is ook voor jongeren aantrekkelijk, bijvoorbeeld door een peuterspeelhoek, zithoek voor tieners e.d. Voor alle genoemde groepen jongeren zijn er activiteiten in Open Hof. Jonge nieuwkomers worden door jongeren bezocht. Voor kleuters en kinderen in de basisschoolleeftijd zijn er aantrekkelijke kinderdiensten parallel aan de kerkdiensten ’s morgens; ze krijgen gelegenheid om kennis te maken met de verhalen uit de Bijbel bijv. doordat die worden voorgelezen of via een film. Profielschets wijkgemeente Open Hof Rotterdam
6
In samenwerking met de basisscholen worden gezamenlijke diensten of andere activiteiten georganiseerd. Voor jongeren (25+) is er bezinning via sociale media. Er wordt soms op een ander tijdstip een jeugddienst met andere muziek georganiseerd. Dat alles gebeurt in overleg samen met de jongeren zelf. Van de kerkelijke vrijwilligers is 30% jonger dan 40 jaar en dit geldt ook voor de samenstelling van de kerkenraad.
V
We zijn bij elkaar betrokken in de wijkgemeente en in de wijk
We willen liefdevol en zorgzaam omgaan met anderen, zowel in onze eigen wijkgemeente als in de omringende wijk. We zoeken naar nieuwe manieren om bij te dragen aan de ontwikkeling van de stad. Hierin trekken we in toenemende mate samen met Zevenkamp op. Stappen -Het pastoraat is actief naar de mensen toe en vraagt voortdurend wat hen bezighoudt en waaraan ze behoefte hebben. -We gaan een gedifferentieerd pastoraat opzetten met verschillende benaderingen voor ouderen, jongeren en veel aandacht voor nieuwkomers. -We willen als diaconie en pastoraat partners zoeken, binnen (rooms-katholieken) en buiten de kerk; waarbij ook wordt samengewerkt met andere voor de kerk niet altijd voor de hand liggende partners, zoals het maatschappelijk werk. Concrete doelstellingen over 5 jaar: Pastores, de pastorale commissie en het diaconaat werken nauw samen en stemmen hun werkzaamheden goed op elkaar af. Er vinden naar behoefte zowel individuele huisbezoeken als groepsgesprekken plaats voor verschillende doelgroepen. Vanuit betrokkenheid bij de wijk worden projecten georganiseerd.
Algemeen Als algemeen aandachtspunt wil de kerkenraad nog toevoegen dat we streven naar een heldere bestuurlijke organisatie in Open Hof, bereikbaarheid en openheid van de leiding en het delen van leiderschapsfuncties.
Samenwerking met de buren in Zevenkamp Als wijkgemeente Open Hof Ommoord zijn we ons er al jaren van bewust dat er, op de langere termijn, veranderingen noodzakelijk zijn om kerk te kunnen blijven zijn in onze wijk. De oorzaak hiervoor is tweeledig: een gebrek aan man-/vrouwkracht door een afname van het ledenaantal en een afname van financiële middelen. Ook onze buurgemeente in Zevenkamp kampt met dezelfde problemen. Samenwerking ligt dan ook voor de hand. In dit kader is over en weer de intentie uitgesproken om de komende vijf jaar toe te werken naar een zo breed mogelijke samenwerking. Hierbij wordt, onder andere, gedacht aan grensoverstijgende invulling van enkele taken van de predikanten en kerkelijk werker. Gestart zal gaan worden met een gezamenlijk project voor de 40groep (generatie van 40 jaar en jonger). Op deze manier kunnen de kwaliteiten van de predikanten en kerkelijk werker van beide wijkgemeenten optimaal ingezet worden. Om dit te bereiken zal er een intensief overleg met de gemeente in Zevenkamp plaatsvinden.
Profielschets wijkgemeente Open Hof Rotterdam
7
Welke predikant past nu bij het bovengeschetste gemeenteprofiel? We zoeken een inspirerende predikant die oud en jong verbindt. Belangrijk is de samenwerking tussen gemeente, kerkenraad en een predikant die daar iets bij voelt. We maken in het beleidsplan duidelijk dat we een verandering van de gemeente voor ogen hebben die zo’n vijf jaar zal kosten. Dit zal van de predikant en de kerkelijk werker extra inspanning vragen, waarbij elk zijn/haar eigen speciale taken heeft. De nieuwe predikant zal hierbij als speciale taak het werken met de 40-minners krijgen in Ommoord en Zevenkamp. Een belangrijk deel van zijn of haar tijd (0.4 fte van de 0.8 fte) wordt daarvoor vrijgesteld. Samenwerking met Zevenkamp op het gebied van het 40-minnerspastoraat is daarbij een positief element. Zoals boven reeds omschreven is het onze ambitie om in de komende 5 jaar de samenwerking met Zevenkamp op alle gebieden te intensiveren. We zoeken daarom een predikant op projectbasis voor 5 jaar en evalueren in de loop van die vijf jaar hoe we verder gaan. We zoeken dus een pionier, een theoloog die het als zijn of haar roeping ziet om aan de frontlinie van de secularisatie mee te bouwen aan de kerk.
De profielschets voor een predikant op projectbasis DE PROTESTANTSE WIJKGEMEENTE OPEN HOF OMMOORD TE ROTTERDAM zoekt een PREDIKANT [v/m voor een projectperiode van 5 jaar voor 0.8 fte, waarvan 0,4 fte voor het gezamenlijke project 40-minners voor de wijken Ommoord en Zevenkamp] die het een uitdaging vindt om in een stedelijke situatie te werken. Wij zoeken een goede, fijne predikant die als bijzonderheden heeft: • een open, energieke en enthousiaste uitstraling heeft en goed kan luisteren naar wat de gemeente beweegt • openstaat voor diversiteit in de gemeente • goed kan organiseren en een verbindende rol speelt • plezier heeft in het werken met jongeren en daar ervaring mee heeft • graag werkt met multimediale middelen • geestelijk leiderschap en zelfvertrouwen toont en dat kan overbrengen op de gemeente • in de kerkdiensten de relatie kan leggen tussen de Bijbel en de actualiteit • in teamverband kan werken, ook in samenwerking met de naburige wijkgemeente • de oecumene een warm hart toedraagt • muzikaal betrokken wil zijn bij de kerkmuziek in de verschillende diensten. Wijkkerkenraad Open Hof Ommoord
Profielschets wijkgemeente Open Hof Rotterdam