Proefhoofdstuk Loodgieter CV & Gas

Proefhoofdstuk Loodgieter CV & Gas www.centrumvoorafstandsonderwijs.be

www.centrumvoorafstandsonderwijs.be [email protected] +32 3 292 33 30

Kom je cursus inkijken: Antwerpen, Frankrijklei 127, 2000 Gent, Oude Brusselseweg 125, 9050 Hasselt, Simpernelstraat 27, 3511 Brussel, Timmerhoutkaai 4, 1000 +32 3 292 33 30 [email protected] Maak van je opleiding loodgieter centrale verwarming & gas een succes! Beste toekomstige student, Hartelijk dank voor je interesse in de opleiding loodgieter centrale verwarming & gas aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs. Op de volgende pagina’s vind je een hoofdstuk en de volledige inhoudstafel van deze thuisstudie terug. Ook krijg je alle nodige informatie over de werking van onze school. Neem deze info rustig door, zo krijg je een goed beeld van de inhoud van de cursus en weet je zeker dat je voor de opleiding kiest die het beste bij jou past. Noteer alvast dat alle diploma’s die je via het CVA behaalt erkend zijn en uitermate praktijk- en dus jobgericht! Heb je na het inkijken van dit proefhoofdstuk nog vragen? Geef ons gerust een seintje op het nummer +32 3 292 33 30 of mail ons op [email protected]. Onze opleidingsconsulenten beantwoorden al jouw vragen en geven je persoonlijk advies omtrent je studiekeuze. Blader je graag door de volledige cursus? Ook dat kan. Het Centrum Voor Afstandsonderwijs geeft je op vier plaatsen in België de mogelijkheid om de cursussen geheel vrijblijvend in te kijken. Je kan de cursussen inkijken in de campussen van Het Centrum Voor Avondonderwijs VZW in Antwerpen, Gent en Hasselt of in Brussel. Je hoeft hiervoor geen afspraak te maken, kom gewoon vrijblijvend langs.

Ik wens je veel leesplezier en alvast veel succes met je studie!

Jo Vandevelde Opleidingsconsulent Centrum Voor Afstandsonderwijs


Loodgieter centrale verwarming & gas: een beroep met toekomst!

Deze moderne en praktijkgerichte opleiding kwam tot stand in samenwerking tussen het Centrum Voor Afstandsonderwijs en zelfstandige beroepsdeskundigen met jarenlange ervaring. Een duidelijke structuur maakt deze cursus zeer overzichtelijk. Op deze manier garanderen wij je een vlot studietraject. Op de volgende pagina’s vind je de volledige inhoudstafel van de opleiding en een gratis onderdeel uit de cursus terug.


1 Duurzaam bouwen 2 Plannen lezen en metingen maken 2.1. Onderhoek 2.2. Legende 2.3. Arceringen 2.4. Op schaal tekenen 2.5. Projectietekenen 2.6. Maten doormeten 3 Warm water voor huishoudelijk gebruik 3.1. Warmwatertoestellen voor individueel huishoudelijk gebruik 3.1.1 Voorraadtoestellen voor individueel huishoudelijk gebruik 3.1.2 Doorstroomtoestellen voor individueel huishoudelijk gebruik 3.1.3 Keuze van het warmwatertoestel voor individueel huishoudelijk gebruik

3.2 Warmwatertoestellen voor collectief gebruik 3.2.1 Voorraadtoestellen voor collectief gebruik 3.2.2 Doorstroomtoestellen voor collectief gebruik 3.2.3 Keuze van het warmwatertoestel voor collectief gebruik

3.3 Bouwkundige voorzieningen 3.3.1 Huishoudelijke warmtapwatervoorziening 3.3.2 Collectieve warmwatervoorziening


4 Dimensioneren van de warmtapwaterinstallatie 4.1 Warmtapwaterbereiding in woningen 4.1.1 Doorstroomtoestel 4.1.2 Voorraadtoestel

4.2 Warmtapwaterbereiding in utiliteitsgebouwen 4.3 Warmwaterleidingen 4.3.1 Enkelvoudige uittapleidingen in woningen en utiliteitsgebouwen 4.3.2 Circulatieleidingen

5 Centrale verwarming en airconditioninginstallaties 6 Luchtbehandeling 6.1 Principe 6.2 Conditionering ventilatielucht 6.2.1 Luchtfilter 6.2.2 Voorverwarmer 6.2.3 Ventilator 6.2.4 Geluiddemper 6.2.5 Koelbatterij 6.2.6 Warmtewiel 6.2.7 Naverwarmer 6.2.8 Recirculatieaansluiting

7 Installatieconcepten 7.1 Centrale verwarming, natuurlijke luchttoevoer / mechanische luchtafvoer (systeem C) 7.1.1 Functies 7.1.2 Verwarming 7.1.3 Ventilatie


7.1.4 Regelingen 7.1.5 Klimaatbeheersing 7.1.6 Energie 7.1.7 Bouwkundige randvoorwaarden 7.1.8 Onderhoud

7.2 Ventilatie op basis van constantvolumesystemen (balansventilatie) / centrale verwarming / radiatoren 7.2.1 Functies 7.2.2 Verwarming en ventilatie 7.2.3 Regeling 7.2.4 Klimaatbeheersing 7.2.5 Energie 7.2.6 Bouwkundige randvoorwaarden 7.2.7 Onderhoud 7.2.8 Uitgangspunten 7.2.9 Toepassingsgebied constantvolumesysteem

7.3 Ventilatie met een constant-volumesysteem. Verwarming en koeling op basis van betonkernactivering 7.3.1 Functies 7.3.2 Betonkernactivering 7.3.3 Ventilatie 7.3.4 Regeling 7.3.5 Klimaatbeheersing 7.3.6 Bouwkunde 7.3.7 Onderhoud 7.3.8 Uitgangspunten 7.3.9 Toepassingsgebied betonkernactivering www.centrumvoorafstandsonderwijs.be [email protected] +32 3 292 33 30

7.4 Ventilatie, verwarming en koeling op basis van variabel-volumesystemen 7.4.1 Functies 7.4.2 Verwarming en ventilatie 7.4.3 Regeling 7.4.4 Klimaatbeheersing 7.4.5 Energie 7.4.6 Bouwkundige randvoorwaarden 7.4.7 Onderhoud 7.4.8 Uitgangspunten 7.4.9 Toepassingsgebied variabelvolumesysteem

7.5 Ventilatie, verwarming en koeling op basis van ventilatorconvectorsystemen 7.5.1 Functies 7.5.2 Verwarming en ventilatie 7.5.3 Ventilatie 7.5.4 Regeling 7.5.5 Klimaatbeheersing 7.5.6 Energie 7.5.7 Bouwkundige randvoorwaarden 7.5.8 Onderhoud 7.5.9 Uitgangspunten 7.5.10 Toepassingsgebied ventilatorconvectorsysteem

7.6 Ventilatie, verwarming en koeling op basis van inductie-units 7.6.1 Functies 7.6.2 Inductie-units 7.6.3 Regeling 7.6.4 Klimaatbeheersing


7.6.5 Energie 7.6.6 Bouwkundige randvoorwaarden 7.6.7 Onderhoud 7.6.8 Uitgangspunten 7.6.9 Toepassingsgebied inductie-unit

7.7 Verwarming en koeling door middel van klimaatplafonds 7.7.1 Functies 7.7.2 Verwarming 7.7.3 Ventilatie 7.7.4 Regeling 7.7.5 Klimaatbeheersing 7.7.6 Bouwkundige randvoorwaarden 7.7.7 Onderhoud 7.7.8 Uitgangspunten 7.7.9 Toepassingsgebied klimaatplafond

7.8 Klimaatgevels 7.8.1 Toepassingsgebied klimaatgevel

7.9 Keuzemotieven 8 Distributiesystemen 8.1 Situering technische ruimte 8.2 Situering kanalen en leidingen 8.3 Situering eindapparaten 8.4 Toegankelijkheid distributiesystemen 8.5 Bouwkundige voorzieningen, geluid en brandkeringen 9 Eindapparaten


9.1 Radiatoren 9.2 Convectoren 9.3 Vloerverwarming 9.4 Plafondverwarming 9.4.1 Luchttoevoer- en luchtafvoerroosters

10 Opwekkers 10.1 Warmteopwekking 10.2 Koudeopwekking 10.2.1 Compressiekoelmachines. 10.2.2 Absorptiekoelmachines

11 Regelsystemen 11.1 Regelinstallaties 11.2 Gebouwbeheerssysteem (CBS) 11.3 Ruimtetemperatuurregeling met centrale verwarming. 11.4 Ruimtetemperatuurregeling via luchtbehandeling 12 Energiebesparingsinstallaties 12.1 Warmteterugwinningsinstallaties 12.1.1 Platen- en buizenwarmtewisselaar 12.1.2 Heat-Pipe-principe 12.1.3 Twin-coil-systeem

12.2 Lange termijnenergieopslag in bodem (LTEO) of warmte- en koudeopslag (WKO) 12.2.1 Systemen 12.2.2 Keuzeoverwegingen 12.2.3 Warmtepomp 12.2.4 Warmte / krachtkoppelingsinstallaties www.centrumvoorafstandsonderwijs.be [email protected] +32 3 292 33 30

12.2.5 Zonne-energie 12.2.6 Actieve thermische zonne-energie

13 Decentrale installaties 13.1 Fan-coil-unit 13.2 Split-unit 13.3 Luchtverhitters 13.3.1 Direct gestookte lucht verhitters 13.3.2 Indirect gestookte lucht verhitters

14 Gasinstallatie 14.1 Inleiding 14.2 Plaatselijk gasdistributienet 14.3. Gasinstallaties 14.4 Eigenschappen aardgas 14.4.1 Calorische verbrandingswaarde

14.5 Begripsomschrijvingen 15 Aansluitingen en leidingen 15.1 Geveldoorvoeringen 15.2 Verlengde mantelbuizen 15.3 Meterkast 15.4 Leidinginvoerputten 15.5 Binnen- en aansluitleidingen 15.5.1 Materialen en verbindingen 15.5.2 Aansluitingen gasverbruikstoestellen 15.5.3 Leidingaanleg


15.5.4 Ligging in de grond. 15.5.5 Installatietekeningen 15.5.6 Dimensionering binnenleidingen

15.6 Gasverbruikstoestellen en afvoer verbrandingsgassen 15.6.1 Toestellen werkend op natuurlijke trek 15.6.2 Toestellen werkend op geforceerde trek

16 Opstelling van de installaties. 16.1 Opstellingsruimten in woningen 16.1.1 Afmetingen opstellingsruimten

16.2 Luchttoevoer- en luchtafvoeropeningen 16.3 Afvoerleidingen 16.3.1 Tracé afvoerleidingen 16.3.2 Materiaal afvoerleidingen

16.4 Gesloten toestellen 16.4.1 Afvoerleidingen en luchttoevoerleiding voor hoogbouw

16.5 Plaats uitmondingen voor rookgasafvoersystemen 16.5.1 Uitmondingen afvoersystemen voor open toestellen 16.5.2 Uitmondingen afvoersystemen voor gesloten toestellen 16.5.3 Hinder voor omgeving

17 Proefexamen 17.1 Examen bouwadministratieve kennis


HOOFDSTUK 3: WARM WATER VOOR HUISHOUDELIJK GEBRUIK 3.1 Warmwatertoestellen voor individueel huishoudelijk gebruik In hoofdzaak onderscheiden we in woningen twee typen warmwatertoestellen:  Het voorraadtoestel  Het doorstroomtoestel. In een voorraadtoestel wordt een hoeveelheid water opgeslagen en op een vooraf ingestelde temperatuur gebracht en gehouden voor gebruik op een later tijdstip. Bij doorstroomtoestellen stroomt water, na het openen van het warmwatertappunt, langs de verwarmingsbron en wordt het water gedurende die tijd verwarmd. De temperatuur van het warme water is afhankelijk van de koudwatertemperatuur, de volumestroom en het vermogen van het toestel.

3.1.1 Voorraadtoestellen voor individueel huishoudelijk gebruik Voor woningen komen voorraadtoestellen in de volgende uitvoeringen in aanmerking: 

Gasgestookte boiler



Indirect gestookte boiler (verwarmd via cv- ketel)



Elektrische boiler



Warmtepompboiler



Zonneboiler


3.1.1.1 Gasgestookte boiler De gasboilers voor huishoudelijk gebruik bestaan uit een voorraadtank van plaatstaal met in het midden een rookgaskanaal. De ruimte tussen voorraadtank en mantel is opgevuld met een isolatielaag om de warmteverliezen te beperken. Midden onder de boiler bevindt zich de gasbrander, onder het rookgaskanaal. De inhoud van gasboilers voor huishoudelijk gebruik varieert tussen 80 en 200 liter. Gasboilers voor huishoudelijk gebruik hebben een beperkt vermogen ten opzichte van een geiser. De bepaling van de juiste inhoud is dan ook van belang. De hersteltijd na het leegtappen ligt meestal tussen de 30 en 45 minuten.

3.1.1.2 Indirect gestookte boiler Een voordeel van indirecte verwarming ten opzichte van directe verwarming is dat de manteltemperatuur van het verwarmend oppervlak relatief laag blijft. Bij indirecte verwarming is de kalk- afzetting op de warmtewisselaar daarom minder dan bij directe verwarming.


Bij een indirect gestookte boiler wordt het tapwater verwarmd door cv-water. De optimale opstellingsplaats voor deze toestellen is direct naast de cv-ketel. Indirect gestookte boilers zijn te verdelen in dubbelwandige boilers en enkelwandige boilers. Dubbelwandige boilers bestaan uit een voorraadtank voor het tapwater en een mantel rondom de voorraadtank. Tussen de voorraadtank en de mantel stroomt het cv-water. Dit is het meest toegepaste systeem. Een nadeel hiervan is dat het verwarmend oppervlak relatief klein is, waardoor de cv-ketel moeite kan krijgen met zijn warmteafgifte. Dit heeft een negatieve invloed op het rendement. Daarom wordt dit type steeds minder toegepast. Bij enkelwandige boilers wordt het tapwater verwarmd door een verwarmingsspiraal waar het cv-water doorheen stroom. Hierbij is het nadeel van de dubbelwandige boiler opgelost.


3.1.1.3 Elektrische boiler Bij een elektrische boiler vindt de warmtetoevoer aan het water via een elektrisch element plaats. Over het algemeen wordt het water in de boiler gedurende de daluren (goedkopere stroom) op temperatuur gebracht. Door dit beperkt aantal uren is een hoge temperatuur van het opgewarmde water (tot circa 80 °C) noodzakelijk. Er zijn ook elektrische boilers met een dagschakelaar waarmee een afzonderlijk verwarmingselement van grotere capaciteit wordt ingeschakeld. Hierdoor is het mogelijk de boilerinhoud in circa 2 uur op temperatuur te brengen. Het vermogen van een elektrische boiler is beperkt, omdat anders (dure) voorzieningen voor krachtstroom nodig zijn. De boilers hebben een inhoud die varieert van 10 tot 200 liter. Voorraadtoestellen van 10 tot 30 liter worden het meest toegepast als lokale warmtapwaterbereider bij tappunten waar de wachttijd vanaf het centrale warmtapwatertoestel te groot is. Voorraadtoestellen van 50 tot 200 liter zijn geschikt als centrale warmtapwaterbereiders, waarbij de inhoud van het toestel moet zijn afgestemd op het dagverbruik.

3.1.1.4 Warmtepompboiler Om de energie van een lage temperatuurbron op een hoger temperatuurniveau nuttig te kunnen gebruiken, wordt een warmtepomp ingezet. Het werkingsprincipe is gelijk aan dat van een koelmachine. Bij een koelmachine wordt koude geproduceerd, en als gevolg daarvan komt warmte vrij bij de condensor en de compressor. Bij een warmtepomp wordt die warmte juist benut. Bij warmtepompboilers in woningen wordt de retourlucht van het ventilatiesysteem gebruikt als energiebron.


In dit geval is echter warmteterugwinning bij bijvoorbeeld een balansventilatiesysteem niet mogelijk. De haalbare temperatuur met een warmtepompboiler is circa 50 °C. In het toestel is daarom vaak al een naverwarmingselement ingebouwd om tot minimaal 60 °C te kunnen komen. Dit hangt ook samen met de wettelijke verplichting dat het warme tapwater in een woning minimaal 55 °C moet kunnen bereiken aan het tappunt. Warmtepompboilers voor huishoudelijk gebruik hebben een inhoud van 80, 120 of 200 liter.

3.1.1.5 Zonneboiler Een zonneboiler is in staat om de energie van zonnestraling om te zetten naar bruikbare warmte voor de warmtapwaterbereiding. Zonneboilers kunnen niet het hele jaar door voldoende warmte leveren, Op koude en bewolkte dagen is de opbrengst minder, waardoor naverwarming noodzakelijk is. Afhankelijk van de constructie kan periodieke opwarming van de boilerinhoud gewenst zijn vanwege Legionella-preventie. Een zonneboiler wordt ontworpen op circa 50% van de totale warmtapwaterbereiding. Daarmee is voor een standaard huis en gemiddeld gebruik een collectoroppervlak van circa 3 m² en een voorraadvat van 100 - 200 liter nodig. De hoogste opbrengst wordt bereikt bij plaatsing van de collector naar het zuiden. Aandachtspunten voor de toepassing van zonneboilers zijn:  Dakoriëntatie en belendende bebouwing.  Inbouw van collector in het dak


Zonnecollector op een dak (dit is niet hetzelfde als een zonnepaneel (deze gebruiken we om elektriciteit te generen).

3.1.2 Doorstroomtoestellen voor individueel huishoudelijk gebruik. Voor woningen komen doorstroomtoestellen in de volgende uitvoeringen in aanmerking:  Geisers.  Combi-toestellen volgens het doorstroomprincipe.  Stadsverwarming (via warmtewisselaar).  Warmteterugwinning uit douchewater.


Een nadeel van een doorstroomtoestel is dat er maar één of meerdere tappunten tegelijk gebruikt kunnen worden, afhankelijk van het vermogen van het toestel. Bij een klein vermogen is het bijvoorbeeld niet mogelijk om gelijktijdig het bad te vullen en af te wassen. Doorstroomtoestellen kennen meestal een tapdrempel. De tapdrempel is de minimale volumestroom warmtapwater waarbij het toestel in bedrijf komt. Bij toepassing van bijvoorbeeld een waterbesparende douchekop, kan een probleem ontstaan als de volumestroom door de douchekop lager is dan de tapdrempel. Het warmtapwatertoestel komt dan niet in bedrijf.

3.1.2.1 Geisers Bij een geiser stroomt na het opendraaien van de warmwaterkraan het water door het toestel, waardoor de gasbrander gaat branden en water wordt verwarmd. De warmwater- productie van geisers kan ononderbroken doorgaan. De volumestroom is zo begrensd, dat de warmteafgifte van de brander voldoende is om het water een temperatuurstijging van 50 °C te geven. Er zijn ook geisers waarbij met behulp van een thermostaat de temperatuur van het tapwater constant wordt gehouden, zodat het vermogen wisselt met de gewenste volumestroom.


Bij een keukengeiser wordt het te verwarmen water door een spiraalvormige buis gevoerd, die aan de buitenzijde van de verbrandingskamer is bevestigd. Keukengeisers hebben een gering vermogen van 9 à 10 kW. Vanwege dit geringe vermogen bedraagt de maximaal af te nemen volumestroom niet meer dan ongeveer 4,5 liter/min water van 40 °C (ter vergelijking: een douche is al gauw 6 liter/min). Vooral bij een zeer lage koudwatertemperatuur heeft de keukengeiser vaak een te laag vermogen om een redelijk douchecomfort te verkrijgen. Het gelijktijdig gebruik van tappunten is niet mogelijk. De tapdrempel van een keukengeiser is ongeveer 0,025 liter/s (1,5 liter/min); de watertemperatuur kan hierbij hoog oplopen tot circa 80 °C. Tegenwoordig worden alleen de gesloten uitvoeringen toegepast om veiligheidsredenen en om onafhankelijk te zijn van het ventilatiesysteem.

Een keukengeiser wordt bijna nooit meer toegepast bij een nieuwbouw woning. Badgeisers zijn voor meerdere tappunten bedoeld en worden vrijwel altijd op een centrale plaats opgesteld, meestal in combinatie met de cv-ketel. De wachttijd voor het keukentappunt neemt daardoor toe ten opzichte van de keukengeiser. Badgeisers zijn doorgaans in twee capaciteiten verkrijgbaar. De kleine badgeiser heeft een vermogen van 15 à 20 kW. Grote badgeisers hebben een vermogen vanaf ongeveer 20 kW en zijn alle modulerend uitgevoerd. Daardoor is dit toestel ook geschikt voor levering aan het keukentappunt. Met dit toestel kan onder bepaalde voorwaarden op meer tappunten tegelijk water worden afgenomen. De tapdrempel bedraagt 1,5 - 3 liter/min.


3.1.2.2 Combi-toestellen volgens het doorstroomprincipe. Het voordeel van een combi-toestel is dat slechts één toestel nodig is voor zowel de ruimteverwarming als de warmtapwaterbereiding. De ruimteverwarming en de warmtapwatervoorziening werken onafhankelijk van elkaar. De warmtapwatervoorziening heeft hierbij voorrang boven de ruimteverwarming. Bij een intensief gebruik van de warmtapwatervoorziening, bijvoorbeeld in de piekperiode in de ochtend, kan de opwarming van de woning verstoord worden.

Een combinatietoestel zorgt zowel voor warmtapwater als voor het water van de cv. Door de isolatie van de moderne woning is het vermogen dat nodig is voor het verwarmen van de woning, aanzienlijk

lager

dan

het

vermogen

voor

de

warmtapwaterbereiding.

Hierdoor

is

de

warmtapwaterbereiding meestal maatgevend voor het vermogen van het te selecteren toestel. De laatste jaren zijn woningen steeds energiezuiniger geworden, mede door inzet van de energieprestatienormering, waardoor het vermogen van ruimteverwarming sterk is verlaagd. Daarentegen neemt de vraag naar luxere sanitaire voorzieningen toe, waarmee het benodigde vermogen voor warmtapwater toeneemt. Het toepassen van een combi-ketel voor beide functies kan dan tot gevolg hebben dat dit energetisch en regeltechnisch ongunstig is voor de ruimteverwarming, omdat de ketel een te groot vermogen heeft.


Het heeft de voorkeur een combi-toestel dicht bij de keuken op te stellen. Het aanrecht is het meest en vaak kortstondig gebruikte tappunt. Lange wachttijden op dit tappunt leiden tot onnodige water- en energieverliezen. Om lange aanwarmtijden te voorkomen, is in het toestel vaak een zogenaamde tappot aangebracht waarbij een kleine hoeveelheid cv-water (circa 5 liter) steeds op een hoge temperatuur van circa 70 °C wordt gehouden. Dergelijke toestellen worden ook als gaswandketel uitgevoerd. Er is een zogenaamde tapboiler ontwikkeld, waarbij de tappot van 5 liter wordt vervangen door een buffervoorraad van bijvoorbeeld 30 liter. Hierdoor hoeft de cv-ketel niet bij iedere tapping in bedrijf te komen. Dit heeft een gunstige invloed op het rendement. Ook zijn er gaswandketels met twee afzonderlijke lamellenblokken (voor cv en warmtapwater), en met een in het cv-lamellenblok ingebouwde warmtewisselaar voor de indirecte verwarming van het tapwater. Een voordeel van deze toestellen is dat geen warmtapwater op voorraad wordt gehouden, waardoor er geen stilstandverliezen zijn. Stadsverwarming Steeds vaker wordt er gebruikgemaakt van stadsverwarming. Dit is mogelijk wanneer er in de gemeente een goedkope energiebron met ‘rest- warmte’ beschikbaar is, zoals de warmte die vrijkomt bij een afvalverbrandingsinstallatie. Ook kan er door het energiebedrijf centraal een warmtekrachtinstallatie zijn opgesteld die het warmwater verzorgt. Dit water is voor woningen meestal beschikbaar voor centrale verwarming zonder tussenplaatsing van een warmtewisselaar. Dit noemt men een primaire aansluiting.

In Nederland zijn er reeds grote steden met stadsverwarming. Hier de stadsverwarming van Amsterdam.


Voor de bereiding van warmtapwater wordt aanvullend wel een warmtewisselaar geplaatst, waarbij aan de ene zijde het stadsverwarmingswater zorgt voor verwarming en aan de andere zijde het drinkwater wordt opgewarmd. Er wordt hier geen voorraad aangemaakt, dat wil zeggen dat het vermogen van de warmtewisselaar en de temperatuur van het stadsverwarmingswater hoog genoeg moeten zijn om warmtapwater van minimaal 60 °C te kunnen bereiden. De warmtewisselaar wordt meestal opgesteld in de meterkast. Er zijn van de energiebedrijven opstellingstekeningen beschikbaar voor meterkasten met stadsverwarming. In de praktijk wordt deze kast erg warm door de voortdurende warmteafgifte van de stadsverwarmingsleidingen. Dit kan de waterkwaliteit nadelig beïnvloeden. Verder wordt nader ingegaan op richtlijnen ter voorkoming van opwarming van drinkwater. Warmteterugwinning uit douchewater Het principe van warmteterugwinning uit douchewater berust op het opwarmen van koud water door afvoerwater van de douche. Het is een techniek, die steeds vaker wordt toegepast in woningen. Het is een eenvoudig en goedkoop middel om energie te besparen en een verlaging van de EPC-waarde te bewerkstelligen. De douchewater-warmtewisselaar (DWTW) verwarmt het koude water. Dit voorverwarmde koude water wordt toegevoerd aan het warmtapwatertoestel en/of aan de koude poort van de thermostatische douchemengkraan. De hoogste opbrengst wordt bereikt bij een aansluiting op beiden. Bij een aansluiting uitsluitend op de koude poort of op het warmtapwatertoestel, wordt een onbalans veroorzaakt tussen de koude en warme waterstromen over de DWTW, waardoor de opbrengst vermindert. Toepassing van de DWTW veroorzaakt een grote spreiding in het gevraagde tapvermogen, waardoor een warmtapwatertoestel met een kleine voorraad of een groot modulerend bereik vereist is. Er bestaan verticale en horizontale uitvoeringen. Bij de verticale uitvoering bestaat de warmtewisselaar uit een dubbele concentrische pijp, waarbij het warme afvoerwater door de binnenste pijp omlaag stroomt en het koude water via de buitenste buis omhoog stroomt.


Warmteterugwinning uit een douche Het is mogelijk om meer afvoerpunten op één warmtewisselaar aan te sluiten. De horizontale uitvoering heeft een iets lager rendement, maar kan goed toegepast worden in etagewoningen. Bij een aanvoertemperatuur van 15 °C en een afvoertemperatuur van 40 °C kan een voor- verwarming tot boven 25 °C worden verkregen. Bij twee in serie geplaatste wisselaars kan dit oplopen tot 28 °C.

3.1.3 Keuze van het warmwatertoestel voor individueel huishoudelijk gebruik Bij de keuze van het warmwatertoestel voor individueel huishoudelijk gebruik spelen diverse factoren een rol, zoals de benodigde investering, de installatiemogelijkheden, de beschikbare energiebron, het energiegebruik en het gewenste comfort.


De aanduiding van de klassen: HR: Hoge rendement verwarming. HRww: HR warmwater. CW: Comfort Warm water. SV: Schonere verwarming. NZ: Naverwarming zonneboiler.

3.1.3.1 Energiebron Als energiebron zijn meestal aardgas en elektriciteit beschikbaar. In sommige woningen wordt tegenwoordig ook gebruikgemaakt van stadsverwarming en wordt geen aardgasaansluiting meer gerealiseerd. In dat geval blijft de keuze beperkt tussen een indirect verwarmd toestel (warmtewisselaar via cv-water) of een elektrisch toestel.

Het plaatsen van een hoge rendementsketel is in vele gevallen goedkoper dan extra isolatie te voorzien in een gebouw. In de energieprestatienormering worden verschillende waarderingen toegekend aan de diverse toestellen, wat betreft rendement en energiegebruik. Soms is het nodig een toestel met een hoger rendement te kiezen om de EPC-eis te halen. Vaak kan hierbij de keuze voor een zuinigere installatie aantrekkelijker zijn qua investering dan betere bouwkundige voorzieningen, zoals een hogere Rc -waarde van de isolatie.


3.1.3.2 Comfort Qua comfort is niet elk toestel voor elke situatie geschikt. Zoals al beschreven kan een keukengeiser niet voldoende zijn voor warmtapwaterlevering in een badkamer. Daarnaast kunnen de wensen van de gebruiker uiteenlopend zijn. Hoe meer tappunten men gelijktijdig wil gebruiken, des te groter moet de capaciteit van het toestel zijn. Alle doorstroom warmtapwatertoestellen worden voorzien van een CWklasse (Comfort Warmwater). Op basis daarvan kan bepaald worden welk toestel voldoet. CW-klasse 1 is daarbij alleen geschikt voor de keuken, terwijl de hoogste klasse CW6 geschikt is voor gelijktijdig vullen van het bad en gebruik in de keuken. De CW-klasse wordt duidelijk zichtbaar op het toestel aangebracht.

3.1.3.3 Technische beperkingen De maximale Ieidinglengten dienen gebaseerd te zijn op de maximum toelaatbare leidingwachttijden, Indien er eisen worden gesteld aan de som van leidingwachttijd en toestelwachttijd kan dit gevolgen hebben voor de keuze van het toestel. Over het algemeen geldt dat voorraadtoestellen en doorstroomtoestellen met een tappot geen wachttijd kennen. De toestelwachttijd kan worden opgevraagd bij de leverancier of fabrikant.

Een voorraadtoestel zorgt meteen voor warmwater.

Het warmwatertoestel moet geschikt zijn om de verlangde minimale volumestroom te kunnen leveren. De volumestroom van bijvoorbeeld een spaardouche kan zo klein zijn, dat het toestel niet in bedrijf komt. De tapdrempel van het warmwatertoestel kan worden opgevraagd bij de leverancier. Voorraadtoestellen en doorstroomtoestellen met een tappot kennen over het algemeen geen tapdrempel.


Vragenreeks 1. Ik ben ecologisch verantwoord en wil een zonneboiler installeren, hoe bereik ik het hoogste rendement met dit type boiler? ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Leg het principe van warmteterugwinning vanuit een douche uit. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Ik wil mij douchen in mijn luxueuze regendouche, terwijl ik douche wil mijn zoon de afwas doen en mijn vrouw wil een bad nemen in de tweede badkamer. Welk toestel raad je mij aan? Leg uit. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. Er zijn verschillende manieren om lange aanwarmtijden te voorkomen, geef ze. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. Ik heb een groot herenhuis in Amsterdam en heb een primaire aansluiting op de stadsverwarming, voor mijn tapwater moet ik echter nog wel een extra toestel hebben, wat voor toestel moet dit zijn. Motiveer je keuze. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………


6. Ik wil stilstandverliezen vermijden, welk toestel is hier ideaal voor? ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………


Afstandsonderwijs = studeren op je eigen tempo Een thuisstudie volgen aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs is de meest flexibele manier om je erkend diploma te behalen. Met een thuiscursus start je namelijk wanneer het jou het beste uitkomt. Je studeert waar en wanneer je wil, en legt examen af wanneer jij er klaar voor bent. Erg handig als jouw leven meer is dan studeren alleen! Tijdens je studie kan je rekenen op de professionele begeleiding van een persoonlijke docent. Met de taken die je docent aan elk hoofdstuk heeft toegevoegd, oefen je jezelf in de praktijk, en bereid je je optimaal op het examen voor. Heb je vragen, of wil je je gemaakte oefeningen uit de cursus laten verbeteren? Dan stuur je je docent een mailtje via het online leerplatform (je krijgt een toegangscode bij inschrijving). In het inschrijvingsgeld is twaalf maanden begeleiding van je docent inbegrepen. Klaar met studeren? Dan leg je examen af op één van onze examenlocaties in Antwerpen, Brussel, Gent of Hasselt. Je hebt vijf jaar de tijd om je examen af te leggen en je beslist zelf wanneer je dit wil doen. Dit kan bijvoorbeeld al na drie maanden, maar ook na een jaar; de keuze is aan jou! Geslaagd? Dan krijg je je diploma binnen de 14 dagen. Je kan hiermee meteen solliciteren als werknemer of als zelfstandige starten (mits je ook een attest bedrijfsbeheer hebt). Al onze diploma’s zijn erkend en zijn een fikse meerwaarde op de arbeidsmarkt. Niet van de eerste keer geslaagd? Geen nood. Je kijkt je examen in, en leert van je fouten. Vervolgens mag je gratis herexamen afleggen. Examen afleggen is trouwens nooit verplicht.


Zes ijzersterke redenen om te studeren aan het CVA 1. Je behaalt een erkend diploma  Het Centrum Voor Afstandsonderwijs bezit het ISO 9001-2008 certificaat. Dit is een onafhankelijk kwaliteitslabel dat elk jaar opnieuw, na een grondige audit, moet worden toegekend. Zowel ons cursusmateriaal als de docenten en de secretariaatswerking kregen en krijgen een positieve beoordeling. Dit is jouw beste garantie voor een kwaliteitsvolle en degelijke opleiding.  Het Centrum Voor Afstandsonderwijs is door een groot aantal beroepsfederaties erkend. Je kan je met je diploma bij deze federaties aansluiten en genieten van allerlei voordelen. Bij werkgevers in verschillende sectoren heeft het diploma een grote troef bij je sollicitatie en biedt het je vaak werkzekerheid.  Bovendien zijn onze diploma’s internationaal erkend door de International Association of Professional Education (IAPE), die alle beroepsopleidingen wereldwijd registreert en accrediteert. De IAPE controleert en beoordeelt de kwaliteit van professioneel onderwijs van instellingen zoals universiteiten, hogescholen, publieke en private opleidingsverstrekkers, docenten en onderwijsinstellingen voor volwassenen. 2. Je kiest voor een praktijk- en jobgerichte opleiding  Al onze opleidingen en cursussen worden ontwikkeld en geschreven door zelfstandige specialisten met jarenlange beroepservaring. Je gaat er meteen mee aan de slag. Dankzij onze jarenlange ervaring weten we precies welke onderwerpen, extra uitleg of praktijkvoorbeelden het verschil maken. Hierdoor bereik je snel je doel: je carrière een boost geven of een nieuwe job vinden.  Het contact tussen jou en je docent is maximaal door gebruik van ons online studentenplatform. Al je vragen zullen binnen de 48 uren worden beantwoord.  Momenteel is er in het bedrijfsleven veel vraag naar goed opgeleide werknemers. Het diploma dat je behaalt is een internationaal erkend diploma. Deze cursus biedt daarom zeer goede perspectieven op de arbeidsmarkt en een groot voordeel tijdens je sollicitatie. Veel afgestudeerde studenten startten reeds hun eigen succesvolle zaak na het volgen van een opleiding bij het CVA. Wij zijn dan ook een echte ondernemersschool die startende


ondernemers met veel plezier begeleidt in hun eerste stappen naar een carrière als zelfstandig ondernemer. 3. Je kiest voor maximale flexibiliteit  Thuisstudie is uiterst flexibel. Jij bepaalt zelf wanneer je studeert, hoe lang, en wanneer je examen aflegt. Je hebt je toekomst dus zélf in de hand! Ideaal als je je studie wil combineren met een job, kinderen of andere activiteiten. 4. Je weet zeker dat je de opleiding kiest die bij je past  Nog vragen? Extra informatie nodig? Kom dan gewoon langs op één van onze inkijklocaties (Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt) voor een adviserend gesprek met één van onze professionele opleidingsconsulenten. Zij helpen jou met veel plezier bij het ontwikkelen van een studietraject dat volledig aan jouw eisen en wensen voldoet. Je kan er ook je volledige cursus inkijken! 5. Je kan boeiende stages lopen  Het CVA helpt je carrière op weg! Heel wat studenten kiezen ervoor om tijdens hun opleiding stage te lopen, ook al is dat in de meeste gevallen geen verplichting. Je docent begeleidt je in jouw keuze van een stageplaats en jouw opleidingsconsulenten brengen de nodige papieren in orde. Een handige manier om praktijkervaring op te doen, waardevolle referenties te krijgen en connecties te leggen! 6. … Dit aan een uiterst scherpe prijs!  Wist je dat het CVA elk jaar meer dan 12.000 studenten telt? Door die schaalgrootte kunnen we jouw cursus tegen een bijzonder scherpe prijs laten drukken en verzenden. Zonder in te boeten op de kwaliteit van het lesmateriaal.  Het examen dat je aflegt op onze school is in je inschrijvingsgeld inbegrepen (inclusief herkansingen!). Geen verborgen kosten bij het CVA!  Je kan mogelijk genieten van extra financiële voordelen bij je inschrijving, zoals de Ondernemerskorting voor startende ondernemers, korting indien meerdere familieleden dezelfde opleiding volgen, korting bij het volgen van een studietraject dat bestaat uit meerdere cursussen enz. Bel onze opleidingsconsulenten (03 292 33 30) tijdens je inschrijving om te weten voor welke korting jij in aanmerking komt.


Overtuigd? Start vandaag nog! Schrijf je snel en eenvoudig in: Wie studeert aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs heeft een streepje voor. Moderne werkgevers hechten veel belang aan permanente bijscholing en een praktijkgerichte kennis. Onze school bouwde in de loop der jaren op dit vlak een ijzersterke reputatie op. Alle diploma’s die je behaalt via het Centrum Voor Afstandsonderwijs zijn erkend, en verhogen je kansen op de arbeidsmarkt. Jouw keuze gemaakt? Dan hoef je je alleen nog in te schrijven. Je hebt hiervoor 3 opties: 1. Je vult het inschrijvingsformulier in op www.centrumvoorafstandsonderwijs.be 2. OF je mailt naar [email protected] 3. OF je maakt gebruik van het inschrijvingsformulier op de volgende pagina (als je je rechtstreeks op één van onze locaties komt inschrijven). Je inschrijving is pas definitief nadat we ook je cursusgeld ontvangen. Het inschrijvingsgeld voor de cursus loodgieter centrale verwarming & gas bedraagt €375 en bevat de kostprijs van het cursusboek, de begeleiding van jouw docent en het (her)examen bij ons op school. Na ontvangst van je inschrijvingsgeld krijg je van ons een bevestigingsmail. Je krijgt je cursus dan binnen de week toegestuurd, zodat je meteen aan de slag kan! Veel succes!


INSCHRIJVINGSFORMULIER THUISSTUDIE LOODGIETER CENTRALE VERWARMING & GAS Naam: Voornaam: Straat + Huisnummer: Postcode + Gemeente: Telefoon: GSM: E-mailadres: Geboortedatum: Heb je bij ons al een cursus gevolgd?

JA - NEE

Wens je een factuur na je betaling?

JA - NEE

Bij ja, vul hier je bedrijfsnaam en BTW-nummer in: O Ik ga akkoord met de algemene voorwaarden zoals ze vermeld staan op onze website.

(handtekening)

Je inschrijving is pas definitief nadat we ook je inschrijfgeld ontvangen. Het inschrijvingsgeld voor de cursus loodgieter centrale verwarming & gas bedraagt €375 en bevat de kostprijs van de cursus, de begeleiding van je docent en je examen bij ons op school (en eventuele herexamens).

Veel succes met je opleiding en je verdere carrière!


Proefhoofdstuk Loodgieter CV & Gas

Recommend Documents