Product-info champignon Kwantitatieve analyse van de productie, handel en consumptie van champignon

Product-info champignon Kwantitatieve analyse van de productie, handel en consumptie van champignon

PT 2010 - 43 Juli 2010 – Wilco van den Berg / Rochelle Schutter Productschap Tuinbouw, Markt & Innovatie

Product-info champignon

Auteur Functie Telefoon e-mail

Wilco van den Berg / Rochelle Schutter Projectleider Marktonderzoek Groenten en Fruit/ Marktanalist 079-3470628 /079-3470650 [email protected]/ [email protected]

Productschap Tuinbouw, Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon 079 – 347 07 07 email [email protected] internet www.tuinbouw.nl Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder toestemming van de uitgever of auteur.

1

2

Productschap Tuinbouw ©

Inhoudsopgave Samenvatting

5

1

Inleiding

9

2

Nederland

11

2.1

Kerncijfers

11

2.2

Export van Nederlandse verse champignons

13

2.3

Import

15

2.4

Consumptie paddenstoelen

16

2.5

Consumentenonderzoek Nederland

21

3

Productie en uitvoer EU landen

25

3.1

EU-productie champignons

25

3.2

Uitvoer van verse champignons uit landen van de EU

25

3.3

Uitvoer van champignonconserven uit landen van de EU

26

4

Duitsland

27

5

Verenigd Koninkrijk

30

6

Frankrijk

33

7

België

35

8

Polen

37

9

Rusland

39

10

China

41

11

Overige landen

43

11.1 Ierland

43

11.2 Hongarije

43

11.3 Verenigde Staten

44

3 © Productschap Tuinbouw

3

4


Samenvatting Driekwart van de Nederlandse huishoudens koopt verse champignons. Binnen de groep huishoudens met kinderen en een bovengemiddeld inkomen zijn de meeste kopers te vinden. Er valt nog terrein te winnen bij gepensioneerden met een beperkt inkomen en alleenstaanden (40-65 jr). Van beide type huishoudens koopt een derde nooit verse champignons. Steeds minder Nederlandse huishoudens kopen champignonconserven. Slechts 15 procent kocht in 2009 champignonconserven. Dit blijkt uit onderzoek van het Productschap Tuinbouw. Geen toe- of afname aankoop vers Een huishouden in Nederland kocht 2,5 kilo verse paddenstoelen in 2009, waarvan 2,2 kilo witte champignons. De aankoop van witte champignon is in de afgelopen 10 jaar redelijk stabiel geweest; ook in 1999 kocht een huishouden gemiddeld 2,2 kilo. Ruim een derde van de supermarktomzet van champignons komt voor rekening van Albert Heijn. Hierna volgt inkoopcombinatie Superunie en C1000. De champignonverkopen stegen in 2009 procentueel het meest bij Aldi en Lidl. De verkoop bij C1000 en Super de Boer daalde licht, terwijl zowel AH als Superunie een stijging noteerde vergeleken met 2008. Interesse in champignonconserven daalt De gemiddelde aankoop van champignonconserven daalde van 0,4 kilo in 2005 naar 0,26 kilo in 2009. De kiloprijs steeg in deze periode van € ;,77 naar € 2,69. De supermarktomzet van champignonconserven is in Nederland acht keer lager dan de omzet van verse witte champignon. Aldi is met een aandeel van 40 procent in Nederland de belangrijkste formule voor de verkoop van champignonconserven. De omzet bij deze formule daalde echter wel met 10 procent ten opzichte van 2008. De conservenomzet bij Albert Heijn en Lidl zit in de lift. Andere eetmomenten claimen Uit consumentenonderzoek in Nederland komt naar voren dat er diverse kansen zijn voor paddenstoelen. De paddenstoel speelt geen centrale rol in de keuken. De aankoop vindt veelal op basis van routine plaats en de smaak is zeer neutraal. Verder staat de Nederlandse consument open voor nieuw ideeën en heeft behoefte aan nieuwe kennis en inspiratie. Probeer bijvoorbeeld de gebruiker te verleiden om vaker en op een andere manier paddenstoelen te eten door onder meer een inspirerende verpakking met bereidingswijzen. Hierbij kan gedacht worden aan variatie in gebruik en toepassing. Een idee is om met nieuwe verpakkingen andere gebruiksmomenten te claimen. Denk hierbij aan de borrel en het gezonde lekkere tussendoortje. Ook het toevoegen van smaak door onder meer smaakvarianten/marinades kan een kans zijn om de consumptie van paddenstoelen te laten stijgen. Minder teeltbedrijven In Nederland zijn 191 bedrijven bezig met de teelt van champignons. Ten opzichte van 2000 zijn dat 324 bedrijven minder, ofwel een inkrimping van bijna tweederde. Er zijn vooral veel kleine teeltbedrijven gestopt. In 2000 waren er 429 bedrijven met een oppervlak kleiner dan 2.500 m2, terwijl het in 2009 om 128 bedrijven ging. 13 procent van het aantal bedrijven, de categorie 7.500 m2 en groter, vertegenwoordigt 61 procent van het totale oppervlak. Dit wil zeggen dat er relatief veel kleine bedrijven zijn die nog geen 40 procent van het totale areaal in beslag nemen. Twintig procent van de bedrijven teelde in 2009 champignons voor de verwerkende industrie.

© Productschap Tuinbouw

5

Productie en uitvoer gedaald In 2009 bedroeg de Nederlandse productie van champignons 230 miljoen kilo. De productie voor de verwerkende industrie daalde ten opzichte van 2008 met bijna 15 procent naar 140 miljoen kilo. Voor de versmarkt kwam de productie uit op 90 miljoen kilo, wat neerkwam op een lichte daling. Het Verenigd Koninkrijk is de belangrijkste afzetmarkt voor Nederlandse verse champignons. Wel was er in 2009 sprake van een daling van de export naar het VK. In 2009 is 41 procent van de uitvoer in het VK afgezet. 26 procent van de uitvoer ging naar Duitsland en 22 procent naar Frankrijk. Vanuit Frankrijk is er in de afgelopen jaren een grotere belangstelling voor de Nederlandse verse champignon te zien. De uitvoer naar landen buiten het VK, Duitsland en Frankrijk is klein. Het gaat om 10 procent van de totale export met de nadruk op Noorwegen, België en Zweden. Engelsen kopen drie keer zoveel verse champignon als Duitsers In Duitsland behaalt de verse champignon van Nederlandse bodem een aandeel van 33 procent in de totale import. Polen is de belangrijkste leverancier van verse champignons in Duitsland. Verreweg het grootste deel van de import van champignonconserven is afkomstig uit Nederland. Op afstand volgt import uit China en Frankrijk. Bij de Duitse consumptie spelen champignonconserven een belangrijkere rol dan de verse champignon. Iets minder dan de helft van de Duitse huishoudens koopt nooit verse champignon. Sinds 2003 is de aankoop redelijk stabiel rond 1 kilo per huishouden. Van de Engelse import van verse champignons is 30 procent van Nederlandse herkomst. Het grootste deel van de import betreft Ierse champignons. Een huishouden in het VK kocht in 2009 3,7 kilo verse paddenstoelen. Dit is duidelijk meer dan de 2,5 kilo per huishouden in Nederland en de 1,2 kilo in Duitsland.

6



7

1 Inleiding In deze Product-Info staat marktinformatie rondom de champignon centraal. In hoofdstuk 2 draait het om de Nederlandse afzetmarkt. Het betreft dan vooral gegevens over productie, areaal, export naar de belangrijkste bestemmingen, invoer en huishoudelijke aankoop in Nederland. In hoofdstuk 3 wordt een overzicht gegeven van de productie, import en export van champignons in de Europese Unie. Door de opkomst van vooral Polen als productieland van champignons zijn er in de afgelopen jaren een aantal verschuivingen in Europa te zien. In hoofdstuk 4 tot en met 11 komen de ontwikkelingen in de belangrijkste productie- en afzetlanden aan bod. Per land is een tabel weergegeven met productie, import, export en consumptie. Het gaat dan over zowel champignons voor de versmarkt als voor de conservenmarkt. De export- en importcijfers hebben veelal als bron Eurostat. Productiecijfers worden door ieder land afzonderlijk vastgesteld en verzameld door de GEPC (Groupement Européen des Producteurs de Champignon). Dit is de overkoepelende organisatie van Europese champignontelersverenigingen. Cijfers over de consumentenmarkt zijn vooral afkomstig van GfK, Nielsen en Kantar Worldpanel (UK). Marktonderzoeksbureau GfK en Kantar registreert de aankopen vanuit de consument en Nielsen houdt de supermarktverkoop bij.


9

10


2 Nederland 2.1

Kerncijfers

Tabel 2.1.1 Kerncijfers champignon in Nederland Bron : PT Teeltoppervlakte Bedrijven Handelsproductie * w.v. industrie * verse markt

Eenheid 1.000 m2 aantal 1.000 ton 1.000 ton 1.000 ton

1990 1.050 852 147 93 54

1995 1.089 704 230 152 78

2000 950 517 265 158 107

2005 770 299 240 138 102

2006 705 264 235 135 100

2007 704 228 245 153 92

2008 772 214 255 163 92

2009V 756 193 230 140 90

Productiewaarde 1)

€ miljoen

180

243

319

230

230

250

260

230

Output champ. conserven Export vers

miljoen lit

123

188

170

141

132

140

147

.

1.000 ton

30

52

82

83

78

71

71

68

1)Telerswaarde van paddenstoelen totaal V=Voorlopig

In 2009 is 230 miljoen kilo champignons geproduceerd door 193 bedrijven. De productie voor de verwerkende industrie daalde ten opzichte van 2008 met bijna 15 procent naar 140 miljoen kilo. Voor de versmarkt bedroeg de productie 90 miljoen kilo wat neerkwam op een daling van 2 procent. Tabel 2.1.2 Areaal x 1.000m2 versmarkt (handmatig) en industrie (machinaal) Bron : CBS / PT Totaal Areaal waarvan : handmatige oogst machinale oogst

2006 705

2007 704

2008 772

2009V 756

370 335

332 372

368 404

389 366

V=Voorlopig

Het oppervlak met champignons bedroeg bijna 76 hectare. Het ging hierbij om 39 hectare voor de versmarkt en 37 hectare productie voor de verwerkende industrie. Tabel 2.1.3 Aantal bedrijven versmarkt (handmatig) en industrie (machinaal) Bron : CBS/ PT Totaal aantal Bedrijven waarvan : handmatige oogst machinale oogst

2006 264

2007 228

2008 214

2009V 193

212 57

181 50

166 49

156 40

V=Voorlopig

In Nederland stonden in 2009 door het CBS 40 bedrijven geregistreerd met productie van champignons voor de verwerkende industrie. 156 bedrijven produceerden in 2009 champignons voor de versmarkt.


11

Verdeling Nederlandse champignons naar industrie en versmarkt, x 1.000 ton 300 250 200

78

107 102

100

92

92

90

150 100

Verse markt 54

Industrie 152

50

93

158

138

135

153

163

145

0 1990

1995 2000 2005 2006 2007 2008 2009V

V=voorlopig

Na een stijging van de Nederlandse champignonproductie in 2007 en 2008 is de productie in 2009 gedaald. Vooral de productie voor de verwerkende industrie viel terug. Tabel 2.1.4

1995 2000 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

1995 2000 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Aantal bedrijven naar grootte met bijbehorend areaal champignons Aantal tot 0,1 ha 0,1 tot 0,25 ha 0,25 tot 0,75 ha bedrijven 704 305 310 75 517 206 223 69 387 135 166 56 331 112 137 52 299 102 123 46 264 91 102 47 228 71 86 44 214 57 80 47 193 52 76 39 Areaal 109 95 88 85 77 70 70 77 76

tot 0,1 ha 20 12 8 6 5 5 4 3 2

Bijbehorend areaal in hectare 0,1 tot 0,25 ha 0,25 tot 0,75 ha 46 27 34 27 25 21 21 20 19 17 16 18 13 17 12 19 12 16

> 0,75 ha 14 19 30 30 28 24 27 30 26 > 0,75 ha 16 22 34 37 35 31 36 43 46

Van 1995 tot en met 2009 is het aantal bedrijven met bijna 75 procent afgenomen, terwijl het areaal in deze periode met 30 procent terugviel. Er zijn vooral veel kleine teeltbedrijven gestopt met het telen van champignons. In 1995 waren er 615 bedrijven met een oppervlak tot 0,25 hectare, terwijl het in 2009 om 128 bedrijven ging. Het aantal bedrijven groter dan 0,75 hectare bedroeg 14 in 1995 tegen 26 in 2009.

12


Aantal bedrijven naar grootte

Naar grootte met bijbehorend areaal

3%

13% 27% 20% 39%

tot 0,1 ha

0,1 tot 0,25 ha 0,25 tot 0,75 ha > 0,75 ha

15%

61%

21%

tot 0,1 ha 0,1 tot 0,25 ha 0,25 tot 0,75 ha > 0,75 ha

13 procent van het aantal bedrijven in de categorie 0,75 ha en groter vertegenwoordigt 61 procent van het totale oppervlak.

2.2

Export van Nederlandse verse champignons

Tabel 2.2.1 Export van Nederlandse champignons naar bestemming, x 1.000 kilo Bron: KCB/PT 1995 2000 2005 2006 2007 2008 52.402 78.419 82.960 78.448 71.072 70.561 TOTAAL Waarvan naar: Ver.Koninkrijk 7.539 25.761 39.752 39.785 30.865 30.685 Duitsland 30.014 28.953 23.098 19.262 20.072 18.295 Frankrijk 3.204 11.410 12.434 11.656 11.497 12.359 Noorwegen 2.374 1.581 1.829 1.838 2.106 België/Luxemburg 2.538 2.996 645 948 1.593 2.118 Zweden 4.095 7.052 3.025 2.286 2.832 2.221 Ov.Midden Oosten 270 532 543 543 564 Denemarken 989 1.734 503 674 494 780 Finland 83 237 350 437 495 488 Zwitserland 319 8 11 5 130 Griekenland 163 169 423 399 311 197 Overig 814 109 612 618 526 619

2009 67.731 27.944 17.814 14.710 1.732 1.538 1.361 803 526 397 270 79 558

De uitvoer van Nederlandse champignons is in de afgelopen jaren gedaald. In 2005 is nog bijna 83 miljoen kilo verse Nederlandse champignons uitgevoerd, terwijl in 2009 de uitvoer 68 miljoen kilo bedroeg. Het Verenigd Koninkrijk is de belangrijkste afzetmarkt voor Nederlandse champignon. Wel was in 2009 sprake van een daling ten opzichte van het jaar ervoor. In 2009 was 41 procent van de uitvoer op het Verenigd Koninkrijk gericht. 26 procent ging naar Duitsland, terwijl 22 procent in Frankrijk is afgezet. De export naar landen buiten het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk is klein. Het gaat om 10 procent van de totale export met de nadruk op Noorwegen, België en Zweden.


13

Export Nederlandse verse champignon naar belangrijke landen in 2000 en 2009 (x 1.000 kg) Duitsland Ver.Koninkrijk Frankrijk Zweden België/Luxemburg 0

5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 2000

2009

In 2000 was Duitsland voor de Nederlandse champignon de belangrijkste afzetmarkt, maar een aantal jaren geleden is deze rol overgenomen door het Verenigd Koninkrijk. In de periode van 2000 tot 2009 is de export van Nederlandse champignons naar Duitsland met bijna 40 procent afgenomen, terwijl de uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk met 8 procent steeg. Uitvoer van verse champignon naar de belangrijkste landen in 2009 in %

3%

8% Ver.Koninkrijk 41%

22%

Duitsland Frankrijk Noorwegen Overig

26%

14


Tabel 2.2.2 Uitvoer van champignonconserven uit Nederland, x 1.000 € Bron: Eurostat / PT 2000 2005 2006 2007 198.676 147.609 156.798 165.172 TOTAAL waarvan naar: Duitsland 93.628 66.122 67.412 68.210 Frankrijk 16.896 23.137 29.104 28.835 Griekenland 9.588 8.931 8.477 11.126 Ver.Koninkrijk 9.612 8.667 8.304 8.572 Italië 10.474 7.128 4.895 6.676 België 9.355 5.652 5.933 6.092 Denemarken 6.507 4.219 4.596 4.829 Zweden 7.396 4.045 5.274 4.510 Israël 957 1.764 3.668 VS van Amerika 25.089 2.801 4.980 2.905 Saoedi-Arabië 399 487 1.653 2.848 Tsjechië 1.173 1.843 2.457 Finland 1.755 1.567 1.690 2.130 Kroatië 904 584 928 1.610 Roemenië 123 1.831 1.390 Oostenrijk 1.577 1.508 984 1.277 Hongarije 1.256 1.043 1.179 Zwitserland 134 48 180 879 Spanje 760 2.506 979 768 Cyprus (Grieks deel) 355 337 625 Portugal 695 1.872 355 566 Overige landen 3907 4471 4236 4020

2008 232.676

2009 171.981

129.539 31.076 13.903 8.502 7.657 6.109 4.574 6.881 3.273 2.213 1.590 1.994 2.653 1.204 3.183 1.639 1.242 954 124 788 324 3254

78.417 32.505 11.366 7.186 3.892 6.195 4.429 6.888 3.859 781 1.628 1.617 2.330 481 2.121 1.957 757 814 699 459 581 3019

In 2::9 steeg de export van champignonconserven naar € 233 miljoen, maar in 2::8 daalde de exportwaarde naar € ;72 miljoen. Vooral was er in 2008 een goede Duitse vraag naar champignonconserven. Na Duitsland worden de meeste Nederlandse champignonconserven afgezet in Frankrijk. In de afgelopen jaren steeg de uitvoer naar Frankrijk. Hierna volgt Griekenland als exportmarkt voor Nederlandse champignonconserven.

2.3

Import

Tabel 2.3.1 Invoer *) van verse champignons in Nederland naar land van herkomst, x 1.000 kilo Bron : Eurostat/PT 2005 2006 2007 2008 Totaal 46.820 44.773 32.635 27.754 Polen 24.441 24.852 22.150 16.638 België 10.964 9.382 8.994 9.658 Duitsland 10.755 10.150 1.433 1.437 Overige landen 660 389 58 21

2009 27.092 15.300 10.099 1.504 189

*)Export vanuit EU-landen naar Nederland

De invoer van verse champignons in Nederland is in de afgelopen jaren gedaald. In 2009 ging het om een invoer van 27 miljoen kilo, terwijl de import in 2005 47 miljoen kilo bedroeg. Het grootste deel van de import wordt doorgevoerd. Vooral de doorvoer naar Engeland is gedaald. 55 procent van de import van bestaat uit Poolse champignons, gevolgd door Belgische met een aandeel van 37 procent in 2009.


15

2.4

Consumptie paddenstoelen

Tabel 2.4.1 Huishoudelijke aankoop van verse champignons in Nederland Bron : GfK/PT 1999 2002 2005 2006 % kopende HH 72 73 74 74 Volume in kg per HH 2,17 2,21 2,34 2,34 Gem. Prijs per kg 3,21 3,43 3,14 3,25 Besteding per HH 6,99 7,56 7,34 7,61 HH=Huishouden

2007 73 2,20 3,37 7,41

2008 74 2,12 3,57 7,38

2009 75 2,20 3,51 7,72

Het percentage huishoudens in Nederland dat verse champignons koopt is in de afgelopen drie jaar gestegen van 73 naar 75 procent. Het gekochte volume per huishouden was in 2009 met 2,2 kilo iets hoger dan in 2008, maar stabiel ten opzichte van 2007. Een Nederlands huishouden gaf gemiddeld nog nooit zoveel uit aan verse champignons als in 2::8. Zo ging het om € 7,72 per huishouden. Een kilo verse champignons kostte € 3,5;. Dit was iets lager dan in 2008, maar 14 cent per kilo hoger dan in 2007.

Kopende huishoudens in Nederland van verse champignons verdeeld naar levencyclus in 2009 in % Welgestelde HH met kinderen

86%

14%

Kostwinner (2p)

85%

15%

Tweeverdieners

80%

HH met kinderen, beperkt ink.

20%

77%

Welgestelde gepensioneerden

23%

74%

Jonge alleenstaande

69%

31%

Alleenstaande

67%

33%

Gepensioneerden met bep. ink.

66%

34%

0%

20%

40%

koopt wel

26%

60%

80%

koopt niet

100%

Het hoogste percentage kopers van verse champignons valt te zien bij huishoudens met kinderen en een bovengemiddeld inkomen, namelijk 86 procent. Er valt nog duidelijk terrein te winnen bij gepensioneerden met een beperkt inkomen en alleenstaanden (40-65 jr). Van de huishoudens binnen beide type huishoudens koopt een derde nooit verse champignons.

16


Volume aankoop van verse champignons verdeeld naar levencyclus in 2009 in % Welgestelde HH met kinderen 6% 9%

HH met kinderenbeperkt inkomen 23%

9%

Kostwinner (2p) Welgestelde gepensioneerden Jonge alleenstaande

10% 21% 10%

Tweeverdieners Gepensioneerden met bep. ink.

12% Alleenstaande

Welgestelde huishoudens met kinderen zijn goed voor 23 procent van de totale huishoudelijke aankoop van verse champignons. Hierna volgen met 21 procent huishoudens met kinderen en een beperkt inkomen. Tabel 2.4.2 Consumentenuitgaven verse paddenstoelen bij Nederlandse supermarkten (excl Detail Consult) , x € 1.000 Bron:Nielsen / PT 2005 2006 2007 2008 2009 Totaal 63.453 67.571 70.483 76.834 83.236 Champignons 50.807 51.457 55.000 60.405 64.653 Kastanje champignons 6.807 7.573 8.757 9.713 11.152 Paddenstoelen mix 1.876 2.660 3.122 3.007 3.567 Oesterzwammen 1.566 1.564 1.452 1.458 1.491 Shiitake 1.096 1.108 1.212 1.255 1.241 Portabella 544 620 728 802 963 Overig 758 2.589 212 194 169

09 t.o.v. '08 8% 7% 15% 19% 2% -1% 20% -13%

De supermarktomzet in Nederland van verse paddenstoelen stijgt jaarlijks. In 2::8 is voor € 83 miljoen verkocht aan paddenstoelen. Dit was 8 procent hoger dan in 2008 en bijna een derde meer dan in 2005. Bijna 80 procent van de supermarktomzet van paddenstoelen wordt ingenomen door witte champignons. Hierna volgt in 2009 de kastanje champignon met een aandeel van 13 procent. Zowel het bestede bedrag aan witte champignons als kastanje champignons neemt jaarlijks toe. Consumenten gaven in 2::8 voor € 3,5 miljoen uit aan de paddenstoelen mix, wat neerkwam op een stijging van 19 procent ten opzichte van 2008. De uitgaven aan oesterzwammen en shiitake bleven in de afgelopen drie jaar redelijk stabiel.


17

Tabel2.4.3 Consumentenuitgaven verse champignons naar supermarktformules (excl. Detail Consult) , x € 1.000 Bron:Nielsen/ PT 2007 2008 2009 Totaal 54.308 60.076 64.346 AH 17.845 20.169 21.672 Superunie *) 13.419 14.958 16.458 C1000 8.426 8.370 7.955 Aldi 4.254 4.959 5.810 Lidl 3.433 4.487 5.339 Super de Boer 4.083 4.087 3.978 Jumbo 2.848 3.046 3.133 * )excl. Jumbo en Detail Consult

09 t.o.v. '08 7% 7% 10% -5% 17% 19% -3% 3%

Verhouding supermarktformule bij verkoop champignons in 2009 in %

6%

5%

AH

8%

34%

9%

Superunie * C1000 Aldi Lidl

12%

Super de Boer 26%

Jumbo

* )excl. Jumbo en Detail Consult Ruim een derde van de supermarktomzet van verse champignons komt voor rekening van Albert Heijn. Hierna volgt inkoopcombinatie Superunie en C1000. De champignonverkoop steeg in 2009 procentueel het meest bij Aldi en Lidl. De verkoop bij C1000 en Super de Boer daalde licht, terwijl zowel AH als Superunie een stijging noteerden van € ;,5 miljoen vergeleken met 2::9. Tabel2.4.4 Consumentenuitgaven champignonconserven naar supermarktformule (excl. Detail Consult) x € 1.000 Bron: Nielsen / PT 2007 2008 2009 7.148 8.294 8.408 Totaal Aldi 3.535 3.742 3.362 Superunie *) 1.373 1.522 1.486 Albert Heijn 447 857 1.268 Lidl 520 920 1.133 C1000 641 596 558 Jumbo 276 307 302 Super de Boer 355 350 298 * )excl. Jumbo en Detail consult

09 t.o.v. '08 1% -10% -2% 48% 23% -6% -2% -15%

De supermarktomzet van champignonconserven is in Nederland acht keer lager dan de omzet van verse witte champignons. Zo verkochten Nederlandse supermarkten in 2::8 voor € 9,4 miljoen aan champignonconserven.

18


Aldi is de belangrijkste formule in Nederland voor de verkoop van champignonconserven. In 2::8 verkocht Aldi Nederland voor € 3,4 miljoen aan champignons in pot of blik. De omzet daalde echter wel bij Aldi met 10 procent ten opzichte van 2008. De conservenomzet bij Albert Heijn en Lidl zit in de afgelopen jaren in de lift. Bij AH is de omzet in de afgelopen drie jaar verdrievoudigd naar € ;,27 miljoen. Bij Lidl gaat het om een verdubbeling.

Verhouding supermarktformule bij champignonconserven in 2009 in % 4% 3% Aldi

7%

Superunie * 40%

13%

Albert Heijn Lidl C1000

15%

Jumbo Super de Boer

18%

* )excl. Jumbo en Detail Consult

Gemiddelde prijs per kilogram champignonconserven 5,00 4,50 4,00

Aldi

3,50

Superunie *

3,00

Albert Heijn

2,50

Lidl

2,00 1,50

C1000

1,00

Jumbo

0,50

Super de Boer

0,00 2007

2008

2009

* )excl. Jumbo en Detail Consult


19

Tabel 2.4.5 Huishoudelijke aankoop van champignonconserven in Nederland Bron : GfK/PT 2005 2007 % kopende huishoudens 18,9 17,9 Aankoop per huishouden in kg 0,40 0,36 Gem. prijs per kg 1,77 2,08 Besteding per huishouden in € 0,70 0,76 Aankoopfrequentie per kopend HH 4,3 4,2

2009 15,0 0,26 2,68 0,71 3,8

Steeds minder Nederlandse huishoudens kopen champignonconserven. In 2005 kocht 19 procent champignonconserven, terwijl het in 2009 om een percentage van 15 procent ging. De gemiddelde huishoudelijke aankoop van champignonconserven daalde van 0,4 kilo in 2005 naar 0,26 kilo in 2009. De prijs steeg van € ;,77 per kilo in 2::5 naar € 2,69 per kilo in 2::8.

20


2.5

Consumentenonderzoek Nederland

In april 2010 heeft onderzoeksbureau Blauw Research in opdracht van het Productschap Tuinbouw een kwalitatief consumentenonderzoek uitgevoerd voor paddenstoelen. In twee groepen is door middel van de Design Game methode inzicht verkregen in kennis, motivaties en barrières in het gebruik van paddenstoelen. Daarnaast zijn er potentiële ontwikkelrichtingen geformuleerd. De hoofdconclusie is dat er veel kansen zijn voor de eetbare paddenstoel, want: 1.

2.

Het product ‚eetbare paddenstoel‛ is beperkt ingevuld a. De champignon speelt geen centrale rol in de keuken b. Aankoop en bereiding gaan veelal op basis van routine c. De smaak van de eetbare paddenstoel in (zeer) neutraal De Nederlandse consument staat open voor nieuwe ideeën en heeft behoefte aan nieuwe kennis en inspiratie a. De consument heeft weinig kennis over eetbare paddenstoelen b. De paddenstoel is in potentie een product met veel beleving c. De huidige verpakking is saai, weinig aantrekkelijk en doet geen recht aan de culinaire kwaliteit van de paddenstoel.

Er zijn 3 kansrijke richtingen voor het verder ontwikkelen van de eetbare paddenstoel: gezondheid, gemak en genieten (eventueel allemaal of in combinaties toe te passen).

Gezondheid: verduidelijken benefits voor gezondheid, introductie gezonde producten (de paddenstoel als vleesvervanger) Gemak: benadrukken van het gemak van de bereiding, doorontwikkelen van kant & klaar/halfklaar producten, verschillende smaken marinades, paddenstoelen als tussendoor/snack Genieten: paddenstoel als culinair hoogstandje, subtiel van smaak, past in menu van een fijnproever, de gebruiker inspireren bij het koken.

Deze 3 thema’s kunnen tastbaar gemaakt worden door: 1. Het overdragen van kennis ten aanzien van: • De bereiding van paddenstoelen/receptideeën/inspiratie • De gezonde effecten van paddenstoelen 2. Het toevoegen van beleving/emotie (met name de thema’s culinair, natuur, gezellig/familie en authentiek) en daarmee inspiratie: • Aan het product (feestelijkheid, culinaire basis voor de maaltijd) • Aan de verpakking (niet te duidelijk plastic, culinaire uitstraling, balans behouden met gemak en houdbaarheid. Ook milieuvriendelijkheid is een issue!) 3. Het product doorontwikkelen: • Ruimte voor (meer) smaakvarianten • Kant & klaar/halfklaar (snack)producten • Maaltijden met paddenstoel als ‘hoofdgroente’ 4. Het claimen van een moment/situatie: • Claim het voorgerecht (eenvoudig te maken, terwijl de rest op het vuur staat, restanten kunnen daarna in het hoofdgerecht)


21

• •

Claim momenten op de dag waarop de paddenstoel nog weinig wordt gebruikt Claim de herfst (begin van ander seizoen/andere gerechten, relatie met natuur maar ook associaties zoals kabouters, sprookjes)

Enkele creatieve ontwikkelrichtingen zijn: Geef de eetbare paddenstoel een hoofdrol in de keuken door: De paddenstoel te positioneren als culinair hoogstandje: • subtiel van smaak, • past in menu van een fijnproever, • inspireert de gebruiker bij het koken.

Verleid de gebruiker om vaker en op een andere manier paddenstoelen te eten: • Door een inspirerende verpakking met informatie over bereidingswijzen

Verleid de gebruiker om vaker en op een andere manier paddenstoelen te eten: • Door variatie in gebruik en toepassing (bv andere momenten) • Maak gebruik van de trends biologisch, minder vet, slow-food, stomen, gezond • Benader bestaande merken met productideeën (Bertolli / Hak)

22


Verleiden met nieuwe verpakkingen die andere gebruiksmomenten claimen: • De borrel

Verleiden met nieuwe verpakkingen die andere gebruiksmomenten claimen: • Het gezonde lekkere tussendoortje

Verstrek meer kennis over hoe het beste uit de paddenstoel boven te halen: Niet wassen, maar schoonborstelen Bewaartips Tips voor menu’s Verstrek meer kennis over de versheid van de paddenstoel: Verbeterde versgarantie Ook tijdens het transport Hygiënemaatregelen Beschermende verpakking Communiceer de benefits voor de gezondheid : • Paddenstoelen zijn goed voor je • Paddenstoelen zijn gezond, natuurlijk en verantwoord • Kalium, kankerremmend Voeg smaak toe aan de eetbare paddenstoel door: • Smaakvarianten/marinades (Indisch/Indiaas/Mexicaans) • Wisselende (seizoens)smaken Zoete paddenstoelen in gebak/dessert


23

24


3 Productie en uitvoer EU landen 3.1

EU-productie champignons

Tabel 3.1 Productie van champignons in landen van de Europese Unie x 1.000 kilo Bron : GEPC/PT 2003 2004 2005 2006 2007 Nederland 265.000 265.000 240.000 235.000 238.000 Polen 130.000 170.000 230.000 235.000 220.000 Frankrijk 123.000 118.000 110.000 102.000 108.000 Spanje 88.000 86.000 88.000 88.000 96.000 Ierland 69.000 69.000 62.000 56.000 55.000 Italië 76.000 76.000 80.000 72.000 64.000 Duitsland 62.000 62.000 61.000 59.000 55.000 Engeland 66.000 55.000 48.000 45.000 45.000 België 40.000 35.000 33.000 33.000 3.000 Hongarije 32.000 25.500 21.000 21.000 20.850 Denemarken 7.400 9.700 4.400 2.500 2.500 Totaal 958.400 971.200 977.400 948.500 937.350

3.2

2008 253.000 239.000 108.800 104.200 55.000 65.100 57.000 43.000 37.200 20.000 2.300 984.600

2009 230.000 250.000 102.400 93.500 55.000 63.000 58.000 43.000 34.000 20.000 2.300 956.200

Uitvoer van verse champignons uit landen van de EU

Tabel 3.2 Uitvoer van verse champignons uit landen van de EU, x 1.000 kilo Bron: Eurostat/ PT 2000 2005 2006 2007 Polen . 97.252 98.495 128.916 Nederland (KCB) 78.419 82.960 78.448 71.072 Ierland 38.701 58.153 51.321 49.693 België 22.958 30.769 30.518 32.759 Litouwen . 5.005 26.548 25.297 Hongarije . 7.646 7.306 6.867 Duitsland 6.733 14.602 13.723 4.010 Frankrijk 2.350 1.962 1.687 1.316 Zweden 7 1.342 1.591 1.081 Italië 751 535 473 1.048 Tsjechië . 1.381 1.475 848 Oostenrijk 4.392 1.311 1.406 333 Spanje 404 261 262 207 Ver.Koninkrijk 86 142 120 168 Portugal 206 53 187 158 Slowakije . 0 497 109

2008 128.046 70.561 72.388 32.593 32.624 8.426 4.427 757 901 465 619 517 242 51 11 5

2009 119.850 67.731 43.764 25.818 33.526 7.619 4.908 541 715 474 748 1.075 464 367 683 28

Polen is in de Europese Unie het belangrijkste uitvoerland van verse champignons. In 2009 viel de Poolse uitvoer ten opzichte van 2008 6 procent lager uit. Na Polen vindt de meeste uitvoer plaats uit Nederland. In 2009 ging het om 68 miljoen kilo verse champignons van Nederlandse herkomst.


25

3.3

Uitvoer van champignonconserven uit landen van de EU

Tabel 3.3.1 Uitvoer van champignonconserven uit landen van de EU, x € 1.000 Bron: Eurostat / PT 2000 2005 2006 2007 Nederland 198.676 147.609 156.798 165.172 Spanje 30.974 27.305 40.350 41.990 Frankrijk 51.184 33.009 26.234 39.748 Polen 12.559 14.057 13.751 Duitsland 9.483 8.219 8.682 10.804 Italië 2.883 6.504 6.671 6.668 Tsjechië 1.135 1.254 2.298 België 1.509 924 1.070 1.944 Oostenrijk 437 485 513 703 Denemarken 257 171 146 237 Bulgarije 100 267 309 Portugal 68 184 260 253 Griekenland 3 43 81 173 Slowakije 1.950 323 185

2008 232.676 44.533 35.461 12.999 28.960 7.133 2.411 1.887 666 257 75 320 121 538

2009 171.981 42.081 33.365 11.775 7.061 5.178 2.044 1.856 521 235 98 292 217 53

Nederland is verreweg het belangrijkste uitvoerland van champignonconserven. Door een goede vraag steeg de exportwaarde uit Nederland in 2008, maar in 2009 lag de waarde weer op een lager niveau. In 2009 zijn uit Nederland champignonconserven uitgevoerd voor een bedrag van € ;72 miljoen. Hierna volgt uitvoer uit Spanje ter waarde van € 42 miljoen. De Franse export kwam uit op € 33 miljoen. Tabel 3.3.2 EU-invoer van champignonconserven van buiten de EU, x 1.000 kilo Bron: Eurostat / PT 2005 2006 2007 46.286 42.796 47.620 TOTAAL NIET EU [27] China 44.932 42.550 47.431 India 313 200 133 Overige landen 1041 46 56

2008 39.236 39.133 36 67

2009 36.057 35.643 283 131

In de Europese Unie is in 2009 ruim 36 miljoen kilo champignonconserven uit landen buiten de EU ingevoerd. Na 2007 is de invoer gedaald. 99 procent van de invoer komt uit China. Tabel 3.3.3 Invoer van champignonconserven in landen van de EU uit China, x 1.000 kilo Bron: Eurostat / PT 2005 2006 2007 2008 44.932 42.550 47.431 39.133 TOTAAL IN EU [27] Duitsland 29.826 29.048 29.990 18.469 Nederland 6.887 5.401 5.920 8.431 Tsjechië 2.243 2.005 2.940 2.394 Roemenië 486 597 2.930 2.921 Zweden 2.902 2.853 2.308 2.704 Slowakije 517 180 715 298 Griekenland 336 213 680 1.119 Frankrijk 425 577 Hongarije 423 943 402 392 Overige landen 1.312 1310 1121 1828

2009 35.643 16.351 8.698 2.242 2.469 2.331 423 997 454 193 1485

De import van Chinese champignonconserven vindt vooral plaats in Duitsland. Na 2007 is de import in Duitsland gedaald. De invoer in Nederland steeg in de afgelopen vijf jaar van 6,9 miljoen kilo naar 8,7 miljoen kilo.

26


4 Duitsland Tabel 4.1 Productie van champignons in Duitsland, x 1.000 ton Bron: GEPC/PT 2002 2003 2004 2005 Champignons 62 62 62 61

2006 59

2007 55

2008 57

2009 58

De Duitse productie van champignons bedroeg 58 miljoen kilo in 2009. Dit was iets meer dan in 2008. In de afgelopen drie jaar ging jaarlijks 8 miljoen kilo van de Duitse productie naar de verwerkende industrie. Tabel 4.2 Invoer van verse champignons in Duitsland, x 1.000 kilo Bron: Eurostat / PT 2005 2006 TOTAAL 51.753 54.666 waarvan uit : Nederland (incl. doorvoer) 26.063 24.583 w.v. NL herkomst 23.098 19.262 Polen *) 22.990 26.680 Hongarije 512 932 België 896 1.163 Italië 423 331 Bulgarije Tsjechië 64 73 Litouwen 155 32 Frankrijk 121 44 Oostenrijk 443 743 Overige landen 86 85 *)op basis van uitvoer uit Polen

2007 57.732

2008 63.535

2009 54.627

27.841 20.072 27.391 978 538 338 204 187 115 40 33 67

31.240 18.295 29.895 841 430 395 3 291 157 68 22 193

27.947 17.814 24.179 1.396 95 269 18 274 1 60 77 311

De invoer in Duitsland is grotendeels afkomstig uit Nederland en Polen. In 2009 is uit Nederland bijna 28 miljoen kilo (inclusief doorvoer) ingevoerd, terwijl de import van Poolse champignon 24 miljoen kilo bedroeg. Tabel 4.3 Invoer van verwerkte paddenstoelen in Duitsland (omgerekend naar vers gewicht), x 1.000 kilo Bron : AMI 2004 2005 2006 2007 151.220 143.140 139.350 151.200 Totaal waarvan : Conserven 89.480 80.040 76.000 83.160 Diepgevroren 22.150 25.070 25.280 38.500 Gedroogd 24.140 23.470 25.000 15.500 Voorlopig verduurzaamd 14.500 12.600 10.570 12.280

2008 141.820 89.970 25.100 15.400 9.670

De invoer van verwerkte paddenstoelen in Duitsland varieerde in de afgelopen vijf jaar van 140 tot 150 miljoen kilo. In 2005 en 2006 daalde de import van conserven, maar in 2007 en 2008 zat deze weer in de lift. In 2009 ging het om een invoer van bijna 90 miljoen kilo. Verreweg het grootste deel van de import van champignonconserven is afkomstig uit Nederland. Op afstand volgt invoer uit China en Frankrijk.


27

Tabel 4.4 Huishoudelijke aankoop van verse champignons in Duitsland Bron : GfK/ZMP 2006 2007 % kopende HH 51,7 50,1 Volume per HH 1,00 0,95 Uitgaven per HH 3,58 3,64 Prijs/kilo 3,57 3,82

2008 51,6 0,98 3,88 3,97

2009 52,9 1,06 4,01 3,78

In Duitsland staan champignons niet in de top 10 van meest gekochte verse groenten. In 2008 kocht een huishouden bijna 1 kilo champignons voor huishoudelijk gebruik. Een kleine 20 procent hiervan betrof bruine champignons. Iets minder dan de helft van de Duitse huishoudens koopt nooit champignons. In de afgelopen jaren steeg het percentage kopende huishoudens licht. In 2007 kocht 50 procent van de huishoudens in Duitsland champignons, terwijl het in 2009 om een percentage van 53 procent ging. Sinds 2003 is de huishoudelijke aankoop van verse champignon in Duitsland redelijk stabiel rond 1 kilo. Overige paddenstoelen spelen in Duitsland een kleine rol van betekenis. 11 procent van de totale huishoudelijke aankoop van paddenstoelen in 2008 zijn overige paddenstoelen. Hierbij gaat het voor 60 procent om cantharellen.

Prijs in € per kilo verse champignons per week naar formule *) 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00

EDEKA O. DISCOUNTER *) O. DISCOUNTER = zonder discount formule

28


REWE O. DISCOUNTER

ALDI

LIDL

Prijs in € per kilo van verse champignons per week bij Edeka 6,00 5,00 4,00

2005

3,00

2006

2007

2,00

2008

1,00

2009

0,00

2010

Bij Aldi is de prijs voor een kilo witte verse champignons vrij stabiel rond € 3,::. Per 25: gram bakje komt dat neer op een prijs van € :,75. Bij Edeka schommelden de weekprijzen voor een kilo witte champignons in de eerste 16 weken van 2:;: tussen € 2,8: en € 4,4:.

Huishoudelijke aankoop van verse paddenstoelen in 2009 naar afzetkanaal in Duitsland 1%

3%

0% 4% Discounter Overige supermarkten

21% 50%

21%

Grote supermarkt/warenhuis Weekmarkt Groentewinkel/kraam

De helft van de Duitse huishoudelijke aankoop van verse paddenstoelen verloopt via discounters. Bij vruchtgroenten is de discounter zelfs goed voor een aandeel van 60 procent. Na de discounter is de supermarkt met bijna 42 procent het belangrijkste aankoopkanaal voor verse paddenstoelen. De helft van dit aandeel wordt ingenomen door grote supermarkten/zelfbedieningswarenhuizen. De weekmarkt vertegenwoordigt 3 procent van de aankoop, terwijl 1 procent van de huishoudelijke aankoop bij de groentewinkel wordt gekocht.


29

5 Verenigd Koninkrijk Tabel 5.1 Productie van champignons in het Verenigd Koninkrijk, x 1.000 ton Bron: GEPC/PT 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Champignons 86 66 55 48 45 45

2008 43

2009 43

De Engelse productie van champignons is in de afgelopen jaren gedaald. In 1999 ging het nog om een productie van 107 miljoen kilo, terwijl de productie in 2009 op 43 miljoen kilo uitkwam. Tabel 5.2 Invoer van verse champignons in het Verenigd Koninkrijk, x 1.000 kilo Bron: Eurostat / PT 2005 2006 2007 2008 TOTAAL 108.081 103.821 99.915 123.028 Ierland * 58.148 51.318 49.467 72.268 Nederland ** 39.752 39.785 30.865 30.685 Polen * 4.584 6.876 14.284 14.577 België 4.190 4.195 3.468 4.067 Frankrijk 1.257 1.410 1.469 875 Duitsland 0 113 283 76 Spanje 3 26 9 Overige landen 150 121 53 471 *) op basis van export naar de VK **) op basis van KCB-export naar de VK

2009 93.305 43.764 27.944 15.725 5.031 747 1 24 69

Ierland is het belangrijkste importland van verse champignons in het Verenigd Koninkrijk. Nederland volgt als tweede herkomstland. De rechtstreekse import van Poolse champignons in het Verenigd Koninkrijk zit in de lift. In de afgelopen vijf jaar is de import uit Polen verdrievoudigd. Tabel 5.3 Invoer van champignonconserven in het Verenigd Koninkrijk, x € 1.000 Bron:Eurostat / PT 2005 2006 2007 5.667 8.151 9.207 TOTAAL Nederland 2.682 3.700 5.300 Italië 745 893 1.105 Frankrijk 1.481 1.386 877 Duitsland 163 219 310 Spanje 7 1.337 393 Ierland 577 610 1.209 Overige landen 12 6 13

2008 7.401 4.027 1.392 1.298 429 1 178 76

2009 5.584 3.298 1.014 659 510 44 28 31

De import van champignonconserven in het Verenigd Koninkrijk is klein en nam in de afgelopen jaren af. In 2::7 bedroeg de invoer ruim € 8 miljoen, terwijl het in 2::8 om € 5,5 miljoen kilo ging.

30


Bestedingen aan verse paddenstoelen in supermarkten in Ver. Koninkrijk in £ x 1.000 120.000 100.000

102.955

98.498

92.069

80.000 Tesco 60.000 40.000

56.423 50.557 43.832

53.716 48.053

48.978 44.552 34.621

36.949

Asda Sainsbury's Morrisons

20.000 0 2007

2008

2009

Bron : Kantar Worldpanel Engelse consumenten gaven in 2009 circa 345 miljoen pond uit aan paddenstoelen in het supermarktkanaal. Dit was 7 procent meer dan in 2008. In volume daalden de aankopen met 3 procent van 100,5 miljoen kilo naar 97,5 miljoen kilo. Per huishouden is in 2009 3,7 kilo paddenstoelen gekocht. Dit was iets minder dan in de voorgaande twee jaar toen een huishouden in het Verenigd Koninkrijk 3,8 kilo kocht. Tesco is goed voor 30 procent van de consumentenbesteding aan champignons. Hierna volgen Sainsbury’s (;6%) en Asda (;5%).

% kopende huishoudens van verse champignons in 2009 in diverse supermarkten Tesco

46,50%

53,50%

Asda

30,30%

69,70%

Sainsbury's

28,50%

71,50%

Morrisons

26,30%

73,70%

The Co-Operative

17,50% 0%

20%

Koopt wel Koopt niet

82,50% 40%

60%

80%

100%

Bron : Kantar Worldpanel Bijna de helft van de huishoudens in het Verenigd Koninkrijk koopt champignons bij Tesco. Drie op de tien huishoudens doet champignoninkopen bij Asda, terwijl ook bijna drie op de tien weleens of regelmatig champignons bij Sainsbury’s koopt.


31

Champignons uit Nederland bij Asda in Manchester(april 2010)

Champignons uit Ierland bij Sainsbury’s in Londen (april 2010) en Engels product bij Morrisons

Paddenstoelen uit Engeland bij Sainsbury’s in Manchester

32


6 Frankrijk Tabel 6.1 Productie van champignons in Frankrijk, x 1.000 ton Bron: GEPC/PT 2003 2004 2005 2006 Champignons 123 118 110 102

2007 108

2008 108

2009 102

De Franse productie van champignons kwam in 2009 uit op 102 miljoen kilo. Hiervan is 80 miljoen kilo naar de industrie gegaan. In de afgelopen vijf jaar is de productie van champignons in Frankrijk gedaald van 110 miljoen kilo naar 102 miljoen kilo. Tabel 6.2 Invoer van verse champignons in Frankrijk, 1.000 kilo Bron: Eurostat / PT 2005 2006 24.212 29.105 TOTAAL waarvan uit: Nederland (KCB) 12.434 11.656 Polen 4.185 5.005 België 5.289 7.882 Duitsland 1.885 3.781 Spanje 304 690 Italië 101 72 Overige landen 14 19

2007 31.773

2008 31.177

2009 32.491

11.497 8.105 8.600 2.646 735 159 31

12.359 8.437 8.690 1.211 340 65 75

14.710 9.992 6.711 705 295 50 28

De invoer van verse champignons in Frankrijk zit in de lift. Zowel uit Nederland als uit Polen worden steeds meer champignons ingevoerd. Tabel 6.3 Invoer van champignonconserven in Frankrijk, x € 1.000 Bron: Eurostat / PT 2005 2006 37.194 46.959 TOTAAL waarvan uit: Nederland 24.858 29.783 Spanje 9.720 12.692 Polen 563 1.062 Duitsland 680 1.540 Italië 621 941 België 494 650 China Overige landen 258 291

2007 52.012

2008 67.623

2009 64.436

29.699 17.548 323 1.640 1.002 945 441 414

38.780 22.593 1.082 1.621 1.642 1.096 575 234

35.503 20.687 3.053 1.955 1.509 1.166 461 102

Ondanks dat Frankrijk zelf een flinke productie van champignonconserven heeft vindt er ook nog invoer plaats. In 2009 is ingevoerd voor een bedrag van € 64 miljoen. Meer dan de helft komt uit Nederland, gevolgd door Spanje met een aandeel van 32 procent.


33

Tabel 6.4 Uitvoer van champignonconserven uit Frankrijk, x € 1.000 Bron: Eurostat / PT 2005 2006 2007 33.009 26.234 39.748 TOTAAL waarvan naar: Duitsland 16.012 10.573 16.019 België 5.230 4.592 5.513 Zweden 2.351 1.962 2.661 Italië 1.570 1.434 3.305 Oostenrijk 856 996 1.150 Ver.Koninkrijk 1.387 1.548 1.173 Portugal 35 67 50 Griekenland 915 1.087 1.325 Denemarken 164 186 124 Finland 21 30 61 Overige landen 4468 3759 8367

2008 35.461

2009 33.365

16.621 5.727 1.862 2.053 649 1.432 95 1.000 40 209 5773

21.235 3.388 1.830 1.317 1.245 1.236 864 417 251 204 1378

De uitvoer van champignonconserven uit Frankrijk is vooral op Duitsland en in mindere mate op België gericht. In 2::8 zijn champignonconserven uitgevoerd voor een bedrag van € 33 miljoen. Dit was 6 procent lager dan in 2008.

34


7 België Tabel 7.1 Productie van champignons in België, x 1.000 ton Bron: GEPC/PT 2003 2004 2005 Champignons 40 35 33

2006 33

2007 34

2008 37

2009 34

De Belgische productie van champignons kwam in 2009 uit op 34 miljoen kilo. Hiervan is 4 miljoen kilo naar de verwerkende industrie gegaan. Tabel 7.2 Invoer van verse champignons in België, x 1.000 kilo Bron: Eurostat / PT 2005 2006 21.099 27.801 TOTAAL Nederland 16.636 21.833 Polen 3.616 5.522 Duitsland 142 13 Frankrijk 227 317 Hongarije 21 44 Ver.Koninkrijk 363 37 Overige landen 94 35

2007 31.042 25.891 4.865 41 180 31 2 32

2008 33.078 28.594 4.121 124 104 44 68 23

2009 27.666 22.190 5.217 113 65 46 29 6

Circa 80 procent van de import van verse champignons in België komt uit Nederland. Hierna volgt Polen als herkomstland. Tabel 7.3 Uitvoer van verse champignons uit België, x 1.000 kilo Bron: Eurostat / PT 2005 2006 30.769 30.518 TOTAAL waarvan naar: Nederland 10.964 9.382 Ver.Koninkrijk 10.047 12.231 Frankrijk 7.343 7.749 Luxemburg 336 210 Polen 1 0 Israël Duitsland 1.868 889 Italië 1 Spanje 1 0 Portugal 1 Overige landen 208 56

2007 32.759

2008 32.593

2009 25.818

8.994 14.775 7.982 217

9.658 15.295 7.118 231

10.099 7.992 7.175 231 174 44 38 23 19 15 8

433 0 20 4 334

104 87 20 80

De Belgische uitvoer van verse champignons is bijna even groot als de invoer. Ongeveer 40 procent van de export gaat naar Nederland en ruim 30 procent wordt in het Verenigd Koninkrijk afgezet.


35

Tabel 7.4 Invoer van champignonconserven in België, x € 1.000 Bron: Eurostat / PT 2005 2006 8.290 7.429 TOTAAL waarvan uit: Nederland 3.119 2.620 Duitsland 1.132 1.273 Frankrijk 3.524 3.134 Spanje 288 387 Polen 194 Italië 15 10 China 4 Ver.Koninkrijk 13 5 Overige landen 1 0

2007 9.088

2008 11.535

2009 10.913

3.036 2.062 3.334 574

3.842 3.350 3.565 725

25

16 3 21 13

4.495 3.219 2.284 735 135 24 18 3 0

51 6

Belgische handelaren voerden in 2::8 voor bijna € ;; miljoen aan champignonconserven in. De belangrijkste herkomstlanden zijn Nederland (41%), Duitsland (29%) en Frankrijk (21%). Een Belgisch huishouden kocht 2,1 kilo verse champignons in 2009. In 2008 en 2007 liet een huishouden in België 2,0 kilo in de boodschappentas glijden. In België staat de champignon op plaats zeven in de lijst van meest gekochte groenten. Evenals in Nederland is tomaat de meest gekochte groente.

36


8 Polen Tabel 8.1 Productie van champignons in Polen, x 1.000 ton Bron: GEPC/PT 2003 2004 2005 Champignons 130 170 230

2006 235

2007 220

2008 239

2009 250

Na een dip in 2007 zit de Poolse champignonproductie vanaf 2008 weer in de lift. In 2009 bedroeg de Poolse productie 250 miljoen kilo. Hiervan is 205 miljoen kilo op de versmarkt afgezet tegen 170 miljoen kilo in 2008. Tabel 8.2 Uitvoer van verse champignons uit Polen, x 1.000 kilo Bron: Eurostat / PT 2005 2006 2007 TOTAAL 97.252 98.495 128.916 waarvan naar: Duitsland 22.990 26.680 27.391 Rusland 21.359 2.671 10.924 Ver.Koninkrijk 4.584 6.876 14.284 Nederland 24.441 24.852 22.150 Frankrijk 5.427 6.720 11.450 Roemenië 1.140 2.325 2.890 Denemarken 1.944 2.823 3.462 Zweden 2.794 2.831 2.904 Griekenland 534 Tsjechië 2.165 4.534 6.452 België 4.168 5.325 5.169 Italië 2.138 1.740 1.901 Oostenrijk 2.741 2.195 1.187 Noorwegen 102 425 1.463 Slowakije 65 7 2.871 Overige landen 1.194 8.491 13.884

2008 128.046

2009 119.850

29.895 10.801 14.577 16.638 12.283 2.901 3.191 3.461 2.205 2.588 4.441 2.962 1.516 1.751 6.796 12.040

24.179 19.207 15.725 15.300 12.515 3.711 3.689 3.631 3.259 3.014 2.877 2.610 1.990 1.885 1.540 4.718

In 2009 voerden Poolse handelaren 120 miljoen kilo verse champignons uit. Dit was 6 procent minder dan in het voorgaande jaren. Van 2005 tot en met 2007 nam de Poolse export met een derde toe. De uitvoer van Poolse verse champignons naar Duitsland nam in 2009 met ruim 5 miljoen kilo af tot 24 miljoen kilo. De afzet in Rusland nam echter met 9 miljoen kilo toe vergeleken met 2008. De uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk bereikte in 2009 met bijna 16 miljoen kilo een record. De afzet in Nederland neemt sinds 2006 af. Waarschijnlijk gaat steeds meer direct naar het buitenland zonder tussenkomst van Nederlandse handelaren (doorvoer).


37

Tabel 8.3 Uitvoer van champignonconserven uit Polen, x € 1.000 Bron: Eurostat / PT 2005 2006 2007 TOTAAL 12.559 14.057 13.751 waarvan naar: Duitsland 9.244 9.081 9.664 Oostenrijk 807 958 910 Italië 470 1.018 834 Roemenië Zweden 0 Griekenland 310 563 398 Nederland 811 723 764 Frankrijk 303 658 102 Denemarken 56 113 98 België 118 13 0 Overige landen 440 930 981

2008 12.999

2009 11.775

9.827 840 896 205

8.870 643 323 321 314 259 232 188 125 119 381

299 256 141 535

In vergelijking met verse champignons is de uitvoer van champignonconserven uit Polen klein. In 2::8 zijn conserven uitgevoerd voor een bedrag van bijna € ;2 miljoen. Driekwart van de uitvoer is op Duitsland gericht.

38


9 Rusland Tabel 9.1 Productie van paddenstoelen in Rusland, x 1.000 kilo Bron : Mushroom Growing School Champignons Oesterzwammen Enoki (Japanse paddenstoel) Shiitake Totaal

2007 9.621 4.899 70 12 14.602

2008 9.751 3.220 50 12 13.033

De Russische productie van paddenstoelen kwam in 2008 uit op 13 miljoen kilo. Dit was ruim 1,5 miljoen kilo minder dan in het voorgaande jaar. Driekwart van de productie bestaat uit champignons. Tabel 9.2 Verbruik van paddenstoelen in Rusland, x 1.000 kilo Bron : Mushroom Growing School Import verwerkte paddenstoelen Import van verse champignons Verwerkte wilde paddenstoelen Binnenlandse productie paddenstoelen Totaal

2007 117.116 31.738 6.000 14.602 169.456

2008 127.110 39.433 8.000 13.033 187.576

De consumptie van paddenstoelen in Rusland zit in de lift. In 2008 was het verbruik 10 procent hoger dan in 2007. De hogere consumptie komt op conto van zowel een grotere import van verwerkte champignons als van verse champignons. De lokale productie daalt. Tabel 9.3 Invoer van verse champignons in Rusland, x 1.000 kilo Bron: UNComtrade / PT 2005 2006 Totaal 25.323 27.475 waarvan uit: Polen 22.716 21.124 Litouwen 716 779 China 22 100 Nederland 789 2.806 Hongarije 131 282 Overige landen 948 2.384

2007 32.295

2008 39.382

2009 46.616

30.893 883 199 55 138 126

36.776 1.883 548 166 3 5

42.545 3.381 606 33 15 36

De invoer van verse champignons in Rusland is in de afgelopen jaren gestegen. Polen is de belangrijkste leverancier van champignons in Rusland. In 2009 kwam ruim 90 procent van de import in Rusland uit Polen. Op afstand volgt invoer uit Litouwen. Ongetwijfeld gaat het hierbij om doorvoer uit een ander EU-land. De import van Nederlandse champignons is in Rusland erg klein. Tabel 9.4 Invoer van champignonconserven in Rusland, x 1.000 kilo Bron: UNComtrade / PT 2005 2006 2007 43.442 44.910 61.868 Totaal waarvan uit: China 42.441 43.560 60.650 Duitsland 34 224 1 India 424 634 645 Oekraïne 52 45 53 Nederland 228 0 0

2008 60.192

2009 35.085

59.812 6 0 46 0

34.876 85 79 39 0


39

De invoer van champignonconserven is bijna in zijn geheel afkomstig uit China. In 2007 en 2008 bedroeg de import uit China 60 miljoen kilo, terwijl het in 2009 om 35 miljoen kilo ging.

40


10 China China is de grootste producent en exporteur van paddenstoelen ter wereld. In 1990 bedroeg de productie van paddenstoelen circa 1 miljoen ton, terwijl het in 2009 om 18 miljoen ton ging. Dit kwam neer op 7: procent van de wereldproductie. De productiewaarde bedroeg € 9 miljard. Tabel 10.1 Uitvoer van champignonconserven uit China, x 1.000 kilo Bron: UNComtrade / PT 2005 2006 2007 TOTAAL 315.542 305.004 379.808 V.S. van Amerika 37.638 35.588 53.786 Rusland 42.624 52.574 61.810 Duitsland 23.673 26.823 29.883 Japan 25.320 25.194 23.196 Nederland 18.590 17.951 17.737 Canada 19.090 13.966 18.238 Maleisië 17.786 15.222 20.298 Hong Kong 13.199 9.625 12.089 Zuid Korea 10.539 11.239 12.001 Filippijnen 6.962 5.915 9.480 Estland 10.344 10.039 10.602 Australië 4.742 4.568 5.361 Argentinië 2.579 3.101 3.109 Saoedi Arabië 2.656 2.187 3.630 Ver. Arab. Emiraten 4.315 5.115 5.228 Indonesië 3.589 2.775 2.267 Libanon 4.373 2.712 5.276 Jordanië 1.949 1.839 3.020 Tsjechië 3.607 2.269 3.505 Zweden 3.378 2.695 2.964 Oekraïne 85 4.722 8.739 Kazachstan 827 660 1.787 Egypte 1.594 1.870 3.120 Algerije 1.362 878 3.097 Israël 1.406 1.178 3.080 Chili 1.188 1.214 1.896 Costa Rica 1.799 1.312 2.109 Georgië 889 1.436 2.329 Roemenië 10.068 8.838 6.706 Koeweit 1.877 1.587 2.232 Overig Azië 1.075 1.307 1.882 Ver. Koninkrijk 1.204 1.072 771 Noorwegen 2.593 1.777 2.296 Mexico 6.396 919 1.195 Marokko 1.326 490 2.067 Spanje 1.306 1.093 1.482 Singapore 1.324 1.076 1.468 Overige landen 22.268 22.180 30.074

2008 399.738 57.622 51.223 26.343 21.509 17.336 21.197 23.616 10.514 9.476 9.790 8.805 6.433 3.549 4.415 5.466 2.558 5.566 4.693 2.666 2.863 15.774 2.611 4.188 4.396 3.674 2.132 3.213 2.147 3.230 3.167 2.037 990 2.097 5.445 2.803 2.017 1.940 42.239

2009 270.755 49.265 31.501 20.496 16.075 15.520 15.180 14.389 7.404 6.882 6.638 6.220 3.856 3.802 3.698 3.626 3.226 3.145 2.705 2.555 2.278 2.273 2.166 2.077 1.902 1.800 1.795 1.787 1.687 1.602 1.546 1.522 1.504 1.492 1.409 1.368 1.202 1.163 23.996

De uitvoer van champignonconserven uit China bedroeg in 2008 bijna 400 miljoen kilo, terwijl de export in 2009 terugviel tot ruim 270 miljoen kilo. Over de hele linie was de uitvoer kleiner. De Verenigde Staten is de belangrijkste afnemer van Chinese champignonconserven. Hierna volgen Rusland en Duitsland. Nederland is de vijfde afzetmarkt voor champignonconserven uit China.


41

42


11 Overige landen 11.1 Ierland Tabel 11.1 Productie en export van champignons vanuit Ierland, x 1.000 kilo Bron :MAFF / Eurostat / GEPC Productie 37.000 1990 39.200 1995 66.500 2000 67.700 2001 66.000 2002 69.000 2003 69.000 2004 62.000 2005 56.000 2006 55.000 2007 55.000 2008 55.000 2009

Export vers 24.595 36.598 38.500 47.700 57.800 47.600 43.300 52.200 51.000 50.000 44.000

De Ierse productie bedroeg in de afgelopen jaren 55 miljoen kilo. Hiervan wordt ongeveer 90 procent uitgevoerd naar hoofdzakelijk het Verenigd Koninkrijk.

11.2 Hongarije Tabel 11.2 Uitvoer van verse champignons uit Hongarije, x 1.000 kilo Bron: Eurostat / PT 2005 2006 2007 7.646 7.306 6.867 TOTAAL waarvan naar: Oostenrijk 3.430 3.795 4.745 Italië 2.144 1.511 455 Duitsland 1.169 723 16 Kroatië 452 460 515 Slowakije 13 74 651 Tsjechië 17 Roemenië 100 359 325 Slovenië 0 45 110 Servië 58 45 4 Frankrijk 3 Overige landen 260 294 46

2008 8.426

2009 7.619

4.516 1.524 869 549 355 527 55 31

3.837 1.367 1.147 504 424 162 100 41 37

0

0

De Hongaarse champignon speelt in de Europese Unie geen grote rol meer. In de jaren ’8: was de uitvoer van Hongaarse champignons veel groter dan in de afgelopen vijf jaar. In 2009 voerden Hongaarse handelaren bijna 8 miljoen kilo verse champignons uit. De meeste champignons worden uitgevoerd naar Oostenrijk en op afstand Italië en Duitsland.


43

11.3 Verenigde Staten Tabel 11.3.1 Invoer van verse champignons in Verenigde Staten, x 1.000 kilo Bron: UNComtrade / PT 2005 2006 2007 Totaal 27.200 25.593 26.433 Canada 25.716 24.119 22.237 Mexico 1.295 1.229 1.907 China 175 187 1.466 Zuid Korea 0 739 Bulgarije 0 1 6 Frankrijk 0 7 30 Marokko 0 1 6

2008 25.685 20.241 1.946 2.258 1.173 11 12 4

2009 27.344 19.753 3.305 2.630 1.593 10 9 7

De invoer van verse champignons in de VS is vrij stabiel, rond 26 tot 27 miljoen. Canada is hofleverancier, want bijna driekwart van de import is uit dat land afkomstig. De invoer uit Mexico is in de afgelopen jaren wat gestegen. Tabel 11.3.2 Invoer van champignonconserven in Verenigde Staten, x 1.000 kilo Bron: UNComtrade / PT 2005 2006 2007 Totaal 59.873 50.145 62.257 waarvan uit: China 27.464 22.059 35.781 Indonesië 10.848 6.972 8.586 India 12.299 13.207 12.470 Malaysië 1.325 789 510 Canada 1.373 1.380 456 Colombia 754 277 282 Vietnam 351 1.217 1.279 Nederland 1.875 1.386 701 Overige landen 3.584 2.856 2.193

2008 83.934

2009 48.724

48.112 14.226 12.083 2.166 761 296 944 719 4.626

30.691 8.177 6.040 1.095 677 324 218 167 1.334

In 2008 is maar liefst 83 miljoen kilo champignonconserven in de VS ingevoerd, terwijl het in 2::8 om ‚slechts‛ 48 miljoen kilo ging. Zowel de import uit China, Indonesië als India was in 2009 kleiner dan in 2008.

44


Productschap Tuinbouw Adres Postbus Telefoon Fax Internet e-mail

Louis Pasteurlaan 6 280, 2700 AG Zoetermeer 079 – 347 07 07 079 – 347 04 04 www.tuinbouw.nl [email protected]

Product-info champignon Kwantitatieve analyse van de productie, handel en consumptie van champignon

Recommend Documents