Product-info Tomaat Een kwantitatieve analyse van productie, handel en consumptie van tomaat 2010
PT 2010 - 66 September 2010 - Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Markt & Innovatie
Product-info Tomaat
Auteur Functie Telefoon e-mail
Peter van der Salm Marktanalist 079-3470662
[email protected]
Productschap Tuinbouw, Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon 079 – 347 07 07 email
[email protected] internet www.tuinbouw.nl Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder toestemming van de uitgever of auteur.
1
2
Productschap Tuinbouw ©
Inhoudsopgave Samenvatting
5
1
Inleiding
9
2
Nederland
11
2.1
Algemeen
11
2.2
Areaal en productie
12
2.3
Uitvoer van Nederlandse tomaten
15
2.4
Consumentenaankopen
21
3
Buitenland
27
3.1
Spanje
27
3.2
België
29
3.3
Frankrijk
32
3.4
Duitsland
35
3.5
Verenigd Koninkrijk
37
3.6
Zweden
39
3.7
Italië
41
3.8
Marokko
43
3.9
Verenigde Staten
44
3.10 Oost-Europa
45
3 © Productschap Tuinbouw
3
4
Productschap Tuinbouw ©
Samenvatting In 2009 hebben de Nederlandse tomatentelers een recordoogst weten te behalen en 2010 zal mogelijk een nieuw record opleveren. Helaas voor de telers ging de recordoogst van 2009 gepaard met ronduit slechte prijzen. Deze eeuw brachten de tomaten alleen in 2004 gemiddeld lagere prijzen op. Gelukkig voor de telers is het prijsverloop in 2010 een stuk beter dan vorig jaar. Lichte daling areaal trostomaten De groei van het tomatenareaal is ook in 2009 doorgegaan, maar niet zo sterk als in de voorgaande jaren. Het areaal trostomaten nam voor het eerst zelfs licht af. Bij het areaal losse tomaten (inclusief de specialties) zette de stijgende lijn die in 2006 begon wel verder door. De tomatenoogst viel in 2009 10% hoger uit dan in 2008. Dat is een grotere toename dan de groei van het areaal (+2%). Prijstechnisch gezien was 2009 een beroerd jaar. Sinds 2004 zijn de prijzen die telers gemiddeld voor hun tomaten ontvingen niet zo laag geweest. De recordoogst van 2009 bracht dus (bijna) recordlage prijzen op. Het prijsverloop voor 2010 ziet er voor de telers beter uit, zeker bij de losse tomaten. Exportrecord Behalve een recordoogst leverde 2009 ook een recordexport op. Het jaar begon wat aarzelend met een lagere uitvoer in het eerste kwartaal dan in 2008, maar dat werd later meer dan goedgemaakt. Met 747 miljoen kilogram viel de export uiteindelijk 12% hoger uit. Alle belangrijke afzetmarkten, behalve Rusland, namen in 2009 meer Nederlandse tomaten af. Opvallend hierbij is de toename van de uitvoer naar de tomatenproducerende landen Frankrijk (+27%), Italië (+85%) en Spanje (+93%). Sinds een aantal jaren is het aandeel van de trostomaten in het exportassortiment stabiel. Ongeveer tweederde van de tomatenexport bestaat nu uit trostomaten. De meeste landen importeren minder losse tomaten dan trostomaten uit Nederland. Het Verenigd Koninkrijk en Ierland zijn hierop de belangrijkste uitzonderingen, die importeren meer losse tomaten. Sommige landen, zoals Italië en Spanje, importeren bijna alleen maar trostomaten uit Nederland. Export in 2010 De uitvoer is in 2010 eerder op gang gekomen dan in 2009. Tot en met juli is er in 2010 11% meer Nederlandse tomaat uitgevoerd dan in dezelfde periode in 2009. In vergelijking met 2009 is de uitvoer naar de meeste landen toegenomen. De belangrijkste uitzonderingen zijn Italië (-5%), Tsjechië (-3%), België (-4%) en Rusland (-67%). In het geval van Rusland is de werkelijke omvang van de uitvoer onzeker. De geregistreerde uitvoer naar Rusland is na 17 mei ingezakt, omdat vanaf dat moment Rusland formeel geen keuringscertificaten van het KCB meer accepteerde. Lagere prijzen, meer consumptie Na 2007 is het percentage huishoudens in Nederland dat tomaten koopt twee jaar op rij licht gestegen. Ook de gekochte hoeveelheid en het bestede bedrag per huishouden zijn toegenomen. De gemiddelde consumentenprijs, die in de afgelopen jaren alleen maar was gestegen, daalde in 2009 met 16 cent. Uit marktonderzoek blijkt dat bijna 20% van de jonge alleenstaanden nooit tomaten koopt, terwijl deze toch als gezonde tussendoorsnack goed zouden moeten passen bij hun levensstijl. Van de oudere alleenstaanden koopt 18% nooit tomaten. Minder Spaanse export De totale Spaanse tomatenexport daalde in 2009 met 13% naar 830 miljoen kg, tegen 957 miljoen kg in 2008. De top 5 afzetlanden voor de Spaanse tomaten namen in 2009 allemaal minder af dan in het jaar er voor. Ook naar Rusland (-28%) gingen duidelijk minder Spaanse tomaten. In het seizoen 2::8/’;: is vanuit Almeria 2% minder tomaat uitgevoerd dan in het seizoen 2::9/’:8. De uitvoer begon in september 2009 wat aarzelend, maar kwam daarna goed op stoom. Vooral in november werd
© Productschap Tuinbouw
5
er relatief veel geëxporteerd. In 2010 viel de uitvoer iedere maand lager uit dan in 2009, vooral in de maanden februari en maart. Meer uitvoer uit België Na de relatief lage export in 2008 is de export van tomaten uit België in 2009 weer toegenomen. Bijna alle belangrijke afzetmarkten namen meer tomaten uit België af. De belangrijkste uitzondering hierop was Rusland (-39%). De uitvoer naar Duitsland is weliswaar gegroeid (+3%), maar ligt nog duidelijk onder het niveau van de periode 2005-2007. Minder import in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk In Duitsland vertonen zowel het areaal als de productie van tomaten sinds 2006 een opgaande lijn. De invoer van tomaten in Duitsland is in 2009 7% lager uitgevallen dan in 2008. Er werden meer Nederlandse tomaten naar Duitsland uitgevoerd, maar de doorvoer van tomaten naar Duitsland via Nederland nam af. De invoer uit Spanje daalde fors, met 20%. De gemiddelde huishoudelijke aankoop van tomaten in Duitsland is in 2009 voor het vierde jaar op rij licht gedaald. Omdat ook de gemiddelde aankoopprijs lager was, daalde het besteedde bedrag per huishouden van € 25,2; naar € 23,4;. De Britse tomatenproductie is, na een aantal jaren van groei, in 2009 licht gedaald. De import van tomaten in het Verenigd Koninkrijk is in 2009 met 5% gedaald. De invoer van Nederlandse tomaten nam wel toe, waardoor het Nederlandse aandeel op de Britse tomatenmarkt groter werd. Niet alleen de invoer uit Nederland is gestegen, ook de directe import van tomaten uit Marokko is flink toegenomen. Marktaandeel in Zweden richting 50% De invoer van tomaten in Zweden heeft de laatste vier jaar geschommeld tussen 84 en 86 miljoen kg per jaar. Het aandeel van de Nederlandse tomaten is in dezelfde periode gestegen van 42% naar 48%. Spanje heeft de laatste jaren wat marktaandeel verloren in Zweden. De invoer uit Frankrijk is gestegen. Het gaat hier waarschijnlijk vooral om doorgevoerde Marokkaanse tomaten. Meer import uit Marokko De landen van de Europese Unie importeren vooral Marokkaanse tomaten in de periode november – april, maar in 2009 was er een flinke toename van de import in de maand mei. Een aantal EU-landen importeert zelf geen tomaten uit Marokko maar doet dat via Frankrijk, het belangrijkste invoerland en doorvoerland voor Marokkaanse groenten. Landen als het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Italië hebben de laatste tijd meer tomaten direct uit Marokko geïmporteerd.
6
Productschap Tuinbouw ©
© Productschap Tuinbouw
7
1 Inleiding In deze Product-Info is de beschikbare marktinformatie over de tomaat bij elkaar gebracht. In hoofdstuk 2 vindt u informatie over de tomatenmarkt in Nederland en over de uitvoer van tomaten uit Nederland. In hoofdstuk 3 vindt u informatie over de productielanden en afzetlanden die voor de Nederlandse tomatensector van belang zijn. De exportcijfers van Nederland worden in opdracht van het PT verzameld door het KCB. De export- en importcijfers van de overige EU-landen hebben meestal als bron Eurostat, het statistisch bureau van de Europese Unie. Productiecijfers worden door ieder land afzonderlijk vastgesteld door landelijke statistiekbureaus. Cijfers over de consumentenmarkt zijn vooral afkomstig van GfK en Nielsen. Marktonderzoeksbureau GfK registreert de aankopen vanuit de consument en Nielsen houdt de supermarktverkoop bij.
© Productschap Tuinbouw
9
10
Productschap Tuinbouw ©
2 Nederland 2.1
Algemeen
Tabel 2.1.Algemeen overzicht van tomaten in Nederland Bron: PT Productie Invoer Uitvoer (incl. x
x
doorvoer, x
Productie-
Telers-
waarde
prijs
1989 1990 1991
miljoen kg 621 641 636
miljoen kg 67 85 118
miljoen kg 571 617 648
x mln euro 474 483 549
1992 1993 1994
652 607 561
137 200 250
647 687 704
408 363 440
63 60 79
1995 1996 1997
589 480 510
250 300 300
720 675 710
361 436 406
61 91 79
1998 1999 2000
510 525 520
250 240 250
660 665 670
415 379 472
81 72 91
2001 2002 2003
550 560 595
265 230 255
705 675 765
399 493 530
73 88 89
2004 2005 2006
655 660 680
250 230 265
825 800 855
373 495 544
57 75 80
685 730 800
245 285 255
840 930 964
548 555 512
80 76 64
2007 2008 2009V V= voorlopig
ct/kg 76 75 86
Evenals in de voorgaande jaren hebben de Nederlandse tomatentelers weer een recordoogst weten te behalen. Helaas voor de telers ging de recordoogst van 2009 gepaard met ronduit slechte prijzen. Deze eeuw brachten de tomaten alleen in 2004 gemiddeld lagere prijzen op. Gelukkig voor de telers is het prijsverloop in 2010 beter.
© Productschap Tuinbouw
11
2.2
Areaal en productie
Tabel 2.2 Areaal tomaten in Nederland in hectare Bron: CBS/PT 2002 2003 2004 Totaal areaal 1.227 1.257 1.352 waarvan: - losse tomaten 1) 504 465 480
2005 1.396
2006 1.481
2007 1.545
2008 1.600
2009 1.628
+/2%
460
474
511
522
581
11%
- tros 722 792 873 936 1.007 1.034 *) Inclusief cherrytomaten en andere soorten die niet aan een tros verkocht worden
1.078
1.047
-3%
Het tomatenareaal is ook in 2009 weer gegroeid, maar niet zo sterk als in de voorgaande jaren. Het areaal trostomaten nam voor het eerst licht af. Bij het areaal losse tomaten (inclusief de specialties) zet de stijgende lijn die in 2006 begon verder door. Voor 2010 wordt een lichte stijging van het areaal verwacht. Een voorlopige raming spreekt over ongeveer 1.680 hectare.
areaal van loosse tomaten en trostomaten in Nederland, in hectare 1.200 1.000 800 600 400 200 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 losse tomaten
trostomaten
Tabel 2.3 Productie van tomaten in Nederland, x 1.000.000 kg Bron : PT 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 +/- % Tomaat totaal 595 655 660 680 685 730 800 10% waarvan: * Losse tomaten 1) 220 215 210 210 205 220 240 9% * Trostomaat 375 440 450 470 480 510 560 10% 1) Inclusief cherrytomaten en andere soorten die niet aan een tros verkocht worden De tomatenoogst viel in 2009 10% hoger uit dan in 2008. Dat is een grotere toename dan de groei van het areaal.
12
Productschap Tuinbouw ©
Tabel 2.4 Telersprijs van Nederlandse tomaten (€/kg) Bron : PT 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Tomaat totaal 0,89 0,57 0,75 0,80 0,80 0,76 0,64 * Tomaat, losse 0,78 0,50 0,65 0,70 0,67 0,61 0,51 * Trostomaat 0,96 0,60 0,80 0,85 0,86 0,82 0,70
+/- % -16% -16% -15%
Prijstechnisch gezien was 2009 een beroerd jaar. Sinds 2004 waren de prijzen die telers gemiddeld voor hun tomaten ontvingen niet zo laag geweest. De recordoogst van 2009 bracht dus (bijna) recordlage prijzen op.
Productie en telersprijs van tomaten in Nederland
900.000
100
800.000
90
700.000
80 70
600.000
60
500.000
50
400.000
40
300.000
30
200.000
20
100.000
10
0
0 1995
1997
1999
2001
2003
Productie x 1.000 kg
2005
2007
2009
Prijs in ct/kg
Prijsontwikkeling van Nederlandse losse tomaten (57/67 mm) op de Duitse groothandelsmarkten, € per 6 kg 14 12 10 8 6
4 2 0 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 2008
2009
2010
© Productschap Tuinbouw
13
Gelukkig voor de telers liggen de tomatenprijzen in 2010 op een hoger niveau dan die van 2009. Het prijsverloop op de Duitse groothandelsmarkten laat zien dat losse tomaten (57/67mm) vanaf week 24 duidelijk meer opbrachten dan in 2009 en vanaf week 31 ook meer dan in 2008.
prijsontwikkeling Nederlandse trostomaten 47mm+, € per 5 kg 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 1
3
5
7
9
11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 2008
2009
2010
Trostomaten (47mm+) begonnen het nieuwe jaar al direct met hogere prijzen op de groothandelsmarkten. In week 15 t/m 21 zakten de prijzen onder niveau van 2009, maar na week 22 klommen ze er weer boven.
Prijsontwikkeling Nederlandse fijne trostomaten, € per 3 kg 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 1
3
5
7
9
11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 2008
2009
2010
De fijne trostomaten laten ongeveer het zelfde prijsverloop zien als de grovere trostomaten.
14
Productschap Tuinbouw ©
2.3
Uitvoer van Nederlandse tomaten
Tabel 2.5 Uitvoer van Nederlandse tomaten, alle typen, x 1.000 kg Bron: PT/KCB 2005 2006 2007 Januari 5.251 6.037 5.059 Februari 3.220 3.981 3.745 Maart 16.922 13.566 10.897
2008 8.745 7.017 18.155
2009 8.337 5.204 14.697
+/- % -5% -26% -19%
april Mei Juni
45.485 87.979 94.149
46.187 96.074 103.071
49.353 103.761 92.582
49.777 101.180 99.219
49.814 105.553 105.727
0% 4% 7%
Juli Augustus September
95.587 82.381 61.819
99.779 88.763 57.746
87.411 92.117 64.071
86.381 98.167 68.841
113.230 117.829 78.315
31% 20% 14%
Oktober November December
64.942 31.792 18.472
60.224 33.541 15.506
67.777 35.294 17.553
64.073 40.769 23.725
80.811 43.058 24.279
26% 6% 2%
TOTAAL waarvan naar: Duitsland
607.998
624.474
629.622
666.049
746.852
12%
296.167
305.833
305.972
308.782
328.712
6%
Verenigd Koninkrijk Italië Zweden
108.926 37.738 34.785
106.482 34.064 36.325
101.224 31.502 37.227
111.484 26.771 39.465
119.594 49.614 40.574
7% 85% 3%
Frankrijk Tsjechië Spanje
20.518 12.331 10.947
27.321 15.636 9.872
26.347 13.580 7.712
24.477 17.093 10.928
31.071 22.186 21.125
27% 30% 93%
Rusland Polen Denemarken
7.402 10.297 8.123
9.848 7.962 8.635
15.252 9.849 12.175
23.495 13.317 12.785
18.077 17.871 12.800
-23% 34% 0%
Ierland Noorwegen België/Luxemburg
10.089 7.421 6.451
8.450 7.507 6.677
10.074 8.196 7.016
12.934 9.925 9.698
12.617 9.236 8.858
-2% -7% -9%
Letland Litouwen Oostenrijk
2.842 2.531 4.623
4.621 3.794 5.065
5.384 6.049 4.650
6.950 6.970 5.616
6.833 6.300 5.971
-2% -10% 6%
Finland Estland Zwitserland
4.303 3.027 5.269
4.584 2.618 4.291
4.946 3.138 2.889
5.698 3.648 3.477
5.574 5.458 4.278
-2% 50% 23%
VS van Amerika Slowakije Roemenië
6.712 1.391 221
6.168 1.435 75
4.119 2.301 334
2.504 1.587 1.343
4.263 2.803 2.245
70% 77% 67%
160 433 723
1.084 447 973
1.276 1.219 636
636 677 507
1.941 1.173 1.156
++ 73% ++
1.031 3.537
1.010 3.697
1.433 5.122
479 4.803
850 5.672
77% 18%
Slovenië Griekenland Canada Hongarije Overige landen
© Productschap Tuinbouw
15
In de eerste drie maanden van 2009 werden er wat minder tomaten geëxporteerd dan in 2008, maar dat werd later in het jaar meer dan goedgemaakt. Met 747 miljoen kilogram viel de export 12% hoger uit dan in 2008. Alle belangrijke afzetmarkten, behalve Rusland, namen in 2009 meer Nederlandse tomaten af. Opvallend is de toename van de uitvoer naar de tomatenproducerende landen Frankrijk (+27%), Italië (+85%) en Spanje (+93%) Sinds een aantal jaren is het aandeel van de trostomaten in het exportassortiment stabiel. Ongeveer tweederde van de tomatenexport bestaat uit trostomaten.
140.000
Export Nederlandse tomaten per maand
120.000
X 1.000 kg
100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0
2008
2009
2010
Verhouding Nederlands exportassortiment tomaten 100% 90% 80%
4%
5%
5%
28%
25%
25%
70% 60%
Overig
50%
Cherry tomaten
40% 30%
67%
67%
67%
2005
2007
2009
20% 10% 0%
16
Productschap Tuinbouw ©
Losse tomaten Trostomaten
Tabel 2.6 Uitvoer van Nederlandse trostomaten (inclusief cherrytrostomaten), x 1.000 kg Bron: PT/KCB 2005 2006 2007 2008 2009 +/- % Januari 4.602 5.010 4.323 6.557 7.192 10% Februari 2395 2.356 2.880 4.918 3.992 -19% Maart 10.077 7.935 7.256 11.308 9.577 -15% april Mei Juni
28.854 56.754 61.449
29.484 62.725 68.499
32.524 68.370 60.522
30.476 62.467 62.790
31.941 68.913 67.538
5% 10% 8%
Juli Augustus September
64.431 53.828 40.822
64.959 59.268 38.115
58.778 60.653 42.322
54.378 63.078 44.787
74.935 77.431 51.950
38% 23% 16%
Oktober November December
44.996 25.878 15.887
41.044 25.788 13.586
45.478 26.748 14.634
40.741 29.083 20.478
52.572 30.348 20.495
29% 4% 0%
409.972
418.769
424.488
431.062
496.884
15%
240.183
241.044
238.082
228.217
244.426
7%
Verenigd Koninkrijk Italië Zweden
36.489 36.013 20.883
37.771 32.565 20.933
39.577 30.028 22.266
45.509 24.624 24.843
50.294 46.876 26.631
11% 90% 7%
Frankrijk Spanje Tsjechië
12.797 9.787 8.329
18.339 9.398 10.749
18.027 7.308 10.618
15.460 9.691 12.325
18.842 18.583 15.908
22% 92% 29%
Polen Rusland Denemarken
6.956 3.303 3.373
5.143 5.068 3.279
6.021 8.690 5.484
9.739 11.949 5.737
12.392 9.788 5.879
27% -18% 2%
België/Luxemburg Letland Noorwegen
4.369 1.093 5.206
5.544 2.332 4.973
5.439 3.367 4.751
6.514 5.143 5.049
5.500 5.401 4.673
-16% 5% -7%
Litouwen Ierland Estland
795 2.072 1.526
1.677 1.824 1.421
4.636 2.179 1.941
5.225 3.621 2.764
4.183 3.995 3.986
-20% 10% 44%
VS van Amerika Oostenrijk Zwitserland
6.333 2.591 2.510
5.708 2.081 2.222
3.682 2.717 1.316
2.260 3.401 1.737
3.108 2.704 2.196
38% -20% 26%
Slovenië Slowakije Finland
86 581 1.098
742 918 1.084
573 1.577 985
624 707 1.263
1.878 1.635 1.528
++ ++ 21%
Roemenië Canada Hongarije
168 703 541
50 860 761
152 587 966
710 463 377
1.442 1.058 576
++ ++ 53%
621 165 1.401
776 293 1.214
790 885 1.844
686 318 2.106
511 482 2.409
-26% 52% 14%
TOTAAL waarvan naar: Duitsland
Kroatië Griekenland Overige landen
Als tabel 2.5 met tabel 2.6 wordt vergeleken, blijkt dat de uitvoer naar Italië en Spanje voor het overgrote deel uit trostomaten bestaat.
© Productschap Tuinbouw
17
Tabel 2.7 Uitvoer van Nederlandse losse ronde tomaten, x 1.000 kg Bron: PT/KCB 2005 2006 2007 2008 2009 Januari 315 522 262 564 Februari 345 921 296 543
431 354
+/- % -24% -35%
Maart april Mei
5.155 13.783 26.931
3.799 13.776 27.755
2.152 13.139 28.789
3.927 13.921 29.504
2.559 13.233 28.514
-35% -5% -3%
Juni Juli Augustus
28.258 26.853 24.386
28.504 28.026 23.888
25.952 23.383 25.206
28.526 24.935 27.859
29.804 29.941 29.991
4% 20% 8%
September Oktober November
17.833 17.019 5.062
16.142 15.325 6.426
16.535 17.104 5.940
18.325 18.142 8.615
19.982 21.713 9.647
9% 20% 12%
1.996 167.936
1345 166.429
1.381 160.140
1.756 176.616
1.660 187.828
-5% 6%
64.024 43.998 7.206
59.515 45.656 8.207
55.492 43.294 7.464
56.849 49.698 8.201
60.927 49.478 11.622
7% 0% 42%
Zweden Rusland Ierland
9.875 3.503 7.225
11.792 3.668 5.888
11.057 4.541 6.581
10.870 8.829 7.149
9.712 7.054 6.521
-11% -20% -9%
Denemarken Polen Tsjechië
3.951 3.315 3.825
4.724 2.756 4.504
5.856 3.743 2.475
6.046 3.501 3.619
5.568 5.404 4.946
-8% 54% 37%
Finland Oostenrijk Spanje
2.926 1.783 1.145
3.096 2.776 424
3.339 1.582 362
3.370 1.914 1.190
3.060 2.924 2.486
-9% 53% ++
Noorwegen België/Luxemburg Italië
1.524 1.775 1.694
1.412 861 1.358
2.207 1.183 1.244
2.732 2.226 1.925
2.389 2.193 2.098
-13% -1% 9%
Zwitserland Litouwen Estland
2.412 1.713 1.378
1.773 2.062 1.093
1.289 1.225 1.114
1.518 1.374 811
1.881 1.797 1.351
24% 31% 67%
Letland Slowakije Griekenland
1.718 801 257
2.160 466 139
1.816 689 304
1.563 789 333
1.345 1.009 671
-14% 28% ++
Roemenië VS van Amerika IJsland
35 215 163
0 270 168
103 167 321
523 103 285
665 528 313
27% ++ 10%
Hongarije Overige landen
469 1.006
221 1.440
420 2.272
90 1.108
249 1.637
++ 48%
December TOTAAL waarvan naar: Verenigd Koninkrijk Duitsland Frankrijk
De meeste landen importeren minder losse tomaten dan trostomaten uit Nederland. Het Verenigd Koninkrijk en Ierland zijn hierop de belangrijkste uitzonderingen.
18
Productschap Tuinbouw ©
Tabel 2.8 Uitvoer van Nederlandse cherrytomaten (los), x 1.000 kg Bron: PT/KCB 2005 2006 2007 Januari 142 164 203 Februari 277 381 274 Maart 1.233 1.342 976
2008 821 770 1.655
2009 403 568 1.992
+/- % -51% -26% 20%
april Mei Juni
2.021 3.230 3.339
2.044 4.024 3.917
2.650 5.136 4.314
3.059 5.494 4.878
3.175 5.441 5.606
4% -1% 15%
Juli Augustus September
3.188 3.154 2.242
4.530 3.709 2.449
3.549 4.165 3.210
4.649 4.761 3.664
5.062 6.269 3.784
9% 32% 3%
Oktober November December
2.149 497 186
2.520 641 261
3.362 1.467 773
3.588 2.131 1.116
3.837 1.546 1.254
7% -27% 12%
21.657
25.981
30.079
36.587
38.938
6%
6.474
10.522
15.121
17.492
18.347
5%
7.407 3.177 661
7.305 2.812 1.037
4.188 3.707 1.137
6.098 3.467 2.003
5.457 4.015 2.072
-11% 16% 3%
Ierland Tsjechië Denemarken
747 177 757
647 353 526
929 431 634
1.422 882 905
1.785 1.260 1.229
26% 43% 36%
Finland VS van Amerika België/Luxemburg
230 60 306
335 74 183
502 168 352
484 52 525
733 616 532
51% ++ 1%
Rusland Frankrijk Litouwen
481 302 13
665 472 24
972 513 135
1.257 461 252
509 469 269
-60% 2% 7%
Oostenrijk Italië Zwitserland
213 4 167
155 3 196
162 2 219
201 2 204
268 181 159
33% ++ -22%
Slowakije Roemenië Oekraïne
7 18 24
52 24 34
32 78 58
91 107 95
155 138 88
70% 29% -7%
Estland Letland Polen
23 15 26
31 59 62
58 104 71
70 84 54
81 65 51
16% -23% -6%
368
410
506
379
459
21%
TOTAAL waarvan naar: Duitsland Verenigd Koninkrijk Zweden Noorwegen
Overige landen
De meeste belangrijke afzetmarkten hebben in 2009 meer Nederlandse cherrytomaten afgenomen. De belangrijkste uitzondering is het Verenigd Koninkrijk, dat 11% minder importeerde dan in 2008.
© Productschap Tuinbouw
19
Tabel 2.9 Uitvoer van Nederlandse tomaten in de maanden januari t/m juli, x 1.000 kg Bron: PT/KCB 2006 2007 2008 2009 2010 TOTAAL 368.694 352.809 370.474 402.561 447.113 Duitsland 178.280 170.804 173.302 179.072 199.356 Verenigd Koninkrijk 61.104 50.628 57.598 60.395 65.953 Frankrijk 19.577 17.540 15.900 19.743 27.746 Zweden 20.406 19.726 20.755 20.602 25.138 Italië 18.777 15.815 12.011 22.672 21.515 Polen 6.603 8.566 10.957 12.506 20.724 Tsjechië 9.614 8.933 9.949 12.767 12.396 Denemarken 4.671 6.314 7.178 7.180 9.552 Spanje 4.825 2.820 1.326 4.622 8.730 Oostenrijk 3.452 3.342 3.289 3.394 5.801 België 4.097 3.439 5.663 5.589 5.367 Letland 3.525 4.511 4.634 4.937 5.312 Ierland 4.792 5.340 6.468 6.665 5.250 Litouwen 3.084 5.009 5.371 4.006 4.676 Noorwegen 3.736 3.649 5.040 4.028 4.374 Rusland 6.604 10.507 15.971 12.772 4.264 Zwitserland 2.634 1.924 2.224 2.654 4.138 Finland 2.867 2.996 3.386 3.056 3.998 Estland 1.861 2.101 2.090 3.365 3.061 Slowakije 936 1.523 937 1.605 1.992 Slovenië 931 866 416 1.569 1.756 Kroatië 664 675 612 588 868 Roemenië 46 82 661 1.735 682 VS van Amerika 2.984 2.210 1.734 2.907 411 Overige landen 2.624 3.489 3.002 4.132 4.053
+/11% 11% 9% 41% 22% -5% 66% -3% 33% 89% 71% -4% 8% -21% 17% 9% -67% 56% 31% -9% 24% 12% 48% -61% -86% -2%
De uitvoer is in 2010 eerder op gang gekomen dan in 2009. Tot en met juli is er in 2010 11% meer Nederlandse tomaat uitgevoerd dan in dezelfde periode in 2009. In vergelijking met 2009 is de uitvoer naar de meeste landen toegenomen. De belangrijkste uitzonderingen zijn Italië (-5%), Tsjechië (-3%), België (-4%) en Rusland (-67%). In het geval van Rusland is de werkelijke omvang van de uitvoer onzeker. De geregistreerde uitvoer naar Rusland is na 17 mei ingezakt, omdat vanaf dat moment Rusland formeel geen keuringscertificaten van het KCB meer accepteerde.
20
Productschap Tuinbouw ©
2.4
Consumentenaankopen
Tabel 2.10 Kengetallen huishoudelijke aankopen van tomaten (alle typen) in Nederland Bron: GfK/PT 2005 2006 2007 2008 2009 Percentage kopende huishoudens 85,3% 86,4% 85,8% 87,2% 88,7% Hoeveelheid per huishouden in kg 6,46 6,87 6,57 6,64 7,03 Besteding per huishouden in € € ;4,27 € ;6,:2 € ;6,52 € ;7,4; € ;7,54 Gemid. consumenten prijs €/kg € 2,2; € 2,33 € 2,5; € 2,62 € 2,46 Na 2007 is het percentage huishoudens dat tomaten koopt licht gestegen. Ook de gekochte hoeveelheid en het bestede bedrag per huishouden zijn toegenomen. De gemiddelde consumentenprijs, die in de afgelopen jaren alleen maar was gestegen, daalde in 2009 met 16 cent. Tabel 2.11 Kengetallen huishoudelijke aankopen van trostomaten in Nederland Bron: GfK/PT 2005 2006 2007 2008 Percentage kopende huishoudens 56,8% 63,3% 63,0% 64,5% Hoeveelheid per huishouden in kg 2,27 2,60 2,58 2,62 Besteding per huishouden in € € 5,22 € 6,39 € 6,62 € 6,82 Gemid. consumenten prijs €/kg € 2,3: € 2,45 € 2,57 € 2,65
2009 61,4% 2,32 € 5,;2 € 2,2;
In vergelijking met 2008 hebben de Nederlandse consumenten in 2009, ondanks een fors lagere gemiddelde consumentenprijs, duidelijk minder trostomaten gekocht. Tabel 2.12 Kengetallen huishoudelijke aankopen van gewone losse tomaten in Nederland Bron: GfK/PT 2005 2006 2007 2008 2009 Percentage kopende huishoudens 69,4% 67,8% 66,2% 64,9% 67,2% Hoeveelheid per huishouden in kg 2,63 2,36 2,23 2,12 2,12 Besteding per huishouden in € € 4,65 € 4,;7 € 4,;9 € 3,87 € 3,53 Gemid. consumenten prijs €/kg € ;,77 € ;,77 € ;,99 € ;,97 € ;,67 De huishoudelijke aankoop van gewone losse tomaten is in 2009 stabiel gebleven. De gemiddelde consumentenprijs voor losse tomaten daalde met 2: cent naar € ;,67 per kilo.
© Productschap Tuinbouw
21
Kopende huishoudens in Nederland van tomaat verdeeld naar levenscyclus in 2009 in % Welgestelde gepensioneerden
93%
7%
Gepens.met bep. ink.
89%
11%
Alleenstaande
82%
18%
Kostwinner (2p)
93%
7%
Welgestelde HH met kinderen
93%
7%
koopt wel
HH met kinderen, beperkt ink.
89%
11%
koopt niet
Tweeverdieners
89%
11%
Jonge alleenstaande
81% 0%
50%
19% 100%
Bijna 20% van de jonge alleenstaanden koopt nooit tomaten, terwijl deze toch als gezonde tussendoor-snack goed zouden moeten passen bij hun levensstijl. Van de oudere alleenstaanden koopt 18% nooit tomaten.
Volume aandeel van tomaat in Nederland naar levenscyclus in 2009 Jonge alleenstaande 17%
8%
Tweeverdieners 7%
13%
17%
8%
Alleenstaande 12%
22
HH met kinderenbeperkt inkomen Welgestelde HH met kinderen Kostwinner (2p)
Productschap Tuinbouw ©
18%
Gepensioneerden met bep. ink. Welgestelde gepensioneerden
Verhouding bereiding van tomaat in Nederland Rauw in salade/ gerecht verwerkt 10%
Wokken/ roerbakken
8% 41% 9%
Uit het vuistje gegeten (rauw) Koken
14%
Bakken 18%
Overig
Uit de groenten- en fruitmonitor van het Productschap Tuinbouw blijkt dat tomaten door de Nederlandse consument voor meer dan de helft rauw worden gegeten. 41% verwerkt de tomaten rauw in een salade of ander gerecht en 14% eet hem uit het vuistje.
Huishoudelijke aankoop van tomaat (volume) naar afzetkanaal in 2009 3% 3% 5% Supermarkt Groentewinkel Markt Overig 89%
Verreweg het grootste aankoopkanaal voor de tomaat is de supermarkt, met bijna 90%. De markt is met 5% een groter afzetkanaal dan de groentewinkel.
© Productschap Tuinbouw
23
Tabel 2.13 Consumentenuitgaven tomaat naar supermarktformules (excl. Detail Consult) , x € 1.000 Bron: Nielsen/PT
2007
2008
2009
+/- %
149.710
169.264
169.900
0%
Albert Heijn
57.734
65.963
64.849
-2%
Super Unie *)
33.954
38.924
39.589
2%
9.971
14.572
16.808
15%
C1000
18.288
18.197
16.643
-9%
Aldi
12.205
15.105
14.738
-2%
Super de Boer
10.125
9.562
9.450
-1%
5.993
6.265
7.137
14%
Totaal waarvan:
Lidl
Jumbo *) Exclusief Jumbo
Albert Heijn is als grootste supermarkt van Nederland ook de grootste tomatenverkoper, met een aandeel van 38%. Lidl is de laatste jaren steeds belangrijker geworden als verkoper van verse groenten en fruit. In 2009 is het C1000 nipt voorbijgestreefd als tomatenverkoper.
Aandelen supermarktformules bij de verkoop van tomaten in 2009
6%
4%
Albert Heijn
9%
Super Unie 38%
10%
Lidl C1000 Aldi
10%
Super de Boer 23%
24
Productschap Tuinbouw ©
Jumbo
Gemiddelde supermarktprijs (ongewogen) voor losse ronde tomaten in Nederland, €/kg
4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 1
3
5
7
9
11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35
week 2009
2010
De Nederlandse supermarktprijzen voor gewone ronde tomaten zijn in 2010 over het algemeen duidelijk hoger geweest dan in 2009.
Gemiddelde supermarktprijs (ongewogen) voor trostomaten in Nederland, €/kg 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 1
3
5
7
9
11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 week 2009
2010
Voor trostomaten lagen de Nederlandse supermarktprijzen in 2010 vaker boven dan onder de prijs in 2009, maar het verschil is kleiner dan bij de gewone ronde tomaten.
© Productschap Tuinbouw
25
3 Buitenland 3.1
Spanje
Tabel 3.1 Uitvoer van tomaten uit Almeria, x 1.000 kg Bron : Soivre 2006/07 2007/08 2008/09 september 1.758 1.334 2.068 oktober 8.177 3.895 8.306 november 32.580 19.279 18.884 december 43.002 38.693 29.803 januari 50.070 55.686 50.455 februari 52.585 62.489 52.149 maart 46.967 59.412 55.275 april 30.908 45.314 26.977 mei 28.172 32.628 22.548 juni 7.174 7.691 12.691 juli 2.920 augustus 2.308
2009/10 1.566 9.143 33.502 38.846 48.130 41.275 44.191 26.533 20.765 10.027
+/- % -24% 10% 77% 30% -5% -21% -20% -2% -8% -21%
In het seizoen 2::8/’;: is vanuit Almeria 2% minder tomaat uitgevoerd dan in het seizoen 2::9/’:8. De uitvoer begon in september wat aarzelend, maar kwam daarna goed op stoom. Vooral in november werd er relatief veel geëxporteerd. In het nieuwe kalenderjaar 2010 viel de uitvoer iedere maand lager uit dan in 2009, met name in februari en maart. De totale Spaanse tomatenexport daalde in 2009 met 13% naar 830 miljoen kg, tegen 957 miljoen kg in 2008. De top 5 afzetlanden voor de Spaanse tomaten namen in 2009 allemaal minder af dan in het jaar er voor. Ook naar Rusland (-28%) gingen duidelijk minder Spaanse tomaten.
© Productschap Tuinbouw
27
28
Tabel 3.2 Uitvoer van tomaten uit Spanje, x 1.000 kg Bron: Eurostat 2005 2006 2007 2008 2009 Januari 124.900 151.769 141.214 150.961 124.864 Februari 112.305 145.680 142.573 167.833 116.596 Maart 132.397 156.107 137.468 149.149 116.012
+/- % -17% -31% -22%
april Mei Juni
90.799 64.327 50.537
89.105 67.122 33.991
92.929 73.788 28.481
114.509 83.760 31.287
71.148 60.383 39.964
-38% -28% 28%
Juli Augustus September
15.605 16.115 26.807
15.918 15.367 25.173
16.246 14.028 19.121
19.573 15.018 24.550
18.737 14.237 16.139
-4% -5% -34%
Oktober November December
53.078 114.990 134.320
47.429 121.656 127.304
30.649 73.303 113.538
45.801 66.273 88.001
40.016 97.554 113.911
-13% 47% 29%
Totaal waarvan naar: Duitsland
936.180
996.621
883.338
956.715
829.561
-13%
200.157
208.073
187.823
201.200
160.875
-20%
Verenigd Koninkrijk Frankrijk Nederland
188.060 148.023 170.837
179.179 176.387 165.956
163.234 134.373 158.347
174.327 152.622 145.168
159.082 134.910 123.966
-9% -12% -15%
Polen Italië Tsjechië
29.892 39.695 25.306
42.071 34.335 28.646
42.819 26.878 24.445
57.275 33.093 28.202
44.693 37.532 28.182
-22% 13% 0%
Portugal België Zweden
25.318 19.580 15.703
26.352 23.905 17.649
26.312 21.134 15.982
23.232 19.292 15.617
25.872 17.312 16.492
11% -10% 6%
Rusland Hongarije Oostenrijk
8.292 6.607 10.173
15.396 8.867 8.753
11.661 6.851 6.153
15.544 8.890 8.814
11.124 8.933 6.714
-28% 0% -24%
Denemarken Zwitserland Litouwen
4.130 6.502 6.178
4.690 6.665 8.798
6.263 4.254 6.146
6.699 5.076 10.644
6.533 6.408 6.203
-2% 26% -42%
Slowakije Finland Letland
7.578 6.771 4.388
6.720 6.273 5.581
5.926 5.449 4.987
6.264 6.954 5.634
5.441 5.302 3.942
-13% -24% -30%
Ierland Roemenië Slovenië
2.781 143 510
4.132 262 1.542
4.586 3.075 3.294
4.982 8.096 4.012
3.920 3.442 3.105
-21% -57% -23%
Estland Noorwegen Kroatië
1.296 3.318 699
3.256 2.901 1.598
2.333 2.421 2.594
2.280 1.327 2.561
2.383 1.882 1.171
5% 42% -54%
Bulgarije Griekenland Wit-Rusland
330 1.713
82 683 2.431
132 478 2.565
1.256 1.057 2.673
1.037 823 469
-17% -22% -82%
Canada Overige landen
333 1.867
1.027 4.411
600 2.223
538 3.386
217 1.596
-60% -53%
Productschap Tuinbouw ©
3.2
België
Tabel 3.3 Veilingaanvoer van losse tomaten in België . 2007 , 2008 Bron: VBT
2009 *
aanvoer x 1.000 kg 179
prijs in ct/kg 1,48
aanvoer x 1.000 kg 120
prijs in ct/kg 1,91
aanvoer x 1.000 kg 92
prijs in ct/kg 1,48
30 677 8.413
3,16 2,56 1,37
111 1.204 8.628
2,56 1,73 1,30
24 1.000 7.563
4,03 2,16 1,46
mei juni juli
16.592 18.805 18.656
0,64 0,62 0,53
16.339 17.805 18.714
0,79 0,69 0,62
13.456 16.695 21.548
0,76 0,51 0,32
augustus september oktober
16.973 12.086 11.219
0,63 0,95 0,95
17.775 14.777 12.223
0,37 0,55 0,93
17.464 14.942 10.797
0,30 0,52 0,69
november december
7.181 2.285
0,89 1,34
6.461 3.063
0,72 1,15
7.169 3.169
0,50 0,94
Totaal los
113.097
0,78
117.221
0,72
113.918
0,58
januari februari maart April
In 2009 werd er 3% minder losse tomaat aangevoerd op de Belgische tuinbouwveilingen. Ondanks deze lagere aanvoer daalde de prijs, van € :,72 naar € :,59 per kilogram. Tabel 3.4 Veilingaanvoer van trostomaten in België . 2007 , 2008 Bron: VBT januari februari maart
aanvoer x 1.000 kg
prijs in ct/kg
aanvoer x 1.000 kg
2009 * prijs in ct/kg
aanvoer x 1.000 kg
prijs in ct/kg
415 105 460
2,17 2,62 2,63
719 381 1.031
1,82 2,03 1,68
464 83 644
1,56 2,61 2,07
April mei juni
6.400 11.985 14.805
1,49 0,68 0,60
6.344 12.669 13.953
1,22 0,90 0,73
6.650 12.831 16.163
1,49 0,87 0,46
juli augustus september
13.616 12.631 8.862
0,58 0,56 1,02
14.095 12.394 10.453
0,78 0,50 0,65
20.826 15.706 12.612
0,33 0,36 0,51
oktober november december
8.826 6.123 2.769
1,09 1,10 1,74
8.586 5.469 3.516
1,15 0,82 1,35
9.997 7.883 5.065
0,81 0,51 0,91
Totaal tros
86.997
0,85
89.610
0,85
108.925
0,61
De aanvoer van trostomaten op de Belgische Veilingen steeg in 2009 met 22%. De prijs voor de trostomaten daalde met 28%, van € :,95 naar € :,6; per kg.
© Productschap Tuinbouw
29
Tabel 3.5 Uitvoer van tomaten uit België, x 1.000 kg Bron: Eurostat 2005 2006 2007 2008 2009 Januari 4.215 2.853 4.599 2.823 2.932 Februari 3.446 2.726 4.454 2.662 2.013 Maart 3.734 3.627 3.115 2.804 3.973
+/- % 4% -24% 42%
april Mei Juni
11.878 23.723 32.036
10.195 24.018 32.646
11.311 26.706 31.888
10.750 24.132 30.292
11.799 21.919 29.617
10% -9% -2%
Juli Augustus September
33.984 25.148 25.009
36.455 27.025 21.338
32.742 28.697 21.916
28.240 26.390 22.907
35.653 28.577 25.182
26% 8% 10%
Oktober November December
17.968 11.980 7.829
17.164 11.708 7.840
19.335 12.588 5.840
17.738 11.209 6.515
17.138 11.664 10.026
-3% 4% 54%
200.950
197.595
203.191
186.462
200.493
8%
85.777
77.836
75.035
64.229
66.036
3%
55.685 18.731 13.870
55.879 22.517 15.209
52.030 23.086 24.850
46.910 19.309 25.222
51.482 24.142 15.447
10% 25% -39%
Tsjechië Spanje Verenigd Koninkrijk
1.410 4.257 4.748
4.107 3.004 3.843
4.352 3.555 3.483
5.410 4.819 4.628
9.394 8.231 5.447
74% 71% 18%
Italië Luxemburg Griekenland
3.181 3.113 2.513
2.210 2.976 2.715
2.487 3.486 4.676
2.386 3.519 2.529
5.296 3.791 3.481
++ 8% 38%
Polen Slowakije Zwitserland
2.485 12 1.385
1.924 420 1.079
2.150 961 680
2.792 1.955 691
3.098 2.503 539
11% 28% -22%
Oostenrijk Canada Denemarken
686 189 609
542 379 682
436 259 428
530 216 12
427 313 274
-19% 45% ++
VS van Amerika Zweden Letland
936 130 636
925 285 175
330 49 115
82 199 319
158 153 79
93% -23% -75%
Hongarije Finland Litouwen
58 64 211
411 66 68
87 96 146
71 33 44
50 30 22
-30% -9% -50%
Overige landen
264
343
414
557
100
-82%
Totaal waarvan naar: Duitsland Frankrijk Nederland Rusland
Na de relatief lage export in 2008 is de export van tomaten uit België in 2009 weer toegenomen. Bijna alle belangrijke afzetmarkten namen meer tomaten uit België af. De belangrijkste uitzondering was Rusland (-39%). De uitvoer naar Duitsland is weliswaar gegroeid (+3%), maar ligt nog duidelijk onder het niveau van de periode 2005-2007.
30
Productschap Tuinbouw ©
Opvallend is de toename van de uitvoer naar Tsjechië (+74%) en Spanje (+71%). Italië importeerde zelfs ruim twee keer zo veel als in 2008. Tabel 3.6 Invoer van tomaten in België, x 1.000 kg Bron: Eurostat 2005 2006 2007 Januari 9.422 9.458 10.569 Februari 8.725 8.585 10.303 Maart 8.723 9.690 11.967
2008 10.748 13.267 11.199
2009 13.096 11.600 11.769
+/- % 22% -13% 5%
april Mei Juni
3.779 4.683 6.450
4.483 3.626 3.706
5.147 4.135 3.345
6.594 4.180 5.398
7.006 4.658 3.922
6% 11% -27%
Juli Augustus September
4.522 2.929 3.676
4.275 3.195 2.626
2.919 3.373 2.683
4.469 3.932 2.969
4.208 3.023 3.557
-6% -23% 20%
Oktober November December
2.540 4.507 6.859
1.932 2.886 7.964
2.754 5.083 11.093
4.053 5.176 12.964
2.857 3.972 9.635
-30% -23% -26%
Totaal waarvan uit: Nederland
66.815
62.426
73.371
84.949
79.303
-7%
27.535
21.723
23.003
29.994
30.627
2%
Spanje Frankrijk Duitsland
18.797 13.681 1.042
21.927 13.526 928
21.427 22.760 875
23.918 23.819 2.151
22.079 20.831 1.784
-8% -13% -17%
521 2.521 884
873 686 1.229
1.840 970 707
2.412 444 701
1.370 1.048 802
-43% ++ 14%
274 6 37
335 125 108
311 281 7
470 334 18
342 332 32
-27% -1% 78%
1.386 131
887 79
866 324
527 161
18 38
-97% -76%
Senegal Israël Italië Polen Luxemburg Tsjechië Marokko Overige landen
De invoer van tomaten in België was in 2008 fors gestegen. In 2009 daalde de import weer, maar bleef wel boven het niveau van de periode 2005-2007. België importeert vooral tomaten uit Nederland, Spanje en Frankrijk. De import uit Frankrijk, die grotendeels in de periode december - maart plaatsvindt, zal waarschijnlijk voor een groot deel uit Marokkaanse tomaten bestaan.
© Productschap Tuinbouw
31
3.3
Frankrijk
Tabel 3.7 Algemeen overzicht van tomaten in Frankrijk Bron : Agreste/PT , 2004 Areaal voor de versmarkt ha 2.829 - beschermd ha 2.082 - vollegrond
ha
2005 2.853 2.024
2006 2.814 2.055
2007 2.657 2.024
2008 2.547 1.999
2009 2.280 1.884
747
829
759
633
548
396
Productie voor de versmarkt
tonnen
615.000
631.000
614.000
593.000
592.000
562.000
- waarvan beschermde teelt - waarvan trostomaat
tonnen
573.000 309.000
593.000 346.000
573.000 360.000
558.000 343.000
565.000 319.000
545.000 310.000
Export
tonnen
99.000
121.000
121.000
170.000
178.000
196.000
Import - uit Ned. (alleen Ned. product) - uit Marokko
tonnen
443.000
450.000
472.000
497.000
483.000
535.000
tonnen tonnen
20.500 166.000
20.500 190.000
27.300 188.000
26.300 255.000
24.500 251.000
31.100 289.000
- uit overige landen
tonnen
256.500
239.500
256.700
215.700
207.500
214.900
Binnenlandse markt
tonnen
959.000
960.000
965.000
920.000
897.000
901.000
Aandeel Nederland - in import
%
5%
5%
6%
5%
5%
6%
- in Franse markt
%
2%
2%
3%
3%
3%
3%
In Frankrijk concentreert de teelt van tomaten voor de versmarkt zich in 4 gebieden. Het grootste, met bijna 50% van de productie, is in het Zuid-Oosten0 de regios’s LanguedocRoussillon, Provence-Alpes-Côte d’Azur en Rhône-Alpes. Daarna volgt West-Frankrijk (met bijna 35% van de productie) met de regio’s Bretagne en Basse-Normandie. Dan komt het Midden-Westen (10% van de productie) met de regio’s Poitou-Charentes en Pays de la Loire. In het Zuid-Westen is er teelt in het departement Lot-et-Garonne (8% van de productie). Voor 2010 wordt het totale areaal voor de versmarkt geschat op 2.226 ha, waarvan ruim 1.800 ha beschermde teelt. De Franse tomatenproductie in 2010 wordt voorlopig geschat op 545 miljoen kg, tegen een productie van 562 miljoen kilo in 2009.
32
Productschap Tuinbouw ©
Tabel 3.8 Invoer van tomaten in Frankrijk, x 1.000 kg Bron: Eurostat 2005 2006 2007 Januari 56.126 54.773 57.607 Februari 55.669 51.353 63.072 Maart 55.869 56.357 59.772
2008 63.643 56.202 57.201
2009 68.712 54.283 66.602
+/- % 8% -3% 16%
april Mei Juni
35.677 32.688 33.396
41.730 41.726 32.271
54.830 42.573 26.412
41.456 40.022 26.498
57.028 43.415 33.682
38% 8% 27%
Juli Augustus September
24.804 16.504 16.579
25.541 19.482 20.680
24.646 18.397 16.361
24.781 16.079 17.282
26.187 18.966 16.851
6% 18% -2%
Oktober November December
24.551 42.441 51.072
28.721 46.738 52.474
26.835 50.737 55.567
30.592 46.049 63.599
30.529 55.006 63.488
0% 19% 0%
Totaal waarvan uit: Marokko
445.376
471.846
496.809
483.404
534.749
11%
189.802
188.044
255.177
251.420
289.138
15%
Spanje België Nederland
143.001 48.316 23.752
162.710 52.906 28.844
128.870 46.028 29.342
142.560 32.656 23.383
142.859 48.299 31.555
0% 48% 35%
2.067 7.911 8.958
1.996 8.732 8.619
3.039 8.961 3.930
3.684 8.255 3.538
6.862 5.703 2.389
86% -31% -32%
1.986 2.083 11.836
2.169 2.584 12.114
2.485 2.862 12.852
2.277 3.413 9.665
2.006 1.935 1.097
-12% -43% -89%
Verenigd Koninkrijk Portugal Dominicaanse Rep.
1.231 87 145
318 580 121
862 1.341 109
822 1.104 130
1.042 767 309
27% -31% 138%
Oostenrijk Turkije Colombia
124 3.269 455
78 1.089 145
77 86 124
120 19 122
305 113 29
154% 495% -76%
353
797
664
236
341
44%
Tunesië Italië Duitsland Senegal Polen Israël
Overige landen
Frankrijk importeert veel meer tomaten dan het exporteert. De twee belangrijkste aanvoerlanden op de Franse markt zijn Marokko en Spanje, gevolgd door België en Nederland. Frankrijk is het belangrijkste Europese doorvoerland voor Marokkaanse tomaten (zie ook tabel 3.19). Van de 290 miljoen kg tomaten die Frankrijk in 2009 uit Marokko importeerde was een groot deel voor re-export naar andere Europese landen bedoeld.
© Productschap Tuinbouw
33
Tabel 3.9 Uitvoer van tomaten uit Frankrijk, x 1.000 kg Bron:Eurostat 2005 2006 2007 Januari 15.911 14.514 18.280 Februari 19.059 13.903 21.720 Maart 16.940 15.937 26.131 april 9.975 11.546 16.606 Mei 7.133 10.614 11.557 Juni 5.050 7.084 5.858 Juli 5.327 3.886 4.012 Augustus 3.956 4.878 3.045 September 5.076 3.536 4.502 Oktober 6.283 6.312 10.720 November 10.264 12.530 22.177 December 15.705 16.407 25.274 Totaal 120.679 121.147 169.882 waarvan naar: Duitsland 43.828 45.854 57.522 Italië 15.249 10.602 17.376 België 12.622 13.935 22.355 Spanje 8.993 5.618 10.761 Polen 2.887 4.518 6.280 Nederland 7.646 7.885 15.427 Tsjechië 6.826 8.046 8.897 Verenigd Koninkrijk 5.630 5.042 10.092 Zwitserland 6.579 7.064 7.042 Oostenrijk 1.598 1.437 2.823 Zweden 499 908 1.281 Rusland 2.500 3.608 4.119 Luxemburg 1.469 1.259 1.182 Denemarken 699 1.683 698 Estland 0 23 39 Noorwegen 453 302 352 Hongarije 1.195 1.007 781 Litouwen 416 37 494 Finland 18 16 380 Ierland 448 485 395 Griekenland 263 1.073 792 Wit-Rusland 138 197 62 Slovenië 183 255 432 Overige landen 540 293 300
2008 24.650 22.054 24.428 14.613 9.477 5.206 3.845 3.786 5.093 12.406 20.782 31.474 177.814
2009 30.677 22.299 26.663 23.489 16.350 8.356 5.029 4.204 5.586 10.025 18.816 24.666 196.160
+/- % 24% 1% 9% 61% 73% 61% 31% 11% 10% -19% -9% -22% 10%
59.470 17.257 22.814 12.251 10.498 12.976 10.904 7.366 7.056 3.407 2.059 4.225 1.090 661 225 504 503 2.583 577 373 278 164 181 392
67.823 25.409 20.068 16.351 14.227 11.764 10.241 8.084 6.109 3.774 3.770 2.006 1.182 1.145 648 629 521 492 469 385 120 119 109 715
14% 47% -12% 33% 36% -9% -6% 10% -13% 11% 83% -53% 8% 73% 188% 25% 4% -81% -19% 3% -57% -27% -40% 82%
Door de positie van doorvoerland voor Marokkaanse groenten is de export van tomaten uit Frankrijk de laatste jaren sterk gestegen. De toegenomen doorvoer van Marokkaanse tomaten is duidelijk terug te zien in de sterke toename van de uitvoer in de maanden oktober t/m mei. In 2009 viel de uitvoer van tomaten in de maanden oktober - december lager uit dan in 2008 omdat er minder Marokkaanse tomaten beschikbaar waren voor re-export.
34
Productschap Tuinbouw ©
3.4
Duitsland
Tabel 3.10 Algemeen overzicht tomaten in Duitsland, x 1.000.000 kg ZMP/PT Areaal Productie Import: . 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
, Aand. Ned.
Aand. d.4
glasteelt 284
Duitsland 48
Ned. Product 214
Ov. Land. 480
Totaal 694
op Duitse markt 29%
in import 31%
255 255 256
44 45 49
213 234 255
582 485 485
795 719 740
25% 31% 32%
27% 33% 34%
292 284 279
58 56 53
276 296 306
501 427 456
777 723 762
33% 38% 38%
36% 41% 40%
293 308 316
63 65 67
306 309 329
441 477 402
747 786 731
38% 36% 41%
41% 39% 45%
Tabel 3.11 Invoer van tomaten in Duitsland, x 1.000 kg Bron: Eurostat/PT 2005 2006 2007 Januari 7% 6% 7% Februari 6% 8% 6% Maart 6% 7% 8% april 7% 8% 9% Mei 10% 9% 10% Juni 10% 11% 10% Juli 11% 10% 11% Augustus 10% 10% 9% September 8% 8% 8% Oktober 8% 7% 8% November 8% 7% 7% December 8% 7% 7% Totaal 723.213 761.973 746.961 waarvan uit: Nederland *) 330.915 373.732 363.430 waarvan Ned. Prod. 296.167 305.833 305.972 Spanje *) 200.157 208.073 187.823 Frankrijk *) 43.828 45.854 57.522 België *) 85.777 77.836 75.035 Italië 47.469 46.206 50.398 Oostenrijk *) 8.835 4.977 6.888 Polen 2.296 2.392 1.768 Turkije 604 670 283 Slovenië 32 6 315 Israël 96 118 77 Marokko 71 27 2.034 Griekenland 1.599 531 437 Overige landen 1.534 1.551 951 *) Invoer op basis van uitvoer naar Duitsland uit deze landen
2008 7% 7% 8% 9% 11% 10% 11% 8% 8% 7% 7% 7% 785.829
2009 6% 6% 7% 9% 10% 9% 11% 9% 9% 7% 7% 8% 730.687
404.971 308.782 201.200 59.470 64.229 41.679 5.868 2.235 710 357 301 3.115 377 1.317
393.521 328.712 160.875 67.823 66.036 30.301 6.839 1.485 938 892 539 508 86 844
© Productschap Tuinbouw
35
Zowel het areaal als de productie in Duitsland vertonen sinds 2006 een opgaande lijn. De totale invoer van tomaten in Duitsland is in 2009 lager uitgevallen dan in 2008. Er werden meer Nederlandse tomaten naar Duitsland uitgevoerd, maar de doorvoer van tomaten naar Duitsland via Nederland nam af De invoer uit Spanje daalde fors, met 20%. Tabel 3.12 Huishoudelijke aankopen van tomaten in Duitsland (per huishouden) Bron :GFK Kilogram Besteding in euro Prijs €/kg 1999 11,49 20,29 1,77 11,27 21,96 1,95 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
12,34 10,94 10,80
23,66 22,32 21,66
1,92 2,04 2,00
10,92 11,46 10,78
19,81 23,95 24,25
1,81 2,07 2,25
10,50 10,44 10,33
25,50 25,21 23,41
2,43 2,41 2,27
De gemiddelde huishoudelijke aankoop van tomaten in Duitsland is in 2009 voor het vierde jaar op rij licht gedaald. Omdat ook de gemiddelde aankoopprijs lager was, daalde het besteedde bedrag per huishouden van € 25,2; naar € 23,4;.
36
Productschap Tuinbouw ©
3.5
Verenigd Koninkrijk
Tabel 3.13 Algemeen overzicht van tomaten in het Verenigd Koninkrijk, x 1.000.000 kg Bron : Productie Import uit: . Totaal Aandeel Nederland DEFRA/PT 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009V
Ver. Koninkrijk 108 117 113 109 101 76 79 77 84 85 88 87
Nederland 90 101 105 110 106 116 120 109 106 101 111 120
Ov. Land. 218 209 193 214 209 226 267 312 338 320 308 277
Import 308 310 298 324 315 342 387 421 444 421 419 397
in VK-markt 22% 24% 26% 25% 25% 28% 26% 22% 20% 20% 22% 25%
in import 29% 33% 35% 34% 34% 34% 31% 26% 24% 24% 26% 30%
De Britse tomatenproductie is, na een aantal jaren van groei, in 2009 licht gedaald. De totale import van tomaten is in 2009 met 5% afgenomen. De invoer van Nederlandse tomaten nam toe, waardoor het Nederlandse aandeel op de Britse tomatenmarkt groter werd. Er is vooral minder tomaat uit Spanje, Polen, Italië en België geïmporteerd. Niet alleen de invoer uit Nederland is gestegen, ook de import van tomaten uit Marokko is flink toegenomen. De invoer van tomaten uit Duitsland is, na een forse daling in 2008, in 2009 weer wat toegenomen. Het is overigens niet waarschijnlijk dat de import uit Duitsland volledig uit Duitse tomaten bestaat. Een groot deel van deze import bestaat waarschijnlijk uit doorvoer via Duitsland.
© Productschap Tuinbouw
37
Tabel 3.14 Invoer van tomaten in het Verenigd Koninkrijk, x 1.000 kg Bron:Eurostat 2005 2006 2007 2008 Januari 34.413 37.085 36.334 36.581 Februari 33.814 38.257 35.814 37.082 Maart 37.567 38.412 36.877 34.447
2009 35.130 32.285 38.564
+/- % -4% -13% 12%
April Mei Juni
37.625 39.681 34.834
37.436 42.678 39.689
38.564 36.580 34.723
36.681 38.309 37.875
34.625 36.143 30.379
-6% -6% -20%
Juli Augustus September Oktober
37.656 32.617 27.846 28.674
39.322 31.381 30.538 30.553
40.631 34.874 29.569 29.905
35.121 34.060 28.416 33.148
35.253 31.244 24.773 29.322
0% -8% -13% -12%
November December
38.616 37.872
35.506 42.736
34.270 33.052
31.639 35.762
36.307 32.656
15% -9%
TOTAAL waarvan uit: Nederland waarvan Ned. Prod.
421.215
443.593
421.193
419.121
396.681
-5%
172.368 108.926
178.362 106.482
174.265 101.224
159.408 111.484
165.200 119.594
4% 7%
Spanje Marokko Polen
181.252 1.414 20.529
186.434 5.010 22.950
159.568 7.170 26.832
174.100 9.715 22.504
159.595 18.499 16.443
-8% 90% -27%
Duitsland Italië Frankrijk
15.840 10.513 8.244
13.819 15.087 8.263
16.187 14.302 8.555
11.687 14.175 8.352
12.034 9.696 7.521
3% -32% -10%
België Senegal Israël
3.959 643 1.599
4.937 1.120 2.148
6.123 1.046 1.905
13.173 1.348 1.136
4.092 841 840
-69% -38% -26%
Egypte Ierland Turkije
334 1.050 659
473 979 287
383 1.114 487
501 1.053 121
674 572 342
35% -46% ++
Denemarken Portugal Griekenland
10 1.497 1.073
9 1.487 2.085
207 1.342 1.613
111 1.673
271 16
++ -99%
231
143
94
64
45
-30%
Overige landen
38
Productschap Tuinbouw ©
3.6
Zweden
Tabel 3.15 Algemeen overzicht van tomaten in Zweden, x 1.000.000 kg Bron: Productie Import uit: , Import PT/Eurostat Zweden Nederland Ov. Land. Totaal 1996 18 25 29 54 1997 20 26 32 58 1998 25 31 28 59 1999 19 32 33 65 2000 17 31 33 64 2001 19 33 30 63 2002 23 33 26 59 2003 18 29 37 66 2004 19 39 40 79 2005 17 35 46 81 2006 17 36 49 85 2007 16 37 47 84 2008 16 39 46 85 2009 V 14 41 45 86
Aandeel Ned in imp. 46% 45% 53% 49% 48% 52% 56% 44% 49% 43% 42% 44% 46% 48%
Import van tomaten in Zweden, x 1.000 kg 90.000 80.000 70.000 60.000 50.000
Totaal
40.000
Nederland
30.000
waarvan Ned. Product
20.000 10.000 0 2005
2006
2007
2008
2009
De invoer van tomaten in Zweden heeft de laatste vier jaar geschommeld tussen 84 en 86 miljoen kg per jaar. Het aandeel van de Nederlandse tomaten is in dezelfde periode gestegen van 42% naar 48%.
© Productschap Tuinbouw
39
Tabel 3.16 Invoer van tomaten in Zweden, x 1.000 kg Bron : Eurostat/PT 2005 2006 Januari 7.199 7.951 Februari 6.503 7.486 Maart 7.902 8.193 april 7.703 7.350 Mei 6.017 7.424 Juni 6.195 6.490 Juli 6.141 6.080 Augustus 6.576 7.054 September 5.659 5.757 Oktober 6.043 6.651 November 7.519 7.813 December 7.332 7.068 Totaal 80.789 85.317 waarvan uit : Nederland 55.944 58.255 waarvan Ned. Product 34.785 36.325 Spanje 16.770 19.801 Duitsland 3.831 3.351 Frankrijk 497 829 Polen 2.539 1.391 Denemarken 528 632 Italië 515 507 Turkije 91 178 Macedonië 8 3 Finland 12 14 Marokko België 11 11 Overige landen 43 345
2007 7.504 7.046 7.890 7.717 7.534 6.258 6.626 6.692 6.270 6.694 7.068 6.399 83.698
2008 8.377 7.626 7.969 8.409 7.526 6.477 6.231 6.367 5.736 6.393 7.100 6.975 85.186
2009 6.327 7.202 7.976 7.953 7.464 6.082 7.232 7.756 6.129 6.574 7.202 7.667 85.564
+/- % -24% -6% 0% -5% -1% -6% 16% 22% 7% 3% 1% 10% 0%
58.328 37.227 17.170 4.319 1.118 1.672 400 569 50 19 2 18 8 25
58.820 39.465 17.093 3.939 1.984 1.853 712 435 134 8 14 23 168 3
58.139 40.574 16.373 4.702 3.886 971 888 456 90 34 12 11 2 0
-1% 3% -4% 19% 96% -48% 25% 5% -33% ++ -14% -52% -99% -100%
Spanje heeft de laatste jaren wat marktaandeel verloren in Zweden. De invoer uit Nederland (exclusief doorvoer), Duitsland en Frankrijk is gestegen. De invoer uit Polen is in 2009 bijna gehalveerd. Het is mogelijk dat de invoer uit Duitsland bestaat uit doorgevoerde tomaten, bijvoorbeeld uit Polen. De invoer uit Frankrijk bestaat waarschijnlijk vooral uit doorgevoerde Marokkaanse tomaten.
40
Productschap Tuinbouw ©
3.7
Italië
Tabel 3.17 Uitvoer van tomaten uit Italië, x 1.000 kg Bron:Eurostat 2005 2006 2007 Januari 7.083 8.922 12.418 Februari 5.328 9.076 12.553 Maart 8.421 11.762 13.459
2008 9.263 9.824 11.775
2009 11.626 10.203 10.217
+/- % 26% 4% -13%
april Mei Juni
8.425 8.678 12.915
10.625 9.789 11.724
6.749 11.704 11.109
14.351 17.122 13.346
10.320 8.778 8.805
-28% -49% -34%
Juli Augustus September
10.262 5.776 4.676
9.694 4.651 4.328
8.595 4.453 4.467
7.386 3.876 3.856
7.169 3.761 3.849
-3% -3% 0%
Oktober November December
6.453 6.860 7.884
5.992 7.892 11.096
9.031 7.121 7.921
5.207 7.389 11.058
5.595 4.901 7.976
7% -34% -28%
Totaal waarvan naar: Duitsland
92.761
105.551
109.580
114.453
93.200
-19%
44.187
48.463
45.661
38.413
29.460
-23%
Oostenrijk Verenigd Koninkrijk Nederland
11.652 7.242 3.641
12.763 9.442 4.446
15.067 10.422 2.453
15.435 8.409 3.085
15.328 8.951 6.259
-1% 6% ++
5.342 6.362 4.089
5.531 5.583 3.885
6.437 6.174 4.514
8.085 5.365 4.522
5.615 4.510 4.466
-31% -16% -1%
211 458 854
423 1.457 1.153
4.298 1.452 2.231
11.835 2.175 3.293
3.449 3.257 2.446
-71% 50% -26%
Denemarken Griekenland Tsjechië
3.234 608 745
2.701 1.080 903
2.534 1.888 1.348
2.365 2.176 1.691
2.433 1.730 1.183
3% -20% -30%
België Albanië Kroatië
631 100 1.164
693 1.281 2.582
571 1.201 1.405
827 2.405 1.084
959 847 734
16% -65% -32%
Malta Slowakije Noorwegen Zweden Overige landen
18 73 301 266 1.583
32 190 305 222 2.416
62 417 318 212 915
146 749 323 254 1.816
413 317 238 229 376
++ -58% -26% -10% -79%
Slovenië Frankrijk Zwitserland Roemenië Polen Hongarije
De uitvoer van tomaten uit Italië is, na een flinke stijging in 2008, in 2009 met bijna een vijfde teruggezakt. Vooral de uitvoer naar Duitsland is gedaald in 2009. De uitvoer naar Nederland zat flink in de lift in 2009.
© Productschap Tuinbouw
41
Tabel 3.18 Invoer van tomaten in Italië, x 1.000 kg Bron: Eurostat 2003 2004 2005 Januari 7% 9% 5% Februari 10% 7% 7% Maart 8% 8% 8% april 10% 7% 8% Mei 13% 11% 12% Juni 10% 11% 9% Juli 6% 8% 6% Augustus 5% 10% 8% September 7% 8% 11% Oktober 9% 6% 8% November 7% 8% 10% December 8% 7% 8% Totaal 109.618 94.956 87.141 waarvan uit: Nederland 1) 37.738 34.064 31.502 Spanje 2) 39.695 34.335 26.878 Frankrijk 13.778 10.782 15.630 Duitsland 8.138 7.373 6.972 Israël 240 658 Marokko 5.256 4.241 2.781 België 2.756 1.924 1.855 Polen 388 939 996 Tunesië 434 141 119 Slovenië 75 117 43 Oostenrijk 188 123 121 Egypte 221 161 25 Portugal 218 20 160 Overige landen 493 78 59 1) Alleen Nederlands product 2) Uitvoer uit Spanje naar Italië
2006 8% 9% 9% 11% 10% 7% 7% 9% 9% 7% 6% 7% 90.722
2007 6% 6% 9% 9% 12% 10% 7% 6% 8% 9% 10% 8% 139.261
26.771 33.093 15.946 7.604
49.614 37.532 22.186 9.841 8.404 4.941 4.710 1.305 284 158 83 49 42 112
3.007 2.199 1.332 311 141 117 3 117 81
De invoer van tomaten in Italië is in 2009 flink gestegen. Nederland importeerde in 2009 meer tomaten uit Italië, maar stuurde nog veel tomaten de andere kant op. Met bijna 50 miljoen kg bereikte de Nederlandse tomatenexport naar Italië een nieuw record.
42
Productschap Tuinbouw ©
3.8
Marokko
Tabel 3.19 Invoer van tomaten in de Europese Unie uit Marokko, x 1.000 kg Bron: Eurostat 2005 2006 2007 2008 2009 Januari 37.401 36.708 43.270 50.450 60.578 Februari 41.347 30.733 46.110 38.591 41.946 Maart 39.307 32.893 42.492 40.269 55.070 april 16.362 21.034 36.768 26.352 43.538 Mei 8.391 18.804 13.450 16.134 28.417 Juni 2.707 2.604 3.229 3.834 7.270 Juli 479 540 1.701 2.207 3.140 Augustus 271 899 1.542 1.789 1.759 September 139 751 1.280 2.218 1.018 Oktober 7.538 10.315 17.469 23.038 17.217 November 25.514 29.319 46.733 41.703 42.270 December 35.569 35.326 47.743 59.031 51.623 Totaal 215.025 219.926 301.787 305.616 353.846 waarvan in: Frankrijk 189.802 188.044 255.177 251.420 289.138 Spanje 13.839 15.217 25.665 30.785 31.427
+/- % 20% 9% 37% 65% 76% 90% 42% -2% -54% -25% 1% -13% 16% 15% 2%
Verenigd Koninkrijk
1.414
5.010
7.170
9.715
18.499
90%
Slowakije Italië Nederland
2.914 5.256
4.055 4.241 2.092
5.173 2.781 2.810
5.248 3.007 1.591
5.971 4.941 3.328
14% 64% 109%
Duitsland België Zweden Hongarije Denemarken Griekenland Portugal Litouwen Polen Tsjechië Roemenië Bulgarije Slovenië
71 1.386
27 887
27 17
1
2.034 866 18 42 14 14
3.115 527 23 141
508 18 11 5
-84% -97% -52% -96%
143 88 23 127 58 3
18 45 144 2
44
23
De landen van de Europese Unie importeren vooral Marokkaanse tomaten in de periode november - april. In 2009 was er een flinke toename van de import in de maand mei. Een aantal EU-landen importeert zelf geen tomaten uit Marokko maar doet dat via Frankrijk, het belangrijkste invoerland en doorvoerland voor Marokkaanse groenten. Landen als het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Italië hebben de laatste tijd meer tomaten direct uit Marokko geïmporteerd.
© Productschap Tuinbouw
43
3.9
Verenigde Staten
Tabel 3.20 Productie van tomaten voor de versmarkt in de VS, x 1.000.000 kg Bron: USDA VS totaal Florida 1960 862 205 1970 827 235
Californië 314 292
1980 1990 1996
1.152 1.533 1.526
539 691 657
349 440 475
1997 1998 1999
1.487 1.480 1.666
622 633 718
447 446 519
2000 2001 2002
1.708 1.612 1.796
715 676 634
526 465 572
2003 2004 2005
1.614 1.727 1.736
644 686 705
463 591 508
2006 2007 2008
1.670 1.525 1.412
611 604 474
521 503 529
2009
1.468
558
474
De productie van tomaten voor de versmarkt in de Verenigde Staren is in 2009 voor het eerst sinds 2005 weer wat gestegen. De invoer van tomaten, met name uit Mexico, is in 2009 weer verder gestegen. Ook de invoer uit Canada groeide. Tabel 3.21 Invoer van tomaten in de Verenigde Staten, x 1.000.000 kg Bron: USDA 2005 2006 2007 Mexico 801 844 950 Canada 142 135 112 Nederland 6 6 5
44
2008 989 119 3
2009 1.047 130 5
Israël Spanje Overig
0,3 0,3 2
0,6 2 4
0,2 0,5 3
0,2 1,0 3
0,2 0,1 7
Totaal
952
992
1.071
1.116
1.190
Productschap Tuinbouw ©
3.10 Oost-Europa Tabel 3.22 Invoer van tomaten in Tsjechië, x 1.000 kg Bron: Eurostat 2005 2006 2007 Januari 5.413 5.134 5.032 Februari 3.530 4.550 5.749 Maart 5.171 5.989 6.417 april 5.425 7.904 7.914 Mei 7.619 9.367 11.598 Juni 10.705 13.166 12.118 Juli 9.694 11.005 11.161 Augustus 6.822 7.515 6.720 September 6.321 4.476 5.706 Oktober 6.213 5.737 5.871 November 6.555 5.957 5.853 December 5.049 4.614 5.421 Totaal 78.517 85.414 89.560 waarvan uit: Nederland 18.396 19.500 20.856 waarvan Ned. Product 12.331 15.636 13.580 Spanje 27.000 28.761 25.141 Slowakije 5.085 7.227 9.795 België 1.306 3.638 3.975 Frankrijk 7.188 8.012 8.682 Duitsland 4.984 5.661 6.952 Polen 11.352 9.876 10.267 Italië 779 732 999 Turkije 1.310 181 956 Israël 16 180 346 Oostenrijk 441 712 752 Hongarije 479 406 378 Macedonië 35 285 332 Overige landen 146 243 129
2008 6.023 6.496 6.716 7.647 10.915 12.480 11.815 8.172 7.151 6.888 6.479 5.868 96.650
2009 5.691 5.554 5.827 6.863 9.915 11.818 11.299 8.305 6.923 7.075 7.662 5.386 92.318
+/-6% -15% -13% -10% -9% -5% -4% 2% -3% 3% 18% -8% -4%
23.664 17.093 26.322 10.164 5.205 9.358 8.705 8.685 1.403 1.880 43 450 412 351 8
27.751 22.186 21.949 8.930 8.585 8.398 7.961 6.722 1.203 464 136 120 56 20 23
17% 30% -17% -12% 65% -10% -9% -23% -14% -75% ++ -73% -86% -94% ++
In 2009 is er voor het eerst sinds jaren sprake van een lichte daling van de tomatenimport in Tsjechië De invoer uit Nederland had niet te lijden onder de daling van de import. Tsjechië importeerde in 2009 meer tomaat uit Nederland dan uit Spanje. De invoer uit de buurlanden Slowakije en Polen is gedaald in 2009.
© Productschap Tuinbouw
45
Tabel 3.23 Uitvoer van tomaten uit Polen, x 1.000 kg Bron : Eurostat 2005 2006 2007 Januari 163 316 1.027 Februari 191 298 1.017 Maart 208 176 1.455 april 711 993 1.535 Mei 4.851 3.549 9.623 Juni 7.613 6.340 11.352 Juli 9.219 10.570 10.493 Augustus 12.808 10.653 15.656 September 15.319 11.771 12.827 Oktober 10.655 9.575 11.567 November 3.105 2.315 3.984 December 347 1.373 1.257 Totaal 65.190 57.929 81.793 waarvan naar: Rusland 9.587 2.675 4.570 Ver.Koninkrijk 21.573 22.981 24.742 Tsjechië 11.357 8.863 11.804 Oekraïne 91 1.246 8.078 Litouwen 880 4.492 8.690 Duitsland 2.114 1.468 2.351 Spanje 1.655 851 586 Frankrijk 1.367 2.487 2.603 Griekenland 184 321 2.905 Roemenië 2.539 102 2.153 Italië 61 995 761 Letland 1.880 1.441 1.934 Zweden 2.444 1.273 2.348 Estland 721 871 628 Finland 532 980 286 Oostenrijk 4.280 1.653 1.802 Wit-Rusland 619 1.606 1.518 Slowakije 1.106 1.219 333 Nederland 979 1.176 973 België 220 439 347 Ierland 1.159 Overige landen 1.001 790 1.222
2008 2.303 2.752 2.958 2.542 10.312 12.762 16.464 18.660 14.996 10.746 2.122 2.315 98.932
2009 827 665 611 771 7.958 13.153 12.034 7.837 12.557 8.630 3.172 2.188 70.403
+/-64% -76% -79% -70% -23% 3% -27% -58% -16% -20% 49% -5% -29%
5.180 27.056 9.221 11.198 20.613 2.398 1.232 3.436 986 2.844 743 2.345 2.094 962 1.105 889 1.350 2.412 587 594 348 1.339
21.463 12.147 6.817 6.017 4.496 3.223 2.970 2.661 1.416 1.343 1.322 1.169 993 845 790 671 663 438 409 193 32 325
++ -55% -26% -46% -78% 34% ++ -23% 44% -53% 78% -50% -53% -12% -29% -25% -51% -82% -30% -68% -91% -76%
De uitvoer van tomaten uit Polen was in 2008 fors gegroeid, maar in 2009 viel de export weer een stuk terug. Rusland heeft het Verenigd Koninkrijk vervangen als de belangrijkste bestemming voor de Poolse export. De daling van de uitvoer naar de Oekraïne, Litouwen en Tsjechië kan een gevolg zijn van de toegenomen directe uitvoer naar Rusland: tomaten die eerst via één van deze buurlanden werden uitgevoerd, gaan nu direct naar Rusland.
46
Productschap Tuinbouw ©
Tabel 3.24 Invoer van tomaten in Polen, x 1.000 kg Bron : Eurostat 2005 2006 2007 Januari 6.974 8.944 11.272 Februari 5.679 9.364 9.402 Maart 8.718 11.487 14.413 april 8.683 7.354 10.978 Mei 2.456 4.929 8.907 Juni 7.728 3.616 4.504 Juli 3.361 2.243 2.235 Augustus 1.069 690 578 September 285 330 659 Oktober 731 520 583 November 5.217 7.612 6.023 December 9.517 11.884 11.504 Totaal 60.418 68.973 81.058 waarvan uit: Spanje 30.877 40.541 44.742 Nederland 17.466 14.622 14.499 Frankrijk 2.399 3.488 5.308 Duitsland 3.574 4.697 7.756 Turkije 2.075 1.215 3.567 België 2.490 1.780 2.005 Italië 326 1.752 2.004 Tsjechië 113 99 502 Griekenland 50 8 288 Overige landen 1.048 771 387
2008 13.190 14.746 18.406 15.272 13.153 5.945 1.872 491 679 2.105 9.748 13.364 108.971
2009 13.138 13.408 14.797 12.134 7.653 4.899 3.415 2.578 664 1.502 10.690 12.662 97.540
+/0% -9% -20% -21% -42% -18% 82% ++ -2% -29% 10% -5% -10%
60.631 20.987 8.551 9.901 3.354 2.662 1.962 222 237 464
46.420 23.097 11.517 6.739 3.930 2.687 2.020 627 141 362
-23% 10% 35% -32% 17% 1% 3% ++ -41% -22%
Spanje is de grootste exporteur van tomaten naar Polen, gevolgd door Nederland en Frankrijk. De import uit Frankrijk zal voor een belangrijk deel uit doorgevoerde Marokkaanse tomaten bestaan.
© Productschap Tuinbouw
47
48
Productschap Tuinbouw ©
Productschap Tuinbouw Adres Postbus Telefoon Fax Internet e-mail
Louis Pasteurlaan 6 280, 2700 AG Zoetermeer 079 – 347 07 07 079 – 347 04 04 www.tuinbouw.nl
[email protected]