PROCESTECHNOLOGIE, ANALYTICAL TECHNIQUES, VEILIGHEID & MILIEU cursussen januari-juli 2013
Chemical Engineering, module 4, 5, 6
www.pao.tudelft.nl
Cursusleider
KENNIS VERBREDEN EN VERDIEPEN
Cursusdata
Nieuwe ontwikkelingen in de procestechnologie PAO Techniek biedt in haar cursussen actuele thema’s op het terrein van procestechnologie, analytical techniques én veiligheid en milieu. In de modules van de cursus Chemical Engineering leert u alles over de principes en toepassing van Unit Operations. Drogen helpt u bij de keuze van droogapparatuur. Wilt u fysisch-chemische inzichten operationeel maken in uw industriële praktijk van het werken met disperse systemen? Dan is de cursus Dispersies in de industrie uitermate geschikt. Dit voorjaar vinden de eerste drie modules van de cursus Polymeerchemie en -technologie plaats. In het najaar vinden de modules 4, 5 en 6 plaats. Tijdens Carcinogene stoffen geven deskundigen op het gebied van kankerverwekkende stoffen aan hoe het proces van risicoschatting verloopt. De cursussen Thermische Analyse en Validatie van Meetresultaten worden op aanvraag georganiseerd.
Personal Skills Management
&
Technisch
PAO Techniek organiseert ook cursussen op het gebied van kerncompetenties voor technische professionals. U vindt alle actuele cursusinformatie op het gebied van personal skills en technisch management op www.pao.tudelft.nl
Meer informatie en inschrijven Bent u geïnteresseerd in één of meerdere van deze cursussen? U vindt meer informatie over de inhoud en het programma op www.pao.tudelft.nl, waar u zich ook kunt inschrijven. Zoekt u een cursus over een ander onderwerp? Op onze website kunt u zoeken op trefwoord en vakgebied. Staat de gewenste cursus er niet bij? Laat het ons weten!
Incompany PAO Techniek kan veel cursussen ook incompany verzorgen, afgestemd op uw wensen en behoeften. Neem gerust contact met ons op over de mogelijkheden! De informatie in deze brochure is onder voorbehoud van wijzigingen, typ- en drukfouten. Op alle cursussen zijn de algemene voorwaarden van PAO van toepassing; deze zijn te vinden op www.pao.tudelft.nl.
Locatie Prijs
Ir. C.M. van ‘t Land (raadgevend ingenieur Van ‘t Land Processing Enschede, ex Senior Process Development Engineer Akzo Nobel Central Research Deventer) Module 4 (16 januari): Unit Operations: Destillatie en Gasabsorptie Module 5 (30 januari): Unit Operations: Vloeistof-vloeistof extractie en Membraanscheiding Module 6 (20 februari): Unit Operations: Solids Handling Amersfoort € 690 excl. btw per module (incl. lunch)
Inhoud Deze cursus is ontwikkeld voor wetenschappelijke en technische stafmedewerkers die niet formeel tot chemical engineer opgeleid zijn en toch de principes van het vak willen begrijpen. De cursus kan ook dienen voor het opfrissen van chemiekennis. In module 4 komt aan de orde: continu destillatie, het ontwerpen van continu destillatiekolommen, typen destillatie (batch, azeotropisch, extractief, stoom) en gasabsorptie. In module 5 wordt vloeistof/vloeistof extractie in een menger/ scheider én in een kolom besproken en wordt membraanscheiding voor waterige systemen en voor gassen behandeld. In module 6 wordt behandeld: industriële kristallisatie en precipitatie met de populatiedichtheidsbalans, vast-vloeistof scheidingen en industriële droogprocessen. Doelgroep U bent chemicus, werktuigbouwkundig of natuurkundig ingenieur, fysicus of bioloog en werkzaam in de procesindustrie of op een ingenieursbureau.
Dispersies in de industrie Cursusleider Cursusdata Locatie Prijs
Dr.ing. G.J.M. Koper (TU Delft) 6, 7 en 8 februari Delft € 1.790 excl. btw (incl. boek, lunches en diners)
Inhoud Deze cursus gaat in op stroming en stabiliteit van disperse colloïdale systemen; op het aanbrengen van homogene lagen op een substraatoppervlak en op emulsiestabiliteit en de werking van oppervlakte-actieve stoffen. Onderwerpen die aan de orde komen zijn verschijningsvormen van colloïdale systemen, dispersieklassifikatie, de 5 Wetten van de Colloïdkunde, capillariteit, amfifiele moleculen en micro-emulsies, surfactancy, rheologie, colloïdale interacties en flocculatie. Naast de gebruikelijke presentatie van de stof wordt ook in studiegroepen gewerkt aan de oplossing van problemen uit theorie en praktijk. Hierbij worden door cursisten problemen uit de eigen praktijkervaring aan de orde gesteld en in werkgroepen behandeld. Aan de hand van de praktijkvoorbeelden zal blijken hoe voor dergelijke schijnbaar gecompliceerde problemen steeds oplossingen te vinden zijn omdat de fysisch chemische principes herkenbaar zijn geworden. Doelgroep U bent chemicus, fysicus of technoloog (minimaal hbo-opleiding) en u wilt fysisch-chemische inzichten operationeel maken in uw industriële praktijk van het werken met disperse systemen.
Polymeerchemie en -technologie Cursusleiders
Cursusdata
Locatie Prijs
Dr.ir. L.E. Govaert (TU Eindhoven) - module 1 Prof.dr. A.J. Schouten (Rijksuniversiteit Groningen) - module 2 en 3 Prof.drs. J. Bussink (oud-GEP Europe, TU Eindhoven) - module 4 en 5 Ir. R.P. Koster (TU Delft) - module 6 Module 1 (17 en 24 april): Polymer Properties & Polymer Processing Module 2 (15 en 29 mei): Polymer Chemistry Module 3 (12 juni): Polymer Characterisation In het najaar: Module 4 (25 september): Additives in Polymers Module 5 (2 oktober): Blends & Composites Module 6 (8 oktober): Succesfull Product Development Eindhoven (module 1, 4, 5 en 6) Amersfoort (module 2 en 3) gehele traject: € 4.750 excl. btw module 1 of 2: € 1.320 excl. btw module 3, 4, 5 of 6: € 660 excl. btw
Inhoud In module 1 wordt de relatie gelegd tussen de structuur van polymeren en de fysische eigenschappen. Vervolgens wordt deze kennis toegepast bij de behandeling van diverse verwerkingstechnieken van polymeren. De module besluit met de mechanische eigenschappen van polymeren. Module 2 geeft achtergrondkennis in de polymeerchemie: eerst over chemische structuurkenmerken, polymerisatiemechanismen en het principe van Flory, vervolgens over een scala aan chemische aspecten van condensatiepolymerisaties en additiepolymerisaties. Tenslotte komen copolymerisaties en polymerisatietechnieken (o.a. suspensie- en emulsiepolymerisatie) aan de orde. Module 3 behandelt karakterisering van polymeren in oplossing, controle van de kwaliteit van het eindproduct, volgen van een polymerisatie of degradatie, fysisch gedrag van polymeren in oplossingen, vaststelling van de molecuulgrootte van polymeren, en recente ontwikkelingen in de karakterisering (GPC). Module 4 behandelt een tweetal typen additieven in polymeren: brandvertragers en stabilisatoren. De module behandelt het brandgedrag van polymeren en methodieken om brandgevaar door middel van additieven te beheersen. Module 5 gaat in op de (on)mengbaarheid, oppervlaktespanning van polymeren en compatibilisering van polymeermengsels. Ook geeft deze module een overzicht van verstijvende minerale vulstoffen en versterkende deeltjes en vezels. Module 6 behandelt de stappen die nodig zijn om van materiaal naar product te komen. Materiaalkundige-, ontwerpen productieaspecten worden geïntegreerd teneinde de toepassingsmogelijkheden van polymeren en het optimaliseren van kunststofproducten te onderkennen. Het herkennen én vermijden van veelgemaakte ontwerp- en constructiefouten komt in deze module eveneens aan de orde. Doelgroep Medewerkers die betrokken zijn bij de keuze en de toepassing van polymeren of te maken hebben met het ontwerp en de fabricage van kunststofproducten, maar niet tot polymeertechnoloog zijn opgeleid. U heeft tenminste een hbo-opleiding chemie, chemische technologie of werktuigbouwkunde.
Opschalen van batchprocessen Cursusleider Cursusdata Locatie Prijs
Prof.dr. L.A. Hulshof (TU Eindhoven) 17 en 18 april Amersfoort € 1.575 excl. btw
Inhoud In deze cursus leert u procesresearch te versnellen. Dat kan door belangrijke technologische aspecten van het proces vroegtijdig te herkennen en al op laboratoriumschaal bij de experimenten te betrekken. U maakt ook kennis met problemen uit de industriële praktijk en de oplossingen die daarvoor gevonden zijn. Om deze problemen op te lossen is procesresearch noodzakelijk, waarbij de synthese opnieuw moet worden bezien met inachtneming van chemische en fysische parameters. Een integrale aanpak in een vroege ontwikkelingsfase is gewenst, waarbij de grote-schaalwereld in het laboratorium wordt gebracht en de gevoeligheid van de schaalvergrotingsparameters op de chemie op een snelle en effectieve wijze wordt getest. Technieken als Design of Experimentation (DoE), High Throughput Experimentation (HTE), en Backcasting (neer-schalen) alsmede inzicht in de verrassingen bij schaalvergroting (de zogenaamde (non)-flyers) zijn hierbij onmisbaar gebleken om een beter inzicht in de opschaalbaarheid van industriële processen te krijgen. Doelgroep Chemici werkzaam op een (industrieel) researchlaboratorium. U wordt regelmatig geconfronteerd met de vraag hoe de synthese van een bepaald product snel en optimaal kan worden afgestemd op de in de fabriek reeds aanwezige installaties.
Drogen in de Procesindustrie Cursusleider
Cursusdata Locatie Prijs
Ir. C.M. van ‘t Land (raadgevend ingenieur Van ‘t Land Processing Enschede, ex Senior Process Development Engineer Akzo Nobel Central Research Deventer) 24 en 25 april Amersfoort € 1.495 excl. btw (incl. boek, lunches en diner)
Inhoud Drogen is in de procesindustrie een belangrijke processtap. Veel vaste stoffen worden gedroogd om ze hanteerbaar of geschikt voor verdere bewerking te maken. Drogen kan ook noodzakelijk zijn om kwaliteitsredenen of om bederf te voorkomen. Het installeren van drooginstallaties vergt grote investeringen terwijl tevens de energiekosten van het drogen hoog zijn. Daarom dient drogen zo economisch mogelijk te worden uitgevoerd en tevens in de context van het totale proces te worden bezien. In de praktijk komen grote spreidingen in vereiste droogtijden voor. Daarnaast spelen de invloed van droging op de productkwaliteit en het vaste-stoftransport door de droger een grote rol. Om die redenen is een grote verscheidenheid aan droogapparatuur verkrijgbaar. Deze cursus helpt de deelnemers bij de keuze van droogapparatuur. Daarbij worden de selectiecriteria behandeld en wordt er ingegaan op het dimensioneren van droogapparatuur. Doelgroep U bent researchmedewerker, procestechnoloog, process engineer, of product engineer werkzaam in de procesindustrie of bij een ingenieursbureau.
Process Control voor procestechnologen Het complete overzicht: van conventionele regelingen tot smart control solutions Cursusleider Cursusdata
Locatie Prijs
Dr.ir. J. Schuurmans (DotX Control Solutions) Module I (28, 29 mei): Conventionele Regelsystemen; PID-tuning Module II (4 juni): Regelsystemen bij chemische processen Module III (25 juni): Geavanceerde regelsystemen Delft gehele traject: € 2.250 excl. btw module I: € 1.290 excl. btw module II: € 645 excl. btw module III: € 590 excl. btw
Inhoud Aan fabrieksinstallaties worden steeds hogere eisen gesteld wat betreft kwaliteit, productiviteit, de CO2-uitstoot en het energieverbruik. Bij het optimaliseren van bestaande installaties, en bij het ontwerp van nieuwe installaties, speelt de procesregeling een cruciale rol. De juiste toepassing van regelsystemen is hierbij van een niet te onderschatten belang. In de eerste module komen de conventionele regelsystemen, zoals het tunen van PID-regelingen aan de orde. In de tweede module worden specifieke regelingen van chemische processen behandeld. Ook is het mogelijk een eigen case binnen dit vakgebied in te brengen. Tijdens de derde module maakt u kennis met geavanceerde regeltechniek, waaronder het Model Voorspellend Regelen. Doelgroep Procestechnologen die meer willen weten en begrijpen van procesregelingen en regeltechnici die meer willen leren over de toepassing van regeltechniek op chemische processen.
Carcinogene stoffen Cursusleider Cursusdatum Locatie Prijs
Prof.dr. B. van de Water (Universiteit Leiden) 1 dag, wordt georganiseerd op aanvraag Den Haag € 795 excl. btw (incl. lunch)
Inhoud Tijdens deze cursus worden methoden besproken waarmee vastgesteld kan worden of een stof kankerverwekkende eigenschappen heeft voor de mens, en hoe het risico van zo’n stof kan worden geschat. Bij de bevolking in het algemeen - en bij werknemers in het bijzonder- bestaat veel angst omtrent mogelijk kankerverwekkende stoffen. Men vertrouwt vaak de uitspraken van ‘deskundigen’ niet of wil een zekerheid die soms niet te geven is. Deze problematiek speelt ook een rol door het nieuwe stoffenbeleid van de Europese Commissie, Registration, Evaluation and Authorisation of CHemicals (REACH). Dit beleid houdt in dat de veiligheidsrisico’s van alle chemische stoffen in kaart moeten worden gebracht. De sprekers van deze dag zijn betrokken bij het beoordelingsproces van potentieel carcinogene stoffen ten behoeve van overheidsbeleid. Zij zullen aan de hand van de beschikbare gegevens over een aantal stoffen aangeven hoe het proces van risicoschatting verloopt, wat de zekerheden zijn en hoe omgegaan wordt met de onzekerheden.
Doelgroep U heeft in uw beroepssituatie te maken met het omgaan met -of voorlichting geven over- potentieel kankerverwekkende stoffen. U bent werkzaam in de industrie, een ziekenhuis, bij een arbodienst of overheid als veiligheidskundige, arbeidshygiënist, bedrijfsarts, laboratorium-engineer, toxicoloog of (milieu)inspecteur. U heeft een medischbiologische of chemische achtergrond.
Thermische Analyse Cursusleider Cursusdata Locatie Prijs
Prof.dr. J. Mullens (Universiteit Hasselt) 3 dagen, wordt georganiseerd op aanvraag Veldhoven € 1.925 excl. btw (incl. lunches en diners)
Inhoud Het gebruik van thermische analysetechnieken (TA) is de laatste jaren enorm toegenomen en heeft toepassing gevonden in een breed spectrum van materialen zoals polymeren, farmaceutische producten, rubbers, metalen, mineralen, composieten en allerlei high-tech materialen. Deze thermische analysetechnieken zijn onmisbaar geworden zowel bij de karakterisering als bij de studie van de eigenschappen van materialen. In tegenstelling tot vele andere technieken zijn zij bij uitstek geschikt voor bestudering van eigenschappen tijdens realistische tijd-temperatuur programma’s zoals die bij de verwerking en bij het gebruik van producten optreden. Tijdens de cursus komen onder andere aan de orde: de begrippen thermodynamica en relatie thermodynamica, thermische toestanden van polymeren, uitzettingscoëfficiënt van materialen (TMA), visco elastisch gedrag van materialen, glasovergang van polymeren en rheometrie, inwendige wrijving of demping in materialen (DMA) en (MT)DSC toegepast op reagerende polymeersystemen. Doelgroep Deze cursus is bestemd voor TA-gebruikers en toekomstige TA-gebruikers, werkzaam in de research, analyse, in het onderwijs, kortom allen die hun kennis omtrent TA-technieken en hun concrete toepassingen willen verruimen en updaten.
Validatie van meetresultaten Cursusleider
Cursusdatum Locatie Prijs
Prof.dr. L. de Galan (voormalig Unilever Research en emeritus hoogleraar Analytische Chemie TU Delft) 1 dag, wordt georganiseerd op aanvraag Delft € 660 excl. btw (incl. lunch)
Inhoud De cursus bestaat uit vier onderdelen. Eerst wordt snel de basis gelegd van basisbegrippen uit de statistiek, onder andere de normale verdeling, betrouwbaarheidsinterval, gemiddelde en standaardafwijking. Deze kennis wordt vervolgens toegepast op het onderkennen van uitbijters, het vergelijken van de resultaten van twee verschillende analysemethoden, en op het afronden van resultaten. Ook wordt er ingegaan op werkwijzen voor het vaststellen van de belangrijkste kenmerken waarmee een analysemethode kan worden gevalideerd en op de praktijk van alledag. Doelgroep U bent als (hoofd)analist of manager werkzaam in een laboratorium of wordt geconfronteerd met de vraag hoe analyseresultaten aan betrouwbaarheid kunnen winnen.
PAO Techniek Juist nu is het essentieel te blijven werken aan uw ontwikkeling. Met onze actuele en op de toepassing gerichte high tech cursussen vergroot u niet alleen uw eigen waarde, maar ook die van uw bedrijf. PAO Techniek helpt hogeropgeleiden bij het verbreden en verdiepen van hun kennis door het aanbieden van korte (1 tot 10 daagse) postacademische cursussen op het gebied van techniek, technisch management en de bèta-wetenschappen. Ook menen wij dat onze doelgroepgerichte Personal Skills cursussen een - door technici soms onderschatte - bijdrage aan de resultaten van een bedrijf kunnen leveren. PAO Techniek is onderdeel van Stichting PostAcademisch Onderwijs (PAO). PAO is een non-profit organisatie, opgericht door het Koninklijk Instituut van Ingenieurs en de technische universiteiten en heeft als doelstelling het verspreiden van (recent ontwikkelde) high tech kennis onder hbo- en academisch afgestudeerden. PAO Techniek werkt met programmaraden, die verantwoordelijk zijn voor de programmering van de cursusonderwerpen, het leerdoel en de inhoud van de cursussen. De leden van de programmaraden zijn allen autoriteit op hun vakgebied en werkzaam bij toonaangevende instellingen. PAO Techniek brengt experts samen uit de beroepspraktijk, het wetenschappelijk onderwijs en overige kennisinstellingen, resulterend in actuele, wetenschappelijk verantwoorde en praktijkgeoriënteerde cursussen.
Informatieservice Wilt u op de hoogte gehouden worden van de activiteiten van PAO Techniek? Op onze website kunt u zich aanmelden voor onze informatieservice, waarbij u aangeeft wat u wilt ontvangen. t cursusoverzichten per post (tweemaal per jaar) t informatie per mail over, voor u, relevante cursussen
De PAO Techniek-organisatie PAO Techniek is actief in diverse technische disciplines. t Analytical Techniques t Elektro- & Energietechniek t Personal Skills t Procestechnologie t Productcreatie en -development t Quality Assurance & Statistics t Systems & Control t Technisch Management t Veiligheid & Milieu t Werktuigbouwkunde & Industrieel Ontwerp Stichting PostAcademisch Onderwijs (PAO) PAO verzorgt cursussen en opleidingen in de volgende vakgebieden: t Afvalwater en riolering, drinkwater en waterbeheer t Akoestiek en bouwfysica t Architectuur en bouwtechniek t Bouwprocessen en bouwmanagement t Constructie en ontwerp t Geotechniek en ondergronds bouwen t Luchtkwaliteit t Verkeerskunde, vervoer en stedenbouw t Waterbouw PMIA - Post Master Instituut voor Architectuur en Stedebouw PAO verzorgt masterclasses, seminars en ateliers voor architecten, bouwkundigen en stedenbouwkundigen onder de naam PMIA. Met deelname aan PMIAevenementen kan men voldoen aan de jaarlijks verplichte 16 uur bij- en nascholing in het kader van de Wet op de Architectentitel (WAT). www.pmia.nl Baanbrekers in de bouw PAO organiseert ‘Baanbrekers in de bouw’, dé netwerkopleiding voor professionals in de bouwketen. Samen krijgen veranderingsgezinde bouwprofessionals opdrachtgevers, opdrachtnemers én adviseurs - inzicht in rollen en wederzijdse belangen in vernieuwende projecten. www.baanbrekersindebouw.nl
PAO Techniek Stevinweg 1 2628 CN Delft Postbus 5048 2600 GA Delft 015 27 88 350
[email protected] www.pao.tudelft.nl
PAO Techniek is onderdeel van Stichting PostAcademisch Onderwijs (PAO).
Partners van PAO Techniek PAO Techniek werkt voor de cursussen op het gebied van procestechnologie, analytical techniques en veiligheid & milieu onder andere samen met:
