Chirurgie / mammacare
Procedure Schildwachtklier bij borstkanker Inhoudsopgave
pagina
Inleiding
2
Achtergrondinformatie
2
De procedure op de afdeling Nucleaire Geneeskunde
3
Procedure verwijderen van de schildwachtklier
3
Adviezen
4
Mogelijke risico’s en complicaties
4
Wanneer contact opnemen?
5
De uitslag
5
Overige informatie
6
1/6
Inleiding Uw chirurg heeft met u besproken dat de schildwachtklier wordt onderzocht. Dit houdt in, dat er door middel van een beperkte operatie onderzocht wordt of er uitzaaiingen van kankercellen in de lymfeklieren zijn. Dit kan gebeuren vóór of tijdens de ingreep van het verwijderen van de kwaadaardige afwijking in de borst. Deze folder beschrijft de meest voorkomende gang van zaken bij het onderzoek en de verwijdering van de schildwachtklier(en). Achtergrondinformatie Bij de behandeling van borstkanker is het van belang om te weten of er uitzaaiingen zijn in de lymfeklieren in de oksel. De lymfeafvloed van de borst naar de oksel gaat meestal volgens een vast patroon. Mochten er vanuit de borst uitzaaiingen naar de lymfeklieren zijn gegaan dan zullen deze zich als eerste nestelen in deze eerste lymfeklier(en); de schildwachtklieren of poortwachtersklier(en). Meestal worden er 1 tot 3 schildwachtklieren gevonden. Door een licht radioactieve stof in de borst te spuiten kan deze lymfeafvloed in kaart worden gebracht en kan de eerste lymfeklier die vanuit de borst door de radioactieve stof bereikt wordt (de schildwachtklier), gevonden worden. Hieronder ziet u de ligging van de schildwachtklier weergegeven.
Er bestaat een zeer geringe kans, dat de schildwachtklier niet gevonden wordt, of op een locatie zichtbaar is waar in de verwijdering van de schildwachtklier lastiger is. In deze gevallen zal de chirurg dit met u bespreken. De procedure bestaat uit 2 onderdelen die op twee verschillende dagen worden uitgevoerd: 1. Het onderzoek van de schildwachtklier op de afdeling Nucleaire Geneeskunde 2. Het verwijderen van de schildwachtklier op de operatiekamer.
2/6
De procedure op de afdeling Nucleaire Geneeskunde Op de afgesproken dag en tijd (over het algemeen maandag middag) meldt u zich bij de afdeling Nucleaire Geneeskunde, poli 4. Als u het prettig vindt mag uw begeleider/ster bij het onderzoek aanwezig zijn. Een medisch nucleair medewerker neemt u mee naar een onderzoeksruimte. U ligt met ontbloot bovenlichaam met uw rug op de onderzoekstafel. Vervolgens wordt er een kleine hoeveelheid licht radioactieve vloeistof in de borst gespoten. De stof verspreidt zich langzaam en hoopt zich op de in de lymfeklier (de schildwachtklier). Vervolgens moet u ongeveer 3 uur wachten. In de wachttijd moet u regelmatig de injectieplaats masseren, dit bevordert de afvloed van de radioactieve vloeistof. Na ongeveer 3 uur wordt u weer terug verwacht op poli 4. Er worden dan 2 foto’s gemaakt van elk 4 minuten. U ligt daarvoor weer met ontbloot bovenlichaam op de onderzoekstafel. Tijdens het maken van de foto’s wordt er ter plaatse van de schildwachtklier een markering, met een viltstift, op de huid aangebracht. Vervolgens wordt er met een andere kleine camera de hoeveelheid activiteit in de schildwachtklier gemeten en genoteerd. Na het maken van de foto’s kunt u weer terug naar huis. Procedure verwijderen van de schildwachtklier Deze procedure vindt een dag na de procedure op de afdeling nucleaire geneeskunde plaats. Voorbereiding thuis Wij verzoeken u om op de dag van de procedure geen deodorant of bodycrème te gebruiken. Nagellak, make- up en sieraden moeten verwijderd zijn; • U mag ’s ochtends een kopje thee met een beschuit en u kunt uw medicijnen innemen, tenzij dit anders met u besproken is; • Tot 2 uur voor de ingreep mag u water en thee drinken verder mag u niets gebruiken; • Indien u bloedverdunners gebruikt moet u dit tijdig melden bij uw specialist, mogelijk zouden er dan extra maatregelen genomen moeten worden. Voor de opname neemt u mee • Poliklinische afspraken kaart met uw SKBpas; • Inschrijvingsbewijs van uw zorgverzekering; • Medicijnen in het bijbehorende doosje / verpakking die u gebruikt of een actuele overzichtslijst; • Naam en telefoonnummer van uw contactpersoon. Enkele tips • Wij raden aan om geen geld of kostbare bezittingen (sieraden, mobiele telefoons, etc.) mee te nemen naar het ziekenhuis. Wij zijn niet aansprakelijk voor diefstal of verlies. Wel is er op de afdeling voor u een afsluitbare kledingkast. • Op de afdeling dagbehandeling kunt u eventueel gebruik maken van een Ipad van het SKB. • Zorgt u voor vervoer naar huis.
3/6
Procedure Op de afgesproken dag en tijd (meestal dinsdagochtend) meldt u zich bij de afdeling Dagbehandeling, afdeling E1. U wordt hier opgevangen door de gastvrouw. Vervolgens zal de verpleegkundige een gesprek met u voeren. Daarna krijgt u een OK jasje aan en gaat u op bed liggen. U krijgt dan 2 tabletten paracetamol als pijnbestrijding. De verpleegkundige brengt u, zodra u aan de beurt bent, naar de operatieafdeling. Uw begeleider/ster verlaat de afdeling gedurende de ingreep. De verpleegkundige spreekt af wanneer hij/zij weer wordt terug verwacht. Hij/zij kan dan eventueel een rolstoel meebrengen uit de centrale hal. De ingreep Het verwijderen van de schildwachtklier gebeurt onder plaatselijke verdoving en rustgevende medicatie. Er wordt een blauwe kleurstof in de borst gespoten. Bij de operatie kan de chirurg nu de schildwachtklier(en) goed herkennen aan de blauwe kleur en aan de eerder ingespoten radioactiviteit. De schildwachtklier(en) wordt/ worden verwijderd. Om de klier(en) te kunnen verwijderen zal in de oksel een snee gemaakt worden van ongeveer 4 of 5 centimeter. De hele ingreep duurt ongeveer een half uur tot een uur. De verwijderde klier(en) worden naar het laboratorium gestuurd voor microscopisch onderzoek, om zo vast te kunnen stellen of er uitzaaiingen in de schildwachtklier(en) aanwezig zijn. Na de ingreep komt u weer terug op de afdeling voor de nazorg. Als u zich goed voelt kunt u nog een wat eten en drinken. Daarna kunt u weer opgehaald worden om naar huis te gaan. Advviezen • U kunt nog wat slaperig zijn en mag niet zelf naar huis rijden. • De eerste dagen moet u voorzichtig zijn met alcoholgebruik. • Een dag na de ingreep kunt u de pleister van de operatiewond verwijderen en weer douchen. Wij adviseren u de eerste paar dagen niet in bad te gaan. • Het is mogelijk dat u na de ingreep nog pijnklachten heeft, hiertegen kunt U paracetamol gebruiken, maximaal vier maal daags twee tabletten van 500mg. Mogelijke risico’s en complicaties • Door de inspuiting van de blauwe kleurstof kan de urine blauwgroen verkleuren. Ook kan de huidskleur wat grauw worden. Mocht u braken, dan kan het braaksel ook blauw gekleurd zijn. Deze verschijnselen verdwijnen meestal binnen 24 uur. De inspuitplaats op de huid kan ook blauw verkleuren, deze verkleuring kan lang blijven bestaan (soms wel een jaar). • Na de ingreep wordt de wond onderhuids gehecht met oplosbare hechtingen en hechtpleisters op de wond. Het kan zijn dat er aan de zijkant een klein knoopje van het hechtdraad achter blijft, wanneer u hier hinder van hebt, kunt u dit eventueel na 2 weken laten verwijderen. • Er bestaat een kans op een bloeduitstorting na de ingreep. Deze verdwijnt na enkele dagen vanzelf. Ook kan er een ophoping van vocht onder het litteken ontstaan; deze zal ook in de loop van de tijd verdwijnen. • De hoeveelheid radioactieve stof die u krijgt toegediend bij een nucleair onderzoek is erg klein. De hoeveelheid straling waaraan u wordt blootgesteld is vergelijkbaar met die van het maken van een röntgenfoto. U zult hiervan geen nadelig effect ondervinden. Van de ingespoten stof merkt u niets. • Na enkele dagen is de radioactieve stof uit uw lichaam verdwenen. U vormt geen stralingsgevaar voor uw omgeving gedurende de tijd dat deze stof in uw lichaam zit. • Allergische reacties komen uiterst zelden voor. 4/6
Wanneer contact opnemen? Neemt u de eerste week na de operatie contact op met het ziekenhuis bij: • Hevige pijnklachten die niet verdwijnen als u pijnstillers gebruikt • Infectie. De wond is dan vaak gezwollen, rood, warm, gaat open en/of er komt wondvocht uit • Temperatuur hoger dan 38,5 graden kort na de operatie. De mammacareverpleegkundige is bereikbaar op werkdagen van 9.00 tot 16.00 uur. T.0543 54 45 08. Overigens kunt u haar ook benaderen voor andere vragen. Buiten kantoortijden belt u naar de afdeling Spoedeisende Hulp, T 0543 54 45 55. De uitslag U krijgt een afspraak bij uw chirurg om de uitslag te bespreken. Meestal is dit ongeveer 2-3 werkdagen na de ingreep. Hebben de borstkankercellen zich verspreid naar de lymfeklieren? De aanwezigheid van tumorcellen in de lymfeklieren van de oksel is een belangrijke voorspellende factor met betrekking tot de kans op uitzaaiingen elders in het lichaam. De lymfeklieren vormen als het ware een filter voor het lymfevocht. Lymfevocht stroomt door het gehele lichaam. Indien het lymfevocht de borst verlaat, gaat het eerst door de lymfeklieren. Deze proberen de tumorcellen te vangen om te voorkomen dat ze andere delen van het lichaam bereiken. Als er geen uitzaaiingen zijn gevonden worden de overige lymfeklieren niet verwijderd. Worden er wel (mini-)uitzaaiingen in de schildwachtklier gevonden dan is er meestal een behandeling van de oksel nodig. Deze behandeling kan bestaan uit een operatie of een bestraling. Bij een operatieve behandeling worden de resterende lymfeklieren uit de oksel verwijderd (okselkliertoilet); dit gebeurt tegelijk met de operatie van de borst. Een bestraling van de klieren vindt ook pas na de operatie plaats. In alle gevallen ontvangt u, indien van toepassing, nadere informatie.
5/6
Overige informatie Verhinderd Bent u verhinderd op het afgesproken tijdstip, geeft u dit dan tijdig door aan de afdeling Nucleaire Geneeskunde. Wij maken dan een nieuwe afspraak met u. De afdeling is bereikbaar op werkdagen van 8.30-16.30 uur op telefoonnummer 0543 54 42 72. Zwangerschap Bent u zwanger of bestaat de kans dat u zwanger bent, neem dan contact op met uw behandeld specialist. Uw specialist kan dan overwegen een ander onderzoek (zonder straling) te laten doen. Borstvoeding Als u borstvoeding geeft, moet dit meestal korte tijd onderbroken worden. Hoelang die onderbreking duurt, is afhankelijk van het soort onderzoek. Dit overlegt de nucleair geneeskundige met u. Patiëntveiligheid Ter verhoging van de patiëntveiligheid vragen onze medewerkers regelmatig naar uw naam en geboortedatum. Daarnaast wordt rondom de operatie meerdere malen een checklist afgewerkt, waarbij men nagaat of alle gegevens juist zijn en of alle handelingen zijn uitgevoerd. Geheimhouding en recht op privacy: Alle medewerkers van ons ziekenhuis, dus ook artsen en verpleegkundigen, hebben een geheimhoudingsplicht. Alleen als u schriftelijke toestemming geeft, mogen zij gegevens aan derden verstrekken. Degenen die bij de behandeling betrokken zijn mogen alleen onderling gegevens opvragen en uitwisselen als dat voor de behandeling nodig is. Het recht op privacy houdt nog meer in. Alle (para)medische, verpleegkundigen en verzorgende handelingen moeten worden uitgevoerd zonder dat andere dat kunnen zien. Meer informatie staat in de folder ‘De rechten en plichten van de patiënt’ verkrijgbaar op de afdeling. Adresgegevens SKB Streekziekenhuis Koningin Beatrix Bezoekadres: Beatrixpark 1 7101 BN Winterswijk Postadres: Postbus 9005 7100 GG Winterswijk T 0543 54 44 44 F 0543 52 23 95 E-mail
[email protected] of
[email protected] Website: www.chirurgenwinterswijk.nl of www.skbwinterswijk.nl
_____________________________________ foldernummer: mam 286 versie augustus 2015
6/6
