problematiek die aan de orde zijn gekomen blijkt dat we er in Stadskanaal op het gebied van de sociale domein nog niet zijn, wel op papier zoals de

Agenda 1. Opening 2. Mededelingen 3. Vaststellen agenda 4. Insprekers 5. Woonvisie 2015-2025 6. Waardebehoud Onroerend Goed (WOG) 7. Welstandsnota 8. Dienstverlening en KCC 9. Rondvraag 10. Sluiting

1

Gesproken tekst I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ik stel voor dat we gaan beginnen. Ik hoor dat ik nog even wacht. Ik stel voor dat we gaan beginnen. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ik heb bericht van verhindering gekregen van de heer Boels van het CDA in verband met ziekte en dan zou ik graag het woord willen geven aan mevrouw Schipper." G. Schipper (raadslid - PvdA): "ja, dank u wel. Ik wou graag iedereen even bedanken die ik, waarvan ik een bloemetje heb gekregen, een kaartje heb gekregen of een mailtje of een telefoontje na mijn knie operatie. Het gaat goed, ik hoef, ik loop nog niet zo hard dus ik hoop dat de wolf weg blijft hier in Stadskanaal, ik hoop hem niet tegen te komen eigenlijk. Maar ik wil jullie daar allemaal even voor bedanken. Dank je wel. " G. Schipper (raadslid - PvdA): "Dank u wel. Dan ben ik al weer, nadat ik iedereen welkom geheten heb, bij agendapunt 3, vaststelling van de agenda. Ik denk dat wij ons hier allemaal in kunnen vinden. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dan hebben we vanavond ook een inspreker, mevrouw Van Geenen. U mag binnenkomen. En u kent de spelregels inmiddels. " Mevr. T. van Geenen (): "Ja, dank u wel voorzitter, dat is zo. Geachte commissieleden, vanavond neem ik namens GroenLinks de gelegenheid om te spreken over de regelmaat waarmee de raadscommissies worden gehouden, of beter gezegd; de regelmaat waarmee ze worden afgelast. In 2014 zijn er slechts 3 raadscommissies gehouden als ik het wel heb, terwijl deze raadscommissie de eerste vergadering van 2015 is terwijl we inmiddels in de derde maand zitten van het jaar, er is al weer een afgelast. En dat vinden we zorgwekkend vanwege de volgende twee punten; ten eerste vindt GroenLinks het jammer, maar tevens onbegrijpelijk dat de commissie niet de mogelijkheid heeft genomen om haar vergaderingen ten volste te benutten voor bijvoorbeeld het vergaren van extra informatie over belangrijke onderwerpen die spelen in onze samenleving. Denk daarbij aan de drie transities in het sociale domein; jeugdzorg, WMO en participatiewet. Het zijn niet alleen deze veranderingen op deze drie onderwerpen, passend onderwijs en begeleiding zijn hier nauw mee verbonden. Ook gezien de opkomst tijdens de bijeenkomst “keukentafelgesprek Wat nu” en de afgelopen zondag zorgbijeenkomst van de FNV, de vragen die daarbij zijn gesteld en de

2

problematiek die aan de orde zijn gekomen blijkt dat we er in Stadskanaal op het gebied van de sociale domein nog niet zijn, wel op papier zoals de wethouder namens het college steevast aangeeft, maar niet in de praktijk. De tafelgesprekken zijn net begonnen en zullen mogelijk langer duren dan in eerste instantie verwacht is gezien de eisen waarmee het gesprek en de verslaglegging heeft te voldoen. Beduidend anders dan tijdens de raadsvergadering van januari jongstleden werd geschetst. Ook andere onderwerpen zouden hier tijdens een vergadering aan de orde kunnen komen, bijvoorbeeld over de toekomstige windmolenpark in deze regio ook al komen deze niet op Stadskanaal ’s grondgebied te staan u heeft eerder toch ook wel, is er een opmerking gemaakt en is het behandeld dat had u ook nog in een commissie kunnen doen. Voor vanavond heeft u wel een agenda vol kunnen plannen. GroenLinks ziet niet in waarom deze raadscommissie dat voor de afgelaste vergaderingen niet heeft kunnen organiseren. Daarnaast kunnen commissievergaderingen gebruikt worden om alvast informatief met elkaar te praten over onderwerpen die later in de raad ter besluitvorming komen, ook deze democratische en transparante mogelijkheid daar maakt u geen gebruik van terwijl dat in de omliggende gemeenten wel het geval is. Dan brengt u ook zaken die voor de burger van belang zijn en die spelen de samenleving dichter bijeen. We vragen ons hardop af waaraan dat ligt. Heeft de commissie het idee dat ze overal voldoende weet van heeft en goed geïnformeerd is, vindt men commissievergaderingen een achterhaald principe, is transparantie van de plaatselijke overheid een lastig aanhangsel van onze democratie, al met al waarom neemt de commissie het niet zo nauw daarmee. Van enkele individuele commissieleden weet GroenLinks dat deze situatie ook hen een doorn in het oog is. Hierbij roep ik de individuele leden, die zich daarbij aangesproken voelen, op na te gaan waarom zich men verkiesbaar heeft gesteld en wat de motivatie is geweest hier in deze commissie als ook in de raad deel te nemen, want u heeft niet alleen een recht u heeft ook een plicht om goed gebruik te maken van de mogelijkheden die er geboden worden om de manier van uitvoering namens het, richting het bestuur heeft een controlerende functie om die ook goed te benutten. En dat gebeurt er nu te weinig en dat vindt GroenLinks jammer. Er zouden veel meer mogelijkheden gebruikt kunnen worden om dat hier in Stadskanaal te laten zien en gebruik te maken van mogelijkheden die het biedt. Ten tweede punt betreft het dat iedere burger in Stadskanaal tijdens de raadscommissie de gelegenheid heeft om in te spreken over onderwerpen die niet op de agenda staan, dit in tegenstelling tot de raadsvergaderingen. Dat is een van de democratische rechten die we bepaald hebben. Het mag niet zo zijn dat doordat in verhouding weinig burgers inspreken deze mogelijkheid wordt geschrapt. Er zijn onderwerpen geweest waar bijvoorbeeld GroenLinks, misschien wel andere mensen ook, over wensten te spreken waarbij zij dus niet in de gelegenheid is gesteld. Neem bijvoorbeeld het tot op heden op geen enkele inhoudelijke vraag van GroenLinks beantwoord is en die in raads- dan wel

3

commissievergaderingen zijn gesteld, al dan niet schriftelijk onderbouwd. Volgens GroenLinks, wordt gezien deze eerder genoemde punten, door de commissie de algemene beginselen van behoorlijk bestuur met voeten getreden en dat mag niet de bedoeling zijn. We hopen dan ook dat in de toekomst de commissie wel elke keer de raadscommissies door laat gaan en onderwerpen zal vinden die belangrijk zijn om te bespreken zodat het voor de burger prettiger is om hier ook te kunnen luisteren te willen spreken, misschien kan ook een raad of de commissie gebruik maken bij die opiniërende bijeenkomsten om er voor te zorgen dat ook andere belangrijke nou mensen die er verstand van hebben en jullie van informatie kunnen voorzien kunnen aanschuiven en erbij kunnen zijn zoals ook in andere gemeentes gebeurd. Dat was het. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel mevrouw Van Geenen. Is er iemand die hier, een verhelderende vraag heeft?" K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Voorzitter. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Pals." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Ja, mevrouw Van Geenen bedankt dat u zo mooi heeft ingesproken, maar het komt bij mij een beetje over dat wij er van langs krijgen zoals u zegt. Ik bedoel, u vindt u, eigenlijk geeft u ons een lesje en ik vind het toch jammer, tenminste zo komt het bij mij over, laten we het zo stellen, misschien mede raadsleden hebben dezelfde indruk, maar ik zeg het toch nog meer even, en dat vind ik toch wel bijzonder spijtig want, het is, ik voer het niet op ter verdediging, maar ik voer, ik wil er toch wel een opmerking over plaatsen dat deze raad die heeft het echt hun stinkende best gedaan tot nu toe, over de 3 D’s, de drie decentralisaties en dat soort dingen en daar hebben we heel veel, heel veel tijd in gestoken in de maanden oktober, november, december en januari. Dus u moet ons niet en dan vind ik het jammer dat u die politiek geïnteresseerd bent want u spreekt namens GroenLinks en u bent politiek geïnteresseerd dat u niet eerder ons een klein, en ik bedel er niet om, maar dat u niet zegt van; raad u heeft het tot nu toe goed gedaan en nou gaat u eens aan de slag met die raadscommissies. Dan dat u ons nu een beetje, een beetje ja, op onze donder geeft. En dat vind ik niet aardig van u. " Mevr. T. van Geenen (): "Ok, nou dat, oh sorry. Zal ik er al op antwoorden?" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ja, u mag daar op reageren." Mevr. T. van Geenen (): "nou dat had ik dan misschien anders kunnen verwoorden, dat spijt mij dat ik dat niet naar voren

4

heb gebracht, ik weet dat de raad heel veel goede dingen doet ik breng dat ook regelmatig naar voren dat ik het ermee eens ben wat er gebeurd. Het is niet als alleen maar negatieve kritiek bedoelt, zeker niet, juist opbouwend, omdat ik ook weet dat als ik individuele raadsleden spreek dat zij dit ook graag zouden willen zien, dat er meer transparantie is, dat er meer gebeurd hier in deze raad en ik heb dat misschien niet zo duidelijk verwoord, maar dat is zeker wel de bedoeling om aan te geven dat er al een heleboel gebeurd binnen de raad alleen bij de commissies daar schort het wellicht nog wat aan en als er dan gekeken wordt hoe dat meer betrokken kan worden dat daar misschien een eerste laag van de eerdere nou zaken die op de lijst komen om te besluiten dat dat dan gebruikt wordt om hier te bespreken wat in andere gemeentes dus wel gebeurd. Dus excuus dat ik daar wat onzorgvuldig in ben geweest zelf. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Van Beek, CU." B. van Beek (fractievoorzitter - ChristenUnie): "Ja, mevrouw Van Geenen ik vind het fijn dat u het wat nuanceert hoor want dat eerste stuk ben ik wel met de heer Pals eens, ik vind het eigenlijk ook gewoon geen pas geven. Daar komt bij dat u gewoon niet in deze raad zit als GroenLinks dus ook niets in te brengen hebt hier, buiten het feit om dat u natuurlijk het recht heeft om in te spreken. Alleen wij hebben als raad hier een agendacommissie die hebben wij als raad ingesteld, die bepaalt de vergaderingen en niet een individuele inspreker, met alle respect voor uw verhaal en uw inzet de laatste tijd vind ik het gewoon niet behoorlijk zoals u hier tegen ons praat. Daar wou ik het even bij laten. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Mevrouw Brongers." G. Brongers-Roffel (fractievoorzitter - CDA): "ja, dank u wel voorzitter. Het tweede deel van het betoog van mevrouw Van Geenen werpt een iets beter licht op de zaak, maar vanuit CDA zijde wil ik toch wel opmerken dat wij ons in ieder geval distantiëren van de opmerkingen die gemaakt zijn over het eventuele aflassen van een raadscommissievergadering, wat de heer Van Beek al geschetst heeft, wij hebben een agendacommissie die wat ons betreft zorgvuldig en naar behoren de vergaderingen, hetzij technisch, hetzij inhoudelijk plant en daar wil ik het bij laten. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "ja, dank u wel. Misschien dat ik u er op kan wijzen dat we 13 april de volgende raadscommissie hebben en die wordt niet afgelast. " Mevr. T. van Geenen (): "Nou daar ben ik ontzettend blij mee dat geeft een beter beeld van wat er gebeurd omdat ik denk dat er toch een aantal mensen zijn die, burgers, die echt zich afvragen van hoe kan dat nou dat er

5

toch zo vaak de raadsvergaderingen worden afgelast, dus" E. Hofstra (fractievoorzitter - PvdA): "voorzitter." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Prima. Meneer..." E. Hofstra (fractievoorzitter - PvdA): "Ik wou graag nog een vraag stellen aan mevrouw Van Geenen. Ik sluit mij allereerst aan bij de vorige sprekers, maar ik vroeg mij eigenlijk af of mevrouw Van Geenen nog een inhoudelijke bijdrage heeft over de woonvisie, waardebehoud onroerend goed, de welstandsnota en de dienstverlening en KCC. Want dat staat vanavond op de agenda. " Mevr. T. van Geenen (): "Helaas heb ik die stukken, of althans dat de stukken ter inzage zouden zijn, pas afgelopen donderdag gekregen, dat is 4 dagen geleden, daar heb ik dus geen tijd voor gehad om mij daarvoor in te lezen. Ook wat betreft de komende raadsvergadering is pas vandaag de stukken bekend gemaakt dus dat is ook maar een week de tijd, u heeft veel meer dan mij de tijd om over op in te lezen dat zou mij dus niet lukken " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Mevrouw Van Geenen, twee weken duurt het nog hoor voor de volgende " A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Mag ik nog eens even technische vraag stellen? Kan de griffier nog eens even uitzoeken hoe dat nou zit met de regeling van orde of werkzaamheden met betrekking tot het inspreken. Mijns inziens is het zo dat er alleen ingesproken kan worden op de inhoud van de agenda en dat er verder niet kan worden ingesproken dat heb ik gelezen in het reglement van orde, maar goed ik kan het mis hebben of vergeten zijn of weet ik wat, maar het is toch goed om dat even uit te zoeken. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ik zal vragen aan de griffier of ze dat binnenkort ons toe wil laten komen, maar het is, in een raadscommissie mag ook een ander onderwerp aan de orde komen dan wat op de agenda staat, maar daar worden wij over geïnformeerd. Mevrouw Galama. " B. Galama (Gemeenteraad): "Wij zijn van deze commissie adviseurs als dagelijks bestuurders, maar ik heb toch communicatie en PR in portefeuille en ik vind het jammer als er vragen zijn bij burgers of inwoners of bij raadsleden als er niet bekend waarom een raadscommissie wordt gecanceld. Als daar geen andere onderwerpen voor worden aangedragen op een gegeven moment dan is het fact of live. Wij zijn niet gewend om te vergaderen om het vergaderen. Dus als er geen aanleiding is dan ziet

6

de agendacommissie, waar ik ook deel van uit mag maken, geen aanleiding om iets op die avond te zetten wat op dat moment niet aan de orde is. Maar ik wil het toch wel ver van mij werpen, als portefeuillehouder in deze, dat de kwalificaties die u eraan geeft, van het niet door gaan, waar u bij uitspreekt; niet transparant, onwillig. Dat dat kwalificaties zijn die uit uw mond komen en ook voor uw rekening zijn, maar dat het in ieder geval met, voor mij als portefeuillehouder, maar ook als voorzitter van de raad en als burgemeester niet strookt met de wijze waarop wij werken. Dus dit imago van de gemeente Stadskanaal en van de raad op een gegeven moment dat laat ik me zo niet aanleunen. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel. Dank u wel mevrouw Van Geenen." Mevr. T. van Geenen (): "Ja, ok." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Gaan we verder met agendapunt 5, 6 en 7. En voordat we daarmee verdergaan wil ik graag het woord geven aan wethouder Plieger." R. Plieger (Gemeenteraad): "Goed, volgende drie agendapunten. Wou ik even een korte inleiding op geven. Er zullen drie presentaties zijn, de eerste gaat over de woonvisie, u weet nog allen, dat we hebben vorig jaar dacht ik een raadsexcursie gehad en toen hebben wij even gesproken over de demografische ontwikkelingen, een daling van 10% als het ging om de aantal inwoners en 6% als het ging om aantal huishoudens. Ja, kort gezegd je zou kunnen zeggen er zijn aanzienlijk minder woningen nodig in de toekomst en we zien het dan ook als een uitdaging om met minder in toekomst een goede woonkwaliteit te behouden en daar waar mogelijk te versterken. Louke Scholtens zal straks een presentatie geven waarin ze ingaat op de Woonvisie, waarin de opgaven genoemd worden o. a., de ambities tot 2025 en voor de korte termijn ook een aantal concrete acties. Na de presentatie over de woonvisie door Louke Scholtens komt een presentatie; Waardebehoud Onroerend Goed. Waardebehoud Onroerend Goed die pilot is eigenlijk je zou kunnen zeggen één van de instrumenten die ontwikkeld worden om de krimp in deze regio op te vangen wat betreft de woningvoorraad en ook, of de woningmarkt en de bedrijfspanden, die pilot die loopt zowel in Vlagtwedde, of er is een gezamenlijk iets wat in Vlagtwedde loopt en in Stadskanaal, in verband met de privacy is de presentatie wat beeldmateriaal aangaat enigszins beperkt van opzet. Wilt u meer informatie dan kan dat, maar dan zullen we dat in een andere setting nogmaals aan u eventueel aanbieden als u daar prijs op stelt. De presentatie zal verzorgd worden door Theo Adema van het KAW. Dan als derde komt de Welstandsnota, ja bij welstand zou je kunnen denken aan de ruimtelijke kwaliteit van de gebouwde omgeving en ja waarom nu een nieuwe

7

welstandsnota, nou ontwikkelingen op het gebied van regelgeving, de maatschappelijke vraag ook naar minder eigenlijk regels en daarnaast ook nog eens een keer dat we eigenlijk willen kunnen optreden en daar is ook een maatschappelijke vraag naar, naar excessen die voorkomen maakt gewoon een nieuwe nota eigenlijk noodzakelijk. Het doel van die welstansnota is dan ook een bijdragen te leveren aan het behouden en ook het versterken van die beeldkwaliteit van de bebouwde omgeving. Nanno Beck zit ook achteraan, zal straks met ons de presentatie doornemen als het gaat om de welstandsnota. Voorzitter alvast bedankt dat ik even mocht inleiden. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel meneer Plieger. Dan stel ik voor dat we nu verder gaan met agendapunt 5 en dan geef ik het woord aan mevrouw Scholtens. " Mevr. L. Scholtens (): "In december 2013 heeft de gemeenteraad het `regionaal prestatiekader´ vastgesteld. In dat prestatiekader hebben de 7 Oost-Groningse gemeenten, woningcorporaties Lefier, Accantus, Groninger Huis, Woonzorg Nederland en een aantal zorgpartijen die ook vastgoed bezitten, zoals Meander, Lentis, Oosterlengte, afspraken gemaakt over kwaliteit en kwantiteit van de woningvoorraad. Met de provincie Groningen hebben wij vervolgens afgesproken dat deze kaders ook de kaders zijn voor de woonvisies die alle 7 Oost-Groningse gemeenten vorig jaar op moesten stellen. En ook wij hebben vorig jaar een woonvisie opgesteld en die prestatie afspraken daarvoor als kader gebruikt. De lokale vertaling van die prestatieafspraken is tot stand gekomen door een aantal miniconferenties die wij georganiseerd hebben en waaraan zowel de woningcorporaties, die hier actief zijn, Lefier en BCM, als zorgpartijen deelgenomen hebben. De afspraken uit het regionaal prestatiekader die gingen over het opvangen van de gevolgen van scheiden van wonen en zorg, het zorgen voor een passende sociale huurwoning voorraad, het beheersen van woonlasten door investeringen in duurzaamheid, strategisch verkopen van sociale huurwoningen, bewoners betrekken bij leefbaarheid, anticiperen op krimp van de huur- en de koopwoningvoorraad na 2018, verdunning gecombineerd met beperkte nieuwbouw en het afbouwen van overtollige bestemmingsplancapaciteit. Ook is afgesproken dat wij in het prestatiekader gehanteerde bevolkingsprognoses als uitgangspunt voor de woonvisies hanteren. En die afspraken die daar staan en die dus in de regionale prestatiekaders gemaakt zijn die thema’s die zijn eigenlijk te vertalen in 3 samenvattende thema’s ; een kwantitatieve opgave, een kwalitatieve opgave, dus zeg maar de hardcore volkshuisvesting zal ik maar zeggen en derde thema hebben wij erbij gepakt en dat is wonen met zorg, waarbij we als invalshoek gekozen hebben de organisatie van de zorg op wijkniveau. En ik wil vanavond van die drie hoofdthema’s de kwantitatieve opgave, de kwalitatieve opgave en het wonen met zorg op wijkniveau, de

8

belangrijkste vraagstukken toelichten en hoe wij daar in de woonvisie mee omgaan. Dus wat we daar dan als antwoord in de woonvisie op geven. Op basis van de woonvisie maken wij vervolgens met Lefier en BCM prestatieafspraken en die leggen wij vast in een Lokaal Akkoord. We hebben er nu ook een, die liep af vorig jaar , we maken een nieuwe en daar vertalen wij de woonvisie naar afspraken op buurtniveau op straatniveau op complexniveau. Voor zowel de kwantiteit als kwaliteit van de woningvoorraad zijn de bevolkingsprognoses belangrijk. Stadskanaal vergrijst en ontgroent. Eerst neemt het aantal inwoners af, daarna het aantal huishoudens. In Oost-Groningen krimpt onze gemeente na Bellingwedde en Pekela het hardst. En dat geldt voor zowel de inwoners als het aantal huishoudens. Tot 2028, hebben wij berekend, neemt het aantal inwoners in Stadskanaal af met 11%, met meer dan 3500 inwoners. De voorlopige bevolkingscijfers over 2014 die staven dit ook wel, die geven een afname van inwonertal met 230 inwoners te zien in een jaar. En in combinatie met de gewijzigde regelgeving op het gebied van wonen & zorg, leidt dat tot minder vraag naar woningen, en meer vraag naar voorzieningen zo dicht mogelijk bij huis het liefst op buurt- of wijkniveau. " E. Hofstra (fractievoorzitter - PvdA): "Voorzitter." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ja, meneer" E. Hofstra (fractievoorzitter - PvdA): "Mag ik een vraag stellen. Deze prognose, hoe verhoudt die zich tot eerdere prognoses, want er is ook in het verleden wel eens gezegd van bevolkingskrimp in Stadskanaal die gaat wel meevallen. Nu zie je toch -11%, dan ben ik benieuwd naar hoe dat zich de afgelopen tijd heeft ontwikkeld, zeg maar de afgelopen, laten we zeggen 5 jaar." Mevr. L. Scholtens (): "Nou, in alle eerlijkheid op de bevolkingsprognoses, er zijn prognoses en ik denk als je kijkt en daarom vind ik het ook wel belangrijk om te noemen, de voorlopige cijfers van vorig jaar die staven de prognoses ook wel, maar als je kijkt hoe ze tot stand gekomen zijn, hoe ze gemaakt zijn, dan hebben wij daar, ook in de woonvisie gaan wij daar ook wel op in, wel wat op af te dingen, een beetje technische verhaal, maar we hebben de bevolkingscijfers en dan met name de verhuisbewegingen van een bepaalde periode geëxtrapoleerd naar de toekomst, naar een periode tot 2028 en dan hebben wij net als basis 5 jaar genomen waarin in Stadskanaal een aantal grote herstructureringen speelden, dus Maarsstee en de sloop van de Brugkade flats. En het zou best kunnen zijn, en dat lijkt heel reëel, dat die daardoor wel, dat je daardoor een periode hebt genomen waarin het aantal inwoners in Stadskanaal harder terugliep dan normaal en juist die periode hebt geëxtrapoleerd en daar je bevolkingsprognoses op hebt gebaseerd. Aan de andere

9

kant, Stadskanaal is wel sterker vergrijsd dan de andere gemeenten en dat is een beetje een autonome, dat heeft een autonome daling van het bevolkingsaantal tot gevolg. Dus er is wel wat op af te dingen, aan de andere kant het zijn prognoses we hebben ook met elkaar afgesproken om ze te monitoren, de regionale woningmarkt monitor Oost-Groningen monitoren we ook de demografische ontwikkelingen en je kunt je beleid bijstellen als blijkt dat het inderdaad meevalt. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Pals. " K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Ja, er komt ook, volgens mij heb ik nu antwoord op mijn vraag want u heeft zelf deze prognose samengesteld, wij als gemeente Stadskanaal" Mevr. L. Scholtens (): "Nee, we hebben dat met ons zevenen gedaan, zeven Oost-Groningse gemeenten, we hebben de provincie Groningen de opdracht gegeven om prognoses te maken. Nou die doet dat vaker, die doet dat ook voor de regio Groningen-Assen. En dan is, ja dan is het een beetje welke ingrediënten je kiest voor die demografische ontwikkeling, hoe de prognose dus uitpakt. Ik moet daarom ook zeggen dat monitoring wel van belang is. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel." Mevr. L. Scholtens (): "De kwantitatieve opgave. Dus als het gaat om het aantal woningen dan moeten wij anticiperen op een afname van zowel de huurvoorraad als de koopwoningvoorraad. Bij herstructureringen in alle kernen van onze gemeente heeft Lefier minder woningen teruggebouwd dan zij heeft gesloopt. Daarmee heeft ze de woningvoorraad verdund. Overaanbod dreigt vooral in verouderde appartementen zonder lift, appartementen ver van voorzieningen en rijwoningen uit de jaren ’50 en ’60. Als het gaat om verdunning concentreren wij ons daarom op Musselkanaal en dan specifiek de Florawijk, het binnengebied van Maarsstee en dat is conform de afspraken uit wijkontwikkelingsplan Maarsstee uit 2006 en, maar dan beperkt Maarswold. Maar ook de koopwoningvoorraad zal verdund moeten worden. En een van de manieren om dat te doen hebben wij uitgeprobeerd in de pilot “Waardebehoud Onroerend Goed” dus daar zal ik niet zoveel over vertellen, niks eigenlijk, daar volgt vanavond een aparte presentatie over. Nieuwbouw willen wij alleen mogelijk maken als het de ruimtelijke kwaliteit versterkt, dus bijvoorbeeld om een gat of een rotte kies in de lintbebouwing op te vullen. " K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Voorzitter." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie):

10

"Meneer Pals." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Kunt u mij eens uitleggen hoe dat zit met woningcontingenten ten opzichte van de opmerking die u nu plaatst. Want u zegt nu volgens mij; “wij bouwen nieuw waar dat van pas komt” eigenlijk zo vertaal ik even uw woorden. Terwijl dacht ik door de provincie toch ook wel woningcontingenten worden toegekend. Hoe verhoudt zich dat?" Mevr. L. Scholtens (): "Nou ik denk de woningcontingenten discussie wel tot het verleden behoort we hebben het woord eigenlijk ook niet meer in de mond gehad bij het maken van de prestatie afspraken. Als je kijkt naar de bevolkingsprognoses en naar de woningbehoefte dan is een uitbreiding van de woningvoorraad niet aan de orde. En dat hebben wij ook met elkaar afgesproken, tot 2018 breiden wij de woningvoorraad niet uit. En wij anticiperen op een krimp van de woningvoorraad daarna, dat betekend voor elke woning die je bouwt, daar moet sloop tegenover staan. En dat betekend ook dat wij dus geen uitleglocaties meer hebben, maar dat je echt alleen maar nieuw bouwt daar waar het, nou een rotte kies op kan lossen, of nou waarvan we zeggen het lint is ontzettend belangrijk, laten we kijken hoe we bijvoorbeeld in Musselkanaal daar met beperkte nieuwbouw kwaliteitsimpuls aan kunnen geven. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Mevrouw Kroom. oh, sorry. " K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Mag ik het nog even afmaken?" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ja, dat mag." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Dus eigenlijk tot aan 2018 zegt u is het zo je sloopt iets en je bouwt iets. " Mevr. L. Scholtens (): "ja" K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Tenminste dat ongeveer dat ???????" Mevr. L. Scholtens (): "Ja, en daarna sloop je meer en bouw je minder. " K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Ja, ok." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Mevrouw Kroom."

11

M. Kroom (raadslid - PvdA): "Ja, ik wilde graag in dit kader even vragen, u haalt het ook zelf aan, met de vernieuwing Musselkanaal centrum wordt er genoemd. Dat kon ik niet helemaal plaatsen wat daar nou mee bedoelt werd. Is dat dan, praten we dan over het lint of praten we dan over een ander plekje. " Mevr. L. Scholtens (): "Musselkanaal, Florawijk." M. Kroom (raadslid - PvdA): "Nee, er staat letterlijk in de visie, even niet in uw presentatie, maar wel in het ???? van de visie, wordt genoemd op bladzijde 14 onderste zin; vernieuwing Musselkanaal centrum. En dat verbaasde mij eigenlijk een beetje. Dus ik dacht daar kunt u misschien nu meteen antwoord op geven. " Mevr. L. Scholtens (): "nee, ik heb hem niet, de context van de zin niet paraat. Ik kan er straks misschien op terug komen. " M. Kroom (raadslid - PvdA): "Ja, en anders stel ik ze wel via de griffie. " Mevr. L. Scholtens (): "Goed, prima. Een belangrijke opgave voor ons wordt de afbouw van het bestemmingsplancapaciteit. Op dit moment hebben wij in de verschillende bestemmingsplannen nog ruimte voor de nieuwbouw van 450 woningen. Veel van deze nieuwbouwmogelijkheden bestaan al jaren. De realisatie is ver weg en in het licht van de bevolkingsprognoses in deze woonvisie zou realisatie ook ongewenst zijn. Dan hebben we de kwalitatieve opgave en ook die betreft zowel de huur als de koopvoorraad. Ten aanzien van sociale huurwoningen zijn in dit verband van belang de onderwerpen: betaalbaarheid, duurzaamheid en verkoopprogramma van de woningcorporaties. Als het gaat om betaalbaarheid dan onderzoekt Lefier de mogelijkheden om een zogenaamde woonquote van 30% te hanteren. Dat betekent dat er niet meer dan 30% van het inkomen van de huurders van Lefier besteed mag worden aan woonlasten. En woonlasten is; huur, gas, licht, water en de gemeentelijke lasten. En omdat het inkomen van veel huurders van Lefier relatief laag is, betekent dat dat zij ook weinig of in elk geval geen hoge huren, ze kunnen maar zeer beperkt huur vragen. En dat heeft tot gevolg dat de investeringen in de kwaliteit van bestaande bouw en in de nieuwbouw onder druk komen te staan. In de woonvisie hebben wij aangegeven dat wij voorstander zijn van een 30% woonquote, maar dat wij wel met Lefier af willen stemmen op wijkniveau waar dan desondanks wel geïnvesteerd moet worden. En die afspraken leggen wij vast in het Lokaal Akkoord." K. Pals (fractievoorzitter - D66):

12

"voorzitter." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Pals." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Als je dat, geconstateerd hebbende, 30% van je inkomen mag besteedt worden aan wonen, is het dan niet van de hoogste urgentie dat je juist die woningen bijvoorbeeld heel, heel extreem, of extreem, maar heel erg energiezuinig maakt. " Mevr. L. Scholtens (): "ja" K. Pals (fractievoorzitter - D66): "in het belang van de bewoners. " Mevr. L. Scholtens (): "ja" K. Pals (fractievoorzitter - D66): "En hoe, gaat u daar op voorsorteren of is dat, of moet dat nog in een plan worden gevat, of" Mevr. L. Scholtens (): "Nou ja een manier om de huur laag te houden is om de woning, om er enorm in te investeren in de zin van duurzaamheid en Lefier die doet dat op moment in de stroomversnelling mee aan een proef, we hebben een proefwoning aan de Purmerlaan. Nou ja ik zal, even verderop dan kom ik erop, dus misschien is daarmee uw vraag dan beantwoord. In de woonvisie geven wij aan dat Lefier die wil haar bezit verduurzamen o.a. als middel om de huren of de woonlasten laag te houden, niet de huren, maar de woonlasten laag te houden. Wij geven aan dat wij liever zien dat Lefier al haar bezit verduurzaamt tot een goed niveau, dan dat zij een beperkt aantal woningen verduurzaamt tot een uitstekend niveau. Dus als er keuze is een paar woningen of een beperkt aantal woningen met een stroomversnelling verbeteren of een heleboel woningen met een EPA noemen we dat dan, met beperkte energie maatregelen. Dan hebben wij in de woonvisie gezegd dan hebben wij liever in de breedte de investering dan in de diepte. Dus met andere woorden: wij zijn voorstander van “de stroomversnelling” maar dan onder voorwaarde dat je die toe kunt passen op grote schaal. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Mevrouw Kroom." M. Kroom (raadslid - PvdA): "Dan ga ik toch nu even over die stroomversnelling beginnen. Op zich vind ik dat een heel mooi project, we zijn er ook geweest met de raad breed en we zijn er later nog een keertje geweest, maar wat ik heel erg zorgelijk vind is dat de laten we zeggen de investeringen om zo’n duurzame

13

woning neer te zetten en de nul op de meter te krijgen dat die kosten uiteindelijk doorberekent worden in de huur, dus per saldo heeft zo’n huurder daar zeker in eerste instantie geen baat bij. En daar zit nog een ander klein dingetje bij, dat is de huurtoeslag, hoe verhoudt zich dat dan. Dus ik, er zijn nog wel wat zorgpuntjes die bij die stroomversnelling, wat ons betreft horen. " K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Mag ik nog even aanvullen wat mevrouw Kroom vraagt?" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Pals." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Betekent het dan dat je, dat die 30% norm dan in gevaar komt? Ok. " Mevr. L. Scholtens (): "Ja, ik ben even, hoe ik er op reageren moet of dat ik aanneem van nou ja dat is voor u een zorgpunt. En of u een vraag stelt die ik technisch beantwoorden kan. " M. Kroom (raadslid - PvdA): "U bent er vrij in om te reageren of niet te reageren, maar u haalt zelf stroomversnelling aan dan halen wij onze zorgpunten eruit." Mevr. L. Scholtens (): "Nee, maar de stroomversnelling is ook voor Lefier nog wel een, nou ja ze hebben daar een testwoning gedaan en ze willen zeg maar de straat ook wel afmaken en vervolgens moet ook Lefier kiezen of ze uitrolt of niet. En aan de stroomversnelling zitten nog voldoende haken en ogen, het moet ook wettelijk nog mogelijk gemaakt worden, op dit moment kan het eigenlijk nog niet anders als met een proefproject. Nou men moet ook kijken naar willen de huurders dit, het heeft iets met je woongedrag te maken, het werkt alleen maar als je ook alle middelen die bij zo’n stroomversnelling horen als je die ook gebruiken wil. Dat betekent ook dat je niet meer op gas kan koken maar dat je elektrisch moet koken, dat moeten huurders ook willen en dat zijn dingen waar Lefier allemaal nog over aan het nadenken is en ondertussen hebben wij gezegd van nou stroomversnelling is wel een hele investering en als het betekend dat je dan beperkt een aantal woningen hartstikke energiezuinig maakt en de rest niks mee doen dan zeggen wij dan liever in de breedte. Ten aan zien van de verkoopprogramma, het verkoopprogramma van de corporaties. In de woonvisie onderkennen wij het bedrijfseconomische van de verkoop van sociale huurwoningen. Maar we geven ook aan verkoop van oudere en goedkopere huurwoningen, zoals tot op heden steeds het geval is geweest, ongewenst te vinden. Wij vinden dat dat toevoegen is aan de goedkope koopvoorraad en die is toch al te ruim en bovendien is er moeilijk op te sturen. Bij verkoop, heeft de woonvisie nu gezegd, moet je kijken naar stedenbouwkundige en bouwkundige kwaliteit en naar de energiezuinigheid van een woning. En ook hierover willen wij

14

per kern en per wijk bepalen waar je dan zelf verkopen en wat dan nog voldoende kwaliteit heeft om te verkopen en wat ons betreft niet voldoende kwaliteit heeft om te kunnen verkopen. En als het gaat om de koopvoorraad zit die opgave vooral in het verduurzamen van de woningen en het voorkomen en eventueel uit de markt nemen van “rotte kiezen”. En in de woonvisie stellen we daarom voor om door te gaan met de duurzaamheidslening en met de aanpak van Waardebehoud Onroerend Goed. En om meer en eerder gebruik te maken van handhavingsstrategie als middel om verpaupering te voorkomen. " M. Kroom (raadslid - PvdA): "Mevrouw Schipper." A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Kunt u zeggen wat u daarmee bedoelt want er zijn eerder ook wel eens van die situaties geweest en dan werd er, oh pardon. Ja er zijn vroeger ook wel eens van die situaties geweest en dan werd er een vraag gesteld kun je daar of daar niet iets aan doen en dan was dat altijd heel erg moeilijk. Maar dat betekend dus dat dat het nu eenvoudiger wordt om zeg maar aan rotte kiezen iets te doen?" Mevr. L. Scholtens (): "Nou het blijft heel, het blijft moeilijk en van de lange adem en het blijft ook moeilijk om een verpauperde situatie te keren, maar ik denk dat Theo daar straks ook nog wel op ingaat. Je kunt er wel voor kiezen om in een eerder stadium al de verpaupering te voorkomen en ik denk dat we daar ook in de waarbehoud onroerend goed wel de nodige ervaring mee op hebben gedaan. Misschien dat u de vraag straks ook nog even aan Theo wilt stellen." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Mevrouw Schipper." G. Schipper (raadslid - PvdA): "Ik had ook nog even een vraag over die rotte kiezen. Is het altijd zo, per definitie dat je denkt van nou het is een rotte kies daar moeten we vanaf. Het kan natuurlijk ook een pand zijn of iets zijn waar je van denk nou dat zou toch heel zonde zijn dat je daar de dinges maar zo overheen gooit. Een goed voorbeeld was natuurlijk het oude postkantoor en ik denk dat je soms best wel eens kunt na gaan denken van moeten we dat nou wel of moeten we dat niet, wordt daar ook naar gekeken. " Mevr. L. Scholtens (): "Ja, we zeggen niet dat je per definitie een rotte kies moet slopen. Ik denk, en ook dat is iets wat de aanpak van de Waardebehoud Onroerend Goed ons wel geleerd heeft dat je heel situatief moet kijken naar ja je moet steeds de beste oplossing bedenken en die verschilt per adres. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie):

15

"Meneer Pals. " K. Pals (fractievoorzitter - D66): "U heeft het nog over het stimuleren van de duurzaamheidslening, doelt u er op dat de duurzaamheidslenig zoals we het nu kennen binnen de gemeente dat die gewoon gecontinueerd, althans het advies om dat door te, dat wordt niet aangepast of wordt verscherpt of wordt, heeft u daar nog voorstellen gedaan in die richting. Want de duurzaamheidslening gaat nu vaak hand in hand met die EPA onderzoek volgens mij en dat gaat volgens mijn veel om spouw en dak en vloerisolatie, maar worden daar ook nog andere duurzaamheidsmaatregelen bij betrokken? Bijvoorbeeld aardwarmte, zonnepanelen en dat soort dingen? Ja, ik ken hem niet uit mijn hoofd de duurzaamheidslening, maar goed." Mevr. L. Scholtens (): "Nou ja ik ken hem ook niet uit mijn hoofd en het is wel vooral ook wat mensen zelf hun geld voor lenen ik weet niet of mensen het zelf, je vraagt hem aan voor een investering die je in je woning wilt doen en dan blijft het misschien eerder bij de voor de hand liggende investering dan de aardwarmte. Ik weet niet of de duurzaamheidslening aardwarmte uitsluit of weet ik niet, we stellen in de woonvisie voor om hem voort te zetten" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Mevrouw Kroom." M. Kroom (raadslid - PvdA): "We hebben deze raadscommissie, vooruitlopend op de raadscommissie waarin de woonvisie wordt behandelt, en dan is het soms wel een beetje lastig wat is dan een politieke vraag of wat is een inhoudelijke vraag, dus ik ga toch een poging wagen en als u zegt van nou doe dat maar een andere keertje dan wordt ik wel tot de orde geroepen. Maar er staat in de woonvisie o.a. ; grondgebonden woningen bouwen wij omdat appartementen er voldoende zijn. En dan tegelijkertijd in die tekst wordt geroepen dat er 500 dagen wachttijd is voor een woning en dat men het liefst juist een flatgebouw wil hebben, weliswaar met lift, maar goed dat is uiteindelijk dan toch ook een appartement, dus dat vond ik wel een beetje tegenstrijdig en als je dan ook kijkt van de doelgroep waarin hier over gesproken wordt dan hebben we het wel erg vaak over de ouderen en mensen met zorg en dan mis ik andere doelgroepen wel in dat document. Was eigenlijk mijn vraag; heeft u dat bewust eruit gehaald die andere doelgroepen of " Mevr. L. Scholtens (): "nee, ik denk" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Misschien kan de wethouder daar beter op antwoorden in dit geval." R. Plieger (Gemeenteraad):

16

"Nee, hoor wij hebben absoluut niet het, zeg maar expres andere doelgroepen zoals u dat noemt er uitgehaald, het gaat in eerste instantie, nou even terug komen op die vraag van 500 dagen wachten, kijk we zitten hier in Stadskanaal met een hoge wachttijd, dat bedoelt u toch, als het gaat om het verkrijgen van een woning." M. Kroom (raadslid - PvdA): "Nou specifiek voor juist een bepaalde soort woning en terwijl er dan in het document gesproken wordt; als we gaan bouwen dan bouwen we grondgebonden woningen. Terwijl we juist een wachtlijst hebben op ander soortige woningen. Dat was mijn opmerking. " Mevr. L. Scholtens (): "Misschien, daar is een technisch antwoord op te geven" R. Plieger (Gemeenteraad): "Ja, een technisch antwoord op het gegeven van die 500 wachtdagen en in het kader van Lefier, zoals we het er vandaag ook nog over gehad hebben met elkaar. Kijk wij hebben hier in Stadskanaal hebben wij aan de ene kant een prachtige bepaalde hoeveelheid woningen waar heel veel mensen graag voor in aanmerking komen. daar is die wachttijd gewoon heel erg lang voor, want men wil wel een poos op die wachtlijst staan om voor zo’n woning in aanmerking te komen. en dan gaat die wachttijd omhoog, soms wel naar 2-2½ jaar. Nou u kunt de dagen dan tellen, dat zijn meer dan 600, 700 dagen. Als dan op een ander gebied zeg maar de wachttijd lager is dan maak je daar een gemiddelde van en daardoor komt die wachttijd zo hoog. Dat is één" M. Kroom (raadslid - PvdA): "Die wachttijden snap ik. Maar mijn vraag was een andere, maar ik denk dat ik ook deze zal stellen als technische vraag aan de griffie en dan komt ie vanzelf bij u." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "U mag hem nu ook stellen. dan hebben we allemaal" M. Kroom (raadslid - PvdA): "Nou, die vraag heb ik gesteld. Als er aan de ene kant in een document staat; als we bouwen als gemeente, dan bouwen we grondgebonden woningen en geen appartementen dus. En als er aan de andere kant juist in datzelfde document staat vermeld; voor de doelgroep ouderen en mensen die zorg behoeven enzovoort. Dan bouwen we juist appartementen of dan is er een wachtlijst voor appartement woningen met een lift en dan vond ik dat een beetje niet helemaal rijmen met elkaar. Waarom zou je dan grondgebonden woningen bouwen. Dat is de vraag. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dat is eigenlijk geen technische vraag, dat is meer voor toch denk ik voor het college. " R. Plieger (Gemeenteraad): "Ik vind hem toch technisch hoor, ik meen het ook. Ik zie daar een tegenstelling in en aan de ene

17

kant wel en aan de andere kant, er wordt duidelijk gesteld dat in de woonvisie, wij hebben zeg maar, en dan kom ik toch weer ook op die voorkeur terecht, kijk wij willen natuurlijk allemaal graag in een zo mooi mogelijke woning wonen, die voor ons ook geriefelijk is en daarom is er ook veel vraag naar flats met een lift, daar is meer vraag naar dan bijvoorbeeld de flats aan de Belgiëlaan enzovoort en flats waar dus geen liften zijn. Daarnaast als je dan zegt van er is dus te weinig van die flats of van die appartementen omdat er veel vraag naar is. Nee, het is niet alleen de vraag het is ook een wens. Een mens heeft natuurlijk een vraag, maar je kunt aan de andere kant stellen wij hebben wel een aanbod die misschien niet aan alle wensen van de mensen voldoen, maar we hebben wel een aanbod die eigenlijk passend zou moeten zijn op dat punt. Alleen niet iedereen krijgt datgene wat hij wenst of kan datgene krijgen wat hij wenst. En dat is denk ik een van de redenen waarom wij zeggen van ja wij hebben voldoende aanbod als het gaat om appartementen, alleen niet iedereen kan in het mooiste appartement wonen en niet iedereen kan dus een lift krijgen en wil daardoor wel langer op die wachtlijst, maar dat is een van de zaken die ik in eerste instantie wil toelichten." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Vervolg uw presentatie." Mevr. L. Scholtens (): "Als het gaat om het onderwerp wonen en zorg. " A. Ploeger (fractievoorzitter - GBS): "Voorzitter." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ja, ik hoor wat. Meneer Ploeger." A. Ploeger (fractievoorzitter - GBS): "Ja, ik had nog even een vraag. U heeft het in u w woonvisie heeft u het over kwaliteit en leefbaarheid en de heer Maarsingh refereerde er net al aan naar de verpaupering en dat zien we toch ook in Noord, aan de Geert Teisstraat, Iepenlaan, zien we die verpaupering ook toenemen. Hoe denkt u, ja dit zijn wel vaak de goedkopere huurwoningen, hoe denkt u daar een balans in te vinden om de kwaliteit en de leefbaarheid toch te verhogen en daar betaalbare woningen te realiseren. " Mevr. L. Scholtens (): "Na ja, ik denk Geert Teisstraat valt onder het rijtje rijwoningen uit de jaren ‘50 en ’60, daar is ook al veel van verkocht en ik denk wat wij in het lokaal akkoord met Lefier en in iets mindere mate met BCM zullen doen is dan inderdaad op complexniveau en dan zeg ik de Geert Teisstraat is dan ook een complex. Waar staan ze en waar doe je wat en dan kijk je dus van waar doe je, investeer je, in de kwaliteit van de woning, waar doe je dat niet omdat de woning daar ook goedkoper van

18

blijft en waar ga je slopen. En dan moeten we alle wijken op een rijtje zetten en dan de balans zoeken. Dus daar hebben wij in de woonvisie op dit moment geen antwoord op, waarbij de Geert Teisstraat, nou wat ik zeg, wel in het rijtje rijwoningen uit de jaren ’50 en ’60 valt. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Maarsingh." A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Maar hoe zit dan linksom of rechtsom. Hoe je het ook went of keert, als je hele dure woningen bouwt die optimaal zijn geïsoleerd, dat de uitkomst is vaak dat het onbetaalbare woningen zijn, meer dan 30% al zijn er ook geen energielasten, wat op zich voor de gemiddelde burger een hoog bedrag is in woonkosten, de energierekening, en het resultaat is dan dat ik hoor van Lefier dat zij dus voor een periode van een paar decennia woningen verhuren er geld bijleggen en hopen dat het later op een fatsoenlijke manier toch te verkopen is en dan heb je een moeilijke periode. Je zou ook kunnen zeggen; wij hebben nog een paar moeilijke straten om het zo te zeggen, wat kunnen wij daarmee voor zo weinig mogelijk geld en betaalbaar houden en dat betekend niet dat alles geïsoleerd wordt, maar je kunt wel met de goedkoopste dingen beginnen die dus wel rendement opleveren voor de burger, maar die huur moet wel een beetje laag blijven als het kan. Maar goed dat is ook een beetje, wat ik bedoel is, misschien kun je in sommige ????? wel een beetje maatwerk doen. En dan mijn vraag is; beslist de gemeente daar nu over of Lefier zelf. " Mevr. L. Scholtens (): "Nee, uiteindelijk zijn het de woningen van Lefier. " A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Dat bedoel ik." E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Maar, voorzitter als ik daar op aan mag vullen. Voorzitter, hier ben ik. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ik hoor een stem, maar ik wist niet waar die vandaan kwam. " E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Maar dat heeft vast en zeker ook met de huurtoeslag te maken die op die woningen ligt. " A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Ja, tuurlijk." E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Ik bedoel ermee, dan komen ze boven de norm van de huurtoeslag." Mevr. L. Scholtens (): "Ja, maar goed wat meneer Maarsingh zegt dat is wel de discussie en aan de andere kant daar hebben we lang bij stilgestaan in die miniconferenties ook."

19

A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Als Lefier echt zeg maar van de zeer energiearme nieuwe woningen de huurprijs zou vaststellen zoals die moet zijn dan zit men boven de grens en dan komt de huurder niet in aanmerking voor. En daarom heeft men wel eens besloten om bepaalde, daar ook aan die kant, om dat wat lager te doen, de eerste 20 jaar er wat geld bij te doen en vervolgens te proberen dat in een verwachting wat duurder te doen, wat duurder te maken want anders krijg je ook geen bewoners. Want het gevolg is natuurlijk wel dat zeg maar de bewoners voor nul energie, tussen haakjes, of €50,- per maand energielasten kunnen wonen, huurtoeslag krijgen en in een prachtige woning zitten. In een prachtige woning waarin iedereen zijn vingers bij aflikt bij wijze van spreken en overdrijf ik misschien een beetje, maar als je, ja nee maar dat is gewoon zo, maar je zou het ook misschien een beetje gul, je zou ook een gulden middenweg kunnen kiezen. En goedkoper en voorkomend. Daar hoor je vrouwen niet over klagen. " M. Kroom (raadslid - PvdA): "Voorzitter." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Mevrouw Kroom." M. Kroom (raadslid - PvdA): "Even inhakend op wat meneer Maarsingh zegt, op het moment, want dat is een heel goed voorbeeld wat hij geeft, maar op het moment dat zo’n huurder eruit gaat dan is zo’n sociale woningbouwwoning wel boven de huurgrens en dan vervalt hij en dus dat geeft ook als we dan praten over mensen die geen kant op kunnen, geldt dat dus ook in dit geval, dus dat is wel ook iets om goed over na te denken. En dan heb ik tenslotte nog een vraag; in hoeverre is de gemeente nu verantwoordelijk voor het beleid. Natuurlijk zijn het woningen van Lefier, maar in hoeverre heeft tegenwoordig de gemeente de verantwoordelijkheid en de plicht om invloed te hebben op het hele woongebeuren en dan heb ik het natuurlijk alleen maar over sociale woningbouw. " Mevr. L. Scholtens (): "Nou ja met de herzieningswet die op 1 juli waarschijnlijk van kracht wordt, hebben wij wel meer invloed. De vraag is of wij in die zin, het blijft Lefier en het blijft bezit van Lefier, het blijven ook denk ik keuzes die je daarin gezamenlijk moet maken, je kunt een euro maar één keer uitgeven en dan kun je zeggen de gemeente gaat erover en de gemeente gaat denk ik niet eens over zo heel veel bij de woningcorporatie. Wat we wel proberen in het lokaal akkoord straks ook is om op wijkniveau en buurtniveau die keuzes met elkaar te maken en daarin wel te sturen." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Pals."

20

A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Voorzitter, ik voel me een beetje bezwaard dat ik u een beetje aanval, dat is niet de bedoeling. Ik vind dat er in het verleden in de gemeente Stadskanaal op heel veel plekken hele goede dingen zijn gebeurd. Alleen het is heel erg moeilijk om dat allemaal zeg maar af te maken, om daarmee door te gaan, dat kost allemaal geld enzovoort enzovoort, dus dat is heel erg moeilijk, maar er zijn natuurlijk heel veel goede dingen gedaan. En de kunst is dus hoe kun je op een slimme manier mensen nog niet te duur laten wonen en mensen die het absoluut niet kunnen betalen daar zeg maar ook nog in aanmerking laten komen voor een huursubsidie en vervolgens voorkomen dat er rotte kiezen zijn want het is ook gebeurd in deze gemeenten dat Lefier, toen nog Stichting Woningbouw Stadskanaal, heel veel woningen heeft verkocht voor een prijs die ongeveer tweederde, de helft tot tweederde van de werkelijke prijs was en de eigenaren dat waren mensen die eigenlijk geen dure woning konden kopen maar wel een hypotheek voor zo’n woning. En wat gebeurde er, ze grepen de schilderskwast en de hamer en ze gingen onmiddellijk aan het opknappen want het was hun woning ze wisten nu waar ze het voor deden, daar zitten ook weer positieve kanten aan, dus dat moet altijd wat maatwerk en afweging zijn. Ja u denkt misschien dat ik er verstand van heb, ik ben nog een tijdje interim voorzitter geweest van de SWS." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Pals. " K. Pals (fractievoorzitter - D66): "ja, als je een woonvisie neerlegt dan denk ik dat het wel belangrijk is om toch, ik wilde toch vragen, ik blijf toch steeds hangen, en mevrouw Kroom volgens mij ook, op die 30%, maar uw laatste opmerking triggert mij toch wel erg. U zegt van de gemeente op zich heeft niet zoveel te vertellen wat Lefier moet eigenlijk want het is Lefier zijn woningbezit, Lefier bouwt en Lefier verhuurt en regelt de hele organisatie op wonen. Maar ik denk als je een woonvisie hebt als overheid of als gemeente waar je mekaar heel goed kunt vinden denk ik is juist met name denk ik in de minima. Ik kan mij voorstellen dat iemand hier in de gemeente van het minima moet rondkomen juist die mensen in aanmerking komen voor een energie neutrale woning en ik denk dat zal een goede woonvisie zijn denk ik om juist die mensen, maar ook als overheid, dat te stimuleren dat juist die mensen in aanmerking komen voor zo’n woning. Omdat vaak de huur zal het probleem zijn, maar wat meneer Maarsingh ook zegt, de energiekosten is een nog veel groter probleem. Een strenge winter en die mensen vallen, die zakken letterlijk en figuurlijk door het ijs, vanwege dat soort kosten. En ik denk dat je, dat het getuigd van een, misschien is die er wel want ik zie de wethouder al, maar dat getuigd van een goede woonvisie denk ik dat je daarop beleid maakt de komende jaren, minima in aanmerking laten komen voor energie neutrale woningen. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie):

21

"Meneer Plieger." R. Plieger (Gemeenteraad): "We hebben hier enige tijd geleden volgens mij ook een keer een presentatie gehad van Lefier, mevrouw Borstlap, heeft zich toen uitgesproken over inderdaad ook volgens mij de stroomversnelling en over ook die 30% woonquote. Wij hebben gemerkt ook in de gesprekken met Lefier dat die 30% woonquote die wil men echt onderzoeken om te kijken van wat voor mogelijkheden zijn daar. Ik denk dat we in de gesprekken met hun ook duidelijk naar voren hebben gekregen dat wij wat de minima aangaan ook in willen steken op betaalbaarheid van de huurwoning, maar goed er is een gespannenheid natuurlijk of een spanningsveld als het gaat om betaalbaarheid, energiezuinig, hoe ga je dat allemaal goed in kaart brengen. Ik denk dat wij in het lokaal akkoord wat straks komt en in die gesprekken naar aanloop daar naar toe zeker ook dit weer bij de kop zullen nemen met elkaar omdat zowel Lefier alsook de gemeente op dit onderwerp denk ik duidelijk helder wil insteken om te kijken wat we daar kunnen beteken. Daar zijn wij ons allemaal sterk van bewust, u hebt het zelf kunnen horen toen mevrouw Borstlap hier een moet ik zeggen een presentatie heeft gehouden. Dus ook Lefier speelt ??? duidelijk. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Vervolg uw betoog." Mevr. L. Scholtens (): "Goed, het is de laatste sheet volgens mij, het laatste onderwerp Wonen en Zorg. Het aantal ouderen neemt toe en in verband met gewijzigde regelgeving blijven die ouderen, maar ook andere mensen met een zorgvraag, langer thuis wonen, in hun eigen woonomgeving. Waardoor er ook steeds meer een beroep zal worden gedaan op de draagkracht van buurten en wijken en op de voorzieningen in buurten en wijken. En wat we in de woon visie gezegd hebben is; dat maakt, maar dat zeggen we denk ik ook in al onze visies op het sociaal domein, samenwerking tussen professionele partijen is van belang, maak gebruik van mekaars fysieke voorzieningen, gebouwen, en probeer de zorg zo dichtbij mogelijk te organiseren. Dat is waar wij op in zullen zetten, samenwerking tussen partijen op wijkniveau, samenwerking ook met, nou tussen professionele partijen, maar ook met inwoners en vrijwilligers organisaties. En we zeggen in de woonvisie daarom dat we ook door willen gaan met het wijkgericht werken en het systeem van wijkvisies, projecten agenda’s, wijkevaluaties en ons doel daarbij is het stimuleren van die samenwerking en het stimuleren van vergroten van bewonersbetrokkenheid. Dat was mijn verhaal. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel. Ja, meneer Idema. " E. Idema (fractievoorzitter - SP):

22

"Ik ben afgelopen zaterdag ben ik bij een zorgbijeenkomst geweest en daar ging het ook over dit, daar ging het ook over mensen die langer thuis blijven, maar omdat er een nieuwe WMO is vraag ik mij af of dit echt op een stijgende lijn door blijft zetten zoals het nu door gaat. Omdat er steeds meer mensen afhankelijk zijn van zorg door mantelzorgers, maar ook door geen huishoudelijk hulp meer hebben dus het kan zijn dat die stijgende lijn wat nu zichtbaar is dat dat nu weer gelijk gaat trekken. Begrijpt u wat ik bedoel?" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "nee" E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Oh, lastig. Ik zal proberen het opnieuw te doen. Door de nieuwe WMO, door de decentralisaties wat nu plaats vindt is huishoudelijke hulp is afgeschaft, dat betekend gewoon dat heel veel mensen langer zelfstandig thuis blijven. Door het afschaffen van huishoudelijke hulp zou het best kunnen zijn dat dat wat minder vaak gaat gebeuren dat ze langer thuis blijven. " Mevr. L. Scholtens (): "Nou ja, je krijgt, ja, en dat wil, dat is ook een discussie die, het is woonvisie en het is geen zorgvisie, maar het gevolg van dat je een steeds zwaardere indicatie moet hebben voordat je zeg maar in een, ja ik zal het lelijk zeggen, in een instelling opgevangen, ja dus intramuraal opgevangen wordt, daarvan het gevolg daarvan is dat mensen langer thuis blijven wonen. Waar je voorheen eerder naar een verzorgingshuis ging bestaan die bijna helemaal niet meer. Je krijgt de indicatie gewoon niet meer en dat geldt voor ouderen, maar dat geldt ook voor mensen die anders veel eerder al bij de NOVO en De Zijlen zouden wonen. En die mensen wonen langer thuis, die mensen wonen langer in de buurt, lopen ook in de buurt rond met minder begeleiding en daar zul je op buurt- en wijkniveau wel iets voor moeten organiseren. En dat is wat we in de woonvisie gezegd hebben. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Mevrouw Luijken." M. Luijken (raadslid - SP): "Dat betekent dus dat je ook meer aangepaste woningen nodig hebt, het zijn ook hele dure woningen dus. En daar komen allemaal mensen met alleen een AOW’tje en die kunnen ook hun huur niet betalen. " Mevr. L. Scholtens (): "En dat is, dat is waar we, alles wat je doet om een woning beter te maken leidt ook tot een hogere huurprijzen. Ik ben steeds op zoek naar de balans. " T. Klinkhamer (raadslid - PvdA): "Voorzitter. Is het zo wat mevrouw Luijken zegt? Klopt dat? Waar is dat op gebaseerd. Het is een

23

constatering dat mensen met een AOW’tje straks betalen moeten en die dat niet kunnen betalen. Dat hoor ik uit uw woorden. " M. Luijken (raadslid - SP): "Ja, een aangepaste woning is natuurlijk een stuk duurder dan een gewoon huis. En als je ouder wordt en de boel moet aangepast worden, ik zie dat bij mijn eigen ouders die inmiddels een traplift hebben, die kost €6,000,- . Dus dat betalen ze zeg maar aan het CAK, weet je daar betaal je een bedrag voor, bla, bla, maar hoe ouder je wordt hoe langer je thuis woont hoe meer er aangepast moet worden, dat kost gewoon geld, lijkt mij. Maar misschien is dat " T. Klinkhamer (raadslid - PvdA): "Maar hoe verhoudt zich dat dan in dit verhaal? wat u zegt. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Volgens mij gaat dat via de WMO, maar misschien kan de wethouder daar op antwoorden. Bij aanpassing van woningen. Meneer Hamster. " J. Hamster (Gemeenteraad): "De woning aanpassing is een verantwoordelijkheid van de gemeente als het inderdaad gebeurd in huizen van mensen die ze zelf hebben. Inderdaad er wordt een eigen bijdrage gevraagd, maar door het CAK wordt bekeken in hoeverre mensen die kunnen betalen, dus als er inderdaad meerdere eigen bijdragen betaald zouden moeten worden voor meerdere zorgkosten dan houdt het op een gegeven moment op. Dus dat heeft verder geen invloed op de huurprijs. Dan hoop ik dat ik daarmee voldoende beantwoord heb. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel. Goed dan nogmaals bedankt. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "En dan gaan we verder met agendapunt 6; Waardebehoud Onroerend Goed. En dan wil ik het woord geven aan meneer Adema. " Dhr. T. Adema (): "Goedenavond allemaal, mijn naam is Theo Adema. Ik ben werkzaam bij KAW, maar ik sta hier als projectleider Waardebehoud Onroerend Goed. Nou hier staat onder van handhaving naar handreiking, daar had u het net kort al even over in de vorige discussie. Nou deze aanpak is heel erg gericht op handreiking" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Adema kunt u misschien uitleggen waar KAW voor staat, tenminste het is mij niet bekend." Dhr. T. Adema (): "Oh ik dacht dat iedereen dat wel weet. Nee. KAW betekent de koöperatieve architecten

24

werkplaats. Bevindt zich in Groningen, Eindhoven en Rotterdam. Wij werken vanuit het hele land aan stads- en dorpsvernieuwing, al sinds 1970. En architecten dat klinkt een beetje maf in dit geheel, maar ik ben binnen KAW planoloog en wij hebben een adviestak die vooral bezig is met wijkvernieuwing, dorpsvernieuwing en dat vooral samen met bewoners doet en onze architecten kunnen er eventueel ook een woning bij ontwerpen. Zo moet je dat zien. Het is dus een combinatie van disciplines, werkzaam in het hele land. Is dat een beetje duidelijk? Ja. En ik wordt vanuit die stichting Waardebehoud Onroerend Goed wordt ik ingehuurd als projectleider WOG. Even om het helemaal compleet te maken. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Bedankt." Dhr. T. Adema (): "Mooi. Van handhaving naar handreiking. Wij zijn bezig met, sinds 2012 is deze stichting actief met experimenteren op het vlak van het verbeteren en uit de markt nemen van panden met een negatieve invloed op de omgeving zoals wij dat noemen, we noemen dat liever geen krotten, wij proberen daar, nee goed dat is niet in alle gevallen zo, negatieve invloed op de omgeving, is ook heel belangrijk dat is ook waarom wij bezig zijn, wij proberen te werken letterlijk aan waardebehoud. Wij doen dat in de gemeente Vlagtwedde en Stadskanaal, dat is ons werkgebied. Waarom doen wij dat? Dit is een voorbeeld in jullie gemeente, in het centrum, dit mooie witte huis stond, toen ik begon met het project, te koop, dat staat daar naast die dichtgetimmerde discotheek die jullie ongetwijfeld allemaal kennen. Je kunt je voorstellen dat dat witte pand daar behoorlijk last van heeft, letterlijk, van dat pand dat ernaast staat. ( een aantal mensen discussiëren erover om welk pand het gaat en wat de functie ervan was) Zullen we afspreken dat hier een technisch antwoord op komt, zo lossen jullie dat vaak op volgens mij. Maar goed dit is de basis waarom we dit project doen. Je kunt je voorstellen dat er door krimp verloedering ontstaat en dat die panden een negatieve invloed hebben op hun directe omgeving. " G. Schipper (raadslid - PvdA): "Zoals ze er nu uitzien wel. Eigenlijk zou het doodzonde zijn, want als je goed kijkt en als je naar het verleden kijkt dan is die ene pand toch best mooier als die andere pand, als je kijkt van dat is de Amsterdamse school, maar je moet hem wel opknappen. " Dhr. T. Adema (): "Tuurlijk." G. Schipper (raadslid - PvdA): "kijk en... nee, dat je niet denkt van die smijten we" Dhr. T. Adema (): "Nee, nee."

25

G. Schipper (raadslid - PvdA): "ok" Dhr. T. Adema (): "Nee, deze aanpak is juist heel erg gericht op maatwerk per pand. Dat is heel belangrijk, helemaal eens. En dat doen wij vanuit een unieke samenwerking die stichting die bestaat uit verschillende partijen ten eerste het bedrijfsleven hier in de omgeving, ja vertegenwoordigd door het VNO/NCW. De beide gemeenten, Vlagtwedde en Stadskanaal, twee woningcorporaties, Lefier en Accantus, de Rabo bank en provincie Groningen. Nou zo zie je de samenwerking in Nederland verder niet, dit is als je het hebt over, dit is uniek in Nederland deze samenwerkingsvorm, vooral waar een bank bij betrokken is. Wat is hieraan bijzonder? Ten eerste richt het project zich op de particuliere voorraad, tot nu toe heb je vaak dat zie je ook in woonvisies vaak terugkomen vooral als gemeente samen met je woningcorporatie grip op je huurwoningen en wat je daarmee doet. En wat je ziet in gebieden waar het of al krimpt of gaat krimpen is dat vooral die particuliere voorraad aandacht nodig heeft. En daar heb je heel weinig grip op als gemeente maar ook als woningcorporatie eigenlijk als samenleving. Dus dit is een project wat zich juist op de particuliere voorraad richt en wat daar bijkomt dus dat in jullie gemeente ongeveer 50% van de mensen met een koopwoning een inkomen hebben lager dan €34,000,-. En dat is de inkomensgrens van woningcorporatie. Dus in de rest van Nederland woont een groot deel van die doelgroep in een huurwoning, bij jullie is dat vaak ook in een koopwoning, dat maakt jullie gebied ook bijzonder ten opzichte van de rest van Nederland. Daarnaast heb je de unieke samenwerking, wat ik net al zei, wat daarin bijzonder is is dat de woningcorporatie eigenlijk dit project heeft aangezwengeld om te zeggen van ja wij zijn eigenlijk woningen aan het slopen, huurwoningen, die eigenlijk soms beter zijn dan de woningen die blijven staan in de particuliere woningvoorraad. En eigenlijk is dat jammer want als je kijkt naar de krimp die er is en die er aan komt dan wil je eigenlijk de woningen die de slechtste kwaliteit hebben wil je uit de markt nemen en dat zijn we dus eigenlijk niet aan het doen. Los even van hoe we dat doen zouden we eigenlijk het liefst de slechtste woningen uit de markt nemen ook al zijn dat koopwoningen. Dus hoe kunnen we daar, hoe gaan we daarmee om, nou dat is een van de redenen geweest waarom dit project is gestart. Daarnaast heeft het bedrijfsleven jullie gebied aangegeven, tijdens de rond de tafel gesprekken, dat voldoet het vast goed een van de belangrijkste negatieve invloeden een negatief effect is op het ondernemingsklimaat in jullie gemeente. Dus ook vanuit het bedrijfsleven kwam het signaal; we moeten iets gaan doen aan verloederde panden. Tweede aanleiding van dit project. Dan even kort over de organisatie, staat links in beeld behoorlijk onleesbaar, maar wat we hier willen vertellen is dat we werken vanuit een bestuur bestaande uit VNO/NCW, de beide gemeenten, de beide corporaties en ik dan als projectleider en in dat bestuur nemen we, ja daar doen we het project

26

zeg maar. De raad van toezicht heeft daar toezicht op, daar zit bijvoorbeeld ook de wethouder in van jullie gemeente en de wethouder van de gemeente Vlagtwedde en daar zit ook de Rabobank in, maar wat jullie vanuit de gemeente ieder jaar doen is €50,000,- afdragen aan dit project en al die partijen bij mekaar maken daar 1,5 miljoen van in drie jaar. Dus we hadden aan het begin van dit project 1,5 miljoen euro om te besteden in dit project. Nou daar kom ik straks nog even op terug. maar dat is eigenlijk jullie rol als gemeente in de organisatie en dit maakt dat juist deze organisatie maakt dat wij heel daadkrachtig kunnen opereren als er een pand de ene week op de veiling komt die wij geselecteerd hebben als slecht pand zeg maar, als pand waar we wel iets mee moeten, dan kunnen we hem twee weken later kunnen we hem kopen. En dat is belangrijk van deze projectorganisatie. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Maarsingh." A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Er wordt echt vanuit dat fonds gekocht?" Dhr. T. Adema (): "Er wordt ook vanuit dit fonds gekocht, ja. Ik kom straks" A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Want in dat stuk staat ook dat mensen, de eigenaar helemaal niet onwillig zijn, maar stel je voor dat dat wel zo was, er is nou die foto gemaakt van Hoofdstraat 2, zeg ik maar even, dacht ik ongeveer, maar het zou ook kunnen zeg maar nog even wat verder tussen de gemeentehuisbrug en de Buinersluis daar heb je ook nog wel zo’n soort pand van een eigenaar die nooit wilde, wil verkopen. Kun je dan nu straks iets?" Dhr. T. Adema (): "Nou mijn beginsheet ging over van handhaving naar handreiking. Wat wij doen is gesprekken voeren vanuit die stichting met eigenaren waarvan wij vinden dat ze een pand hebben wat een negatieve invloed op de omgeving hebben, in die gesprekken merken wij heel snel of mensen wel of niet bereid zijn mee te werken. En in die gesprekken merken wij ook heel snel of eigenaren de mogelijkheden hebben zelf om iets te doen of niet. Nou mochten mensen niet mee willen werken of zie je aan alles dat ze eigenlijk wel zelf de mogelijkheid hebben om de situatie te verbeteren, maar het ze gewoon niet doen, dan zijn we als stichting snel uitgepraat dan is dat een bericht wat naar de gemeente gaat en kan de gemeente eventueel overgaan tot handhaving. Maar wij zijn vanuit onze stichting, dat kunnen wij ook alleen maar in dit samenwerkingsverband, we hebben geen, wij kunnen zelf niet aanschrijven, dat lukt ons niet, wij zijn echt die handreiking richting panden die er slecht voor staan. Resultaat tot nu toe. Wij zijn dus eigenlijk, wij zijn dus drie jaar bezig en eigenlijk was eind, was eigenlijk 2014 was ons laatste jaar. Wij hebben tot nu toe contact

27

met 50 eigenaren waarvan we dus 30 hebben afgerond, nog 7 momenteel in uitvoering hebben en als je kijkt naar de verschillende ingrepen dan kun je die indelen in twee hoofdgroepen. De eerste hoofdgroep is bemiddeling, dat betekend dat je een gesprek voert en dat betekend dat je mensen helpt de woning te verkopen of de woning beter te onderhouden. Dat onderhouden kan door ze gewoon voorlichting te geven of een steuntje in de rug in de vorm van klusteams en een klein beetje handgeld, maar daar zie je dus dat in de bemiddelende sfeer er resultaten worden geboekt. De andere type ingreep is opkopen sloop of woningruil en in beide gevallen gaat het, dat is uiteindelijk het doel, een pand uit de markt te nemen. Dus uiteindelijk doen we vijf ingrepen, we hebben het over verkoopbemiddeling, we hebben onderhoudsbemiddeling, we hebben het over sloopbemiddeling, we hebben het over opkopen en slopen en we hebben het over woningruil. Nou van al die ingrepen hebben we een heel aantal uitgevoerd" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Mevrouw Kroom." M. Kroom (raadslid - PvdA): "Wilt u dat even toelichten, dat woningruil. Want dat is het enige wat ik nog niet helemaal snapte." Dhr. T. Adema (): "Ja, daar kom ik straks even op terug. Vindt u dat goed? Ik heb er een sheet van. Wat hier ook goed is om te noemen is dat hier besloten is, 2014 was dus het laatste jaar, om het nog een jaar door te gaan omdat dus blijkt dat we veel meer resultaat halen dan we hadden gedacht, voor veel minder geld dan we hadden gedacht. Nou dat is altijd mooi. Aantal foto’s, sloopbemiddeling, dit is aan de Schoolstraat, oh Schoolkade, ja precies, andere kant ja. Je ziet links zie je nog het kleine boerderijtje ertussenin staan, het verhaal hiervan is dat de buurman hem eigenlijk al gekocht had, de buurman was er eigenlijk helemaal flauw van, het is een ongelofelijk slecht pand en dat verprutst echt zijn uitzicht en die man kon dat eigenlijk kopen van de vorige eigenaar die overleden was voor een hele goede prijs en zat erover te denken eigenlijk het pand maar te slopen, maar het was wel heel erg duur. Er zat asbest in en ingewikkeld. Dus op het moment dat ik aanbelde dacht hij er eigenlijk aan om het ook weer door te verkopen of te verhuren of een beetje, nou ik dacht dat moeten we gewoon niet hebben, dit is de kans om dat pand uit de markt te nemen want het is echt helemaal niks meer. Kijk wat we op dit moment doen is dus ook een bouwkundige keuring van of dat pand dan ook nog waarde heeft. En hier zie je dus dat als je met, even als stichting iets van €5,000,- uitgeeft om die man te ondersteunen het pand te slopen, hij legt er zelf de andere helft bij, is het pand uit de markt genomen en de gemeente neemt uiteindelijk, neemt de bestemming eraf, dus dat er niet meer gebouwd kan worden, en de man heeft gewoon een grotere kavel op deze plek. Dat is de ingreep sloopbemiddeling. Andere ingreep is opkoop en slopen, deze twee panden links is in jullie buurtgemeente in Ter Apel en rechts is

28

aan de Schoolstraat 163. Beide panden hebben we gekocht en zijn nu inmiddels gesloopt. Het is gewoon een kwestie van als we zien dat een pand slecht is dan leggen we contact met de eigenaar, beide waren onbewoond, dan kom je er al snel op dat je het best het pand kan kopen en uit de markt kan nemen. Wat je hier dan ziet is dat eigenaren ook inzien dat het ook niet meer wat gaat worden eigenlijk met het pand. Het rechterpand was eigenlijk van een handelaar, die had dat 5, 6 jaar geleden gekocht op een veiling, nou die had zelf ook al ik ga dat nooit meer kwijtraken. Dus dan kom je ook tot overeenstemming of gewoon, ja uiteindelijk kost het natuurlijk altijd geld, maar nou prijzen waar we allemaal niet heel erg van schrikken. Deze gaat er ook af. Ik had volgens mij vandaag een mailtje dat ze volgende week beginnen. En dit is ook zo’n geval van slopen, bouwbestemming eraf halen, grond verkopen aan de buren, als ze het willen hebben. Want dat is ook, u denkt van ja wat zal die grond dan waard kunnen zijn, kunnen we daar ???? kunnen we grondwaarde onder zetten, maar de buren hebben zoiets van ah man ik heb toch een fantastisch, bijna iedereen bij u heeft al een grote kavel, dus iedereen heeft zoiets van wat moet ik met die grond erbij dat kost me alleen meer onderhoud. Nou de gemeente zegt precies hetzelfde, dus die heeft ook zoiets van wat moet ik met die grond, moet ik daar een parkje maken dan tussen de woningen in, dus je ziet al vaak, we zijn al blij dat de buren het gewoon over willen nemen voor een symbolisch bedrag. Ja, zo werkt het. Dit is zeer recent ja, ja want het dak is er al af volgens mij. Nou hier even terugkomend, de ingreep woningenruil, ik had die vraag al een beetje verwacht natuurlijk. Dit is eigenlijk het verhaal van die woningcorporatie, die zei van wij slopen eigenlijk betere huurwoningen dan er in de koopvoorraad blijven staan. Zou het dan niet mooi zijn om die corporatie van u te ruilen voor een particuliere woning, zodat wij die betere corporatiewoning inzetten, dat die eigenaar van die slechte particuliere woning de beweging maakt naar die betere huurwoning, die kan hij krijgen in een huur vorm of in een koop vorm en dan slopen wij die slechte woning. Dat klinkt heel logisch en dat klinkt ook als een heel mooi instrument en dat is het ook. Wat je hier ziet is, we hebben drie geïnteresseerden in deze, in dit voorstel zeg maar, één daarvan is nu gelukt die heeft de overstap gemaakt naar een huurwoning, twee daarvan die willen graag de overstap maken, maar die willen de alternatieve woning graag als koopwoning terug zeg maar. Wat we eigenlijk, wat we dan eigenlijk als voorstel hebben is richting bank van deze meneer heeft nu een hypotheek met een onderpand, nou ja heel weinig, we hebben niet voor niets dat pand geselecteerd, deze man maakt een beweging naar een beter pand, beter onderpand, dus kan deze meneer of mevrouw dan niet met de huidige hypotheek overstappen naar een andere beter pand, met dezelfde voorwaarden, eigenlijk alleen het adres veranderen, daar ga je als bank op vooruit want je hebt een beter onderpand, maar dan ga je ook als eigenaar er op vooruit met een betere woning. En daar gaat de hele woningmarkt er ook op vooruit. Maar dat is niet mogelijk. Binnen de bankwereld wordt dat gezien als een transactie, als

29

een beweging, en dan worden deze mensen opnieuw getoetst op basis van de huidige regelgeving qua banken en dan zie je dat heel veel inwoners die nu in jullie gebied een koopwoning hebben in de huidige situatie met de nieuwe hypotheekregels geen hypotheek meer kunnen krijgen die in de buurt komt van hun huidige hypotheek. Dus dat is in dit geval is dat een probleem, maar we zijn, ik ga niet alles vertellen erover, maar we zijn allerlei instrumenten aan het uitzoeken om dit mogelijk te maken want volgens ons is dit de sleutel om te komen tot het uit de markt nemen van de slechtste particuliere voorraad. Nou wat valt op tot nu toe. Ik heb gewoon alle panden die we hebben alle informatie heb ik het gemiddelde van genomen en dan zie je dus dat dit op basis is van ongeveer 50 adressen. Dan zie je dat de hypotheek gemiddeld van de adressen die we geselecteerd hebben, €147,000,- is, dat de aankoopprijs ooit, dat kan heel verschillend zijn, of een jaar geleden of tien jaar geleden, €112,000,- was en dat de taxatiewaarde nu, voordat we bezig zijn, €78,000.- is. Deze mensen staan dus de helft onder water. Vaak gaat dat bijna altijd om aflossingsvrije hypotheken. En dit is een gemiddelde, je komt ook hypotheken tegen van €190,000,- tot €200,000,-, met taxaties van €60,000,-. Dat is geen, dat is, kom ik regelmatig tegen laat ik het zo zeggen dat soort verschillen. Als je kijkt naar de ingrepen dan, had ik zonet al onderverdeeld, en eigenlijk bemiddeling en opkopen/slopen. Nou het eerste blokje gaat eigenlijk over bemiddeling en dan zie je dat als je dan de waardestijging van dat pand ziet daar zijn we dus bezig geweest, de ingreep is uitgevoerd, dan hebben we een gemiddelde waardestijging van dat pand zelf van €20.000,- en de waardestijging van de omgeving van €17.000,-. Terwijl de kosten per ingreep gemiddeld €7.000,- zijn en een beetje, waarvan de eigenaar over het algemeen 30% bijdraagt, of in geld of in arbeid. Nou dan staat eronder dat dat +€20.000,- is, ik dacht dat het zelfs +€30.000,- is, als ik even hoofdreken. Maar goed. Feit, wat ik hier eigenlijk mee wil zeggen, zeker met dat onderste blokje, als je kijkt naar de ingreep opkopen/slopen dat kost juist behoorlijk veel geld, als je daar de onderste regel ziet, rendement, dan komt dat op -€50.000,- uit. Nou daar moet gewoon altijd geld bij, bij panden uit de markt nemen. Ook al kopen wij panden best gunstig op toch als je kijkt ook naar wat er uiteindelijk aan van waarde overblijft, dat zei ik net al grondwaarde, waarvan ook nog eigenlijk niemand de grond wil hebben, moet je daar gewoon, dat kost gewoon geld. Dus als je die twee uit elkaar haalt dan zie je die bemiddeling laat gewoon een positief resultaat zien en opkopen/slopen kost over het algemeen geld. Maar dat is niet zo verwonderlijk natuurlijk. Wat valt verder" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Mevrouw Kroom." M. Kroom (raadslid - PvdA): "Rabobank doet er ook aan mee. " Dhr. T. Adema ():

30

"Ja." M. Kroom (raadslid - PvdA): "En ik mag ook aannemen dat de Rabobank ook vaak als hypotheekgever daar dan inzit." Dhr. T. Adema (): "Nou dat helaas niet. Natuurlijk hebben ze heel veel hypotheken hier, maar van de hypotheken die, van de contacten die we hebben, zijn relatief weinig hypotheken Rabobankhypotheken." M. Kroom (raadslid - PvdA): "Want ik dacht anders betalen ze wel dubbel, dan moeten ze a. afschrijven op hun eigen, want jullie kopen het in voor een, nou ja laten we zeggen voor een beperkt bedrag en uiteindelijk ja dan is er een restschuld dus die moeten betaald worden en ondertussen zitten ze ook nog in de stichting dus in feite, dus daar zat ik even over te denken van" R. Plieger (Gemeenteraad): "voorzitter" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Plieger." R. Plieger (Gemeenteraad): "Nou, ze zitten niet in het stichtingsbestuur, ze hebben expres afstand genomen van het plaatsnemen in het stichtingsbestuur er zit alleen iemand van de Rabobank in de raad van toezicht. Om toch even een duidelijke scheiding aan te brengen. " M. Kroom (raadslid - PvdA): "Dus ze zitten er niet met financiële middelen ook in. " Dhr. T. Adema (): "Dat wel." R. Plieger (Gemeenteraad): "Jawel. Ze zitten er wel met financiële middelen in, maar ze zitten niet in het bestuur wat in feite de uitvoering van het geheel doet. " M. Kroom (raadslid - PvdA): "Ja, helder. " A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Maar voorzitter het is wel een beetje vreemd. En overigens ik heb geen belangen verstrengeling en ik ben ook lid van die bank, maar het is toch vreemd dat de banken de regel hebben, en misschien dat anderen daar iets over zouden kunnen zeggen, dat is heel vreemd als toch de waarde van het onroerend goed stijgt en je hebt een vrij hoge hypotheek op je huidige pand en er zou een risico daling zijn voor een bank, en welke bank dat ook is, dan wordt dat maar zo niet overgeschreven, dat is heel raar, dat zegt u heel goed. Dat is op zich heel raar dus er moeten wat

31

andere bewegingen zijn die proberen daar wat verandering in te brengen, want het is goed voor de bank en het is goed voor alle partijen, het is goed voor de ontwikkeling en alleen omdat wij zo’n domme regel hebben bij die banken, om het zo maar eens te zeggen, dan kan dat maar zo niet. Dus het is heel onpraktisch, maar misschien, hebt u ook wel voor geleerd misschien en misschien een burgemeester of zo’n college." Dhr. T. Adema (): "Ja, het klopt dat dat raar is, maar wat u zegt klopt ook, het zijn regels van de AFM dus ook de Rabobank heeft daar gewoon mee te maken. En dat is het probleem, ja. Wat verder opvalt, ik ga gewoon door, ja?" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ja, graag." Dhr. T. Adema (): "Wat je ziet, als ik aanbel is dat er over het algemeen, ik was best wel huivering om aan te gaan bellen, want ik had namelijk een brief gestuurd dat het pand van de eigenaar er best slecht uitzag. Dus ik heb daar ook best wel, we hebben het er best wel lang over gedaan de goede brief op te stellen en vervolgens aanbellen, maar ik, eigenlijk overal werd ik positief ontvangen. En mensen zagen ook bijna overal in dat er inderdaad wel een probleem aan de hand was. En het merendeel van de mensen geeft ook aan daar zelf niet uit te komen, dat is ook echt opvallend. Maar in ieder geval de eigenaar herkende het probleem. eigenaren vergelijken over het algemeen de hypotheek met de huur, als je het hebt over is het dan niet beter in een huurwoning, want onderhoud is dan bijvoorbeeld geregeld, nee dan is de hypotheek die ze nu betalen is eigenlijk goedkoper dan de huur. Ook al is huur inclusief onderhoud. Dat wordt dan niet met elkaar vergeleken. Woningruil is moeilijk tot stand te brengen, nou dat had ik net al verteld, de helft van die doelgroep van de corporatie woont bij jullie dus in een koopwoning, wat je verder tegenkomt is de bewustwording van een realistische woning waarde van de woning is laag. Dus als je het hebt over, als je bij mensen komt en die hebben een hypotheek van €150.000,- / €160.000,- en eigenlijk hun taxatiewaarde is 80 ja dan is dat gewoon shit. En dan, maar wat er dan toch vaak bijgehaald wordt is de WOZ beschikking van de gemeente bijvoorbeeld die zegt van ja jongens die staat op €150.000,- . Maar in principe is dat niet wat er in de markt voor dat pand betaald wordt, ook omdat jou woning specifiek afwijkt van de rest van de straat en de WOZ waarde op basis van gemiddelden wordt bepaalt. Dus het is ook belangrijk je bewust te zijn van de waarde van je woningen dat je ook goede maatregelen kan nemen. Want wat ik ook vertelde is dat veel hypotheken aflossingsvrij zijn waardoor het probleem dus ook alleen maar blijft bestaan. Dat is een, vind ik een belangrijke conclusie uit ons project om die ook even te noemen. Verder kun je die eigenaren indelen in verschillende groepen, het verbaasd jullie misschien niet, maar meer dan

32

30% van de gevallen gaat het om alleenstaande mannen, in veel gevallen gaat het samen met sociale en financiële problematiek. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Mevrouw Kroom." M. Kroom (raadslid - PvdA): "Ja, er stond 30% alleenstaande mannen, is het dan 70% alleenstaande vrouwen?" Dhr. T. Adema (): "Dat zou je wel zeggen ja. Nee, nee, het is, als je kijkt naar, nou het valt mij, dat is wel mooi inderdaad 70% is dan de rest natuurlijk, maar dat zijn over het algemeen gezinnen. Maar wat mij vooral opvalt is dat er een groep alleenstaande mannen is die het gewoon niet zoveel interesseert hoe de woning eruitziet. En dat is ook een reden van verloedering. Communicatie, wij hebben tot nu toe het project behoorlijk stil proberen te houden, bewust, omdat wij in het begin ook zoiets hadden van dit is eigenlijk best ook een mooi aanbod naar eigenaren om, en natuurlijk is het dan ook interessant om je massaal te gaan melden ofzo, maar wij zitten nu echt in de experimentenfase, wij hadden ook zoiets van wij gaan zelf vanuit stichting “de Panne” zelf selecteren en wij gaan ook, tot nu toe hebben we het ook behoorlijk nou stil proberen te houden, en er zijn een aantal artikelen voorbij gekomen vooral in vakbladen en een aantal keren in het Dagblad van het Noorden, waar we vooral de woning in Vlagtwedde in het nieuws is geweest, verder is het redelijk onder de ???? gehouden, maar ik kan u wel vertellen dat er ongelofelijk veel interesse in het land is in dit project en de uitkomsten daarvan. Maar wat is het succes? Wij hebben toch, ja het is toch wel een succes vinden wij, het is wat ik al zei veel resultaat voor weinig geld, weinig geld is dan misschien een beetje een gek woord, maar wel in ieder geval 1,5 miljoen beschikbaar en je ziet dat je veel meer kan bereiken met het geld dan je had gedacht en je ziet dat de ingrepen over het algemeen een positief rendement laten zien. In een aantal gevallen was het zelfs al genoeg om alleen al contact te leggen, gingen mensen zelf aan de slag. Het project draagt in veel gevallen ook bij aan het activeren van mensen, wat wij altijd zeggen en proberen is mensen zelf ook aan de gang te krijgen, dat is ook waarom wij werken met klusteams, klusteams bestaande uit werkzoekende vakmensen, nou dat heeft natuurlijk voordelen voor die mensen die hebben daar een mooi project aan, die mensen die werkeloos op de bank zitten en vaak wel goeie vakmensen zijn. het andere grote voordeel is dat daar meer ruimte ontstaat om samen met eigenaar aan de slag te gaan. Als je een aannemer inschakelt dan is het rats, rats, rats, boem woning klaar en juist door zo’n klusteam ernaast te zetten kan er samen geklust worden en zie je dus dat mensen zelf ook helpen hun woning op te knappen. Verder is het ook opvallend dat heel weinig, er heel weinig zicht is vanuit jullie sociaal maatschappelijke partijen op eigenaren. Als je aansluit in een overleg met alle opbouwwerkers en maatschappelijk werkers in jullie gebied

33

hebben jullie over het algemeen contact met huurders. En dat is logisch want er wordt doorverwezen vanuit corporaties als iemand zijn huur niet betaald of als er problemen zijn, maar in de koopvoorraad is dat veel minder, zijn mensen veel minder in beeld. En dat is eigenlijk onterecht als je kijkt naar de verdeling van inkomens in huur en koopwoningen, wat ik al zei 50% van de mensen met lage inkomens wonen bij jullie in een koopwoning. En het project, nou het project levert maatwerkgericht de helpende hand en lijkt daarmee effectiever dan de harde hand, dat is even mijn beginsheet van handhaving naar handreiking. Waarom een succes? Eigenlijk, we hebben het project laten evalueren door onafhankelijke partijen en de stichting en die hebben een aantal succesfactoren benoemd. Ten eerste dat je als stichting, we zijn een brede coalitie en we zijn onafhankelijk en dat belt anders aan dan als je als gemeente aanbelt, dat merk je ook bij mensen thuis. Ze krijgen een brief waar die partijen onder staan die ik net allemaal genoemd heb, dus dat is toch anders dan alleen de gemeente. De kleine schaal maakt dat er gemakkelijk samengewerkt kan worden met lokale partijen, die twee gemeenten is een mooie schaal om op te werken. En daarnaast een daadkrachtig bestuur en projectleider met bevoegdheden kunnen snel handelen en beslissingen nemen. Hierdoor neemt ook de geloofwaardigheid toe bij mensen, als je aan tafel zit kun je toezeggingen doen, kun je snel waarmaken. Nou een oplegnotitie van die evaluatie wordt u als raad aangeboden op het moment dat die openbaar wordt. Hoe verder? Wat de wethouder net ook al zei; waardebehoud onroerend goed is niet ‘de oplossing’, maar ‘een oplossing’. Een instrument dat bijdraagt aan het voorkomen en wegnemen van de negatieve invloed en het uit de markt nemen van verloederde panden. Nou de kleine schaal in de organisatievorm/ samenwerking is belangrijk om te behouden en ook die onafhankelijke rol. Wat we ook als tip meegekregen hebben uit de evaluatie is om de verbinding te maken met verduurzaming en een betere constructie bedenken voor het borgen van het onderhoud ook op de langere termijn. Want je ziet dat we nu resultaten behalen, nu de negatieve invloed wegnemen, maar het zijn over het algemeen allemaal, of allemaal, in veel gevallen eigenaren waarvan ik eigenlijk verwacht dat ze het moeilijk hebben om het ook van duurzaam te blijven doen. We hebben daar wel een over nagedacht om misschien dat klusteam van werkzoekende mensen uit te breiden tot meer een soort gilde waardoor je wat structureler duurzame aandacht kan besteden aan particuliere woningen waarvan je ziet dat het gewoon moeilijk is voor de mensen om hun woning te onderhouden. Nou om het ook even een plek te geven in jullie totale woningvoorraad, laat ik al deze woonkwaliteitspiramide zien, wij zijn echt bezig in het rooie puntje, echt de panden die gewoon echt slecht zijn, dat is waardebehoud onroerend goed. Wat je ziet in jullie gemeente, eigenlijk in krimpgebieden in het algemeen, is dat die oranje groep eigenlijk veel groter is, dat zijn panden waarvan je nu al ziet dat als je niks doet de komende vijf jaar ze bij de rode top behoren. Maar als je nu ingrijpt en preventief bezig gaat kun je heel veel ellende voorkomen, zowel bij de

34

mensen als ook bij de uitstraling van die panden, dat wou ik hier nog bij vertellen. Goed, dat is het verhaal." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel. Zijn er nog vragen op dit moment. Mevrouw Van der Heide. " G. van der Heide-Van Asselt (raadslid - ChristenUnie): "Gaat u gewoon de hele gemeente door? Ook, want er zijn vele boerderijen die eigenlijk ook nou ja beginnen te verpauperen en zo. " Dhr. T. Adema (): "Ja, we gaan, we hebben en selectiecriteria opgesteld, één van de belangrijkste criteria is dat de omgeving er last van moet hebben. Dat betekend dat er in de directe omgeving in ieder geval panden moeten staan, dus boerderijen selecteren wij eigenlijk niet. Want dat is misschien net zo erg voor het pand of voor de eigenaar, alleen de directe omgeving heeft er minder last van. Dus nou ja, dat is geen technisch antwoord. Meer vragen? " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Nee, volgens mij niet." Dhr. T. Adema (): "Of doet de voorzitter dat. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Normaal gesproken wel. Bedankt voor de informatie. Ik stel voor dat we even gaan schorsen. Ik zie daar een hand, met vijf minuten, ik stel voor dat we om 21.20 uur weer beginnen. " schorsing (): "" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Als iedereen weer zit dan kunnen we beginnen. Mevrouw Schipper is naar huis gegaan, dan weet u dat. Dan wil ik nu het woord geven aan meneer Beck over de Welstandsnota. " Dhr. N. Beck (): "De Welstandsnota Stadskanaal 2015. De wethouder heeft al kort aangegeven wat de aanleiding is geweest tot het maken van een nieuwe Welstandsnota. Dit is de trotse eigenaresse van een kapsalon midden in het centrum van Tilburg meen ik die heel blij laat zien hoe mooi haar pandje is geworden. En als je goed kijkt dan heeft het ook kwaliteit, het heeft beslist kwaliteit, de vraag is alleen of iedereen hier in de buurt daar ook even zo blij mee is. Nu heeft ze dit dus in haar eentje gedaan, ze heeft gewoon op eigen initiatief heeft ze de kwast gehanteerd. En ja dat is eigenlijk ook wel een beetje de hele discussie over welstand, van wat kan de individu doen ten opzichte van het collectief. Eigenlijk zou dit gewoon een initiatief moeten zijn van het collectief, misschien de binnenstad winkeliers of wat er dan ook maar is, maar, dat ze met elkaar naar de raad

35

toestappen en zeggen van wij willen ons centrum opfleuren. En als dan de raad beslist van jongens we willen een ander centrum dan dat historische centrum wat toch wat saai is, ja dan kun je er met elkaar toe beslissen. Het is dus op zichzelf niet zozeer aan de welstand of aan de welstandscommissie om te zeggen van dit is mooi of lelijk of dit kan wel of dit kan niet. Wat de welstands, wat we in de welstand alleen maar doen is eigenlijk toetsen aan het kader wat de raad gesteld heeft. Dus de raad moet in deze eigenlijk aangeven van ja wat willen we met dat centrum, moet dat een historisch centrum blijven of moet dat een heel fleurig centrum worden. In onze welstandsnota staat eigenlijk dit centraal, bouwplan staat hier, je kunt ook bouwwerk lezen, een bouwwerk mag eigenlijk geen afbreuk doen aan de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving. En dan wel gezien vanuit de openbare ruimte of het open landschap. Daarbij zetten we in op behoud van de aanwezige kwaliteiten. De vraag is dan van mag er dan niks veranderen. Natuurlijk er is vernieuwing kan toegepast worden. Alleen bij die vernieuwing moet je wel rekenschap houden, moet je de bestaande omgeving wel respecteren. Wat is hier nou nieuw aan, breuk zeg maar met de huidige nota is wel dat we bouwplannen echt toetsen op die relatie tot die omgeving. De bedoeling is niet dat er hoog academische architectuurlessen worden gegeven, het gaat eigenlijk met name om van wat doet een bouwplan met zijn omgeving. En de tweede breukpunt is wel dat we met name vanuit de openbare ruimte ook het open landschap benaderen, dus op ingesloten achtererven daar bemoeien we ons eigenlijk niet meer mee. Die hoofdregel wordt dan zeg maar uitgewerkt in criteria, nou ik heb hier het plaatje van de kanaalbebouwing die kanaalbebouwing is een belangrijke drager van onze gemeente. En wat zijn nou de specifieke kenmerken daarvan? Dat is feitelijk komt dat op twee aspecten neer en dat is dat die bebouwing haaks op het kanaal staat en het wordt bepaald door bepaalde kleurstelling, met name allerlei variaties op rood en zwart voor de daken. Dat zijn eigenlijk de twee belangrijkste criteria. En zo wordt het in feite, hanteren we in de nieuwe nota met name de algemene criteria voor die vier aspecten die daarboven staan en die worden dan zeg maar voor sommige gebieden die bijzondere aandacht behoeven worden die verder uitgewerkt. En wat ik nou net heb genoemd dat is dus die kanaalbebouwing die dan met name door die nokrichting en de richting van het gebouw en die kleurstelling wordt bepaald. Die criteria daar is natuurlijk nog al eens wat discussie over, die criteria proberen we aan de ene kant zo objectief mogelijk te maken. Alleen je moet je wel realiseren dat iedere situatie is gewoon een unieke situatie. Dus je kunt nooit voor elke situatie een regel bedenken, dat is gewoon niet te doen. Dus die criteria zijn zo objectief mogelijk maar bieden wel ruimte voor interpretatie en die interpretatie die, daarvoor is een rol weggelegd voor de welstandscommissie. Bijvoorbeeld; dit kanaal, en dat staat ook trouwens wel in de criteria, op het moment dat je bijvoorbeeld beschikt over een bredere kavel dan hoef je niet keurig in die voorgevelrooilijn te staan dan mag je ook iets verder naar achteren bouwen. En als je iets verder

36

naar achteren bouwt en je hebt de ruimte dan mag je je woning ook nog een kwartslag draaien of dan ben je ook wat vrijer in je hoofdvorm. Dus dat zijn ook al weer criterium die eigenlijk een verfijning is op de hoofdregel. Alleen je kunt nooit precies aangeven van hoe breed moet je kavel dan wel zijn om dat te kunnen doen. Het hangt natuurlijk van heel veel factoren af, van hoe is die omgeving, hoe breed is dit perceel, hoe breed wordt het gebouw, hoe ver ga je naar achteren. Het is een complex van factoren die dat bepaald en ja dat is eigenlijk een balans die we moeten vinden tussen aan de ene kant objectieve criteria aan de andere kant genoeg ruimte hebben om maatwerk, individueel maatwerk, te kunnen verlenen en vervolgens is daar dan de welstandscommissie met een onafhankelijke deskundige die daar dan advies over geven. Ik kan daar nog wel bij vertellen over hoe het werkt, de ???? architect van de welstandscommissie komt hier één keer in de 14 dagen, dan is er ook spreekuur, daar zit ik zelf ook bij om ook vanuit de gemeente gewoon feeling te houden met van wat er in die welstandsbeoordeling speelt en ook om echt de vinger aan de pols te houden om het niet zomaar als een externe adviseur te hebben die je dan klakkeloos maar adviseert maar ook daarin wel proberen mee te denken. Dat is ook een spreekuur waarvoor we mensen altijd van harte uitnodigen om vooral met schetsplannen al in een vroegtijdig stadium langs te komen en ik moet zeggen het verbaasd mij hoeveel daar gebruik van gemaakt wordt, ja het is natuurlijk alles wel selectief, maar er komen toch elke keer wel een twee à drie mensen langs met bouwplannetjes. En de architecten die wij hebben geraadpleegd voorafgaande aan het opstellen van die nota, onze plaatselijke architecten, die hebben eigenlijk ook allemaal gezegd van we stellen dat erg op prijs. We stellen gewoon de werkwijze op prijs, we vinden het ook belangrijk om een soort klangbord te hebben waaraan we, waar we mee kunnen sparren. Nou dit is dan een voorbeeld van de kanalen bouwen die ingevuld is, we hebben hier als gemeente vier kavels verkocht. Het geeft ook aan dat binnen die regels die ik zei van hoofdrichting en kleurstelling dat er heel veel vrijheid mogelijk is, dat is dus ook het kenmerk van die kanaalbebouwing, als je je maar houdt aan die paar spelregels dan kun je ook heel veel, heb je heel veel vrijheid in je ontwerp. Dit is de bakkerij en dat vind ik wel een mooi voorbeeld van kwaliteit. Het is niet zozeer of je dit nou mooi of lelijk vindt, maar je kunt gewoon zien aan de geleding ,aan die horizontale geleding en verticale geleding die is toegepast aan de raampartijen, maar ook aan het dak overstekje, aan alles kun je zien dat het gewoon zorgvuldig ontworpen is. En op zo’n manier kan ook zelfs zo’n groot gebouw en zo’n groot industrieel gebouw eigenlijk gewoon op een hele passende manier in zo’n kanaalbebouwing staan. Dit plaatje heb ik uit Frankrijk. Het middelste gebouw dat springt nogal in het oog en het ging mij eigenlijk dit om de verhouding tussen het bestemmingsplan en welstand. Als het bestemmingsplan aangeeft dat dat middelste gebouw die hoogte kan hebben dan kan welstand daar helemaal niets aan doen. Dus dan mag dat gewoon zo hoog gebouwd worden. Dus het bestemmingsplan bepaald de

37

bouwregels, de hoogtes, de oppervlaktes, de afstanden tot de zijlingse perceelgrenzen, nou en het is maar net hoever elk bestemmingsplan daarin gaat, maar in feite is dat voor de welstand het uitgangspunt waarmee de toetsing of de beoordeling begint. In hoeverre is dit nou zo’n raar plan? Kun je hier dan als welstand dan wat mee. Daarvoor heb ik het gebouw geknipt en dan zie je dus eigenlijk aan de linkerkant zie je eigenlijk best een redelijk samenhangend gebeuren en dat komt eigenlijk door de kleurstelling en het dak, dak beëindiging, eigenlijk is het rechtergebouw een beetje het grotere broertje van het linkere, terwijl als je het rechtste plaatje ziet, ja daar wordt daar een afwijkende kleurstelling gehanteerd, grote kozijnen die dan ook nog eens met witte rolluiken worden gedaan waardoor het geheel ineens gaat detoneren en zegt van dat past niet meer. Dus als welstand zou je hier adviseren van nou pak dat rechter gebouw aan doe daar iets mee. En ik ben zelf geen architect dus ik ga het niet doen. Je kunt je wel voorstellen van alleen al de kleurstelling dat zou al een stuk verbeteren. Dat zijn dan de grootste, of ja de grootste veranderingen daar heb ik eigenlijk al wat gezegd, maar inhoudelijk je ziet daar links de welstandsnota nog van 2004 liggen dat is een behoorlijke klapper en ik kan me nog herinneren dat Jan Bessembinders daar ook wat tegen zat te kijken van nou moet dat nou zoveel zijn. en dat is zoveel omdat die welstandsnota is opgebouwd uit een hele serie van criteria die je eigenlijk allemaal in samenhang met elkaar moest bekijken. Algemene criteria, gebiedscriteria, objectcriteria, loketcriteria en er zaten ook nog hele uitgebreide beschrijvingen van de gebieden in die op zichzelf wel waardevol zijn alleen is de vraag van wat doe je daarmee. In de welstandsnota 2015 hebben we geprobeerd om de criteria zoveel mogelijk te versoberen en ook één set met criteria te hanteren. En het is wel zo, zoals ik ook al heb aangegeven, we hebben algemene uitspraken en daaronder hangen dan de gebiedsdingen, maar die zijn gewoon heel overzichtelijk gewoon in één set criteria gekomen. Eén set van criteria. Uitbreiding excessenregeling dat heeft met name te maken over het aanpakken van rotte kiezen en dat is dus eigenlijk als achtervang wellicht voor de voortzetting van dat WOG aanpak, van de waardebehoud onroerend goed aanpak, om als achtervang te fungeren op het moment dat er echt onwelwillende eigenaren bij zitten om ze dan toch te kunnen aanschrijven en aanschrijven op welstand is gewoon één van de instrumenten die ook in de bijvoorbeeld de Friese gemeentes met succes is ingezet. En wat ik nog niet genoemd heb, maar dat had ik willen noemen, dat is de ontheffing voor plannen met extra kwaliteit en dat is met name ook om te voorkomen dat alles bij het oude zou moeten blijven, als er echt gewoon plannen bij zitten die gewoon bijzondere kwaliteit hebben maar niet voldoen aan die criteria dan kan onze welstandscommissie ons adviseren om ontheffing te verlenen van die criteria. Nou dat was eigenlijk in een notendop mijn presentatie. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel. Ik zie een vraag bij mevrouw Kroom en bij meneer Pals. Mevrouw Kroom aan u het

38

woord. " M. Kroom (raadslid - PvdA): "Ik heb een paar vragen inhoudelijk op dit verhaal. Even over de excesregeling, daar staat bij B heel nadrukkelijk; ernstige mate van achterstallig onderhoud. En dan wordt er even verder geroepen; aan de buitenzijde geheel of gedeeltelijk in ernstige mate beschadigd. Nou kan het zo zijn dat het pand aan de binnenkant ernstig is beschadigd en dat je dat wel ervaart aan de buitenkant, ik heb wel aan voorbeeld, maar ik heb even geen foto meegenomen, maar ik wil het dadelijk wel even noemen." Dhr. N. Beck (): "Nou de welstand kan niet over de binnenkant adviseren." M. Kroom (raadslid - PvdA): "Nee, maar als je nou als passant wel ervaart van; wow wat een puinbak achter deze….als dus het ruitje stuk was geweest dan had u er wel wat aan kunnen doen, maar nu diezelfde puinbak met de ruiten heel dan kunnen we er niks aan doen. Begrijp ik dat goed?" Dhr. N. Beck (): "Tenzij er constructieve onveiligheid is. Tenzij je op basis van bouwbesluit zou kunnen gaan aanschuiven, maar als iemand er binnen gewoon een puinzooi van maakt kunnen we daar van welstand niks mee. " M. Kroom (raadslid - PvdA): "Ok, nou helder. Dan heb ik dat goed begrepen. Heb ik nog een andere vraag; langs kanaal bij de Schoolstraat is dit project gerealiseerd. Dat waren bestaande woningen. Heb ik het nou goed begrepen, stel nou voor dit plan is aangenomen en die woningen die stonden er niet, dan kan dit soort projecten eigenlijk niet meer plaatsvinden. Klopt dan dit verhaal? Heb ik het goed gelezen?" Dhr. N. Beck (): "Nou dat kan ik zo niet beoordelen. " M. Kroom (raadslid - PvdA): "Nou ja omdat die kappen haaks op het kanaal zijn of evenwijdig aan het kanaal zijn." Dhr. N. Beck (): "nou kijk elk plan wordt natuurlijk op zijn eigen merites beoordeelt. " M. Kroom (raadslid - PvdA): "Jawel, maar we hebben nu richtlijnen gekregen waarin dat allemaal juist duidelijk vermeld staat. " Dhr. N. Beck (): "" M. Kroom (raadslid - PvdA): "Nee, dat is ook juist precies mijn vraag, hebben we het allemaal goed begrepen. Dat dat dus

39

nooit meer opnieuw gebouwd kan worden. En heb ik het ook goed begrepen dat er altijd in rode baksteen gemetseld moet worden? Langs het kanaal?" Dhr. N. Beck (): "Ja, alleen dat kan in allerlei nuances rood zijn. Ja, en dat zag je ook wel aan het plaatje van de Hoofdkade, er zijn gewoon wel alle, van vrij donker tot iets lichter. " M. Kroom (raadslid - PvdA): "Wat ik een beetje mis in het hele verhaal is een richtlijn voor zonnepanelen. En als je nou juist dit project neemt dan zouden die daken uitermate geschikt zijn geweest om daar zonnepanelen op te leggen, maar die moet je niet op alle manieren daar neerleggen want dan wordt het niet echt fraai. Heeft u er wel aan gedacht om daar ook richtlijnen voor te bepalen? " Dhr. N. Beck (): "Nee, nee daar heb ik niet aan gedacht moet ik eerlijk zeggen. Het is wel zo natuurlijk gewoon dat er gewoon ook over de detaillering wel geadviseerd wordt. Maar in principe kunnen zonnepanelen niet tegengehouden worden, dus mensen mogen gewoon zonnepanelen op hun dak leggen en ik heb ook het idee dat er vergunning vrijheid tegenwoordig is, je hoeft daar ook geen vergunning voor te hebben. Het is dan ook de vraag van wat is onze bemoeienis daarmee. Alleen bij nieuwbouw plannen, op het moment dat de mensen dat bij nieuwbouwplannen indienen, dan zou je daar wat over kunnen adviseren, maar het zou nooit een weigeringsgrond zijn denk ik. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Pals." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "De welstandscommissie is, of de welstand, is natuurlijk een hele belangrijke orgaan denk ik binnen de gemeente. We hebben, maar ik ben wel nieuwsgierig naar uw visie over het gebied en vooral onze kanaalvisie over het welstand van gebouwen die langs het kanaal staan, u heeft daar een beetje aan getipt als je een grote kavel hebt dan mag je een beetje naar achteren, me mag het gebouw, maar wat, maar ik vind dat wij hier in de Kanaalstreek typisch veenkoloniale woningen hebben. Ik bedoel echt wat gezichtsbepalend is voor onze streek, wat natuurlijk heel belangrijk is denk ik ook voor vaartoerisme en voor toerisme zelf als je de Kanaalstreek binnen rijd dan kan men een beetje herkennen van hé ik zit hier toch in een specifiek gebied met specifieke gebouwen. Wat is uw visie daar eigenlijk over de komende jaren. Ik bedoel bent u, zit u als een bok op de haverkist dat dat zoveel mogelijk in stand wordt gehouden of bent u daar wat, doet u wat water in de wijn en zegt van nou iedere bouwproject dat mag, maar wat is uw visie eigenlijk over het Veenkoloniaal bouwen. En wat belangrijk is voor onze streek, wat herkenbaar is." Dhr. N. Beck (): "Wat mij vooral aan het kanaal opvalt is dat je de verschillende bouwstijlen in de verschillende

40

bouwperioden heel duidelijk kunt terugvinden. En zo zijn er, natuurlijk mondjesmaat, maar Jugendstil zie je erin terugkomen je ziet soms Amsterdamse school terugkomen je ziet zo al die verschillende bouwstijlen zie je er wel in terugkomen en er zijn natuurlijk ook heel veel gewone woninkjes waar niet zoveel aan te zien is. Ik denk dat het vooral van belang is dat, en dat heb ik ook wel, dat er een vrijheid van structuur is, dus binnen deze criteria en dat is met name richting en kleurstelling, is er een vrijheid van haar structuur mogelijk en dat maakt het mogelijk dat dat lint zich wel gaat vernieuwen. Dus we gaan niet zover dat we zeggen van nee die bepaalde stijlen die moeten, mag je alleen maar bouwen, we zeggen eigenlijk van; nee geef maar vrijheid in bouwstijl, maar hanteer wel een paar kenmerken die, waardoor het kanaal eigenlijk gekenmerkt wordt en dat is namelijk verscheidenheid. Het is met name de grote verscheidenheid, maar wel zo naast mekaar en in dezelfde kleurstelling die het juist zo aantrekkelijk maakt. " K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Dus met andere woorden als het maar rood is dan is het goed. " Dhr. N. Beck (): "En haaks op het kanaal." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "En haaks op het kanaal, ja, ok. Maar voorbeeld als er een woning staat wat ik echt typisch Veenkoloniaalse bouwstijl vind dat zijn woningen en u, volgens mij heeft u er één laten zien, dat zijn woningen met ramen aan de voorzijde met die kleine raampjes in de bovengevel, u weet wel wat ik bedoel, met een rechte gevel, dat is nou typisch iets wat in de Veenkoloniale, dat vind ik Veenkoloniale bouwstijl, maar als er zoiets wordt afgebroken dan vindt u het niet erg dat dat niet weer terugkomt. " Dhr. N. Beck (): "Nou of ik het erg vind dat is wat anders. " K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Nee, nee, nou ja goed vanuit uw vak van welstand." Dhr. N. Beck (): "Voorgesteld wordt om daar niet op te gaan sturen, nee. " K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Nou ja dat vind ik wel heel jammer want ik denk als je met elkaar afspreekt dat je een herkenbare bouwstijl houdt dat is hetzelfde als je in, waarom is Parijs nou zo’n mooie stad, omdat hij allemaal in de kern allemaal prachtige mooie zelfde bouwstijl ongeveer, herkenbaar laten we het maar zo zeggen, en ik vind, maar het zou mooi zijn dat we hier en daar ook zo veel mogelijk naar streven dat we wat vroeger zo beeld bepalend was dat we dat ook een beetje vasthouden en dat kan best in de vernieuwende sfeer, maar dat je toch die stijl"

41

Dhr. N. Beck (): "Maar u bent daar als raad voor om daar met elkaar iets van te vinden natuurlijk" K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Ja, ja, ja, ik zal er ook voor strijden. " Dhr. N. Beck (): "Mijn idee is wel van, dat zou ik als advies willen meegeven, van dat juist de diversiteit door de jaren heen dat dat juist het Kanaal zo aantrekkelijk maakt. En als je over 1000 jaar weer kijkt dan heb je weer andere diversiteit. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Zijn er nog meer technische vragen op dit moment? Mevrouw Zeegers. " E. Zeegers-Koomen (raadslid - SP): "U hebt het steeds over bakstenen, rooie bakstenen, maar er zijn toch ook heel veel huizen langs het Kanaal die gestukt zijn en in een bepaalde kleur zijn geschilderd. " Dhr. N. Beck (): "ja" E. Zeegers-Koomen (raadslid - SP): " Grijs of crème of wat. " Dhr. N. Beck (): "Nou kijk op zichzelf dat als huizen gestukt worden daar kunnen we ook niks van zeggen, we kunnen wel wat zeggen over de kleurstelling. Dus wat wij wel duidelijk in de nota hebben en dat men dat ook " E. Zeegers-Koomen (raadslid - SP): "ja, dat grijs mag niet." Dhr. N. Beck (): "Men ook niet vergunning vrij wit kan schilderen. Natuurlijk staan er een aantal witte huizen in het lint en dat is zo en dat beschouw, dat is gewoon een uitzondering op de regel" E. Zeegers-Koomen (raadslid - SP): "Nou best veel hoor, er zijn er best veel." Dhr. N. Beck (): "Ja, maar we willen dat dus niet meer. We willen niet, dat dat niet toeneemt en ik denk dat ook in de, een kwestie is van communicatie dat we dat ook niet meer toestaan. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Goed, dan wil ik u hartelijk bedanken voor uw bijdrage. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Voordat we naar agendapunt 8 gaan wil ik eerst het woord geven aan de gemeente secretaris,

42

meneer Van der Zanden. " G.J. van der Zanden (Gemeenteraad): "Die overigens een paar woorden uitspreekt over agendapunt 8." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "ja, dat" G.J. van der Zanden (Gemeenteraad): "Dat staat er niet los van. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "ja hoor, nee, u heeft gelijk." G.J. van der Zanden (Gemeenteraad): "Anders klinkt dat zo spannend. Vanavond willen we u wat vertellen over de ontwikkelingen binnen de nieuwe afdeling Dienstverlening en in het bijzonder het KCC. Brigitte Kroon, manager afdeling dienstverlening en Tjeerd Piek, projectleider KCC zullen dat zometeen doen, maar het is misschien wel goed om daar voorafgaande even iets over te vertellen. Want die afdeling dienstverlening en het KCC binnen de afdeling dienstverlening dat staat niet op zich die ontwikkelingen. Het heeft alles te maken met onze organisatie in de loop van de jaren aanzienlijk veranderd is. Zoals jullie wellicht nog wel weten hebben wij onze organisatie de afgelopen jaren eigenlijk getransformeerd in een wat meer compacte organisatie en compact ja eigenlijk op twee manieren, we hebben de afgelopen jaren een stevige bezuiniging georganiseerd waardoor we ook gewoon kleiner zijn geworden als organisatie, minder formatie binnen die organisatie, maar compact ook in het aantal diensten of afdelingen die we op dit moment hebben. We zijn ooit begonnen met een organisatie die bestond uit kleine teams, acht of negen zelfs, acht kleine teams, die allemaal een stukje van zeg maar het publieke domein vorm gaven en daarvan hebben we gezegd van dat kan anders. En laten we inderdaad die kleine teams ombouwen tot grotere afdelingen die ook specifiek een bepaald domein vormgeven. En binnen die organisatievisie die daar onder lag vonden wij het belangrijk om te proberen om iedere afdeling ook echt te oriënteren op de klant die wij uiteindelijk bedienen. We hebben van die acht, negen teams de afgelopen jaren vier afdelingen gemaakt, maar vanavond gaat specifiek over één afdeling; Dienstverlening. Maar misschien wel goed om die andere drie toch ook even te benoemen want die hebben ook heel veel te maken met diezelfde dienstverlening die dan wel gecentreerd is binnen de algemene dienstverlening. Maar sinds dit jaar hebben wij vier afdelingen waarvan de afdeling Ruimtelijke Ordening, Ontwikkeling en Beheer, alles binnen de openbare ruimte organiseert, maar kijk even naar het klantperspectief ook als bijzonder accent heeft het; het Wijkgericht Werken. Een onderwerp wat wij de komende jaren nog verder gaan ontwikkelen en uitbouwen. We hebben ook een afdeling maatschappelijke zaken gemaakt, eigenlijk een samenvoeging van het oude team

43

Samenleving en Werk en Inkomen. En heel globaal zou je kunnen zeggen dat binnen die afdeling het klantperspectief vanuit de decentralisaties is vormgegeven. Zo alles met jeugd, WMO, Werk en Inkomen. We hebben uiteraard ook nog steeds een afdeling die meer intern gericht is, alhoewel binnen die afdeling nou net ook het team Communicatie is vorm gegeven, maar dat is de afdeling Middelen. En daarin hebben we eigenlijk al onze bedrijfsfuncties georganiseerd, ook dat hebben we compacter en kleiner gemaakt, ook daar heeft met name een grote bezuiniging plaatsgevonden in de informatie. En die afdeling Middelen is een samenvoeging van de oude afdeling Middelen ende afdeling Bedrijfsbureau. De afdeling Dienstverlening wordt vanavond belicht en misschien goed om daarbij te zeggen dat het ook nog een proces is waar we eigenlijk aan het begin staan. We hebben vanuit die bezuiniging gezegd van ja dat klinkt heel dramatisch, dat je met minder geld minder mensen probeert je diensten te verlenen, aan de andere kant zorgt dat ook voor een hele grote uitdaging. En die uitdaging die zal met name ook de komende periode binnen de afdeling Dienstverlening nog verder vorm krijgen, want we hebben ook gezegd van het is belangrijk dat wij proberen die afdelingen, het is een rot woord, maar “ lean en mean” te organiseren. En ook daar heel nadrukkelijk vanuit klantperspectief te kijken van hoe gaan we onze werkprocessen inrichten. We hebben gezegd van het moet goedkoper met minder mensen met minder geld, maar het moet vooral ook met behoud van kwaliteit en met een vergroting van stabiliteit, snelheid georganiseerd kunnen worden. Dat organiseren wij van binnenuit, maar tegelijkertijd hebben we ook heel erg gekeken hoe kunnen wij ervoor waken dat dat niet een intern proces blijft, dus wij hebben ook heel erg gezorgd naar middelen om te kijken hoe anderen, liefs onze klanten, ook denken over deze ontwikkelingen. Nou één van de instrumenten die wij daarvoor gebruiken is waar staat je gemeente, ook dat is hier eerder aan de orde gekomen via de website “waar staat je gemeente” zijn wij in staat al op een aantal onderdelen van onze organisatie ook echt een monitor in te organiseren. Binnenkort komt de nieuwe uitslag van “waar staat je gemeente”, maar ik heb al een kleine preview gehad. Het beeld wat we gelukkig daarin wel terugzien is dat we de kwaliteit en dienstverlening gelukkig op een goed niveau weten te organiseren, onze klanten waarderen in rapportcijfers uitgedrukt die dienstverlening, tegelijkertijd zien we in diezelfde monitoring, maar daar komen we later moment op terug, dat er nog heel veel punten zijn waar we als organisatie het nog veel beter kunnen gaan doen. In een verder perspectief heeft alles wat we nu aan het doen zijn ook te maken met de toekomst van onze gemeente. Wij hebben ook gezegd van nou wat er ook gaat gebeuren als het gaat over samenwerken of herindelen, wij vinden het erg belangrijk om te werken aan een organisatie die ook nu al toekomstbestendig genoemd kan worden, maar die ook straks als een opmaat kan dienen voor die samenwerkingen of herindeling, wij willen gewoon een toporganisatie neerzetten. En dat zal met stapjes gaan, wij gaan, ja we zijn dit jaar begonnen met de afdeling

44

Dienstverlening, het KCC, nou dat zal zo meteen verteld worden dat, nou de verbouw hebben jullie natuurlijk al kunnen zien we zijn volop bezig, maar het zal de komende periode ook duidelijk moeten worden of dat ook echt een toegevoegde waarde voor onze organisatie gaat betekenen, wij denken van wel, en nou Brigitte en Tjeerd gaan jullie daar op dit moment iets over vertellen en dan denk ik in de volgorde van Brigitte als eerste. " K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Mag ik misschien, als we toch even moeten wachten, nog even wat aan de secretaris vragen?" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dat mag meneer Pals." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Even over die monitoring “waar staat je gemeente”, hoe ziet dat er in de praktijk uit. Ga je iedere week mensen bevragen? Hoe, kun je daar iets van vertellen want ja tenzij dat er geen tijd meer is, maar" G.J. van der Zanden (Gemeenteraad): "Ja, dat kan ik, maar misschien is het toch beter om even nog te wachten. We komen heel binnenkort richting college met de nieuwe ronde van “waar staat je gemeente”, daarin wordt ook uitgelegd van hoe dat georganiseerd is want het is overigens wel veranderd. De oude enquête zeg maar had een andere opzet dan zoals dat dit jaar gemeend is. Maar daar valt een heel verhaal bij te vertellen en dat komt ook inderdaad richting de raad met een informatiebrief en dan zijn denk ik die vragen beter te beantwoorden. " Mevr. B. Kroon (): "Ik zal er straks ook nog kort iets over zeggen. Vandaag; Dienstverlening KCC. Er staat niet voor niks op deze manier genoemd, het gaat om dienstverlening, maar meer in het bijzonder willen we vandaag jullie iets over vertellen over het Klant Contact Centrum. Het doel voor vandaan is inderdaad jullie meenemen in onze visie op dienstverlening en de manier waarop we dat in de organisatie hebben weggezet op de manier waarop we het hebben ingericht om zo goed mogelijk die dienstverlening ook voor het voetlicht te brengen. Nou ik zal jullie vandaag iets vertellen over de transitie die we daarin hebben gemaakt en de manier waarop de afdeling dienstverlening is ingericht. Ik ben de manager van die afdeling Dienstverlening, mijn naam is Brigitte Kroon. Daarna, ik zal een aantal sheets met jullie doornemen, daarna gaan we echt in op hoe het KCC er uit moet komen te zien, hoe wij ons voorstellen dat het KCC gaat werken en daar zal Tjeerd Piek, onze projectleider, meer over gaan vertellen. Onze visie op dienstverlening die is uitgewerkt in drie kernkwaliteiten, ik zet ze er direct maar allemaal op. Betrouwbaar, transparant en efficiënt. Hoe hebben we dat nou uitgewerkt? Nou betrouwbaar, wij moeten goed bereikbaar zijn, wij moeten onze afspraken nakomen, wij moeten ook volgen of de afspraken die wij hebben gemaakt of dat

45

inderdaad goed geregeld wordt. En een van de dingen is bijvoorbeeld; zijn onze wachttijden die wij willen hanteren zijn die inderdaad binnen de norm. Daarnaast willen wij transparant zijn. een aantal kernwoorden die je hierbij zou kunnen zeggen is dat het onze dienstverlening inzichtelijk en toegankelijk is, maar dat we bijvoorbeeld ook willen zorgen dat wij zaken goed regelen en dat we ook doen wat we ons hadden voorgenomen. Eén van de dingen die wij ons voornemen is de klant zo snel mogelijk te woord staan, dus wij willen bijvoorbeeld bij de telefonie proberen om een klant maximaal maar één keer door te verbinden. Zodat een klant niet iedere keer hetzelfde verhaal moet gaan doen. Mocht dat toch nodig zijn om door te verbinden dan wel warm doorverbinden dus dat betekend dat degene die jou gaat doorverbinden het verhaal gaat doen aan degene aan wie je doorverbind en niet dat de klant zijn verhaal opnieuw en opnieuw en opnieuw moet gaan doen. De derde kernkwaliteit is efficiënt en daarmee moet je denken aan; wij gaan sturen op methoden en kanalen. Het hele concept antwoord, dat is iets wat wij gaan uitvoeren met dit project dat is er natuurlijk op gericht om zoveel mogelijk dienstverlening digitaal te laten verlopen. Digitaal is natuurlijk het meest efficiënt en waar wij voor gaan zorgen is dat het maakt niet uit hoe je bij ons terechtkomt binnen de gemeente of dat nou per post is, per e-mail, fysiek aan het loket of via de telefoon, wij zorgen dat op dezelfde manier onze processen zo zijn ingericht dat je altijd het goede antwoord op dezelfde manier krijgt. Dus dat is het efficiënt sturen op kanalen waar we natuurlijk naar streven is een goede klanttevredenheid, snelheid van afhandelen en zorgen dat we ook het herhaal verkeer zoveel mogelijk beperken, dus zorgen dat die klant in een keer het juiste antwoord krijgt. Wat we de laatste jaren hebben gezien is dat er soms gebeld werd en dat er niet direct de juiste persoon aan de telefoon kwam, dat de vraag niet beantwoord kon worden en dat gevraagd werd om terug te bellen. Dat zijn allemaal dingen waar een klant natuurlijk niet op zit te wachten dus dat zijn dingen die wij echt gaan aanpakken met de komst van ons nieuwe KCC. Ons uiteindelijke doel, ik moet eerst nog even iets anders zeggen. Klantgerichtheid, want dat is natuurlijk het allerbelangrijkste, wij zijn er voor de klant, wij willen de klanten goed mogelijk bedienen en de klantgerichtheid is ook de optelsom feitelijk van die betrouwbaarheid die transparantie en efficiëntie. Ons doel is om onze dienstverlening zowel intern als extern steeds verder te verbeteren en de organisatie wijziging die wij daaraan die we daaraan hebben gedaan die moet daar ook aan bijdragen. Dus vandaar ook dat er met de komst van die nieuwe afdeling Dienstverlening een bijdrage wordt geleverd om dit doel zeg maar te gaan bereiken. En dan kom ik nu op de afdeling Dienstverlening. Afdeling Dienstverlening, daarin zijn verschillende teams samengevoegd. Als derde staat er genoemd, daar begin ik dan maar even mee, dat is de ICT. Dat betreft systeem en applicatiebeheer, dat draagt natuurlijk bij aan de benodigde technische infrastructuur die je nodig hebt om digitaal een aantal zaken goed te kunnen regelen. Daar links van staat het team Documentaire Informatie Voorziening. Dan heb je het over het aloude archief,

46

maar dat is tegenwoordig ook steeds meer een digitaal archief, omdat we steeds verder gaan met de digitalisering zorgen dat de gegevens op een juiste manier zijn opgeslagen, dat is belangrijk, maar misschien nog wel veel belangrijker is dat de gegevens op een juiste manier worden ontsloten, dus dat ze goed toegankelijk zijn en dat ze dus op de juiste plekken bereikbaar zijn. niet alleen intern, maar ook voor extern onze bewoners. Dan helemaal rechts staat het team ondersteuning, dat bestaat uit twee onderdelen, het ene onderdeel is het secretariaat, wat vooral intern ondersteund, maar ook het bestuur ondersteund. En het tweede, groep kun je eigenlijk daarvan noemen, dat is het adviesteam, er zijn een aantal adviseurs en die houden zich bezig met de informatie dienstverlening. Zij zorgen ervoor dat de randvoorwaarden, waaronder wij die informatie dienstverlening goed kunnen verlenen dat die in orde zijn. en dan moet je denken aan een stukje kwaliteitszorg en informatie beveiliging, een heel hard item natuurlijk de laatste jaren eigenlijk al, maar ook het hebben van goede procesbeschrijving, het zorgen dat de systemen goed werken, dat ze goed gekoppeld zijn en de juiste voorwaarden daaromtrent regelen. En dan kom ik op het klant contact centrum, het team KCC, waar we vandaag ook wat dieper op in zullen gaan, dat team omvat de meeste loketfuncties en dienstverleningskanalen plus het onderdeel Burgerzaken. Waarom zit burgerzaken hier bij in, burgerzaken zit hier bij in omdat burgerzaken natuurlijk de meeste contacten heeft met onze burgers als je zeg maar kijkt naar het aantal contacten wat de gemeente heeft en je gaat dat toespitsen op de terreinen waar het dan om gaat dan is burgerzaken met zijn paspoorten, rijbewijzen, nou u kent dat wel natuurlijk, een van onze toppers. Ik ben heel blij dat we met de komst van de nieuwe afdeling en het nieuwe team KCC ook gekozen hebben voor het aanstellen van een teamleider, binnen het team KCC, wij zijn een hele platte organisatie, dat betekend dat wij eigenlijk onder de manager wel een aantal teams hebben, dat geldt ook voor de andere afdelingen, en in de meeste gevallen wordt zo’n team inhoudelijk aangestuurd door een coördinator, op een aantal bijzondere teams is een teamleider geplaatst en dat kan zijn vanwege de specifieke omstandigheden of omdat het team heel erg groot is of op verschillende locaties werkzaam is. In dit geval is ook gekozen voor een teamleider, daar ben ik heel blij om, die is per 1 januari in dienst gekomen, hij zit op de tribune; Harold Zijlstra. Misschien kan hij even een rondje lopen. Ik zei net al dienstverlening is ons bestaansrecht en als je dan ziet, als je dan ziet dan zou je het klant contact centrum eigenlijk als een soort toegangspoort moeten zien, het plaatje geeft het ook een beetje grafisch weer, de klant heb je aan de linkerkant, maakt niet uit via wat voor kanaal die klant bij ons komt, die wordt toegeleid naar het KCC. In het KCC gaan we proberen de vragen zoveel mogelijk direct te beantwoorden, dan wel de klant op de juiste manier door te verwijzen en/of door te geleiden in de meeste gevallen zal dat zijn naar onze backoffice. Ik zei al het maakt op zich niet uit hoe je bij ons binnenkomt, wij doen dat op dezelfde manier, processen zijn ook zo ingeregeld. Zit je een keer, als het KCC de vraag niet direct kan

47

beantwoorden is natuurlijk belangrijk dat die klant wel een antwoord krijgt dus we zorgen dat de overdracht zich, zeg maar richting de backoffice, dat die goed gebeurt, hier staat het woord backoffice eigenlijk zou ik misschien moeten zeggen; specialist. Want we hebben natuurlijk in de backoffice een heleboel specialismen ondergebracht en dan is backoffice misschien wel geen goed woord. Waar je dan aan moet denken dat zijn de afdelingen die de, bijvoorbeeld de vragen, of de aanvragen in behandeling nemen voor bijstand en dat soort zaken. Eigenlijk kom je daar weer opnieuw bij een soort frontoffice want daar komt de klant dan uiteindelijk goed terecht. Dus hier staat backoffice, maar misschien is specialist een beter woord. Om het KCC vorm te gaan geven zijn we zo’n, nou tussen de 2 en 1,5 jaar hebben Tjeerd en ik bekeken, zijn we al eigenlijk al zo lang geleden begonnen met gaan bedenken hoe dat zou moeten. Er moet heel veel gebeuren om zo’n klantcontact centrum op te zetten, vandaar ook dat dat gebeurd is in de vorm van een project. We hebben hier korte projectopgaven gezien, nou burgemeester en wethouders en uiteraard opdrachtgever geweest daarvoor. En de gemeente secretaris is de ambtelijke opdrachtgever. Daaronder staat een rood/blauw blokje dat staat voor de transitie manager, dat was mijn collega Albert Harm Grooten, die heeft in eerste instantie dit project getrokken, daarnaast het blokje transitiemanager ENUK, ENUK dat is de elektronische nationaal uitvoeringsplan, dat gaat heel sterk in op de digitalisering van eigenlijk alles wat met overheid te maken heeft, daar zat ikzelf nogal stevig in ook vanuit mijn eerdere positie als manager van het bedrijfsbureau. Daaronder de projectleider, en de projectleider die in dat blokje staat nou die staat hier in levende lijve dat is Tjeerd Piek. Project secretaris hadden we nou dat is niet meer dan administratieve ondersteuning geweest en daarnaast waren een aantal deelprojecten benoemd; klanten, producten en diensten. Producten en diensten een hele belangrijke, binnen de gemeente hebben we iets van 350 verschillende soorten producten en diensten gedefinieerd, dat zijn er nogal wat en om daar goed zicht in te krijgen en ook om daar greep op te houden, digitale greep op te houden, is die deelprojectgroep gekomen. Een deelprojectgroep werkprocessen en werkinstructies, nou die moest dus ervoor zorgen dat de processen gestroomlijnd werden, dat konden we niet voor die 350 allemaal doen in de afgelopen periode en hebbe daarin gekozen om voor een kleine 40, meest gebruikte processen of meest aangevraagde diensten om het daar voor te gaan uitwerken. Dan een deelproject informatievoorziening en ICT, een hele belangrijke want juist ICT is in dit geval onze ????, daar zit alle digitale informatie in en daar moeten wij straks ook op het moment dat we klanten te woord staan op kunnen vertrouwen. En als laatste middel bedrijfsvoering, dan moet je aan alle randvoorwaarden denken, financiën maar ook huisvesting en dat soort zaken. Ik ga er zometeen nog nader op in. Het project nadert eigenlijk op dit moment een beetje zijn einde, we zien er wordt druk gebouwd, we zijn met gesprekken bezig en zometeen wordt het project afgerond en dan wordt het helemaal overgedragen aan de staande organisatie,

48

maar eigenlijk is dat een beetje een vloeiend proces omdat we natuurlijk vanaf 1 januari al wel met de afdeling dienstverlening en met team KCC zijn begonnen. Per 1 april gaan we echt van start. Wij hebben de afgelopen periode heel erg druk gewerkt aan het plan hoe willen wij nou onze klanten straks te woord staan, hoe vinden wij nou dat het KCC zou moeten gaan werken, dat is gewoon een hele belangrijke geweest. En het leuke van het project vond ik zelf dat door dat wij zo goed hebben nagedacht met heel veel verschillende mensen over hoe wij zouden willen dat het KCC zou moeten gaan werken dat wij dat ook in de huisvesting terug hebben kunnen laten komen, dus eigenlijk als de verbouwing straks helemaal klaar is dan kun je ook in de fysieke vorm zien hoe wij dat idee van het KCC hoe wij dat ook fysiek hebben vorm gegeven. Personeelsbezetting, ik zei net al we zijn druk bezig met sollicitatiegesprekken ook voor een aantal interne kandidaten, mensen die op een andere functie hebben gesolliciteerd, dus dat daar zijn we mee bezig. Frontoffice functies, die zijn geclusterd en uitgewerkt staat daar, dat is een mooi woord voor hoe vinden wij nu dat wij aan de voorkant onze klanten moeten gaan opvangen. Dus niet alleen in de vorm van de telefonie, maar ook in de vorm van, wat straks nieuw is, een gastvrouw/gastheer functie, dan hebben we niet meer de receptionistes die achter hun desk zitten, maar wij hebben gastvrouwen of gastheren rondlopen die klanten opvangen en proberen ze op de juiste manier te woord te staan, misschien al direct te kunnen helpen of ze op de juiste manier door te geleiden verder het gebouw in. Telefonie is opgepakt, ik zei net al af en toe hebben wij van die nare ervaringen dat de telefoontjes bij ons niet goed binnenkomen, niet goed worden doorverbonden, op de verkeerde plekken terechtkomen. Wij hebben gemeend om juist die telefonie veel meer zelf te gaan doen. We hadden natuurlijk een beperkte eigen telefonie hier in huis en de telefoontjes die we zelf niet konden doen gingen over naar Pricon. Pricon ving dan die telefoontjes voor ons af, maar we merken toch dat zo’n organisatie op afstand niet precies weet wat hier allemaal speelt, niet precies de juiste mensen te pakken krijgt of, daar hadden we veel problemen mee. Dat is een van de eerste dingen waarvan wij hebben gezegd dat gaan wij veel meer gewoon in eigen beheer doen, wij willen eigen mensen aan de telefoon hebben die weten wat hier speelt, die de juiste doorverbindingen kunnen doen. Nou dan hebben we de producten, ik zei net al er zijn wel meer dan 350 producten en diensten. Die hebben we nog niet allemaal helemaal tot in detail uitgewerkt en dat hoeft ook niet. Wat we wel hebben gedaan is daarin een splitsing maken. Welke producten worden nou digitaal, heel veel aangevraagd al via de website, daar zijn we aan het verbeteren en aan het uitbreiden. Welke 40 producten of 39 zijn het meest voorkomend, die hebben we ook netjes uitgewerkt. En we hebben van een aantal producten en diensten bedacht wat zijn nou producten en diensten waar mensen vaak voor komen hier in het gemeentehuis die relatief eenvoudig zijn en wat zou dan mooier zijn om die direct eigenlijk al aan de voorkant van het gemeentehuis te kunnen gaan afhandelen. Die producten hebben we

49

benoemd en die komen in de snelbalie. En je moet het zo zien dat er straks vooraan in het gemeentehuis niet alleen de gastvrouw/gastheer hebben rondlopen die de klanten opvangen, maar hebben die bijvoorbeeld een vraag die je ook heel gemakkelijk digitaal zelf zou kunnen afhandelen dan hebben wij daar computers staan waar mensen dat zelf kunnen doen en als mensen dat niet zelf kunnen doen dan helpen wij ze om het zeg maar toch alsnog digitaal te kunnen gaan aanvragen. Zijn mensen heel snel klaar en het helpt ons ook want zo’n digitale aanvraag kost natuurlijk per saldo veel minder tijd dan dat iemand moet wachten en naar een loket moet en misschien een afspraak moet maken enzovoort. Dus dat hebben we, dat bedoel ik ook net, met een stukje huisvesting daar kun echt al in zien dat we er op gericht zijn om mensen zo snel en adequaat mogelijk te helpen. Ik zei net al meer producten en diensten worden digitaal aangeboden, die 350 daar zijn we nog niet, maar gaan langzamerhand gaan we wel steeds verder om dat te gaan doen. Vorig jaar oktober hebben wij in het kader van; “waar staat je gemeente .nl” een klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Dat doen we elke 2 jaar en deze is heel bewust vorig jaar oktober gedaan ook om zeg maar een soort nulmeting te hebben voor het KCC, toen hadden we het KCC natuurlijk nog niet om te kijken van wat vinden klanten nu van onze dienstverlening en het mooie daarvan is dat we met die uitslagen natuurlijk gaandeweg, want zo’n klanttevredenheidsonderzoek wordt in principe elke 2 jaar gedaan, dat we dan zeg maar ook een ijkpunt hebben dat we over 2 jaar kunnen zien hoe we er dan op dat moment voor staan. Nu is het niet zo dat wij gaan starten met het KCC en vervolgens 2 jaar lang denken van nou we zien over 2 jaar wel wat het klanttevredenheidsonderzoek gaat zeggen, bepaalt niet. Wij hebben in het KCC, doordat wij daar een systeem voor gaan, een klantcontactsysteem gaan gebruiken waarin we ook gaan monitoren zelf hoe wij het doen. Worden afspraken nagekomen, wordt er teruggebeld als wij zeggen dat er teruggebeld gaat worden, worden zaken tijdig afgehandeld, gaan we allemaal zelf monitoren en uiteraard gaan wij op het moment dat dingen niet goed gaan daar ook direct achteraan om het te gaan verbeteren. Dus dat gaat vanaf dag 1 al gebeuren, wij gaan niet wachten tot over 2 jaar de uitslag van het nieuwe klanttevredenheidonderzoek er is. Een andere belangrijke is dat we een nieuwe klachtenregeling aan het ontwikkelen zijn, dat hebben we nog niet helemaal klaar, maar daar zullen wij binnenkort, over enkele maanden verwachten ik, ook bij u in de raad over terugkomen. Ik zei net al het klanttevredenheidsonderzoek vorig jaar oktober hebben we dat gedaan, ook daarvoor kenden wij natuurlijk klanttevredenheidsonderzoeken. Eigenlijk hebben we het altijd goed gedaan. Onze inwoners zijn altijd behoorlijk tevreden over de kwaliteit van de dienstverlening. Dan moet je denken aan ruime zevens, 7,4/7,5 dat zijn het soort cijfers wat wij gehaald hebben. Wij verwachten niet dat door de komst van het KCC dat cijfer heel erg zal gaan stijgen, want 7,5 of 7,4 dat zijn gewoon voor dienstverlening al hele goede cijfers. Nou dan kun je zeggen van waarom doe je dit dan allemaal als je toch niet verwacht dat het beter

50

zal gaan. Nou stilstand is in ieder geval achteruitgang, dus dat moeten we niet hebben. En wat je ook ziet is dat onze inwoners ook steeds meer van ons verwachten, dus om datzelfde cijfer te kunnen blijven halen moeten wij meer leveren, in de hele wereld om ons heen zie je steeds meer digitaal er is steeds meer mogelijk wil je een pakje dat komt ook `s avonds laat bij je thuis, daar wordt op ingespeeld dat verwachten inwoners ook van ons. Dus wij moeten verbeteren, vooruitgaan om ook überhaupt diezelfde cijfers te kunnen blijven halen. Dus we gaan het goed monitoren, we krijgen een klachtenregeling en dat levert ons ook input om te gaan kijken waar loopt het nou of niet goed waar kunnen we nog verder op verbeteren. " F. van der Heide (raadslid - ChristenUnie): "Voorzitter." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ja" F. van der Heide (raadslid - ChristenUnie): "Ik had een vraagje over de dienstverlening die dan uitgebreid gaat worden. Zijn er voorbeelden van te noemen of loop ik vooruit op de zaken. " Mevr. B. Kroon (): "Ik probeer het algemene verhaal te vertellen en collega Tjeerd gaat wat dieper in over wat we precies in het KCC gaan doen. Dus wellicht wordt de vraag zometeen beantwoord, zo niet dan kom er op terug. Ik zei net al; waar staat je gemeente.nl. Daar komen we, de uitslagen zijn er al wel maar die moeten nog geanalyseerd worden dus daar komen wij nog op terug ook met onze informatie richting de raad. Ik zei net al we moesten natuurlijk een heleboel doen de afgelopen periode, dat hebben we ook gedaan. Een aantal zaken zijn klaar en een aantal zaken nog niet, per 1 april gaan we in ieder geval wel met de eerste onderdelen aan de slag en langzamerhand schuiven we dan de zaken die we nu nog niet helemaal voor elkaar hebben die schuiven we in tot op een gegeven moment we echt helemaal volop in de running zijn. We moeten wel blijven investeren zoals wij dat de afgelopen 1,5 jaar hebben gedaan daar moeten wij mee door blijven gaan, zowel in de mensen, dan heb je het over cultuur, want je kunt van alles en nog wat regelen maar als ik met jou de afspraak maak dat jij zult gaan terugbellen en je doet het niet ja dan krijgt die klant geen antwoord, dus dat is ook een stukje cultuur dat je zelf ook het gewoon in je genen hebt zitten dat jij er wel zit voor die klant van ons en dat jij het goede antwoord gaat geven, dat je je houdt aan de afspraken, dus cultuur, kennis en kunnen. Heel belangrijk. En ik wil wel een antwoord, maar ik wil ook graag het juiste antwoord. Om dat te kunnen doen hebben wij tijdelijk extra capaciteit binnen het KCC in de frontoffice. Waarom? Wij moeten gewoon nog een heleboel dingen doen qua het installeren van onze eigen mensen, qua leren werken met alle nieuwe applicaties, dat staat ook bij het stukje infrastructuur, er is nogal wat nieuwe software, dat moet

51

ook allemaal gevuld worden mensen moeten opgeleid worden. Er zijn een aantal mensen die komen van een specifiek loket, dus dat waren specialisten, in de nieuwe frontoffice worden mensen generalisten. Dat betekent dat je dus van meerdere disciplines antwoorden moet kunnen geven, dus je moet meer weten. En daar moet best fors op geïnvesteerd worden om dat niveau goed te krijgen. Procesoptimalisatie, Gert Jan noemde dat ook net al eventjes. Wat we natuurlijk doen is kijken hoe kunnen wij zo goed efficiënt mogelijk de vragen beantwoorden en zorgen" K. Pals (fractievoorzitter - D66): "voorzitter" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ja, meneer Pals." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Ja, het triggert me toch hoor die opmerking want u zei; mensen worden van specialist generalist. " Mevr. B. Kroon (): "Ja, in de frontoffice." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "ja, ja, dat snap ik, maar is het niet, maar hoe monitoor je dat, want ik kan me voorstellen als je generalist bent en je wordt dan een, of een specialist bent en je moet generalist worden dan lijkt me dat nog wel een hele opgave eerlijk gezegd als je, maar hoe monitort u dat. Bent u niet bang dat mensen met een verkeerd antwoord naar huis gaan straks? of" Mevr. B. Kroon (): "Nee, nee, dat zal ongetwijfeld een keer gebeuren, maar daar ben ik eigenlijk niet bang voor. We doen dat op verschillende manieren. We hebben nu een aantal mensen vanuit verschillende disciplines, die komen nu samen in de frontoffice, die mensen zijn elkaar nu aan het inwerken. Dus dat doen we zeg maar onderling. Een tweede hele belangrijke is de producten- en dienstencatalogus die wij zeg maar digitaal gaan maken, dat betekend dat wij een digitale onderlegger hebben en daar zijn we nu heel druk mee bezig om dat te vullen, we hadden natuurlijk al heel veel informatie, onze huidige receptie dames wisten ook al heer erg veel. Pricon had een hele onderlegger van allerlei informatie, dat brengen we nu allemaal bij elkaar, dus dat betekend dat bij het beantwoorden van vragen onze medewerkers een beroep kunnen doen via de zoekfunctie in die producten- en dienstencatalogus en daar krijg je dus de antwoorden uit. En kom je erachter dat je een bepaald antwoord niet weet of niet kunt geven dan kunnen we naar de specialisten in de backoffice en daar hebben we afspraken mee dat we zeg maar dan informatie vanuit de backoffice, als dat mogelijk is, want het moet dan wel om algemene informatie gaan, die gaan we dan invoegen in de producten- en dienstencatalogus zodat we daardoor zeg maar

52

kwaliteit van die digitale informatie nog verder kunnen verbeteren. Dus stapje bij stapje zorgen wij dat wij digitaal een goeie onderlegger krijgen op basis waarvan we de juiste antwoorden kunnen verstrekken. " K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Voorzitter. Betekend dan dat u een helemaal een proces inricht op een Q&A proces of" Mevr. B. Kroon (): "Nou nee, maar dat zit er wel bij in. Dus we zijn ergens mee begonnen en vervolgens ga je dat verfijnen ook met inderdaad veel gestelde vragen en antwoorden. Ja. Even kijken waar ik ben gebleven. Proces en infra, ja, we moeten dus investeren in dat procesmanagement en ook in infrastructuur om onze medewerkers de juiste middelen te geven om hun werk zo goed mogelijk te kunnen doen. Via, ik zei het in het begin van het verhaal al, het maakt niet uit of je een brief stuurt, een e-mail of je hier bij het loket komt of je stelt een telefonische vraag, het antwoord moet in alle gevallen op dezelfde manier gegeven worden. Huisvesting. Nou u heeft gemerkt, we zijn ontzettend druk aan het verbouwen, we liggen nog steeds mooi op schema, rond 1 april zal dat allemaal zijn beslag krijgen als het allemaal zo blijft doorgaan als dat het nu gaat. Ik kan mij heel goed voorstellen dat u geïnteresseerd bent in hoe het er straks allemaal uit gaat zien en het lijkt mij heel erg leuk om als het klaar is en we zijn zover om dan voor jullie een rondleiding te verzorgen in het nieuwe KCC. Dan kunnen we ook meer vertellen over de ideeën daarachter. Mocht daar behoefte aan zijn dan hoor ik dat graag. " F. van der Heide (raadslid - ChristenUnie): "Bij deze heel graag. " Mevr. B. Kroon (): "Nou dan gaan we dat regelen. Ik zei net al wij moeten nog een heleboel doen. Maar er staat ook al een heleboel en vandaar dat ik mijn collega Tjeerd heb meegenomen en hij zal ons wat meer gaan vertellen en nog wat dieper ingaan op wat is het KCC nu precies. Tjeerd." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank je wel. " Dhr. T. Piek (): "Dank je wel Brigitte. Gezien het late tijdstip beperk ik mij zoveel mogelijk tot wat er nou echt gaat veranderen want er is al heel veel verteld. KCC dat is nou gewoon het punt, het centrale punt, waar burger, instelling en bedrijf binnenkomen bij de gemeente en waar alle kanalen zijn ondergebracht. Het verschil met nu; als je beneden kijkt zie je nu receptie en we doen een stukje telefonie, we doen straks alle telefonie. De receptie is er straks weer en we hebben ook straks het digitale kanaal ondergebracht in het KCC en ook de post. Dus alle kanalen komen samen en dat doen we omdat we de regie willen houden op de klantvraag. We moeten groeien, 2017 willen we

53

toch graag, dat is ons doel, 80% van de eenvoudigere vragen in het KCC beantwoorden, de routinematige vragen, en wij proberen, dat zei Brigitte ook al, te sturen op de digitale kanalen. Een eenduidige ingang voor de klant en dan moet u zich voorstellen dat eigenlijk die frontoffice, het KCC, doet grote aantallen routinematige vragen, die 80%, en de backoffice is er voor de diepgravende nou moeilijker problemen. We willen het liefst de klant in één stap helpen. Nou de items, belangrijke zaken van het KCC, zijn al genoemd. Gastvrouw, snelbalie, telefonie en burgerzaken. Waarom burgerzaken onderdeel van het KCC? Daar gaan 75% van alle klanten naartoe, er komen ongeveer ik denk een 32.000 klanten hierzo jaarlijks in het gemeentehuis en dat gedeelte gaat dus naar burgerzaken. We hebben geen aparte balies meer opgericht voor iets anders dan burgerzaken, maar daarvoor hebben we dus de snelbalie in het leven geroepen omdat wij gezien de aantallen mensen die naar de andere balies gaan de bezetting niet goed konden regelen. Nou telefonie gaan we dus weer zelf doen. " K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Voorzitter." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Pals." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Telefonie gaat u zelf doen. U weet dat telefonie nou ja dat is natuurlijk altijd die, het juk van iedere organisatie. Want die telefonie hoe moet ik me dat voorstellen, 24 uur per dag in de lucht of " Dhr. T. Piek (): "Nee, op dit moment is het zo dat we eigenlijk met drie telefoonnummers met de gemeente kunnen bellen en wij willen het meer eenduidig maken. Eén centraal nummer, 631631, de servicelijn heb je dan nog en je hebt nog de lijn van de ODG voor, een omgevingsdienst voor milieuklachten, bouwklachten. Wij willen alles samen laten komen in dat centrale nummer, zodat het duidelijk is voor de klant en mocht het zo zijn dat er voor een spoedkwestie doorgeschakeld moet worden dan hebben we daar de ODG bereid voor gevonden om dat dan na kantooruren op hun te nemen. Maar wel één ingang en ook 14+ gaat werken of werkt al bij deze gemeente, dat is het landelijke systeem voor het bereiken van de gemeenten, 14+ netnummer. Nou als u kijkt naar een plaatje….Was het voldoende op uw vraag?" K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Nee, nee, ik zeg; maar dus eigenlijk ben je 24 uur per dag" Dhr. T. Piek (): "we zijn wel 24 uur per dag bereikbaar." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Ook in het weekend en dat soort dingen."

54

Dhr. T. Piek (): "ja" K. Pals (fractievoorzitter - D66): "ok" Dhr. T. Piek (): "Als je kijkt naar dit plaatje dan is eigenlijk de filosofie achter het KCC dat we in zo min mogelijk stappen de klant willen behandelen, bedienen en eigenlijk kom je niet in het gemeentehuis en blijf je buiten als je gebruikt maakt van het digitale kanaal, dan kun je vanuit huis zaken doen. De volgende stap is dat je bij de balie terechtkomt, de snelbalie, en niet zoals nu van de receptie naar een andere balie, maar veel dingen willen we hier gewoon vooraan kunnen doen. Een derde stap is dat je toch wat moeilijke producten afneemt, rijbewijs, paspoort. En een vierde stap is dat je een spreekkamer of een spreekbalie gebruikt en dan nou laten we zeggen een bouwplan gaat bespreken zoals de spreker van de welstandsnota dat al aangaf. Even kijken, hoe werkt ons KCC verder? Nou als wij niet een vraag direct kunnen beantwoorden zei Brigitte dan schakelen wij de backoffice in dat doen we met een telefonische terugbelnotitie. We willen meer sturen op het digitale kanaal, willen we niet verplichten, we willen de mensen ertoe verleiden doordat makkelijk te maken, maar ook bijvoorbeeld als je een afspraak gaat maken waar we een module voor krijgen dat je dan toch even gewezen wordt op het feit van u kunt het product ook digitaal afnemen. Dus we gaan het niet verplichten. Hier ????????? die servicelijn opvolger wat het ODG dus overneemt. Wat we ook gaan introduceren, dat is een nieuw middel, wat ook al eens een keer in de raad dacht ik de revue heeft gepasseerd, de zogenaamde “Buitenbeter App”, waarbij mensen die steeds meer beschikking hebben over een smartphone dat ook heel makkelijk ter plekke kunnen doen met een GPS plaatsbepaling en een fotootje erbij. Dat is ook kanaalsturing op het digitale kanaal. En als we kijken naar dit plaatje van wat gaat er allemaal nog meer veranderen, iedereen kent tegenwoordig de zogenaamde hybride auto, nou wij gaan hybride werken, bij een hybride auto heb je twee keuzes; brandstof of elektrisch. Bij ons is dat natuurlijk heel wat anders. Je hebt inlopen of op afspraak. Die twee methodes gaan we introduceren zoveel mogelijk `s ochtends inlopen en `s middags op afspraak. Een afspraak kun je doen met een module en dan kies je product, datum, tijd en dan heb je direct een afspraak bij de gemeente. We gaan ook iets eerder starten, dat is ook een wijziging, we gaan om 08.00 uur beginnen en 17.00 uur stoppen. Dus je kunt wat eerder voor het werk aan naar de gemeente toe of desnoods na het werk. En vrijdagmiddag is die snelbalie voor in de hal ook open, dus lichte producten kunnen we dan ook geven. " K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Voorzitter."

55

I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Pals." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "En gaat u zaterdags ook open." Dhr. T. Piek (): "Zaterdags gaan wij niet open. Het is wel ?????? besproken. Men moet zich voorstellen, naar mate je de tijd van openstelling veel groter maakt, dan lijkt het heel cliënt gericht, maar dan wordt de spoeling qua ambtenaren dunner en dan heb je misschien niet zoveel kans dat je de juiste ambtenaar tegenkomt, dus er zit ook een bedrijfseconomische aspect aan en de kosten worden doorberekent in producten dus die moeten ook niet te duur worden. Als we kijken naar het digitale kanaal, dan is ook die selfservice in die, nou u ziet daar die tafeltjes met die pc’s, daar kun je inzien in bestemmingsplannen, maar je kunt ook een digitaal product aanvragen met behulp van de daar aanwezige medewerkers van de gemeente. Daar zie je toch dat als je kijkt naar een voorbeeldproduct, de verhuizing, dat die in 2013 al 60% digitaal werd gemeld bij de gemeente, dus kennelijk is er toch een behoefte. De snelbalie, ook al diverse keren genoemd. We hebben telefonie en receptie nu gesplitst omdat we willen dat de klant aan de receptie zoveel mogelijk aandacht krijgt en ook de klant niet meeluistert met telefoongesprekken. Nou er staat een hele mooie molen op die ligt nogal gevoelig op dit moment, daar komt een, gieten we een Stadskanaalster sausje over in de sfeer van iets wat hier herkenbaar is, maar geen molen. Niet alles kunnen we doen in het KCC, we hebben onze collega’s nodig, vooral de specialisten en die komen dan vooral in die spreekkamers en spreekbalies, die roepen we op en die spreken daar de klant. We hebben met een paar mensen, Harold de teamleider, en mijn persoon en ook Gert van der Molen die zijn alle teams bij langs geweest van onze organisatie, wij hebben daar afspraken gemaakt over beschikbaarheid van mensen zodat we ook kunnen rekenen op die specialisten. Een plaatje van die spreekkamers voor afspraken, hier heeft ook vooral veiligheid een belangrijke rol gespeeld, door veel glas toe te passen en dergelijke, willen we goed overzicht houden. Het is al gezegd, we hebben hier bovengemiddeld veel telefoontjes, we willen herhaalverkeer zoveel mogelijk voorkomen en dat doen we dan door zelf de telefonie ter hand te nemen en we hebben hier denk ik een beter inzicht in wie er aanwezig is bijvoorbeeld van collega’s zodat we niet onnodig doorverbinden omdat we in het KCC inzicht hebben in agenda’s bijvoorbeeld. Nou wat zijn toekomstige ontwikkelingen" K. Pals (fractievoorzitter - D66): "voorzitter" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Pals."

56

K. Pals (fractievoorzitter - D66): "En de piekmomenten dat zijn uw specialisme?" Dhr. T. Piek (): "Nou er is een, ja, ja dat heb ik speciaal niet genoemd, maar daar ben ik wel specialist in ja. De toekomstige ontwikkelingen dat zijn bijvoorbeeld ja ook digitaal meer gebruik van sociale media, de Buitenbeter App is al genoemd en verder steeds verder verbeteren van de dienstverlening. " F. van der Heide (raadslid - ChristenUnie): "Voorzitter." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Van der Heide. " F. van der Heide (raadslid - ChristenUnie): "Hier ging mijn vraag in eerste instantie over. Die toekomstige ontwikkelingen, dat zijn natuurlijke de huidige ontwikkelingen, maar begrijp ik het goed dat die nu toegepast gaan worden dat er vragen kan gesteld kan worden via WhatsApp of Twitter en dat daar op gereageerd gaat worden? Want eerder kan ik mij nog herinneren door de heer Pals dat er een vraag werd gesteld aan de burgemeester over dit onderwerp en dat ging over Twitter. Maar misschien is er een andere trend ingezet ondertussen, met de nieuwjaarsreceptie werd Twitter ook volop gebruikt, dus daar gaat mijn vraag eigenlijk een beetje over. " Dhr. T. Piek (): "Nou dat is één van de nieuwe dingen, ze zijn natuurlijk niet nieuw, maar het zijn wel, de gemeente heeft al de beschikking over Twitter, maar we willen ook daarmee gaan antwoorden. Snel medium. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Mevrouw Kroom." M. Kroom (raadslid - PvdA): "Ik heb een paar vragen. Even allereerst over dat telefoonnummer, op dit moment is Stadskanaal 24 uur per dag bereikbaar. Dat blijft ook zo en er hoeft dan geen ander nummer gedraaid te worden? Dus de mensen blijven gewoon 631631 draaien?" Dhr. T. Piek (): "Ja, het bijzondere is nu dat wij eigenlijk de klant laten kiezen, zal ik deze vraag eerst beantwoorden?" M. Kroom (raadslid - PvdA): "ja" Dhr. T. Piek (): "Laten kiezen uit 3 nummers, 631631, de 0900 lijn, dat is een betaallijn dus dat is een servicelijn

57

en voor milieuklachten/ bouwklachten dan moet je naar de ODG en omgevingsdienst, dat willen we dus gewoon ook eenduidiger maken dat je één telefoonnummer hebt waar de mensen terecht kunnen en zij worden als dat nodig is onder water doorgeschakeld, daar merk je niks van, dus hoe meer dat er een klacht, ja of een punt is wat spoed nodig heeft dan blijft u aan de lijn en dan wordt u doorgeschakeld." M. Kroom (raadslid - PvdA): "24 uur per dag" Dhr. T. Piek (): "ja" M. Kroom (raadslid - PvdA): "Andere vraag is; we willen graag dat die site bezocht wordt, ik heb direct en indirect al contact gehad over dit onderwerp met mevrouw Kroon, waar het om gaat is je toetst een bepaald woord in en als je daar één lettertje verkeerd in hebt dan gaat het fout, nou dat is typisch iets voor mij om daarin één lettertje verkeerd in te doen, dus dat is mijn handicap, maar als in het wel goed ingetikt heb en als er dan een meervoud van maakt dan wil dat niet altijd werken en ik heb ook gemerkt dat op bepaalde onderwerpen wat mensen echt raakt van goh wat moet ik nou doen met dat en dat onderwerp, je toetst het in en er komt dan niets uit. En mijn vraag is of daar ook aan gewerkt wordt. " Dhr. T. Piek (): "Moet ik ook even naar Brigitte verwijzen, want Brigitte weet heel veel van ICT. Meer dan ik. " Mevr. B. Kroon (): "Digitale informatie hebben is natuurlijk hartstikke mooi, maar je hebt er alleen iets aan als je er ook echt bij kunt komen, dus de informatie moet toegankelijk zijn. nou ik heb zelf ook gemerkt, vroeger ook wel, als je dan iets intoetst dan vindt je gewoon niet wat je zoekt. Waar we nu heel druk op aan het inzetten zijn is dat het straks niet meer uitmaakt of je op vaatwasser of op wasmachine zoekt, maar dat je in beide gevallen bij dat witgoed terechtkomt waarover jij je vraag wilt gaan stellen. Dat is een lastige exercitie want je kunt het bijna zo gek niet bedenken, maar dat zit dus heel erg aan de kant van de toegankelijkheid, de trefwoorden en de onderlinge verbanden tussen de trefwoorden die vervolgens moeten leiden tot de juiste informatie, daar wordt aan gewerkt, want wij vinden dat ook ontzettend vervelend dat je zeg maar probeert van de digitale informatie van de gemeente gebruik te maken en dat je er gewoon niet bij komt. Zeker een punt van aandacht. " Dhr. T. Piek (): "Ik zie nog een aanvulling, we proberen ook de site meer een toptaken site te maken, je kunt een site kun je inrichten met alleen maar informatie, toeristische informatie over de gemeente

58

bijvoorbeeld, als eerste wat je ziet. Maar je kunt ook meer veel gevraagde taken wat meer vooraan zetten, dat is ook iets wat we nog kunnen doen, we willen ook kijken of we de site kunnen responsive maken voor i-pad en voor smartphone. " M. Kroom (raadslid - PvdA): "Dan heb ik nog één vraag en dat gaat natuurlijk over “Buitenbeter”, want dat is een voorstel geweest van de PvdA in 2012. Ja, zeker weten en dat is overgenomen, daar zijn we blij mee. Wanneer gaat dat de lucht in? En hoeveel ruchtbaarheid gaan we daar aan maken, dat mensen het ook gewoon vinden om zo’n App te gaan gebruiken. " Mevr. B. Kroon (): "Hij is al aangeschaft, we hebben het al getest, dus in principe werkt het, maar we zijn nog niet helemaal klaar om het te gaan implementeren, dus dat zal wel op redelijk korte termijn komen, dus we gaan 1 april echt voorzichtig los zei ik al met een aantal onderdelen en ik verwacht eigenlijk dat de Buitenbeter App één van de dingen is die we als één van de eerste zaken gaan invoeren. " M. Kroom (raadslid - PvdA): "En dan even over die ruchtbaarheid. Gaan we dan de krant in, want het is natuurlijk toch iets wat iedereen moet weten want anders heb je natuurlijk ook niets aan die App. " Mevr. B. Kroon (): "Nou, wij willen zelf natuurlijk ontzettend graag dat de meldingen via de Buitenbeter App binnen gaan komen omdat dat ons ook helpt in de afhandeling van de daar gemelde zaken. Ze gaan er zeker behoorlijk wat ruchtbaarheid aan geven. " M. Kroom (raadslid - PvdA): "Als u een proefkonijn nodig heeft dan belt u me maar. " Mevr. B. Kroon (): "Is genoteerd dank je wel. " Dhr. T. Piek (): "Kleine aanvulling misschien nog van die Buitenbeter App. Die is ook bedoelt voor als vervanger van de servicelijn en als wij geld willen besparen door minder, nou zeg maar aan telefonie voor een callcenter te besteden, dan moet het juist komen uit die Buitenbeter App. We willen heel graag dat mensen daar veel gebruik van maken. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Nijenbanning." E. Nijenbanning (fractievoorzitter - VVD): "Zo’n Buitenbeter App is het niet, je kweekt daarmee verwachtingen dat op het moment dat mensen iets gaan melden dat het aangepakt gaat worden. Nou we hebben allemaal ingestemd met een lager onderhoudsniveau voor fietspaden, wegen, openbaar groen. Als ik twee, drie keer

59

iets zou melden en dat wordt niet opgepakt dan is zo’n App snel buiten bedrijf vrees ik. Hoe gaan jullie daar mee om, want mensen hebben daar niet altijd begrip voor. " Mevr. B. Kroon (): "Wat we natuurlijk gaan doen, de vragen, de gestelde vragen en meldingen die komen binnen in ons klantcontactsysteem. Op dat klantcontactsysteem gaan we monitoren of de antwoorden of zeg maar de zaken zijn afgedaan. Dan zien wij dus ook dat er bepaalde zaken gemeld worden die voor ons niet worden afgedaan. Dus dan komt er vanuit het KCC een actie richting de afdeling en dan zien we ook van hé dit is niet opgepakt en dan moeten we natuurlijk weten waarom niet en als het dan een kwestie is van dat lagere onderhoudsniveau, dus dat is wel een melding, maar we gaan er niks aan doen omdat het nog steeds past zeg maar binnen onderhoudsniveaus die er zijn afgesproken dan wordt er contact opgenomen met de klant, want die moet natuurlijk wel weten waarom er niks met zo’n melding word gedaan dus dan wordt op die manier de melding alsnog afgedaan. " E. Nijenbanning (fractievoorzitter - VVD): "En de laatste vraag is; worden de handelingen nu ook goedkoper? " Mevr. B. Kroon (): "Dat heb ik niet goed verstaan, sorry." E. Nijenbanning (fractievoorzitter - VVD): "Worden de handelingen dus het aantal klantcontacten dat zal toenemen en worden daarmee de kosten per handeling ook lager door de digitalisering. " Mevr. B. Kroon (): "Dat wordt vaak gezegd dat dat zo is, ik weet niet of dat zo is, want het vergt nogal wat zeg maar in de investeringen die je moet doen om het inderdaad digitaal allemaal te kunnen gaan doen. En daar kan ik op dit moment nog geen uitspraak over doen. Het lijkt wel steeds efficiënter te gaan worden, aan de andere kant is het natuurlijk zo, en de raad heeft daar denk ik de afgelopen jaar enorm veel van meegekregen, het aantal taken wat de gemeente moet uitvoeren neemt ook alleen maar toe, dus waarschijnlijk kunnen wij meer doen met minder geld, maar aangezien de hoeveelheid werk eigenlijk nou exponentieel toeneemt zullen we waarschijnlijk niet goedkoper uit zijn. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Goed als er verder geen vragen zijn en dat geloof ik niet dan wil ik jullie hartelijk bedanken voor de bijdrage. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dan kom ik bij agendapunt 9. Is er iemand die iets voor de rondvraag heeft. Ik kijk u snel langs. Meneer Van Beek? Of, nee, ok. Prima, niemand. "

60

I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dan kom ik tot punt 10, de sluiting. Ik wens iedereen wel thuis, bedankt. "

61