Prestaties van LED beoordelen? Jacob Nuesink
Prestaties van LED beoordelen Huidige status van de LED verlichtingsmarkt Het DEKRA LED performance keurmerk - Eisen en normen Toepassing van LED producten waar op te letten - Tips om een beoordeling/afweging te maken Vraag en antwoord - Onderbreekt u mij gerust gedurende de presentatie voor vragen!
Slide 2
© 2011 DEKRA
Prestaties van LED beoordelen Stelling Mijn leverancier beweert veel over zijn product maar klopt dat wel. Andersom geldt hetzelfde Mijn afnemers geloven mijn specificaties niet en toch zijn ze correct. Alles draait dus om het vertrouwen
Slide 3
© 2011 DEKRA
LED ontwikkeling LED ontwikkeld zich razendsnel Reductie van het energie verbruik is een drijvende factor voor de ontwikkeling van meer en meer LED producten Probleem: - Regelgeving kan de ontwikkeling niet bijhouden - Kwaliteit van producten is wisselend - De verwachtingen zijn te hoog gespannen - Specificaties vaak open voor interpretatie
Slide 4
© 2011 DEKRA
Teksten in de media
Slide 5
© 2011 DEKRA
Verlies van vertrouwen in LED Slechte ervaringen - Veel minder licht dan men dacht. - Levensduur die veel korter is dan men dacht. - Kleur verschillen tussen dezelfde lampen / armaturen - Besparing in de praktijk lang niet zo hoog als men doet geloven
Slide 6
© 2011 DEKRA
Voorbeeld TL vervangers Philips TL-D 58 W - Lichtopbrengst 5200 lumen - Systeem vermogen 69,6 W - Betekend 74 lm/W Philips TL5 49 W - Lichtopbrengst 4900 lumen - Systeem vermogen 53,9 W - Betekend 90 lm/W LED TL 23 W (willekeurig voorbeeld van internet) - Volgens opgave vervanger voor 58 W TL-D - Lichtopbrengst 1404 lumen - Betekend 61 lm/W
Slide 7
© 2011 DEKRA
Voorbeeld LED TL buizen Is dit oplichting? Nee, het kan goed zijn dat toch een besparing wordt gerealiseerd doordat het lichtpatroon anders is, het armatuur rendement laag is etc etc. Ja, zonder het juiste verhaal erbij kan toepassing van de buis een grote teleurstelling opleveren. Opmerking: Het blijkt dat opgegeven data bij LED producten regelmatig anders suggereren en vaak incompleet zijn.
Slide 8
© 2011 DEKRA
Ontwikkeling van LED
Slide 9
© 2011 DEKRA
LED sector geeft aan behoefte te hebben aan onderscheid.
Uitgave: Allicht november 2010 Slide 10
© 2011 DEKRA
Belang van het LED Performance keurmerk voor de sector. Belang van vertrouwen onderkend door verlichtingsproducenten
“ Juist in een hoog innovatieve en dynamische markt als de LED-verlichtingsmarkt, heeft de klant behoefte aan heldere kwaliteitsgaranties.” (Lemnis Lighting) “ Met het LED Keurmerk lopen we vooruit op nieuwe Europese richtlijnen en heeft onze klant de zekerheid dat hij, ook in de toekomst, voor de juiste oplossing heeft gekozen.” (LedNed)
Slide 11
© 2011 DEKRA
DEKRA LED Performance keurmerk geeft vertrouwen
Slide 12
© 2011 DEKRA
DEKRA LED Performance keurmerk Basis eisen: KEMA-KEUR of ENEC EMC LED Performance eisen - Energie verbruik - Levensduur - Kwaliteit van licht - Dim gedrag - Vermogensfactor
Slide 13
© 2011 DEKRA
Veiligheid van LED verlichting Basis: - Europese richtlijnen: - Laagspanningsrichtlijn - EMC Richtlijn - RoHS - Normen - EN 60598-1, EN 60598-2-XX, EN 62471, EN 62031, 61347-2-13, EN 62560 - EN 55015, EN 61547, EN 61000-3-2, EN 61000-3-3 - Chemische testen
Slide 14
© 2011 DEKRA
Performance; wat is wat. LED-lamp (retrofit)
Slide 15
© 2011 DEKRA
LED- module
LED-armatuur
Performance; normen. Retrofit LED lampen: - IEC/PAS 62612 - K172 Armaturen: - IEC/PAS 62722-2-1 - K173 LED Modules (pre-qualification) - IEC/PAS 62717 - K174
Slide 16
© 2011 DEKRA
Performance; energie verbruik. Rendement: Licht opbrengst in relatie tot het opgenomen vermogen uitgedrukt in Lumen per Watt Minimaal klasse A
Slide 17
© 2011 DEKRA
Performance; levensduur. Levensduur en Lichtopbrengst Licht opbrengst gedurende de levensduur van de lamp: - 0 uur, 1.000 uur, 2.000 uur, ……. 25% vd opgegeven levensduur (met een maximum van 6.000 uur) Geleidelijke licht terugval: LxBy Plotselinge licht terugval (defect): LxCy Gecombineerd: Lichtterugval en aantal uitvallers LxFy L70F50 : levensduur waarbij de licht opbrengst nog minimaal 70% bij de helft (50%) van het aantal
Slide 18
© 2011 DEKRA
Performance; levensduur. Temperatuur schok test -10°C …. + 50°C Voedingsspanningsschakeltest (30 sec. aan, 30 sec. uit) gedurende de helft van de – opgegeven – levensduur in uren Versnelde levensduurtest (bedrijfstest met verhoogde temperatuur) tot 25% van de opgegeven levensduur (max. 6000 uur)
Slide 19
© 2011 DEKRA
Performance; kwaliteit van licht. Kleurstabiliteit (kwaliteit) - Kleurcoördinaten (spreiding volgens MacAdam ellips) - Kleurtemperatuur = CCT (Correlated Colour Temperature) - Kleurweergave = CRI (Colour Rendering Index)
Slide 20
© 2011 DEKRA
Performance; kwaliteit van licht.
Slide 21
© 2011 DEKRA
Performance; kwaliteit van licht. Kleurweergave index – CRI (colour rendering index) CRI is een index die aangeeft in hoeverre een lichtbron in staat is de kleur van een object correct weer te geven. De mate waarin de kleur van het object overeenkomt als wanneer hetzelfde object wordt verlicht door een referentie lichtbron (zwarte straler) heet CRI. Gloeilamp CRI = 100 (is de referentie) TL-lamp
Slide 22
© 2011 DEKRA
CRI > 80
Performance; dimgedrag. Dimgedrag Knipperen (stroboscopisch effect)
Slide 23
© 2011 DEKRA
Aanschaf van LED waar op te letten Vervanging of nieuw bouw - Bij vervanging door retrofit lampen; let op dat de verminderde lichtopbrengst toch voldoende moet zijn. Een LED buis in een hoog rendement armatuur stoppen heeft niet altijd zin. - Bij vervanging kun je ook nog eens denken aan de T5-T8 adapter. - Bij nieuwbouw goed alternatieven beoordelen en doorrekenen. Ga er niet standaard vanuit dat LED de beste oplossing is. - Maak een lichtplan. Dat kan de zaken vaak flink verhelderen.
Slide 24
© 2011 DEKRA
Aanschaf van LED waar op te letten Ga er niet zondermeer vanuit dat LED de beste oplossing is maar bekijk alle mogelijke alternatieven - Er zijn buiten LED veel andere mogelijkheden met hoogrenderende verlichting. T5 verlichting wordt nu langzaam ingehaald. - Slim toegepaste LED verlichting kan soms veel hoger renderende verlichtingsbronnen prima vervangen. - Daglicht regelingen en aanwezigheidsdetectie kunnen ook flinke besparingen opleveren. - Vergeet niet in de beoordeling de kostprijs van de alternatieven mee te nemen.
Slide 25
© 2011 DEKRA
Aanschaf van LED waar op te letten
Slide 26
© 2011 DEKRA
Aanschaf van LED waar op te letten Wees kritisch op specificaties. - Het DEKRA LED performance keurmerk geeft vertrouwen in de specificaties want die zijn gecontroleerd. - In andere gevallen vraag een rapport van een derde laboratorium zodat u weet dat de specificaties zijn gecontroleerd. - Controleer in het geval van een derden lab wat voor lab het is, heeft het accreditaties etc. - Maak van te voren een minimum specificatie voor je gaat zoeken naar passende producten. - Gebruik het gezond verstand. Lees goed wat er staat.
Slide 27
© 2011 DEKRA
Aanschaf van LED waar op te letten LED Veiligheid - CE op het product is minimum eis maar klopt de CE. Vraag de leverancier hoe hij tot CE is gekomen, heeft hij rapporten van derden laboratoria in zijn dossier of heeft hij zelf een CE verklaring gemaakt. - Kijk anders naar een keurmerk zoals ENEC of het KEMA-KEUR. - Bij rechtstreekse import van buiten Europa bent u importeur in de EU en verantwoordelijk voor de CE verklaring en het voldoen aan alle relevante Europese eisen.
Slide 28
© 2011 DEKRA
Aanschaf van LED waar op te letten LED ontwikkeld snel. - Dat wat vorige week nog niet kon is volgende week standaard. Blijf de ontwikkelingen in de gaten houden. Neem niet te veel product op voorraad. - Denk na over uitwisseling bij toepassing en maak hierover afspraken met de leverancier van het LED product.
Slide 29
© 2011 DEKRA
Prestaties van LED beoordelen Vragen?
Slide 30
© 2011 DEKRA
Bedankt voor uw aandacht!
