Presentatie Energiemonitoring en invloed gebruikersgedrag

Presentatie Energiemonitoring en invloed gebruikersgedrag Maandag 19 januari 2015 ir. Luc Stijnen

Voorstelling van C.V. Zonnige Kempen

• JONGSTE NIEUWE SOCIALE BOUWMAATSCHAPPIJ OPGERICHT IN 1963 • REGIO 11 gemeenten • DOEL • PATRIMONIUM: - Gebouwd 2463 - Verhuurd 2064 - In opbouw 96 - Aanbesteed 38 - In beheer 7

Duurzaam en energiezuinig bouwen

economie

1.

omgeving

2.

energie

3.

water

4.

bouwmaterialen

5.

afval

6.

aanpasbaarheid

7.

toegankelijkheid

ecologie sociaal

tijd


6 stappen benadering

Trias Energetica

1 Verminderen verbruik 2 Gebruik niet uitputbare energie met minimum aan overlast 3 Verbetering rendement Noodzakelijke, maar onvoldoende voorwaarden

Toevoegen

4 Afstellen, meten en evalueren: installatie 5 informeren en begeleiden van gebruik 6 verspreiden ervaringen zowel positief als negatief

 PRESENTATIE

Duurzaam en energiezuinig bouwen • SRE  20.000 woningen

• Zonnige Kempen  20 – 30 nieuwe woningen • 1ste fase: onderzoek 250 sociale woningen in Herenthout

increasing EV

EV = 22796,2 + 129,2 x GC + 2644,7 x TOT

1 tenant 3 tenants 5 tenants decreasing GC, more insulation


THERMISCHE BALANS VAN EEN WONING VERBRUIK VERBRUIK PRODUCTIE DISTRIBUTIE EMISSIE REGELING

RENDEMENTS VERLIEZEN

NUTTIGE WARMTE VRAAG SWW VERWARMING EXTERN INTERN

GRATIS WINSTEN

THEORETISCHE NETTO WARMTEVRAAG

VENTILATIE WARMTE VERLIEZEN TRANSMISSIE

Waterstraat Hulshout-Houtvenne 23 sociale woongelegenheden

Hulshout-Houtvenne, Waterstraat A. PARTNERS

• SOCIALE BOUWMAATSCHAPPIJ ZONNIGE KEMPEN • PROVINCIE ANTWERPEN • ONDERZOEKSINSTELLING VITO • KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN B. SUBSIDIE • VLAAMSE GEMEENSCHAP - programma Demonstratieprojecten • EUROPESE GEMEENSCHAP - Thermie programma C. DOELSTELLINGEN • INGREDIENT EN RECEPT: KOOKBOEK • ZOWEL ENERGIEVRAAG ALS ENERGIEAANBOD • GEBRUIKERS - HUURDERS: ECOTEAM

Hulshout-Houtvenne, Waterstraat ENERGETISCH DOEL VAN HET PROJECT • Reductie van het energieverbruik voor verwarming met 77 % 220 kWh/m² per jaar (gemiddeld verbruik in België) compact bouwen, passieve zonne-energie, K55-isolatiepeil

190 kWh/m² per jaar condenserende ketel

162 kWh/m² per jaar doorgedreven isolatie van muren, vloer, dak en beglazing

79 kWh/m² per jaar mechanische ventilatie met warmterecuperatie

50 kWh/m² per jaar • Reductie energieverbruik voor sanitair warm water met 50 % door zonnecollectoren

Hulshout-Houtvenne, Waterstraat Energie gebruik ruimte verwarming blok 2

zonnecollectoren Blok 2 : collectief 2000 2001

50,6 % 65 %

GREEN Global Renewable Energy and responsible

Environmentally Neighbourhouds

Vorselaar Schransstraat

Renovatie van 5 appartementsblokken

Vorselaar Schransstraat • Renovatie op basis Synpack • Probleem: - Woonblokken uit jaren ’60 en ’70 - Slecht geïsoleerd + koude bruggen - Comfortgebrek - Ingrijpende onderhoudswerken binnen korte termijn noodzakelijk • Indeling: - 5 blokken met 9 appartementen gebouwd in 1971 - In 1992 werden 5 x 2 extra appartementen gecreëerd onder het dak

Apt A

Apt B Staircase

Apt C

Apt D

Floor 1

Apt H Staircase

Apt J

Apt I Floor 0

Floor 2

Apt F

Staircase

Floor 0

Floor 0

Apt G

Apt E

Floor 3

Staircase

Apt K


• Oplossing: - Sanering door rekening te houden met zon - Benadering vanuit een paketten keuze - Wetenschappelijk gefundeerde besparingsdoel van 60 % - Opstellen van dossier in samenspraak met de huurders - Keuze op basis van de totale woonlast Partners

Project

Vorselaar Schransstraat - Simulatietabel TRNSYS type 56 - Ingrepen + isolatie in muren: 8 cm rotswol + aluminium ramen met thermische onderbreking + dubbel glas + inpakken balkons + garagepoort dichthouden: - automatische poort - afstandsbediening - lift tot op het niveau van de garages + trappenhuis werkt als buffer + plafond van garage geïsoleerd + lift + collectieve  individuele verwarming + zonnecollectoren 25m² dekking 40% + ventilatie met warmterecuperatie

Vorselaar Schransstraat - Energieverbruik

Energy consumption [kWh/m²/y]

300 250 200 150 100 50 0 Existing situation Space heating energy

After energy renovation Hot water energy


vóór

na


Energiekost: constataties op het terrein a)

Algemeen - stijgende energieprijs - stijgende absolute waarde energiekost in het gezinsbudget - stijgend relatief aandeel t.g.v. gezondheidsindex  deze stijging is nog groter bij

kansarmen (huurders sociale woning)

Mogelijk te realiseren

- geen bijkomende investering voor energiebesparende maatregelen Reden:

- huur beperkt tot 1/55 inkomen - kost is gekoppeld aan investering NFS 2

Resultaat:

eens het plafond bereikt is, geen verdere investering

Energiekost: constataties op het terrein

b)

gevolg: het niet verder doorbreken en gebruik van 1 verhoogde isolatiegraad 2 collectieve installaties 3 zonnecollectoren 4 noodzakelijk thermische renovatie

c)

Investeringen op het gebied van energie geven het beste rendement als de ingrepen - bij nieuwbouw rechtstreeks geïntegreerd zijn in het ontwerp - bij renovatie deel uitmaken van een totaal pakket

Creëren van WIN-WIN situatie voor huurder, investeerder en overheid - investering die energiekosten woning verlagen en die beter zijn dan norm belonen - 50 % van de door deze door investering bekomen winst wordt op maandbasis door huurder betaald aan investeerder, hierdoor ontstaat een stimulans naar de investeerder toe

- Voor de investeerder wordt de terugverdientijd verdubbeld wat zotte dure ideeën ontmoedigt - Het systeem geeft stimulans naar gebruiker om systemen optimaal te gebruiken (controle functie) - Als richtcijfer voor berekening besparing kan k-waarde en EPB-EPC gebruikt worden - De overheid krijgt inzicht in de gecreëerde besparing alsook een forum om verbeteringen te optimaliseren - verlagen van CO2 uitstoot en bereiken van KYOTO-doelstellingen

Voordelen van het systeem

- huurders betalen minder aan energierekening - totale woonlast (huur + energiekost + energieverminderingsgetal) is laag - sociale woningbouw zal extra gaan investeren in energiebesparende maatregelen - er wordt een rem ingebouwd door het verdubbelen van terugverdientijd en het te bekomen rendement - geeft bouwmaatschappijen een input om met huurders een positief gesprek te voeren - de CO2 uitstoot zakt

Kabienstraat Laakdal-Veerle Renovatie van 42 sociale woongelegenheden RESHAPE

Kabienstraat, Laakdal

Kabienstraat, Laakdal Vóór de werken

Kabienstraat, Laakdal Na de werken

Kabienstraat, Laakdal

1. EPB – berekening 2. Informatiesessies met huurders - “Klimaat op Maat” Startmoment met huurders - tools en tips  meterkaart  energietest

- energiebesparingstips

Meterkaart

Meterkaart

Energietest

Energietest

Kabienstraat, Laakdal - besparingstips

Kabienstraat, Laakdal b) Tweede vergadering in het midden van het proces : energieborrel bespreken voorlopige resultaten - energiequiz met prijzen – bespreken van ervaringen, problemen en resultaten – extra besparingstips

c) Slotmoment : 20 april 2007

KLIMAAT op MAAT Deelnemende wijken: Roteinde in Ramsel Kabienstraat in Laakdal

= 8% besparen in 4 maanden

INTERREG project: CEM PROJECTNAAM:

Communicatiemodel voor energiekost en integrale woonkwaliteit op maat van huurders

INTERREG IV:

Grensoverschrijdende samenwerking tussen buren: Grensregio Vlaanderen – Nederland

PROJECTVERLOOP: 01/10/2009 – 30/09/2012

PARTNERS:

Woonstichting Etten – Leur (Nederland) SHM Zonnige Kempen (België)

Communicatiemodel voor energiekost en integrale woonkwaliteit op maat van huurders.

Noodzaak om CEM op te starten

 Energiekost wordt steeds duurder en duurder  Energiekost is niet gekoppeld aan de index (≠ huurkost)  Weinig info over effectieve woonlasten (huur + energiekost)  Huidige voorlichtingsprogramma’s zijn: te algemeen, te weinig concreet, vaak eenmalig en gebouwspecifiek en niet huurderspecifiek  Geen WIN (eigenaars) / WIN (huurders) situatie


Noodzaak om CEM op te starten Woonlasten in de toekomst € 60.000

€ 56.545 € 55.738

€ 50.000 € 40.000

€ 30.000 € 20.000

€ 16.182

€ 10.000 €0

Woonlasten (werkelijke huur) max A-label

Woonlasten (werkelijke huur) max G-label

modaal inkomen Prijsstijgingen / jaar Onderwerp min max Huur 2% Gas 12% 15% Electra 6% 9% Inflatie 2,5% Modaal inkomen € 30.500 Communicatiemodel voor energiekost en integrale woonkwaliteit op maat van huurders.

Doelstelling van CEM  Woonlasten (huur + energiekost) in kaart brengen.

 Niet ‘from scratch’ iets nieuws ontwikkelen  Specifiëren voor huurdoelgroep  Zowel woninggerelateerde ALS gebruikersgerelateerde informatie  Ontwikkelen van een communicatiemodel.

 Duidelijk communiceren over woonlasten  Intensieve begeleiding voor huurders met abnormaal verbruik  Huurders informeren.


Doelstelling van CEM  ‘Know how’ van Zonnige Kempen en Woonwel te koppelen:  Het ontwikkelen van een meet- en communicatiemodel voor de energiekosten van huurwoningen en van een op huurders gericht beleid zal een reële verlaging van de totale woonlasten

bewerkstelligen.  Toolbox  Breed sociaal draagvlak


1. Wiskundig model

Energieverbruik (euro)

EV = C1 + C2*gebouwkenmerken + C3*bewonerskenmerken

Gebouw

Installaties

EPB

C21

C22

EPC

Bewoners

30%

C3

60% 70%

Evolutie naar meer geïsoleerde woningen

40%

Gebouwconstante 2 bewoners

3 bewoners

4 bewoners


Terug naar stap 1: Verzamel grotere dataset

Proces opvragen historische energieverbruiken: Stap 1: toestemming verzamelen voor opvragen energieverbruiken

Stap 2: energieverbruiken opvragen bij nutsmaatschappijen

Knelpunt

Tools ter ondersteuning Energieconsumptie van een huishouden vergeleken met de gemiddelde consumptie in de wijk per m²

Energieconsumptie van een huishouden over een bepaalde periode vergeleken met de gemiddelde consumptie in een ander periode

Energieconsumptie van een huishouden over een bepaalde periode vergeleken met het normverbruik van hetzelfde huishoudprofiel

Op basis van de uitbouw van een wiskundige formule in het CEMproject, die niet enkel gebouwkarakteristieken maar ook gezinsgebonden kenmerken meebrengt, kan het normverbruik van verschillende huishoudprofielen worden bepaald.

Nieuw project TRIME


TRIas Mores Energetica: doel • Trias mores energetica: • Gebruikersgedrag energie-efficiëntie • Pas energie-efficiënte producten toe • Vermenigvuldig gedrag

• Doelstelling: Lange termijn verbetering van energie-efficiëntie en welzijn bij bewoners van sociale huisvesting door het faciliteren van actieve gedragswijziging. http://ec.europa.eu/energy/intelligent/projects/en/projects/trime

TRIas Mores Energetica: middelen & tijd • Partners: • Circle [VK] (coördinator) • Logirep [Fr] • Vilogia [Fr] • Intent [Fr] • Havensteder [Nl] • Eigen Haard [Nl] • TUDelft [Nl] • Sestao Berri [Sp] • Zonnige Kempen [B] • U-Sentric [B] • Budget: 2.026.908 € (EU: 75%) • Timing: 01/09/2014 – 31/08/2017

TRIas Mores Energetica: beoogde resultaten • Beoogde resultaten: • Reductie in energieverbruik: 9% (~6,4 GWh)  1 pilootproject: • ≥ 3875 bewoners in 5 EU landen • ≥ 555 bewoners • 7 pilootprojecten (970 à 1600 gezinnen) • 140 à 230 • + 1250 bewoners in hele EU gezinnen • 20 M€ investeringen in duurzame energie  3120 toeprim/jaar  9075 tCO2 • 60 goed opgeleide ambassadeurs • 9 ambassadeurs • Overige effecten: • Gebouwgebruikers: • Financieel profijt • Toename zelfvertrouwen en maatschappelijk engagement • Verbetering binnenklimaat en gezondheid

TRIas Mores Energetica: werkwijze • Doelstelling:

efficiëntie

het

Lange termijn verbetering van energie-

en welzijn bij bewoners van sociale huisvesting door faciliteren van actieve gedragswijziging.

• Aanpak: faciliteren & aanmoedigen van verbetering van • Gebruikersgedrag (m.b.t. energieverbruik), • Aankoopgedrag (energie-efficiënte, betaalbare toestellen). + Vermenigvuldiging van gedragsverbetering • Werkwijze: ●

●

ENERGIE-AMBASSADEURS voortrekkers gedragsverbetering Eefficiëntie + Smart meters monitoring energieverbruik

Best Beschikbare technieken (SHM’s)

TRIas Mores Energetica: werkwijze ENERGIE-AMBASSADEURS  uitgebreidere info volgt nog • Verwachtingen: • Voortrekkersrol • Representatief voor betreffend project • Zelf verbetering realiseren (1e fase: ) • Motiveren andere bewoners (2e fase) • Olievlek-effect (3e fase) • Ondersteuning (wordt voorzien): • Opleiding vanwege co-ambassadeur • Aanbieden informatie: • Minimaliseren energieconsumptie • Maximaliseren binnenklimaat • Financiële oplossingen investering • Voorbeelden suggesties verbetering energie-efficiëntie: http://www.codah.fr/sites/default/files/100%20ecogestes%20CODAHise_0.p df

Variation in energy level: standard energy level  passive house Variation in heating system (individual versus collective)

Standard energy level house Variation in ventilation system

Kapelaan Francklaan, Booischot

Pilot site

Entity 4A E85 (+K40)

Entity 4B E60 (+K25)

Entity 4C Passive housing

Entity 1A E60 (+K25)

Entity 1B E60 (+K25)

Entity 2 E85 (+K40)

CV ZONNIGE KEMPEN

Entity 3A E60 (+K25) Individual heating system

Entity 3B E60 (+K25) Collective heating system

eSESH Result

BEDENKINGEN EN NOODZAKELIJKE VOORWAARDEN - Tekening is niet af - Kookboek : ingrediënten en recept

- Voorwaarden • Beleidsmaatregelen en financiële stimuli • Raad van Bestuur en gemeente • Duurzaam is meer dan energie • Duurzaam ontwerpen • Bestaande initiatieven • Wetenschappelijke ondersteuning en samenwerking met andere actoren • Sociale huurder

Presentatie Energiemonitoring en invloed gebruikersgedrag

Recommend Documents