PRAKTISCHE GIDS OVER INFORMATICAVEILIGHEID EN AUTEURSRECHT VOOR ONDERWIJSINSTELLINGEN

PRAKTISCHE GIDS OVER INFORMATICAVEILIGHEID EN AUTEURSRECHT VOOR ONDERWIJSINSTELLINGEN ©

DOWNLOAD 15% COMPLETE

De meeste onderwijsinstellingen tonen in hun beleidsnota respect voor het auteursrecht op hun informatienetwerken. Maar een gebruiker van de informatiesnelweg moet de regels ervan respecteren en zich bewust zijn van de risico’s die eraan verbonden zijn, zowel op juridisch vlak als op het vlak van informatiebeveiliging.

INHOUDSTAFEL 03 04 05 06 07

AUTEURSRECHT EN PIRATERIJ WAT MAG EN WAT NIET? WAT ZIJN DE RISICO’S? HEEFT U EEN PROBLEEM? WAT KUNT U DOEN?

PAGINA 02


PAGINA 03

Indien er opzettelijk een inbreuk is gepleegd op het auteursrecht, dan is dit strafbaar. Volgens de nieuwe “wet van 15 mei 2007 betreffende de bestraffing van namaak en piraterij van intellectuele eigendomsrechten”, kunnen straffen oplopen tot 3 jaar gevangenisstraf en 3550.000 boete.

©

AUTEURSRECHT EN PIRATERIJ

©

AUTEURSRECHT

PIRATERIJ

Auteursrecht geeft de maker van een werk (bijvoorbeeld een muziekstuk, een film of een computerspel) het recht dat werk tegen betaling uit te baten. Zonder toestemming van de auteur, de maker, mag diens werk niet worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt. Auteursrecht is dus een verbodsrecht. Voor het geven van toestemming (een licentie) aan exploitanten van muziek, film en videospellen kan de maker geld (royalties) vragen. De exploitanten verdienen op hun beurt geld door het werk tegen betaling te verspreiden bijvoorbeeld door er Dvd’s of downloads van te verkopen of kaartjes voor een voorstelling. Als zij geen geld verdienen kunnen ze ook de maker niet betalen. Overigens hebben artiesten en producenten zelf ook een soort auteursrechtelijke bescherming dat naburig recht wordt genoemd.

“Piraterij” is het kopiëren of verspreiden van een auteursrechtelijk beschermd werk (films, muziek, videogames,…) zonder toestemming van de rechthebbenden (auteurs, artiesten en producenten). De makers van films, muziek en games worden niet vergoed voor de aan- en verkoop van gepirateerde CD’s en Dvd’s of illegale downloads. In België treden oa. de Belgian Anti-piracy Federation (www.anti-piracy.be) en Sabam (www.sabam.be) op tegen piraterij namens de rechthebbende.

PIRATERIJ KENT VERSCHILLENDE VORMEN: Piraatversies: Een kopie van muziek, film of een game op bijvoorbeeld een blanco CD of Dvd gebrand met als doel deze gratis te verspreiden, te ruilen of te verkopen. Namaak: Een kopie van muziek, film of een game, maar zodanig gefabriceerd en verpakt om zo sterk mogelijk op de originele drager te gelijken (d.m.v. drukwerk en hoesjes van hoge kwaliteit) met als doel deze kopie als origineel gratis te verspreiden, te ruilen of te verkopen. Bootlegs: Ongeautoriseerde opnames van live-concerten of door radio of televisie uitgezonden optredens, die worden gekopieerd zonder toestemming van artiest, auteur of platenmaatschappij en verkocht of geruild. Internetpiraterij: Het uitwisselen (zowel downloaden als uploaden) van muziek, films en games via het internet door middel van websites, ftp-sites, P2P-diensten, blogs, forums, LANs, elektronische post,…


PAGINA 06

Het PRINCIPE is dat voor elke reproductie in om het even welke vorm en op om het even welke wijze (kopie op blanco drager, download, etc...) en voor elke mededeling aan het publiek (streaming, upload,…) de toestemming vereist is van alle rechthebbenden (auteur, artiest en producent).

WAT MAG EN WAT NIET? WAT MAG?

MAG NIET

■ Het kopiëren van muziek of films (let op:

■ Het downloaden van muziekopnamen,

voor games en software geldt dit niet) in de familiekring en waarvan de kopie bestemd is voor deze zelfde familiekring op voorwaarde dat men het originele exemplaar bezit.

films en games die worden verspreid zonder toestemming van de rechthebbenden

■ Het downloaden (reproduceren) van

muziekopnames, films of games die via het internet worden aangeboden met toestemming van de rechthebbenden.

■ Het aanbieden (“uploaden”) van

muziekopnamen (ook DJ- sets, radio uitzendingen of live- opnamen) films, series, games, … via websites, nieuwsgroepen, P2P-diensten, forums, blogs, enz. ■ Het aanbieden van links die

rechtsreeks of onrechtstreeks verwijzen naar muziekbestanden, films… ■ Het doorsturen van (links naar)

muziekopnamen of films via e-mail, chat,... ■ Het “streamen” van muziekopnamen,

films en series via het internet ■ Het openbaar mededelen van muziek

zonder toestemming van de auteurs (http://www.sabam.be) en zonder betaling van de billijke vergoeding voor artiesten en producenten (http://www.bvergoed.be en http://www.ikgebruikmuziek.be)


PAGINA 07

!@£$%^&*()_+1234567890-= QWERTYUIOP{}qwertyuiop[] !@£$%^&*()_+1234567890-= ASDFGHJKL:”|asdfghjkl;’ QWERTYUIOP{}qwertyuiop[] ~ZXCVBNM<>?`zxcvbnm,. ASDFGHJKL:”|asdfghjkl;’ ¡?¢?§¶•ªº–?œ?´®†¥¨^ø?“‘ ~ZXCVBNM<>?`zxcvbnm,. åß?ƒ©˙?˚¬…æ`??ç??~µ??÷ ¡?¢?§¶•ªº–?œ?´®†¥¨^ø?“‘ åß?ƒ©˙?˚¬…æ`??ç??~µ??÷ !@£$%^&*()_+1234567890-= Auteursrechtelijk beschermd materiaal, QWERTYUIOP{}qwertyuiop[] STRAF- EN CIVIELRECHTELIJKE RISICO’S VOOR DE VEILIGHEID !@£$%^&*()_+1234567890-= zoals muziek, films, software, PROCEDURES ASDFGHJKL:”|asdfghjkl;’ QWERTYUIOP{}qwertyuiop[] videospelletjes en andere culturele creaties, De aanwezigheid van illegaal verworven ~ZXCVBNM<>?`zxcvbnm,. zouden niet op uw computersystemen ASDFGHJKL:”|asdfghjkl;’ materiaal op uw computersystemen en de In bijna alle landen voorziet de wet dat ¡?¢?§¶•ªº–?œ?´®†¥¨^ø?“‘ gekopieerd of op uw netwerk aangeboden uitwisseling ervan, kan ernstige gevolgen elke kopie of illegale verspreiding via ~ZXCVBNM<>?`zxcvbnm,. mogen worden !@£$%^&*()_+1234567890-= zonder toestemming van åß?ƒ©˙?˚¬…æ`??ç??~µ??÷ hebben voor uw eigen interne gegevens, het internet van auteursrechtelijk ¡?¢?§¶•ªº–?œ?´®†¥¨^ø?“‘ de rechthebbenden. Het auteursrecht de vertrouwelijkheid en de IT-veiligheid. beschermd materiaal, zonder QWERTYUIOP{}qwertyuiop[] åß?ƒ©˙?˚¬…æ`??ç??~µ??÷ beschermt, in de ruimste zin van het woord, Illegale websites en uitwisselingsdiensten voorafgaande toestemming van de ASDFGHJKL:”|asdfghjkl;’ elke menselijke creatie die een spoor draagt rechthebbende, strafbaar is. Gezien de (P2P) zijn een bron van illegale muziek, van intellectuele~ZXCVBNM<>?`zxcvbnm,. inspanning van de auteur. films en ander auteursrechtelijk omvang van het probleem, de snelheid ¡?¢?§¶•ªº–?œ?´®†¥¨^ø?“‘ Onderwijsinstellingen zouden hiervan het beschermd materiaal. Tegelijkertijd en de schaal waarop schade wordt belang moeten åß?ƒ©˙?˚¬…æ`??ç??~µ??÷ inzien, aangezien ze zelf zijn ze een belangrijke oorzaak van: aangebracht, worden de rechthebbenden

©

WAT ZIJN DE RISICO’S?

M

M

intellectuele eigendommen creëren.

Ze zijn ook het best geplaatst om hierover te communiceren met jongeren. Zonder gepaste voorzorgsmaatregelen kunnen uw computersystemen al snel een netwerk worden voor het illegaal verspreiden van auteursrechtelijk beschermd materiaal. Uiteraard brengt dit een aantal wettelijke, maar ook veiligheidsrisico’s met zich mee voor de onderwijsinstelling, het personeel en de studenten.

meer en meer aangespoord zich te organiseren tegen de inbreuken op hun auteursrecht. Deze inbreuken worden o.a. gepleegd via de netwerken van onderwijsinstellingen. Vaak wordt hierbij het “schoolreglement” geschonden, waarin men oproept tot een verantwoord gebruik van de computernetwerken en waarschuwt voor inbreuken op auteursrechten. Dit kan leiden tot juridische vervolging, niet alleen van de studenten, maar ook van de instellingen, aangezien hun systemen auteursrechtelijk beschermde werken illegaal “hosten” en tegelijkertijd dienen voor het kopiëren of het verspreiden ervan.

M M

M

Virussen. kunnen schade toebrengen aan individuele computers, gegevens vernietigen op computers en servers of zelfs het hele netwerk aantasten. De kans hierop vergroot als men gebruikers toelaat in te loggen op het netwerk met hun eigen computers of laptops die niet beschikken over aangepaste anti-virus programma’s. Virussen verspreiden zich via digitale uitwisselingsdiensten zoals het internet, P2P netwerken, maar ook via cd-roms, USB-sticks, enz. Spyware. Uitwisselingsprogramma’s bevatten vaak verborgen “spyware” of “adware” die uw computergebruik volgt en informatie over de computeromgeving rapporteert zonder dat de gebruiker er zich bewust van is. In de meest gevallen leidt dit tot het sturen van advertenties en andere ongewenste bestanden. De verwijdering van deze “spyware” is tijdrovend, moeilijk en niet zonder gevaar voor uw computer.

Kwetsbaarheid van de firewall. Vele P2P systemen “adviseren” hun gebruikers over de instellingen van de firewall om zo een open deur (port) te creëren tussen de computer en het internet. Dit komt neer op een gevoelige aantasting en verzwakking van de firewall die u gebruikt om gevoelige informatie te beschermen, waardoor miljoenen anonieme gebruikers toegang hebben tot uw systeem en tot uw computers! Capaciteitsvermindering. Via uitwisselingsprogramma’s kunnen gebruikers van binnen en buiten de onderwijsinstelling het netwerk gebruiken om illegaal muziek, films en andere auteursrechtelijk beschermd werk te downloaden of uploaden en uit te wisselen. Dit leidt tot een substantiële vermindering van uw netwerkcapaciteit en neemt enorm veel bandbreedte en gigabytes op uw harde schijf in. Vaak gaat dit ten koste van de legitieme gebruikers en de academische productiviteit. Hacking. Academische netwerken worden vaak gehackt door insiders of outsiders om toegang te krijgen tot persoonlijke documenten of om illegaal muziek te distribueren. Dit kan gaan van het gewoon afspelen van muziek op een publieke website tot het hacken van servers die onvoldoende beschermd zijn.


PAGINA 04

Hieronder vindt u verschillende situaties die er op kunnen wijzen dat uw instelling risico’s loopt met betrekking tot inbreuken op het auteursrecht:

HEEFT U EEN PROBLEEM? . t wel, teem ersys hebben he m op t u p m o deren w co at bij van u -beleid. An bben er ba wat de k i u r n he eb n IT neel e un ee het g ingen n. over jkheid in h che instell n het perso rbij helpe t n e li ie e is m e h e n m l id n g de nte ka du lijk re issen noeg. Aca n de stude meldpunt werk l e duide rsiteiten m a a g a n a t r n e n net IT n t e e e n ië g e e g s ic g c t r f iv f le e n b n w e t U he van u n en u n het niet egels uit te broken. Ee ht ompu chole r r re uw c te activiteit ren. Om ec p o Vele s mmunice uidelijk de worden ve n s a de en sp a’s, co gels sis d estan of ongew kosten be programm e a b r b maar e n e z e le a en ’s ter uw atig n de mma m illeg leinen ompu al op regelm n zijn indie rogra tregelen o risico verk van alle c d materia gruimte p e r lg e t o u la aa rm en et gev comp hnische m n, kan je h aris te mak lijk besche ikt als ops ontroleer u elke c t C e r re t e . n w b t e h e n e t ll c e v e g a e e t d i iteit ins en in den ursr oen iv r et n e e t e t t o ld e c n u o e a w w ing. a a z v t a U ed dere r zijn k nie or de et uw toestemm o r n o E g e m a . r D t w e . n n t d eren staa oet u pelletjes e ters en ne band hou onder uw r rk te w s u z den, d ing. netwe o te vermij ilms, video f uw comp at geen ve stalleerd rbind e v t ïn d f o e l e ic , ern elk ris bestanden rk. Kijk na d materiaa hebben g u elke r w int k m we a’s via u verkeer, zo r oo e muzie ters en net jk bescher rogramm e et odig v erk u ”p eli nst v enst intern er regels n ruikt, e comp teursrecht ile-sharing w e b g ew u “f ok zijn bt on en mis n ong voor a ebruikers f u he dringers e stalleren. O onlijk word o l g l f a in in wo ew ook o tegen oeten et fir die ge g van ntern schermen n firewall m otocollen, i n werkin wenst e e e e r e b g g p e a t e , r n t e nt line is poorten e U heb optimaal or ong g. Ee die on at ich l traa enomen do ruik van a a m Om z ijsinstelling ternet zod r g eb w abno t in re wordt r het g onder ang tot he erd. erken in beslag steem doo are of ande w n e g s e e e t li y g w o s a d t y n r e i t p de eu ndbre dat uw rbind sen, s n gen erkve interne ba betekenen t met virus w worde t lmatig e n k w k oo /of at u s rege n, kan eraa n r n d g e a e n t k is e u t t t z p e ij m ge esme terne en. H rop w en co es ntvan Uw in erk kan e lingsdienst gale sites b emen en van u o vaarlijke sit t s y w e t s le s e il s e w n s is e g u r u w l w e ir u uit Als iee nd atig v n. sen. otent er via n of a virus neel regelm alen via p den. verke e dienste -elemente r e t u h o re lijk bie en mp ers derge lijke softwa et co enten of p ussen binn teriaal aan e a en m d ir d v m u m n t a e e d s l ij z v m b , of als erk de scher g pro lmati or virussen n het netw chtelijk be e g e r a e o t v d sr U heb geplaagd gebruikers aal auteur g t n a e le il d d r n ie o d w ze nsten op wij het er isselingsdie w en uit


PAGINA 05

©

Scholen en universiteiten kunnen wel degelijk stappen ondernemen tegen inbreuken op het auteursrecht via hun netwerken.

WAT KAN JE DOEN? 1 Je kan in de praktijk verschillende maatregelen 1 nemen om inbreuken op auteursrechtelijk beschermd materiaal op de computers en het netwerk van uw bedrijf tegen te gaan 4 en zo de daaruit volgende juridische en veiligheidsrisico’s te voorkomen.

7

1

VOER EEN DUIDELIJK BELEID. 3 Een2onderwijsinstelling kan in geen 10 geval tolereren dat de auteursrechten worden geschonden 4 5 door illegale 6 of onverstandige praktijken via het informaticasysteem. Studenten en personeel moeten begrijpen dat 7 8 9 illegaal kopiëren en verspreiden van muziek, films e.a. een inbreuk is op het auteursrecht. Voer 10 een duidelijk beleid dat ongepast gedrag – waaronder illegaal file-sharing - op academische netwerken in klassen, bibliotheken, campussen en studentenkoten 2 veroordeelt. Leg ook de gevolgen uit1 bij het niet naleven van de regels. Je kan het reglement opnemen in brochures of flyers en publiceren 4 5 op de website, studenten en personeel het reglement laten ondertekenen voordat ze 8 toegang krijgen tot het netwerk en op7 regelmatige basis herinneringsmails sturen door de directeur of de decaan. 10

MAAK EEN INVENTARIS VAN HET 4 3 AANWEZIGE AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD MATERIAAL. 7 5 uw systemen 6 regelmatig doorlichten op het Laat gebruik en de aanwezigheid van beschermde software. Dit zou ook moeten gebeuren voor 10 8 9 alle andere auteursrechtelijk beschermde bestanden. Een muziekbestand neemt meestal 3 tot 5 MB in beslag en wordt meestal met de extensie .mp3, .wma, .ogg, .flac of .wav opgeslagen in een folder genaamd /Mijn muziek, /Gedeelde documenten of /My 1music,2 /Shared folder. Filmbestanden zijn gewoonlijk 500 tot 700 MB groot en worden vaak 4 5 opgeslagen onder .avi, .mpg of .mov-formaat. Eventuele gecomprimeerde versies van deze 8 bestanden herkent u aan de extensie7 .zip of .rar.

2

WIS ALLE ILLEGALE KOPIEËN. 10 Het is raar of zelden toegestaan commerciële muziekopnamen en filmdvd’s te reproduceren of te verspreiden via het internet, 6 behalve via erkende, legale sites .Vraag daarom steeds een bewijs en bewaar het om aan te 9 dat uw kopieën van auteursrechtelijk tonen beschermd materiaal legaal zijn. Excuses zoals “een privé-kopie mag” of “een reservekopie is toegelaten” 1 2zijn hier3 niet van toepassing.

3

4

CONTROLEER “FILE-SHARING”. 5 6 Veel onderwijsinstellingen maken het technisch onmogelijk om andere dan de expliciet 7 8computerprogramma’s 9 toegelaten te installeren op hun computers om zo op een eenvoudige manier juridische en veiligheidsproblemen te 10 reduceren. Er zijn technologieën die onderwijsinstellingen helpen om dit probleem aan te pakken, zie o.m. www.advestigo.com, www.audiblemagic.com, www.auditude.com

2

3

1

2

3

4

5

6

5

PAS DE INSTELLINGEN VAN UW 6 7 FIREWALL AAN. Uw firewall kan zo ingesteld worden dat illegale 8 9en sites op verschillende manieren10 bestanden worden gefilterd. Bepaalde internetadressen, poorten of protocollen die typisch gebruikt worden voor “file-sharing” kunnen geblokkeerd 1 op2 worden. Er zijn ook computerprogramma’s de markt die speciaal werden ontworpen om selectief auteursrechtelijk beschermd 4materiaal 5 te filtreren, zoals de “Copysense” applicatie van Audible 3 Magic (http://www.audiblemagic.com).

7

8

6

CONTROLEER UW DRAADLOZE VERBINDING. 10 Verzeker uzelf ervan dat de draadloze 9 verbinding met uw netwerk en het internet (Wifi) wel degelijk beveiligd is door middel van encryptie, zodat deze verbindingen niet misbruikt worden voor illegale doeleinden. 2 van3de draadloze routers kunt Via1de software u toegangscodes invoeren en het gewenste encryptieniveau 4 5 instellen. 6

7

CONTROLEER DE DRUKTE VAN HET 8 9 DATAVERKEER. Software om uw netwerkverkeer te monitoren, eventueel 10 geleverd samen met uw netwerkinstallatie, stelt u in staat om na te gaan of computerprogramma’s of -gebruikers uw bandbreedte bezetten. Controleer “hot spots” van dataverkeer om na te gaan of er een eventueel probleem is met het systeem, of dat het gaat om illegale activiteiten.

8

BESCHERM UW NETWERK TEGEN 9 VIRUSSEN. Anti-virussoftware scant en spoort bestanden op die virussen, spyware of andere schadelijke files bevatten. Deze software zou op elke computer geïnstalleerd moeten worden. De meest efficiënte software werkt permanent en 3 een geregelde automatische update voorziet om rekening te kunnen houden met nieuwe virussen 6 die dagelijks opduiken. UW NETWERK TEGEN 9 BESCHERM SPYWARE. Verder 1 bestaat 2 er een 3 grote hoeveelheid

commerciële software die spyware en dergelijke programma’s kan opsporen en van 5 verwijderen. 6 uw4computers Ook deze antispywareprogramma’s moeten regelmatig gebruikt 7 en8bijgewerkt 9 worden.

10

DUID EEN VERANTWOORDELIJKE AAN. Iemand binnen uw school of universiteit zou verantwoordelijk moeten zijn voor de bescherming en de controle van uw systemen en computers met betrekking tot inbreuken op het auteursrecht. Deze persoon moet een functie bekleden met de nodige beslissingsbevoegdheid (vaak is dit de IT- of financieel directeur) om zo op efficiënte wijze uw beleid te handhaven, de onmiddellijke verwijdering van illegaal materiaal te bewerkstelligen en gepaste sancties op te leggen.


© IFPI Belgium De federatie van de Belgische muziekindustrie Almaplein 3 b 2 1200 Brussel Tel: 02 779 41 74 Fax: 02 779 16 69 www.ifpi.be

Belgian Anti-Piracy Federation Jozef Mertensstraat 46 1702 Groot-Bijgaarden Tel: 02 463 15 10 Fax: 02 463 14 81 www.anti-piracy.be

SABAM Belgische vereniging van auteurs, componisten en uitgevers Aarlenstraat 75-77 1040 Brussel Tel: 02 286 82 11 www.sabam.be

V.U.: Olivier Maeterlinck, Almaplein 3/2 te 1200 Brussel Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt op om het even welke wijze en in om het even welke vorm zonder voorafgaandelijke toestemming van de rechthebbenden.

Designed by elliottyoung +44 (0)845 054 0070

PRAKTISCHE GIDS OVER INFORMATICAVEILIGHEID EN AUTEURSRECHT VOOR ONDERWIJSINSTELLINGEN

Recommend Documents