PRAKTIJKGIDS SOCIALE VERKIEZINGEN 2008
PRAKTIJKGIDS SOCIALE VERKIEZINGEN 2008 Een praktische en juridische handleiding
Jan Vanthournout
Antwerpen – Oxford
Praktijkgids Sociale verkiezingen 2008. Een praktische en juridische handleiding Jan Vanthournout Illustatie cover: End of the Compaign and Election of Martine Aubry © Forestier Yves/Corbis © 2007 Intersentia Antwerpen – Oxford http://www.intersentia.be
ISBN 978-90-5095-736-6 D/2007/7849/103 NUR 825
Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de uitgever.
INHOUD DEEL 1. DE REGLEMENTERING VOOR DE SOCIALE VERKIEZINGEN 2008 Hoofdstuk 1. Een moeilijke bevalling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Hoofdstuk 2. Overzicht van de reglementering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Afdeling 1. Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Afdeling 2. Interpretatieregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
DEEL 2. WIE MOET SOCIALE VERKIEZINGEN ORGANISEREN? Hoofdstuk 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Hoofdstuk 2. Het begrip “onderneming”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Ondernemingen van de privésector met of zonder handels- of industriële finaliteit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Privésector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Met of zonder handels- of industriële finaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Plaatselijke Werkgelegenheidsagentschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De onderneming als technische bedrijfseenheid . . . . . . . . . . . . . § 1. Het economisch criterium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het sociaal criterium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Voorrang van het sociaal criterium op het economisch criterium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Verschillende technische bedrijfseenheid voor ondernemingsraad en comité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. De onderneming als juridische entiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De juridische entiteit valt samen met de technische bedrijfseenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De juridische entiteit bevat meerdere technische bedrijfseenheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Meerdere juridische entiteiten vormen één technische bedrijfseenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Wettelijk vermoeden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
11 11 11 12 13 14 16 16 17 18 18 20 20 22 22 22
v
Inhoud
C. Indicaties die het vermoeden kunnen doen spelen of kunnen dienen om het te weerleggen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Indicaties die wijzen op economische samenhang of autonomie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Indicaties die wijzen op sociale samenhang of autonomie . . . § 4. Indicaties die op zich geen rol spelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Het wettelijk vermoeden kan alléén door de vakbonden en de werknemers ingeroepen worden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Het wettelijk vermoeden is weerlegbaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Enkele voorbeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. De onderneming zonder personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. De procedure tot en het tijdstip van bepaling van de technische bedrijfseenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Tijdstip van de beoordeling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De onderneming in beweging: gevolgen voor de (bestaande) overlegorganen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Wijziging van de technische bedrijfseenheden tussen de datum van hun definitieve bepaling en de verkiezingsdag . . . . . . . § 2. Wijziging van de onderneming tussen twee verkiezingsperiodes in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Overgang van onderneming krachtens overeenkomst . . . . . . B. Overname van onderneming na faillissement of gerechtelijk akkoord met boedelafstand. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1) Gevolgen voor het comité voor preventie en bescherming op het werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Gevolgen voor de ondernemingsraad . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. Het begrip “werknemer”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Het begrip werknemer in het algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Personen die tewerkgesteld zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Tewerkgesteld zijn krachtens een arbeids- of leerovereenkomst . . § 3. Met werknemers gelijkgestelde categorieën . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Draagwijdte van de gelijkstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Stagiairs in het kader van het KB nr. 230, nu startbaanovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Personen die geplaatst zijn in de onderneming door de gemeenschapsinstelling bevoegd voor beroepsopleiding . . . . D. Onderzoekers aangeworven door het NFWO of daarmee geassocieerde fondsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vi
26 28 30 35 38 40 42 45
47 47 48 50 50 50 50 53 54 56 59 59 60 60 61 65 65 66 66 67
Intersentia
Inhoud
§ 4. Het begrip “werknemer” voor de berekening van het gemiddelde personeelsbestand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Uitsluitingen (o.a. problematiek dubbeltellingen) . . . . . . . . . . C. Uitzendkrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1) Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Gevolgen op de verkiezingsprocedure bij de gebruiker . . 3) Gevolgen op de verkiezingsprocedure bij de werkgever (het uitzendbureau) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5. Minimumgrens inzake tewerkstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Minimumaantal werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Drempel voor de oprichting van een comité voor preventie en bescherming op het werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Drempel voor de oprichting van een ondernemingsraad . . . . . . . . § 3. Gemiddelde en gewoonlijke tewerkstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Berekening van de gemiddelde tewerkstelling . . . . . . . . . . . . . 1) Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Welke werknemers meetellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3) Berekening van het gemiddeld aantal werknemers . . . . . 4) Berekening van het gemiddeld aantal uitzendkrachten . . B. “Gewoonlijke” tewerkstelling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
68 68 68 69 69 70 70 73 73 73 73 74 77 77 77 78 78 80 88
Hoofdstuk 6. Voorbeelden van berekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Afdeling 1. Voorbeeld 1: berekening van het gemiddeld aantal werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Afdeling 2. Voorbeeld 2: berekening van het gemiddeld aantal uitzendkrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Afdeling 3. Voorbeeld 3: berekening van de gemiddelde tewerkstelling in geval van overgang van onderneming krachtens overeenkomst tijdens de referteperiode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Hoofdstuk 7. Het verplicht karakter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
DEEL 3. INTERNATIONALE CONTEXT M.m.v. K. Dillies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Hoofdstuk 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Hoofdstuk 2. Het territorialiteitsprincipe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 Intersentia
vii
Inhoud
Hoofdstuk 3. De toepassing van het territorialiteitsprincipe op de reglementering betreffende de overlegorganen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Uitgangspunt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Hypothese 1: buitenlandse werkgevers met een vestiging of tewerkstelling in België. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Hypothese 2: (Belgische) werkgevers met een vestiging of tewerkstelling van een werknemer in het buitenland . . . . . . . . . . . . . . .
107 107 108 111
Hoofdstuk 4. Conclusies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
DEEL 4. SLEUTELPOSITIES IN DE ONDERNEMING Hoofdstuk 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 Hoofdstuk 2. Het begrip “leidinggevend personeel” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Afdeling 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Afdeling 2. Definitie van leidinggevend personeel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 Afdeling 3. Niveau 1 – De personen belast met het effectieve dagelijkse beheer van de onderneming, die gemachtigd zijn om de werkgever te vertegenwoordigen en te verbinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 § 1. Personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 § 2. Dagelijks beheer en gemachtigd om de werkgever te verbinden . 125 Afdeling 4. Niveau 2 – De personeelsleden, onmiddellijk ondergeschikt aan die personen, wanneer zij opdrachten van dagelijks beheer vervullen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 Afdeling 5. Verhouding onderneming – leidinggevend personeel . . . . . . . 128 Afdeling 6. Indicaties om de leidinggevende functies te bepalen . . . . . . . . 129 Afdeling 7. Tijdstip van de beoordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 Afdeling 8. Leidinggevend voor de ondernemingsraad en niet voor comité preventie en bescherming op het werk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 Hoofdstuk 3. Het begrip “kaderleden” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Tijdstip van de beoordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Indicaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Organisaties van kaderleden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Representatieve organisaties van kaderleden (representatief voor het hele land) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Een groep van kaderleden binnen de onderneming (“representatief” voor de onderneming) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . viii
135 135 136 137 137 142 143 144
Intersentia
Inhoud
Hoofdstuk 4. Preventieadviseur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Behoort de preventieadviseur tot het leidinggevend personeel? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Werkgeversvertegenwoordiger. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. (Kandidaat-)personeelsafgevaardigden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DEEL 5.
145 145 146 147
DE VERKIEZINGSPROCEDURE
Hoofdstuk 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 Hoofdstuk 2. Enkele bijzonderheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Toelichting bij de begrippen “X” en “Y” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De datum van de verkiezingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Opschorting van de verkiezingen bij staking of tijdelijke werkloosheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Uitstel van de verkiezingen wegens herstructurering of sluiting van de onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Gebruik van telecommunicatiemiddelen voor de kiesverrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. Ondertekenen van documenten en bewijs van de kiesverrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 7. De structuur van de vakbonden en de gevolgen hiervan . . . . . § 1. De structuur van de vakbonden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Gevolgen voor de sociale verkiezingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De indiening van de kandidaturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Andere kiesverrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 8. Wanneer een procedurestap op een zondag of inactiviteitsdag valt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 9. Ondernemingsraad en comité: twee gescheiden procedures . . Afdeling 10. De wijze van beslissing in ondernemingsraad, comité, vakbondsafvaardiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 11. Kennisgevingen aan de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. X – 60: handelingen die de eigenlijke procedure voorafgaan . . . Afdeling 1. Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. X – 60: informatie vanwege de werkgever. . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Wie informeren en waarover? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De auteur van de informatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Hoe informeren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Intersentia
153 153 153 154 156 157 159 161 161 163 163 164 165 166 167 168 171 171 172 172 173 174 174 ix
Inhoud
§ 5. Toelichting bij de te verstrekken informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De aard, de gebieden en de graad van zelfstandigheid of afhankelijkheid van de zetel ten opzichte van de juridische entiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het aantal werknemers per categorie, rekening houdend met het aantal personeelsleden dat op dit ogenblik in de onderneming wordt tewerkgesteld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De functies van het leidinggevend personeel alsmede, bij wijze van aanduiding, de lijst van de personen die deze functies uitoefenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De functies van de kaderleden, alsmede, bij wijze van aanduiding, de lijst van de personen die deze functies uitoefenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. De datum van aanplakking van het bericht dat de datum van de verkiezingen aankondigt (“datum X”) en de datum die beoogd wordt voor de verkiezingen (“datum Y”) . . . . . . Afdeling 3. Modeldocument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Aanplakking vervangen door elektronische kennisgeving . . . Afdeling 5. Afschriften van de berichten en informatie . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. Administratieve informatie aan de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
175
175
175
177
178
179 179 179 180 180
Hoofdstuk 4. X – 60 tot X – 35: overleg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Het begrip “raadpleging” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Wie raadplegen en waarover? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Bewijs van raadpleging. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Overleg met betrekking tot de kaderfuncties . . . . . . . . . . . . . . .
181 181 182 182 183 183
Hoofdstuk 5. X – 35: beslissing van de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Welke beslissing en aan wie meedelen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De beslissing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Hoe meedelen?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Modeldocument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. Aanplakking vervangen door elektronische kennisgeving . . . Afdeling 7. Afschriften van de berichten en informatie . . . . . . . . . . . . . . . .
185 185 186 187 187 187 188 188
Hoofdstuk 6. X – 30: aanvang bescherming van de kandidaat-personeelsafgevaardigden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
x
Intersentia
Inhoud
Hoofdstuk 7. X – 28: beroep tegen de beslissing van de werkgever . . . . . . . . . . Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Het beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De bevoegde rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. De vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
191 191 191 193 193
Hoofdstuk 8. X – 5: uitspraak van de arbeidsrechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 Hoofdstuk 9. X: de eigenlijke verkiezingsprocedure – aankondiging datum verkiezingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Auteur van het bericht op dag X . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Inhoud van het bericht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Datum en uurregeling verkiezingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Adres en benaming technische bedrijfseenheid . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Voorlopige kiezerslijsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Wie is kiesgerechtigd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Opstellen en uithangen van de lijsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Aantal mandaten per orgaan en per categorie . . . . . . . . . . . . . . . . A. Het aantal mandaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verhoging van het aantal vastgestelde mandaten . . . . . . . . . . 1) Verhoging ingevolge een aparte kadervertegenwoordiging. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Verhoging ingevolge een akkoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verdeling van het aantal mandaten over de verschillende werknemerscategorieën . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1) Verdeling van de mandaten indien de onderneming minder dan vijfentwintig jeugdige werknemers telt . . . . 2) Verdeling van de mandaten indien de onderneming ten minste 25 jonge werknemers tewerkstelt . . . . . . . . . . D. Berekeningswijze wordt verduidelijkt aan de hand van voorbeelden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1) Hypothese 1: mandaten te verdelen onder arbeiders en bedienden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Hypothese 2: mandaten te verdelen onder arbeiders, bedienden en jonge werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3) Hypothese 3: mandaten te verdelen onder arbeiders, bedienden en kaderleden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4) Hypothese 4: mandaten te verdelen onder arbeiders, bedienden, kaderleden en jonge werknemers . . . . . . . . . § 5. Lijst leidinggevend personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Intersentia
197 197 199 199 200 201 203 203 203 206 209 209 211 211 212 213 214 216 218 218 220 221 224 227 xi
Inhoud
§ 6. Lijst kaderleden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. De datums verkiezingsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. De persoon of dienst die zorgt voor verzending van de oproepingsbrieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9. Elektronisch stemmen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Technische vereisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Administratieve vereisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De beslissing om elektronisch te stemmen . . . . . . . . . . . . . . . D. Stemming per brief in het kader van het elektronisch stemmen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 10. Bijzondere vermeldingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verplichte vermelding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Dagtekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Modeldocument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. Aanplakking vervangen door elektronische kennisgeving . . . Afdeling 7. Afschriften van de berichten en informatie . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 8. Administratieve informatie aan de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
228 228 228 229 229 230 231 231 232 232 232 233 233 233 234
Hoofdstuk 10. X + 7: bezwaar bij de raad of het comité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 Afdeling 2. Bezwaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 Hoofdstuk 11. X + 14: beslissing over het ingediende bezwaar . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Beslissing over het ingediende bezwaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Aanplakking van een rechtzetting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
239 239 239 240
Hoofdstuk 12. X + 21: beroep bij de arbeidsrechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241 Afdeling 2. Beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241 Hoofdstuk 13. X + 28: uitspraak door de arbeidsrechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Uitspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Aanplakking van rechtzetting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
243 243 243 244
Hoofdstuk 14. X + 35: indienen van de kandidaturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Indienen kandidatenlijsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Wie mag kandidaten voordragen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De representatieve vakbonden en hun volmachthebbers . . . . . . .
245 245 246 248 248
xii
Intersentia
Inhoud
§ 2. De kandidaturen van kaderleden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Wie kan kandidaat zijn?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Overzicht van de voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Werknemer zijn van de onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Leeftijdsvoorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Minimumleeft ijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Maximumleeft ijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Discriminatie op basis van leeftijd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Tijdstip van de beoordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Geen preventieadviseur zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Niet behoren tot het leidinggevend personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Anciënniteitsvoorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Principes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Welke periodes tellen mee? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Berekeningswijze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Behoren tot de technische bedrijfseenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Behoren tot de categorie waarvoor men zich kandidaat stelt . . . . § 9. Niet op meerdere kandidatenlijsten voorkomen. . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Hoeveel kandidaten per lijst? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. Nummering van de lijsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 7. Vervanging kandidaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
250 251 251 253 254 254 255 255 256 256 257 258 258 259 260 261 262 263 263 265 265
Hoofdstuk 15. X + 40: toekennen lijstnummer aan kaderlijst . . . . . . . . . . . . . . 267 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 Afdeling 2. Toekennen lijstnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 Hoofdstuk 16. X + 40: aanduiding voorzitter stembureau . . . . . . . . . . . . . . . . . 269 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269 Afdeling 2. Voorzitter stembureau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269 Hoofdstuk 17. X + 40: aanplakking kandidatenlijsten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271 Afdeling 2. Aanplakking van de kandidatenlijsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271 Hoofdstuk 18. X + 47: indienen klacht tegen kandidatenlijsten. . . . . . . . . . . . . 273 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273 Afdeling 2. Klachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273 Hoofdstuk 19. X + 47: aanpassen van de naam op de kandidatenlijst. . . . . . . . 277 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277 Afdeling 2. Aanpassingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
Intersentia
xiii
Inhoud
Hoofdstuk 20. X + 48: overmaken van de klachten tegen kandidatuur . . . . . . 279 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279 Afdeling 2. Overmaken van de klacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279 Hoofdstuk 21. X + 52: beroep tegen kandidatuur bij arbeidsrechtbank indien geen eerdere klacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281 Hoofdstuk 22. X + 54: wijziging van de kandidatenlijsten na klacht . . . . . . . . 283 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283 Afdeling 2. Wijzigingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283 Hoofdstuk 23. X + 56: aanplakking van de al dan niet gewijzigde kandidatenlijsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 Afdeling 2. Aanplakking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 Hoofdstuk 24. X + 61: beroep bij de rechtbank tegen kandidaturen indien wel eerdere klacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Termijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Gronden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Rechtsmisbruik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Principes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Voorbeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
289 289 290 290 290 291 291 292
Hoofdstuk 25. X + 66 of X + 75: uitspraak rechtbank over beroep tegen de kandidaturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297 Afdeling 2. Uitspraak rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297 Hoofdstuk 26. X + 35 tot X + 56: akkoord stemmen per brief . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Stemming per brief – in welke situaties? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Akkoord van de betrokken organisaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Afschrift van het akkoord naar de arbeidsinspectie . . . . . . . . .
299 299 299 300 300 301
Hoofdstuk 27. X + 54: samenstelling van de stembureaus . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Opdracht stembureaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
303 303 303 304
xiv
Intersentia
Inhoud
Afdeling 4. Aantal stembureaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Afzonderlijke kiescolleges . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Gemeenschappelijke kiescolleges . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Hoofdbureaus en secundaire bureaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. Nummering van de stembureaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 7. Samenstelling van de stembureaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 8. Gemeenschappelijke vereisten voor secretaris en bijzitters . . .
304 304 305 306 307 307 308
Hoofdstuk 28. X + 60: aanplakking van de samenstelling van de stembureaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Aanplakking van de samenstelling van de stembureaus . . . . . Afdeling 3. Afschrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
309 309 310 310
Hoofdstuk 29. X + 70: aanduiding van de getuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311 Afdeling 2. Aanduiding van de getuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311 Hoofdstuk 30. X + 76: vervanging kandidaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313 Afdeling 2. Vervanging van de kandidaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313 Hoofdstuk 31. X + 77: definitieve afsluiting en aanplakking van de gewijzigde kandidatenlijsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315 Afdeling 2. Afsluiting kandidatenlijsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315 Hoofdstuk 32. X + 79: “schoonmaak” van de kiezerslijsten . . . . . . . . . . . . . . . . 317 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317 Afdeling 2. Y – 11: Schoonmaken van de kiezerslijsten . . . . . . . . . . . . . . . . 317 Hoofdstuk 33. X + 79: stopzetting van de procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Wanneer stopzetting? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Wie stelt de stopzetting vast? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
319 319 319 321
Hoofdstuk 34. X + 80: oproeping van de kiezers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Oproeping . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Kiezers die niet per brief stemmen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Kiezers die per brief stemmen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
325 325 325 326 327
Intersentia
xv
Inhoud
Hoofdstuk 35. De stembiljetten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331 Hoofdstuk 36. Dag Y: de dag van de verkiezingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Datum / tijd / plaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Bijzondere regels indien de kiesverrichtingen meerdere dagen duren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Materiële benodigdheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Voorbereidende werkzaamheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Vouwen van brieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Telling van de stembiljetten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Taak van de voorzitter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. Taak van de secretaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 7. Taak van de bijzitters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 8. Taak van de getuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 9. De stemming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Toelating tot de stemming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Overhandiging van de stembiljetten aan de kiezers. . . . . . . . . . . . A. Gemeenschappelijk kiescollege arbeiders-bedienden . . . . . . B. In geval van een afzonderlijk kiescollege . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Gemeenschappelijk kiescollege voor bedienden en arbeiders, afzonderlijk kiescollege voor de kaders (ondernemingsraad) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Afzonderlijk kiescollege voor jonge werknemers . . . . . . . . . . § 3. Hoe geldig stemmen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Geheim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Lijst- of naamstem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Nieuw stembiljet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Begeleiding van de kiezer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 10. Behandeling van de per brief uitgebrachte stemmen . . . . . . . Afdeling 11. Sluiting van de stemming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 12. Stemopneming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Rangschikking van de stembiljetten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Blanco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Ongeldig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verdacht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Beoordeling van de geldigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Telling van de geldige stemmen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De lijststemmen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De naamstembiljetten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xvi
333 333 333 333 334 335 337 337 338 338 339 339 339 339 339 341 341 342
342 342 343 343 343 344 344 345 346 347 348 348 348 349 349 351 351 351
Intersentia
Inhoud
Afdeling 13. Telling van de stemmen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Stap 1: totale aantallen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Stap 2: telling per lijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Stap 3: telling van de naamstemmen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Bewaren stembiljetten – doorzending naar hoofdbureau . . . . . . . Afdeling 14. Verdeling van de mandaten en aanduiding van de verkozenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Stap 1: de mandaatverdeling over de verschillende lijsten . . . . . . A. Het bureau stelt voor elke lijst het kiescijfer vast . . . . . . . . . . B. Bepalen per lijst van de nuttige quotiënten . . . . . . . . . . . . . . . C. Verdeling van de mandaten over de verschillende lijsten in functie van de volgorde van de quotiënten . . . . . . . . . . . . . D. Voorbeeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Specifieke situaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Stap 2: aanduiding van de verkozen kandidaten. . . . . . . . . . . . . . . A. Het aantal kandidaten op een lijst is gelijk aan het aantal mandaten dat aan de lijst toekomt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het aantal kandidaten is groter dan het aantal mandaten dat aan de lijst toekomt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Stap 3: aanduiding van de plaatsvervangers . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Stap 4: rangschikking van de niet-verkozen kandidaten . . . . . . . . § 5. Sluiting en verzending van de processen-verbaal . . . . . . . . . . . . . .
351 352 352 352 353 353 354 354 354 355 355 355 356 356 356 361 362 363
Hoofdstuk 37. Wat moet er gebeuren ná de verkiezingsdag? . . . . . . . . . . . . . . . 365 Hoofdstuk 38. Y + 1: overhandigen van de verzegelde enveloppen aan de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367 Afdeling 2. Overhandiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367 Hoofdstuk 39. Y + 2: aanplakking verkiezingsuitslag en samenstelling raad en/of comité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369 Afdeling 2. Aanplakking van verkiezingsuitslag en van de samenstelling van raad en/of comité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369 Hoofdstuk 40. Bewaren van de documenten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De documenten van de verkiezingsdag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Geen beroep tegen uitslag: Y + 25 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Wel beroep tegen de uitslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De processen-verbaal van dag Y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De aangeplakte documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
371 371 371 371 371 372
Intersentia
xvii
Inhoud
Hoofdstuk 41. Y + 15: beroep tegen de verkiezingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373 Afdeling 2. Beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373 Hoofdstuk 42. Y + 69: uitspraak arbeidsrechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377 Afdeling 2. Uitspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377 Hoofdstuk 43. Instellen van hoger beroep bij het arbeidshof . . . . . . . . . . . . . . . 379 Hoofdstuk 44. Y + 144: uitspraak arbeidshof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381 Afdeling 1. Uitspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381 Afdeling 2. Gevolgen van de uitspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381 Hoofdstuk 45. Y + 45: de installatie van de nieuwe ondernemingsraad of het nieuwe comité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383 Afdeling 1. Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383 Afdeling 2. Installatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383 Hoofdstuk 46. De vervanging van de werkgevers- of personeelsafgevaardigden tussen 2 verkiezingen in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De plaatsvervangende leden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De werkgeversafgevaardigden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De personeelsafgevaardigden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DEEL 6.
385 385 385 386
KALENDER VAN DE SOCIALE VERKIEZINGEN
Hoofdstuk 1. Overzicht van de stappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391 Hoofdstuk 2. Overzicht van de datums . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
DEEL 7. DE TAALWETGEVING K. Dillies en B. Van Goethem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399 Hoofdstuk 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401 Hoofdstuk 2. Taalwetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Principes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Verschillende taalvoorschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Exploitatiezetel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xviii
403 403 404 404
Intersentia
Inhoud
Afdeling 4. Exploitatiezetel van de werknemer in het Nederlandse taalgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Officiële taal Nederlands . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Vertalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Sanctie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Exploitatiezetel van de werknemer in het Franse taalgebied . . § 1. Officiële taal Frans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Vertalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Sanctie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. Exploitatiezetel van de werknemer in het tweetalige (N/F) gebied Brussel-Hoofdstad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Twee officiële talen: Nederlands en Frans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Vertalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Sanctie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 7. Exploitatiezetel van de werknemer in het Duitse taalgebied . . § 1. Officiële taal Duits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Vertalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Sanctie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 8. Exploitatiezetel van de werknemer in een faciliteitengemeente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Officiële taal is de taal van het taalgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Vertalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Sanctie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 9. Samenvatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. De taalwetgeving doorheen de procedure sociale verkiezingen Afdeling 1. Probleemstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Taalwetgeving doorheen de belangrijkste procedurestappen in de sociale verkiezingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Rondreizend hoofdstembureau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Een hoofdstembureau en meerdere secundaire stembureaus . . . . § 3. Eén hoofdstembureau + stemming per brief . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Sanctie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
405 405 406 407 408 408 409 409 409 409 411 411 412 412 413 413 413 413 415 415 415 417 417 418 425 426 427 427 429
DEEL 8. DE BESCHERMING VAN DE (KANDIDAAT-)PERSONEELSAFGEVAARDIGDEN Hoofdstuk 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433 Hoofdstuk 2. Wettelijke bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435 Intersentia
xix
Inhoud
Hoofdstuk 3. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De (kandidaat-)personeelsafgevaardigden . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De gewone en plaatsvervangende leden die het personeel in de ondernemingsraden en comités vertegenwoordigen . . § 2. De kandidaten voor de verkiezingen van de vertegenwoordigers in diezelfde organen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Wettelijke uitbreiding tot andere categorieën . . . . . . . . . . . . . . § 1. Vakbondsafvaardigden, bij ontstentenis van comité preventie en bescherming op het werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De Europese ondernemingsraad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De Europese vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Europese coöperatieve vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
437 437
440 441 441 442
Hoofdstuk 4. Aanvang van de bescherming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De (kandidaat-)personeelsafgevaardigden . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De occulte periode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Kandidatuur na ontslag tijdens de occulte periode . . . . . . . . . . . . § 4. Kandidatuur na ontslag buiten de occulte periode. . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Andere categorieën . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
443 443 443 444 444 446 447
Hoofdstuk 5. Einde van de bescherming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De effectieve en plaatsvervangende personeelsafgevaardigden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Voortijdig einde van de bescherming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Einde van het mandaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Verlenging van de bescherming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De kandidaten voor de sociale verkiezingen . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De kandidaten voor verkiezingen die nietig worden verklaard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. De vakbondsafgevaardigden, belast met de opdrachten van het comité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Personeelsafgevaardigden in de Europese ondernemingsraad of gelijkaardig overlegorgaan, Europese vennootschap of Europese coöperatieve vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
449
437 438 439
449 449 450 450 451 453 454 455 456 457
457
Hoofdstuk 6. Draagwijdte van de bescherming: overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . 459 Hoofdstuk 7. De bescherming tegen ontslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461 xx
Intersentia
Inhoud
Afdeling 1. Begrip ontslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Tijdstip van het ontslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Geoorloofde beëindigingswijzen van de arbeidsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Ontslag om economische redenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Begrip “economische of technische reden” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De procedure voor ontslag wegens economische of technische redenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Aanhangig maken bij het paritair comité . . . . . . . . . . . . . . . . B. Uitspraak van het paritair comité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Het paritair comité neemt geen beslissing . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Vrijstelling om de procedure te volgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Bijzonder geval: ontslag omwille van economische en technische redenen tijdens de occulte periode . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Na de procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Schematisch overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Ontslag om dringende redenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Begrip “dringende reden” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Kennisgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verzoeningsperiode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Beslissing m.b.t. het verderzetten van de arbeidsovereenkomst tijdens de gerechtelijke procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De gerechtelijke procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Gewaarborgd inkomen van de werknemer tijdens de gerechtelijke procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Bijzonder geval: ontslag omwille van dringende reden tijdens de occulte periode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Na de procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Schematisch overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
461 464
Hoofdstuk 8. De reïntegratieaanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De reïntegratieaanvraag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De beslissing over de reïntegratieaanvraag. . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Gevolgen van de reïntegratie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
487 487 488 490 491
Hoofdstuk 9. De beschermingsvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De forfaitaire vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De variabele vergoeding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Berekeningswijze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Cumulatieregels. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
493 493 493 494 494
Intersentia
xxi
468 469 469 470 470 471 471 473 474 476 476 477 477 477 477 478 479 480 481 482 483 486
Inhoud
Hoofdstuk 10. Bescherming tegen discriminatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497 Hoofdstuk 11. Bescherming tegen overplaatsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 499
DEEL 9.
SANCTIES
Hoofdstuk 1. Geen afwijkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503 Hoofdstuk 2. Toezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 505 Hoofdstuk 3. Sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 507 Afdeling 1. Strafsancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 507 Afdeling 2. Administratieve geldboete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 507 Hoofdstuk 4. Verplichting om verkiezingen te organiseren . . . . . . . . . . . . . . . . 509
REFERENTIES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511
BIJLAGEN Wet houdende organisatie van het bedrijfsleven (uittreksel) . . . . . . . . . . . . . . . 515 Wet 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (uittreksel) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535 Wetsontwerp tot bepaling van de drempel van toepassing voor de instelling van de ondernemingsraden of de vernieuwing van hun leden ter gelegenheid van de sociale verkiezingen van het jaar 2008 . . . . . . . . . . . . . . 557 Wetsontwerp betreffende de sociale verkiezingen van het jaar 2008 . . . . . . . . .559 Ontwerp van wet tot regeling van de gerechtelijke beroepen ingesteld in het kader van de procedure aangaande sociale verkiezingen van het jaar 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 639
TREFWOORDENREGISTER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 643
xxii
Intersentia
