Sociale verkiezingen 2016

Regio Mechelen Vrijdag 6 mei 2016

Sociale verkiezingen 2016

Kwaliteitsvol werk in 7 thema’s > p. 10-11

ACV-kandidaten aan het woord > p. 13-15

Hoe kan je stemmen?

> p. 12

Vlaanderen viert 125 jaar Rerum Novarum

Lidewij Nuitten over ‘Mijn straat’

‘Ik zeg nu vaker goeiedag’ > p. 24

Mantelzorg is een van de meest intieme relaties

Arantxa (14) zorgt voor zieke mama

Kurt defrancq, acteur

CM-oordoppen op de festivals

> p. 6 > p. 6

> p. 19 www.beweging.net

> p. 2-3

www.cm.be

www.acv-online.be

Elisa en Annelies: ‘Oordoppen niet cool? Een tuut is dat nog minder.’ > p. 8 jaargang 72 ¬ visie nummer 9 afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 volgend nummer op 20 mei 2016

Regionieuws > p. 18

ver

WOORDING

Eén dag Eén dag zou het zalig zijn. Compleet je zin doen, met niets of niemand rekening houden. Geen kinderen naar de sportclub voeren, de telefoon van je schoonmoeder nooit opnemen of het op een vergadering afstappen zodra je daar zin in hebt. Eén dag zou het nog lukken. Iedereen die het eens zou proberen, zou snel doorhebben dat het zo niet werkt, dat het leven makkelijker -en vooral gelukkigerwordt door wél rekening te houden met elkaar. Wat zo vanzelfsprekend is in ons leven van alle dag, is merkbaar moeilijker om als algemeen principe te aanvaarden. Iedereen draagt zijn steentje bij in het huishouden? De grote vermogens liggen onder de palmbomen in Panama. Iedereen rond de tafel om afspraken over de arbeidsmarkt te maken? Werkgevers mogen eenzijdig de piek- en de daluren vastprikken waarop meer en minder wordt gewerkt. En ook het akkoord rond de proefperiode wordt eenzijdig in vraag gesteld. Agenda’s naast elkaar leggen? Sociale organisaties krijgen het moeilijk om te doen waar ze goed in zijn doordat voor hen wordt gekozen wat ze moeten doen. Precies 125 jaar geleden beschreef Paus Leo XIII in de encycliek ‘Rerum Novarum’ haarfijn dat een solidaire samenleving in samenspraak met werknemers vorm krijgt. Vandaag lijkt die rode draad van inspraak en ‘samen’ ter discussie te staan. Niet in de omgang met familie en vrienden, maar in de omgang met de samenleving. Niemand kan zomaar zijn zin doen. Ook de politiek niet. Rekening houden met elkaar, inspraak en overleg. Dat is niet altijd de gemakkelijkste weg, maar wel de enige duurzame. Linde De Corte algemeen secretaris beweging.net

Visie ¬ vrijdag 06 mei 2016

Vlaanderen viert 125 jaar Rerum Novarum In 2016 is het 125 jaar geleden dat paus Leo XIII de encycliek ‘Rerum Novarum’ schreef, wat ‘nieuwe dingen’ betekent. De 125e verjaardag van de sociale strijd, solidariteit en emancipatie van werknemers werd in heel Vlaanderen gevierd door mensen samen te brengen.

Renofair in Heist-op-den-berg

‘We willen mensen veerkracht geven’

Salim Hellalet

2

¬ onze samenleving

uuHet jongerenkoor ‘Ofkoors’ begeleidde de meezingavond.

In Heist-op-den-berg trok beweging.net alle registers open. Acht dagen lang kon je in een voormalige schoenwinkel terecht voor een drankje in het fair café en voor heel wat activiteiten. Voor de 125ste verjaardag van Rerum Novarum stapten de organisatoren af van de traditionele misviering en receptie. Ze kozen met Renofair voor een popup concept in een leegstaand pand in de belangrijkste winkelstraat van het dorp. Luk Vanden Poel, voorzitter van beweging.net Heist-op-den-berg: ‘Ook vandaag zijn sociale bewegingen nog relevant. De wereld kan best wat renovatie

gebruiken. En we vinden het belangrijk om mee te werken aan de maatschappij. Denken, doen en beleven, dat typeert onze activiteiten. We willen informeren, mensen samenbrengen en hen veerkracht geven.’ Het programma van Renofair was erg divers, van meezingen met een koor tot debatavonden over vluchtelingen en duurzame mobiliteit. Je kon een film be-

Bronzen Pagadder in Antwerpen Nadat een van de genomineerde vrijwilligersprojecten (Symbiose, Forum, Soep ’t erin Pegode) de prijs ‘Bronzen Pagadder’ heeft weggekaapt, kon er gedanst en gezongen worden met Raymond van het Groenewoud en Slongs Dievanongs.

Picknicken in Hamme In Hamme doopten ze het park Kerkwijck om tot ‘Park Solidair’. Je kon er picknicken, meedoen met een fotozoektocht en snuisteren op een Gambiaanse markt.

kijken of gewoon gezellig iets drinken in het fair café. Op die manier kwamen ook de partnerorganisaties aan bod, zoals kwb, okra, Femma, ACV en CM. Volgens de organisatoren was het ook de bedoeling om uit te breken en een nieuw publiek te bereiken, bijvoorbeeld via het jongerenkoor Ofkoors, Den Draai, de Kringwinkel en de Kringkruidenier. ‘En dat is gelukt. We kregen mensen te zien die we anders moeilijk bereiken. Dat gaf ook onze vrijwilligers zuurstof.’ (AJ)

Familiespectakel in Leuven Heel wat artiesten zorgden voor een familiespektakel in de circustent van beweging.net Leuven en Brussel-Halle-Vilvoorde.

¬ onze samenleving


3

Vieren, maar niet op onze lauweren rusten Valt er wat te vieren, na 125 jaar sociale strijd? Absoluut, klonk het in de toespraken ter gelegenheid van 125 jaar Rerum Novarum. ‘Veel ellende ligt achter ons, we hebben veel bereikt.’ Maar tegelijk mogen we niet op onze lauweren rusten, zeggen de voorzitters van beweging.net, CM en ACV.

Rocken in Deerlijk In Deerlijk lieten ze de gitaren brullen tijdens de vierde editie van het D-rock festival. Lokaal talent kreeg er een plekje op het podium en nadien kon er gefeest worden tijdens een DJ-wedstrijd.

Wandelen in Gent Na een gegidste stadswandeling of een misviering kon je langs het water op de Korenlei genieten van frietjes en spitburgers.

Grenzen aftasten in Rekkem Onder het motto ‘flirten met de skréve’ konden wandelaars de kuiten opwarmen langs en over de Franse grens. De aprilse grillen namen ze er graag bij.

En het feest gaat verder in… Woluwe: 18 juni, viering met sociaal Brussels koor en Breugeltafel - Westerlo: 11 mei, filmvoorstelling Demain in de gemeentelijke bibliotheek - Sint-Pauwels: 8 mei, receptie - Wetteren: 7 mei, toneelvoorstelling ‘dubbel spel’ - Temse: 8 mei, misviering en Breughelbuffet - Bazel: 9 mei, kaarting - Hove: 7 mei, (w)arme quizZwevegem: 16 mei, vinkenzetting - Aarsele: 22 mei, fietstocht en barbecue Moorslede: 8 mei, ontbijt - Dentergem: 29 mei, sneukelfietstocht …

✔✔Voor meer activiteiten rond 125 jaar Rerum Novarum contacteer je het best de regionale afdeling van beweging.net. Meer info op www.beweging.net

Bezoek aan Paus Franciscus Lucretia en Ruben gingen op bezoek bij Paus Franciscus in Rome. Hun verhaal bewijst dat het verenigen van mensen ook vandaag nog belangrijk is. Eind april konden Lucretia en Ruben de Paus ontmoeten en hem hun verhaal vertellen. Lucretia woont in Guatemala en is er actief in een vereniging die opkomt voor de koffieboeren (MST, gesteund door Wereldsolidariteit). Ruben woont in België en heeft

een moeilijke tijd achter de rug. Dankzij persoonlijke begeleiding van Arktos heeft hij opnieuw zin in het leven. Paus Franciscus luisterde aandachtig en stak hen een hart onder de riem. Hun persoonlijke getuigenissen geven een erg actuele invulling aan de pauselijke boodschap van 125 jaar geleden. ‘Mensen verenigen is meer dan ooit nodig’, zegt Gilbert Pex van beweging.net. ‘Zich gesteund voelen en ondersteund worden helpt mensen om uit de problemen te komen.’

✔✔Het verhaal van Lucretia en

Ruben en hun bezoek aan de Paus werd gefilmd. Bekijk het op www.beweging.net

✔✔Op 8 mei kan je om 10 u op één de Rerum Novarumviering ‘De Wereld is van Iedereen’ volgen.

ACV-voorzitter Marc Leemans roemde in Gent de sociale welvaartsstaat die de voorbije 125 jaar werd uitgebouwd. ‘We hebben dat op een heel eigen, unieke manier gedaan. Met het oog op een goede toekomst voor iedereen. Met focus op het individu en op het collectieve.’ En voor wie zich zou afvragen of het protest tegen de maatregelen van de regering zal stilvallen, voegde hij er niet mis te verstaan aan toe: ‘We hebben dat altijd al gedaan in overleg zolang het kan. Maar met actie als het moet. Zoals nu.’ De verdienste van sociaal overleg stond ook centraal in de toespraak van CM-voorzitter Luc Van Gorp in Heist-op-den-Berg: ‘We hebben geen behoefte aan een almachtige staat die een model oplegt dat te nemen of te laten is. Net zomin als we alle keuzes kunnen overlaten aan het individu. We hebben nood aan organisaties en verenigingen die de signalen capteren en die de stem van de mensen luider doen klinken.’ De inzet van Rerum Novarum is nog altijd brandend actueel, zegt Van

Gorp. ‘We moeten iedereen mee in bad trekken, door voor elkaar te zorgen zonder iemand uit te sluiten.’ Patrick Develtere argumenteerde in Kortenberg dat er ook na 125 jaar nog werk aan de winkel is: ‘Als we de armoedecijfers zien, ook het stijgende aantal werkende armen, de manier waarop we omgaan met op de vlucht, in ons land of aan de grenzen van Europa, of breder, grote financiële ongelijkheid en de klimaatproblematiek, dan past het niet om hier vandaag enkel een lofrede te brengen.’ Ook de actualiteit was niet veraf, zoals de 45-urenweek en het mogelijk herinvoeren van de proefperiode. Maar bovenal vroegen veel aanwezigen zich af of na SwissLeaks, na LuxLeaks en na de Panama Papers de roep om rechtvaardige fiscaliteit nog luider kan, vooraleer de regering in actie schiet. Of zoals beweging.net-voorzitter Patrick Develtere het verwoordde: ‘Iedereen moet dringend eerlijk bijdragen. Van Panama tot De Panne.’ (JDO)

’We hebben nood aan organisaties en verenigingen die de signalen van en voor mensen capteren en hun stem luider doet klinken.’ CM-voorzitter Luc Van Gorp in Heist-op-den-Berg

‘We hebben de welvaartsstaat altijd al uitgebouwd in overleg zolang het kan. Maar met actie als het moet. Zoals nu.’ ACV-voorzitter Marc Leemans in Gent

’Iedereen moet dringend eerlijk bijdragen. Van Panama tot de Panne.‘ beweging.net-voorzitter Patrick Develtere in Kortenberg

4

¬ post


VACATURE m/v CM

UW

GEDACHT

Onderwijs

• Functioneel Specialist • Software Engineer • Changemanager • Organisatieadviseur • Projectleider Verzekeringstechnische diensten • Projectverantwoordelijke MOB Verzekeringen CM • Stafmedeweker Compensation & Benefits • Technical Test Engineer Voltijds – onbepaalde duur – Schaarbeek

Meer info over deze en andere vacatures op www.cm.be/jobs

Vokans zoekt • Regiomanager

De vaste benoeming van leraren wordt door sommigen ter discussie gesteld. Zij beseffen niet in welke mate deze vaste benoeming bijdraagt tot stabiliteit in het leerproces. Juist door de vaste benoeming beschikt een school over een vast team dat samen vorm geeft aan een didactisch en pedagogisch project. Vrijwel alle leerkrachten zetten zich hiervoor een leven lang in. Zo kunnen ze een rolmodel zijn voor jongeren die op zoek zijn naar een eigen identiteit. Zo kunnen ze een steunpaal zijn voor jonge boompjes die dreigen scheef te groeien. Neem die vaste benoeming weg, en veel mensen zullen verleid worden om uit het onderwijs te stappen indien zich andere carrièrekansen aandienen. Met als gevolg een continue instroom van altijd nieuwe mensen, die na een periode vaak tot het inzicht komen dat het onderwijs niets voor hen is. Zo wordt een school een duivenkot. Midden in een schooljaar krijgen de leerlingen een andere vakleerkracht. Het betekent het onderuithalen van een basispijler van het goede onderwijs zoals we het nu in Vlaanderen kennen. ••• Felix Bergers, As

Voltijds – onbepaalde duur

Spoed

Meer info: www.vokans.be

We gaan onnodig naar de spoed, zo blijkt. De reden waarom we dat doen, zijn de soms lange wachttijden om een specialist te raadplegen voor een aandoening die de huisarts niet kan behandelen. Ik heb last van een ontsteking aan mijn rechterheup. Dit veroorzaakt veel pijn waardoor ik moeilijk kan stappen. Mijn huisarts heeft me doorgestuurd naar een specialist. Ik belde naar een ziekenhuis, maar ik moet wachten tot eind mei. Ik heb dan maar in een ander ziekenhuis geprobeerd. Daar kreeg ik hetzelfde antwoord. Dan is de spoed een alternatief. ••• Laurent Knockaert, Beernem CM is er ook voorstander van om eerst de huisarts te raadplegen, die indien nodig kan verwijzen naar een specialist. Is de wachttijd

voor de behandeling te lang, dan kan de huisarts met de specialist contact opnemen om de afspraak indien nodig te versnellen. CM pleit ervoor de spoeddienst voor te behouden voor spoedeisende gevallen en raadt patiënten af naar de spoeddienst te gaan om vlug geholpen te worden.

Kinesitherapeut Onlangs ging ik bij de kinesist voor de behandeling van een hielspoor. Daarvoor heeft hij shockwavetherapie toegepast. Bij de laatste beurt vertelde hij me dat dit apparaat veel geld kost en het binnenmechanisme regelmatig vervangen moet worden. Voor elke keer dat hij het toestel gebruikt, rekent hij daarom 5 euro extra (cash) aan. Kan dit? ••• Naam en adres bekend bij de redactie Als deze therapie deel uitmaakt van een gewone kinesitherapeutische behandeling en een meerwaarde biedt, kan aan de patiënt een supplement worden aangerekend. De kinesist moet het volledig aangerekende bedrag wel vermelden op het ontvangstbewijs onderaan het getuigschrift voor verstrekte hulp. Is het gevraagde supplement niet vermeld op het ontvangstbewijs, dan is dat niet wettig. Je kunt dit melden aan de CM-consulent die het doorspeelt aan de dienst Ledenverdediging.

Alcohol Wanneer er over alcoholisme gepraat wordt, komen de gezinsleden van de persoon die te veel drinkt meestal niet aan bod. Maar wij zijn ook slachtoffer en hebben al veel meegemaakt. De drempel om hulp te zoeken is nog altijd hoog. Door schaamte wordt er niet gemakkelijk over gepraat. Er is nog altijd veel onbegrip. Partner en kinderen van mensen met een alcoholprobleem kunnen terecht in de zelfhulpgroep Al-Anon. Je zorgen en verdriet delen met mensen met dezelfde ervaringen gaat makkelijker. ••• Naam en adres bekend bij de redactie

Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar [email protected]. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.

GECITEERD

www.thuiszorgwinkel.be

Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden en van links naar rechts een citaat.

Wedstrijd

Win een elektrische fiets. Surf naar www.thuiszorgwinkel.be/puzzel om online deel te nemen (tot 15 mei). Of haal gratis TIZ Magazine in je Thuiszorgwinkel en kijk op pagina 14.

citaat-225&_citaat-225&.qxd 22-12-15 13:58 Pagina 1

1. Schijf; 2. logeergelegenheid; 3. vis; 4. Germaanse godheid; 5. echtgenoot; 6. Europeaan; 7. kaartspel; 8. sappig; 9. commando; 10. wijnmaat; 11. trip; 12. chef; 13. roofdier; 14. bolwerk.

Citaat-225

1

S P

T

L

A E K

L

2

H N O

I

T

E E

L

3

T

P U O

I

O N T

4

D T O O N T

A R

5 M G O A R D G E 6

P E O N O W A

7

T

P

J

L

O E K E R

8 M E A V

L

E S N

9 G B O E E V E

L

10 A D N O K V E R 11 E R R M E

I

O S

12 B R G A E A N S 13 K W U O L

N F

14 F D O O R T

T

E N

Oplossing citaat: “Stel niet uit tot morgen wat je evengoed overmorgen kunt doen...“ (Mark Twain)

Citaat-225

Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving.

Vlot vooruit

Wij trekken altijd ons plan. Samen. Fietsen met een duwtje in de rug? Dat kan. Bij elektrische fietsen neemt een motor deels je trapinspanning over. En dit zonder afbreuk te doen aan de gezondheidsvoordelen. Je blijft zelf meetrappen, maar krijgt ondersteuning alsof je met de wind in de rug fietst. Thuiszorgwinkel zorgt voor een elektrische fiets met een zitpositie die is afgestemd op jouw optimaal fietscomfort.

Kom naar Thuiszorgwinkel of bel 015 28 61 18. Samen vinden we wat jij nodig hebt! Advertentie_Visie_Elektrische fiets_apr_2016.indd 1

27/04/16 16:07

5

¬ hoe gaat het met u?


Behandeling longkanker

Grote verschillen tussen ziekenhuizen Onrustwekkend nieuws: als je geopereerd wordt aan longkanker in een ziekenhuis dat maar zelden dergelijke ingrepen uitvoert, heb je dubbel zoveel kans om te sterven als in een ziekenhuis waar de ingreep vaker gebeurt. CM vindt het hoog tijd om minima vast te leggen in het voordeel van de patiënt. Er zijn grote kwaliteitsverschillen tussen ziekenhuizen bij de behandeling van longkanker, zo blijkt uit een rapport van het Federaal Kenniscentrum voor Gezondheidszorg (KCE) gebaseerd op gegevens uit de periode 2010-2011. In ziekenhuizen die minder dan tien longkankeroperaties uitvoeren per jaar, heb je dubbel zoveel kans om binnen de zestig dagen na de operatie te overlijden als in een ziekenhuis dat deze ingrepen vaker uitvoert. Ook een jaar na de operatie zijn de overlevingskansen het laagst in de ziekenhuizen met minder dan tien operaties per jaar. Dit is een reëel probleem, want van de ziekenhuizen die longkankerchirurgie uitvoeren, komt bijna een op de drie niet aan het vooropgestelde minimum van tien ingrepen.

voldoende is, blijkt ook uit de gegevens van de Stichting Kankerregister. In de kleinere centra loopt het vaak al fout bij de bepaling van het stadium van de kanker, waardoor het moeilijker wordt om de juiste behandeling te selecteren. Kleinere centra wijken ook vaker af van de wetenschappelijke aanbevelingen voor een goede behandeling. In de grotere centra daarentegen, is er doorgaans een pak meer ervaring aanwezig, en dat geldt zowel voor de chirurg als voor het multidisciplinaire team dat instaat voor het hele traject van diagnose tot nazorg.

In afwachting van deze regelgeving vraagt het IMA onderlinge afspraken te maken die ervoor zorgen dat kankerchirurgie meer geconcentreerd wordt. Aan de huisartsen vraagt het IMA patiënten enkel nog door te verwijzen naar centra die voldoende operaties uitvoeren. Op die manier kan de patiënt erop vertrouwen dat hij de beste kansen krijgt. In afwachting kunnen patiënten de informatie over de aantallen bij slokdarm-, pancreas- en longkankerchirurgie bekijken op de website van het ziekenfonds.

Minimumdrempel Het IMA vindt het goed dat minister Maggie De Block de concentratie van kankerchirurgie in haar beleidsverklaring heeft opgenomen. Helaas zal de invoering vele jaren duren en krijgen de patiënten ondertussen niet de best mogelijke zorg. Daarom roept het IMA de minister op om

Omdat het voor de patiënt bijna onmogelijk is om te weten welke ziekenhuizen de vereiste aantallen halen, pleit CM er al ruim tien jaar voor om complexe kankerchirurgie te concentreren in gespeciali-

Dat de kwaliteit in de kleinere centra on-

Onderlinge afspraken

Cijfers bekendmaken, is een eerste stap in de goede richting. Dat werd al duidelijk toen de ziekenfondsen in 2012 gelijkaardige cijfers vrijgaven over slokdarmkanker. In de twee jaar na deze bekendmaking daalde het aantal ziekenhuizen dat deze ingreep uitvoert van 67 naar 55.

CM maakt cijfers bekend

Lagere kwaliteit in kleine centra

in het belang van de patiënt meteen een minimumdrempel van tien ingrepen per jaar in te voeren voor kankerchirurgie bij onder andere slokdarmkanker, pancreaskanker en longkanker.

seerde centra. Luc Van Gorp, voorzitter van het Intermutualistisch Agentschap IMA, benadrukt het belang: ‘Alle ons omringende landen hebben al lang een minimum ingevoerd. In België bleven onze oproepen tot nog toe zonder resultaat. Daarom maken wij de cijfers over het aantal ingrepen per ziekenhuis bekend. Gegevens openbaar maken, kan van levensbelang zijn.’

Nele Verheye

Aantal longkankeroperaties per ziekenhuis per jaar (cijfers 2014) 3 2

4

5 21

6

1

13

14 15 16 18

10

8 7 9

17

23 22 25

11 19

12

24 43

West-Vlaanderen

1 2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13

AZ Sint-Augustinus Veurne (0) AZ Damiaan Oostende (15) AZ Zeno Knokke-Heist (0) AZ Sint-Jan Brugge-Oostende (141) AZ Sint-Lucas Brugge (21) Sint-Rembertziekenhuis Torhout (7) Stedelijk Ziekenhuis Roeselare (14) Heilig Hartziekenhuis Roeselare-Menen (19) Sint-Jozefskliniek Izegem (5) Sint-Andriesziekenhuis Tielt (6) O.L.V. van Lourdesziekenhuis Waregem (1) AZ Groeninge Kortrijk (68) Jan Ypermanziekenhuis Ieper (15)

Oost-Vlaanderen

14 15 16 17 18 19

AZ Maria Middelares Gent (26) AZ Sint-Lucas Gent (27) AZ Jan Palfijn Gent (14) Sint-Vincentiusziekenhuis Deinze (3) UZ Gent (118) AZ Oudenaarde (8)

AZ Glorieux Ronse (8) AZ Alma Eeklo (3) AZ Lokeren (1) AZ Nikolaas Sint-Niklaas (45) AZ Sint-Blasius Dendermonde (14) Algemeen Stedelijk Ziekenhuis Aalst (25) AZ Sint-Elisabeth Zottegem (12) Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst (53)

Antwerpen

27 Ziekenhuisnetwerk Antwerpen (55) 28 GZA Ziekenhuizen Wilrijk (60) 29 AZ Monica Deurne (29) 30 UZ Antwerpen Edegem (112) 31 AZ Heilige Familie Reet (12) 32 AZ Sint-Jozef Malle (5) 33 AZ Klina Brasschaat (5) 34 AZ Sint-Maarten Mechelen (25) 35 Heilig Hartziekenhuis Lier (7) 36 Sint-Jozefkliniek Bornem (12) 37 Imelda Ziekenhuis Bonheiden (30) 38 AZ Turnhout (30)

40

44

51

39

41

50

49 46

48

53

52

47 45

54

55

42

minder dan tien ingrepen longkanker per jaar

20 21 22 23 24 25 26 43

38

37

26

20

meer dan tien ingrepen longkanker per jaar

36

27 28 33 32 29 30 31 34 35

39 40 41

56

57

58

59

60

63

64

65

66

67

Heilig Hartziekenhuis Mol (0) AZ Sint-Elisabeth Herentals (1) AZ Sint-Dimpna Geel (16)

Vlaams-Brabant

42 44 45 46 47 48

RZ Sint-Maria Halle (4) AZ Jan Portaels Vilvoorde (8) RZ Heilig Hart Leuven (0) RZ Heilig Hart Tienen (0) UZ Leuven (303) AZ Diest (0)

Limburg

49 Sint-Franciskusziekenhuis Heusden-Zolder (0) 50 Ziekenhuis Maas en Kempen Maaseik (11) 51 Mariaziekenhuis Noord-Limburg Overpelt (22) 52 Jessaziekenhuis Hasselt (71) 53 Ziekenhuis Oost-Limburg Genk (96) 54 RZ Sint-Trudo Sint-Truiden (25) 55 AZ Vesalius Tongeren (13)

61

Brussel

56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67

62

CHU Brugmann Brussel (10) Jules Bordet Instituut Brussel (3) Iris Zuid Ziekenhuizen Brussel (15) Universitair Ziekenhuis Brussel (25) Cliniques Universitaires Saint-Luc Brussel (82) UZ Erasmus Brussel (117) Clinique Ste.-Anne-St.-Remi Brussel (12) CHIREC Brussel (13) Kliniek Sint-Jan Brussel (26) Europaziekenhuizen Brussel (16) UMC Sint-Pieter Brussel (30) Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola Brussel (6)

SPOTOP

Arantxa zorgt voor mama met ziekte van Ménière

‘Ik zou mijn mama nooit allee Jurgen Doom

Pierre Roelants zet zijn huisarts David in de kijker.

‘Met goed gevoel uit spreekkamer’ ‘In december 2008 kwam ik onverwacht in contact met een bijzonder persoon. Ik voelde mij niet goed en had dringend een arts nodig. Omdat het weekend was, kon ik niet bij mijn vaste huisarts terecht en moest ik een beroep doen op de wachtdienst. Dokter David reageerde zeer alert en nam geen risico’s. Hij stuurde mij door naar de spoed waar een hartinfarct werd vastgesteld. Sindsdien is hij mijn vaste huisarts.’ ‘David is zeer sociaal. Hij is een gevoelsmens die tijd neemt voor zijn patiënten. Om de drie weken ga ik bij hem langs. Al mijn klachten zijn bij hem bespreekbaar. Hij heeft begrip en respect en veegt problemen niet onder de mat. Dokter David neemt zijn patiënten ernstig. Altijd verlaat ik zijn spreekkamer met een goed gevoel. Ik voel mij geholpen. Specialisten raadplegen doe ik alleen op zijn advies. Ik ben bijna 70 jaar en hoop dat hij voor de rest van mijn leven mijn huisarts kan en mag blijven.’ Wil jij iemand bijzonder nomineren? Stuur je verhaal naar [email protected] en maak kans op twee filmtickets.

zoek en

win


Haar mama heeft de ziekte van Ménière, haar opa Alzheimer. En dus helpt Arantxa (14) haar familie waar ze kan. Ze wordt samen met andere jonge helpers in de bloemetjes gezet op de Jonge helpende handen dag van Ziekenzorg CM in Walibi.

Z

e kijkt uit naar het dagje Walibi, vertelt Arantxa met blinkende oogjes. Ziekenzorg CM organiseert die dag in het kader van de Johh-trofee, de prijs voor jonge helpende handen. Aanvankelijk kon je enkel meedoen door als groep jongeren een activiteit te organiseren voor mensen met een ziekte of beperking. Tot Ziekenzorg CM een brief kreeg van een mama die vertelde dat ook kinderen soms al van heel jonge leeftijd voor hun ouders zorgen. En dat die ook best wel een bedankje verdienen. Ziekenzorg had daar oren naar en stelde de Johhdag in Walibi ook open voor jonge mantelzorgers zoals Arantxa.

Wachten tot het overgaat Jong, dat mag je in het geval van Arantxa gerust letterlijk nemen, want haar mama worstelt al sinds Arantxa vier was met de ziekte van Ménière. Deze ziekte van het gehoor en evenwichtsorgaan zorgt ervoor dat Arantxa’s mama aanvallen krijgt van doofheid en duizeligheid. Het enige wat ze op zo’n moment kan doen, is neerliggen in een donkere, stille ruimte en wachten tot het overgaat. Omdat Arantxa’s vader als verpleegkundige werkt, is Arantxa vaak de enige die in de buurt is. ‘Ik hou een oogje

uuArantxa: ‘Ik hou een oogje in het zeil en steek een handje toe, ik vind dat niet meer dan normaal.’ in het zeil, beantwoord telefoontjes en zorg dat er eten is’, vertelt Arantxa. ‘Ik vind dat niet meer dan normaal.’

Nooit alleen achterlaten Op haar veertiende heeft Arantxa al een groot verantwoordelijkheidsgevoel. ‘Ik zou mijn mama nooit alleen achterlaten

als ze een aanval heeft’, zegt ze. ‘Ik zou het mezelf nooit vergeven mocht er iets gebeuren.’ Ook bij haar oma en opa speelt ze regelmatig reddende engel. ‘Mijn oma is slecht ter been en mijn opa heeft Alzheimer. Vroeger deed mijn opa veel, maar nu begrijpt hij dikwijls niet meer wat mijn oma bedoelt. Dus word ik ingeschakeld. Ik

HUIS dOKTER

Speur je in Visie mee naar het antwoord?

Wat als darmklachten blijven duren?

Tip Bouwmaterialen voor de gevangenis

Buikpijn, winderigheid, onregelmatige stoelgang … iedereen heeft er soms last van. Duiken deze symptomen geregeld op, dan heb je mogelijk een prikkelbare darm.

hebben of het gevoel hebben dat de ontlasting niet volledig was. Ook winderigheid, slijm zonder bloed in de ontlasting of een gevoelige dikke darm kunnen voorkomen.

Wat is een prikkelbare darm?

Wat is de oorzaak?

Bij het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) heb je een zestal maanden voortdurend of met tussenpozen buikpijn of een onaangenaam gevoel in de buik met een verandering in je stoelgangpatroon. PDS wordt soms spastische darm genoemd maar heeft niet noodzakelijk iets te maken met spasmen of krampen. Een prikkelbare darm veroorzaakt geen schade of ernstige ziekten.

De exacte oorzaak is niet gekend. Wellicht speelt een combinatie van een gestoorde darmbeweging, een gevoelige darmwand, stress en voeding een rol. Soms lijkt een darminfectie of ander voedingspatroon een invloed te hebben.

Oplossing

T Stuur je antwoord voor 15 mei op een gele briefkaart naar Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar [email protected]. Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘Happy Kids!’ van Lobke Gielkens (originele en goedkope ideeën om samen met je kinderen iets te doen), uitg. Van Halewyck of het boek ‘Verdriet is het ding met veren’ van Max Porter (over een vader en zijn zoontjes die plots geconfronteerd worden met de dood van zijn echtgenote en hun mama), uitg. De Bezige Bij. Uit de juiste inzendingen worden vijf winnaars geloot. Oplossing Visie nr. 08 Dikmaker Winnaars Dirk De Coster (Haaltert) Maryse Debree (Torhout) Godelieve Goossens (Herentals) Bart Grypdonck (Heusden-Zolder) Marlène Van Lint (Kampenhout)

Wat zijn de symptomen? De symptomen zijn wisselend en persoonsgebonden. Soms heb je lang geen klachten, dan weer regelmatig tot dagelijks. Buikpijn is de belangrijkste. Het kan gaan om zeurende pijn, een opgeblazen gevoel of krampen. De pijn kan verminderen na ontlasting of een windje. Daarnaast heb je ook stoelgangproblemen: diarree of verstopping, soms beide. Bij PDS moet je soms abnormaal persen, kun je een valse stoelgangnood

Wat kun je zelf doen? Er is geen behandeling. Informeer je wel goed. Ongerustheid kan symptomen in stand houden. Vermijd stress, zorg voor een goede nachtrust en lichaamsbeweging. Eet regelmatig en gezond en drink voldoende. Beperk cafeïne, vet, suiker en alcohol. Vermijd ook grote maaltijden. Je kunt een dagboek bijhouden als je vermoedt dat bepaalde voedingsmiddelen klachten geven. Schrap geen essentiële voedingsmiddelen zonder advies te vragen aan een arts of diëtist.

Wanneer naar de dokter? Heb je voor het eerst klachten, ga dan

naar je huisarts. Die zal bekijken of verder onderzoek nodig is. Ga ook langs als je vermagert zonder verklaring, als er bloed bij je ontlasting is, bij koorts, lage buikpijn of klachten ’s nachts, of als je een verband vermoedt tussen de buikpijn en medicatie, voedingsmiddelen of genotsmiddelen. Ga ook langs bij buikpijn na een reis, bij langdurige diarree of verstopping, als de klachten je dagelijks functioneren belemmeren of als bekende klachten plots veranderen.

Elise Rummens preventie-arts CM

www.cm.be/ dehuisdokter

Stefan Dewickere

6




de

en achterlaten’

In het middelbaar, vele jaren geleden ondertussen, had ik enkele leerkrachten waarmee het absoluut niet klikte. Zij gaven les vanuit een machtsdenken. Mijn lessysteem is goed en jullie, leerlingen, moeten jullie maar aanpassen. Ze voelden zich almachtig. Een van hen gaf zelfs subtiel aan dat wij dankbaar mochten zijn dat hij onze leraar wilde zijn.

Extra in de watten De mama van Arantxa glimlacht wanneer ze haar dochter bezig hoort. ‘Ik ben best trots op haar. Ze is altijd al volwassen geweest voor haar leeftijd. Soms leg ik haar wat extra in de watten, door iets te kopen wat ze eigenlijk niet nodig heeft. Ik kan het niet laten. Ze heeft al zoveel moeten meemaken.’ Arantxa vult aan: ‘Cadeautjes zijn voor mij helemaal niet nodig. Mensen helpen vind ik vanzelfsprekend.’ Maar dat dagje Walibi, dat ziet Arantxa wel helemaal zitten. ‘Het is toevallig net op mijn verjaardag. Dubbel feest!’

Ik was helemaal niet dankbaar. Integendeel. Ik gedroeg mij opstandig en sprak de leerkrachten daarover aan. Zou je niet beter van richting veranderen, probeerden ze mij en mijn moeder te overtuigen. Ik weigerde. Ik wist wat ik kon. En wat ik niet kon. Ik had een identiteit. Ik had een droom. En die zou ik mij niet laten afnemen door enkele autoritaire leerkrachten.

Nele Verheye

✔✔Zowel de groepen die deelnamen

aan de Johh-trofee als de jonge mantelzorgers worden op 16 mei door Ziekenzorg CM getrakteerd op een dagje Walibi. www.johhtrofee.be

‘Voor mij is dat vakantie’ Arantxa wil later graag binnenhuisarchitect worden. ‘Mijn ouders werken allebei in de zorgsector, maar zelf wil ik een andere richting uitgaan. Ik wil wel net als hen Ziekenzorgvrijwilliger worden. Ik ga nu al regelmatig mee met hen op Ziekenzorgvakantie en geniet enorm van de contacten met mensen met een ziekte of be-

Ken jij ook jonge mantelzorgers zoals Arantxa die een complimentje verdienen? Reageer via [email protected] of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel

Gelukkig zijn de tijden veranderd en is de relatie tussen leerkracht en leerling fel gewijzigd. En maar goed ook, want elke mens functioneert vanuit zijn identiteit. En die identiteit krijgt vorm in de samenleving, van onderuit. Als middenveld hebben wij daarin een cruciale rol te spelen. We hebben geen behoefte aan een almachtige staat die een model oplegt dat te nemen of te laten is. Net zomin als we alle keuzes kunnen overlaten aan het individu. We hebben nood aan organisaties en verenigingen die de signalen van en voor mensen capteren en die de stem van die mensen luider doen klinken. Die bereid zijn om de uitdagingen aan te gaan. Die bestaande modellen in vraag durven stellen. En die iedereen mee in bad trekken, door voor elkaar te zorgen zonder iemand uit te sluiten. Dat is de inzet van Rerum Novarum. Als gezondheidsfonds bouwt CM mee aan die gezonde samenleving. Een samenleving waarin mensen de zin zien van het bestaan. Zijn we niet bereid om daarin te investeren, dan krijgen we een koude, doelloze samenleving in de plaats. Is het dat wat we willen? Luc Van Gorp, Voorzitter CM

www.facebook.com/CMziekenfonds

Daarnaast zijn ook Arantxa’s oren goed getraind. Haar mama is aan de rechterkant volledig doof, aan de linkerkant ernstig slechthorend. Ze heeft een hoorapparaat, maar vertrouwt verder regelmatig op de hulp van haar dochter. ‘Ik voel goed aan wanneer mama iets niet begrepen heeft, en herhaal het dan nog eens extra duidelijk. Aan de kassa van de supermarkt bijvoorbeeld, als ze niet weet hoeveel ze moet betalen. Ik doe dat bijna automatisch. Thuis beantwoord ik telefoontjes of neem ik over wanneer mama iets niet begrijpt. Het ergste vind ik dat mama soms te luid spreekt in het openbaar, op de bus bijvoorbeeld. Dan zit iedereen naar ons te staren terwijl ze zelf niks door heeft. Ik probeer haar daar dan subtiel op te wijzen. Maar het doet pijn, omdat ik weet dat ze er zelf helemaal niks kan aan doen.’

Op zoek naar identiteit

perking. Mijn klasgenoten verklaren mij gek, en toch vind ik het geweldig. Maar voor mij is dat vakantie, geen werk.’

Stefan Dewickere

Met je kind naar het ziekenhuis

Hoe bereid je je kind voor op een ziekenhuisopname?

‘Elk kind is anders en je moet ook rekening houden met de leeftijd. Kleine kinderen hebben minder uitleg nodig, oudere kinderen stellen meer in vraag’, duidt kinderpsychologe Celien Van der Mispel. Ze legt in enkele stappen uit hoe je als ouder je kind kunt voorbereiden op een ziekenhuisopname.

1. Vertel over het ziekenhuis en wees eerlijk ‘Probeer op voorhand al een bezoekje te brengen aan de ziekenhuisafdeling, zodat die toch een beetje vertrouwd aanvoelt. Wees als ouder steeds eerlijk en stop de negatieve dingen niet weg maar probeer te relativeren. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen die voorbereid zijn en weten wat hen te wachten staat, er minder negatieve gevoelens aan over houden.’

2. Maak samen de valies ‘Er zijn veel kinderboeken op de markt over kinderen in het ziekenhuis. Je kunt als ouder bijvoorbeeld een verhaal lezen en de stappen die het kind in het boek maakt samen met je eigen kind zetten. De valies maken bijvoorbeeld. Daarbij kunnen ook broer en zus een belangrijke rol

spelen. Het is leuk om te zien wat grote broer heeft ingepakt.’

3. Bezoek is belangrijk ‘Maak als ouder duidelijk wanneer je in het ziekenhuis zult zijn. Indien de aard van de opname dat toelaat is het ook fijn dat de broertjes of zusjes op bezoek komen. De connectie naar thuis is voor een kind in het ziekenhuis ontzettend belangrijk. Ook een bezoek van de klas en andere familieleden kan deugd doen.’

4. De ouderrol blijven houden ‘Veel ouders worden bang wanneer hun kind in het ziekenhuis wordt opgenomen. Probeer je vrees toch zoveel mogelijk te verbergen. Haal samen leuke herinneringen boven. Als je als ouder kunt blijven overnachten in het ziekenhuis (rooming-in, zie kaderstuk, red.) dan is dat zeker positief. In bepaalde gezinssituaties of bij bepaalde behandelingen kan dat niet. Dan is het belangrijk om als ouder je kind zo goed mogelijk aan te voelen.’ Thomas Rosseel

✔✔Meer informatie over het thema op www.cm.be/ziekenhuis-kind.

Lieven Van Assche

Lieven Van Assche

Goede oren

VOORZET

www.twitter.com/CMziekenfonds

vind dat niet erg hoor, het zijn vaak maar kleine klusjes, zoals iets uit de kast halen of iets zoeken op zolder. Bovendien ben ik heel graag bij mijn grootouders. Met mijn oma kan ik urenlang kletsen, en met mijn opa doe ik graag zot. Dat kan hij nog steeds als de beste (lacht).’

7

uuCelien Van der Mispel: ‘De connectie naar thuis is voor een kind in het ziekenhuis belangrijk.’

Bij je kind in het ziekenhuis slapen? Is je kind lid van CM, dan betaalt het ziekenfonds de kosten voor rooming-in terug, met een maximum van 12,39 euro per dag. Voorwaarde is dat de kosten voor rooming-in niet terugbetaald worden door een andere verzekering. Indien het kind

aangesloten is bij het CM-Hospitaalplan dan is er nog een extra tegemoetkoming voor rooming-in. Voor meer informatie kun je steeds terecht bij de hospi-consulent of op www.cm.be/hospitaalplan en het nummer 078 15 91 58.

8



CM beschermt je oren

knipsels Bloeddruk geeft belangrijk signaal Verhoogde bloeddruk is geen ziekte op zich maar kan wel een beroerte met blijvende schade veroorzaken. De Europese Dag van de Beroerte op 10 mei, vraagt er aandacht voor. Een normale bloeddruk is lager of gelijk aan 140/90 mmHg. Ongezonde leefgewoonten maar ook familiale aanleg en leeftijd doen het risico op een verhoogde bloeddruk stijgen. Je leefstijl kun je zelf aanpakken. Eet voldoende groenten en fruit. Tracht elke dag minstens 30 minuten matig intensief te bewegen. En als je rookt, probeer ermee te stoppen. Een verhoogde bloeddruk kan onder andere de bloedvoorziening in de hersenen verstoren. Hierdoor ontstaat zuurstoftekort en sterft een stukje hersenweefsel af, met een beroerte tot gevolg. Dan kunnen verlammingen, spraakproblemen en geheugenstoornissen optreden. Bij een vermoeden van een beroerte is onmiddellijk medische hulp inroepen belangrijk. De kans op een succesvolle behandeling is het grootst als ze maximaal drie uur na de beroerte kan starten.

Oordoppen kleuren de Festivalgangers kunnen ook dit jaar op CM rekenen om hun oren te beschermen. ‘Dat oordopjes niet cool zouden zijn? Voor de rest van je leven last hebben van je oren is veel minder cool’, vinden feestbeesten Elisa en Annelies. Tekst: Thomas Rosseel Foto’s: Violet Corbett Brock

‘Voor het hele gezin’ ‘Hallo, mogen we wat oordopjes alstublieft?’ Mama Isabelle Dewarriemont (foto linksboven) wil niets aan het toeval overlaten tijdens haar bezoek met het gezin aan het Festival aan Zee in De Panne. ‘Het is de eerste keer dat de kinderen een hele dag meegaan. Toen ze nog klein waren, herinner ik me, kregen ze pijn aan de oren en moesten we naar huis gaan. Dat kan niet de bedoeling zijn van een plek waar er gefeest moet worden. Het is heel belangrijk dat je een leven lang van je oren kunt genieten en dus zijn we blij dat we hier oordopjes kunnen krijgen’, zegt ze.

‘We beschermen je tegen luide muziek’ Reinout (15, foto links) en Florian (17) Saesen delen als CM-medewerkers met plezier de oordopjes uit op het festival. De broers zijn al van ver te zien: een metershoge groene vlag op de rug, een flashy groene zonnebril op de neus en een tas vol oordopjes en gadgets.

✔✔www.cm.be/bloeddruk

Als je kind drugs gebruikt

‘De mensen komen ons zelf al snel opzoeken. We moeten amper op hen afstappen. Er komen vooral ouders om oordopjes voor hun kinderen vragen. Tieners blijven voorlopig de moeilijkste doelgroep, terwijl zij het vaakst naar evenemen-

Als ouders vaststellen dan hun kind drugs gebruikt, rijzen er vragen over wat mag en kan. Een nieuwe brochure ‘Recht op antwoord’ van De Druglijn geeft hen informatie. Ze vertrekt vanuit fictieve, herkenbare verhalen van ouders. In elke situatie wordt bevattelijk uitgelegd wat volgens de wet kan en mag. Je krijgt onder meer toelichting over onderhoudsplicht, drugtesten thuis, huiszoeking, inbeslagname van goederen door een deurwaarder en gedwongen opname. De brochure bevat ook adressen waar je als ouder juridisch advies op maat kunt inwinnen. Je kunt de brochure gratis aanvragen.

ten gaan waar luide muziek wordt gespeeld’, ervaren de broers. ‘Voor het tweede jaar op rij werken we op een mobiele manier: we lopen rond tussen de mensen om oordopjes uit te delen en je kunt aan onze gratis sms-wedstrijd deelnemen. Dan krijg je een zonnebril of poncho en kun je elke maand tien sets oordoppen op maat winnen. We beschermen je met andere woorden tegen te luide muziek maar ook tegen de zon en de regen. Hopelijk moeten we vooral zonnebrillen uitdelen’, knipoogt Florian.

Schotland

Culturele ontdekkingstocht Schotland is beroemd om zijn historische kastelen, traditionele Highland Games, whisky en prachtige Lochs. Ontdek de setting van wereldberoemde films, de plaats voor stijlvol winkelen en de perfecte locatie voor onvergetelijke momenten.

✔✔www.druglijn.be

Samen met een lokale gids maak je in 8 dagen kennis met alles waar Schotland om bekendstaat.

078 15 10 20

Periodes en prijzen in volpension, hotel 3* en 4*: Wo 15/06 - wo 22/06: 1 575 euro, 224 euro toeslag single Wo 20/07 - wo 27/07: 1 610 euro, 224 euro toeslag single

Win wieleroutfit

Meer informatie via 070 233 119 of www.intersoc.be.

CM is als gezondheidsfonds bekommerd om je gezondheid. Naast een evenwichtige voeding zet voldoende bewegen je op het goede spoor. Kan een CM-wieler outfit je motiveren? CM geeft er vijf weg. Doe mee met de online-wedstrijd en maak kans op een gratis wieleroutfit (kwaliteitsmerk Vermarc). De wedstrijd loopt tot 25 mei.

Intersoc-werkvakanties Als vrijwilliger naar de zon

Elke zomer gaan bijna 2 000 vrijwilligers mee op werkvakantie. In de animatiewerking of één van de hoteldiensten (keuken, bar, restaurant, schoonmaak) werken ze mee aan onvergetelijke vakanties. In ruil voor hun inzet bieden wij kosteloos transport, verblijf en een leuke vakantieomgeving. Interesse? Schrijf je snel in via www.intersocwerkvakanties.be of kom op woensdag 15/06 naar de infoavond in Sint-Niklaas. Meer info via [email protected] of 02 246 47 44.

✔✔www.cm.be/wieleroutfit Visie_28-04_Schotland.indd 1

29/04/2016 15:43:36



festivals

HELPENDE

genlijk wel oordopjes op feestjes en festivals. Gezondheid gaat bij mij boven alles en tegenwoordig hebben die oordopjes flashy kleuren. Dat maakt het toch best leuk’, vindt Elisa.

‘Het drukke seizoen moet nog op gang komen maar we hebben dit jaar toch al negentien interventies achter de rug. We kregen vooral met SAR-acties te maken. Dat staat voor Search And Rescue. Zo reanimeerden we succesvol een zwemmer in nood in De Haan en onlangs namen we enkele vissersboten met motorpech op sleeptouw. We worden ingeschakeld voor alle hulpverlening op zee. Gemiddeld zo’n 150 operaties per jaar. Ons gebied reikt officieel van Oostende tot aan Cadzand, maar we gaan zover ze ons in de zee nodig hebben.’

Automotor ‘Als je voor 1983 in nood raakte, dan moest je hopen op een vissersboot die toevallig zou passeren. Samen met enkele andere leden van de Vrije Noordzee Zeilers ben ik met de VBZR gestart. Een automotor en wat technische kennis leidden al snel tot een eerste reddingsboot. In 1987 was ik ook bij de Herald of Free Enterprise, het schip dat zonk voor de haven van Zeebrugge. Dat was onze grootste operatie tot dusver en voor mij zal dat altijd een van de indrukwekkendste herinneringen blijven. Bij de botsing tussen een gastanker en vrachtschip vorig jaar waren wij ook als eerste reddingsboot ter plaatse en werden wij aangeduid om de actie in goeie banen te leiden. We werken met wachtdiensten. Al onze mensen moeten hier binnen de tien minuten aan boord staan, om snelle hulp te kunnen garanderen.’

Een hele zomer lang oordoppen

?!

CM-voordeel Nog beter voor je oren dan de gratis oordopjes zijn de oordoppen op maat. Bij aankoop van een set oordoppen op maat bij een door het Riziv erkende audicien, betaa lt CM leden tot 30 eu ro per kalenderjaar terug. Bezorg de orig i nele factuur of het aanvraagformulier, ingevuld door de audicien, aan CM. De tegemoetkoming wordt zo snel mogelijk overgeschreven op je rekening.

✔✔Kijk je ook al uit naar de festivals? Je vindt de CM-teams terug op enkele tientallen festivals. Meer info op www.cm.be/festivals.

Raadpleeg je een geconventioneerde vroedvrouw, dan krijg je het aangerekende bedrag volledig terug en betaal je geen remgeld. Niet-geconventioneerde vroedvrouwen kunnen een supplement vragen. Bovendien is de terugbetaling voor zorg door niet-geconventioneerde vroedvrouwen lager.

✔✔www.cm.be/vroedvrouw

4 roggevleugels ¬ peper ¬ zout ¬ een beetje bloem ¬ 2 eetlepels sojaboter ¬ een mespuntje xantana ¬ 1,5 dl water of visfumet ¬ sap en zeste van 1 citroen ¬ 1 teentje knoflook, in fijne schijfjes ¬ eetlepels kappertjes ¬ peterselie, fijngehakt ¬ fleur de sel kruid de roggevleugels met peper en zout ¬ wentel ze door de bloem en schud de overtol-

Tom Swalens

Voor de verzorging en begeleiding door een vroedvrouw zijn tarieven afgesproken. Vroedvrouwen die de overeenkomst met de ziekenfondsen hebben aanvaard, moeten die tarieven respecteren. Onlangs zijn sommige tarieven verhoogd.

Geen subsidies ‘Ons team van zo’n dertig man doet alles volledig vrijwillig, zonder enige vergoeding, en dat is vrij uniek. Ondertussen hebben we drie professionele boten en heel wat piekfijn materiaal. Veel ontwerpen we zelf en alles wordt door onze groep onderhouden. We overleven op lidmaatschap van schippers - die met een jaarlijkse bijdrage gratis door ons geholpen worden - en op donaties. Mensen helpen, die blik van een drenkeling wanneer hij uit zee gered wordt, daar doe je het voor. Dat, en de liefde voor de zee.’ Thomas Rosseel

✔✔Wie de VBZR wil steunen vindt alle info op vbzr.net. De interventies volgen kan via de Facebookpagina VBZR.

Rog met kappertjessaus (4 personen)

Waarvoor kan ik een vroedvrouw raadplegen? Een vroedvrouw kan je begeleiden bij de voorbereiding van de bevalling. Je kunt ook samen met zwangere vrouwen de voorbereiding volgen. Dan betaal je per persoon minder. Wil je graag thuis bevallen met assistentie van een vroedvrouw, dan bedraagt het overeengekomen tarief daarvoor 241,48 euro. Ook voor postnatale zorg na een thuisbevalling of een bevalling in het ziekenhuis kan een vroedvrouw langskomen. Kies je voor borstvoeding, dan kan een vroedvrouw je advies geven. Voor een eerste raadpleging thuis betaal je nu 47,54 euro. Ook voor de volgende raadplegingen over borstvoeding thuis en in de praktijk van de vroedvrouw werden de tarieven aangepast.

uuJoeri Vermoere in de haven van Blankenberge.

SMAKELIJK

Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad.

Voor zorg en ondersteuning voor en na een bevalling kun je een beroep doen op een vroedvrouw. Je krijgt de prestaties terugbetaald door de ziekteverzekering.

Violet Corbett Brock

‘Mensen helpen en de liefde voor de zee. Daar is het ons om te doen.’ Joeri Vermoere (55) en zijn Vrijwillige Blankenbergse Zeereddingsdienst (VBZR) voeren al meer dan dertig jaar reddingen uit op zee.

‘We gaan op elke fuif of festival op zoek naar gratis oordopjes’, zeggen de vriendinnen vastberaden. ‘Ik heb er nooit zelf bij maar vind het erg belangrijk dat mijn oren een leven lang meegaan. Dat sommige jongeren oordopjes niet cool vinden? Een tuut horen is veel minder cool. Binnen onze vriendengroep dragen de meesten ei-

Uit onderzoek blijkt dat schade aan de oren al kan optreden door een eenmalige blootstelling aan te intense geluiden. Maar ook wie zijn oren vaak en lang aan lawaai blootstelt, loopt heel wat risico op verschillende soorten gehoorproblemen. Met oordopjes geniet je langer en intenser van muziek. Vorig jaar deelde CM bijna 400 000 paar oordopjes uit op tientallen muziekevenementen. De oordoppen zorgen voor een gemiddelde demping van 32 decibel en zijn herbruikbaar. ‘Spreek ons dus zeker aan. We zijn er een hele festivalzomer lang. Je kunt wel degelijk met oordopjes van muziek genieten en we merken dat we zeker niet de enige zijn die er zo over denken’, zeggen de CM-vrijwilligers Florian en Reinout.

HANDEN

Joeri helpt zeevaarders in nood

‘Niet cool? Wij willen een leven lang horen.’ Af en toe zie je nog een jongere twijfelen om oordopjes te vragen maar al snel vindt ook de belangrijkste doelgroep de weg naar de oordoppen. Zo ook Elisa Lingier (23, foto rechts) en Annelies Decadt (25).

9

lige bloem goed af ¬ smeer een antikleefpan in met sojaboter ¬ leg de roggevleugels met de dikke kant in de pan en laat ze een 8-tal minuten garen ¬ doe er nog een klein beetje sojaboter bij ¬ draai de vis om en gaar hem weer 2 minuten ¬ mix een mespuntje xantana in het water of de visbouillon ¬ mix goed zodat de xantana begint te werken ¬ haal de vis uit de pan ¬ smelt nog een lepel sojaboter in de pan en blus met het xantanawater ¬ laat even inkoken zodat alle aanbaksels loskomen ¬ doe er een paar druppels citroensap, de knoflook, de kappertjes en de peterselie bij ¬ proef en kruid met fleur de sel en peper ¬ doe de saus over de roggevleugel en rasp er nog wat citroenzeste over

Recept: Lien Willaert Uit het boek ‘Liens Lichte Klassiekers’

10


sociale verkiezingen 9 tot 22 mei 2016 Tussen 9 en 22 mei 2016 kiezen meer dan 1,5 miljoen werknemers hun afgevaardigden tijdens de sociale verkiezingen. ACV streeft naar kwaliteitsvol werk voor iedereen, tijdens de volledige loopbaan. Deze 7 thema’s staan daarin centraal.

Arbeid en gezin Koen Meesters Nationaal secretaris ACV ‘De opgelegde prestatiedruk ontregelt steeds meer het gezinsleven en de persoonlijke vrije tijd. Werknemers moeten voldoende mogelijkheden krijgen om hun vrije tijd en gezinsleven te combineren met hun baan. Door bijvoorbeeld korte of langere tijd de loopbaan te kunnen onderbreken, door registratie van alle gewerkte uren, door een uitbreiding van betaald verlof en klein verlet, door telewerk, enzovoort.’

Veiligheid Benyoussef M’Hamed (39) Productie branders Kandidaat CPBW bij Four Industriel Belge ‘De affiche toont iemand die zich volledig geeft in zijn werk, met gevaar voor lijf en leden. En ze sensibiliseert voor goede veiligheidsvoorzieningen. Als zich bij ons arbeidsongevallen voordoen, dan is dat meestal omdat er niet goed is nagedacht over de veiligheidsrisico’s. Als zich een veiligheidsrisico voordoet, dan kaarten we dit aan in het comité preventie en bescherming op het werk.’

Loon en inkomen Mathieu Verjans Nationaal secretaris ACV ‘Goede en eerlijke lonen, het zijn traditionele vakbondseisen. Zeker in tijden van stijgende levensduurte. Om de koopkracht van werknemers te waarborgen wil het ACV loonsverhogingen, te beginnen met de laagste lonen, en het behoud van de index. Iedereen moet voor gelijk werk een gelijk loon verdienen. En als variabele verloning en winstparticipatie worden ingevoerd, moet dit per cao duidelijk en goed overlegd zijn, en volgens objectieve criteria.’

11


Tewerkstelling Ann Vermorgen Nationaal secretaris ACV ‘De onzekerheid of ze al dan niet aan de slag kunnen blijven, knaagt aan tijdelijke werknemers. Extra voordelen die vaste werknemers wel krijgen, zien ze vaak aan hun neus voorbij gaan. En door hun onervarenheid en minder opleidingskansen zijn ze vaker slachtoffer van een arbeidsongeval. Het ACV wil tijdelijke contracten zoveel mogelijk beperken en ze omzetten naar vaste arbeidsovereenkomsten. Tijdelijke werknemers moeten ook anciënniteitsrechten, zoals loon, verlof en ontslagbescherming kunnen opbouwen.’

Overleg Diane Maenen (45) Productiearbeidster Kandidaat CPBW bij Danone ‘Voor de volgende periode gaan we echt werk maken van werkbaar werk. De werkdruk ligt hoog. Mede daardoor is het ziekteverzuim hoog in het bedrijf. De directie heeft niet altijd oor naar onze verzuchtingen. Er lopen heel wat zaken stroef in het bedrijf. Zo hebben we bijvoorbeeld pas na lang onderhandelen extra werkvolk kunnen krijgen in een afdeling waar de werkdruk extreem hoog was.’

Eindeloopbaan Jesus Machego (74) Volkswagen (Gepensioneerd) Nog altijd actief binnen ACV ‘Het thema spreekt me aan, omdat ik het zelf heb meegemaakt. Het werk van een arbeider aan de band is heel zwaar. Het ritme is soms moordend. Toen ik werkte, was het algemeen aanvaard dat eens je 52 of 53 jaar was je onmogelijk hetzelfde werk kon blijven doen. De werkgever erkende dit en liet de oudere werknemers voorbereidende en minder belastende taken doen. Maar die jobs werden hoe langer hoe meer geschrapt. Ik ben gechoqueerd als ik vandaag zie dat politici die zelf nooit handenarbeid hebben verricht, beslissen om de pensioenleeftijd op te trekken tot 67 jaar.’

Stress en burn-out An Van Laer Nationaal secretaris ACV ‘Al te flexibele arbeidstijden, onredelijk hoge eisen, nepcontracten, taakverarming. Heel wat werknemers voelen zich steeds minder goed in hun vel. Het beste medicijn? Werkbaar werk, zonder overdreven flexibiliteit en zonder stress. Daarom gaat het ACV voluit voor een betere arbeidsherverdeling en werkorganisatie. En voor een personeelsbeleid dat met aangepast werk en werkbare jobs iedereen kansen biedt, ook wie het moeilijk heeft.’

12


sociale verkiezingen 9 tot 22 mei 2016

Sociale verkiezingen 2016 in cijfers Meer dan

61 000

ACV kandidaten

•••

In meer dan

6950

ondernemingen

•••

Meer dan

37 %

vrouwen op de lijsten

•••

Meer dan

22 000 7000

nieuwe kandidaten

waarvan meer dan

70 %

•••

jonger dan 35 jaar

positief

van de Belgen denkt over vakbonden. Het vertrouwen in vakbonden is groter dan dat in politieke partijen

Eerste hulp bij sociale verkiezingen • Na de vorige sociale verkiezingen (in 2012) zaten in 10 procent van de resultatenaangiftes van de werkgever fouten. ACV heeft daarom een module voorzien op de website om de resultaten van jouw onderneming te kunnen bekijken én eventuele fouten op die manier tijdig door te geven. • ACV ontwikkelde ook enkele tools om aan de hand van de kiesuitslagen het aantal mandaten dat het ACV behaalde te berekenen en welke ACV-kandidaten er verkozen zijn.

Hoe kan je stemmen? • Met een lijststem: je stemt in met de volgorde van de ACV-lijst. In dat geval kleur je het bolletje bovenaan de derde lijst. • Met naamstem(en): wil je liever een andere volgorde op de ACV-lijst? Dan breng je best een of meerdere naamstemmen uit. Let op dat je niet meer naamstemmen uitbrengt dan er effectieve mandaten zijn. Want anders wordt je naamstem terug een lijststem.

En vooral: ga stemmen!

✔✔Ga naar www.acv-online.be en klik op ‘sociale verkiezingen’.

Je wil meer weten over sociale verkiezingen en ACV? Alle informatie en de beeldvorming vind je op de website www.acv-online. be. Je kan er ook het campagnemateriaal downloaden (affiches, banners, cartoons, filmpjes, …). Daarnaast vind je er een extra woordje uitleg over de verschillende thema’s waar ACV dit keer op inzet. Zodra we de eerste verkiezingsresultaten verwerkt hebben, publiceren we die op deze website. Je kan de website ook mobiel bekijken, op je smartphone of tablet. Dankzij een eenvoudige toepassing kan je er de ACV-verantwoordelijke voor jouw bedrijf vinden. Ook mobiele surfers vinden een pak informatie terug.

Op www.facebook.com/hetacv kan je de campagne op de voet volgen. Als je op de hoogte wil blijven van het laatste nieuws, like dan zeker onze Facebookpagina. Via de link www.facebook.com/hetacv/ videos vind je de vier campagnefilmpjes en de animatiefilmpjes. Deel ze! Je vindt de filmpjes ook op ons eigen YouTube-kanaal www.youtube.com/ acvvakbond. Instant nieuws over het ACV en de sociale verkiezingen vind je ook op Twitter: http://twitter.com/ acvonline. En sinds kort is het ACV actief op Instagram: acv.vakbond.

13

Sophie Nuytten


uuDilia Maria Marques (midden): ‘Bij ons werken Turken en Koerden samen en komen ze voor elkaar op’

Dilia Maria Marques, afgevaardigde Autogrill luchthaven Zaventem

‘Alles is uit de kast’ Dilia Maria Marques kwam in september 1998 naar België. Ze liet, samen met haar negenjarige dochter, Portugal achter. Met een broer in België, hoopte ze hier opnieuw te kunnen beginnen. Amper een maand na haar aankomst was ze aan het werk op de luchthaven in Zaventem.

I

k had in Portugal rechten gestudeerd aan de universiteit. Maar behalve voor mijn syndicaal werk, heb ik dat in België nooit kunnen gebruiken. Ik bezocht alle Antwerpse interimkantoren, maar zonder voldoende kennis van het Nederlands was het onmogelijk een job te vinden. Op dat moment werkten mijn broer en mijn schoonzus bij Sabena. Zij wisten dat Autogrill, toen nog Carestel, personeel zocht. Ik ben naar de luchthaven gegaan, en mocht twee weken op proef beginnen, en nadien kreeg ik een vast con-

Verschillen kunnen zo verrijkend zijn. Dilia Maria Marques

tract. Autogrill baat ongeveer dertig horecazaken uit op de luchthaven van Zaventem. Ik werkte zo’n beetje overal, en nu doe ik tafelbediening in een Italiaans restaurant op pier A.’

Vijf uur pendelen Ze woonde lange tijd in Antwerpen, maar vond het tijd om een plekje voor zichzelf te zoeken. ‘Als ik een daguitstapje deed naar de zee, voelde ik het geluk van mijn kindertijd terugkomen. Ik groeide op in het Portugese kuststadje Cascais. Aan zee voel ik me goed. Ik kocht dan ook een appartement in Oostende. Dat ik soms vijf uur per dag pendel, neem ik erbij. Het helpt ook dat we flexibele uren hebben en ik er bijvoorbeeld voor kan kiezen om lange dagen te werken om nadien wat meer thuis te zijn.’

Troost Een luchthaven is een internationale omgeving. Dat merk je ook aan het personeelsbestand van Autogrill. ‘Dat is heel divers. Hoeveel nationaliteiten er precies werken, weet ik niet, maar het zijn er zeker meer dan 30. En dat werkt zeer goed. Er zijn geen raciale problemen. Bij ons werken Turken en Koerden gewoon samen en komen ze voor elkaar op. En joodse klanten worden

vriendelijk bediend door collega’s die moslim zijn. We vonden ook troost bij elkaar na de aanslagen op de luchthaven. De solidariteit is alleen maar toegenomen.’

Eigenheid bewaren Een divers personeelsbestand heeft veel voordelen, vindt Dilia. ‘We leren veel van elkaar. Over de cultuur, de taal. De meeste collega’s spreken minstens drie tot vier talen. Ik spreek er zes. Ook op vlak van gender of sociale voorkeur zijn er geen problemen. Alles is uit de kast, en dat is leuk. Ik vind het belangrijk dat mensen hun eigenheid bewaren. Verschillen kunnen zo verrijkend zijn. Zou een jongen met rasta-haar niet aanvaard worden door de klanten? Ik denk van wel. We zijn er nog niet, maar ik geloof dat het maar een kwestie van tijd is.’

Diversiteitsmanagement Het diversiteitsthema sprak Dilia zo aan dat ze in overleg met ACV de opleiding ‘diversiteitsmanagement’ volgde aan het Instituut voor de Overheid van de KU Leuven. ‘Ik volgde eerst enkele modules aan de Sociale Hogeschool in Heverlee. Daar voelde ik dat ik meer over diversiteit wou leren. Iemand sprak me toen aan over de opleiding in Leuven en bracht me in contact met de diversiteitsverantwoordelijke

Ik heb een leeftijdsscan en leeftijdspiramide gemaakt van het personeel bij Autogrill en organiseerde een enquête over werkbaar werk Dilia Maria Marques

van ACV. Hij schreef me in, ACV betaalde de helft van het inschrijvingsgeld. Het was een fantastische cursus, en erg nuttig voor mijn syndicaal werk. Zo heb ik een leeftijdsscan en leeftijdspiramide gemaakt van het personeel bij Autogrill en organiseerde ik een enquête over werkbaar werk. Ook mijn eindwerk ging over Autogrill, over de oudere werknemers. Want diversiteit is breder dan alleen afkomst, taal, huiskleur of religie. Wij moeten bijvoorbeeld dringend werk maken van een leeftijdsbewust personeelsbeleid. En nadenken over werkbaar werk voor iedereen. Dat is in onze westerse wereld echt een grote uitdaging.’ Amélie Janssens

14


sociale verkiezingen 9 tot 22 mei 2016 Jos Raets – Punch Powertrain

‘De werkgever investeert in ons’ ‘Ik ben echt fier om hier te mogen werken.’ Met deze woorden sluit Jos Raets het interview af. ‘Hier’, dat is Punch Powertrain, het SintTruidense bedrijf waar de onderdelen voor versnellingsbakken gemaakt worden.

D

ie versnellingsbakken worden vooral in Chinese auto’s gemonteerd, zo blijkt. ‘We werden begin dit jaar overgenomen door het Chinese bedrijf Yinyi. Onze afnemers zijn vooral Chinese autofabrikanten. Dat is een enorme markt en dus een goede zaak voor ons bedrijf.’

uuJos Raets: ‘Sinds Ford Genk dicht is, zijn we een van de sterkst groeiende bedrijven van de streek.’

Is het bedrijf veel veranderd in de afgelopen jaren? ‘Het bedrijf is veel gegroeid de laatste tien jaar en telt nu ongeveer 600 werknemers. Naar verluidt zouden er nog veel bij komen. Dit is een goeie zaak voor de regio. Na de sluiting van Ford Genk zijn hier bijvoorbeeld ook veel mensen kunnen starten.

Sinds Ford Genk dicht is, zijn we een van de sterkst groeiende bedrijven van de streek, mede dankzij de blijvende investeringen in ontwikkeling. De tijd dat SintTruiden alleen bekend was om zijn appelen en peren is voorbij (lacht). Tien jaar geleden maakten we 70 transmissies per dag. Vandaag maken we de onderdelen voor

Mine Dalemans

Hebben jullie geen schrik dat de productie naar China zal verhuizen? Jos: ‘Neen, het bedrijf wil absoluut in België blijven produceren. Ze geloven in ons product en onze know-how. Er is wel al een fabriek in China. Daar worden de onderdelen die hier gemaakt worden, samengevoegd tot een versnellingsbak. Dat is een beetje de omgekeerde wereld. In veel bedrijven besteden ze de productie uit. Hier houden ze het in België omwille van onze competenties.’

1350 stuks en tegen eind 2016 zullen dat er 2500 zijn.’ Om zo’n productie te realiseren, heb je waarschijnlijk gemotiveerde werknemers nodig? ‘Dat is juist. De werkgever investeert dan ook in ons. We hebben een cao 90, dat is een

gunst van de werkgever. Er worden doelstellingen vastgelegd, en als we de doelstellingen behalen, krijgen we een premie. De premie loopt op naarmate we meer doelstellingen halen. Voor dit jaar werden bijvoorbeeld negen doelstellingen afgesproken, we haalden er tot nu toe zes. Bovendien hebben we een systeem van winstdeling. Dat helpt

‘Weinig mensen beseffen wat achter de schermen gebeurt’ ‘Drie weken geleden laadden we 86 paarden op een vliegtuig naar Dubai’, vertelt Dieter Van Puyvelde (31). Hij werkt al drie jaar als cargo handler bij Aviapartner Cargo op de luchthaven van Zaventem en is voor het eerst kandidaat voor de sociale verkiezingen voor ACV-Transcom. Sophie Nuytten

Jullie laden dus niet de koffers van toeristen en zakenreizigers? Dieter: ‘Ik werk bij de cargo-afdeling. Het gaat dus om vrachtvervoer en dat is heel divers. Van groenten en fruit uit Ethiopië, tot vis uit Noorwegen. In onze zoo komen levende dieren toe of vertrekken ze. Het vliegtuig is nog altijd het snelste vervoermiddel, dus af en toe wordt hier ook een kloppend hart in een vliegtuig geladen. Sinds kort laden en lossen we ook farmaceutische producten.

20 000 mensen aan het werk, van alle nationaliteiten en in allerlei soorten jobs.

uuDieter Van Puyvelde: ‘We moeten in dialoog met de werkgever de werkvloer van morgen vorm geven.’ Dat maakt de luchthaven ongetwijfeld een bijzondere werkomgeving? ‘Eigenlijk beseffen weinig mensen wat hier achter de schermen allemaal gebeurt. Ik noem de luchthaven vaak een land op zich. Elke dag zijn hier meer dan

Vliegtuigen laden en lossen gebeurt vast tegen de klok? ‘De druk ligt hoog en we moeten heel flexibel zijn, dat klopt. Maar ik doe mijn werk enorm graag. Dat neemt niet weg dat het een zware job is. We heffen en sleuren met zware pakken en als de laadsystemen in het vliegtuig niet goed meer werken, is het nog zwaarder.’ Daar wil je dan aan werken als je verkozen bent in de ondernemingsraad? ‘Ik wil vooral dat mensen graag komen werken. En dat we in dialoog gaan met de werkgever om de werkvloer van morgen vorm te geven. Ik denk bijvoorbeeld dat er kan nagedacht worden over aangepast werk voor oudere werknemers. Dat zij een meer coachende rol kunnen spelen, of administratieve taken kunnen doen als laden en lossen te zwaar

wordt. Ik zou graag een ideeënbus zetten waar werknemers anoniem voorstellen kunnen doen. Zo denken we samen na over wat beter kan.’ Heb je zelf al een verlanglijstje opgesteld? ‘Ik vind dat onze werkgever meer moet investeren in het rollend materieel, waarmee we vrachten kunnen vervoeren. Dat vereenvoudigt onze job. In 2017 schrijft Brussels Airport opnieuw een tender uit voor de afhandeling van cargo- en passagiersvliegtuigen. Dan kunnen bedrijven proberen die opdracht binnen te halen. Investeren in het rollend materieel is een belangrijke stap om die opdracht te krijgen. Maar ik heb soms de indruk dat Aviapartner de cargoafdeling liever kwijt is en zich wil concentreren op andere activiteiten. Dat zou ik niet graag zien gebeuren.’ Amélie Janssens

15


Kan je dan ook spreken van een goed sociaal overleg? ‘Sinds het bedrijf groeit, zijn er goeie gesprekken met de directie. We kunnen goed samenwerken. Onze CEO gelooft in ons en in ons product. Bij ons bestaat het onderscheid tussen arbeiders en bedienden bijvoorbeeld niet meer. Iedereen is werknemer. Het is een personeelsbeleid naar Nederlands model. Alle werknemers hebben over de hele lijn dezelfde voorwaarden. Zo krijgen ook arbeiders na drie jaar anciënniteit een auto. Er wordt ook gewerkt aan een goeie sfeer via bedrijfsfeestjes, bijvoorbeeld voor Sinterklaas of Kerstmis. En als er een doelstelling gehaald wordt, trakteert de werkgever al eens met oliebollen of pannenkoeken. Hij is van het principe: als het goed gaat, delen we.’ Is het dan moeilijker om kandidaten te vinden voor de sociale verkiezingen als het goed gaat? ‘We hebben ongeveer 8 nieuwe kandidaten moeten zoeken, omdat er bijvoorbeeld wat mensen van functie veranderd zijn of op pensioen gegaan zijn. Maar dat ging eigenlijk vlot. We zullen zeker de sterkste groep hebben, vooral qua jongeren. Zij willen zich echt nog inzetten. Niet omdat er dingen zijn die fout lopen, het is echt vanuit een engagement. En omdat ze mee willen helpen bij de opbouw van het bedrijf.’ Amélie Janssens

Lien Van Hecke (36) werkt bij Alcon, een firma gespecialiseerd in farmaceutische producten voor het oog. Ze is groepsleidster in de afdeling visco-elastics, waar ze spuitjes maken die gebruikt worden bij oogoperaties.

M

aar ze is eigenlijk vooral bezig met vakbondswerk, vertelt ze. Op het bedrijf zelf, maar ook op Europees niveau. Alcon is oorspronkelijk een Amerikaans bedrijf, maar is onderdeel van de groep Novartis, een Zwitserse firma die actief is in 180 landen.

Thomas Legreve

allemaal om de werknemers te motiveren en te betrekken bij het bedrijf.’

‘Wij worden vaak als eerste geïnformeerd’

Europese uitdaging ‘Ik zit al vier jaar in de Europese ondernemingsraad’, vertelt Lien. ‘En sinds een jaar maak ik ook deel uit van het Administratief Comité van de Europese ondernemingsraad (EOR, red.). Dat zijn acht mensen uit de groep van 45 die het reilen en zeilen van de EOR opvolgen. Wij zijn vaak de eersten die geïnformeerd worden over veranderingen in het bedrijf. De werkgever vraagt ook vaak onze mening. De werknemers zijn niet echt bezig met het Europese verhaal. Want het werk in de productie blijft gewoon hetzelfde, de processen lopen door. Toch is die EOR belangrijk om als werknemersorganisatie het overzicht over de groep te behouden. Voor mij persoonlijk is het ook een uitdaging, en dat heb ik nodig.’

uuLien Van Hecke (tweede van rechts): ‘Ik hecht veel belang aan persoonlijk contact.’

Interactief leren

Nieuwe gezichten

In de farmaceutische industrie veranderen processen snel en vaak. Er is dus veel opleiding nodig. Dat kan volgens Lien nog beter. ‘Ik vind dat er nog te weinig geïnvesteerd wordt in opleiding’, zegt ze. ‘Als een bepaald proces wijzigt, krijgen de werknemers een mail en worden ze verondersteld het via zelfstudie onder de knie te krijgen. Ze kunnen wel vragen stellen als iets niet duidelijk is. Maar dat is nog niet hetzelfde als samen een opleiding volgen en interactief van elkaar leren. Ik hecht veel belang aan persoonlijk contact.’

Voor deze sociale verkiezingen staan 17 kandidaten op de lijst. ‘Er staan ook veel nieuwe gezichten op. Veel van hen hebben zich spontaan aangeboden als kandidaat. Dat is zeker positief. Ik denk dat ze merken dat we een goede militantengroep zijn en goed samenwerken. Ook met de andere vakbonden. En met de werkgever. Die staat open voor overleg. Zo is het leuk om vakbondswerk te doen.’ Amélie Janssens

Lucien Van Dijck, van KBC naar Sociale Werkplaats De Sleutel

‘De switch kwam op het perfecte moment’

KBC lanceerde in 2014 het Minerva-plan. Dankzij dit plan kunnen oudere medewerkers van KBC overstappen naar een andere werkgever maar behouden ze hun KBC-contract. Lucien vertelt hoe het Minerva-plan zijn carrière een nieuwe impuls gaf. Nieuwe weg ‘Toen ik aan het uitkijken was naar een nieuwe job, had ik me voorgenomen dat het iets totaal anders moest zijn. Ik wou een compleet nieuwe weg inslaan en dat vond ik terug in de vacature bij Sociale Werkplaats De Sleutel. Zij richten zich op mensen met drugproblemen. Een

en dat is qua mobiliteit niet ideaal. Maar ik kan het me permitteren om meer tijd in mijn job te steken. Mijn kinderen zijn opgegroeid, dus in deze fase van mijn leven kan ik dat er wel bijnemen. De overstap kwam op het perfecte moment.’

heel ander speelveld, maar vreemd genoeg heb ik niet getwijfeld. Ik ben niet meteen de meest snelle beslisser, maar toch wist ik heel snel dat dit het was.’ Ervaring Zijn jarenlange ervaring kan Lucien nu gebruiken in een totaal andere sector: de non-profit. ‘Als kantoordirecteur gaf ik advies en was ik een aanspreekpunt voor klanten. Ik werk nu in een compleet andere sector, maar als administratief en financieel coördinator ben ik nog steeds bezig met het financiële luik. Ik maak de begroting op, verzorg de boekhouding en hou me bezig met de aanvraag van subsidiedossiers. Het enige verschil is dat ik nu aan de andere kant van de tafel zit. Nu ben ik zelf de lokale ondernemer en moet ik onderhandelen met banken. Mijn ervaring speelt hier in mijn voordeel: ik weet hoe de bank denkt.’ Vrijheid ‘Het verschil met KBC is groot. Bij de

Daniël Rys

De overstap maken van kantoordirecteur bij KBC naar een vzw, het is niet vanzelfsprekend. En al zeker niet na een carrière van 32 jaar. Toch waagde Lucien Van Dijck de grote sprong naar Sociale Werkplaats De Sleutel.

bank ben je een kleine schakel in een groter geheel. Iedereen heeft zijn functie en kleurt binnen de lijntjes. Nu moet ik meer ondernemer zijn, ik moet het zelf verzinnen. Zo zijn we in Antwerpen op zoek naar een nieuwe vestiging en ga ik zelf een paar panden bekijken. Dat hoort er allemaal bij. De vrijheid is een verademing. Uiteraard is niet alles positief. Zo moet ik regelmatig in Gent zijn

Band blijft ‘Als je meer dan 30 jaar ergens hebt gewerkt, begin je je met je werkgever te identificeren. Daarom vind ik het belangrijk dat de band met KBC behouden blijft. Tenslotte ben ik nog steeds werknemer van het bedrijf. Ik zie mijn (ex-) collega’s nog regelmatig. We komen ook één keer per jaar samen met mensen die in het Minerva-traject zitten en wisselen onze ervaringen uit. Elk van de drie partijen, KBC, de sociale werkplaats en ikzelf, kunnen de samenwerking ook stopzetten. Dat vind ik een goede zaak. Als ik geen meerwaarde meer beteken voor de sociale werkplaats, kan ik terug naar KBC.’ Jef Kerremans

16



Rettig Belgium

Makro

Zonhoven

Sint-Pieters-Leeuw

Colfridis

De Lijn

Londerzeel

Farm Frites Belgium

Oost-Vlaanderen

Lommel

Bulex Services Drogenbos

Wij zijn er voor jou

Bexco Hamme

Ubuntu Zwevegem

Delvaux Brussel

Scania

Opglabbeek

Gheeraert Int. Transport Zedelgem

De Lijn Limburg

Federal-Mogul Kontich

Umicore Olen

17


Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen

Groep Java Rotselaar

Pfizer Puurs

De Kleine Vos Antwerpen

CNH Zedelgem

RVT Nazareth Ukkel

Blindenzorg Licht & Liefde Varsenare

Norbert Dentressangle Zellik

OTV Oost-Vlaanderen

Proviron Zandvoorde

Taminco Gent

Roularta Media Roeselare

Verwater Essen

Anticimex Roeselare

Winsol Izegem

18



uuACV-voorzitter Marc Leemans (bovenaan, vierde van rechts) met de kandidaten die op de affiches figureren.

‘Kandidaten spelen de hoofdrol’ Voor de campagnes rond de sociale verkiezingen koos het ACV voor echte kandidaten op de affiches. ‘Het is niet meer dan normaal dat de ACV-kandidaten de hoofdrol spelen’, zegt ACV-voorzitter Marc Leemans.

S

ociale verkiezingen, dat zijn werknemers die uit hun eigen collega’s hun afgevaardigden kiezen. Zij stemmen voor wat hun afgevaardigden in de ondernemingsraad en het comité voor preventie en bescherming dag na dag realiseren’, gaat Marc Leemans verder. ‘Die afgevaardigden hebben hun plek in de campagne dus verdiend.’

Problemen oplossen ‘Collega’s verwachten veel van hun afgevaardigden’, geeft Leemans aan. ‘Dat ze hun problemen oppikken en ze voorleggen

aan de baas. Dat ze oog hebben voor wat misloopt op het werk. Dat ze ervoor zorgen dat mensen krijgen waar ze recht op hebben. Dat ze werken aan meer arbeidsveiligheid of werkzekerheid. Of aan minder stress op het werk. Dat ze mensen helpen of goed doorverwijzen als ze een probleem hebben met één of ander papier. Met werkloosheid, met brugpensioen, met kinderbijslag, enzovoort. Onze afgevaardigden lossen problemen op voor ze uit de hand lopen. Dat doen ze met de steun van andere militanten en van experten van het ACV. En dat maakt een wereld van verschil.’

Resultaat En dat engagement heeft resultaat, zegt Leemans. ‘In ondernemingen met een vakbond zijn de lonen beter. De laagste lonen vind je in sectoren en ondernemingen zonder sociale verkiezingen, zoals de kmo’s en

Oneindig respect

Wij willen dat de zaken vooruitgaan. Marc Leemans, voorzitter ACV

de kleinhandel. Hoe sterker vakbonden aanwezig zijn, hoe gelijker men mannen en vrouwen behandelt. Ondernemingen met een vakbond zijn ook veiliger. Ze kennen minder ongevallen. Ze doen meer aan preventie. Want de afgevaardigden kijken toe op de veiligheid. In dergelijke ondernemingen is er meer vast werk, zijn er minder tijdelijke contracten en interims. En minder verloop dan elders waar meer mensen ontslag nemen of ontslagen worden. Mensen hebben er dus meer werkzekerheid.’

Leemans beseft dat het vaak geen gemakkelijke opdracht is. ‘We zijn de vakbond van het overleg. Overleg zolang het kan, actie zodra het moet. In die volgorde. We zijn de vakbond van de oplossingen. Aan de zijlijn staan en roepen en tieren, dat is de makkelijkste weg. Wij willen echter dat de zaken vooruitgaan. Dat doe je door het veld op te gaan. Door de handen vuil te maken. Door via overleg naar oplossingen te zoeken. Met aandacht voor de portemonnee, maar ook voor al het andere waar werknemers van wakker liggen. Die aanpak is cruciaal voor de toekomst van de mensen en van hun bedrijf. Daarom ben ik er zeker van dat onze kandidaten opnieuw massaal het vertrouwen van hun collega’s zullen krijgen. En daarom is mijn respect voor alle kandidaten oneindig groot.’ (AJ)

Stemmen op ACV? Een goed idee. ‘Het is sowieso belangrijk dat werknemers gaan stemmen’, zegt Mathieu Verjans, nationaal secretaris van ACV. ‘Alleen zo kunnen ze hun stem laten horen. En met hoe meer we gaan stemmen, hoe luider we klinken.’ ‘De afgevaardigden kunnen meer gewicht in de schaal leggen als veel mensen hebben deelgenomen aan de sociale verkiezingen. Zo ben je ook als werknemer zekerder dat jouw rechten verdedigd

worden en naar jouw vragen geluisterd wordt.’ Waarom het dan een goed idee is om voor ACV (lijst 3) te stemmen? ‘Onze slogan zegt het al, omdat uw job ons werk is’, zegt Mathieu Verjans. ‘Wij zorgen er samen met de ACV-afgevaardigden voor

dat je in goede omstandigheden aan de slag kunt. En dat je kan rekenen op degelijke loon- en arbeidsvoorwaarden.’

Betrouwbaar en deskundig ‘We zijn een constructieve vakbond’, gaat Mathieu Verjans verder. ‘We zijn

betrouwbaar en deskundig en kiezen voor oplossingen voor jou en met jou. De kwaliteit van onze afgevaardigden en onze dienstverlening spreekt voor zich. Daarnaast kiezen we voor overleg om tot degelijke afspraken te komen. En dat overleg loont. Wetenschappelijk onderzoek toonde aan dat de verloning en arbeidsomstandigheden beter zijn in bedrijven met sociaal overleg. Daar worden dus alle werknemers beter van.’

19


ZEGT

Monoloog over mantelzorg

‘Een ode aan het leven’ Kurt Defrancq (52) brengt met zijn theatertournee Met de mantel der liefde mantelzorg op de planken. De acteur vertelt het verhaal van een dementerende vader en zijn zoon. ‘Mantelzorg is een van de meest intieme relaties, maar ook van de meest complexe.’

Kreeg je zelf al met mantelzorg te maken? ‘Binnen mijn familie zijn we er voorlopig van gespaard gebleven, maar het komt steeds vaker voor bij mijn vrienden. Wij maken op onze leeftijd deel uit van de sandwichgeneratie: moeten zorgen voor de eigen kinderen, maar tegelijk ook voor onze ouders. Mijn vader is ook 85 jaar. Ik weet niet hoe ik zou reageren mocht ik plots zijn mantelzorger worden. Mantelzorg zit immers vol valkuilen. Het is iets heel moois, maar tegelijkertijd zijn er al onherstelbare ruzies door ontstaan. Mensen stappen er vaak in, zonder te beseffen hoe zwaar het is. Na elk optreden maak ik tijd om met de toeschouwers na te praten. Zo sprak ik met mensen die echt met mantelzorg te maken hebben gekregen. Kurt, je gaf ons precies de verklaring van wat we heb-

Lieven Van Assche

Waarover gaat het stuk? ‘Met de mantel der liefde gaat over Kobe en zijn 85-jarige vader Louis. Kobe wordt door zijn familie in de rol van mantelzorger voor zijn vader geduwd. Hun relatie wordt een rollercoaster van emoties. Louis’ dementie maakt het er niet eenvoudiger op. Zo krijgen we de twee in absurde taferelen te zien. Kobe worstelt ook met zichzelf. Hij wordt plots ook weer vooral zoon van, terwijl hij zelf ook vader is. Dat is iets wat in het dagelijkse leven ook vaak gebeurt: de mantelzorger moet al zijn tijd en energie in de ander stoppen. Op die manier verlangen zowel Kobe als Louis stiekem naar het einde.’

omdraai zie ik nog steeds publiek zitten. Ik word bovendien live begeleid door een celliste, die letterlijk steeds een gevoelige snaar raakt. Dat maakt het erg beklijvend. Op het einde van het stuk moet ik zelf vaak mijn emoties onderdrukken. Om het luchtig te houden is Louis een wielerfanaat en maakten we de metafoor met de Ronde van Vlaanderen. Louis komt steeds ten val maar krabbelt als een echte coureur steeds weer recht. Een voetballer hebben we niet genomen, want die blijven liggen tot ze in beeld komen (lacht).’

uuKurt Defrancq: ‘Complimenten van zij die in het echt met mantelzorg te maken kregen doen het meeste deugd.’ ben meegemaakt maar we vonden zelf nooit eerder de juiste woorden. Dat is een mooi compliment. Het stuk is een ode aan het leven en je merkt de appreciatie van wie komt kijken. Tegelijkertijd word ik er regelmatig mee geconfronteerd: mantelzorg is niet eenvoudig.’ Je speelt binnenkort een twintigtal voorstellingen voor Ziekenzorg CM, die hoog inzet op mantelzorg. Hoe is dit tot stand gekomen? ‘De gemeente Knokke-Heist werkt een heel jaar rond mantelzorg. Zij kwamen met de eerste vraag om er een toneelstuk over te maken. Ondertussen zijn we al voor maanden volgeboekt. Zo is er nu een hele reeks speciaal voor Ziekenzorg CM voorzien en ik hoop dat de productie nog lange tijd mee gaat. Volgend jaar trekken we er ook al mee naar Nederland. Dat is iets om naar uit te kijken. Mantelzorg is een zwaar

Wat tweet er in het struikgewas? Visie plukt enkele rake commentaren van de sociale netwerksite.

Geert Verheyen Berichtje krijgen van de buurvrouw “Ben jij vanavond thuis?” en dan gewoon samen gaan zitten omdat samen leuker is dan allebei alleen: leuk!

Eva Brumagne #alleenstaande mama’s krabben om rond te komen #loipeeterswet #nietbovenhunstand

Elke Van Huffel Toch opvallend: ik lees weer veel tweets over uiterlijk Turtelboom. Overkomt vnl. vrouwen in politiek. Helaas. Kunnen we bij inhoud blijven?

thema en het was dan ook belangrijk om de nodige humor in de teksten te gebruiken. Ik ben bij regisseur Vincent van den Elshout beland. Die heeft zelf nog als mantelzorger voor zijn ouders gezorgd. Met zijn ervaring en de deskundigheid van psychologe Maud Lazaroms zijn we tot een knap resultaat gekomen.’ Wat maakt de productie zo bijzonder? ‘Ik speel beide personages en breng het verhaal in een monoloog. Louis krijgt een authentieker West-Vlaams accent dan zijn zoon, zodat het publiek vlot kan volgen. Mantelzorg brengt een ontzettend intieme relatie met zich mee. Kobe moet bijvoorbeeld plots zijn eigen vader wassen. Om die intimiteit op het podium te brengen, gebruiken we als decor enkel een ziekenhuisbed, waar het publiek in een cirkel rond zit. Op zo’n manier op het podium staan, was ook voor mij nieuw. Wanneer ik me

beelding

UIT

Zou je zelf op een dag door een mantelzorger verzorgd willen worden? ‘Ik sta er voor open, maar dan niet dag en nacht. Ik weet nu wat het in een familie kan teweegbrengen. Ik tekende enkele jaren geleden ook mijn negatieve wilsverklaring. Dat betekent dat, wanneer er met mij iets gebeurt, ik niet gereanimeerd mag worden. Ik heb daar op voorhand met mijn gezin over gesproken, want zoiets mag je niet alleen beslissen. We kunnen het leven verlengen, maar kunnen we ook de kwaliteit verlengen? Dat is een belangrijke bedenking. We moeten kritisch in het leven staan. Onze samenleving wordt gechronometreerd. De baas van de postbode staat als het ware op de klok te kijken hoelang die er over doet om zijn brief te posten. We leven zo bijzonder snel en op alles wordt een geldelijke waarde gekleefd. Bij het levenseinde telt dat niet meer. Dan zijn er gesprekken nodig, waar je je timer niet op kunt zetten. Dat maakt mantelzorg heel mooi.’ Thomas Rosseel

✔✔Wie naar Met de mantel der liefde

wil gaan kijken, kan in mei terecht in Deinze en Gent. Ook in juni en na de zomer staan er nog voorstellingen over heel Vlaanderen gepland. Alle informatie over de speeldata en over mantelzorg vind je op www.ziekenzorg.be.

24 TV

uw vrije tijd


Lidewij maakte kennis met heel haar straat

‘Mensen leren kennen, is een verslaving’ Lidewij Nuitten (24) trekt nog tot eind mei voor Iedereen beroemd van deur tot deur. In de rubriek Mijn straat probeert ze met al haar buren kennis te maken. ‘Ik kende niemand. Mensen ontmoeten geeft zoveel voldoening.’ Over een bewogen jaar en de kracht van een goeiedag.

V

orig jaar doorkruiste Lidewij voor Iedereen beroemd heel Vlaanderen. Van Limburg tot de Westhoek, een route vol ontmoetingen. ‘Tot ik op mijn terras stond, mijn straat zag en bedacht dat ik zo dichtbij niemand kende. Misschien heb ik geen sociale buren, dacht ik. Maar ik besefte dat ik nog niet zelf de moeite gedaan had om kennis te maken. Die straat was een reeks bakstenen. Ik had nooit gelet op wie erachter woont. Nu herken ik voortdurend gezichten. Die waren er al. Ik had ze gewoon nooit gezien.’

Met welke verwachtingen begon je in het najaar van 2015? ‘Die durfde ik niet te hebben. Ik wist niet hoe de mensen zouden reageren. Ik hoopte dat ik bij tien buren binnen zou geraken. Uiteindelijk heb ik 150, misschien 200 mensen ontmoet. Sommigen zijn vrienden, zelfs familie geworden. Ik hoor bovendien dat mensen die het programma gezien hebben nu ook meer mensen in hun buurt willen ontmoeten. Dat had ik nooit durven dromen.’ Hoe reageerden je buren? ‘In mijn straat woont een fijne mix van mensen. Dat maakt elk bezoek anders. Sommigen vertellen ongeremd. Voor anderen is de camera toch een drempel. Het voordeel is dat ik alleen ben en mijn tijd neem. De ontmoetingen op straat zijn toevallig. Maar ik ga op bezoek wanneer het past. Niet iedereen ziet dat zitten. Ik film, ik kom binnen in huis, stel veel vragen. Maar ik was toch verrast hoe vlot het ging. Ik dacht te snel dat mensen er niet voor zouden openstaan.’ Welke verhalen zal je niet snel vergeten? ‘De allereerste buurvrouw die ik ontmoette, wilde geen bezoekje. Ik kwam haar na-

colofon

Guy Puttemans

Kenden je buren elkaar al? Lidewij Nuitten: ‘Mensen praatten al met elkaar, er was een dorpsgevoel. Het verschil is dat ik er nu ook zelf voor opensta. Natuurlijk zijn er buren die niemand kennen, maar er zijn er ook die veel volk kennen. Dankzij hen kom ik steeds nieuwe mensen tegen.’ uuLidewij Nuitten: ‘We vergeten soms dat we veel met elkaar gemeen hebben, ongeacht onze cultuur of interesses.’ dien vaak tegen met haar hond. Onlangs polste ik toch nog eens en zei ze ja. Dat wordt mijn laatste, speciale ontmoeting. In de eerste aflevering sprak ik met de tweeling Blanca en Veerle. Zij wonen in hetzelfde huis, maar spreken elkaar nooit. Realiteit is soms straffer dan fictie. Dat vergeet je niet. Ook Mohamed, de kruidenier, vergeet ik niet. Hij heeft me op weg gezet. Of Lamia, een alleenstaande mama met drie kinderen. Zij is mijn beste copine geworden.’

Dit was meer dan een job, ik stond er middenin. Lidewij Nuitten

Na 22 maart kreeg het maatschappelijk karakter van je rubriek veel aandacht. Wat vind je daarvan? ‘Het is fijn dat Mijn straat iets kan betekenen. Ik toon ontmoetingen die onze samenleving wat mist. Ik begrijp dat mensen nood hebben aan warme verhalen. Toch voelde het vreemd dat mijn rubriek plots zo populair werd. Die maatschappelijke impact was

overweldigend. Het filmpje van Ahmad, mijn Syrische buurman, ging rond op sociale media. Over vluchtelingen is al veel gezegd. Het was tof dat het verhaal van Ahmad een positieve vibe bracht, maar Mijn straat blijft iets eenvoudigs. Die grotere boodschap is er, maar het blijven de kleine ontmoetingen die ik wil tonen.’ Wat heeft Mijn straat voor jou betekend? ‘Ik heb mensen leren kennen die heel belangrijk geworden zijn. Dit was meer dan een job. Ik stond er middenin. Ik sta meer open voor mensen, zeg vaker goeiedag. Vroeger ging ik er snel van uit dat iemand geen interesse had om kennis te maken. Maar zo ontmoet je geen mensen. Ik heb ook veel bijgeleerd. Mijn leefwereld is klein geworden en tegelijk heel groot. Ik heb alles gezien: vreugde, verdriet, armoede, doorzettingsvermogen. Dat heeft me leren relativeren. Ik kan soms liggen piekeren in bed. Dan vraag ik me af of wat ik gemaakt heb wel goed is. Tot ik besef dat ze naast mij met zes op een kamer slapen. We maken ons soms zorgen over kleinigheden.’

Wat hoop je dat bij de kijkers blijft hangen? ‘Ergens hoop ik dat ook anderen elkaar sneller aanspreken, dat kan overal. Die goeiedag is het begin. Praten is verrijkend. Maar je moet ervoor openstaan. We vergeten soms dat we veel met elkaar gemeen hebben, ongeacht onze cultuur of interesses.’ Het zijn de laatste weken? ‘Dat klopt, maar ik blijf genieten en concentreer me op het straatfeest in mei. Daar doe ik een act met mijn band Lidi and the Neighbours (lacht). Niemand kende elkaar. Tijdens de repetities werden spontaan vriendschappen gesloten. We willen zo’n ontmoetingen blijven organiseren. Het straatfeest is niet het einde. De buren willen mee. Zo vertelde Blanca dat ze nu ook tegen iedereen goeiedag zegt. Zij woont hier al veertig jaar. In juli trek ik er enkele weken met de fiets op uit. Even niet babbelen en mijn hoofd resetten. Maar als het van mij afhangt, leer ik nog meer buren kennen. Het is een verslaving. De bakstenen verdwijnen.’ Anneleen Vermeire

Visie is een tweewekelijks ledenblad, inbegrepen in het lidmaatschap van CM en ACV Voeding en Diensten, ACV-CSC METEA, ACV Bouw - industrie & energie en ACV Transcom • Verantw. Uitg. nat. pag.: Linde De Corte • Hoofdredacteur: Jurgen D’Ours • Redactie beweging.net en ACV: Leen Grevendonck, Amélie Janssens, Hilde Van Malderen, Evelien Van Gerwen, Patrick Wirix, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Kris Six • Redactie CM: Dieter Herregodts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Thomas Rosseel, Nele Verheye, Anneleen Vermeire • Vormgeving: Bart Gevaert, Rutger Van Parys • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • [email protected] • Druk: Coldset Printing Partners, A.Gossetlaan 30, 1702 Groot-Bijgaarden • Artikels regionale bladzijden (18-23) vallen onder de resp. verantw. uitgevers. •

Sociale verkiezingen 2016

Recommend Documents