Postbus 554 – 2665 ZN Bleiswijk Brandpuntlaan Zuid 16 – 2665 NZ Bleiswijk 088 3473 723
[email protected]
Rapport
Promat B.V. Vleugelboot 22 3991 CL HOUTEN Rogafa Boerhaavelaan 40 2713 HX ZOETERMEER VFK Postbus 190 2700 AD ZOETERMEER
Onze referentie Projectnr.
2013-Efectis-R0214b[Rev.1] 2013.214
Bleiswijk, 30 januari 2014
Voorstel voor gelijkwaardige invulling van de brandwerendheid voor RGA/VLT-doorvoeringen
L.S., De opdrachtgevers hebben Efectis Nederland BV verzocht een gelijkwaardigheidsonderbouwing op te stellen voor het realiseren van de WBDBO-eis tussen brandcompartimenten 1 via een schacht die gebruikt wordt voor het transport van RGA/VLT-leidingen 2. De in deze notitie opgenomen gelijkwaardigheidsonderbouwing is afgeleid van testen aan verschillende RGA/VLT-leidingen door een schachtwand van 70 mm cellenbeton. Deze testen zijn beschreven in Efectis NL rapport 2013-Efectis-R0214a. Er is sprake van een gelijkwaardigheidsonderbouwing omdat er geen Nederlandse of voor Nederland aanvaarde Europese normen beschikbaar zijn voor de bepaling van de brandwerendheid van RGA/VLT-doorvoeringen. Eisen uit regelgeving en uitgangspunten voor gelijkwaardigheid Op basis van het Bouwbesluit 2012 geldt tussen een brandcompartiment en een andere besloten ruimte (bijv. een ander brandcompartiment) een zekere wbdbo-eis. Indien aan dit brandcompartiment en die andere besloten ruimte een schacht grenst en in die schacht zelf geen brand kan ontstaan, kan deze wbdbo-eis worden gerealiseerd door beide schachtwanden samen in het branduitbreidingstraject brandcompartiment-schacht-brandcompartiment. NEN 6069:2011 geeft de criteria waaraan brandwerende wanden en doorvoeringen in die wanden moeten voldoen. Voor niet dragende brandwerende wanden tussen brandcompartimenten gelden in basis de criteria EI; voor doorvoeringen geldt altijd EI (classificatie volgens NEN-EN13501-2: 2007 + A1: 2009).
1
In plaats van brandcompartiment kan ook worden gelezen: subbrandcompartiment of beschermd subbrandcompartiment. Dit geldt voor de gehele notitie. 2
RGA = rookgasafvoer; VLT = verbrandingsluchttoevoer
Alle rechten voorbehouden. Dit document heeft de status van een Efectis Nederland-rapport. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande toestemming van Efectis Nederland. Het ter inzage geven van het Efectis-rapport aan direct belanghebbenden is toegestaan. Indien dit rapport in opdracht werd opgesteld, wordt voor de rechten en verplichtingen van opdrachtgever en opdrachtnemer verwezen naar de Algemene Voorwaarden voor onderzoeksopdrachten aan TNO, dan wel de betreffende ter zake tussen de partijen gesloten overeenkomst. © 2013 Efectis Nederland BV
Pagina 1 / 7
Efectis Nederland 2013-Efectis-R0214b[Rev.1] 30 januari 2014 Promat B.V. Rogafa VFK
Rapport
Bij branddoorslag via de schacht moeten, naar de mening van Efectis, deze criteria bij brand in het onderste brandcompartiment worden gehaald ter plaatse van de schachtwand in het erboven gelegen brandcompartiment. Zie voor dit principe van het realiseren van de wbdbo-eis via een schacht figuur 1. Vlamdichtheid (E) Het criterium vlamdichtheid houdt in dat er in de scheidingsconstructie geen grote openingen aanwezig mogen zijn waardoor zich hete / onverbrande gassen / vlammen verplaatsen naar de niet-direct verhitte zijde van de constructie. Isolatie (I) Dit criterium legt vast dat bij brand de temperatuurstijging aan de niet-direct verhitte zijde van de scheidingsconstructie beperkt blijft tot maximaal 140 graden Celsius (gemiddeld) en 180 graden Celsius (lokaal).
EI
EI
Doorvoeringen: E60 Wand: EI60
Geen brand in schacht Brandbare materialen in schacht op voldoende afstand.
Doorvoeringen: E60 Wand: EI60
Doorvoeringen: E60 Wand: EI60
Figuur 1 - Links: wbdbo-eis tussen brandcompartimenten via schacht met criterium aan schachtwand waaraan bij compartiment zonder brand naar de mening van Efectis moet worden voldaan. Rechts: Gelijkwaardigheidsvoorstel voor realisatie wbdbo-eis. NB. In de figuur is een wbdbo-eis van 60 minuten aangehouden; deze kan in de praktijk ook andere waarden aannemen.
Voorstel voor gelijkwaardigheid Bij ‘eisen uit regelgeving en uitgangspunten voor gelijkwaardigheid’ zijn de volgende uitgangspunten voor het gelijkwaardigheidsvoorstel gegeven: • Er mag geen brand in de schacht kunnen ontstaan. • De schachtwanden die in het branddoorslagtraject worden gepasseerd, moeten samen leiden tot het voldoen aan de wbdbo-eis met de daarbij behorende brandwerendheidscriteria E en I; zie figuur 1. Met testen (2013-Efectis-R0214a) is onderzocht dat deze uitgangspunten op de volgende wijze kunnen worden gerealiseerd: • Er zijn geen ontstekingsbronnen (zoals elektrische bekabeling) aanwezig in de schacht, zodat daar geen brand kan ontstaan. • Brandbare materialen (zoals kunststof standleidingen) moeten op een minimale afstand van 35 mm van de RGA- of LVT-leiding worden geplaatst. • Materiaal toegepast aan de binnenzijde van de schachtwand voldoet over een dikte van 0,01 m, gemeten loodrecht op de binnenzijde, aan brandklasse A2. • De schachtwanden worden vanuit het brandcompartiment richting de schacht
Pagina 2 / 7
Efectis Nederland 2013-Efectis-R0214b[Rev.1] 30 januari 2014 Promat B.V. Rogafa VFK
•
Rapport
brandwerend uitgevoerd 3; voor de hoogte van de brandwerendheid geldt de hoogte van de wbdbo-eis 4. Voor de aan te houden criteria geldt: o Schachtwanden zelf: EI o Doorvoeringen van RGA- en VLT-leiding: E. Ook de schachtwand in het bovenste compartiment moet voldoen aan deze eisen. De schachtwand met doorvoering(en) is steenachtig en heeft een minimale dikte van 70 mm.
NB. Naar de mening van Efectis is de temperatuurgeleiding via de RGA/VLT-leiding over een afstand van ca. 2,5 m (verdiepingshoogte) voldoende gering. De temperatuurgeleiding leidt er niet toe dat bij de doorvoeringen ter plaatse van het bovengelegen compartiment het Icriterium wordt overschreden. Relatie met brandproef Het voldoen aan het criterium E bij de RGA en VLT-leidingen betekent dat tijdens een brandproef: • een op 35 mm afstand geplaatste PE-leiding niet smelt en niet ontbrandt; • er geen smeltend metaal in de schacht aanwezig is; • er in de schacht geen vlammen aanwezig zijn. In bijlage 1 is voor diverse geteste situaties aangegeven welke brandwerendheid op ‘vlamdichtheid betrokken op afdichting’ in de richting van de schacht wordt gerealiseerd. Conclusie Met het gegeven gelijkwaardigheidsvoorstel waarbij ter plaatse van doorvoeringen van RGA en VLT-leidingen gedurende de wbdbo-eis richting de schacht aan het E-criterium wordt voldaan, wordt naar de mening van Efectis, onder de gegeven voorwaarden, tussen 2 boven elkaar gelegen brandcompartimenten via de schacht een even grote wbdbo-eis gerealiseerd, waarbij wordt voldaan aan het EI-criterium. Geldigheid Vanwege de ontwikkelingen binnen de Europese regelgeving, en de invloed hiervan op de wijze van beoordelen van de brandwerendheid van constructies, is deze beoordeling geldig tot eind-september 2016. Met vriendelijke groeten,
Ing. P.G.R. Scholten Projectleider brandwerendheid
Ir. R.J.M. van Mierlo Senior Projectleider Engineering
[email protected] 088 3473 74 3
Door alleen van brandcompartiment naar schacht een eis te stellen aan de brandwerendheid, hoeven eventuele brandwerende voorzieningen als een brandmanchet voor het voldoen aan het E-criterium alleen aan brandcompartiment-zijde te worden geplaatst. 4 Bij een wbdbo-eis van 30 minuten, dient de schachtwand dus een brandwerendheid van 30 minuten te bezitten in de richting van de schacht.
Pagina 3 / 7
Efectis Nederland 2013-Efectis-R0214b[Rev.1] 30 januari 2014 Promat B.V. Rogafa VFK
Rapport
Bijlage 1: Gerealiseerde brandwerendheid RGA/VLT-doorvoeringen Onderstaande tabel geeft aan hoelang de 11 geteste situaties in 2013-Efectis-R0214a aan het criterium ‘vlamdichtheid betrokken op afdichting’ voldoen. In bijlage 2 worden de diverse situaties in meer detail omschreven. Voor een visualisatie van de geteste situaties wordt verwezen naar het testrapport 2013-Efectis-R0214a. Tabel 1 - brandwerendheid geteste RGA/VLT-doorvoeringen (vlamdichtheid E, richting schacht)
Situatie
Omschrijving
20 min
30 min
1
60 min
Volledig concentrisch RGA/VLT-kunststof PP/gegalvaniseerd staal, 80/125 mm RGA-bocht: kunststof PP; VLT-bocht: gietaluminium Geen brandwerende voorziening Naden aan vuurzijde afgedicht met Promaseal-S kit
X
X
2
Volledig concentrisch RGA/VLT-kunststof PP/aluminium, 80/125 mm RGA-bocht: kunststof PP; VLT-bocht: aluminium Promastop-A manchet, type 127
X
X
3
Volledig concentrisch RGA/VLT-kunststof PPtl/kunststof PP, 80/125 mm RGA-bocht: kunststof PPtl; VLT-bocht: kunststof PP Promastop-U manchet, 33 schakels, 3 clips
X
X
4
RGA: RVS, 80 mm aan BC-zijde, in schacht overgaand in kunststof flex PP 50 mm; deze flex loopt in (bestaand) aluminium kanaal Promatect-100 plaat 15 mm + RVS afdekplaat
X
5
BC-zijde: concentrisch RGA/VLT-kunststof PP/gegalvaniseerd staal, 60/100 mm RGA-bocht: kunststof PP; VLT-bocht: gietaluminium Schacht: RGA: kunststof flex PP, 60 mm; VLT= schacht Aluminium afdekplaat
6
BC-zijde: RGA en VLT: aluminium, 80 mm RGA en VLT-bocht: aluminium Schacht: CLV-systeem aluminium, 110/165 mm Geen brandwerende voorziening Naden aan vuurzijde afgedicht met Promaseal-S kit
X
X
7
BC-zijde: RGA en VLT: kunststof PP, 80 mm RGA en VLT-bocht: kunststof PP Schacht: CLV-systeem aluminium, 110/165 mm 2x Promastop-U manchet, 24 schakels, 3 clips
X
X
X
8
BC-zijde: RGA en VLT: RVS, 80 mm RGA en VLT-bocht: RVS Schacht: CLV-systeem RVS, 110/165 mm Geen brandwerende voorziening Naden aan vuurzijde afgedicht met Promaseal-S kit
X
X
X
9
RGA: aluminium, 80 mm Geen brandwerend voorziening Naden aan vuurzijde afgedicht met Promaseal-S kit
X
X
10
RGA aluminium, 80 mm Promastop-A manchet, type 85
X
X
10a
VLT kunststof PP, 80 mm Promastop-U manchet, 24 schakels, 3 clips
X
X
X
X
Pagina 4 / 7
Efectis Nederland 2013-Efectis-R0214b[Rev.1] 30 januari 2014 Promat B.V. Rogafa VFK
Rapport
Op basis van de geteste situaties kan voor 2 varianten van RGA/VLT-doorvoeringen eveneens worden aangegeven welke brandwerendheid wordt ingeschat. Deze varianten en hun brandwerendheid zijn in onderstaande tabel 2 aangegeven. Tabel 2 – Ingeschatte brandwerendheid varianten (vlamdichtheid E, richting schacht)
Situatie
Omschrijving
1a variant op situatie 1
4a variant op situatie 4
7a / 8a variant op situatie 7 en 8
20 min
30 min
60 min
Volledig concentrisch RGA/VLT-kunststof PP/gegalvaniseerd staal, 80/125 mm; RGA-bocht: kunststof PP; VLT-bocht: gegalvaniseerd staal Geen brandwerende voorziening Naden aan vuurzijde afgedicht met Promaseal-S kit
X
X
RGA: RVS, 80 mm aan BC-zijde, in schacht overgaand in RVS flex of star (50 mm tot 80 mm); de flex loopt in bestaand aluminium kanaal Promatect-100 plaat 15 mm + RVS afdekplaat
X
X
X
BC-zijde: RGA: RVS, 80 mm; BC-zijde: VLT: RVS of gegalvaniseerd staal, 80 mm Schacht: CLV-systeem aluminium, 110/165 mm Geen brandwerende voorziening Naden aan vuurzijde afgedicht met Promaseal-S kit
X
X
X
Het resultaat van de geteste situaties is ook geldig voor: • leidingen (situatie 1 t/m 10a) met kleinere diameter dan getest; • stalen leidingen met een grotere wanddikte dan getest. Het resultaat van de geteste situaties mag niet zondermeer worden toegepast voor: • aluminium en kunststof leidingen met een grotere wanddikte dan getest.
Pagina 5 / 7
Efectis Nederland 2013-Efectis-R0214b[Rev.1] 30 januari 2014 Promat B.V. Rogafa VFK
Rapport
Bijlage 2: Nadere omschrijving geteste situaties Tabel 3 – Nadere omschrijving van geteste situaties Nr. Type/materiaal ø (mm) Onderdeel Materiaal
1
2
3
4
5
6
7
Volledig concentrisch RGA/VLT
Volledig concentrisch RGA/VLT
Volledig concentrisch RGA/VLT
RGA (renovatie)
Vuurzijde: concentrisch RGA/VLT Schachtzijde: RGA kunststof flex
Vuurzijde: RGA en VLT apart Schacht: CLV systeem
Vuurzijde: RGA en VLT apart Schacht: CLV systeem
RGA-kanaal
kunststof PP, wanddikte 2,2 mm
VLT-kanaal
gagalvaniseerd staal, wandikte 0,4 mm
RGA-bocht
kunststof PP, wanddikte 2,2 mm
VLT-bocht
gietaluminium, wanddikte 2,0 mm
RGA-kanaal
kunststof PP met een wanddikte 2,2 mm
VLT-kanaal
gietaluminium met een wanddikte 2,0 mm
RGA-bocht
kunststof PP met een wanddikte 2,2 mm
VLT-bocht
aluminium met een wanddikte 0,7 mm
RGA-kanaal
kunststof PPtl, wanddikte 2,0 mm
VLT-kanaal
kunststof PP, wanddikte 1,4 mm
RGA-bocht
kunststof PPtl, wanddikte 2,0 mm
VLT-bocht
kunststof PP, wanddikte 1,4 mm
Wanddoorvoer: 80
RGA-kanaal
wanddoorvoer RVS 80 mm (star), in schacht overgaand in kunststof flex PP 50 mm; deze flex loopt in bestaand aluminium dikwandig RGA-kanaal.
leiding in schacht: 50
RGA-bocht
star AISI 316L, wanddikte 0,4 mm
Muurbeugel
AISI 316L, wanddikte 1,0 mm
RGA-kanaal
star kunststof PP, in schacht overgaand in flexibel kunststof PP, wanddikte 2,2 mm
VLT-kanaal
gegalvaniseerd staal
RGA-bocht
kunststof PP, wanddikte 2,2 mm
VLT-bocht
gietaluminium, wanddikte 2,0 mm
Muurbeugel
aluminium, wanddikte 1,0 mm
RGA-kanaal
aluminium, wanddikte 1,5 mm
VLT-kanaal
aluminium, wanddikte 1,5 mm
RGA-bocht
aluminium, wanddikte 1,5 mm
VLT-bocht
aluminium, wanddikte 1,5 mm
RGA-kanaal
aluminium, wanddikte 1,5 mm
VLT-kanaal
aluminium, wanddikte 1,0 mm
RGA-kanaal
kunststof PP, wanddikte 2,2 mm
VLT-kanaal
kunststof PP, wanddikte 2,2 mm
RGA-bocht
kunststof PP, wanddikte 1,5 mm
VLT-bocht
kunststof PP, wanddikte 1,5 mm
RGA-kanaal
aluminium, wanddikte 1,5 mm
VLT-kanaal
aluminium, wanddikte 1,0 mm
80/125
80/125
80/125
Wanddoorvoer: 60/100 leiding in schacht: 60
Wanddoorvoer: 80 leiding in schacht: 110/165 Wanddoorvoer: 80 leiding in schacht: 110/165
Afdichting
Type
Boorgat passend op leiding. Naadjes aan vuurzijde zijn afgedicht met Promaseal S- kit
Brandmanchet aan vuurzijde
Promastop-A, type 127
Brandmanchet aan vuurzijde
Promastop-U, 33 schakels, 3 clips
Promatect- 100, 200 x 200 x 15 mm met RVS afdekplaat aan vuurzijde. Boorgat ruim om leiding aangebracht. Aluminium plaat aan vuurzijde. Boorgat ruim om leiding aangebracht.
Boorgat passend op leiding. Naadjes aan vuurzijde zijn afgedicht met Promaseal S- kit
Brandmanchet aan vuurzijde
Pagina 6 / 7
Promastop-U, 24 schakels, 3 clips
Efectis Nederland 2013-Efectis-R0214b[Rev.1] 30 januari 2014 Promat B.V. Rogafa VFK
8
9
10
Vuurzijde: RGA en VLT apart Schacht: CLV systeem
RGA
Wanddoorvoer: 80 leiding in schacht: 110/165
RGA-kanaal
RVS 316L, wanddikte 0,4 mm
VLT-kanaal
RVS 304L, wanddikte 0,4 mm
RGA-bocht
RVS 316L, wanddikte 0,4 mm
VLT-bocht
RVS 304L, wanddikte 0,4 mm
RGA-kanaal
RVS 316L, wanddikte 0,4 mm
VLT-kanaal
RVS 304L, wanddikte 0,4 mm
RGA-kanaal
aluminium, wanddikte 1,5 mm
RGA-bocht
aluminium, wanddikte 1,5 mm
RGA-kanaal
aluminium, wanddikte 1,5 mm
RGA-bocht
aluminium, wanddikte 1,5 mm
Kanaal
kunststof PP, wanddikte 2,2 mm
Bocht
kunststof PP, wanddikte 2,2 mm
80
RGA
80
10a VLT
80
Rapport
Boorgat passend op leiding. Naadjes aan vuurzijde zijn afgedicht met Promaseal S- kit Boorgat passend op leiding. Naadjes aan vuurzijde zijn afgedicht met Promaseal S- kit Brandmanchet aan vuurzijde
Promastop-A, type 85
Brandmanchet aan vuurzijde
Promastop-U, 24 schakels, 3 clips
alle maten zijn nominaal
Pagina 7 / 7