Postbus 577 9200 AN Drachten
25 JAAR
NOORDENWIND
december 2011
Verenigingsnieuws Beste Vrienden en vriendinnen van Noordenwind, Het is herfst, Sinterklaas staat voor de deur en het waait nauwelijks de afgelopen dagen. Het is vooral mistig, heel mistig. Voor mijn werk zit ik veel in de auto en dan maakt mist dat het vervelend rijden is. Maar het schijnt erbij te horen. Persoonlijk zie ik alweer uit naar blauwe Friese luchten en een strak windje. Goed voor onze vereniging en lekker om te zeilen! Maar ik ben bang dat wij eerst nog door de echt donkere dagen heen moeten. December komt eraan en dan is het terug kijken geblazen! Kijken wat er van alle goede voornemens is terecht gekomen. Als ik kijk naar de ambities van het bestuur van Noordenwind, zoals wij die eerder dit jaar met elkaar hebben besproken dan zijn niet al onze ambities waargemaakt en uitgekomen. Natuurlijk hadden wij graag gezien dat er weer enkele molens bijgebouwd hadden kunnen worden en dat de politiek enthousiast bij ons aan de poort stond te rammelen wanneer wij in 2012 de volgende molens zouden kunnen bouwen. Maar de werkelijkheid ziet er helaas een beetje anders uit. Al heb ik goede hoop dat wij met PDF een stevige gesprekspartner van de lokale en provinciale overheden zijn. Dat men niet meer om ons heen kan als het gaat over de verduurzaming van de energievoorziening in Friesland. Nergens in Nederland, of misschien zelfs wel, nergens in Europa biedt wind zoveel kansen als in onze Provincie. Ik ben een groot voorstander van clustering, van mooie windmolenparken met grote molens die langzaam draaien op de wind en waarmee wij een groot deel van de Provincie van energie kunnen voorzien. Als dat maar op drie locaties mag, dan is dat zo en dan gaan we in eerste instantie voor die drie locaties. Maar dan nu ook aan de slag. Ons Provinciebestuur kan zichzelf eigenlijk niet langer serieus nemen als ze dit niet voortvarend ter hand neemt. Dat betekent waarschijnlijk snelle besluiten en snelle vergunningentrajecten. Ik zou ze willen uitdagen om deze duurzame handschoen op te pakken. Vorige week hebben wij een belangrijke ledenvergadering gehad. Hierin zijn een aantal gewichtige besluiten genomen om de losse eindjes uit het verleden af te ronden en een goede basis voor te toekomst te leggen. Tegelijkertijd hebben wij afscheid genomen van ons bestuurslid Keimpe Fink. Keimpe heeft de afgelopen jaren een belangrijke bijdrage geleverd binnen het bestuur. Als echte molenaar is hij natuurlijk van alle ins en outs op de hoogte, met name bij het nagenoeg geheel vernieuwde bestuur was deze kennis zeer welkom. Wij zijn nog op zoek naar een opvolger voor Keimpe, er circuleren al enkele namen maar als u iemand kent met gevoel voor wind en die bestuurlijk ook zijn steentje zou kunnen bijdagen dan hoor ik dat natuurlijk graag:
[email protected]. Rest mij u vanaf deze plaats een hele goede decembermaand te wensen, alvast prettige feestdagen en een windrijk 2012. Rob Lijzenga Voorzitter
Afscheid Keimpe Fink
Noordenwind zoekt jou
Op 16 november heeft het bestuur tijdens de ledenvergadering afscheid genomen van bestuurslid Keimpe Fink. Hij was jaren actief als hoofdmolenaar en bestuurslid. Wij hebben hem leren kennen als een warme, sympathieke persoon, aldus Rob Lijzenga. Met een digitaal weerstation en een warme applaus nam de ledenvergadering op passende wijze afscheid van Keimpe.
Loop jij ook rond met ideeen voor ledenacties op het gebied van zon, minimolens of activiteiten? Noordenwind wil in 2012 meer gaan doen met acties voor de leden. Onze werkgroepen, zon, minimolens en PR hebben niet alleen behoefte aan techneuten, maar ook mensen met ideëen die mee willen denken en mensen met organisatorische kwaliteiten die een proces een kunnen begleiden. Kom eens vrijblijvend kennismaken met de werkgroep van jouw interesse. Meer informatie Ursi Frehner 0514-551290 of kantoor 0512-511713 of
[email protected]
WIEKENWERK december 2011
1
25 jaar ledendag Alles in de wind Ter gelegenheid van haar 25 jarig bestaan nodigde Noordenwind alle leden uit voor een bijzondere ledendag onder het motto “Alles in de wind”. Een zeildag met een historisch zeilschip langs windmolens in Friesland en de Noordoostpolder.
Gepland is een zeildag aan boord van de tweemastklipper “Elizabeth” uit Lemmer. De tocht is uitgezet langs de zes windturbines in Spannenburg en langs de historische molens in Woudsend. Het wordt een zeildag met hangende zeilen op het IJsselmeer in een stralende oktoberzon. Zaterdag 1 oktober begint ongekend zonnig en warm als de 57 aangemelde leden inscheepten in Lemmer. Een warm welkom van leden en vrijwilligers die elkaar al jaren ontmoeten bij Noordenwind en boeiende verhalen van leden die we niet zo vaak tegenkomen. De grote afwezig is echter de wind. Bijna rimpelloos ligt het IJsselmeer voor ons. In overleg met de schipper wordt de koers gewijzigd. Of we in Woudsend kunnen aanleggen is onzeker omdat het schip net iets te groot is voor de brug en er eigenlijk niet mag komen. Gezien het prachtige weer – we staan om 9 uur s’ochtends al in de korte mouwen aan dek – vinden we het niet erg er een zeildag op het IJsselmeer van te maken en de molens langs de Friese kust en de Noordoostpolder te bekijken. Na koffie en gebak en het wachten op de laatste gasten vertrekken wij uit de Lemster haven, waar net de Skûtsjevloot en de Lemster Aaken zich gereed maken voor de laatste wedstrijd van het seizoen. In de goede hoop dat de wind nooit opraakt worden met man en macht de zeilen gehesen. De overige gasten genoten van de stralende oktoberzon en 20 graden. Langs de kust draaien de windturbines voetstaps, je moet ze bijna aanduwen. In de Lemster Baai passeren we prachtige taferelen met de Skûstjes en Aaken op een spiegelend wateroppervlak. Rond het middaguur is het bijna windstil. “Geen wind op het IJsselmeer, dat heb ik nog nooit meegemaakt!” is het commentaar van Schipper Volker Wienia. Voor de Gaasterlandse kust rusten aalschovers en meeuwen op een zandbank en trekken zich niets aan van de nieuwste EWT 900 turbine vlak achter de dijk. Voor de lunch wacht ons een uitstekend verzorgd buffet met soep, mooi opgemaakte broodjes en salades. ’s Middags wijzigen we de koers en varen op Urk af. De lucht is heiig. Maar hoe dichter we de Noordoostpolder naderen hoe imposanter de rij molens voor Urk in zicht komt. Het levert prachtige plaatjes op. En dit zijn nog de oude molens. Het nieuwe park met negentig molens van Urk naar Lemmer ligt nu bij de Hoge Raad. Met een drankje en heerlijke hapjes uit de keuken toosten wij op de komende 25 jaar Noordenwind. Nog een half uur werken om de zeilen weer te strijken en we varen op de motor terug naar Lemmer. Als we tegen half vijf Lemmer naderen begint zowaar de wind op te steken.
2
WIEKENWERK december 2011
Noordenwind op DE-markt Wolvega
Volop belangstelling kreeg Noordenwind met haar kraam en de zonneboot op zaterdag 29 oktober j.l. op de duurzame energiemarkt in het gemeentehuis van Wolvega. De markt was een initiatief van TTDuurzaamWeststellingwerf en werd georganiseerd in samenwerking met de Gemeente Weststellilngwerf. In het gemeentehuis kon het publiek kennis maken met succesvolle toepassingen en mogelijkheden van duurzame energie. Ook een aantal scholen lieten hier zien wat zij doen op dit gebied. Zo hadden de scholen collages over duurzame energie en kon er een excursie worden gemaakt naar een energiezuinig schoolgebouw. ’s Middags was er een symposium met o.a. Bouwe de Boer en Timo Veen. Laatste vertelde over hoe zijn dorp het duurzaamste dorp van Overijssel is geworden. Verder was er o.a. de Stichting Lokaal Ideaal Makkinga met hun zelfbouw zonnecollector die in een weekeinde in groepsverband kan worden gebouwd.
Nieuwe website met ledenforum Een jaar na de invoering van onze nieuwe huisstijl is ook de nieuwe website klaar. De PR wilde vooral een interessante website voor de leden. Met een agenda willen we de leden actiever informeren over onze activiteiten. Nieuw is het ledenforum, waar onze leden hun vragen, tips en trucs op het gebied van duurzame energie en duurzaamheid kunnen uitwisselen. Men kan er zelfs afbeeldingen bij plaatsen. Ook iets te koop aanbieden mag, maar wij accepteren geen commerciële activiteiten op het ledenforum. Zo mogelijk krijgt Wiekenwerk volgend jaar een vaste rubriek met tips van ledenforum. Een interactieve windkaart geeft van uur tot uur de windrichting en windkracht aan en onze eigen projecten worden ook visueel in kaart gebracht. Daarnaast is het de bedoeling wekelijks interessant nieuws op het vlak van duurzame energie en duurzaamheid te publiceren. De website is door twee studenten van de NHL Leeuwarden Het Engelstalige tijdschrift als praktijk-opdracht HOME POWER is boeiende gebouwd. De inhoud lectuur voor techneuten die met wordt de komende hun eigen kleinschalige enerweken nog geactualgieprojecten willen experimeniseerd en uitgewerkt.
Forumtip:
teren. Een lid bracht het septembernummer met een beschrijving van een eigen-gemaakt zonneboilersysteem mee naar de ledendag.
Forumvraag: Iemand vertelde mij een over een boek en workshops - bouw je eigen miniturbine. De naam ben ik vergeten. Kent u ze? Deel ze dan met ons op het ledenforum. WIEKENWERK december 2011
3
Platform Duurzaam Fryslân WINDBANK in de steigers Overleg met de Provincie
Er is de laatste maanden druk overlegd met de Provincie over het optimaliseren van de windsector in Fryslân. Alle overheden die met duurzame energie bezig zijn erkennen inmiddels het PDF als het aan-spreekpunt om met de windsector te onderhandelen. Het PDF kiest nadrukkelijk vóór een bemiddelende rol zonder eigen projecten of commercieel oogmerk. Gedeputeerde Hans Konst en Jo Bosma zijn in bespreking om de mogelijkheden van een Windbank gezamenlijk te verkennen en de rol van het PDF in de ontwikkeling van locaties. Dat zal naar verwach-ting begin december vast gelegd worden in een Letter of Intent (LOI/ intentieverklaring). De Provincie heeft aangegeven te streven naar minimaal 400MW en dat te willen koppelen aan de sanering en clustering van het bestaande windturbines. Duidelijk is inmiddels dat de door de Provincie aangewezen zoekgebieden niet voldoende capaciteit hebben voor 400 MW.
Windbank
Samen met Agentschap NL was de Provincie de opdrachtgever voor het onderzoek naar de windbank. Het conceptadvies voor de windbank is klaar. Hierin zijn de voor- en nadelen van de juridische vormen verkend. Duidelijk is geworden dat een vorm van publiek private samenwerking de best haalbare vorm is. Voor het PDF staat voorop dat Participeren in windmolens: de windbank niet zelf moet De lucht, de wind en de horizon projectontwikkelaar worden en als zodanig zijn van ons allemaal! gaat concurreren met de inbrengers en initiatiefuit de ledenvergadering van Noordenwind nemers die er gebruik van gaan maken. De windbank wordt een wisselkantoor voor bestaande windturbines en zorgt voor conversie-
4
WIEKENWERK december 2011
mogelijkheden naar aandelen, obligaties, windrechten in een nieuw park of geld. Voor de overheden is het een instrument om de sanering, clustering en opschaling van het bestaande windpark te initiëren zonder windmoleneigenaren gedwongen te moeten uitkopen. Naar verwachting is een concreet uitgewerkt concept voor de windbank in maart 2012 rijp voor bespreking.
Inspraak Provincie
Actueel is de inspraaktermijn tot en met 11 december op de Concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau van het Plan-MER Structuurvisie Windbeleid Fryslân. Het nieuwe windbeleid van de provincie Fryslân wordt uitgewerkt in een structuurvisie. Onderdeel om te komen tot deze structuurvisie is het opstellen van een planmilieueffectrapport (plan-MER). De notitie is te vinden op de site van de Provincie onder bekendmakingen `Kennisgeving plan MER voor de structuurvisie Windstreek 2012`.
Pilot
Het PDF is bezig te onderzoeken waar we met een pilotproject kunnen beginnen. In beeld zijn de door de provincie aangewezen locaties: Kop Afsluitdijk, IJsselmeer en Heerenveen. Waarbij de Kop van de Afsluitdijk op korte termijn de meeste kans maakt. Daarover is met de gemeente Súdwest-Fryslân is het overleg gaande. De gemeente Heerenveen is nog bezig met een beleidsplan duurzame energie en oriënteert zich nog in de breedte. Insteek blijft om naast sanering en opschaling een flink aandeel participatie voor de regio te realiseren. Mei inoar – foar en troch Fryslân. Voor de draagvlakontwikkeling is een werkgroep in het leven geroepen.
Jos en Lineke Duindam Twee duurzame levens - Ursi Frehner 16 november was de Algemene ledenvergadering te gast op recreatieboerderij ‘De Welstand’ van Jos en Lineke Duindam. De Duindams zijn al hun hele leven met duurzame energie bezig. Beiden waren in het verleden in het bestuur van Noordenwind. Jos Duindam vertelde over zijn projecten. erij wordt verwarmd met twee warmtepompen, die natuurlijk energieneutraal op eigen stroom draaien. www.dewelstand.nl
Tanzania In 1979 zijn Jos en Lieneke uitgezonden naar de wederopbouw van Noordwest Tanzania na de oorlog met Idi Amin. Daar begonnen zijn eerste experimenten met duurzame energie (DE), een biogasinstallatie. In Tanzania gaat hij samen met Greenchoice door met CO2 reductie in de bosbouw. Meer dan 1000 gezinnen leven van de bomenplant en worden eigenaars van hun bos. Per jaar worden meer dan 1 miljoen bomen geplant. Daarvoor geeft hij certificaten uit. Voor honderd euro koop je een certificaat voor 1800 bomen in Tanzania en reduceer je jouw CO2 – voetafdruk aanzienlijk. Je kunt het project ook bezoeken. Zijn Stichting heeft er een Lodge, waar je voor een vriendelijke prijs kunt verblijven. www.mugana.nl
Dorpsmolen Pingjum In 1990 onstond het idee voor een dorpsmolen. Gehoor gevend aan een folderactie kwamen elf dorpelingen naar de startbijeenkomst. De raad van elf vormde meteen een bestuur en trok naar plaatselijk belang. Onder de indruk van de grote achterban steunde deze het initiatief, waarop ook de gemeente haar toestemming gaf. De bank wilde een onderpand voor de financiering. Daar stelde Jos zijn eigen pand voor ter beschikking. Toen bleek op de jaarvergadering de stemming bij Dorpsbelang toch om te slaan. Er waren veel dorpelingen tegen. Gelukkig verklaarde de gemeente de bezwaren niet ontvankelijk. Toen de dorpsmolen draaide steunde de dorpsmolen veel dorpsverenigingen: o.a. voetbaldoelen, nieuwe muziekinstrumenten voor het korps, de kaatsvereniging en een jeugdhonk. Bij de opschaling van de dorpsmolen in Windpark A7, waren in een enquête onder alle Pingjumers 68 % voor het windpark. De dorpsmolen bezit 7,5 % van de aandelen. Nu de inkomsten nog ruimer zijn gaat de dorpsmolen de nieuwe school en het dorpshuis met 100,000 euro sponsoren voor het energieneutraal maken. Een warmtepomp, 110 zonnepanelen en 10 zonnecollectoren kunnen in de energiebehoefte voorzien.
Recreatieboerderij Terug in Pingjum in 1983 is hij doorgegaan. DE heeft altijd een rol gespeeld in zijn leven en het heeft hem geen windeieren gelegd. Zijn recreatieboerderij met 50 slaapplaatsen draait volledig op eigen energie. Sinds 1989 stond er een Lagerwey vijftien meter naast de boerderij. “We hebben hier altijd gasten gehad. Er is nog nooit een gast vertrokken vanwege de windmolen. Na de sanering en de opschaling in Windpark A7 heeft hij toestemming gekregen voor 2 miniwindturbines op het erf. Zij zijn goed voor 10000kWh per jaar. Sinds twee weken is hun solardak uitgebreid tot 25 KW-piek, goed voor 23000kWh per jaar. De hele recreatieboerdWIEKENWERK december 2011
5
December de lichtmaand
- eindelijk dimbare spaarverlichting
- Ursi Frehner
Een energiezuinige lamp vinden die ook nog gezellig is en voldoende licht geeft is een uiterst lastig karwei. De halogeenlampen zijn de grootste stroomvreters, na de afschaffing van de gloeilamp. We praten niet over de leeslamp van 10 Watt, maar de meervoudige halogeenspots en designlampen. Voor de vier halogeenspotjes – de belangrijkste lamp in onze woonkamer - was er geen bruikbaar alternatief vindbaar. Bij een eerdere poging jaren geleden heb ik ze vervangen door LED-versies van de eerste generatie. Binnen een uur waren ze er weer uit. We konden geen letter meer lezen. Na de zoveelste onbevredigende miskoop, koop ik geen spaarlampen meer die ik niet heb zien branden. Tseard Osinga van Feenstra Schettens was zo vriendelijk ons een testkoffer vol lampen ter beschikking te stellen. Ze zijn er eindelijk - bevredigende spaar- en LED-lampen die ook nog dimbaar zijn. Ik heb er meteen maar een studie van gemaakt. Want hoe kies je een energiezuinige vervanger voor je oude lamp? Wat wil je? De eerste vraag die je je moet stellen is: aan welke eisen moet de verlichting voldoen? Wil je veel licht om te lezen en te werken of gaat het je om de sfeer. De traditionele gloeilamp kon gedimd worden en bood met een dimmer naar behoefte royale verlichting of de sfeer van kaarslicht. Ook halogeen biedt deze kwaliteiten. Inmiddels zijn er ook tal van spaar- en LED lampen die gedimd kunnen worden. Er zijn wel twee aandachtspunten voor het dimmen van spaar- en LED-lampen. - Qua sfeer kan dimmen van de spaar- en LED lamp tegen vallen blijkt uit de test. Het licht wordt door het dimmen niet warmer zoals bij de gloei- en halogeenlamp. Het alternatief is spelen met verschillende lichtpunten is de oplossing. Zo kun je de hoofdlichtbron aanvullen met sfeervolle tafel- of wandlampjes. Van bovenaf geeft een lamp meer licht. Van onderop geeft dezelfde lamp sfeervoller licht. Er zijn inmiddels ook een twee- en driefase railsysteem verkrijgbaar. Op dit railsysteem kun je hanglampen en spotjes combineren die je met twee- respectievelijk drie aparte schakelaars kunt bedienen. Het kan zelfs in het plafond geïntegreerd worden. - De oudere dimmers zijn meestal niet geschikt voor spaar- en LEDlampen met een laag wattage. De oude dimmers hebben een bereik van 40 -500 W. Er is op dit moment alleen het merk Niko dat laag
6
WIEKENWERK december 2011
genoeg dimt voor spaarverlichting van 4-100 W. Vooral spaarlampen kunnen dan gaan knipperen wat ten koste gaat van de levensduur. Verder zijn er nog oude generaties dimmers die wel dimmen maar geen energie besparen. De rest van de stroom gaat in de dimmer verloren.
Wit en warmwit licht We kennen ze allemaal, de blauw groenige LED lampen die we voor geen geld in onze woonkamer willen hebben. Ook met de term warmwit op de verpakking kun je nog op je neus vallen. Toen een vriendin de LED-lamp van de provinciale lampenactie gekocht had vroeg ik in mijn onwetendheid: “Heb je een groen lampenkapje gekocht?”. Ik wist meteen dat ik deze lamp niet hoefde te kopen. De kleurtempe-ratuur wordt beter aangegeven in Kelvin. 3000 Kelvin is fel wit en geeft kleuren goed weer. 2700 Kelvin is warmwit een daarmee goede vervanger voor de gloeilamp, maar hij geeft minder licht dan de 3000 versie. Voldoende licht Hoeveel Watt van de energiezuinige versie heb je nodig bij de sparlamp? Het wattage geeft het energieverbruik aan. LED en spaarlampen verbruiken voor dezelfde lichtopbrengst minder stroom. Daarom is de wattage niet meer geschikt om de lamp te kiezen. Ze zijn beter te vergelijken in Lumen, de maateenheid voor de lichthoeveelheid.
De aanraders!
Phillips Master LEDspot LV
7W
Alle geteste lampen zie www.noordenwind.org
Phillips Master LEDspot MV 4W
4W
Eindelijk een vervanger voor de halogeenspotjes! De Master LED spot serie van Phillips is het bruikbare alternatief voor halogeenspotjes. Ze worden met verschillende gradenbundels van 15 / 24 / 36 en 60°geleverd. Bij het vervangen van een vrij hangende spot is het belangrijk een brede gradenbundel te kiezen. Dat wordt aangegeven met een D, lees °. De oude halogeen spotjes gaven namelijk wat strooilicht achteruit door het glazen schermpje. De LED-spotjes missen dat indirecte strooilicht. Dat kan door een brede bundel gecompenseerd worden. Volgens de fabrikant vervangt een 4W spot een 20 W. Ik heb de 20W spotjes vervangen door de 7W Master LED spot 60D. Deze geven meer licht maar zijn wel dimbaar.
Megaman DorS dimming
Phillips LEDbulb
Dimbare spaarlamp Spaarlampen zijn goed verkrijgbaar, maar let op de kleur en de opstarttijd. De spaarlampen van 2700 Kelvin geven goed licht en zijn acceptabel tot goed wat de kleur betreft. Ze zijn in enige mate dimbaar. Bij teveel dimmen gaan ze knipperen, wat de levensduur niet ten goede komt. De geteste spiraallampen starten snel op, terwijl de candle versies meer opstarttijd nodig hadden. Aanrader en veelzijdig inzetbaar met ingebouwde dimmer is de Megaman DorS dimming. Deze spaarlamp is met iedere lichtschakelaar in vier stappen te dimmen door deze binnen drie seconden uit-aan te zetten.
Nog effectiever is het vervangen van spotjes met bajonetfitting. Deze hebben altijd minimaal 50 Watt. Het vervangen ervan levert een enorme besparing op. Let wel op! De vormgeving van de voet van het LEDspotje is breder. Bij een testlamp kwam hij daardoor niet diep genoeg om vat te krijgen op de fitting.
Eco classic dimbaar diverse fabrikanten
Gezellig De gele LEDbulb van Phillips heeft ook gedimd mooi licht. Met 12 Watt en 806 Lumen kan hij de concurrentie met de spaarlamp goed aan en is ook nog dimbaar. Uitgeschakeld is hij geel. Dat moet wel bij het interieur passen. Een alternatief is de ECO classic dimmable - een verbeterde halogeenlamp in een schroeffitting met alle voordelen van een halogeenlamp. Voluit licht tot en met romantisch kaarslicht. Hij verbruikt ca. 30% minder energie. Alleen gedimd kan hij echt concurreren met spaar- en LEDlampen. Hij is algemeen verkrijgbaar.
Phillips Novallure LED clear of frost
Prisma LED Een enkel LEDlampje dat door een prisma schijnt en daardoor het licht rondom verspreidt is de Novallure LED serie van Phillips. Ze zijn er in 2W en 3W. De lichtopbrengst is beperkt. Maar in groepjes een goede vervanger in kroonluchters. Door het prisma kan er enig kleuren spectrum op de achtergrond vallen. Dat kan bewust gebruikt worden.
LEDENACTIE SPAARLAMPEN
►
WIEKENWERK december 2011
7
Feenstra's Installatiebedrijf Schettens biedt de leden van Noordenwind hoge kortingen op de spaarverlichting van pagina 7.
10-15% LEDENKORTING
op spaar - en LED-verlichting
Goede spaar- en LED-verlichting is een kleine investering. Die is goed terug te verdienen. Over de hele levensduur is de besparing ruim € 450.
bespaar minimaal
€ 450
Rekenvoorbeeld: 4 halogeen spots à 20 W als hoofdverlichting (4 uur per dag) branden per jaar 1460 uur. Dat is 117 kWh per jaar. Bij een prijs van € 0.25 per kWh, € 29.25 stroom per jaar. 4 LED spots à 7 W 1460 uur per jaar verbruiken 41 kWh € 10.22 stroom per jaar. Besparing € 19.03 per jaar. De LED spot heeft een levensduur van (40000 uur:1460=) 27 jaar. Over 27 jaar is de energiebesparing € 513.81. Aanschaf 1 Led à € 35.30 in 27 jaar of 13,5 halogeenspots à € 1,50 = € 20,25. Meerkosten voor vier lampen is € 60.20 over 27 jaar. De besparing is dus minimaal € 450 over de gehele levensduur. Daarbovenop komt nog de toekomstige stijging van de energieprijzen.
Kijk op de ledenpagina van www.noordenwind.org naar actie.
8
WIEKENWERK december 2011
VERENIGING COLLECTIEF BEZIT WINDMOLENS
NoordenWIND kantoor
windmolenvereniging NOORDENWIND Van Haersmasingel 4 9201 KP Drachten 0512-511713 fax
0512-545261
MISSIE Noordenwind - Vereniging Collectief Bezit Windmolens Noord-Nederland - is een vereniging van betrokken en bezorgde mensen, die actief een bijdrage willen leveren aan een snelle energietransitie naar hernieuwbare energiebronnen, het ombuigen van de klimaatopwarming en het voorkomen van verdere ecologische schade van onze consumptie.
e-mail website
[email protected] www.noordenwind.org
Noordenwind zet zich in om zoveel mogelijk energie uit wind en andere
postadres
Postbus 577 9200 AN Drachten
- De vereniging realiseert al sinds 1986 windturbines met laagdrempelige
duurzame bronnen op te wekken in Noord-Nederland.
Frieslandbank Postbank KvK BTW-nr. 81.46.895.B.01
participatiemogelijkheden voor iedereen en streeft ernaar zoveel mogelijk 2962.37.108 48 69 353 40004153
mensen bij hun eigen energieproductie te betrekken. - Noordenwind is de organisatie in Noord-Nederland die de lokale bevolking en anderen een platform biedt om te participeren in de realisatie van duurzame energiebronnen.
projectleider Nynke van Ens bestuurssecretaresse Klaske Hoekstra
Noordenwind heeft een voorlichtende rol voor het publiek over energie en energiegerelateerde maatschappelijk vraagstukken.
bestuur
- Dit doet Noordenwind door met de promotiestand deel te nemen aan voorzitter secretaris & PR penningmeester
molenbeheer
Rob Lijzenga Ursi Frehner
[email protected] Marcus Stevens Jo Bosma Andries van Weperen Keimpe Fink
[email protected]
PR & Sinne Rinner (zonneboot) voorzitter (standbeheer)
Sinne Rinner Sinne Rinner Sinne Rinner
Riet du Pré
[email protected] Doede Boon Joke del Grosso Syberen Idzenga Poppe Hooijsma Jelle de Heer Dries Tadema
beurzen, markten en evenementen en door inspirerende voorbeelden van wat er met duurzame energiebronnen mogelijk is, zoals haar deelname aan de Elfstedenrace voor solarboten. - De vereniging wil in toekomst als de wetten die ruimte bieden haar groene stroom aan haar leden leveren. - Door middel van het verenigingsorgaan Wiekenwerk, ledenvergaderingen en excursies worden de leden op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen op het gebied van hernieuwbare energie. Noordenwind denkt proactief met de overheden mee in de vormgeving van het transitiebeleid. - Dit doen wij door het informeren met relevante informatie in op bestuurders gerichte publicaties. - Noordenwind in o.a. één van de initiatiefnemers van AANBOD600, het initatief
werkgroep zon voorzitter
van de Friese windmoleneigenaren tot herstructurereing van de windsector. Tjeerd Osinga Henk Kiewiet
PROJECTEN WINDturbines Molen Molen Molen Molen Molen Molen Molen Molen
2 3 4 5 8 9 10 12
Holwerd Herbayum Holwerd Burdaard Ternaard Hallum RUG Groningen ons aandeel van 12% in opschalingscluster Windpark A7 vervangt sinds 2009 molens 1 en 6 bij Zurich
ZON pv-projecten 1 Informatiecentrum Mar & Klif, Oudemirdum 2200 Watt-piek (20x110Wp) 2 Noordenwind kantoor, Drachten, 600 Watt-piek (3-150Wp) 3 Solarboot Sinne Rinner, t.g.v. Frisian Nuon Solar Challenge 2006 4 Solarboot Sinne Rinner 2 voor FSC-race 2008, ism FMF 5 Steun educatieve opstelling Dockinga College, Dokkum 6 Frisian Solar Challenge 2010 ism. Feenstra’s Installatiebedrijf, Schettens WIEKENWERK december 2011
Schone energie maken we samen! Nu! Noordenwind - Vereniging Collectief Bezit Windmolens Noord-Nederland – is al 25 jaar het platform voor mensen die het duurzaamheid voorop stellen. Noordenwind heeft sinds 1986 twaalf windenergieprojecten gerealiseerd en produceert groene stroom voor 1100 huishoudens. De vereniging heeft bijna 600 leden. Zij lenen de vereniging geld voor het realiseren van haar energieprojecten. Voor het realiseren van een project geeft Noordenwind laagdrempelinge certificaten uit. Noordenwind lost elke inleg binnen 10 jaar af. De huidige rentevergoeding is 5%. Via Wiekenwerk blijven de leden op de hoogte van onze projecten. Meer
informatie?
Drachten,
tel.
Noordenwind 0512-511713
Postbus e-mail:
www.noordenwind.org
www.noordenwind.org
577,
9200
AN
[email protected],