Post adres Ta it Bihâld : Age van der Zee, Foarwei 17, 9294 KC Oudwoude Tel Mailadres:

ADRESGEGEVENS: Samenstelling bestuur ‘Ta it Bihâld’: Gerda Veenje-Samplonius Garyp Jelte Wiersma Damwoude Age van der Zee Oudwoude Harm van der Meulen Noardburgum Lucas Reinds Munein

Voorzitster Vice-voorzitter Secretaris Penningmeester Algemeen lid

Post adres ‘Ta it Bihâld’: Age van der Zee, Foarwei 17, 9294 KC Oudwoude Tel. 0511-452594 Mailadres: [email protected] Samenstelling contactcommissie: W. v.d. Vlugt Dr. Compagnie J. van der Veen Kootstertille J. Wierstra Ferwert Tr. Boersma Damwoude W. Sonnema Anjum K. Sipma Aalzum A. Visser Damwoude Samenstelling dressuurcommissie: Menno Visser Rinsumageest Hans en Tony de Heer Triemen Jelte Wiersma Damwoude Trienke Boersma Damwoude Post-adres dressuurcommissie: Jelte Wiersma, Hereweg 3, 9104 CR Damwoude Tel. 0511-422134 Internet: www.ta-it-bihald.nl

1

Samenstelling Redactiecommissie: Harm van der Meulen Noardburgum Evertje Sybesma Hurdegaryp Betty Lázló – Eldering Garyp Popke van der Meulen Hurdegaryp Postadres redactiecommissie: Popke v.d. Meulen, Rijksstraatweg 179, 9254 DG Hurdegaryp Tel. 06-53352797 Mailadres: [email protected] Ere-leden: E. Dijkstra A.K.W. Douma

Kollum Leeuwarden

Internet: www.ta-it-bihald.nl Adres penningmeester: Harm van der Meulen, Oude Commissieweg 20, 9257 MC Noardburgum Tel. 0511-472405 Bankrekeningnummer Ta it Bihâld: 34.98.11.776

2

INHOUDSOPGAVE - Van de voorzitter - Contactavond 8 februari - Activiteiten Agenda - Spreekt U maar - Informatie per mail - Beoordelings competitie - Op bezoek bij Dries Schievink - Informatieavond over fokkerij - Uit de oude doos - Risico en aansprakelijkheid - Uit de oude doos - Fok Wessel vrij nu het nog kan (door Doede Wiersma) - Stappenplan (door Doede Wiersma) - Verslag van de dressuurdagen

4 8 9 11 18 19 22 25 25 26 27 29 39 40

3

VAN DE VOORZITTER Voorwoord, We hadden misschien gehoopt dat er een wintertje zou komen, of misschien wel op een strenge winter. Dan konden de parasieten en de bacteriën ook eens wat opgeruimd worden. Maar helaas. We zullen het moeten doen met de wedstrijd in Thialf wat het wintergebeuren voor onze Friese paarden betreft. Paasmaandag gaan we massaal naar de arrensledenwedstrijden. Maar liefst 30 authentieke aanspanningen doen mee aan dit gebeuren en allen gekleed in historische kledij. Hengstenkeuring Zijn we allemaal wat tevreden naar huis gegaan, na de Hengstenkeuring? Hebben we de goede combinatie gevonden voor onze merries? Of hebben we alleen maar genoten, en met bekenden wat op het terras onze ervaringen\bevindingen uitgewisseld. En verdiepen we ons samen aan de keukentafel met behulp van de hengsten special welke hengst de beste papieren heeft. Maar liefst 26 jonge hengsten zijn aangewezen voor het centraal onderzoek. De hengsten jury zei van de jonge hengsten, dat ze bijzonder tevreden waren over de groep aangewezen hengsten. In het algemeen hengsten die lang gelijnd en goed aan de maat zijn. Persoonlijk heb ik moeite met die grote en lange paarden. Houden we er op latere leeftijd nog een Fries paard aan over? Over het algemeen zijn de hengsten nog erg jong, misschien wel te jong. Ze zien er ook nog heel jeugdig uit. En toch moeten ze nu al de verrichtingen doen. Dan vraag ik mij af kunnen ze dit aan? Is dit niet te veel voor hen. Misschien zie ik het verkeerd. Het is dan ook de mening van mij. Maar het neemt niet weg dat ik toch alle eigenaren in deze spannende tijd heel veel succes toe wens. Ook de gelukkigen uit ons fokgebied. De oudere hengsten Wat zijn ze goed bewaard gebleven. Fijn dat de hengstenhouders de moeite nemen om ze aan ons te presenteren. Jammer dat ze maar zo kort hun kunnen mochten laten zien. Het is wel onze elite. En dan de kampioen. Het zal je maar gebeuren als fokker dat jouw 4

goed gekeurde dekhengst, Jasper, ook zelf nog eens kampioen geweest, maar liefst twee zonen om de kampioenstitel ziet strijden; Haitse en Beart. Waarvan Haitse uiteindelijk kampioen werd en Beart reserve. We moeten blij zijn met zulke bewegingstoppers. Trouwens alle hengsten die mee mochten strijden om de kampioenstitel waren heel goed. Overdekkingen Zo u hebt kunnen lezen, is het KFPS in het gelijk gesteld wat betreft de dekoverschrijdingen. De rechter voert als argumentatie aan dat deklimitering als doel heeft de inteelttoename te beperken en niet om de markt te beïnvloeden. De rechter is het met het stamboek eens dat deklimitering een legitiem middel is om de inteelttoename te verminderen. Maar wij als fokkers moeten ook de vinger aan de pols houden. Wij als leden hebben toch met elkaar besloten om die deklimitering uit te voeren. En de dekoverschrijdingen te beboeten. Dus fokkers/leden, zorg er voor dat u niet meewerkt aan die dekoverschrijdingen. Wij zijn mede verantwoordelijk voor wat boven omschreven staat. Het kan toch niet zo zijn dat er naast de hengsten met dekoverschrijdingen, geen goede hengsten zijn? En bovendien is het jammer dat andere hengsten op deze manier minder kansen krijgen. Informatieavond over risico’s en aansprakelijkheid Dit was een goed bezochte avond. Dhr. Franken vertelde ons zijn bevindingen over wat je zoal tegen kunt komen bij de omgang met paarden, wat betreft risico’s en aansprakelijkheid. En hoe wat verzekerd is. Het is niet zo dat je nu niet meer kunt paardrijden? Maar het is goed om te weten wat je soms kunt verwachten bij bepaalde situaties. Informatie avond over fokkerij, fokdoel en aanverwante zaken En wel op 13 maart in het Readhert te Burgum. Het begint om 20.00 uur. We hopen jullie op deze avond met velen te mogen begroeten . Het fokdoel gaat ons allemaal aan. Het Friese paard ook. En wij als fokkers willen graag meepraten over ons paard. Wij bepalen uiteindelijk wat we willen fokken. Maar het zal zeker niet hier alleen overgaan. Opgeven is wel zo fijn, weten we een beetje waar we op kunnen rekenen. 5

6

Ledenvergadering 3 april is er de jaarlijkse ledenvergadering. Een uitnodiging vinden jullie in het midden van dit blad. Deze keer alleen een ledenvergadering en geen regio er bij. Op deze manier kunnen we er weer een spreker bij uitnodigen. We hebben Gerard Vermunt gevraagd om ons te vertellen waar de jury naar kijkt bij het Friese “Paard” in beweging. Elk jaar komen er nieuwe ruiters en paarden mee doen aan de dressuur aanleg voor jonge Friese paarden. En dan is het goed om te weten als fokker en als berijder waar naar gekeken word. Nieuw bestuurslid. Fijn dat Lucas Reinds bereid is om opnieuw zitting te nemen in ons bestuur. Anders is dit met Jelke Wierstra. Jelke heeft besloten om de contact commissie te verlaten. Velen van ons weten vast wel dat Jelke met zijn Martine naar Terschelling gaat. Gelukkig hebben we zijn broer Johannes bereid gevonden om Jelke’s plek over te nemen. Het is altijd een goed gevoel om te weten dat vacatures weer opgevuld zijn. Zoals voorgaande jaren rekenen we weer op een goede opkomst. Dit doet ons als bestuur goed. Daar doen we het voor. En neem gerust iemand mee die geen lid is maar wel in de regio woont. Misschien vind hij\zij het zo fijn bij ons, dat hij/zij dan ook lid wordt van onze fokvereniging. Er kan altijd nog een lid bij. Tot slot Wanneer jullie deze Alde Skaei in de brievenbus vinden zijn we al weer enige weken verder, en ik denk dat de eerste veulens er dan wel weer zullen zijn. Dit zijn altijd spannende tijden en soms slapeloze nachten. Maar wat is het mooi om dan het jonge leven weer bij je merrie te aanschouwen. Ik hoop dan ook dat er veel gezonde veulens geboren zullen worden en dat de hengstenkeuze goed uit valt. Ik wens jullie toe een goed en gezond voorjaar en veel paarden plezier. Garyp, 3 februari 2008 Een welgemeende hartelijke groet, Gerda Veenje-Samplonius 7

CONTACTAVOND 8 FEBRUARI Vrijdagavond 8 februari hadden we weer onze contactavond. De grote zaal van It Gea Hûs te Garyp zat vol leden en aanhang. De toneelvereniging “Lytse Krêft” en het shantykoor “De Skipfeartsjongers” uit Garyp stonden garant voor een gezellig avondje uit. Voor de pauze gaf het shantykoor enkele liederen ten gehore. Vervolgens voerde de toneelvereniging een éénakter uit. Daarna kwam het shantykoor nog met enkele liederen. Onder het genot van muziek van de Coverband Gear kon iedereen daarna nog de dansvloer op. Bijzonder te vermelden is dat de Skipfeartsjongers nog een speciaal voor Ta it Bihâld gecomponeerd lied ten gehore bracht met als titel: ‘De Fryske Hynst’. (Tekst van K. Pander.) De Fryske Hynst As de winter't Fryske lán forlit En de maeitiid fan har sprekke Lit Komt de ljip en 't fee de greiden yn Boartsje sturt en manen ek wer mei de wyn. Refrein: Do Fryske hynst, sa heech en fier Sa swart, do kening fan us greiden Do Fryske hynst, fol staesj'en sier Mei dy is't Fryske lân pas hiel en blier. Ta 't Bihâld fan 't âlde Fryske skaei Yn de Wâlden en ek op é Klaei Weitsje minsken oer dyn suver bloed Sitte deis en ek wol nachts oer dy yn noed. Refrein

8

Troch it skaei fan Jasper, Haits'en Beart Is it laach fan 0lof net opkeart Sa 't ek Rypke, Fets'en Feik'en Tsjerk Feitse' s sie forspriede rom en stoer en sterk Refrein Yn de winter, tsjuster, wiet en kâld Waeksje sie en aei ta it Bihâld Sa dat maeitiids wer de merries stean Mei har' n neiteam en dan kin't wer fjirder gean. Refrein [2x]

ACTIVITEITEN AGENDA Datum

Activiteit

Plaats

29 febr.

Beoordelingscompetitie*

Hengstenstation De Friese Wouden te Nijega

13 mrt

Informatieavond over fokkerij, fokdoel en aanverwante zaken*

Café Readhert te Burgum

3 april

Jaarvergadering Ta it Bihâld*

Glinstra State te Burgum

8 mei

Regiovergadering Ta it Bihâld

Glinstra State te Burgum

17 en 19 juli Fokdagen Ta it Bihâld

Sumarreheide

17 juli

Dressuurcompetitie

Sumarreheide

20 sept.

Post-Kogeko KFPS Kampioenschap Dressuur

Kootwijk

*Voor verdere informatie over deze activiteiten verwijzen we u naar deze It Alde Skaei, en natuurlijk naar onze website: www.ta-it-bihald.nl.

9

Verkrijgbaar bij

ELZINGA GARYP

diervoerders-/agrarischewinkel

0511-521419 www.elzingagaryp.nl

Biedt paardenhouders: Een breed assortiment Havens paardenvoeders Mineralenblokken Graszaadmengsel voor paarden Meststoffen Tevens kunt u bij ons terecht voor granen, gewasbeschermingsmiddellen, zaaizaden, veevoeders, honden- en kattenvoer, stekpalen, plastic e.d. Hegebeintumerdyk 33b 9172 GP Fer wert Telefoon 0518-411400

10

"SPREEKT U MAAR" Op bezoek bij Wiebe en Dieuwke de Vries in Oostermeer. Aanleiding tot mijn bezoek was het feit dat de fam. de Vries afgelopen jaar (2007) erg succesvol was met hun "Fokproducten" Buiten was het bar en boos weer, binnen gezellig, met zijn drieen aan de bijzonder lekkere koffie, en Wiebe aan het vertellen,met eventuele aanvullingen door Dieuwke. Wiebe werd op een boerderij geboren, ergens in de buurt van Sneek. Zijn vader werkte eerst nog met paarden. Het waren hele makke dieren, ze moesten zelfs vaak in de praam om op het hooiland te komen. Wiebeleerde zodoende goed met paarden omgaan als hij zijn vader hielp. Het deed hem altijd veel plezier om achter de paarden te zitten hij genoot dan volop. Maar zoals het op zoveel boerderijen geschiedde : op een gegeven moment werden, helaas voor Wiebe, ook hier de paarden ingewisseld voor een tractor. Hij had niets met tractoren, wel met paarden en hij miste ze erg. Al in hun verlovingstijd had Wiebe eens tegen Dieuwke gezegd: "Als we eenmaal getrouwd zijn, en er is ook maar een klein beetje ruimte bij huis, dan wil ik graag weer een Fries paard om me heen hebben". Dieuwke dacht, ach als het eenmaal zover is zien we wel weer. Eigenlijk is een Fries paard een schitterend mooi beest, ook wel groot, maar och met Wiebe in de buurt, die tussen de paarden is opgegroeid, moet dat wel lukken. En het lukte, en hoe. Toen ze eenmaal goed en wel in "de Harkema" woonden, bleek er genoeg ruimte bij huis te zijn , om Wiebe zijn droom waar te kunnen maken. "Een eigen Fries Paard bij de deur". Samen met de bekende fokker van Friese Paarden, Lieuwe Fokkema, heeft hij half Friesland afgestroopt voor dat ene voor hem spreciale Friese Paard. Eindelijk, daar stond ze: Toltsje * een jonge Ewoud (250), MV Mark uit Stam 28. Tja en als je dan een merrie met prima papieren thuis hebt staan, wil je er ook wel een veulen bij. Wiebe ging zich eens verdiepen in stam 28. Ook het hengstenbestand werd bestudeerd. Hij vond Tsjalling 235 een mooie, robuuste en voor 11

12

die tijd moderne hengst, die hem goed bij Toltsje leek te passen. Resultaat: In 1985 werd het merrieveulen Imkje geboren. Zij is de grondlegster van het grote succes in de fokkerij van de Fam. de Vries. Ze is ook het eerste en enige merrieveulen dat Toltsje op de wereld zette. Voor de rest bracht ze alleen maar hengstveulens. Imkje is op dit moment 23 jaar, en Ster-Preferent. Op 1 punt na is ze zelfs "dubbelPreferent". Als ze dubbel-pref. wordt verwachten we vanzelf wel een staatsie-porret van deze "Dame". Dochter Bernou fan de Bosk/V Nykle 309, is ook reeds Pref. Wiebe heeft de Hengst Nykle 309 vaak gebruikt bij zijn merries. A omdat hij goed bij zijn merries paste, B omdat de combinatie "noflike" merries voortbracht, en C omdat hij het "laag" van Nykle goed kende, hij komt uiteindelijk uit een van de merries van Pieter Nicolay uit Oostermeer. Hij vond het goedgebouwde merries, met een sterke, stuwende achterhand en een lang voorbeen. Een van de combinaties Imkje X Nykle leverde in 1994 het hengstveulen Hylke fan 'e Homar op, later beter bekend als dekhengst Ielke 382. Ielke 382 is vooral bekend geworden doordat hij samen met Esther Liano fantastische resultaten heeft bereikt in de dressuur. Esther rijdt nu met Ielke op Grand-Prixniveau, en dat ben je toch niet zomaar 1,2,3. Hylke werd als 2-jarige verkocht, omdat hij een druk,levendig en "lollig" hengstveulen was.Hij mocht graag op zijn achterbenen staan en wat druk doen met de voorbenen. Met nog jonge kinderen om de deur leek dat Wiebe en Dieuwke niet echt veilig (zoon Willem kan hierover mee praten). Uiteindelijk belandde hij bij Joop Veenstra In Swichum. Die zocht een Fries om aangepannen mee te rijden. Esther Liano kwam daar ook wel. Zij viel als een blok voor Hylke, en reed hem onder het zadel. Ze bracht hem uit in de dressuurwedstrijden.... De rest weten we, einde carriere "voor de karre". De eerste nakomelingen van Imkje droegen de Stalnaam "fan de Bosk". Wiebe had dit echter niet laten registreren bij het KFPS. In 1995 ging er een ander met deze naam aan de haal. Dan maar wat anders bedenken (Dieuwke). Ze woonden destijds in Harkema. Hun land was vroeger een zijrivier van de Lauwers geweest, de Homar. Zo werd en is hun stalnaam: fan 'e Homar. Dus niet zoals u misschien zult denken, dat Wiebe altijd "Hooooooo -mar, Homar, "tegen zijn paarden roept. 13

Nieuw bij Jannets Repartie Service

Horsefood paardenvoer Zeer hoge kwaliteit tegen een lage prijs!

Ook nog steeds het adres voor: * Reparatie aan ruitersportartikelen en kleding * Bedrukken van paardendekens, kleding en petjes * Wassen van paardendekens, dekens stoelhoezen enz.

Meer info kunt u vinden op www.repaserv.nl Solcamastraat 33, Sumar. Tel 0511-482342

Telefoon 0511-474979 Autotelefoon 06-53738198

14

Later ging Wiebe jongere hengsten gebruiken. Zo heeft hij een jonge Ulbert merrie, Hylkje genaamd. Zij is een dochter van Wypkje* fan de Bosk / V Nykle 309, en een kleindochter van Imkje. Ze is een drukke merrie, dominant een echte vuurvreter. Ze is ook erg intelligent, als ze iets doet wat niet mag, en Wiebe bromt even op haar, dan doet ze het ook nooit weer. De Paardekrant maakte eens melding van het feit dat van de merrie Imkje 3 nakomelingen (allen Nykle) de 2e bezichtiging tijdens de Hengstenkeuring haalden, nl. een 3 een 4 en een 5-jarige! Imkje werd hierdoor opslag Preferent. Een van de hengsten, Okke fan 'e Homar werd verkocht naar de USA. Hij wordt in New-York in de dressuur uitgebracht, en heeft ook al het Grand-Prix-niveau bereikt. Een andere ging naar Duitsland en is daar ook een topper. Dochter Jildou fan 'Homar * /V Nykle, heeft ook al een zoon /V Beard gehad die de 2e bezichtiging haalde op de Hengstenkeuring. Op de Fokdag in Burgum werd in 2004 Jouck fan 'e Homar /M Jildou Res. Kampioen bij de veulens. Helaas is zij als enter overleden aan koliek. In 2005 werd Jildou Reserve Kampioen en haar dochter Meinou fan 'e Homar Kampioen bij de veulens. Afgelopen jaar (2007) was ook erg succesvol voor de fam. de Vries. Op onze Fokdag in Burgum werd het hengstveulen Wiboud / V Haitse Kampioen bij de veulens en het enter Thildou / V Doaisen Kampioen bij de Enters en Twenters. Beiden zijn het kinderen van Jildou. Thildou mocht naar de Centrale Keuring in Leeuwarden en werd Kampioen in haar Rubriek. De hengstenkeuze voor zijn merries wordt door Wiebe bepaalt door wat hij ziet, kennis op zijn vakgebied (dierenarts) en het karakter van de hengst. Hij moet een heel goed karakter hebben. Voorheen beleerde hij zijn paarden zelf en bracht hij ze ook zelf voor. Door tijdgebrek moet hij dit echter uitbesteden. Dat levert iets minder spanning op op de Fokdagen en evt. Centrale Keuring, maar Wiebe en Dieuwke slaken altijd een zucht van verlichting als het allemaal weer goed en wel achter de rug is. Wiebe is min of meer "tussen de paarden geboren", en dan raak je al 15

snel door het paardenvirus besmet. Als je dan ook nog dierenarts bent, raak je dat virus nooit meer kwijt. Hij heeft echt een band met zijn paarden. Hij zei : "Vooral met mijn oudere merries kan ik praten en ze luisteren ook goed naar mij. Elke morgen sta ik eerder op om naar de stal te gaan. Uitmesten, voeren en dan....boxdeur los, ik roep Toe maar, en ieder gaat op eigen gelegenheid naar het land. 's Avonds gaan ze zo ook weer naar binnen". Imkje heeft een speciaal plekje bij Wiebe. Soms laat hij bewust haar deur los om te zien wat of ze doet. Meestal duwt ze dan voorzichtig met haar neus tegen de deur. Zegt de baas dan niks, dan gaat het richting voertonnen.......Wiebe bromt dan even "Imkje hwat sil dit?" Imkje gaat dan heel onschuldig terug naar haar box. Niks gebeurt (volgens haar). Ik vind het altijd weer boeiend om te zien hoe of zij ook mij observeert zegt Wiebe. Zoon Willem is deels in vaders voetsporen getreden. Hij is ook dierenarts geworden en is ook met het paardenvirus besmet.Hij heeft nog geen eigen (Fries) paard, maar als hij er de ruimte voor krijgt dan komt er vast en zeker een. (Dat hij net zo succesvol mag worden met zijn paarden) als zijn ouders.

Thildou fan ‘e Homar. kampioen fokdag enters en twenters 2007 16

Dieuwke heeft als taak in dit hele gebeuren o.a. het uitzoeken van de namen voor de veulens. Als het nakomelingen van Jildou zijn, dan een naam met ou er in. Lijkt me niet echt gemakkelijk. Verder is zij de stille kracht op de achtergrond en staat Wiebe altijd trouw terzijde. De paarden zijn 's morgens het eerste en 's avonds het laatste wat Wiebe doet. Nog even een rondje door de stal, dan kan men weer rustig slapen. Op mijn vraag of hij zich een leven zonder paarden kan voorstellen, antwoord hij niet echt enthousias: "Och er zijn natuurlijk ook andere mooi dingen dan paarden". Zijn gezicht weersprak dit echter. Na enig aandringen ging hij verder: "Eerlijk gezegd kan ik me dat haast niet voorstellen. Ons leven is helemaal verweven me onze paarden. Ik geniet elke dag weer van hen". Dieuwke kan dit volledig onderschrijven. Voordat ik naar huis ga. moeten we nog even "buorkje". Even een rondje lang de kinderen en kleinkinderen van Imkje. Ze staan me allemaal vriendelijk en nieuwsgierig op te nemen. Bij de box van Imkje aangekomen liet ik me spontaan ontvallen: "Wie is dit, wat een kast van een paard". Het bleek de drachtige Imkje te zijn. Wat een indrukwekkende verschijning. Ze lijkt veel op haar vader Tsjalling. Ze straalt nog veel kracht en vitaliteit uit en is haast nog niet grijs. Ze is drachtig van Lodewijk. Ik ben benieuwd wat er dit keer uit komt. In tegenstelling tot haar moeder Toltsje brengt Imkje veel merrieveulens. Als ik even later van Oostermeer naar huis rijd, denk ik: Stel je eens voor dat Dieuwke destijds NEE had gezegd, toen Wiebe mededeelde dat hij later een Fries paard om de deur wilde hebben. Dan hadden we dit allemaal gemist!!!!! Imkje met al haar nakomelingen waarvan de hengst Ielke 382 het meest bekend is geworden, en ik had niet zo'n aangename middag gehad. Dieuwke bedankt, ook namens de redaktie en Ta it Behâld, dat je antwoord destijds JA was. Wiebe en Dieuwke we wensen jullie nog heel veel plezier en succes met "de neiteam"van IMKJE * Pref. Betty László-Eldering Wilt u meer weten over de paarden van de fam de Vries? Kijk dan eens op Internet via Google onder fan'eHomar.

17

INFORMATIE PER MAIL Informeren per mail en internet is in de dagelijkse praktijk niet meer weg te denken. Ta it Bihâld informeert de leden via It Alde Skaei, website en tussentijds via nieuwsbrief of flyer (vertaling uit Van Dale = strooibiljet.) Het bestuur constateerde enige weken geleden dat er bepaalde activiteiten tussentijds onder de aandacht moesten worden gebracht bij de leden. We hebben dit opgelost middels een flyer per post. Een strooibiljet per post vergt toch wel enige voorbereiding en ook de kas van onze vereniging moest worden aangesproken. Alles heeft geen problemen gegeven, overigens. Om u nog beter van dienst te zijn, qua informatie over alles binnen Ta it Bihâld, willen we de informatie aan de leden optimaliseren. We hebben inmiddels hiermee ervaring opgedaan bij de fokdagen van het afgelopen jaar. Leden die zijn/haar mailadres hadden doorgeven, kregen op dezelfde dag de uitslagen via de mail. Wat wil het bestuur: De ledenadministratie uitbreiden met mailadressen. Vraag aan u allen: wilt u tussentijds op de hoogte worden gehouden van alles aangaande onze fokvereniging, geef dan uw mailadres door. Dat kan via: [email protected] Vermeldt u in de mail wel duidelijk uw naam, adres, postcode en woonplaats. Vanzelfsprekend blijven de oude informatiekanalen in stand. It Alde Skaei en het vertrouwde fokdagenboekje zijn immers onmisbaar binnen onze vereniging.

18

BEOORDELINGSCOMPETITIE Op 29 februari 2008 organiseert het stamboek in gezamenlijkheid met Ta it Bihâld deze activiteit, voor onze regio, bij Hengstenstation ‘De Friese Wouden’ van Obbe en Margriet van der Weide te Nijega. Inmiddels hebben zich 14 deelnemers uit onze fokvereniging aangemeld. Aanvangstijd is 19.30 uur, waarna de inspectie om 19.45 uur kan starten met een korte uitleg over het beoordelen van het Friese paard. Vervolgens zullen de paarden op tal gezet worden. Dit zal tussen de 5 en 10 minuten per paard zijn. Daarna is het tijd voor de individuele mondelinge toelichting aan de inspectie. De jurering zal gebeuren door 2 inspecteurs. De deelnemers worden beoordeeld op de plaatsing van de 5 paarden en de individuele mondelinge toelichting. De drie hoogst geplaatste deelnemers van iedere regio zullen worden uitgezonden naar de finale. De strijd in de finale is tweeledig: enerzijds regiokampioenschap, en anderzijds een individuele plaatsing. De deelnemers worden veel succes gewenst. Alle leden van onze fokvereniging zijn hierbij uitgenodigd voor het bijwonen van de competitie op vrijdagavond 29 februari te Nijega, aanvang 19.30 uur. Het is zeker erg leerzaam!!!

19

OP BEZOEK BIJ DRIES SCHIEVINK Dries Schievink stond al een tijdje op het verlanglijstje van de redactie voor een interview. Nu was het zover, aanleiding was het bezoek van Schievink aan China vorig jaar. Dries is een veelzijdig man ondanks zijn leeftijd is hij heel actief. Denk daarbij aan de menclub het “Losse polsje”, en “mennen voor managers”, in het verslag wat volgt kunt u dit allemaal lezen. Hartelijk welkom werden we geheten op zijn boerderij in Suawoude. Dries was er helemaal klaar voor. Vorig jaar is hij met Lucas Reins naar China geweest. Onze provincie had drie Friese paarden en een koets met tuigen geschonken aan een manege in China, ter promotie. Het waren de eerste Friese paarden in dit enorme grote land. Lucas en Dries gingen, nadat de paarden daar al enkele maanden waren, naar China. Het doel van hun reis was, vooral om de kennis van het mennen over te dragen. Toen de heren arriveerden op de manege waren de paarden nog niet in actie geweest. Het wachten was duidelijk op deze twee mannen met kennis van zaken. Het was een manege met ongeveer 50 paarden, vele soorten en rassen. Actief worden de paarden niet gebruikt. De eigenaren zijn welgestelde Chinezen. De paarden bezitters gaan daar duidelijk anders met hun paarden om dan wij hier. Belangrijk is vooral om met hun bezit op de foto te komen. Dries schetste het ons hoe het in zijn werk ging. De eigenaar komt keurig gekleed naar de manege. Het paard staat voor hun klaar. Aan de longe gaat de berijdster enkele rondjes rijden en worden er veel foto’s gemaakt. Want dat is belangrijk, alles wordt vastgelegd. Wij zien dit ook op de vele foto’s die Dries ons laat zien. Dit was het dan, veel meer doen ze niet met de paarden. De mensen zijn geen echte liefhebbers. Het is meer een “show”. De manege ligt in een park, met een mooie Chinese tuin. In een ruime bak kan worden gereden. Buiten dit park is het onverantwoord om met paarden te komen. De verkeersregels zijn in ieder geval Dries niet duidelijk. Iedereen heeft zijn eigen regels, dat maakte op Dries een chaotische indruk. De manege is een wereldje op zich, kom je daarbuiten dan is vooral de armoede wat opvalt, en dat is schrijnend. 20

Nu de drie Friese paarden. Al de foto’s getuigen dat Dries en Lucas heel actief zijn geweest. Ze hadden enkele vaste assistenten, die alleen maar Chinees praten. Een dame was aangesteld als tolk. Zij had echter geen idee van paarden, dat maakte de conversatie wel moeizaam. Dries bleef gewoon Fries praten en Lucas probeerde het in het Engels. Eerst werden de paarden voor de slee gespannen, enkel en dubbelspan. De paarden hebben een goed karakter, en wilden wel werken. Het viel voor de beide mannen niet mee om aan de Chinezen uit te leggen hoe de paarden opgetuigd moesten worden. Iedere dag waren ze het weer vergeten en moest het opnieuw verteld worden. Ze lieten een wagentje maken door de plaatselijke smid, met daarop een klapstoel. Dit omdat de paarden niet direct voor de koets konden worden gespannen. Na een paar dagen trainen konden de paarden voor de koets lopen Eerst eenspan, daarna dubbelspan en tenslotte zagen we zelfs nog een klavertje drie op de foto. Toch een vreemde gedachte dat in dat verre China echte Friese paarden lopen. We zagen Dries en Lucas op de koets zitten met daarom heen vele Chinezen, die enthousiast naar de fotograaf wuiven, want

21

ALLEEN EERSTE PREMIE HENGSTEN

ARJEN 417 Stk.m. 1.64 m. V: Erik 351 M: Femke van Hiddum ster afstamming Erik x Nikolaas

VEULENKEURING 4 SEPTEMBER 2008 AANVANG 10.00 UUR HENGSTENSHOW 12 APRIL 2008 AANVANG 20.30 UUR

ARJEN

is vooral interessant door zijn unieke bloedlijn en laag verwantschap en is daardoor geschikt voor vele merries

ARJEN

doorliep met glans het verrichtingsonderzoek van 2004. Hij was het lievelingetje van de klas en slaagde als bijna beste met ruim 83 punten.

ARJEN

liet goede veulens zien en géén witpercentage.

ARJEN

laat in de sport van zich spreken: - Fries Indoor Kampioen klasse M - Winnaar Noordelijke Indoor Competitie klasse M en zilveren zweep - Kampioen klasse M2 te Kootwijk 2006 - Kampioen Noordelijke Indoor competitie klasse Z1 - Kampioen klasse Z1 te Kootwijk 2007 - Thans Z2 dressuur met vele winstpunten

ARJEN

komt voort uit stam 103 de Gona 2813 Model-preferent stam. De merrie Femke van Hiddum een dochter van Nikolaas, Nikolaas. Werd vooral geroemd om z’n werkwilligheid, en dan terug naar Jenneke T en vervolgens Lokke ster en preferent. Een doorlopende Stam met ster en preferente merries.

Voorwaarden conform de bond van hengstenhouders in de provincie Friesland. Veterinaire begeleiding iedere maandag-, woensdag- en vrijdagmorgen vanaf 10.00 uur.

-

DE MEEST INTERESSANTE BLOEDLIJNEN OP ÉÉN STATION

IELKE 382

Nykle x Tsjalling x Ewoud Stk.m. 1.69 m.

IELKE

is goedgekeurd op afstammelingen en voert een zeer interessante bloedvoering

IELKE

heeft een zeer laag verwantschappercentage van 16,3%

IELKE

is één van de hoogst presterende Dekhengsten in de dressuursport. Was ondermeer tweemaal Fries Kampioen

IELKE

vererft maat en zijn dressuuraanleg. Hoogste index van 111 voor de galop

”de Friese Wouden” biedt nog meer: • Trainingsstal: U kunt uw paarden aanbieden om klaar te maken voor de keuring of te laten beleren. • Handelsstal: In- en verkoop van paarden • Binnenmanege: Privé- en clublessen en vrij rijden. • Foyer: Voor vergaderingen, cursus of een gezellig feest.

LEFFERT 306 PREFERENT

Tamme x Oepke Stk.m. 1.65 m.

LEFFERT PREFERENT VERKLAARD OP ZIJN NAKOMELINGEN LEFFERT behaalde zijn hele leven een 1e premie en hij was tweemaal ALGEMEEN KAMPIOEN op de HK LEFFERT SCOORT ZEER HOOG STERPERCENTAGE EN HEEFT REEDS MEERDERE MODELMERRIES LEFFERT heeft reeds 5 goedgekeurde zonen, en 6 kleinzonen LEFFERT PREFERENT IETS OM MET Z’N ALLEN TROTS OP TE ZIJN!!

De koffie staat niet klaar, wij zetten verse! Hengstenhouderij ”de Friese Wouden” Obbe en Margriet van der Weide • Hearrewei 13, 9217 VN Nijega Tel. 0512-371950 • Mob 06-53751411 • Fax 0512-372997 • www.defriesewouden.nl

ja dat is belangrijk. De leidsels waren wel in handen van Lucas of Dries. Het bleek toch heel moeilijk te zijn om de kunst van het mennen over te dragen. De mensen daar hadden zo hun eigen gewoonten, het was moeilijk om daar “door heen te komen”. Met de leidsels werken zijn ze niet gewend. Wat ze wel gewend zijn is het eten met stokjes. Zoals zij het mennen in die weken niet onder de knie konden krijgen, zo kon Dries het eten met stokjes niet naar binnen krijgen. Het eten was goed en heel kleurrijk. Dries merkte wel op dat het wel anders smaakt dan wanneer wij hier het eten bij de Chinees halen. Voor Dries was het een hele belevenis, om in een land te kijken met een hele andere cultuur dan de onze. Inmiddels is dit alles al weer een half jaar geleden, en is Dries weer volop actief met zijn eigen paarden. Zoals ik in het begin noemde is hij iedere zaterdag middag actief aan het mennen. Een vaste groep liefhebbers, ze noemen zich het “Losse polsje” rijdt iedere zaterdag middag in de bossen rond Oenkerk of in de manege. Alweer 12 jaar zijn ze actief. Ze starten vanuit de praktijkschool. Dit is ook het bedrijf waar Dries graag is. Hij verleend daar veel “hand en span diensten”. Een man met zoveel ervaringen, daar kunnen ze zeker van leren. Iets nieuws waar Dries zich ook voor inspant is: Mennen met managers. Hier worden ze voor ingehuurd. Voor bedrijven is het een soort team bilding. De deelnemers leren in korte tijd hoe om te gaan met paarden en ze leren de beginselen van het mennen. Dries vindt dit een hele mooie uitdaging. Hij maakt kennis met mensen uit allerlei bedrijven. Het is heel enerverend. Op het eind van de avond nog even een rondleiding door Dries zijn stallen en zijn “museum “ van oude werktuigen. In de box twee actieve en tevreden paarden. Ook Dries zijn zoon is een liefhebber van het mennen. Samen wisselen ze regelmatig hun ervaringen uit. Het was een gezellig samenzijn. Wij wensen Dries veel plezier toe met zijn paarden en bedankten hem voor de gastvrijheid. PvdM/ES 24

INFORMATIEAVOND OVER FOKKERIJ, FOKDOEL EN AANVERWANTE ZAKEN Op donderdagavond 13 maart 2008 organiseert Ta it Bihâld een informatieavond. We hebben de heren De Groot (inspectie) en Hellinga (directeur stamboekzaken) uitgenodigd om ons te informeren over fokkerij, fokdoel en aanverwante zaken. Het wordt een interactieve avond. Iedereen is van harte welkom. De locatie is: Café Readhert te Burgum, aanvang 20.00 uur. We willen wel graag weten voor hoeveel personen we moeten gaan reserveren. Daarom graag opgeven bij de secretaris van Ta it Bihâld, Foarwei 17, 9294 KC Oudwoude, mailadres: [email protected] of bellen naar 0511-452594. Let op: De mensen die zich reeds hebben opgegeven voor de ‘informatieavond voor nieuwe leden’ hoeven zich niet opnieuw op te geven. UIT DE OUDE DOOS

Advertentie uit 1919 25

"RISICO EN AANSPRAKELIJKHEID" Ta it Bihald is begaan met haar leden en wil dus graag dat ze op de hoogte zijn van de risico's die ze lopen door met paarden om te gaan en demogelijke aansprakelijkheid bij ongevallen en andere onregelmatigheden. Wilfred Franken , directeur van de FNRS, was bereid om een avond te verzorgen over dit onderwerp en kon ongeveer 30 mensen welkom heten bij PTC+ in Oentsjerk. Na een geanimeerde inleiding, doorspekt met allerlei voorbeelden van aansprakelijkheid, kwamen de vragen los. Meestal vragen over voorvallen uit de praktijk welke soms goed maar soms ook minder goed waren afgelopen. Risico lopen we allemaal zodra we iets ondernemen en met paarden bezig wordt het risico alleen maar groter. Denk maar aan het beleren van jonge paarden, springen , voor het eerst in het verkeer, buurmeisjes een pleziertje gunnen door ze even te laten rijden enz. Risico kun je nooit uitsluiten wel kun je het risico verminderen door goed tuig, goede instructie, cursussen, goede materialen als menwagen, voldoende mensen bij het helpen, goedgekeurde helm dragen enz. Een bord ophangen "U rijdt op eigen risico" heeft geen enkele juridische status maar geeft soms wel aan dat je gebruikers erop wijst dat er risico is. Aansprakelijkheid krijg je door de wet, door de politie of, in geval van een juridische uitspraak, door de rechter. Je kunt jezelf dus nooit uitsluiten van aansprakelijkheid door het plaatsen van een bord "De manege is niet aansprakelijk". Aansprakelijk wil nog niet zeggen dat je dan ook moet betalen want dan komt het derde fenomeen, verzekering. Indien iemand aansprakelijk wordt gesteld wordt bekeken of hij voor dit feit voldoende verzekerd is. Dit kan zijn een WA verzekering voor schade aan derden. 26

Dit kan zijn een bedrijfsverzekering zoals veel boeren wel hebben maar vele particulieren niet. Dit kan zijn een speciale verzekering waarin je allerlei zaken regelt zoals risico bij lesgeven, beleren enz. In alle gevallen is het wijs om aan de verzekeringsagent te vragen of in de polis duidelijk staat dat het paarden betreft en dat ze schriftelijk willen aangeven dat je ook mee mag doen met bepaalde wedstrijden, ringsteken, tochtje met de buurtvereniging enz. Er zijn vele mogelijkheden van aansprakelijkheid, maar in de eerste instantie en in de meeste gevallen wordt de eigenaar aansprakelijk gesteld en niet de berijder. Lucas Reinds UIT DE OUDE DOOS

Advertentie uit 1919 27

28

Jaargang 2008 FOK WESSELVRIJ NU HET NOG KAN D.G. Wiersma In 1978 dekten voor het laatst de Ritskevrije hengsten Jarich, Ewoud en Cobus.Vanaf 1980 waren er dus alleen nog hengsten met Ritskebloed. In Nederland zijn geen Markvrije hengsten meer; Frans en Ritse waren de laatsten. Nu dreigt massale inteelt op Wessel. Van de vorig jaar ingeschreven hengsten is alleen Maeye Wesselvrij. De anderen hebben driemaal Wessel: Lutger, Meinse , Maurits, en tweemaal: Maurus, Mewes en Jesse. Meinse heeft zelfs tweemaal Oege. Van de nu aangewezen 28 hengsten is niet één Wesselvrij! Opnieuw zijn er hengsten die Wessel viermaal op de stamboom hebben. Vanaf 1990 heb ik op dit gevaar gewezen. De grote invloed van Wessel toont de positieve invloed van deze hengst, maar zeker is ook dat de kans op waterhoofd- en dwergveulens toenemen, alsmede een minder stabiele knie.

Wesselvrij: Mijn advies is: overweeg om Wesselvrij te fokken of zo dun mogelijk inteelt op Wessel te plegen. Fok Wesselvrij nu het nog kan! De Wesselvrije hengsten zijn: Jacob en Jillis (23 jaar!); Olof (20 jr); Ulke en Tsjerk, (beide 18), Abe 29

(16), Fabe (15), Jasper (13) en de jonge hengsten: Beintse, Sape, Jorn, Beart, Jisse, Maeye en Hinne. Vijf zijn nog niet op afstammelingen goedgekeurd en gelet op de leeftijd van de acht ouderen kan er binnen vijf jaar veel veranderen. Ik geef wat voorbeelden (!) van te overwegen combinaties : Jacob merries X Tsjerk, Hinne; Tsjerkmerries X Jacob, Beintse. Jillis, Abe en Ulke merries X Sape, Jorn en voor Sape andersom; Grote Ulke merries X Jasper, Jisse, Maeye, Beart; kleine Ulke merries X Beart. Fabe en Olof merries X Tsjerk en Hinne. Dit zijn natuurlijk voorstellen en van geval tot geval moet bekeken worden of het kan. Het stamboek zou bij producten met vrij bloed bonuspunten moeten geven bij de sterkeuring. Want een niet-vol papier is een schrikbeeld voor fokkers! In plaats van domweg het verwantschapspercentage te volgen moet een fokker meer redeneren. Wie een merrie heeft met bloed uit de hoofdstroom (Mark; Hearke, Jochem; Wessel; Oege en Djurre) moet overwegen om eenmaal de zijstroom (Wesselvrij) te nemen. Daarna kan hij terugkeren naar hengsten uit de sterke lijnen. De jaargang 2008: de toekomst. Kansen voor zonen van Doaitsen, Beart en Andries. Er worden ongeveer 3000 hengstveulens geboren, in Ermelo verschijnen 400. Naar de verrichtingen gaan 28 en de laatste vier jaar hielden we gemiddeld zeven over. Vragen zijn: worden de goede veulens direct wel “gemerkt”? Zijn het echt de eerste premie veulens die overblijven? Als het FPS transparant wil zijn zet dan de veulenpremie in de catalogus! Wat kan er meer worden gedaan zodat de besten inderdaad worden opgefokt? Kan het FPS zich nog langer een 100% liberale houding bij de opfok van hengsten permitteren? Vraagt modernisering en inteelt niet om meer sturing? We letten op de aanwijzingen per hengstenlijn. 30

Hengstenlijn Wessel Hearke Jochem Ygram Gerke Ritske

Ermelo 2 5 15 0 0 6

Moedersvader 4 4 10 3 2 5

Algemeen: Doaitsen, Andries en Beart zijn moderne hengsten, hebben prima cijfers op verrichtingen, zijn gunstig voor inteelt en staan ieder jaar aan top in de lijst met eerste premieveulens. Het is mooi dat van hen meerdere zonen een kans krijgen. Toch missen die jonge hengsten veelal sterke moederlijnen. Meer kompleet (moeder(lijn); type, modern, inteelt en beweging) zijn: 1. cat. 254 (Andries X 3 generaties model preferent: maat 1.66) 2. cat 287 (Doaitsen X ster van Folkert, ster pref.; model; ster; model) 3. cat 212 (Beart X ster Leffert; vele generaties vruchtbare stermerries; 1.62) 4. cat 253 (Andries X ster (Pike); ster-pref; ster- pref; maat 1.64). 5. cat.301 (Doaitsen X ster (Dirk) X ster- pref; ster; ster; model-pref;) De hengstenlijnen: De Wessellijn was nog maar kort geleden sterk! Wessel stelde vier en op hun beurt kregen Oege en Djurre prima zonen. In verrichtingen excelleerden ze en vooral de zonen van Djurre (Lute, Nykle) lieten ons in Ermelo genieten. Opeens heeft deze lijn maar vijf dekhengsten meer in Nederland en Sjaard en Lute zijn op leeftijd. Het lukt de kleinzonen van Wessel maar niet om goede hengsten te leveren. Vanwege de gigantische invloed van Wessel in andere lijnen is dat even niet erg. Toch zou het om de bloedspreiding jammer zijn als de lijn zou verdwijnen. Met bonuspunten voor het bloed krijgen twee zonen van Anton, cat. 328 en 23, een kans. Ze misten wat de moderne grootramigheid en kwamen mee door de invloed van Lammert te weinig van de vloer. Anton heeft een super moeder en moederlijn, maar hij is Oege X Tjimme, hengsten met moeders van resp. 156 en 155 en dat fokt na. In de Jochemlijn gebeurt voorbeeldig wat in een gesloten fokkerij 31

32

nodig is, n.l snel opschuiven naar de jongste generatie dekhengsten. In schema is die volgorde van generaties goed te zien. Jonge hengsten in Jochemlijn: Jochem - Feitse - Fetse cat. 45 -

Teeuwis cat 135 Ymte cat 183

Folkert cat 37 Tsjerk cat. 324 - Andries cat. 253, 254, 261 Jochem – Tamme – Leffert cat.7-

Heinse Onne Tsjalke Mintse

cat. 400 cat. 90 en 100 cat 155 cat. 113

Jochem- Tjimme – Ulke cat. 321. Met uitzondering van Ulke (nog geen opvolger) mogen aan zonen van Fetse, Folkert, Tsjerk en Leffert de hoogste eisen worden gesteld. Dat extra heb ik er (nog) niet aan kunnen ontdekken. Voor de erfelijke aanleg is de afgekeurde Krist (cat.7) niet positief; De Folkert (cat.37) heeft een mooie bovenlijn, een wat kort voorbeen en moest in de stuwende draf meer gaan zitten; is ingeteeld op Jochem; De Fetse (cat.45) is inteelt op Djurre en heeft Meindert als zwakke vererver op de stamboom; maar ook de beste Nykle. Al deze hengsten moeten in beweging excelleren om de zwakke punten te compenseren. De Ulke komt uit een prima merrielijn, heel jammer is de afgekeurde Atse als moedersvader; hij kan overtuigender in beweging. Qua type zag ik de zonen van Teeuwis en Ymte graag iets rijker, maar de Teeuwis toont (aan de hand) zeer veel inzet. Van nabij zag jurylid Bauke de Boer, uit de nafok van zijn illustere Neenke,deze en twee anderen (100 en 200) doorgaan. Andries is ( met Jerke) het toppunt van “ ras, luxe en modern”, hoewel zijn zonen uit meer klassieke merrielijnen komen maakten ze wel indruk. De beste en gesloten gebouwde Cat. 254 met een puike moederlijn liep ruim en gesloten “bergop”. Cat. 253 is harmonisch gebouwd en beweegt ruim en soepel, hij mocht nog iets meer gaan zitten. De derde Cat 261 heeft in Nikolaas een zwakke vererver op de stamboom, hij kon stabieler in de achterhand en hoger van de vloer draven. De Heinse mocht als tienjarige meer maat hebben, geslotener 33

Hengstenhouderij

Fam. Bosma

Biedt ter dekking aan

Tevens in- en verkoop van friese paarden Spoarbuorren Sùd 38 9298 WC Kollumerzwaag Nederland Tel/fax: 0511-444820 E-mail: [email protected] www.fam-bosma.nl

Hoefsmederij Gerard van der Meulen • Gediplomeerd hoefsmid • Bemiddeling in- en verkoop paarden • Paard- en ponyrijlessen • Keuringsklaar maken Gerard v/d Meulen en Helen Rijks, Tolhekbuurt 5, 9245 HX Nij Beets Tel.: 0512 - 462 060, Fax: 0512 - 461 026, Mobiel: 06-53415475 E-mail: [email protected]

34

zijn in de bovenbouw en de beweging aan de hand viel tegen; hij komt uit een jonge stam. De twee zonen van Onne waren goed van model, maar beide gaan ze viermaal terug op Wessel en dat lijkt me een risico. De al forse Tsjalke, uit beste moederlijn, had een fraai type maar mocht in de achterhand krachtiger. Qua type en beweging maakte de zoon van Mintse iets te weinig indruk. In de Hearkelijn vielen vijf aanwijzingen en drie voor de, als vaderdier, imponerende Beart. Beart vraagt merries die “kort van boven” zijn, anders wordt het middenstuk wel heel lang! Dochters van Beart vragen ook weer om hengsten die kort zijn in de rug en die front vererven (type: Andries/ Jerke), want daar schort het aan bij het Jasper- bloed. Cat 212 heeft in moedersvader Leffert een hengst die front vererft en `kort van boven` is. Het is een edele, sterke hengst die ruim en krachtig stapt en draaft. In stap zag je graag `een muzikale beat` (Anky van Grunsven) en in draf meer lichtvoetigheid en gaan zitten achter en rijzen in de voorhand, maar dat geldt voor alle Bearts. Harmonisch qua model is cat 200, maar hij zou achter iets krachtiger kunnen, heeft 2X Wessel. Cat. 206 is 1.70, kon rijker in type, in Aiso als moedersvader heeft hij een zwakke schakel en de moederlijn kon sterker. Hoe Wessel oprukt in moederlijnen zien we bij de Dries zoon cat 306. Dries heeft Wessel via Oege, als moeder heeft cat. 306 een merrie van Folkert (Wesselmoeder), als grootmoeder een dochter van Oltman (Wesselmoeder) en als overgrootmoeder een dochter van Lute, via Djurre een kleinzoon van Wessel. Viermaal Wessel. Overigens liet dete weinig grootramige- hengst zich aan de hand best zien met veel inzet. De enorme ruimte voor zou nog iets meer van achter opgeroepen mogen worden en dan achter ook hoger van de vloer. Ids heeft nog geen zoon dus kreeg cat 3 bonuspunten voor bloedvoering. De hengst was netjes in type, iets zware hals, goed in beweging zonder iets extra´s, maar heeft als moedersvader de afgekeurde Oltman. Dat is in erfelijke aanleg een minpunt. Het is heel jammer dat De Ygramlijn en Gerkelijn geen kandidaten konden leveren. Met de goede combinaties zou dat toch moeten lukken! 35

De elektronica occasionwinkel van het Noorden Uw adres voor een uitgebreide keuze in gebruikte kleuren tv’s, videorecorders, stereosets en witgoed, alles met garantie! Natuurlijk kunnen wij U ook nieuwe apparatuur leveren Eigen technische dienst voor al uw reparaties van KTV, Video, DVD en Audio witgoedreparaties aan huis Installatiewerk en onderhoud elektra, gas, water, CAI, schotel- en antenneïnstallaties omroepinstallaties in winkel etc. Verhuur professioneel geluid en licht Beamerverhuur Wij verzorgen een uitgebreide geluidsinstallatie bij *grote* en kleine evenementen binnen en buiten PA zanginstallatie verhuur, lichtshow. Tevens verzorgen wij met onze disco “BREAKDANCE” 60-70-80-er jaren avonden Karaoke-Playbackshows-Disco

Graag tot ziens op de Oudbuurt 8 in TERNAARD Geopend di-do-vr middag van 13.00-17.00 uur vrijdagavond van 19.00-20.30 uur zaterdag 9.00-12.00 en 13.00-14.30 uur ‘s avonds op afspraak! Telefonisch bereikbaar van 9.00-17.00 uur Telefoon 0519-571870 Fax 0519-572035 E-mail [email protected]

36

Maar extra mooi zijn zes kandidaten in de Ritskelijn: Olrik (2); Doaitsen (4). Op de index van Jacob zien wij dat hij qua exterieur zwak, maar qua verrichtingen sterker vererft. De twee zonen van Olrik cat.342 en 81 waren eveneens niet sterk in type. Cat 342 heeft een excellente moederlijn, maar toonde in beweging nog te weinig ruimte en stuwing. Cat 81 heeft in de basis vier tophengsten: Djurre, Reitse, Mark en Nanne; jammer dat de moedersvader Fêde is die een zwakke index heeft, met name op draf en tuigproef net als zijn vader Jelmer. Uit de eerste jaargang van Doaitsen kwamen 33 in Ermelo en 12 in Leeuwarden, daarvan gaan vier naar Ermelo. De Doaitsens hebben veel allure in type, de middenhand is een tikje te lang, in draf tonen ze veel afzet, veel spronggewrichtbuiging, maar mochten ze meer gaan zitten. Cat. 273 heeft veel allure als hengst, zou iets lichtvoetiger mogen bewegen. Hij heeft in Nykle een beste moedersvader (zie index!), maar daarna Cobus en die zag ik liever niet of verderop. Cat. 287 maakte in Ermelo zeer veel indruk, hij is fraai in type, heeft een moeder van Folkert (beste index) en in de basis modelmerries van Hotse en Nanne. De hengst stapte ruim en regelmatig en liet in draf balans en souplesse zien. Cat. 293 is eenvoudiger in type, mocht langer in het voorbeen, maar beweegt zeer stuwend en met veel inzet, hij zou dan iets meer moeten gaan zitten en hoger van de vloer moeten komen. Gaye in de moederlijn is een minpuntje. Cat. 301 was in Ermelo en in Leeuwarden continu goed in beweging. Hij is gesloten, luxe en correct gebouwd, heeft een actieve stap en een ruime, krachtige draf hoog van de vloer. De moederlijn is dezelfde als Eibert. Hij heeft tweemaal Wessel en de anderen 3X, maar via Doaitsen komt Wessel pas in de 5e generatie . En daar moest het dan bij blijven! Kampioen: Na twee meer tuigpaardkampioenen vorig jaar, kregen we nu twee meer rijpaardkampioen. Waarom niet een tuigpaard en rijpaardkampioen ? 37

38

Stappenplan door: Doede Wiersma HENGSTENKEUZE Stap 1: De vader van uw merrie staat in een van de zes lijnen. Kies een hengst uit een andere lijn. *1) Stap 2: De moedersvader van uw merrie hoort tot een van de zes lijnen. Kunt u die lijn, eventueel die kolom vermijden. Stap 3: Wilt u Wesselvrij fokken ? *2) Doe uit de volgende hengsten een keuze: Jakob, Beintse Fabe , Sape, Jorn, Olof, Jasper, Beart, Jisse, Maeye, Ulke; Jillis, Abe, Tsjerk en Hinne. Stap 4: Maak met de hengsten die u kiest een stamboom van het te fokken veulen, zorg er voor dat in de eerste drie generaties de naam van een hengst niet tweemaal voorkomt. Stap 5: Als u inteelt ,laat het dan een bewuste keuze zijn, op een sterke vererver. *1) Momenteel is de combinatie Leffert X Feitse bloed geliefd: bijv. Jerke, Lutger, cat.100 nieuwe jaargang. Dit is inteelt op Jochem. In de toekomst zal het Jochembloed massaal zijn. De kunst is om Jochemvrije hengsten/ merries te fokken. Die passen dan bij het Jochembloed. *2) Mijn advies op dit moment is: fok Wesselvrij nu het nog kan!! Er zijn nu acht oude(re) en zeven jonge Wesselvrije hengsten…van de laatsten zijn vijf nog niet op afstammelingen gekeurd. Dus kan het over vijf jaar door wegvallen van oudere en afkeuren van jonge hengsten een ander beeld ontstaan. Ik geef voorbeelden (!) van mogelijke combinaties: Jakob merries X Tsjerk en Hinne Tsjerkmerries X Jakob, Beintse Jillis, Abe en Ulke merries X Sape, Jorn en voor Sape andersom Grote Ulke merries X Jasper, Jisse, Maeye, Kleine Ulke merries X Beart Fabe en Olof merries X Tsjerk en Hinne. (overgenomen van www.Holland-Friesians.nl) 39

VERSLAG VAN DE DRESSUURDAGEN Verslag van de dressuurcommissie: Op 29 december konden in de prachtige locatie van Obbe en Margriet van der Weide diverse amazones en ruiters, onder de altijd deskundige beoordeling van Woldieneke Koers, hun eerste stappen zetten richting de dressuursport. Er waren 11 deelnemers in deze rubriek. Ook was het voor ervaren amazones/ruiters mogelijk om in een aparte rubriek te starten met groene paarden, hiervoor hadden zich 10 deelnemers ingeschreven. Het weer was ons gunstig gezind en alles verliep vlekkeloos. Sale Visser stond met kop bovenaan in de BB rubriek met 199 punten,

Belinda Sijbesma winnaar dressuur amazone/ruiters met wedstrijdervaring 40

gevolgd door Jessica Gaal met 183 punten en Sabrina de Boer en Baukje Bosma beide met 182 punten. Bij de amazones/ruiters met wedstrijdervaring stond Belinda Sijbesma met 201 punten bovenaan gevolgd door Marion Snel met 184 punten en Sietske Kloosterman en Jantsje de Jong beide met 181 punten. Op 15 en 16 februari 2008 waren twee dagen die in het teken stonden van de KFPS dressuur-competitie georganiseerd door Ta it Bihald. Wederom kon de organisatie van geluk spreken met het prachtige weer. Op vrijdagavond werden de wedstrijden voor de M1, M2, Z en ZZ verreden. De zaterdag ging om 8.00 uur weer van start met de B competitie en de L1, 's middags gevolgd door de L2 en, door de grote opgave in de B rubriek, een extra rubriek B geen competitie. En 's avonds waren de menners aan de beurt. Een overweldigend aantal deelnemers hebben deze dagen een wedstrijd gereden. Deze wedstrijd was mede door onze vrijwilligers en natuurlijk door de sponsors een groot succes en konden de winnaars met mooie prijzen naar huis gaan. Op de volgende pagina geven wij de uitslagen per rubriek.

41

42

Naam: Sietske Hylkema Willemke v/d Bij Harmina Holwerda Belinda Sijbesma Sigrid Wijnia Wietske Vriesema Martha v/d Meulen Patty Hartman

Naam paard: Elske f/t Suderein Markant v/d Noeste Hoeve Marit PJ Mindert f Ypey Jenna R.S. f Top en Twel Yvo v/d Marwei Melle H Nozem f/d Lege Geaen

22 28 15 27 11 4 5 25

Naam: Judith van Klooster Linda Klunder Bineke Pietersen Iris Klein Evelien Duin Annette Verbeek Martha v/d Meulen Leonie Evink

Naam paard: Fedrik Kees Kop Jansen Gurbe Jelmer v/d Schuilplaats Jetske H.D Jildou Wypke Gauke f/d Hynderhoeve Wubbigje f/d Visscherwei

Ferdinant Ferro Mette fan Tinne Money Maker f Henswoude Jidse B. Frederike J. v/d Wolwaren Edzer

Atie de Roos-Ernst Tjitske Kooistra Ingrid Brak Stephanie van Delft Nynke Vaatstra Hedwich Hoekstra

Klasse L1

Naam paard:

Naam:

Klasse B GEEN COMPETITIE

Groep 1

Klasse: BCOMPETITIE

vader: Tsjerk 328 Fabe 348 Teade 392 Jasper 366 Ielke 382 Rik 396 Rypke 321 Ludse

Monte 378

Monte 378 Ulke Brend 413 Tetse 394

vader:

vader: Jasper 366 Ielke 382 Mintse 384 Rindert Brandus 345 Jurjen Wierd 409 Ulbert 390

rijvereniging: Tynaarlo Werhorsruiters Friso Generaal v/d Bosch Waldruters Dongerruters Radboudruters Radboudruters

Trynwalden Trynwalden Boarnruiters Hanzeruiters Boarnruiters

rijvereniging:

rijvereniging: Pikmaruiters Water-poorters Maartenruters Hynstefreon Lyts Begjin Raerderhimruters Radboudruiters Molenruiters

tijd: Punten: 10.58 11.43 9.55 11.35 9.25 8.22 8.30 11.20

13.37 13.52 15.03 15.25 14.07 13.22

tijd:

tijd: 11.43 9.47 8.22 11.58 11.50 9.00 10.18 10.25

197 195 192 189 188

199

203 201

186

189

195 194

195

Plaatsing: 1 2 3 4 5 6 7 8

6

1 2 Op ex-aequo 3 4 5

5 6 7 8

192 190 189 189

197

4

201

205 1 op Ex-aequo 205 2 203 3

43

Naam: Bodien Grijpstra Bennie van Es Sybren Minkema Marsja Dijkman Ieke Baukje Anema Bennie van Es Wieke de Boer

Anke Koldijk Bodien Grijpstra Ykje Veurink-Baron Ingeborg Klooster Paula de Jong Evelien Duin

Naam:

213 210

225

Hieke van Arsum Hester BV Gerben Haitrix SHM Saakje W Gurbe

Naam paard:

Naam paard: Ilona BV Leo Jisse 433 Jetse O Stal Okkema's Jibbe Luwe OO Ido J

Sybren Minkema Esther Liano Judith Pietersen

Gouke P Douwe v Schuilenburg Kop jansen Hotse

Naam: Naam paard: Renske Slotman Hynke RK Anja Kuipers-KemkePaulien A Daniella Smit Ilja Harmina Holwerda Wybrant f/t Wyldpaed

Klasse Z1

Punten: 194 187 184 183

Klasse M2

198 198 197 192 187 186

Punten:

Klasse M1

7 16 27 21 15 25 5

Klasse L2

Otte 375 Karel 370 Jasper 366

vader: Liekele 364 Reyert 337 Goffert 369 Doeke

Heinse 354 Fabe 348 Leffert Maiko 373 Jillis Tetse 394

vader:

vader: Anton 343 Erik 351 Jasper 366 Tsjalke 397 Fabe 348 Feitse Monte 378

Radboudruters Welleruters Friso

rijvereniging: Lierderruiters Morraruters Boarnruters Maartenruters

Welleruters Trynwalden Dunruters Tynaarlo Maartenruters Waldruters

rijvereniging:

rijvereniging: Trynwalden t Haskelan Radboudruiters Molenruters De Donia's t Haskelan Radboudruiters

21.15 21.07 20.30

2 3 4 5 6

203 203 200 199 199 196 192

tijd: Plaatsing: 19.15 18.45 18.22 18.30

19.17 op 26 1e 17.45 20.02 17.30 18.30 20.17

tijd: Plaatsing:

tijd: Punten: 13.45 15.03 16.35 15.50 14.55 16.20 13.30

2 3

1

1 2 3 4

Plaatsing: 1 1 3 4 Op ex-aequo 5 6 7

44

Bennie van Es Thea Dijkstra

M M

L L

B B

ZZ Z

2 5

12 8

20 17

25 22

Klasse:

Mennen

212 211

Klasse Z2

Udo de Haan Akke Dijkstra-Knobbe

Tineke Hettinga Trienke Postma

Ria Hettinga Tjeerd Anne Meester

Udo de Haan O. Bosma

Naam:

Arjen 417 Monte 378

Boarnruters Gorredijk

Rijvereniging:

t Haskelan Raerderhimruters

Wate Hoatske

Hotske Yska P Boarnruters De Oorsprong

De Friese Aanspann Waldruters

Marije Waardruiters Diana fan 't Wydlpaed Gorredijk

Afke fan 'e Wigeri Wieke B

Naam paard:

Erik 351 Theunis 332

213

222

200 197

20.21 19.56 21.13 20.48

183

185

195 187

1 2

19.13 18.29

17.38 18.04

Tijd: Punten:

21.37 21.45

Plaatsing:

1 2

2

1

1 2

1 2