Portage Programma Nederland

faculteit gedrags- en

orthopedagogiek

maatschappijwetenschappen

Datum 18.05.2010

De revisie van het Portage Programma Nederland

Rijksuniversiteit Groningen Faculteit GMW Afdeling Orthopedagogiek Drs. A.T. Hoekstra (Promovendus) Prof. dr. B.F. van der Meulen (1e promotor) Prof. dr. A.J.J.M. Ruijssenaars (2e promotor) Nationaal congres opvoedingsondersteuning, 4 juni 2010


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Portage Programma Nederland Opvoedingsproblemen Ontwikkelingsleeftijd: 0-6 jaar Doel: - Stimuleren ontwikkeling - Verbeteren omgang - Geven van opvoedingsadvies

1


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Vaardighedenlijst Overzicht van vaardigheden Zes ontwikkelingsdomeinen: - Vroege ontwikkeling - Sociaal - Taal - Zelfredzaamheid - Cognitie - Motoriek


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Vroege ontwikkeling • Kijkt naar iemand die door praten of bewegen de aandacht probeert te trekken • Heeft controle over het hoofd en de schouders als het zit met ondersteuning van een kussen

2


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Sociale ontwikkeling • Zoekt oogcontact wanneer het gedurende 2-3 minuten aandacht krijgt • Wacht op beurt in een groepje van 8-9 kinderen


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Taalontwikkeling • Volgt een simpel verzoek op dat ondersteund wordt door gebaren • Vertelt over direct ervaringen

3


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Zelfredzaamheidsontwikkeling • Houdt zelf fles vast tijdens het drinken • Strikt schoenveters


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Cognitieve ontwikkeling • Volgt geluid door het hoofd te draaien • Kan een patroon van blokken of kralen naleggen

4


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Motorische ontwikkeling • Gebruikt pincetgreep om voorwerp op te pakken • Staat met maximale ondersteuning


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Opbouw huisbezoek - Evalueren activiteit(en) afgelopen week - Nieuwe activiteit(en) introduceren en voordoen - Ouder oefent activiteit(en) - Nabespreking nieuwe activiteit(en)

5


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Casus - Lydia - 15 maanden - Down syndroom - Ontwikkelingsachterstand


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Voormetingen - Ontwikkelingsleeftijd t1 (Kalenderleeftijd: 15 mnd) - mentaal: 6.5 maanden - motorisch: 8 maanden - Anamnesegesprek: ontwikkelingsstimulering - Ontwikkelingsleeftijd t2 (Kalenderleeftijd: 18 mnd) - mentaal: 7 maanden - motorisch: 8.5 maanden

6


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Vaardigheden Cognitieve domein - Lydia haalt in imitatie een voorwerp uit een open doos - Lydia vindt een voorwerp dat verborgen is onder een doos en geluid maakt - Lydia stopt op verzoek een voorwerp in een doos


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Vaardigheden Zelfredzaamheid - Lydia brengt met fysieke hulp een lepel met eten naar haar mond en hapt af - Lydia drinkt uit een beker die ze met twee handen vasthoudt

7


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Vaardigheid Sociale domein - Lydia zwaait gedag in imitatie


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Activiteitenkaart (1) - Wat te leren: Lydia zwaait gedag in imitatie - Criterium: 2/3 keer - Wat te noteren: V = Lydia zwaait gedag in imitatie (V) = Lydia heeft fysieke hulp nodig

8


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Activiteitenkaart (2) - Wijze van presenteren: Ga met Lydia op de bank zitten. De andere ouder gaat vervolgens de kamer uit. Deze ouder zwaait naar Lydia en zegt ‘Dag Lydia!’. De ouder die met Lydia op de bank zit zwaait terug en zegt ‘Dag mama/papa’ en zegt vervolgens tegen Lydia ‘zwaai jij ook maar naar papa/mama’.


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Activiteitenkaart (3) - Versterking: Zeg ‘Goed zo Lydia’ en zwaai nog een keer naar haar - Aantal keren oefenen: 2 x per dag 3 maal oefenen - Hulp: zwaait Lydia niet terug, pak dan haar onderarm vast en zwaai samen met haar

9


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Activiteitenkaart (4) TB

O

O

TB

1

(V)

(V)

(V)

(V)

V

V

V

(V)

V

V

2

(V)

(V)

(V)

(V)

V

(V)

V

(V)

V

V

3

V

(V)

V

(V)

V

V

(V)

V

V

(V)

4

(V)

V

(V)

(V)

(V)

(V)

(V)

V

(V)

V

5

V

(V)

V

(V)

(V)

(V)

(V)

V

V

V

6

(V)

(V)

(V)

(V)

(V)

V

V

V

V

(V)

ma

ma

di

wo

do

vr

za

zo

ma

ma


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Ontwikkelingsvooruitgang - Ontwikkelingsleeftijd t1 (Kalenderleeftijd: 15 mnd) - mentaal: 6.5 maanden - motorisch: 8 maanden - Ontwikkelingsleeftijd t2 (Kalenderleeftijd: 18 mnd) - mentaal: 7 maanden - motorisch: 8.5 maanden - Ontwikkelingsleeftijd t3 (Kalenderleeftijd: 23 mnd) - mentaal: 10.5 maanden - motorisch: 11 maanden

10


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Ontwikkeling Lydia 25,0

Ontwikkelings leeftijd

20,0

15,0

Mentale Ontwikkeling Motorische Ontwikkeling Standaardontwikkeling

10,0

5,0

0,0 0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

Kalender leeftijd


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Onderzoek - Gezinsgericht - Revisie Vaardighedenlijst - toevoegen items - onderzoek naar itemvolgorde

11


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Herziening Vaardighedenlijst – toevoegen items White & East (1983): TA domein 0-4 jaar White, Bungay & Gabriel (1994): MO domein 0-2 jaar Pol & Ruiter (1998): CO domein 0-3 jaar Faber (2002): CO domein 3-4 jaar

Uiteindelijk: 921 ipv 486 items


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Herziening Vaardighedenlijst (2) - Verwijderen domein Vroege Ontwikkeling

- Beperking leeftijdsbereik

12


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Onderzoek itemvolgorde

2375 Vaardighedenlijsten verstuurd 736 ingevuld terug gekregen 732 bruikbaar in onderzoek


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

- Kijkt naar gezicht volwassene als volwassene zich maximaal op 50 cm afstand van het kind bevindt - Vertoont verhoogde fysieke activiteit als volwassene het een speeltje aanbiedt - Reageert met glimlachen, vocaliseren of stilworden als het opgenomen is in de gezinskring (kind wordt bijvoorbeeld bij een aantal gezinsleden op de bank gezet, of wipstoeltje kind wordt bij de tafel geplaatst waar het gezin zit) - Reageert op kiekeboespelletjes door te (glim)lachen - Kijkt naar gezicht volwassene, dat zich op maximaal 50 cm afstand van het kind bevindt en maakt daarbij enkele seconden oogcontact - Glimlacht en vocaliseert tegen eigen spiegelbeeld - Hoeft niet altijd opgetild te worden om te stoppen met huilen; stopt ook met huilen als het door volwassene toegesproken wordt - Ogen volgen bewegende persoon die zich op 1 meter afstand van het kind bevindt en langzaam heen en weer loopt - Reikt naar bekende personen - Kijkt naar eigen handen, (glim)lacht of vocaliseert vaak

13


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Volgorde onderzoek 1. Kijkt naar gezicht volwassene 2. Kijkt naar eigen handen/ glimlacht 3. Reactie wanneer opgenomen in gezinskring 4. Ogen volgen bewegend persoon 5. Kijkt naar gezicht + oogcontact 6. Reactie op kiekeboespelletjes 7. Glimlacht en vocaliseert tegen spiegelbeeld 8. Stopt met huilen na toespreken 9. Fysieke activiteit bij aanbieden speeltje 10. Reikt naar bekende personen


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

β waarden SO domein B1-values of Social area 6 4 2

-4 -6 -8

79

76

73

70

67

64

61

58

55

52

49

46

43

40

37

34

31

28

25

22

19

16

13

7

10

4

-10 1

B1-value

0 -2

Item number before reordering

14


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Herziene Vaardighedenlijst -OL 0-5 jaar -Geen Vroege Ontwikkeling -Taal gesplitst in TB en TP -771 items -Leeftijdsgroepen van een jaar, behalve Motoriek


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Revisie focus Voornamelijk in handleiding: -Meer uitleg over alle vormen opvoedingsproblematiek -Meer aandacht voor ouders

15


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Verbetert de gereviseerde versie van het PPN de secundaire preventie in gezinnen met opvoedingsproblematiek vergeleken met de oorspronkelijke versie van het PPN?


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Informatie via: -

Ontwikkelingstesten Vragenlijsten Anamnesegesprek Evaluatiegesprek

16


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Organisaties MEE Groningen & Drenthe JGZ Groningen MCL UMCG SDS VTO Friesland ‘Zelf’


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Inclusie criteria Kind OL 0-59 maanden Opvoedingsprobleem erkend door ouders Akkoord met begeleiding van half jaar Bereid deelname voor- en nametingen Groningen, Friesland, Drenthe Eén probleem of combinatie

17


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Exclusie criteria Ouders verstandelijke beperking Ouders ernstige onenigheid opvoeding Ouders niet gemotiveerd Ouders (ernstige) psychiatrische problematiek Kind ernstige meervoudige beperkingen


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Onderzoeksdesign Voormetingen

Interventie

Nametingen

E1 C1

PPN PPN-R 6 mnd

E3 C3

E2 C2 3 mnd

E4 C4 3 mnd

18


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Mentale ontwikkeling kinderen -12 kinderen versnelde ontwikkeling -11 kinderen vertraagde ontwikkeling -13 na interventie sneller dan voor interventie

Geen significant verschil: Z = -0.02; p = 0.99


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Probleemgedrag kinderen (beleving ouders) Vaders: -Totale problemen significante afname (Z = -2.73, p = 0.01) -Geen afname na uitsplitsing Interne en Externe problematiek

Moeders: -Totale problemen significante afname (Z = -2.94, p = 0.00) -Geen afname na uitsplitsing Interne en Externe problematiek

19


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Opvoedingscompetentie ouders Subjectieve gezinsbelasting Oordeel over de opvoedingssituatie Attributies opvoedingssituatie

Zowel vaders als moeders geen significante verbetering


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Momenteel Begeleiding gezinnen met PPN-R

Over een half jaar: -Verwerken resultaten PPN-R -Vergelijken PPN en PPN-R

20


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Casus Arjen - 5 jaar - Problemen communicatie/ contact - Hoe gaan we om met agressie?


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Testafnames - Arjen doet zijn best - Is snel afgeleid Anamnesegesprek - Arjen vraagt veel aandacht - Vindt samen spelen erg leuk

21


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Thuisbegeleiding -

Geven van time-out Alleen spelen Begrip gevoelens Vertellen over ervaringen Andere manier reageren Aanspreken van Arjen


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Evaluatie -

Ouders tevreden Geen verschil in IQ score (niet het doel) Afname scores CBCL Afname scores NVOS

22


orthopedagogiek


Datum 18.05.2010

Afsluiting Voor vragen en/ of opmerkingen: [email protected]

23

Portage Programma Nederland

Recommend Documents