De ene koematras is de andere niet. Uit onderzoek van het Duitse DLG, dat de afgelopen jaren werd gehouden, blijkt dat de kwaliteit van de koematrassen flink uiteenloopt. Er waren er bij die binnen korte tijd van een zacht matras in een harde plank veranderen, terwijl bij anderen de toplaag zo snel sleet dat de gaten er in vielen. Van koecomfort is in dat geval dus geen sprake. Maar toegegeven,de kwaliteit van de koematrassen is zeker de laatstejaren sterk verbeterd. Het is verstandig om in de boxen gehakseld stro te strooien. Zo zijn de boxen goed schoon te houden. Zaagsel kan ook, zolang het van een goede kwaliteit is.
J6)
.
'100.000 koeienpotentest' Om te testen of de matrassen ook na jaren comfort aan de koeien bieden. maakt DLG gebruik van de '100.000koeienpotentest'. Met een nagebouwde koeienklauw wordt 100.000 keer een gwicht van 1.000kg op de mat gedrukt. Daarna wordt de slijtage. beschadiVeehouderti Techniek. februari 2003
gingen en blijvende vervormingen bekeken. Is de mat duidelijk beschadigd, dan valt hij in de test door de mand. De mat krijgt geen DLGkeur meer. Dat is ook het geval als hij de looptest niet goed doorstaat. Bij deze test wordt een nagebouwde, met gel ingesmeerde, koeienpoot 10.000keer over de mat bewogen. De slijtage wordt gemeten. Regelmatig constateerden de onderzoekers dat de toplaag van de mat was doorgesleten. Is dat het geval dan is de test voor die mat voorbij en zit een DLGgoedkeuring er niet meer in. Na drie jaar onderzoek blijkt dat matten met slurven na verloop van tijd het meest vervormen. Daarbij maakt het niet uit met welk granulaat ze gevuld zijn; rubber, kurk, EVAof kunststof. Een deel verliest zelfs meer dan 50 procent van de oorspronkelijke dikte. Ter vergelijking: goede matten worden slechts
10tot 20 procent dunner. Dat verschil is ook in de stal te merken. Eenmat die in d~ test blijvend vervormt, zal in de stal ook gaten en gleuvenvertonen. En dat heeft dan weer zijn effect op de hoeveelheid vuil in de box. Schoonhoudenwordt immers steedslastiger.
. Droogstaande koeien
en beschadigingen
.
.
Welke in Nederland
Van de tien matrassen die DLGvorig jaar op dezemanier testte, zijn er zevenook in Nederland te koop. Het blijkt een trend om een matras te leggen die bestaatuit een plaat als ondermat waarna er een toplaag overheen gelegd wordt. Die laag kan op een rol zitten, zodat hij alleen gelegd kan worden in een stal met vrijdragende boxen.Daar komt nog bij dat het leggen van de toplaag van deze matten veel arbeid vraagt. Er zijn zeker drie personen voor nodig. Er zijn èchter ook matten waarbij de toplaag per stand bevestigdwordt. Alle tien matten die DLGvorig jaar testte, legden de test met goed
De test
Een blauwgroene PVCtopmat, die bovenop -
Als laatstezijn ook verwondingen en andere beschadigingenaan de koeien bekeken.Van dertig koeien werden de pootgewrichten uiterlijk gekeurd.Ook plekken waar het haar was verdwenenof waar de huid was beschadigd werden genoteerd.In het geval dat er verwondingen of beschadigingenwaren te vinden, was dat aan de achterhand. Om precieste zijn het heupgewricht. Waarschijnlijk is nattigheid en vuil achter in de box daarvan de oorzaak. Het is verstandig om achterin de boxen een beetje stro ofliever nog gehakseld stro te strooien. Op die manier zijn de boxen goed schoon te houden. Zaagselkan ook, zolang het maar van een goedekwaliteit is.
--~-~--
Verwondingen
-
.
gevolg af. Dat is opvallend. want twee jaar eerder was dat nog heel anders. Toen haalden van de veertien matten slechts vijf de eindstreep. De kwaliteit van de comfortmat gaat dus vooruit. Wat in elk geval opvalt, is dat de matten zelfs na de 100.000koeienpotentest nog altijd zachter zijn dan de standaard rubbermatten. Uit de gegevensvan DLGblijkt dat van de getestematten de Spinder Meadow het zachtst blijft. Na 100.000keer met de nep koeienpoot te zijn belopen. is de indringingsdiepte verminderd van 38,2 mm naar 28,0 mm. Een centimeter minder dus, maar nog altijd de zachtste uit de test. De Kraiburg KSLwerd minder stug naarmate de leeftijd vordert. Zakte de poot er voor de test 10,5 mm in weg. na de test was dat 12,5 mm. De minste ouderdomsverschijnselen vertoonde de Agriprom Polylatex. De indringing was voor de test bijna net zo groot als er na.
--~-
Verderbekeek DLGhet gedrag van droogstaande koeien in een stal waar de luxe matten in gelegdzijn. Koeien mochten in dat geval zelf kiezen op welke mat ze het liefst lagen. Daarvoorwerd een groep koeien in een stal gehoudenwaar de helft van de oppervlakte bedekt werd door de te onderzoeken mat en de andere helft met een gangbare rubbermat. Daarnawerd een week lang met behulp van eenvideocamera bekeken hoe lang koeien stonden en lagen en op welke matten. De zogenoemdecomfortmatten doen het gemiddeld genomen prima. De dieren accepteren de matten snel en staan er niet lang op. Ze gaan snel liggen. Meer dan 80 procent, soms zelfs 90 procent van de sta-en ligtijd. brengen ze door op dezecomfortmatten. Tegelijkertijd is de ligtijd op deze matten lang, wat goed is om de koe haar melk te laten vormen.
Sta-en ligtijd - mat (uur) - rubbermatras(uur)
12
15
14,1
3.7
0,1
0,6
Totaal(uur)
15.7
15,1
14,7
Veehouderij Techniek. februari 2003
glad is afgewerkt. De onderkant is zichtbaar geweven.De mat is 2.7 mm dik. De onde};'mat is van gerecycledrubber en heeft een dikte van 30 mmo De mat moet een beetje bestrooid worden om zo goed mogelijk te functioneren. Onder de onderrnat kan zich vocht ophopen. of dat nu urine of melk is. De mat scoort goed voor wat betreft duurzaamheid. De hoogte nam slechts 10 procent af.
-
Een mat die op rol geleverd wordt. Ze wordt vastgezet met dubbelgevouwen aluminium strips. Bovenop de 37 mm dikke polyurethaan ondermat, komt een zwarte, rubberdekmat met een dikte van 3 mm dik. Deze mat heeft een profiel. Een beetje instrooien maakt het schoonhouden van de boxen gemakkelijker. Net als bij andere matten kan er urine of melk onder de mat ophopen. Folie dat om de mat wordt gewikkeld, beschermt de mat tegen vocht. De mat doorstaat de duurtest al neemt de hoogte van de mat met zo'n 25 procent af. De elasticiteit wordt dus minder. >
11.6 0,5 12.1
12
12,6
13,7
10.1
0.4
1
0,8
4.3
11.1 4
12.4
13,6
14,5
14.4
15.1
[17
Een knalgroene topmat, zonder profiel, beschermt de polylatex-ondermat. Dezemat is gemaakt uit natuurlatex, synthetische latex en polyurethaanschuim. Ze wordt op rol geleverd. De dekn1at is 1 mm dik, de ondermat is 35 mm dik. De mat slijt iets sneller dan andere matten uit de test, maar houdt zich goed. De hoogte nam zo'n 19 procent af.
stofprofiel.-mat naarverloopvan tijd, wat schoonmaken moeilijker maakt.Wat elasticiteitbetreft, scoorthij in de duurzaamheidstest beduidend lagerdan de anderematten,de hoogtevan de mat neemt53 procentaf naarmatehij ouder tijd vordert. Toch slijten de rubbernoppen aan wordt. de onderkant iets. ~--~
Net als de Euromatras met rubbervulling bestaat deze mat uit 12 slurven per ligbox. Ze ziin nu echter met EVA-granulaat,een schuimachtige kunststof soort, gevuld. Tijdens de duurzaamheidstest bleek dat de de hoogte van deze mat, net als die van de Euromatras met rubbervulling, flink afneemt als hij ouder wordt. Met 62 procent het meest van alle matrassen uit de test.
Een mengsel van rubbergranulaat en kunststofkorrels zijn geperst tot een noppenmatras. Over de lossematten komt een toplaag die op een rol wordt geleverd. De toplaag is 32 mm dik, de onderse laag 47 mmo Daarmee is het de dikste uit de test. De toplaag slijt in verhouding tot de andere getestematten snel. .
~~~~~~
De onderlaag bestaat uit samengeperstepolyethyleenvlokken. De dikte van deze mat is 45 mmo Daarover wordt een zwarte dekmat gelegd. De bovenkant van de mat is van rubber. de onderkant van wit vilt. De dekmat is 4 mm dik. Vervorming is er na de duurtest bijna niet bij. De dikte van de mat neemt 47 procent af. de elasticiteit dus ook.
-
De blauwe topmat, die op rol wordt geleverd, beschermt de mat die uit polyethyleen vlokken en rubberstroken besta-at.De dekmat is 1,2 mm dik heeft bovenop een profiel en is van onderen glad. De onderrnat is 40 tot 60 mm dik daardoor helt hij iets van voor naar achter. Met een dubbelgevouwen kunststofpfofielwordt de mat vastgelegd.De dikte van de mat neemt na een aantal jaren zo'n 48 procent af. De mat slijt ook sneller dan de andere matten uit de test.
Veehouderii
Techniek.
febru;Jri 2003
Ilq
