Politieke Wetenschappen. bacheloropleiding

Politieke Wetenschappen bacheloropleiding

2011

Inhoud | 1

Voorwoord 3 Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? 4 Studentgerichtheid 4 Innoverende academische opleidingen 4 Infrastructuur 4 Vorming 5 Antwerpen 5 Over Politieke Wetenschappen Ben je geboeid door politiek? Wij benaderen politiek vanuit een wetenschappelijke hoek

6 6 6

Studieopbouw 7 BaMa-structuur 7 Studieopbouw bacheloropleiding 8 Studieopbouw masteropleiding 8 Verder studeren na je universitair diploma 8 Politieke Wetenschappen, iets voor jou? Interesse voor mens en samenleving

9 9

Hoe begin je eraan? 11 Welk diploma heb je nodig? 11 Introductieweek 11 Bachelor Politieke Wetenschappen: studieprogramma Bachelor eerste jaar Bachelor tweede jaar Bachelor derde jaar

12 13 14 15

Opleidingsonderdelen Bachelor eerste jaar Bachelor tweede jaar Bachelor derde jaar

16 16 22 27

Masters 31

2 | Inhoud

Onderwijs en examens 34 Onderwijs en examens 34 Leerkrediet 35 Ombudspersoon 37 Internationaal 37 Studiebegeleiding 38 Studieadvies en studentenbegeleiding 38 Studietrajectbegeleider 39 Vakspecifieke begeleiding 39 Taalbegeleiding: Monitoraat op maat - Academisch Nederlands 39 Je kansen op de arbeidsmarkt na Politieke Wetenschappen Je potentieel arbeidsdomein is heel breed

40 40

Voortstuderen na Politieke Wetenschappen Specifieke lerarenopleiding Master -na-masteropleidingen

42 42 42

Twee alumni aan het woord Alumni Kristof Calvo en Seppe De Blust: twee twintigers over politiek

43 43

Hoe bereik je makkelijk de campussen? Wegbeschrijving naar de vier campussen Met de fiets Met de bus of de tram Met de trein Met de auto

44 44 44 44 44 44

Plattegrond van de Stadscampus 45 Stadscampus 45 Bijkomende informatie Provinciale informatiedagen Infomomenten voor toekomstige studenten Brochures over andere opleidingen Departement Sociale, Culturele en Studentgerichte Diensten Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen

46 46 46 46 47 47

Voorwoord | 3

Welkom bij de Universiteit Antwerpen. Je hebt de weg naar onze universiteit gevonden en je wilt meer informatie over onze instelling en onze studierichtingen. Dit boekje helpt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met meer dan 14 000 studenten. Binnen de Associatie Hogescholen & Universiteit Antwerpen werken we nauw samen met de Plantijnhogeschool, de Karel de Grote-Hogeschool, de Artesis Hogeschool Antwerpen en de Hogere Zeevaartschool. Studeren aan de universiteit is het begin van een nieuwe periode in je leven. Belangrijk is dat je je goed voelt op de universiteit van je keuze en dat je je binnen enkele jaren goed voelt met je behaalde diploma. Daarom stelt de Universiteit Antwerpen alles in het werk om je studietijd aangenaam te maken en de kwaliteit van de opleiding op topniveau te houden. Onze opleidingen worden geregeld bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. ‘Leren is leven’ is de slogan van de Universiteit Antwerpen. Niet zomaar een leuze, want wij maken werk van een goed evenwicht tussen leren en leven. Met ‘kennen’ ben je niets zonder het ‘kunnen’. De link tussen leren en leven is hier voelbaar aanwezig. Als je naar een van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het prettig studeren is aan de Universiteit Antwerpen. Zowel onze medewerkers als onze studenten zullen je er graag over vertellen en kijken alvast uit naar de kennismaking! Universiteit Antwerpen Prof. dr. Alain Verschoren Rector

4 | Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren?

Studentgerichtheid De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent onder andere dat je zoveel mogelijk college volgt in kleine groepen, wat een vlotte interactie mogelijk maakt. Dankzij de kleine afstand tussen studenten en docenten kan je bij je profs terecht met allerlei vragen en problemen. De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. Dat biedt ook nieuwe kansen voor een interactief onderwijssysteem. Studenten worden ook uitgenodigd om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Tenslotte is de Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning, waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten. Innoverende academische opleidingen De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen, waarbij de opleidingen zowel oog hebben voor theorie als voor praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook internationale faam geniet. De ‘ivoren’ academische toren werd reeds lang geleden gesloopt: academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet zozeer het memoriseren van feitenkennis centraal: je verwerft relevante kennis en vaardigheden die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De BaMa-structuur schept ruimte voor vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen werden ingevoerd, keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen verruimd. Infrastructuur Voor haar onderwijs beschikt de Universiteit Antwerpen over de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kunt surfen. De laatste jaren werd ook op grote schaal geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal studenten op te vangen en hen een aangename leeromgeving te bieden.

Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? | 5

De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met meer dan 14 000 studenten, verspreid over vier campussen en zeven faculteiten. De campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken liggen aan de stadsrand, in een groene omgeving. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het openluchtmuseum Middelheim en aan het Nachtegalenpark. Studeer je op campus Drie Eiken dan kan je volop genieten van de groene oase van Fort VI en de mooie vijvers rondom de campus. De Stadscampus, met zijn kern van prachtig gerenoveerde 16de-eeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen. Vorming De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen aanbieden, maar ook een brede vorming. Jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit in haar curricula, en bij personeel en studenten. Antwerpen Je kiest natuurlijk ook voor de stad Antwerpen. Studeren is meer dan met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad. Antwerpen is niet alleen een universiteitsstad: het is een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur... Kort samengevat: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken.

Speciaal voor de lancering van de nieuwe huisstijl van de Universiteit Antwerpen schreef oud-student Pieter Embrechts het lied “U Aan het woord”. In deze brochure vertellen wij graag over onze universiteit, daarna is het woord aan “A”!

6 | Over Politieke Wetenschappen

Ben je geboeid door politiek? Politiek gaat over het vormgeven van de samenleving. Het gaat over idealen van hoe de maatschappij eruit zou moeten zien, en over de acties die daartoe ondernomen worden evenals de conflicten die daarmee gepaard gaan. Het gaat uiteindelijk over wie macht heeft om de samenleving vorm te geven, wie macht zou moeten hebben en hoe macht werkt in de dagelijkse politiek. Je bestudeert politiek op alle niveaus: lokaal (Antwerpen), regionaal (Vlaanderen), nationaal (België), internationaal (Europese Unie) en globaal (Verenigde Naties). Je verwerft inzicht in de staatsstructuur van verschillende (vooral West-Europese) landen, en in de betekenis en geschiedenis van verschillende politieke strekkingen. Verder leer je hoe verschillende staatsvormen functioneren, en wat de voordelen en knelpunten ervan zijn. Je bestudeert de internationale en globale politiek, de wijze waarop ze functioneert en de verschillende theoretische benaderingen hieromtrent. Wij besteden een bijzondere aandacht aan de kwaliteit van het onderwijs. Dit blijkt onder meer uit zeer positieve externe evaluaties (zgn. visitatierapporten van de NVAO) of het inrichten van extra leesseminaries. Dit blijft niet beperkt tot de investering van tijd en energie door docenten en assistenten in hoorcolleges, seminaries, debatten, en begeleiding van papers en opdrachten. Wij ontwikkelen ook tal van andere initiatieven. Zo verwelkomen wij regelmatig gastdocenten, o.a. via de docentenmobiliteit van het Erasmusprogramma. Eveneens nodigen wij in het kader van een overeenkomst met het European University Institute (www.eui.eu), een instituut voor post-graduaat onderzoek in Firenze (Italië), regelmatig gevorderde doctoraatsstudenten uit om over gespecialiseerde thema’s een gastlezing te komen geven. Wij benaderen politiek vanuit een wetenschappelijke invalshoek Dit betekent enerzijds dat de kennis die je verwerft gebaseerd is op (resultaten van) wetenschappelijk onderzoek, en anderzijds dat je ingeleid wordt in de praktijk van het onderzoek. In de opleiding wordt veel aandacht besteed aan opleidingsonderdelen als statistiek en onderzoeksmethoden: je leert onderzoeksvragen bedenken en formuleren, onderzoeksresultaten interpreteren, een onderzoek uitwerken volgens de regels van de kunst, enz.

Studieopbouw | 7

BaMa-structuur De masteropleiding Politieke Wetenschappen omvat een drie jaar durende academische bacheloropleiding (180 sp.) en een éénjarige masteropleiding (60 sp.). Mogelijk wordt er in de nabije toekomst voor de masteropleiding een studieduurverlenging naar een tweejarige masteropleiding (120 sp.) voorzien. Met een academisch bachelordiploma in handen heb je optimale kansen om een master te starten.

8 | Studieopbouw

Studieopbouw bacheloropleiding In de loop van de drie bachelorjaren kan je je algemene intellectuele vorming verbreden, krijg je een stevige theoretische basis in economie, recht, filosofie en in onderzoeksmethoden en verbeter je je communicatieve vaardigheden. Je leert problemen analyseren; je leert op systematische wijze nadenken over uiteenlopende problemen die in de verschillende opleidingsdomeinen worden behandeld. In het eerste jaar maak je kennis met een aantal basisbeginselen van politiek en samenleving; in het tweede en derde jaar wordt het pakket van politiek-gerichte opleidingsonderdelen gevoelig uitgebreid en toegespitst op specifieke onderwerpen en vaardigheden. Je verdiept je in de vergelijkende politiek, de politieke sociologie, de Europese politiek, de internationale politiek, en ook de bestuurswetenschappen. Studieopbouw masteropleiding Wie het diploma ‘Bachelor in de Politieke Wetenschappen’ behaald heeft, kan automatisch doorstromen naar één van de twee masteropleidingen verzorgd door het departement Politieke Wetenschappen: master in de Politieke Communicatie en master in de Vergelijkende en Europese Politiek. Daarnaast wordt tevens een master-na-master in de Internationale Betrekkingen en Diplomatie aangeboden. Meer informatie vind je in de brochures van de respectievelijke masteropleidingen of op de website www.ua.ac.be/studiekiezer. Verder studeren na je universitair diploma De verdere studie- en specialisatiemogelijkheden zijn: • Specifieke lerarenopleiding; • Een andere masteropleiding; • Master-na-masteropleiding; • Doctoraatsopleiding; • Postacademische vorming (postgraduaten en permanente vorming). Afzonderlijke brochures i.v.m. de verdere studie- en specialisatiemogelijkheden en de doctoraatsopleiding zijn verkrijgbaar bij de achteraan vermelde diensten.

Politieke Wetenschappen, iets voor jou? | 9

Interesse voor mens en samenleving Om Politieke Wetenschappen te studeren, moet je in de eerste plaats sterk geïnteresseerd zijn in mens en samenleving. Je bent nieuwsgierig naar het hoe en waarom van verschillende maatschappelijke fenomenen in binnen- en buitenland, je wil politieke structuren en beleidsbeslissingen kritisch bestuderen, en je voelt je uitgedaagd om vernieuwende oplossingen te bedenken. Een gezonde interesse in politiek en een goede algemene begaafdheid zijn essentiële basisvoorwaarden voor een studie Politieke Wetenschappen. Verder kunnen een sterk redeneervermogen, een goed geheugen, en de capaciteit om verbanden te leggen je slaagkansen verhogen. Gezien het gewicht van opleidingsonderdelen als Statistiek en Onderzoeksmethoden doorheen de hele opleiding, zijn logisch inzicht en analytisch denken belangrijke vaardigheden. Een goede kennis van Frans en Engels is vereist. Je wordt verwacht zelfstandig te kunnen werken: je moet zelf de leerstof het hele semester of jaar bijhouden, op tijd je vragen formuleren, papers schrijven, enz. Om de groepsopdrachten tot een goed einde te brengen, moet je in staat zijn om op een constructieve manier met je jaargenoten samen te werken. Zoals voor elke universitaire studie, zijn ook voor Politieke Wetenschappen een goed doorzettingsvermogen en een positieve werkhouding vereist.

10 | Hoe begin je eraan?

Hoe begin je eraan? | 11

Welk diploma heb je nodig? Om te worden toegelaten tot de bachelorstudie, moet je in principe een diploma van het secundair onderwijs bezitten. Vanaf het academiejaar 20042005 kunnen mensen zonder diploma secundair onderwijs ook op basis van ‘elders verworven competenties’ (vb. werkervaring) worden toegelaten tot een universitaire studie. Buitenlandse studenten moeten beschikken over een equivalent getuigschrift of over een diploma dat hen in eigen land toegang verleent tot een gelijkwaardige studierichting. Wie in het secundair onderwijs aan een niet-Nederlandstalige school les volgde, neemt deel aan de interuniversitaire taaltest voor Anderstaligen: een gestandaardiseerde test die je schriftelijke en mondelinge taalbeheersing van het Nederlands nagaat. Als je vragen hebt in verband met de toelatingsvoorwaarden, neem je best contact op met de International Student Officer ([email protected]). Introductieweek Tijdens de eerste week van het academiejaar worden de opleidingsonderdelen van de eerste bachelor uitvoerig ingeleid. Je krijgt een overzicht van de inhoud van elk opleidingsonderdelen, de verwachtingen van de docent, de examenvorm en de begeleidingsmogelijkheden.

12 | Bachelor Politieke Wetenschappen: studieprogramma

www.ua.ac.be/collegeroosters Zoek je een voorbeeld van een collegerooster? Surf dan naar www.ua.ac.be/collegeroosters. Daar vind je een overzicht van de huidige collegeroosters.

Opleidingsonderdelen De kolom met de studiepunten geeft een idee van de belasting die het opleidingsonderdeel binnen de totale opleiding vertegenwoordigt. De studiepunten geven een indicatie van de geschatte studielast per opleidingsonderdeel. In het berekenen van het totale examenresultaat wordt hiermee rekening gehouden: een opleidingsonderdeel met een groot aantal studiepunten heeft een groter gewicht op de deliberatie.

Bachelor eerste jaar: studieprogramma | 13

Bachelor eerste jaar

sp

Vormend en verbredend Inleiding tot de communicatiewetenschappen

6

Inleiding tot de politieke wetenschappen

6

Inleiding tot de sociologie

6

Inleiding tot de filosofie

6

Inleiding tot de algemene economie

6

Sociale en politieke geschiedenis van België

6

Inleiding tot het recht

3

Methoden Kwantitieve onderzoeksmethoden

6

Statistiek I

6

Inleiding wetenschappelijk werk

3

Richting-specifieke opleidingsonderdelen Actuele problemen van de Belgische politiek

6

Totaal

60

De Universiteit Antwerpen beschikt over moderne en goed uitgeruste les- en computerlokalen

14 | Bachelor tweede jaar: studieprogramma

Bachelor tweede jaar

sp

Vormend en verbredend Algemene en sociale psychologie

6

Publiek recht

3

Methoden Kwalitatieve onderzoeksmethoden

6

Statistiek II

6

Logica en wetenschapskritiek

3

Richting-specifieke opleidingsonderdelen Bestuurskunde

6

Comparative politics *

6

Inleiding tot de internationale betrekkingen

6

European integration *

6

Seminarie politieke wetenschappen

6

Frans

3

Engels

3

Totaal

60

* Deze opleidingsonderdelen zullen in het Engels aangeboden worden.

Bachelor derde jaar: studieprogramma | 15

Bachelor derde jaar

sp

Vormend en verbredend Levensbeschouwing

3

Methoden Leeronderzoek I

6

Leeronderzoek II

6

Richting-specifieke opleidingsonderdelen

Inleiding tot de politieke communicatie

6

Politieke sociologie

6

History of international politics *

6

Vraagstukken van de internationale politiek

6

Sociale en politieke filosofie

6

Keuzevak(ken)

15

Totaal

60

* Deze opleidingsonderdelen zullen in het Engels aangeboden worden.

16 | Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar

www.ua.ac.be/psw In deze brochure laten we je kennis maken met de inhoud van de opleidingsonderdelen van de eerste, tweede en derde bachelor Politieke Wetenschappen. Op de website www.ua.ac.be/psw vind je meer uitgebreide informatie terug over de begin- en eindtermen, werkvormen, evaluatie, noodzakelijk en aanbevolen studiemateriaal.

Bachelor eerste jaar vormend en verbredend Inleiding tot de communicatiewetenschap Deze introductiecursus in de communicatiewetenschap probeert je vertrouwd te maken met de basisconcepten en de verschillende deeldomeinen binnen de discipline. In eerste instantie wordt daarom stilgestaan bij de talrijke definities van “communicatie” en de verschillende communicatiemodellen. Daarna gaat de aandacht uit naar twee basiskanalen of -vormen van communicatie, namelijk verbale en non-verbale communicatie. Vervolgens komen diverse communicatieniveaus aan bod: interpersoonlijke communicatie, groepscommunicatie, organisatiecommunicatie en massacommunicatie. Op dit laatste niveau wordt nog dieper ingegaan in een vierde cursusonderdeel, dat de voornaamste studies, onderzoekers en mediatheorieën beschrijft (bv. Agenda setting, zwijgspiraal, two-step-flow, cultivatie, uses and gratifications...). Ten slotte wordt aandacht besteed aan de specifieke kenmerken van ict. Inleiding tot de politieke wetenschappen De cursus Inleiding in de politicologie is een systematische inleiding in de politieke wetenschap. Dit opleidingsonderdeel wil je een brede visie geven in de verschillende aspecten van politiek en politieke besluitvorming en de visie van de politieke wetenschap daarop. De cursus bevat de basisbeginselen van de verschillende subdisciplines in de politieke wetenschappen, zijnde de internationale politiek, de politieke filosofie, de bestuurswetenschappen en de vergelijkende politieke wetenschappen. Toch ligt het zwaartepunt van de cursus duidelijk bij de vergelijkende politieke wetenschappen: het systematisch vergelijken van politieke stelsels, fenomenen en gedrag over de landsgrenzen

Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar | 17

heen. De cursus behandelt een veelheid van onderwerpen zoals representatie, politieke participatie, ideologie, breuklijnen, politieke partijen, kiesstelsels en stemgedrag, internationale betrekkingen, Europese integratie,... . Inleiding tot de sociologie De cursus wil je een eerste, grondige kennismaking geven met de sociologie, d.i. de wetenschap die het menselijk handelen in sociaal verband tracht te beschrijven en verklaren. Om te beginnen wordt het specifieke van de sociologische benaderingswijze duidelijk gemaakt door haar af te bakenen van de andere menswetenschappen en van meer speculatieve benaderingen van het menselijk handelen. Vervolgens wordt het sociologische basisinstrumentarium (vakbegrippen en analytische denkkaders) systematisch ontvouwd en overvloedig geïllustreerd. Inleiding tot de filosofie De cursus behandelt de volgende grondthema’s uit de hedendaagse filosofie: de vraag naar het goede leven en de normfundering, de rechtvaardige maatschappij, identiteit en cultuur, handelend zelf (subject) en bewustzijn, het lichaam-geest probleem, aard en grenzen van de kennis, wetenschap en evolutie, wetenschap en technologie, religie en zingeving. Deze thema’s worden uitgewerkt binnen een historisch overzicht van de grote tijdvakken in de ontwikkeling van de filosofie. Inleiding tot de algemene economie Het betreft een algemene inleiding tot de economie. De cursus bestaat uit 2 delen. Het eerste deel behandelt micro-economische thema’s: • het gedrag van de consument en de vraag naar goederen en diensten; • het gedrag van de ondernemer, productie, kosten en aanbod; • prijsvorming in de markt (competitie en monopolie); • rol van de overheid. Het tweede deel behandelt macro-economische thema’s:; • nationale rekeningen en de economische kringloop; • goederen- en dienstenmarkt, geldmarkt en arbeidsmarkt; • rol van de overheid in het sturen van de economie; • internationale handel.


De cursus maakt gebruik van grafische en eenvoudige wiskundige modellen. De theorie wordt met behulp van toepassingen en oefeningen verdiept. Sociale en politieke geschiedenis van België De cursus biedt inzicht in de kenmerken van de hedendaagse Belgische samenleving via de studie van de sociale en politieke ontwikkelingen in het verleden. Hoewel de lange negentiende en de korte twintigste eeuw een centrale plaats krijgen, wordt teruggegrepen naar de kenmerken van de samenleving tijdens het Ancien Regime om je een breder en ruimer historisch perspectief te bieden. Er is ook bewust aandacht voor de levensbeschouwelijke, de economische en de institutionele aspecten van de samenleving die de sociale en politieke veranderingsprocessen meestuurden. Bijzondere aandacht is er voor demografische ontwikkelingen (bevolkingsgroei, migraties, huwelijks- en gezinspatronen), sociale gelaagdheid en mobiliteit, sociale en politieke ongelijkheid, diversiteit in samenlevingsvormen en staatsstructuren, processen van groepsvorming, identiteit en bewustwording en van sociale en politieke bewegingen en de relatie van de Westerse wereld tot andere beschavingen en culturen. In het hart van het verhaal staat het individu met zijn historisch gegroeide mensenrechten. Niet in de eerste plaats dit individu, maar de wijze waarop verschillende individuen met elkaar samenleven, vormt de kern van de cursus. Inleiding tot het recht De cursus biedt een kennismaking met het objectieve recht. Ze geeft een omschrijving van het recht als systeem en gaat vervolgens in op de verschillende bronnen van het recht: de wet, de rechtspraak, de rechtsleer, de gewoonte, de algemene rechtsbeginselen en de billijkheid. Specifieke aandacht gaat daarbij naar regels die de verhouding van de overheid met individuele personen beheersen: beginselen van behoorlijke regelgeving, van behoorlijk bestuur en van behoorlijke rechtsbedeling, en grondrechten. Eveneens wordt de mens als rechtssubject besproken, met aandacht voor de verschillende soorten subjectieve rechten. Bijzondere aandacht wordt geschonken aan de wilsautonomie en contractvrijheid. De wisselwerking tussen samenleving en recht wordt besproken aan de hand van twee topics uit het privaatrecht: het huwelijk en de onrechtmatige daad.


Methoden Kwantitatieve onderzoeksmethoden De cursus nodigt je voortdurend uit om de sociale werkelijkheid empirisch te observeren en er de wetmatigheden van leren te begrijpen. Dit veronderstelt een dagelijks onderhouden, actieve en systematische belangstelling voor alle facetten van het dagelijkse leven. Verwondering en wetenschappelijke nieuwsgierigheid staan centraal in de cursus. De cursus strekt zich uit over de twee semesters. Naarmate de tijd vordert, verandert ook de balans in de cursus: bij de aanvang van de cursus ligt de klemtoon op de zoektocht naar sociaal-wetenschappelijke bronnen en methodologische inzichten; gaandeweg komt het uitwerken van een onderzoeksplan, tot in de verste consequenties, in het vizier. Theorie gaat over in praktijk. Om een mooi afgebakend, relevant en haalbaar onderzoeksplan te formuleren, moet je blijk geven van zeer uiteenlopende methodologische inzichten, praktische vaardigheden, afwegingen van de maatschappelijke relevantie, zin voor precisie en het vermogen om helder te rapporteren en communiceren. Het op elkaar afstemmen van deze kennis en vaardigheden met het oog op ’het doen van wetenschappelijk onderzoek’ in het ruime veld van de sociale wetenschappen is het ultieme doel van de cursus. Aan de cursus nemen studenten van alle richtingen van de faculteit (Communicatiewetenschappen, Politieke Wetenschappen, Sociologie, Sociaaleconomische Wetenschappen, …) deel, zodat een breed spectrum van voorbeelden, toepassingen en onderzoeksthema’s de revue passeert en inspirerend werkt voor iedereen. Wat de werkvormen betreft, wisselen hoorcolleges en gastcolleges in de grote groep en studentgecentreerde practica in kleine groepjes elkaar af. In het tweede semester wordt alleen nog in kleine groepjes gewerkt, zodat de individuele taak, d.i. het uitwerken van een onderzoeksplan, van nabij kan worden begeleid en besproken met medestudenten. Het studiemateriaal vormt een handig pakket: essentiële informatie over informatieverwerving en -verwerking wordt op BlackBoard aangeboden en Brymans Social Research Methods (Oxford University Press, 2008) wordt als handboek gebruikt.


Statistiek I Vooreerst wordt de statistiek gesitueerd binnen het terrein van het sociaalwetenschappelijk onderzoek. Daarna wordt nader ingegaan op de twee grote deelgebieden van de statistische analyse: descriptieve en verklarende statistiek. De descriptieve statistiek begint met de analyse van een variabele. Vervolgens worden relaties gelegd tussen twee en meer variabelen. Het gedeelte verklarende statistiek vangt aan met een introductie in de kansrekening en de theoretische verdelingen. De cursus wordt afgesloten met het maken van schattingen en het toetsen van hypothesen op basis van steekproefgegevens. Inleiding wetenschappelijk werk Dit opleidingsonderdeel heeft als doel je in te leiden in de elementaire kennis en vaardigheden die een wetenschapper dient te bezitten. Het opleidingsonderdeel legt daarbij de nadruk op het zoeken, beoordelen en verwerken van informatie. Zoeken van informatie omvat het uitvoeren van een literatuurstudie, het omgaan met online zoekmachines en het vinden van correcte statistische gegevens en surveygegevens op het internet. Het beoordelen van informatie gaat over de evaluatie van het wetenschappelijke gehalte van informatie waarbij de wetenschappelijke probleemstelling en het systeem van peer review een bijzondere plaats inneemt. Het verwerken van informatie tot slot gaat over het schrijfproces waarbij de wetenschapper teksten structureert, referenties gebruikt en bibliografieën aanmaakt. Hierbij gaat zowel aandacht naar de taalkundige kant van het schrijven (structuur en stijl) als naar de verwerking van literatuur met bibliografische software. Het aangeleerde bibliografische systeem is de internationale erkende APA-stijl.

Richting-specifieke opleidingsonderdelen Actuele problemen van de Belgische politiek Dit opleidingsonderdeel biedt inzicht in de kernactoren, -instituties, -processen en -debatten van de actuele Belgische politiek, met veel aandacht voor het waarom van de problemen en uitdagingen waar de Belgische samenleving vandaag mee geconfronteerd wordt. Daartoe wordt waar nodig de nadruk gelegd op de wijze waarop huidige instituties, processen en debatten historisch vorm gekregen hebben. De achterliggende bedoeling is om studenten enerzijds een kader te bieden om de Belgische politiek te analyseren en te begrijpen. Anderzijds is het de bedoeling om via deze cursus belangrijke concepten en begrippen van de politieke wetenschap te verduidelijken.


Dat gebeurt door systematisch de actuele problemen van de Belgische politiek te ontleden. Politiek is het sturen van de samenleving, maar de samenleving evolueert en met haar de sturing ervan. We kunnen een verplaatsing en transformatie van de politiek vaststellen op het vlak van de politieke niveaus die de samenleving sturen, evenals op dat van de actoren die erbij betrokken zijn. We zullen deze evolutie en haar gevolgen bestuderen voor de Belgische samenleving. Komen ondermeer aan bod: multi-level governance, decentraliserings- en federaliseringsprocessen, asymmetrische coalities en de verhoudingen tussen gemeenschappen en gewesten alsook met het federale niveau, de impact van Europa, de verhoudingen tussen regering en parlement, consensus- versus meerderheidsdemocratie, particratie en de rol van politieke partijen, verzuiling, nieuwe identiteiten en identificaties, electorale evoluties en volatiliteit, een verschuiving van politieke participatie, het samenleven in etnisch diverse gemeenschappen, ...

22 | Opleidingsonderdelen bachelor tweede jaar

BACHELOR TWEEDE JAAR vormend en verbredend Algemene en sociale psychologie Behandeld worden de voornaamste onderwerpen uit de algemene en uit de sociale psychologie. Uit de algemene psychologie komen aan bod: de methoden en het ontstaan van de psychologie als wetenschap en als beroep, de verschillende stromingen in de psychologie, perceptieprocessen, leerprocessen en motivatie. Specifiek voor de sociale psychologie worden behandeld: sociale kennis, sociale waarneming, zelfkennis, sociale beïnvloeding zoals conformisme en gehoorzaamheid, psychologische groepsprocessen. Doorheen de cursus is er ook aandacht voor de rol van cultuur, geslacht en evolutie in het menselijk gedrag. Publiek recht Er wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste principes die de Belgische staatsinrichting beheersen, van de publieke instellingen op nationaal en internationaal niveau en van de manier waarop politieke machtsverhoudingen hierin functioneren. De federale instellingen, de instellingen van de gemeenschappen en gewesten, de Europese Unie en de Verenigde Naties worden belicht.

methoden Kwalitatieve onderzoeksmethoden Het doel van de cursus kwalitatieve onderzoekstechnieken is je inzicht te geven in kwalitatieve onderzoeksmethoden. Daarbij wordt gefocust op de onderzoekscyclus van het niet-kwantitatieve sociaal-wetenschappelijk onderzoek gaande van de voorbereiding, de dataverzameling, de analyse tot de (schriftelijke en mondelinge) rapportering. Hoewel de klemtoon in het opleidingsonderdeel ligt op kwalitatief onderzoek in het algemeen wordt tevens dieper ingegaan op bijzondere varianten zoals het houden van focusgroepen, de participerende observatie en de inhoudsanalyse.

Opleidingsonderdelen bachelor tweede jaar | 23

Statistiek II Het opleidingsonderdeel behelst een inleiding in de multivariate statistiek. Na een inleiding in SPSS worden de volgende technieken behandeld: Tabel analyse en Elaboratie, Regressieanalyse (Ordinary Least Squares), Factoranalyse, Clusteranalyse, Logistische regressie. Het opleidingsonderdeel wordt gegeven via hoorcolleges (theorie) en praktische oefeningen op computer, waarbij gegevensbestanden van diverse empirische onderzoeken worden gebruikt (PSBH, Gezondheidsenquête, ISPO enquête). Het examen is schriftelijk, met een theoretisch en een praktisch deel. Logica en wetenschapskritiek Dit opleidingsonderdeel gaat dieper in op de werkwijze van de wetenschappen en de sociale wetenschappen in het bijzonder. Het reflecteert over de wijze waarop wij de (sociale) werkelijkheid kunnen kennen, pogen te begrijpen en verklaren, of er over na te denken. Dit opleidingsonderdeel wil derhalve een beeld van wetenschappelijke kennis schetsen dat de bijzondere aard van de wetenschap en de wetenschappelijke wijze van argumenteren duidelijk maakt. In het onderdeel ‘logica’, wordt ingegaan op de criteria die het mogelijk maken goede (geldige) redeneringen te onderscheiden van slechte (ongeldige) redeneringen. In het onderdeel ‘wetenschapskritiek’ wordt gefocust op de specifieke aard, structuur, draagwijdte en geldigheid van wetenschappelijke kennis. Hoe weten we bvb. dat wetenschappelijke kennis de waarheid dichter benaderd – of objectiever is, of zekerder, of betrouwbaarder – dan alledaagse en andere vormen van kennis? Onder welke voorwaarden kunnen we spreken van wetenschappelijke kennis? En wat is de eigenheid van de sociale wetenschappen; waarin verschillen zij van andere wetenschappen?

richting-specifieke opleidingsonderdelen Bestuurskunde Het overheidsbestuur zijn de oren en ogen, handen en voeten van de democratie. In dit opleidingsonderdeel bestuderen we hoe het overheidsapparaat georganiseerd is, welke rol het vervult in de maatschappij en hoe politiek en administratie sturing geven aan de maatschappij. Er zijn drie grote delen in de cursus. Het eerste deel is een verkenning van wat bestuur en bestuurskunde


precies is. Hier komen ondermeer de normatieve component van de bestuurskunde (wat is goed bestuur) en het onderscheid tussen publieke en private organisaties aan bod. Het tweede deel bespreekt de evolutie van de overheid en de bestuurskunde. Ten derde komen een aantal thema’s aan bod: bureaucratie, beleidsvorming en beleidsuitvoering, institutionele fragmentatie, beleidsnetwerken en het overheidsmanagement. Comparative politics Deze cursus heeft als doel je in te leiden in de vergelijkende politicologie. Hierbij zal de nadruk liggen op concepten en niet in de eerste plaats op landen. Aan de hand van de belangrijkste concepten in de vergelijkende politicologie worden liberale democratieën zowel in praktijk als theorie besproken en geëvalueerd. Hierbij ligt de nadruk op de lidstaten van de Europese Unie, zowel de ‘oude’ als de ‘nieuwe’, maar zullen ook andere landen aan bod komen (m.n. Rusland en de Verenigde Staten). Van jou wordt verwacht dat ze goed voorbereid naar college komen. Dit betekent dat men naast de verplichte literatuur ook relevante informatie via de media (een goede bron is The Economist) vergaart. Tijdens colleges zullen bepaalde thema’s door de studenten worden bediscussieerd. Inleiding tot internationale betrekkingen Het doel van het opleidingsonderdeel bestaat erin om basiskennis te verwerven van belangrijke feiten in en grondslagen van de internationale politiek; vertrouwd te geraken met de belangrijkste benaderingswijzen, concepten en theorieën van de internationale betrekkingen; inzicht krijgen in de belangen en machtsverhoudingen in de internationale politiek, alsook in de besluitvormingsmechanismen op vlak van buitenlands beleid. De volgende onderwerpen komen aan bod: het nut en beperkingen van theorieën in de internationale betrekkingen; evolutie van de internationale samenleving (incl. staten-vorming en globalisering); drie grote theorieën van internationale betrekkingen: realisme, liberalisme, en constructivisme; besluitvorming buitenlands beleid; integratie-theorieën en internationale organisaties; internationale economische vraagstukken (handel, ontwikkelingsproblematiek, ...), en internationale veiligheid.

Opleidingsonderdelen bachelor tweede jaar | 25


European integration Deze cursus is een introductie op de Europese Unie. Alle basisaspecten van het Europese integratieproces komen aan bod: geschiedenis van het integratieproces, Europese integratietheorieën, de belangrijkste actuele dossiers (institutionele hervormingen, uitbreiding, buitenlands beleid, ...), instellingen en besluitvorming, België in de Europese Unie en de belangrijkste beleidsdomeinen: landbouw, structuurbeleid, interne markt, milieu, sociaal beleid, buitenlands beleid, externe handel, de EMU, justitie en binnenlandse zaken. Daarnaast bevat dit opleidingsonderdeel de vaardigheidsmodules ‘Europa online’ en ‘Argumenteren en debatteren’. Seminarie politieke wetenschappen De focus van het seminarie is dubbel. Enerzijds is het de bedoeling inzicht te verwerven in de inhoudelijke thematiek van het seminarie. Anderzijds staat het aanleren van een aantal academische vaardigheden centraal, vooral wat het opstellen van een schriftelijke paper betreft. De thema’s van het seminarie variëren jaarlijks. Over het algemeen worden parallel drie seminaries aangeboden met elk dezelfde opbouw maar een inhoudelijk verschillende klemtoon. De thema’s worden aan het begin van het academiejaar bekend gemaakt. Frans (1) Taalvaardigheidstraining (mondeling en schriftelijk) op basis van teksten en oefenmateriaal. (2) Mondelinge presentaties in groep, over een actueel thema i.v.m. het vakgebied. Engels (1) Language skills: overzicht van specifieke vaardigheden i.v.m. mondeling en schriftelijk taalgebruik in een academische context. (2) Reading texts: lezen, verklaren en samenvatten van relevante teksten i.v.m. het vakgebied (politieke en sociale wetenschappen, media). (3) Newspaper articles: presenteren van een actueel onderwerp + organiseren van een discussie.

Opleidingsonderdelen bachelor derde jaar | 27

BACHELOR DERDE JAAR vormend en verbredend Levensbeschouwing Levensbeschouwelijke diversiteit is in de hedendaagse samenleving een feit en dit weerspiegelt zich ook aan de universiteit. Om met deze diversiteit om te gaan kiest de Universiteit Antwerpen voor actief pluralisme. Actief pluralisme wil recht doen aan het belang van levensbeschouwelijke ideeën en aan de plaats die ze in de openbare ruimte kunnen innemen. Levensbeschouwelijke ideeën blijven immers een belangrijke rol spelen in het morele bewustzijn en in het dagelijks oordelen en handelen van mensen, organisaties en samenlevingen. Actief pluralisme is zelf geen levensbeschouwing, maar een houding ten aanzien van (de eigen en andere) levensbeschouwingen. Het insisteert op een inhoudelijke dialoog binnen en tussen levensbeschouwingen en op een concreet engagement dat levensbeschouwingen als fenomeen, als overtuiging én als praktijk, ernstig wil nemen. Meer gedetailleerde informatie is beschikbaar via de website: www.ua.ac.be/pietergillis of via www.ua.ac.be/levensbeschouwingvakbeschrijving.

methoden Leeronderzoek PW I (eerste semester) Het leeronderzoek is een praktijkgericht opleidingsonderdeel waarin de studenten een sociaal-wetenschappelijk onderzoek uitvoeren. De concrete onderzoeksopdracht varieert, maar de volledige onderzoekscyclus van theorieconstructie tot rapportage wordt doorlopen. Tijdens het eerste deel moeten de studenten in de meeste leeronderzoeken volgende fasen doorlopen: • Theoretisch inwerken in het inhoudsdomein en de probleemstelling van het onderzoek. De studenten lezen daarbij de door hun begeleider opgegeven literatuur. Soms geeft de begeleider ook zelf een toelichting bij het onderwerp of de probleemstelling. Instrumentconstructie. In overleg met de begeleider ontwerpen de studenten de nodige instrumenten voor het onderzoek. Dit kan gaan van het opstellen van vragenlijsten tot het uitwerken van vragen voor een gestructureerd interview.

28 | Opleidingsonderdelen bachelor derde jaar

•

Dataverzameling. De studenten verzamelen de data voor het onderzoek. Daarbij doen zij in feite al het werk, zoals bijvoorbeeld het verzenden van vragenlijsten, het uitvoeren van enquêtes via de telefoon of het afnemen van interviews.

Leeronderzoek PW II (tweede semester) Het leeronderzoek is een praktijkgericht opleidingsonderdeel waarin de studenten een sociologisch onderzoek uitvoeren. De concrete onderzoekopdracht varieert, maar de volledige onderzoekscyclus van theorieconstructie tot rapportage wordt doorlopen. Tijdens het tweede deel moeten de studenten in de meeste leeronderzoeken volgende fasen doorlopen: • Data-analyse: Dit kan zowel de kwantitatieve verwerking van surveygegevens zijn als de verwerking van kwalitatief onderzoeksmateriaal (interviewtranscripts, observatieverslagen, beeldanalyse). • Rapport: De studenten schrijven in groep een rapport over de probleemstelling, het opzet, de uitvoering en de analyse van hun leeronderzoek. Tevens trekken ze uit hun onderzoek de nodige conclusies. Indien het onderzoek extern is aangebracht, staan de studenten soms ook in voor de bekendmaking van de resultaten van het onderzoek (vb. op een persconferentie).

richting-specifieke opleidingsonderdelen Inleiding tot de politieke communicatie Dit opleidingsonderdeel is een inleiding in de subdiscipline van de politieke communicatie. In de politieke communicatie wordt de wederzijdse interactie tussen de burgers, de massamedia en de politieke bestudeerd. Die drie polen kunnen op veel verschillende manieren interageren en elkaar beïnvloeden, bijvoorbeeld: mediaberichtgeving over de politiek kan een effect hebben op wat de burgers over de politiek vinden. Dit opleidingsonderdeel maakt je vertrouwd met de basisbegrippen, de belangrijkste benaderingen en theorieën, de meest centrale onderzoeksbevindingen en de meest gebruikte methoden in de politieke communicatie. Politieke sociologie: klassiekers en trends In dit opleidingsonderdeel staat het bestuderen van de politieke sociologie centraal. Dit gebeurt aan de hand van een studie van teksten van belangrijke (hedendaagse) auteurs die de politieke sociologie heeft voortgebracht. We

Opleidingsonderdelen bachelor derde jaar | 29

beginnen met de grondvesten van de politieke sociologie. We buigen ons over de klassiekers en de grote thema’s van de politieke sociologie en bekijken van daaruit recente tendensen in de politieke sociologie. Thema’s die aan bod komen zijn systeem- en conflictbenaderingen in de politieke sociologie, benaderingen van de staat, de verklaring van revoluties, politieke omwentelingen en verandering, het concept macht, de politieke elite, enz. History of International Politics An overview of the most important historical facts in international politics since 1815, including (the origins of) WWI, the Russian Revolution, ‘Das Diktat’ of Versailles, the interbellum and the international economic crisis, Nazism and Stalinism, WW II, the establishment of international organisations (UN, Bretton Woods), the Cold War (origins, Korea, Cuba, Vietnam), decolonisation, European integration, détente of ‘70s, the Reagan era, the fall of the Berlin Wall and the implosion of the USSR, the post-Cold War period (Gulf War, the Balkan wars, Somalia, Ruanda, Kosovo), 9/11, Afghanistan, and American unilateralism (including the Iraq war). Vraagstukken van de internationale politiek Dit opleidingsonderdeel biedt een verdieping in uitgekozen vraagstukken uit de internationale politiek, en wel aan de hand van een gedetailleerde lectuur van wetenschappelijke artikels. In het eerste deel behandelen we de vraag waarom democratieën geen oorlog voeren met elkaar. Hoewel deze empirische vaststelling vrijwel onomstreden is, is de theoretische verklaring van dit fenomeen voorwerp van een bijzonder rijke en veelzijdige wetenschappelijke discussie. Daarenboven is het antwoord op de vraag van groot belang bij het uitstippelen van de buitenlandse politiek in democratische staten. We lezen enkele belangrijke bijdragen op dit gebied en trachten te evalueren wat we (kunnen) weten over deze vraag. In het tweede deel van de cursus gaan we in op de theorieën van internationale regimes. De vragen die hier aan bod komen zijn o.a.: Waarom werken staten samen? Waarom bestaat er zoveel variatie in de institutionele vorm van samenwerking? Wie verbindt verschillende ‘issues’ in internationale onderhandelingen? Hebben globale problemen ook globale oplossingen nodig? We kijken naar toepassingen op het gebied van de internationale handel en de milieu-politiek.

30 | Opleidingsonderdelen bachelor derde jaar

Sociale en politieke filosofie De cursus bestaat uit 2 delen. Om de sociale filosofie als kritische, normatieve theorie van het goede samenleven te bepalen worden klassieke sociaalfilosofische themata als Verlichting, ideologie en utopie behandeld. Vanuit een wezenlijk inzicht in de oorspronkelijke socialiteit van de mens, wordt verder beargumenteerd dat de fundamentele sociale deugd, wederzijdse erkenning, enkel in een politieke samenleving kan worden gerealiseerd. Onderzocht worden dan de fundering (sociale contracttheorie), de norm (rechtvaardigheid en mensenrechten) en de grens (geweld) van het politieke. In het tweede deel van de cursus is de kwestie van de rechtvaardigheid expliciet aan de orde. Hier wordt de hedendaagse discussie behandeld. De volgende posities komen aan bod en worden met elkaar geconfronteerd: utilitarisme, J. Rawls, libertarisme, neo-marxisme en communitarisme.

KEUZEvakken In het bachelorprogramma is er ruimte voor persoonlijke profilering. Studenten kiezen voor 15 studiepunten in de bachelor derde jaar keuzevakken uit een ruim aanbod binnen en buiten de faculteit. Een lijst met aanbevolen opleidingsonderdelen wordt bij het begin van het academiejaar bekend gemaakt.

Masters | 31

Masters Wie het diploma ‘Bachelor in de Politieke Wetenschappen’ behaald heeft, kan automatisch doorstromen naar één van de twee masteropleidingen verzorgd door het departement Politieke Wetenschappen: master Politieke Communicatie en master Vergelijkende en Europese Politiek. Daarnaast wordt tevens een master-na-master Internationale Betrekkingen en Diplomatie aangeboden. De master Politieke Communicatie focust op de relatie tussen media en politiek: je bestudeert de wederzijdse beïnvloeding tussen beide maatschappelijke actoren, de beeldvorming van politiek in de media en de implicaties hiervan. Deze opleiding is uniek in Vlaanderen. De master Vergelijkende en Europese Politiek is opgebouwd rond twee disciplines van de Politieke Wetenschappen: vergelijkende politiek en Europese Unie studies. Deze master biedt een analyse van binnenlandse en Europese politieke processen zoals beleidsvorming, besluitvorming en belangenverdediging. De opleiding kijkt daarnaast ook achter de schermen en besteedt aandacht aan onderhandelen, debatteren en rapporteren over politieke problemen binnen landen en binnen de Europese Unie. Centraal staan basisvakken over politieke instellingen en Europese integratie, aangevuld met de mogelijkheid om zich verder te verdiepen in één van beide aspecten. Als je kiest voor de master-na-master Internationale Betrekkingen en Diplomatie, specialiseer je je in beleidsvorming op internationaal niveau en krijg je een gespecialiseerde opleiding in de betrekkingen tussen de staten enerzijds en de Europese integratie anderzijds. Het diploma ‘Bachelor in de Politieke Wetenschappen’ geeft verder toegang tot alle initiële masters die door de faculteit aangeboden worden.

34 | Onderwijs en examens

Onderwijs en examens Het academiejaar is opgedeeld in zes opeenvolgende periodes: het eerste semester, de semestervakantie, het tweede semester, de zomervakantie, de tweede examenzittijd en een les- en examenvrije periode. Wat het eerste semester betreft, leg je in januari examens af voor ongeveer de helft van het jaarprogramma, in juni voor de overige opleidingsonderdelen van de eerste examenzittijd. Voor wie niet al zijn credits heeft verworven na de eerste examenzittijd, wordt in september de tweede examenzittijd ingericht. Door de flexibilisering in het hoger onderwijs bestaan er geen “studiejaren” meer. Wel worden nog modeltrajecten vastgesteld. Als je voor een voltijds modeltraject kiest, bestaat de mogelijkheid om een bacheloropleiding (180 sp.) in drie jaar tijd af te ronden: 60 studiepunten per jaar. De voorwaarde is wel dat je slaagt voor alle opleidingsonderdelen van je studieprogramma en dus minstens 10 op 20 behaalt. Op die manier verwerf je een creditbewijs dat overeenkomt met het aantal studiepunten van het desbetreffende opleidingsonderdeel. Indien je niet alle creditbewijzen van je studieprogramma verwerft, kan je toch verder met je studie. De faculteit moet dan je programma - een geïndividualiseerd traject of GT - goedkeuren. Omdat de studieprogramma’s volgens een logische volgorde werden ingebouwd, zijn er voorwaarden vastgelegd om welbepaalde opleidingsonderdelen al te mogen volgen. Dit noemt men volgtijdelijkheid. Je slaagt voor een opleiding als je creditbewijzen haalt voor alle opleidingsonderdelen van de opleiding. Dankzij de nieuwe bachelor- en masterstructuur en het flexibiliseringssysteem heb je meer keuzemogelijkheden gekregen om je studieprogramma in te vullen. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden. Het is echter belangrijk voldoende vooruitgang te boeken in je studietraject en in een redelijke tijd je diploma te behalen. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangbewaking en -begeleiding opgezet; de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van het goedgekeurde studieprogramma van het academiejaar hebt behaald! Het volledige onderwijs- en examenreglement vind je terug op www.ua.ac.be/OER.

Onderwijs en examens | 35

Leerkrediet Vanaf het academiejaar 2008-2009 is het “leerkrediet” in voege getreden. De overheid wil je zo stimuleren in het maken van een doordachte studiekeuze. Hoe werkt het leerkrediet? Het leerkrediet werkt eveneens met studiepunten. Elke student krijgt 140 studiepunten bij zijn eerste inschrijving in het Vlaams hoger onderwijs. Voor elk opleidingsonderdeel waarvoor je inschrijft wordt het leerkrediet verminderd met de overeenkomstige studiepunten. Enkel wanneer je slaagt voor dat opleidingsonderdeel, komen die studiepunten er terug bij. Voor wie? Het leerkrediet is van toepassing op alle studenten die zich inschrijvingen met een diplomacontract voor een initiële opleiding (de bachelors en de masters) en voor alle inschrijvingen met een creditcontract. Verkeerde keuze gemaakt? Indien je voor de eerste keer in het hoger onderwijs in Vlaanderen voor een bacheloropleiding bent ingeschreven en je van opleiding wenst te veranderen, voorzien de overheid en de instelling maatregelen om het verlies van leerkrediet te beperken. Deze zijn afhankelijk van bepaalde data betreffende de uit- en inschrijving. Informeer je tijdig bij je instelling.

Sinds 2006 is de faculteit PSW gehuisvest in de Sint-Jacobstraat in het centrum van Antwerpen.

36 | Onderwijs en examens

Bonus van 60 studiepunten De overgang van secundair naar hoger onderwijs loopt niet altijd even vlot. Daarom heeft de overheid een maatregel ingebouwd om hieraan tegemoet komen. Zo krijg je de eerste 60 studiepunten die je verwerft dubbel terug. Opleiding afgewerkt? Na het behalen van je bachelordiploma, behoud je je leerkrediet. Als je een masterdiploma behaalt, wordt het startkapitaal van 140 studiepunten van je saldo afgetrokken. Als je studietraject perfect is verlopen, heb je dan nog 60 studiepunten over. Onvoldoende leerkrediet Als je geen of een negatief leerkrediet hebt, mag de instelling voor hoger onderwijs je inschrijving weigeren. Als je onvoldoende studiepunten hebt voor de opleiding of het programma waarvoor je wilt inschrijven, kan de instelling extra studiegeld vragen voor de studiepunten die je tekort komt of je inschrijving beperken tot het aantal studiepunten waarover je nog beschikt. Aan de Universiteit Antwerpen wordt géén verhoogd inschrijvingsgeld gevraagd. Je hebt wel van de betrokken faculteit de toelating tot inschrijven nodig en deze zal in de meeste gevallen je studieprogramma beperken. Het aantal studiepunten dat je opneemt door je inschrijving in opleidingsonderdelen en het aantal studiepunten waarvoor je credits behaalt via de examens is dus belangrijk! Het is een maatstaf voor studiesucces en studievoortgang en kan gevolgen hebben voor jouw recht op verder studeren en jouw sociaal statuut als student! Daarom is het belangrijk om doordacht te kiezen, je in te zetten voor je studie en ook administratief tijdig met alles in orde te zijn! Meer info: www.ua.ac.be/studiepunten

Onderwijs en examens | 37

Ombudspersoon Wanneer je bv. een conflict hebt met je docent kan je een beroep doen op een ombudspersoon die bemiddelt inzake onderwijs- en examenproblemen. Zo kan je tijdens de examens met problemen (examenregeling, uitstel van examen, onderbreking of definitief stopzetten van examens, …) terecht bij de ombudspersoon van je opleiding. De ombudspersoon zorgt ervoor dat het examenreglement correct wordt opgevolgd. De ombudspersoon is ook aanwezig bij de deliberatie en kan, op basis van verzachtende omstandigheden zoals ziekte of ongeval, je “zaak” bepleiten. Je kan steeds de gegevens van jouw ombudspersoon terugvinden op Blackboard van de Universiteit Antwerpen. De volledige takenlijst van de ombudspersoon kan je nakijken in het onderwijs- en examenreglement van de Universiteit Antwerpen. Internationaal De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan de Europese uitwisselingsprogramma’s zoals ERASMUS. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester aan een buitenlandse universiteit. In het kader van het ERASMUS-programma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in West- en Centraal Europa. Maar de Universiteit Antwerpen kijkt verder dan Europa. Op bilaterale basis (buiten het kader van ERASMUS) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma’s uitgewerkt. In het kader van Internationale Ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen. Meer info: www.ua.ac.be/dis (Dienst Internationale Samenwerking).

38 | Studiebegeleiding

Studieadvies en studentenbegeleiding De Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding helpt je vanaf het moment dat je voor het eerst inschrijft tot aan het moment waarop je je diploma ontvangt. Voor volgende zaken kan je bij ons terecht: Informatie en advies over studeren in het hoger onderwijs Dit kan handelen over studierichtingen binnen en buiten de Universiteit Antwerpen, maar ook over het leerkrediet, het onderwijs- en examenreglement, enz. Begeleiding bij het maken van je studiekeuze en bij twijfels over je studierichting Weten wat je wilt, is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Samen met een studentenbegeleider kan je aan de hand van gesprekken en oefeningen meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten, interesses en de studierichtingen die daarbij passen, al dan niet in het kader van heroriëntering. Begeleiding omtrent studievaardigheden, studieplanning en uitstelgedrag Een studentenbegeleider kan je studievaardigheden helpen aanscherpen (hoe verwerk je grote hoeveelheden leerstof, hoe maak je een schema, hoe maak je goede nota’s) en je helpen bij het maken van realistische planningen en oefeningen om je uitstelgedrag tegen te gaan. Psychologische begeleiding en psychotherapie Wanneer je geconfronteerd wordt met persoonlijke problemen die je studies belemmeren (faalangst, rouwverwerking, relatieproblemen, …), kan je terecht bij een studentenbegeleider die samen met jou nagaat welke hulp je het best kan gebruiken. Dit kan gaan over een kortere begeleiding, het volgen van een training, het volgen van een langdurige psychotherapie of een gepaste doorverwijzing. Alles gebeurt steeds op vrijwillige basis. Begeleiding van studenten met een functiebeperking, topsport of kunstbeoefening Als student met een functiebeperking (fysische handicap of chronische ziekte, leerprobleem, concentratieprobleem, stoornis binnen het autismespectrum of psychisch probleem ...), sport- of kunstbeoefening kan je bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. Hiervoor is een attest vereist. Meer info op: www.ua.ac.be/bijzonderefaciliteiten of in de folder ‘Studeren met een functiebeperking, topsport- of kunstbeoefening’.

Studiebegeleiding | 39

Afstudeerbegeleiding en beroepskeuze Tot slot kan je bij ons terecht voor hulp bij je zoektocht naar jobs passend bij je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses, voor informatie over verdere studies na het behalen van een diploma, sollicitatietips, enz. Het aanbod aan individuele, groepsgerichte en digitale begeleiding wordt aan het begin van elk semester bekend gemaakt in alle publicaties voor studenten. Kijk ook zeker op ww.ua.ac.be/studentenbegeleiding. Studietrajectbegeleider Voor specifieke vragen over je individuele programma, vrijstellingen e.d. kan je terecht bij de studietrajectbegeleider van je faculteit: www.ua.ac.be/contactpersonen_slb of bij de facultaire website. Vakspecifieke begeleiding Met vragen of problemen over één van je cursussen kan je terecht bij de prof die deze cursus doceert of bij zijn/haar assistent(e). Gewoon langslopen of een e-mail sturen: je wordt zeker snel geholpen. Voor bepaalde vakken worden extra groepssessies georganiseerd om de theorie uit de hoorcolleges cerder toe te lichten en in oefeningen toe te passen. Bij deze sessies is vooral de wisselwerking tussen studenten en begeleider belangrijk. Je kan hulp vragen waar je vastloopt, knelpunten van de cursus bespreken en nuttige tips over het verwerken van de leerstof vragen. De masteropleiding biedt de mogelijkheid je voor te bereiden op een werksector naar keuze. Taalbegeleiding: monitoraat op maat - Academisch Nederlands Bij het ‘Monitoraat op maat’ kan je terecht voor gratis taalondersteuning Academisch Nederlands. Tijdens individuele sessies helpt één van de taaldocenten je met je taalvragen. Voor studenten met dezelfde taalbehoeften rond een specifiek thema van Academisch Nederlands er contactmomenten in kleine groep georganiseerd. Eigen werkstukken en studiemateriaal kunnen dan besproken worden. Meer info: www.ua.ac.be/monitoraatopmaat

40 | Je kansen op de arbeidsmarkt na Politieke Wetenschappen

Je potentieel arbeidsdomein is heel breed Je potentieel arbeidsterrein als afgestudeerde Politieke Wetenschappen is zeer breed, evenals de waaier van functies waarin je tewerkgesteld kan worden. Vroeger vormde de overheid het meest voor de hand liggende werkterrein voor afgestudeerden uit de faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen. Tegenwoordig is de tewerkstelling echter evenredig verdeeld over de privé- en de openbare sector. Aan deze opleiding is geen duidelijk uitgetekend beroepsbeeld verbonden zoals dit wel het geval is met sommige andere studierichtingen. Daardoor kan en moet je als student tijdens je studies zelf accenten leggen. Uit een recente enquête bij afgestudeerden blijkt dat ongeveer 1/4de van de afgestudeerden tewerkgesteld is in de openbare of de door de overheid gefinancierde sector. Meer dan de helft werkt in de privé-sector. Deze sector omvat zowel de industriële sector als de dienstensector (handel, bank- en verzekeringswezen). Afgestudeerden in de Politieke Wetenschappen komen in aanmerking voor alle functies waarvoor een universitair niveau vereist wordt: administratieve en beheersfuncties zoals personeelsdiensten, secretariaatsfuncties, publicrelations, marketingbureaus enz. Hun talenkennis speelt hierbij uiteraard een belangrijke rol. Ook een loopbaan in de media, de culturele sector en

Je kansen op de arbeidsmarkt na Politieke Wetenschappen | 41

communicatieve functies in ruime zin behoren tot de mogelijkheden. Andere afgestudeerden Politieke en Sociale Wetenschappen werken als zelfstandige of oefenen een functie uit in het middenkader. Als Master in de Politieke Wetenschappen kan je als ambtenaar tewerkgesteld worden in plaatselijke administraties, gemeenten, provincies, intercommunales, bij de Vlaamse en federale overheid, in internationale organisaties en in de diplomatie. De federale overheidsdiensten werven aan op basis van vergelijkende examens. Deze worden georganiseerd door Selor. Prognoses qua tewerkstelling zijn moeilijk te maken. Wel kan in het algemeen gesteld worden dat het enkele jaren duurt vooraleer studenten de aangepaste betrekking gevonden hebben, wat ook voor andere studierichtingen het geval is. Omdat je meestal omwille van het academisch vormingsniveau aangeworven wordt, treed je in concurrentie met afgestudeerden uit andere menswetenschappen (Rechten, Economie, Psychologie, Communicatiewetenschappen, enz.). Uit enquêtes blijkt eveneens dat de overige afgestudeerden tewerkgesteld zijn in het onderwijs in de ruime zin. 15% is tewerkgesteld in het secundair onderwijs, het hoger onderwijs, aan de universiteit of in het wetenschappelijk onderzoek.

42 | Voortstuderen na Politieke Wetenschappen

Specifieke lerarenopleiding: www.ua.ac.be/IOIW Je kan de lerarenopleiding volgen na je masteropleiding. De opleiding beperkt zich niet tot de vorming van studenten die willen gaan lesgeven. De voortdurende veranderingen in het sociale en economische leven hebben het fenomeen van de buitenschoolse vorming en opleiding – onder meer in de bedrijven zelf – in belang doen toenemen. Daarom wil de specifieke lerarenopleiding niet alleen in een vorming van toekomstige leraars voorzien, maar ook een algemene ‘vorming voor vormers’ aanbieden. Master-na-masteropleidingen Op de webstek van de Universiteit Antwerpen kan je steeds een actueel overzicht vinden op www.ua.ac.be/studiekiezer.

Twee alumni aan het woord | 43

Alumni Kristof Calvo en Seppe De Blust: twee twintigers over politiek 23 zijn ze, en net afgestudeerd. Toch zijn ze politiek geëngageerd. Seppe De Blust is het jongste Antwerpse gemeenteraadslid en combineert dat met een job aan onze universiteit. Kristof Calvo is in de Kamer wellicht het jongste parlementslid ooit. Kristof Calvo (links op foto): “De opleiding Politieke en Sociale Wetenschappen is een goede, algemeen vormende opleiding die je een kijk op de samenleving geeft.” “Politiek is voor mij nooit een doel op zich geweest. Het is een instrument om je visie in de praktijk te brengen, om de samenleving groener en socialer te maken.” Seppe De Blust (rechts op foto): “Voor mij is het vooral belangrijk dat ik met de stedelijke problematiek bezig kan zijn. Dat is belangrijker dan hoe ik dat doe. In een wetenschappelijke omgeving of in de politiek.” Afgestudeerd: Kristof Calvo: Politieke Wetenschappen, 2009 Seppe De Blust: Sociologie, 2009

Foto: Vincent Jauniaux

44 | Hoe bereik je makkelijk de campussen?

Wegbeschrijving naar de vier campussen Op www.ua.ac.be/route kan je de wegbeschrijving naar de verschillende campussen terugvinden. De vier campussen zijn campus Drie Eiken, Stadscampus, campus Groenenborger en campus Middelheim. Met de fiets De campussen zijn gemakkelijk te bereiken met de fiets! Meer en meer studenten kiezen voor dit transportmiddel. Je kan je op deze manier immers snel verplaatsen. Op elke campus staan verschillende fietsparkings ter beschikking van de studenten. Met de bus of de tram De Lijn info: 070 220 200 Voor alle informatie over reiswegen, dienstregelingen, verloren voorwerpen en algemene inlichtingen: op weekdagen van 7 tot 19 uur, za-, zo- en feestdagen van 10 tot 18 uur. Je kan ook terecht in één van de Lijnwinkels om een dienstregelingsboekje te kopen. Die bieden een overzicht van alle bus- en/of tramlijnen in een streek. Op veel bussen en trams vind je een folder met de dienstregeling van de lijn waarop je rijdt. Natuurlijk kan je ook steeds één van de chauffeurs aanspreken of surfen naar www.delijn.be. De website van De Lijn beschikt ook over een routeplanner die voor jou de reis van deur tot deur met bus, tram en/of trein uitstippelt. Dienst Abonnementen van De Lijn Antwerpen Grotehondstraat 58, 2018 Antwerpen, T +32 3 218 14 11 (op weekdagen van 8.30 tot 16 uur), [email protected] Met de trein Voor alle informatie over reiswegen, dienstregelingen, vertrek- en aankomst‑ tijden kan je terecht op de website van de NMBS, www.b-rail.be. Met de auto Alle campussen beschikken over ruime parkings, behalve de Stadscampus. Wens je toch in de buurt van de Stadscampus te parkeren, volg dan best de blauwe parkeerroute “Meir Universiteit”. Parkeren in Antwerpen is echter niet gratis! Meer info kan je terugvinden op www.parkereninantwerpen.be

Plattegrond van de Stadscampus | 45

Hoofdadres Stadscampus Prinsstraat 13 - 2000 Antwerpen

46 | Bijkomende informatie

Bijkomende informatie | 46

Provinciale informatiedagen Medewerkers van de Universiteit Antwerpen nemen jaarlijks deel aan de netoverschrijdende studie-infobeurzen (Sidin’s). Deze worden per provincie georganiseerd op initiatief van het Ministerie van Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap en de Centra voor Leerlingenbegeleiding. Infomomenten voor toekomstige studenten Open lesdagen Tijdens de Krokusvakantie organiseert de Universiteit Antwerpen open lesdagen. Bij de open lesdagen kan je twee soorten van lessen volgen, namelijk meelooplessen en proeflessen. Meer info en inschrijven via www.ua.ac.be/openlesdagen. Infodagen Elk jaar organiseert de Universiteit Antwerpen infodagen. Deze hebben plaats in maart en april. Naast een algemene en een specifiek studiegerichte infosessie kan je aan de infostanden verschillende cursussen inkijken en brochures verkrijgen. Je krijgt de gelegenheid tot vragen stellen en desgewenst tot een persoonlijk gesprek. Vooraf inschrijven is niet nodig. De data en meer info vind je op www.ua.ac.be/infodagen. Infomarkt Twijfel je nog over je studiekeuze? Wil je nog graag een bevestiging van je keuze? Dan kan je terecht op de infomarkt in september. Vooraf inschrijven is niet nodig. De datum en meer info vind je op www.ua.ac.be/infodagen. Brochures over andere opleidingen Andere publicaties in deze reeks (alfabetisch gerangschikt): Biochemie en Biotechnologie, Bio-ingenieurswetenschappen, Biologie, Biomedische Wetenschappen, Chemie, Diergeneeskunde, Farmaceutische Wetenschappen, Fysica, Geneeskunde, Geschiedenis, Handelsingenieur, Handelsingenieur in de Beleidsinformatica, Informatica, Politieke Wetenschappen, Rechten, Sociaaleconomische Wetenschappen, Sociologie, Taal- en Letterkunde, TEW: Bedrijfskunde, TEW: Economisch Beleid, Wijsbegeerte, Wiskunde. Wil je meer informatie dan kan je een brochure van één van deze opleidingen aanvragen via via www.ua.ac.be/brochures of bij het Studenten Informatie Punt (STIP).

Bijkomende informati e | 47

Studenten Informatie Punt (STIP) Stadscampus Grote Kauwenberg 2 Gebouw E (Agora) 2000 Antwerpen T +32 3 265 48 72 [email protected] Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen Stadscampus Onderwijsadministratie Sint-Jacobstraat 2 Gebouw M (Meerminne) 2000 Antwerpen T +32 3 265 52 71 [email protected]

www.ua.ac.be/studiekiezer www.ua.ac.be/psw

48 | Notities

Politieke Wetenschappen. bacheloropleiding

Recommend Documents