Politiek op het VMBO: Leerlingen activeren
1
Inhoud workshop
11 werkvormen over politiek voor het vmbo.
Na afloop krijgt u een reader met daarin de werkvormen.
2
1. Zoekplaat grondrechten Leerdoel: Leerlingen leren een aantal grondrechten uit de grondwet. Werkvorm: In een zoekplaat staan 13 grondwetsartikelen verbeeld. Hoeveel kunnen uw leerlingen er vinden? Waarom werkt het? • •
Beeldend overzicht. Goede herhalingsoefening.
3
29-3-2013
4
2. Democratie of dictatuur Leerdoel: Leerlingen leren wat de kenmerken van een democratie en van een dictatuur zijn. Werkvorm: Invulblad Waarom werkt het? •
Eenvoudige concrete voorbeelden.
5
Democratie of dictatuur? Democratie
Dictatuur
1) MACHT
Macht bij het volk
Macht bij één persoon
2) VERKIEZINGEN
Vrije verkiezingen
Geen verkiezingen of oneerlijke verkiezingen
3) RECHTSPRAAK
Recht op een eerlijk proces
Je kunt zomaar in de gevangenis gegooid worden
4) MENINGSUITING
Vrijheid van meningsuiting; kranten mogen schrijven wat ze willen
Je moet uitkijken met wat je zegt; kranten worden gecontroleerd door de overheid
5) OVERHEID
De overheid moet zich ook aan regels houden
De overheid mag alles
6
3. Een politieke partij oprichten Leerdoel: Leerlingen denken na over wat zij belangrijk vinden. Daarmee komen zij spelenderwijs in aanraking met de kernwaarden van onze rechtsstaat. Werkvorm: In groepjes een partij oprichten, leerlingen kiezen uit bestaande standpunten. Waarom werkt het? • • •
Leerlingen gaan zelf aan de slag Stellingen en standpunten liggen dicht bij de leefwereld van leerlingen. Leerlingen mogen hun eigen mening vormen. 7
4. Politieke Bingo Leerdoel: Leerlingen leren en herhalen opgedane kennis. Werkvorm: Kennistest in de vorm van een bingo. Waarom werkt het? • • •
Wedstrijdelement Herhalen = onthouden Iedereen maakt kans
8
Antwoordkaarten staan op website:
9
BINNENHOF BINGO
VRAAG
Wie is Mark Rutte?
BINNENHOF BINGO
VRAAG
Hoe noemen we de Eerste en Tweede Kamer samen?
BINNENHOF BINGO
VRAAG
Hoeveel partijen zitten er in de Tweede Kamer?
BINNENHOF BINGO
VRAAG
Hoeveel partijen vormen nu samen de regering?
BINNENHOF BINGO
VRAAG
Om de hoeveel jaar zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer als het kabinet tussendoor niet valt?
BINNENHOF BINGO
VRAAG
Hoeveel mensen zitten er in de Tweede Kamer?
BINNENHOF BINGO
VRAAG
De ministers en staatssecretarissen vormen samen…
BINNENHOF BINGO
VRAAG
Hoe oud moet je zijn om te mogen stemmen?
BINNENHOF BINGO
VRAAG
Een minister werkt op een ministerie. Op een ministerie werken ook heel veel….
BINNENHOF BINGO
VRAAG
Wie is het staatshoofd van Nederland?
BINNENHOF BINGO
VRAAG
In welk document staan alle afspraken tussen coalitiepartijen?
BINNENHOF BINGO
VRAAG
Een groep mensen in de Tweede Kamer van dezelfde politieke partij heet ook wel …
BINNENHOF BINGO
VRAAG
In welke zaal wordt de Troonrede voorgelezen?
BINNENHOF BINGO
VRAAG
Dit is een van de taken van de Tweede Kamer
5. De lijn van links naar rechts Leerdoel: • Leerlingen leren wat de begrippen links en rechts inhouden. • Leerlingen vormen hun eigen mening. • Leerlingen krijgen inzicht in verschillende visies op sociaaleconomisch beleid. Werkvorm: Onderwijsleergesprek Waarom werkt het? •
Er wordt ingespeeld op de mening van de leerlingen.
24
Voorbeeldstelling
De belastingen in Nederland zijn veel te hoog.
25
6. Van wetsvoorstel tot wet Leerdoel: Leerlingen leren hoe in Nederland een wet wordt gemaakt. Leerlingen leren dat het parlement beslist over nieuwe wetten. Werkvorm: Werkblad met pictogrammen, stappen op de juiste volgorde zetten. Waarom werkt het? • •
Pictogrammen Toegankelijk voorbeeld
26
De weg van een wetsvoorstel
27
7. Hoe oefen ik invloed uit Leerdoel: Leerlingen worden zich bewust van de mogelijkheden die zij hebben om zelf invloed uit te oefenen op politieke besluitvorming. Werkvorm: Leerlingen lopen naar het antwoord van hun keuze. Waarom werkt het? • •
Leerlingen kunnen actief meedoen door te lopen. Voorbeelden die dicht bij de leerling liggen.
28
De gemeente heeft de nachtbussen die in het weekend naar het uitgaanscentrum rijden afgeschaft.
Je bent het er niet mee eens dat je door de 1040 urennorm soms langer op school wordt gehouden zonder dat je les hebt
8. Protesteren kun je leren Leerdoel: Leerlingen realiseren zich dat ze zelf invloed kunnen uitoefenen. Leerlingen leren dat het belangrijk is om medestanders te verzamelen als je invloed wilt uitoefenen. Werkvorm: Leerlingen bedenken een protestactie of een burgerinitiatief.
Waarom werkt het? • •
Ervaren Dicht bij eigen leefwereld 31
8. Protesteren kun je leren - Voorbeeld
3. Aandacht! Wat gaan jullie doen, zodat jullie 40.000 handtekeningen kunnen verzamelen? Bedenk hoe jullie zoveel mogelijk aandacht kunnen krijgen voor jullie actie: ………………………………………… ………………………………………… …………………………………………
32
9. Naar het stembureau Leerdoel: Leerlingen oefenen de stemprocedure. Werkvorm: Stappen op volgorde leggen en stemmen oefenen. Waarom werkt het? • • •
Beeldmateriaal Oefenen Zo realistisch mogelijk.
33
9. Naar het stembureau
www.scholierenverkiezingen.nl/leraren 34
10. Over de lijn Leerdoel: Leerlingen denken op een speelse manier na over hun politieke mening en zien welke partijen bij hun voorkeur past. Werkvorm: Stemmen met je voeten. Waarom werkt het? • • •
Eigen mening Actief Vergelijken
35
Vlees moet duurder worden, door een hogere belasting
EENS
ONEENS
11. petje op – petje af Leerdoel: Leerlingen leren op een speelse manier de betekenis van veelgehoorde politieke begrippen. Werkvorm: Quiz, variant op petje op – petje af Waarom werkt het? • • •
Grappig Wedstrijdelement Actief
37
Ter afsluiting: een docentenversie!
Wat gaan we doen? 1. 2. 3. 4.
Alle docenten gaan staan Het petje in de hand Er volgen een paar pittige vragen Petje op of petje af?
38
POLITIEKE TAALQUIZ
PETJE OP - PETJE AF
Wat is het H-woord? Petje op: Hypotheekrenteaftrek Petje af: Hervormingen
PETJE OP - PETJE AF
Wie deden de uitspraken: 'doe eens normaal.’ ‘Nee, doe zelf eens normaal' Petje op: Wilders en Rutte Petje af: Wilders en Halsema
PETJE OP - PETJE AF
Wat is een constituerend beraad? Petje op: Eerste vergadering van een nieuw kabinet Petje af: Vergadering over een grondwetswijziging
PETJE OP - PETJE AF
4) Wat is een interpellatie? Petje op: Ingelast debat Petje af: Vraag of korte opmerking in een debat
PETJE OP - PETJE AF
5) Wie zijn het Presidium van de Tweede Kamer? Petje op: De Kamervoorzitter en de fractievoorzitters Petje af: De Kamervoorzitter en de ondervoorzitters
PETJE OP - PETJE AF
6) Wie deed de uitspraak ‘Nu doet u het weer!’ tijdens een van de lijsttrekkersdebatten van 2012: Petje op: Diederik Samsom Petje af: Geert Wilders
PETJE OP - PETJE AF
7) Sinds wanneer wordt de titel minister-president gebruikt? Petje op: Sinds 1945 Petje af: Sinds 1918
PETJE OP - PETJE AF
8) Wat betekent amoveren? Petje op: Iemand uit zijn functie zetten Petje af: Iets van de agenda halen
PETJE OP - PETJE AF
9) Wie deed de volgende uitspraak: ’gaat u allen rustig slapen’ Petje op: Hendrik Colijn Petje af: Willem Drees
PETJE OP - PETJE AF
10) Wat betekent het woord quorum? Petje op: Het minimum aantal Kamerleden dat aanwezig moet zijn om een stemprocedure geldig te laten zijn. Petje af: Alle fractievoorzitters van de Tweede Kamer.
PETJE OP - PETJE AF
11) Wie deed de volgende uitspraak: “Sinterklaas bestaat en hij zit daar” Petje op: Hans Wiegel (over Joop den Uijl) Petje af: Geert Wilders (over Job Cohen)
PETJE OP - PETJE AF
12) Wie deed de volgende uitspraak tegen de Kamervoorzitter: ’Effe dimmen’ Petje op: Boer Koekoek, toen de Kamervoorzitter hem het woord ontnam om te spreken over de melkquota. Petje af: Jan Marijnissen, toen hij van de Kamervoorzitter vanwege tijdgebrek slechts kort mocht interrumperen.
PETJE OP - PETJE AF
13) Wie deed de volgende uitspraak: "De Kunst is geen regeringszaak, in zoverre de Regering geen oordeel, noch enig gezag heeft op het gebied der kunst" Petje op: (Charles) Ruijs de Beerenbrouck Petje af: Thorbecke
PETJE OP - PETJE AF
14) Schattingsvraag: Hoeveel minister-presidenten heeft Nederland gehad sinds de Tweede Wereldoorlog?
PETJE OP - PETJE AF
15) Schattingsvraag: Jaarlijks reikt de NJR de 'Zwetsprijs' voor het meest wartaal sprekende kamerlid en de 'Klaretaalprijs' voor het duidelijkst sprekende Kamerlid uit. Noem zoveel mogelijk winnaars van de Klaretaalprijs tussen 2002 en nu.
Dank voor jullie aandacht!
55
