Plan specifieke schakelklassen basisonderwijs 2011
NHOUD
1. Doelstelling en uitgangspunten 1.1 Doelstelling 1.2 Uitgangspunten 2. Doelgroep 3. Inrichting en uitvoering 4. Locaties 5. Selectie 6. Vervoer 7. Bekostiging 8. Monitoring en toetsing 9. Ouderbetrokkenheid
3 3 4 4 4 5 5 5 5 6
2
1. Doelstelling en uitgangspunten 1.1
Doelstelling
Schakelklassen zijn onderwijsgroepen voor leerlingen binnen het basisonderwijs met een grote achterstand in de beheersing van de Nederlandse taal. In de schakelklas krijgen leerlingen een periode intensief onderwijs gericht op het wegwerken van de taalachterstand. Het is de bedoeling dat zij na deze periode voldoende bijgespijkerd zijn om op hun eigen niveau te kunnen deelnemen aan het reguliere basisonderwijs, dit overeenkomstig hun specifieke leercapaciteiten. Deze aanpak dient voldoende kans te bieden om extra onderwijstijd en begeleiding met een geconcentreerd aanbod voor taal aan een selecte groep leerlingen te realiseren. Gestreefd wordt om de taalvaardigheid van de leerlingen zodanig te verbeteren dat zij na deze periode succesvoller kunnen overstappen naar het volgend leerjaar. Binnen het basisonderwijs dienen de specifieke schakelklassen dus een daadwerkelijke schakelfunctie te hebben. Onderwijsinhoudelijk en didactisch dienen de activiteiten gekoppeld te zijn met de overige taalactiviteiten binnen het onderwijs. Essentieel is een goede aansluiting op het onderwijs dat de leerling volgt na een periode functioneren binnen een schakelklas. In onze gemeente is er met het onderwijs voor gekozen om de specifieke groepen, zijnde de groepen voor kinderen die de Nederlands taal niet of nauwelijks beheersen te faciliteren vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid en financiering.
1.2
Uitgangspunten
De uitgangspunten van de schoolbesturen bij de planvorming van de inrichting van de schakelklassen zijn de volgende: Er is sprake van een uniforme regeling voor de basisscholen in de gemeente Sittard-Geleen. De leerlingen, die op deze voorziening zijn aangewezen, worden zo beperkt mogelijk geïsoleerd in hun directe woon- en leefomgeving. De binding van de leerling met zijn/haar moederschool en stamgroep speelt een belangrijke rol. De expertise vanuit het verleden mag niet verloren gaan. Het aantal kinderen in een schakelklas bedraagt per groep minimaal 9 en maximaal 15. Er wordt gewerkt vanuit het principe van de integratievariant, waarbij het dus mogelijk is dat kinderen van andere scholen, waar geen specifieke schakelklas is ingericht, kunnen deelnemen aan de dichtstbijzijnde voorziening. Een minimaal deel van het budget wordt hierbij besteed aan randvoorwaarden (zoals vervoer). De aanpak moet totaal geïntegreerd worden binnen de zorgstructuur van de scholen. Hierbij dient er gewerkt te worden vanuit een lange termijnvisie: een streven om de leerlingen die een schakelklas bezoeken ook na het schakelperiode intensiever te begeleiden door te werken aan de hand van een doorgaande ontwikkelings-/leerlijn per leerling.
3
2.
Doelgroep Tot de doelgroep van de specieke groepen behoren basisschoolleerlingen woonachtig in Sittard-Geleen, die de Nederlandse taal niet of nauwelijks beheersen en dus niet of nauwelijks aanspreekbaar zijn. Er wordt vanuit gegaan dat het leervermogen van de leerling zodanig is, dat deze na een periode van intensief taalonderwijs voldoende vorderingen heeft gemaakt, zodat hij in staat is het reguliere basisonderwijs op een bij het betreffend kind passend intellectueel niveau kan volgen.
3. Inrichting en uitvoering Na oriëntatie en overleg tussen de gemeente en de schoolbesturen is de keuze gemaakt voor de volgende 2 vormen van specifieke schakelklassen: - specifieke schakelklas voor 4- tot 6-jarigen - specifieke schakelklas voor 6- tot 13-jarigen Uitvoering Drie specifieke schakelklassen voor 4- tot 6-jarigen worden aangeboden in een deeltijdvariant van 2 hele dagen. De overige dagen volgt het kind onderwijs aan de school van inschrijving (de moederschool). De leerling blijft dus bij de moederschool ingeschreven omdat hij minder dan 50% van de onderwijstijd onderwijs volgt in de schakelklas. Hiervoor is mede gekozen vanwege het feit dat voor deze leeftijdscategorie en doelgroep ook de programma’s van de vroegschoolse educatie in kader van de VVE (voor- en vroegschoolse educatie) bestemd zijn. Eén specifieke schakelklas voor 6- tot 13-jarigen wordt in een voltijdvariant aangeboden. De leerlingen volgen gedurende een periode onderwijs in een aparte groep en worden ingeschreven op de school waar deze schakelklas functioneert. Voor de bekostiging betekent dit dat de gewichtengelden van de betreffende leerlingen rechtstreeks naar de basisschool gaan, die de verantwoording draagt voor deze specifieke schakelklas. In deze variant is gekozen voor cofinanciering, waarbij de school de gewichtengelden inbrengt en de gemeente het overig deel financiert. Het bereik is minimaal 9 kinderen gemiddeld en maximaal 15 kinderen per groep. 4. Locaties Locaties: -
-
Stadsdeel Sittard Basisschool Onder de Kastanje
Stadsdeel Geleen Basisschool de Drossaert
1 groep 4- tot 6-jarigen en 1 groep 6- tot13-jarigen
2 groepen 4- tot 6-jarigen
4
5. Selectie Het plaatsingsadvies vindt onder verantwoordelijkheid van de directeur van de basisschool waar het kind staat ingeschreven, plaats. Bij de selectie van de leerlingen die in aanmerking komen voor de specifieke schakelklas wordt er door eigen onderzoek gekeken naar de taalbeheersing (taalontwikkeling en taalbagage). Daarnaast moet er een beeld zijn dat de verwachting van de betreffende leerling weergeeft aangaande facetten gericht op motivatie, werkhouding en intelligentie. Potentiële SBO-leerlingen dienen buiten beschouwing te worden gelaten. Bij aanmelding voor plaatsing vormt het onderwijskundig rapport (de nulmeting) de basis voor het opstellen van een handelingsplan. Het aanmelden van kinderen die in aanmerking komen voor mogelijke plaatsing in een specifieke schakelklas gebeurt dus door de basisschool waar het kind staat ingeschreven. De ouder(s) / verzorger(s) moet/moeten schriftelijk toestemming geven. 6.
Vervoer Kinderen die op 3 kilometer of meer (loopafstand) van de schakelklas-locatie wonen, kunnen gebruik maken van een taxivoorziening. Deze voorziening geldt alleen voor kinderen woonachting in Sittard-Geleen. De gemeente regelt de gunning van het taxivervoer. De besturen zijn voor de directies van de scholen het aanspreekpunt voor het verloop van het vervoer.
7.
Bekostiging De gemeente Sittard-Geleen stelt voor de planperiode (het kalenderjaar 2011) een bedrag van € 152.000,- beschikbaar voor de bekostiging van deze specifieke schakelklasgroepen (zie bijgaande begroting).
8.
Monitoring/toetsing Groepen 4- tot 6-jarigen Het instroomniveau wordt bepaald door observaties van de groepsleerkrachten in de groepen1/2, aangevuld met observatiegegevens uit voorschoolse periode (indien aanwezig). Het uitstroomniveau wordt bepaald aan de hand van de afname van de toetsen Tijd, Ordenen en Ruimte van het CITO Peutervolgsysteem. De uitstroomnorm is CITO-B. De afname geschiedt op individuele basis in de maanden mei en november en wordt uitgevoerd door de leerkracht van de schakelklas. Groepen 6- tot 13-jarigen Als er sprake is van enige beheersing van de Nederlandse taal wordt het instroomniveau van de leerlingen bepaald door de afname van de TAK. Bij leerlingen die totaal geen Nederlandse taal beheersen is het eerste toetsmoment na enkele maanden onderwijs. Hiervoor worden toetsen gebruikt die gekoppeld zijn aan de taal- leesmethodiek. Als normeringstoets wordt naast de TAK ook de toets voor speciale leerlingen gebruikt.
5
De toetsing van het uitstroomniveau wordt uitgevoerd a.d.h.v. de TAK. Hierbij is de norm dat er een minimale groei waarneembaar moet zijn van 10 maanden onderwijs. Tevens worden facetten gemeten als sociaal welbevinden, niveau op het terrein van de overige culturele vaardigheden en de gedragscomponent. n.b.: Er wordt bij de inhoudelijke begeleiding en de bewaking van de kwaliteitszorg gebruik gemaakt van de richtlijnen van LOWAN (ondersteuning onderwijs nieuwkomers). Tellingen Driemaal per schooljaar worden de kengetallen geïnventariseerd aangaande het aantal kinderen dat de schakelklassen bezoekt, t.w. op: - 1 oktober - 1 januari en - 1 april Gegevens: - het aantal kinderen dat een specifieke schakelklas heeft bezocht met in- en uitstroomdatum en allochtoon of autochtoon - het taalniveau van kinderen bij instroom in de schakelklas - het taalniveau van kinderen bij uitstroom uit de schakelklas 9.
Ouderbetrokkenheid Ouderbetrokkenheid wordt vormgegeven door leerkrachten met 2-ledig doel: enerzijds betrekken van ouders bij leerproces kind en anderzijds informeren ouders (indien nodig) over inburgeringscursussen/cursussen Nederlands voor ouders met onvoldoende Nederlandse taalbeheersing. Gemeentelijk foldermateriaal hierover wordt verspreid onder de leerkrachten van de schakelklassen.
6
