Plaatsing & onderhoud

Plaatsing & onderhoud

Inhoud Nominale & fabricagematen terrastegels Nominale & fabricagematen terrastegels Garantievoorwaarden

2 2

Nominale maat

GARANTIES & KWALITEIT 3

40 x 40 x 4

Kera Linea; Pietra Linea; Granité; Sablé; Classic; Recta

PLAATSING 1 Algemene aandachtspunten

50 x 50 x 5

Sablé

5

60 x 30 x 4

Granité; Recta

59,7 x 29,7 x 3,8

2 Voorbereidende werken 2.1 Ondergrond en onderfundering A. Stabiele ondergrond B. Egale ondergrond C. Drainerende ondergrond 2.2 Boordplaten

6 6 6 6 6 7

3 Terrastegels 8 3.1 Op stabilisé, zand of split 8 3.2 Op tegeldragers 11 3.3 In wintertuinen of overdekte terrassen 12

2

4 Grootformaattegels 5 Sierbestrating 5.1 Fundering 5.2 Straatlaag 5.3 Plaatsing klinkers 5.4 Voegvulling en aantrillen

13

6 Zwembadboorden

17

7 Moodul 7.1 Muur 7.2 Keermuurtje 7.3 Trap

20 20 23 24

8 Tuinafwerking 8.1 Muurelementen 8.2 Palissades 8.3 Traptredes

25 25 26 26

9 Afvoergoten

27

ONDERHOUD 1 Algemene tips

29

14 14 15 15 16

2 Tegels 2.1 M-coat 2.2 Gestraald / Geslepen / Gebouchardeerd

29 29

3 Sierbestrating

31

30

Reeks

Fabricagemaat 39,7 x 39,7 x 3,8 49,6 x 49,6 x 5

60 x 40 x 4

Pietra Linea; Granité

59,7 x 39,7 x 3,8

60 x 60 x 4

Polyton

59,7 x 59,7 x 3,8

60 x 60 x 4

Manhattan; Kera Linea; Pietra Linea; Granité; Sablé; Ostra Linea; Graphico

80 x 40 x 4

Manhattan; Kera Linea; Granité

90 x 60 x 4

Ostra Linea

100 x 100 x 6 Betolux

59,7 x 59,7 x 4 79,7 x 39,7 x 3,9 89,7 x 59,7 x 4,1 99,4 x 99,4 x 5,8

Met een tolerantie van ± 2 mm, voor Betolux ± 3 mm.

Garantievoorwaarden U hebt met veel zorg een mooi product gekozen voor uw terras, pad, oprit. Het uiteindelijke resultaat en de levensduur worden bepaald door een juiste plaatsing en een correct onderhoud. Om van de Marlux-garanties te genieten, moet u de aangekochte producten verplicht registreren op www.marlux.com en de plaatsingsvoorschriften zoals opgenomen in deze brochure - ook te bekijken op de plaatsingsvideo‘s op www.marlux.com volledig respecteren. Om aanspraak op deze garantie te kunnen maken, moet u de verdeler bij wie u uw tegels heeft gekocht en onze maatschappelijke zetel per aangetekende brief van uw voornemen om een beroep op de garantie te doen op de hoogte brengen. Het adres van onze maatschappelijk zetel is NV MARLUX TESSENDERLO, Industriezone Ravenshout 4.345, Albertkade nr. 3, B-3980 TESSENDERLO en u richt uw schrijven aan de dienst na verkoop. Bij uw brief voegt u een kopie van de aankoopfactuur en de sticker met de productiedatum erop, die u op de paletten terugvindt, evenals een beschrijving van het probleem aangevuld met een foto. Op straffe van niet-ontvankelijkheid moet elke klacht aan ons overgemaakt worden binnen de termijnen vermeld in artikel 8 van onze algemene voorwaarden. Naar keuze van Marlux bestaat de garantie uit de vervanging van de gebrekkige tegels die door de garantie gedekt worden, of uit een financiële schadevergoeding die gelijk is aan onze verkoopprijs op het moment van de aankoop van deze goederen na aftrek van eventuele kortingen en na aftrek van 10 % per jaar te rekenen vanaf de fabricatiedatum.

Garanties en kwaliteit Afgestemd op uw gebruik Marlux producten worden voortdurend getest en verbeterd. Niet alleen qua vorm en uitstraling, ook voor gebruik en kwaliteit wordt de lat zeer hoog gelegd. Dat leidt tot een aantal sterke eigenschappen, specifiek voor ieder product.

Zeer onderhoudsvriendelijk. Reinigen met zuiver water en terrasreiniger.

Antislip

Onderhoudsvriendelijk. Regelmatig reinigen met zuiver water en terrasreiniger.

Geschikt voor oprit (max. 3,5 ton).

Vorstbestendig.

Plaatsing met tegeldragers mogelijk

3 garanties voor kwaliteit Marlux-producten zijn duurzaam en robuust, de sierlaag is gemaakt van de mooiste en sterkste natuursteenkorrels, gewonnen uit geselecteerde steengroeven over de hele wereld. Marlux producten hebben de CE-markering en tegels zijn conform de norm NBN EN 1339, klinkers conform de norm NBN EN 1338. Hoogstaande kwaliteit is al decennia lang een voorwaarde. En dat durven we sterk te maken met effectieve garanties. TERRASTEGELS

M-coat M-Coat Protection is een unieke bescherming van Marlux voor tegels. Vocht, vet en vuil krijgen op deze tegels geen enkele kans. Nog nooit was het onderhouden van buitentegels zo gemakkelijk. M-Coat Protection bestaat in een glanzende en matte uitvoering, precies afgestemd op het type tegel. Jaar na jaar blijft M-Coat zonder nabehandeling zijn beschermende taak uitvoeren. Mits correct naleven van de plaatsingsinstructies krijgt u 10 jaar garantie op kalkuitslag, vergroening en vorstbestendigheid. Bekijk op onze site, Facebook of YouTube onze M-Coat-video en ontdek hoe onderhoudsvriendelijk deze tegels zijn.

GARANTIES EN KWALITEIT

3

KLINKERS

hydro-m Infinito′s, klinkers en Moodul muurelementen met Hydro-M nemen beduidend minder water op dan andere en zijn daardoor sneller droog. Hydro-M beschermt bovendien tegen kalkuitslag en vergroening en maakt de stenen kleurvaster. Dat maakt ze bijzonder makkelijk in onderhoud en houdt ze langer mooi.

benor Het keurmerk Benor legt aan producenten de allerhoogste kwaliteitsnormen op. Een betere keuze kunt u niet maken.

STERKER BETON

Hoogwaardige grondstoffen worden optimaal verwerkt om de beste kwaliteit te krijgen die zich uit in sterker beton, maatvastheid en minder vervuiling. Marlux controleert of de stenen voldoen aan de sterkte-eisen opgelegd door Benor. Een sterke klinker is robuust, slijtvast en bovendien zorgt de enorme hardheid voor een mooier snijvlak bij het snijden of knippen. LET OP: ‘verzakkingen′ hebben niets te maken met de sterkte, maar met de dichtheid van de ondergrond.

MAATVAST

Bestratingsproducten met Benor-keur worden vlak geproduceerd (zoals ze gelegd worden). Hierdoor zijn de stenen altijd even lang en even breed wat de plaatsing vergemakkelijkt en resulteert in rechte voegen. Extra esthetisch.

MINDER GEVOELIG VOOR VERVUILING

Benor-gekeurde klinkers van Marlux hebben een hoge dichtheid. Hierdoor wordt er minimaal water opgenomen. De stenen drogen dus sneller waardoor ze minder gevoelig zijn voor vervuiling en groene aanslag. LET OP: het groen worden van bestrating kan op vochtige en schaduwrijke plaatsen niet vermeden worden. Om dit te beperken, adviseren wij een regelmatig onderhoud.

Marlux biedt u hoogkwalitatieve producten. Dat bewijst Marlux met sterke garanties.

10 4

JAAR

GARANTIE

GARANTIES EN KWALITEIT

Mits de plaatsingsvoorschriften gerespecteerd zijn: • 10 jaar garantie op kalkuitslag, vergroening en vorstbestendigheid op tegels met M-Coat Protection • 10 jaar garantie op de Sablé-tegels op kalkuitslag en vorstbestendigheid • 2 jaar garantie op alle andere producten. Om van de 10-jarige garanties te genieten moet u de aangekochte producten verplicht registreren op www.marlux.com.

Plaatsing 1. Algemene aandachtspunten vooraf n Meng de tegels/klinkers verticaal van verschillende

pallets, zo verkrijgt u een harmonieuze kleurnuancering. Aangezien Marlux exclusieve natuurlijke grondstoffen en natuursteenkorrels verwerkt in de tegels/klinkers zijn tintverschillen productietechnisch niet te vermijden en zelfs normaal, ook binnen dezelfde productie. In de natuur is er nu eenmaal niets hetzelfde. Dit kan bijgevolg geen aanleiding geven tot een klacht. n Om die reden laat u best de hele hoeveelheid tegels/ klinkers voor het totaalproject in 1 keer leveren. Om nalevering te vermijden, adviseren wij om 5% extra materiaal t.b.v. snijverliezen te bestellen. n Controleer vóór de plaatsing of de goederen in orde zijn (juiste kleur, geen beschadigingen, juiste afmetingen en hoeveelheid, …). Plaatsing is aanvaarding van de goederen. n Vermijd vlekken door achtergebleven zand of cementresten onmiddellijk met een zachte borstel te verwijderen.

n Ga op de werf voorzichtig te werk om beschadiging van

de bestrating te voorkomen. n Kalkuitslag komt regelmatig voor op betonproducten.

Dit verschijnsel is tijdelijk en tast de kwaliteit van de producten niet aan. Kalkuitslag is nooit een reden tot weigering of prijsvermindering van Marlux-producten, met uitzondering van de tegels met M-Coat Protection of de tegels Sablé. n Garantie is uitsluitend geldig bij voorleggen van de factuur samen met de sticker met de productiedatum, die u terugvindt op ieder vol pak. Bewaar ze. n Bij het niet respecteren van de plaatsings- en onderhoudsvoorschriften vervalt de garantie. n Bekijk zeker ook onze plaatsingsvideo‘s op www.marlux.com.

ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN

5

2. Voorbereidende werken 2.1 Ondergrond en onderfundering Om verzakkingen te vermijden is het belangrijk dat u start van een:

A. Stabiele ondergrond De grond moet voldoende diep uitgegraven worden tot een stabiele ondergrond. Indien u dieper moet uitgraven dan nodig voor de fundering, voorziet u een onderfundering. Deze kan zowel in zand als in betonpuin (respectievelijk ‘korrelgrootte zand′ of 0/20 - 0/32 mm) uitgevoerd worden. Wij adviseren betonpuin, aangezien dit niet alleen een goede stabiliteit garandeert, maar bovendien goed draineert. De onderfundering moet steeds om de max. 20 cm aangetrild worden om verzakking te voorkomen.

B. Egale ondergrond Zorg ervoor dat de uitgegraven grond egaal is over de gehele oppervlakte. Hierdoor kunt u alle hierop volgende lagen met een egale dikte aanbrengen, waardoor de verdichting van deze lagen ook constant is over de volledige oppervlakte.

C. Drainerende ondergrond Om kalkuitslag, verzakking en vorstschade te voorkomen, dient ook de bodem onder de fundering voldoende drainerend te zijn. Indien dit niet het geval is (bv. klei- of leemlaag, moerassig gebied, …), moet u extra maatregelen nemen zoals vermeld in volgende paragraaf.

Wat als de ondergrond niet drainerend is? Wanneer u tegels of klinkers wil plaatsen op een niet drainerende ondergrond zoals op een betonplaat, een dakterras of een balkon, of bijvoorbeeld op een kleiondergrond, moet u volgende richtlijnen in acht nemen.

1. Niet drainerende ondergrond door bodemstructuur (vb.: klei, leem, rotsformaties, …) of grondwaterniveau Bij extra wateroverlast door een slecht of niet drainerende bodemstructuur of door een grondwaterniveau dat ter hoogte van uw fundering komt, adviseren wij om een drainagesysteem gekoppeld aan de riolering te voorzien. Dit kan door drainageslangen, beschikbaar bij de bouwhandel, in de onderfundering te plaatsen.

naar riolering

2. Niet drainerende ondergrond door ondoordringbare plaat zoals betonplaat, dakterras, balkon, … De ondoordringbare plaat heeft geen verval van min. 2 cm/m weg van de gevel. Drie opties: n U verwijdert de ondoordringbare ondergrond en werkt terug op een doordringbare ondergrond. n U perforeert de ondoordringbare ondergrond en vult de gaten met split 2/5 opdat ze niet terug dichtslibben. n U giet een betonlaag over de ondoordringbare ondergrond met een verval van 2 cm/m, waardoor u te werk kan gaan volgens volgende paragraaf.

6

VOORBEREIDENDE WERKEN

De ondoordringbare plaat heeft een verval van min. 2 cm/m weg van de gevel. Twee opties: n U werkt met een drainagemat. Dit kan zowel voor tegels als voor klinkers toegepast worden maar mag niet gebruikt worden voor een oprit. n U werkt met tegeldragers. Dit kan echter niet voor bestratingsproducten met een zijde kleiner dan 20,5 cm en is ook niet toepasbaar voor een oprit. › Plaatsing op een drainagemat

tegels

voegvulling gebroken zand 2/5

boordsteen in steunkussen

gebroken betonpuin

elastische voeg

gebroken zand 2/5

split

drainagemat

drainageslang naar riolering

doorlopend vlies v/d drainagemat

betonplaat

Wij adviseren het gebruik van een drainagemat bij een ondoordringbare grond met voldoende verval. Deze mat kan enkel geplaatst worden op een oppervlak waarover gelopen of gefietst wordt. Voor veelgebruikte oppervlakken bestaan er speciale drainaigebanen, met een hogere draaglast. Vergeet zeker geen afwatering te voorzien, waar het water naartoe geleid wordt. Een geschikte drainagemat bevat afvoerkanaaltjes en aan de bovenzijde een waterdoorlatend vlies dat ervoor zorgt dat de zand- of stabilisélaag niet weg kan vloeien. Voor een goede plaatsing van de drainagemat: n Ontrol de drainagemat met het waterdoorlatend vlies naar boven op de niet drainerende ondergrond. n De verschillende matten moeten minstens 6 cm overlappen. Maak hiervoor het waterdoorlatend vlies los en klik de verschillende stukken in elkaar. n Plooi - aan een aanpalende muur of andere insluiting - het vlies ophoog om te vermijden dat de fundering wegspoelt (snij hier de kunstof noppenplaat weg). n Wanneer de drainagemat goed geplaatst is, kan u op de normale manier verder gaan met de plaatsing van de fundering en de bestratingsproducten. › Plaatsing op tegeldragers Deze optie, bij een ondoordringbare ondergrond met voldoende verval, is enkel van toepassing voor terrastegels. Hierbij wordt gebruik gemaakt van tegeldragers. Voor meer info zie paragraaf 3.2 ‘Plaatsing op tegeldragers′.

2.2 Boordplaten Vóór u de fundering aanbrengt, plaatst u de boordplaten (kantopsluitingen, boordstenen). Deze zorgen ervoor dat fundering, straatlaag en tegels netjes op hun plaats blijven. Hiervoor kan u kiezen voor een brede boordsteen of een smalle boordplaat, die dan voldoende diep geplaatst moet worden. Beide kantopsluitingen worden geplaatst in een steunkussen in mager beton (1 deel cement voor 5 à 7 delen zand). n Om de juiste positie van de boordplaten voor tegels te bepalen neemt u het veelvoud van de exacte tegelmaat inclusief de voorgeschreven voegbreedte plus 1 extra voegbreedte. n De positie van de boordplaten voor klinkers, bepaalt u door bijvoorbeeld 10 tegen elkaar gelegde klinkers op een vlakke ondergrond op te meten en dit om te zetten naar de te plaatsen breedte (zie tekening).

Bekijk ook de plaatsingsvideo′s op www.marlux.com.

bv.199,5 cm

VOORBEREIDENDE WERKEN

7

3. Plaatsing van terrastegels 3.1 Plaatsing op stabilisé, zand of split (gewassen zand-cement)

Marlux-tegels zijn in vergelijking tot dunnere tegelsoorten erg stabiel en bezitten een hoge buigweerstand waardoor ze niet zwaar verankerd moeten worden. U hebt de keuze uit verschillende plaatsingmethodes, afhankelijk van uw concrete wensen en van de omstandigheden:  plaatsing op stabilisé  plaatsing op zand  plaatsing op split  plaatsing op tegeldragers Enkele specifieke aandachtspunten voor het plaatsen van tegels: n Onze tegels worden zorgvuldig verpakt en op stevige pallets aangeleverd. Deze pallet dient onder de tegels te blijven tot de plaatsing. n Laat de tegels in de originele verpakking tot net voor de plaatsing of stockeer ze droog. Zo vermijdt u windbarsten en kleurverschillen tussen droge en vochtige tegels. Sluit geopende pallets altijd goed terug af. n Behandel de tegels met zorg om krassen te voorkomen. Schuif de tegels niet over elkaar, transporteer de tegels op de zijkant en tril tegels nooit af met een trilplaat. n Om randbeschadiging te voorkomen, moeten grote (zware) tegels geplaatst worden met een vacuümklem. Klachten over beschadiging veroorzaakt door het gebruik van ongeschikte klemmen of riemen worden niet aanvaard.

3.1.1 Fundering De fundering moet drainerend zijn, zodat water voldoende kan wegstromen om kalkuitslag en verzakking te voorkomen. Houd bij het plaatsen van de fundering er rekening mee dat het afgewerkte terras een paar cm hoger moet liggen dan de tuinperken om te vermijden dat vervuild water op uw terras spoelt.

8

TERRASTEGELS

De fundering vormt de basis voor uw terras en moet bijgevolg gelegd worden met een verval van 1 à 2 cm/m, aflopend naar de tuin, om een goede waterafloop te verzekeren. De fundering heeft een dikte van ± 10 cm. Voorzie een overdikte van 15%. Verdicht vervolgens de fundering goed (aantrillen) zodat er zich geen verzakkingen kunnen voordoen. Rei tot slot het oppervlak af. U kan voor de fundering voor 3 materialen kiezen:

› Plaatsing op stabilisé:

Maak een stabilisémengsel van zuiver gewassen rivierzand (0/2 - 0/5 mm) en cement waarbij u een verhouding van 1 deel cement op 11 delen zand aanhoudt (100 kg cement/m³).

› Plaatsing op zand:

Maak een zandfundering van zuiver gewassen rivierzand (0/2 - 0/5 mm). Indien deze zandfundering geplaatst wordt op een onderfundering van betonpuin, raden wij aan om eerst een waterdoorlatende gronddoek te voorzien. Zo kan het zand niet wegspoelen in de onderfundering.

› Plaatsing op split:

Zowel de onderfundering als de fundering bestaan uit betonpuin (0/20 - 0/32 mm).

3.1.2 Straatlaag Na correcte afwerking van de fundering start u met het plaatsen van de straatlaag: n Plaatsing op stabilisé: de straatlaag heeft dezelfde samenstelling als de fundering en wordt ± 3 cm dik aangelegd. n Plaatsing op zand: de straatlaag heeft dezelfde samenstelling als de fundering en wordt ± 3 cm dik aangelegd. n Plaatsing op split: de straatlaag bestaat uit split (1/3 - 2/5 mm) en wordt ± 3 cm dik aangelegd. De straatlaag dient om kleine dikteverschillen tussen de tegels weg te werken. Terrastegels worden rij per rij geplaatst. Voorzie daarom de straatlaag ook rij per rij (breedte straatlaag = 1,5 x breedte tegel) en dit beginnend vanaf de gevel. De straatlaag wordt nooit afgetrild! Het verdichten van de straatlaag gebeurt door met een rubberen hamer de tegels in de straatlaag op hun juiste positie te kloppen. Om verzakking of loskomende tegels te vermijden, maakt u de straatlaag overal even dik. Zo is de verdichting onder de volledige tegel gelijk.

3.1.3 Plaatsing tegels Voor de eerste rij tegels, die zich tegen de gevel bevindt: n n n

Plaats een eerste tegel links en rechts. Klop deze tegels op hun juiste positie met een witte / zwarte rubberen hamer, respectievelijk voor lichte / donkere tegels. Span vervolgens een touw op de breedte van deze tegels evenwijdig met de gevel. U kan nu de eerste rij tegels perfect gelijk leggen.

Voor de volgende rijen gaat u op dezelfde manier te werk: n n n n

Plaatsen van de straatlaag voor de volgende rij tegels. Eerste tegel links en rechts plaatsen. Touw spannen evenwijdig met de gevel. Volledige rij tegels plaatsen.

TERRASTEGELS

9

Nuttige opmerkingen:

3.1.4 Voegvulling

tegels met een verval van 1 à 2 cm/m en zorgt u ervoor dat de tegels enkele cm boven het niveau van de tuinperken liggen. n Marlux-tegels mogen nooit worden afgetrild. n Meng bij plaatsing de tegels uit verschillende pallets om een mooie kleurschakering te krijgen. n Voorzie steeds een voeg van minimaal 3 mm tussen de tegels. n De specifieke productiemethode van de Avignontegels maakt dat hierbij maatverschillen mogelijk zijn, wat het natuurlijk effect van het product verhoogt. Om deze verschillen op te vangen moeten ze met een voeg van minimaal 5 mm geplaatst worden en de tegels met een zijde groter dan 60 cm zelfs met een voeg van 8 mm. Betolux plaatst u best in een raster van 1 m x 1 m. Dit betekent dat de voeg gemiddeld 6 mm zal zijn. n Grootformaattegels kunnen, gezien hun gewicht, best met een vacuümtoestel geplaatst worden. Als alternatief kunt u ook gebruik maken van stevige riemen waarmee u de tegel op zijn plaats legt en vervolgens de riemen onderuit trekt. Aankloppen gebeurt m.b.v. een rubberen hamer en een houten balkje op de tegels. Op deze manier wordt de slagkracht beter verdeeld over de tegel en wordt breuk vermeden. LET OP! Hoe groter de tegel, des te moeilijker niveauverschillen weggeklopt kunnen worden. De tegels dienen in dit geval terug opgenomen te worden om de straatlaag bij te stellen. Zie ook p. 13. n Vergeet niet om aan het einde van het terras systematisch een afvoer- en drainagesysteem te voorzien voor het oppervlaktewater. Voorzie in de vloer ofwel afvoergoten (zie het Marlux-gamma) ofwel een bezinkput ofwel een drainagebuis.

Indien de tegels op stabilisé gelegd zijn, wacht u een paar dagen met voegen tot de fundering voldoende is uitgehard. Op zand en split kan dat onmiddellijk. n Voegbreedte 3 mm: inkeren met fijn wit zand of split (1/3 mm). Strooi geen ongewassen of gekleurd zand op de tegels om vlekken te voorkomen. n Voegbreedte 8 à 12 mm: manueel opvoegen met aardvochtige voegspecie en voegijzer. De voegspecie bestaat uit zuiver, gewassen en bevochtigd rivierzand (0/2 - 0/5 mm) en cement waarbij u een verhouding van 1 deel cement op 3 tot 4 delen zand aanhoudt. Ga hierbij met de nodige omzichtigheid te werk om vervuiling van de tegels te vermijden.

n Om waterplassen op het terras te vermijden, plaatst u de

Als de voegen ingekeerd worden met wit gewassen zand of split, adviseren wij om geen hoopjes op de sierbestrating te laten liggen. Dit kan voor vlekken zorgen die erg moeilijk te verwijderen zijn. Voorzie een uitzettingsvoeg tussen de tegels en vaste voorwerpen zoals gevel, kolom, muurtjes, … Voorzie een extra elastische voeg voor terrassen groter dan 50 m² of langer dan 10 lopende meter. Een elastisch voegmateriaal is verkrijgbaar in de handel. Zorg dat de voegen volledig gevuld zijn om te verhinderen dat de tegels te veel bewegingsruimte zouden hebben. De voeg wordt maximaal gevuld tot aan de vellingkant.

Nuttige opmerkingen:

n Andere voegsystemen zijn mogelijk, maar ze hebben elk

een specifieke manier van toepassen en welbepaalde eisen aangaande voegbreedte en -diepte. Ook de oppervlaktestructuur van de tegels is in deze belangrijk. Laat u vooraf goed informeren bij uw Marlux-verdeler en volg zeer nauw de richtlijnen. De voegen echter nooit inwassen! Er kan cementsluier op het tegeloppervlak achterblijven. Deze is enkel te verwijderen met zuren (cementsluierverwijderaars) die de sierlaag en de coating van de tegels kunnen aantasten. n Marlux kan niet aansprakelijk gesteld worden voor beschadigingen of vervuilingen van de tegels ten gevolge van het niet goed toepassen van een voegsysteem.

10

TERRASTEGELS

3.2 Plaatsing op tegeldragers Tegeldragers worden als volgt gebruikt:

n Tegeldragers mogen enkel gebruikt worden voor oppervlakten waarop gelopen of gefietst wordt. Tevens

mag de statische belasting op deze tegels niet meer bedragen dan 500 kg/tegel. n Tegels in formaat 40 x 40 cm en met een minimum dikte van 3,5 cm: 4 tegeldragers, geplaatst op de

4 hoeken. n Tegels in formaat 60 x 60 cm en met een minimum dikte van 4 cm: 4 tegeldragers, geplaatst op de 4 hoeken. n Tegels in formaat 80 x 40 cm met een minimum dikte van 3,5 cm: 4 tegeldragers, geplaatst op de 4 hoeken +

2 extra tegeldragers in het midden van de lange zijdes. n Voor grotere formaten van tegels wordt het gebruik van tegeldragers afgeraden tenzij het midden van de

tegel ondersteund wordt door een extra tegeldrager. LET OP! Deze moet zeer goed tegen de tegel geregeld worden.

Uitvoeringen van de tegeldrager:

Afhankelijk van de hoogte die opgevangen moet worden, kan u kiezen uit volgende types van tegeldrager: n Tegeldrager met vaste hoogte van 1,5 cm. n Tegeldrager met regelbare hoogte van 3,5 tot 4,7 cm. n Verlengstuk met vaste hoogte van 1,2 cm: geschikt voor regelbare tegeldragers van 3,5 tot 4,7 cm. n Tegeldrager met regelbare hoogte van 7 tot 10,5 cm. n Tegeldrager met regelbare hoogte van 10 tot 14,5 cm. n Verlengstuk met vaste hoogte van 4 cm: geschikt voor regelbare tegeldragers vanaf 7 cm. Maximum 5 verlengstukken te combineren. De regelbare tegeldragers zijn voorzien van een regelschroef die zich in de kop van de tegeldrager bevindt. U bedient deze schroef met een regelsleutel die tussen de voegen past. Tegels kunnen dus makkelijk bijgesteld worden, zonder ze weg te moeten nemen.

Regelbaar

Vast

De draagplaat bovenaan de tegeldrager is voorzien van 4 verticale afstandshouders. Hiermee worden vaste voegen van 3 mm gecreëerd. Tegen een muur of een andere insluiting worden 2 van de 4 verticale afstandshouders weggeknipt en wordt de tegeldrager verder onder de tegel geschoven, steeds zo dicht mogelijk tegen de muur of insluiting. Omwille van stabiliteit staan alle tegeldragers op een brede voet. De minimumafstand tussen de tegeldragers is deze waarbij de voeten tegen elkaar staan, namelijk 20,5 cm. Bijgevolg kunnen tegelformaten kleiner dan 20,5 cm niet op tegeldragers geplaatst worden. Ook onze standaard wildverbanden kunnen hierdoor niet op tegeldragers geplaatst worden.

Bepalen van het aantal tegeldragers:

Aantal tegeldragers = (aantal tegels in lengterichting + 1) x (aantal tegels in dwarsrichting + 1).

TERRASTEGELS

11

Plaatsing en afstellen van de tegels met de tegeldrager: n n

n

Zorg steeds voor een verval van minimum 1 cm/m. Tegeldragers vast 1,5 cm: plaats een tegel links en rechts van het terras tegen de gevel op de tegeldragers. Span een touw aan de voorkant tussen deze tegels. Zorg ervoor dat het touw evenwijdig met de gevel loopt. Plaats nu alle tussenliggende tegels op de tegeldragers. Zo gaat u ook verder voor de volgende rijen. Tegeldragers regelbaar: plaats een tegel links en rechts van het terras tegen de gevel op de juiste hoogte. Span een touw aan de voorkant tussen deze tegels. Zorg ervoor dat het touw evenwijdig met de gevel loopt. Plaats nu alle tussenliggende tegels op de tegeldragers, die u individueel op de juiste hoogte kan afstellen met de regelsleutel. Zo gaat u ook verder voor de volgende rijen. Blijkt achteraf een tegeldrager in het terras niet exact op hoogte te staan, dan kan u via de voegen de hoogte perfect bijregelen.

Regelvermogen v/d tegeldragers

+ 1 x VLS 1,2 cm

+2 x VLS 1,2 cm

+ 1 x VLS 4 cm

+ 2 x VLS 4 cm

+ 3 x VLS 4 cm

+ 4 x VLS 4 cm

+ 5 x VLS 4 cm

TD vast 1,5 cm

24,7 cm

TD regelbaar 3,5 - 4,7 cm

4,7-5,9 cm

5,9-7,1 cm

20,5 cm

TD regelbaar 7 - 10,5 cm

11-14,5 cm

15-18,5 cm

19-22,5 cm

23-26,5 cm

27-30,5 cm

20,5 cm

TD regelbaar 10 - 14,5 cm

14-18,5 cm

18-22,5 cm

22-26,5 cm

26-30,5 cm

30-34,5 cm

20,5 cm

TD = tegeldrager

VLS = verlengstuk

3.3 Plaatsing van Marlux-tegels in wintertuinen of overdekte terrassen Bij overdekte of afgesloten terrassen kan door uitdroging een capillair transport ontstaan van water in de ondergrond via de voegen naar het tegeloppervlak. Hierbij kunnen natuurlijke zouten en mineralen mee getransporteerd worden, die dan op het tegeloppervlak uitkristalliseren. Deze afzettingen kunnen eenvoudig verwijderd worden en doen geenszins afbreuk aan de kwaliteit van de tegels. Het fenomeen is omwille van bouwfysische redenen niet uit te sluiten en volledig losstaand van onze producten. Het kan bijgevolg geen aanleiding geven tot weigering van onze producten of prijsvermindering. Om het fenomeen tot een minimum te beperken adviseren wij: n Een plaatsing op tegeldragers: zie punt 3.2 n Het inbouwen van een drainagemat onder het tegeloppervlak: zie punt 2.1.C.2 Het gebruik van niet-kalkhoudende materialen in de onderbouw geeft extra zekerheid.

boordsteen in steunkussen

tegels

drainageslang naar riolering

gebroken zand 2/5

split

voegvulling gebroken zand 2/5

elastische voeg

drainagemat

gebroken betonpuin

12

Min TD afstand

TERRASTEGELS

4. Plaatsing van grootformaattegels

De voorbereidende werken en het leggen van de juiste fundering zijn voor tegels met groot formaat dezelfde als voor alle Marlux-tegels. Voor meer info zie p. 8. Grootformaat tegels zijn te zwaar om ze met de hand op te tillen. Gelukkig bestaan hiervoor handige tools die te huur zijn bij bedrijven voor machineverhuur. Voor 100 x 100 cm tegels adviseren wij het gebruik van een vacuumtoestel met een tilvermogen van minstens 140 kg, van bv. het merk Probst. Deze units zijn beschikbaar met zuignappen in verschillende formaten waarmee u de tegels aanzuigt. Wij raden af om een tegelklem te gebruiken, omdat u hiermee de randen van de tegels kan beschadigen. Voor het aankloppen, gebruikt u een rubberen hamer. Om de slagkracht goed te verdelen en breuk te vermijden, legt u eerst een houten balkje op de tegels. LET OP! Hoe groter de tegel, des te moeilijker niveauverschillen weggeklopt kunnen worden. De tegels dienen in dit geval terug opgenomen te worden om de straatlaag bij te stellen.

GROOTFORMAATTEGELS

13

5. Plaatsing van sierbestrating (klinkers)

De hoge stabiliteit en buigweerstand bieden bij de Marlux-klinkers het voordeel dat ze niet zwaar verankerd moeten worden. Bovendien hebt u de keuze uit verschillende plaatsingmethodes, afhankelijk van uw concrete wensen en van de omstandigheden:  plaatsing op stabilisé  plaatsing op zand  plaatsing op split Enkele specifieke aandachtpunten voor het plaatsen van klinkers: n Indien u kiest om met stabilisé te werken, is het belangrijk dat u de stabilisé binnen de 3 uur verwerkt. Op die manier is de fundering nog niet uitgehard, waardoor de klinkers mooi op gelijke hoogte aangetrild kunnen worden en geen beschadiging oplopen. Dit is zeker belangrijk voor producten zonder velling, waarbij slechts een minimum aan trilkracht gebruikt kan worden om de strakke randen van de bestrating te behouden. n Alvorens de klinkers aan te trillen, moeten de voegen eerst ingezand worden om horizontale verschuivingen van de klinkers te vermijden. Voorzie de trilplaat steeds van een rubberen lap en zorg ervoor dat de bestrating zuiver is. Zo vermijdt u dat eventuele vervuiling wordt vastgeklopt in de oppervlaktestructuur.

5.1 Fundering De fundering moet drainerend zijn, zodat water voldoende kan wegstromen om kalkuitslag en verzakking te voorkomen. Houd bij het plaatsen van de fundering er rekening mee dat de afgewerkte bestrating een paar cm hoger moet liggen dan de tuinperken om te vermijden dat vervuild water op uw bestrating spoelt.

14

SIERBESTRATING

De fundering vormt de basis voor uw terras, pad of oprit en moet bijgevolg gelegd worden met een verval van 1 à 2 cm/lm, weg van het huis, om een goede waterafloop te verzekeren. Voorzie en overdikte van 15% en verdicht vervolgens de fundering goed (aantrillen) zodat er zich geen verzakkingen kunnen voordoen. Rei tot slot het oppervlak af. U kan voor de fundering voor 3 materialen kiezen:

› Plaatsing op stabilisé:

Maak een stabilisémengsel van zuiver gewassen rivierzand (0/2 en 0/5 mm) en cement waarbij u voor een terras een verhouding van 1 deel cement op 11 delen zand aanhoudt (100 kg cement/m3), en voor een oprit een verhouding van 1 deel cement op 7 delen zand (150 kg cement/m3).

› Plaatsing op zand:

Maak een zandfundering van zuiver gewassen rivierzand (0/2 - 0/5 mm). Indien deze zandfundering geplaatst wordt op een onderfundering van betonpuin, raden wij aan om eerst een waterdoorlatende gronddoek te voorzien. Zo kan het zand niet wegspoelen in de onderfundering.

› Plaatsing op split:

Zowel de onderfundering als de fundering bestaan uit betonpuin (0/20 - 0/32 mm).

5.2 Straatlaag Na correcte afwerking van de fundering start u met het plaatsen van de straatlaag: n Plaatsing op stabilisé: de straatlaag heeft dezelfde samenstelling als de fundering en wordt ± 4 cm dik aangelegd. n Plaatsing op zand: de straatlaag heeft dezelfde samenstelling als de fundering en wordt ± 4 cm dik aangelegd. n Plaatsing op split: de straatlaag bestaat uit split (1/3 - 2/5 mm) en wordt ± 4 cm dik aangelegd. De straatlaag dient om kleine dikteverschillen tussen de klinkers weg te werken en wordt bijgevolg niet aangetrild. Dit gebeurt pas na het plaatsen van de klinkers. Om verzakking of loskomende klinkers te vermijden, is het belangrijk dat de straatlaag overal even dik is, zodanig dat ook de verdichting onder de klinkers gelijk is. Het gebruik van onzuiver zand of split kan hardnekkige vlekken veroorzaken.

5.3 Plaatsing klinkers Plaats de klinkers met een kleine voeg tegen elkaar op de straatlaag. Om waterplassen op de bestrating te vermijden, plaatst u de klinkers met een verval van 1 à 2 cm/m en zorgt u ervoor dat de klinkers enkele cm boven het niveau van de perken liggen. Meng bij plaatsing de klinkers uit verschillende pallets en verwerk ze steeds verticaal uit de pakken, om een mooie kleurschakering te krijgen. Werk steeds van op de geplaatste klinkers, zo wordt de straatlaag niet geschonden.

SIERBESTRATING

15

5.4 Voegvulling en aantrillen Na het plaatsen van de klinkers en alvorens ze aan te trillen, borstelt u ze onmiddellijk in met fijn wit zand (tekening A). Als de voegen ingekeerd worden met wit gewassen zand of split, adviseren wij om geen hoopjes op de sierbestrating te laten liggen. Dit kan voor vlekken zorgen die erg moeilijk te verwijderen zijn. Vervolgens kan het oppervlak aangetrild worden. Dit gebeurt vóór de fundering verhard is. Het aantrillen van bestratingsproducten op een uitgeharde fundering kan beschadiging veroorzaken. Tril dus aan van zodra een gedeelte geplaatst is. Reinig de trilplaat (tekening B) en de bestrating grondig alvorens het aantrillen te starten. Tril af vanaf de rand van het klinkeroppervlak en beweeg langzaam naar het midden toe. Op die manier is er geen gevaar voor beschadiging van de kantopsluiting of verschuiving van de klinkers. Voorzie een uitzettingsvoeg tussen de klinkers en vaste voorwerpen zoals gevel, kolom, muurtjes, … Voorzie een extra elastische voeg voor oppervlaktes groter dan 50 m² of langer dan 10 lopende meter. Een elastisch voegmateriaal is verkrijgbaar in de handel. Dit is vooral belangrijke bij strakke bestratingsproducten. OPMERKING: Marlux kan niet aansprakelijk gesteld worden voor beschadigingen of vervuilingen van de klinkers ten gevolge van het niet goed toepassen van een voegsysteem.

16

SIERBESTRATING

6. Plaatsing van zwembadboorden De zwembadboorden van Marlux kan u niet alleen toepassen als sierrand aan uw zwembad. Ze zijn ook ideaal voor het afwerken van een zwevend terras of kunnen geplaatst worden als traptrede.

6.1 Als zwembadboord straatlaag

tegels

10 à 15 cm stabilisé met middenin een wapeningsnet zwembadboord

gebroken betonpuin

bestaande stabiele ondergrond

liner opvulgrond

zwembadmuur

Bij de aanleg van een zwembad wordt het gat in de grond groter uitgegraven dan nodig voor het zwembad omdat u moet kunnen bekisten, buitenkant muur behandelen, … Wanneer alle ondergrondse werkzaamheden zijn afgerond, volgt het terug aanvullen van de grond rondom het zwembad. Dit dient met de nodige zorg te gebeuren om verzakkingen in het omliggend terras te voorkomen. n Tril het aangevulde zand rondom het zwembad om de 20 cm laagdikte aan om verzakking te vermijden. n Vul de laatste 50 cm met gebroken betonpuin (0/20-0/32) over een breedte die 50 cm verder gaat dan het

uitgegraven gat. Ook dit betonpuin dient om de 20 cm aangetrild te worden. n Voor de onderfundering van het aangrenzend terras gelden de plaatsingsvoorschriften volgens ‘voorbereidende

werken′, p. 6. n U voorziet nu op het volledig te betegelen oppervlak (zowel aangrenzend terras als zwembadboorden) een laag van

10 cm stabilisé met de verhouding 1 deel cement op 7 delen zand (150 kg cement/m³), waarin u halfweg (5 cm) een standaard wapeningsnet legt (diameter ± 5 mm). Laat de wapening vertrekken tegen het zwembad en minstens 2 tegels breed doorlopen om een stevig en stabiel geheel te bekomen. n Tril de stabilisé aan en rei hem af. n Voorzie vervolgens een straatlaag van 3 cm bestaande uit stabilisé. n Plaats eerst de zwembadboorden. Deze worden op het muurgedeelte vastgelegd met mortel of tegellijm en buiten het muurgedeelte lichtjes met de rubberen hamer op de juiste positie in de straatlaag geklopt. De uitgefreesde groef in de zwembadboorden zorgt ervoor dat de montagestrip van de liner gecamoufleerd wordt. n Plaats vervolgens de tegels op de straatlaag en klop ze met een rubberen hamer in de juiste positie. n Voorzie steeds een voeg van min. 3 mm. OPMERKING: omdat een zwembadboord een stuk vrij hangt, raden we aan deze op te voegen met siliconen. De aangrenzende tegels kunnen gevoegd worden zoals beschreven onder 3.1.4.

ZWEMBADBOORDEN

17

6.2 Als zwevend terras bijhorende tegel

zwembadboord

stabilisé dikte 10 cm

boordsteen

gezaagde strip van de bijhorende tegel

gebroken betonpuin

mortel

stabiele ondergrond

Een Marlux-zwembadboord is het ideale product om de randen van een zwevend terras af te werken. De plaatsing van het terras kan volledig volgens de beschrijving in de rubriek ‘voorbereidende werken′, p. 6, met dat verschil dat de insluiting van het geheel bij een zwevend terras op een andere manier gebeurt. Voor de plaatsing van de kantopsluiting en de zwembadboorden, volg onderstaande instructies:

Plaatsing boordplaten:

zwembadrand = uiteinde van uw terras

75 35

n Span een touw links en rechts van het terras vertrekkend van de muur naar de tuin toe en volg hierbij het

gewenste niveau van het tegeloppervlak rekening houdend met een verval van 1 à 2 cm/m. n Verbind de twee touwen met een derde touw dat:

Ò 7,5 cm terug ligt van het uiteinde van uw terras Ò 3,5 cm onder het niveau van de 2 eerste touwen ligt. n Deze drie touwen geven nu de plaats van de boordplaat weer. n Plaats nu de boordplaat in een mortelbed en voorzie ze van een steunkussen. Volg hierbij nauwgezet de richting en hoogte van de touwen. Als boordsteen adviseren we voor een zwevend terras de IE 100x27x20, let hierbij op dat de boordsteen met de schuine zijde richting terras wordt geplaatst. OPMERKING: een zwevend terras kan ook geplaatst worden op een gemetseld muurtje, welk in dat geval de boordsteen vervangt.

18

ZWEMBADBOORDEN

Plaatsing zwembadboorden:

n Voor de afwerking van de zijkant van het terras gebruikt u tegelstrips. Verzaag hiervoor het nodige aantal

tegels op de gewenste breedte (= hoogte van het terras). Deze tegelstrips verlijmt u met Granufix tegen de buitenzijde van de boodstenen. n Plaats nu de zwembadboorden: Ò U verlijmt de zwembadboord met Granufix op de boordsteen, zodat de groef die zich in de zwembadboord bevindt, de boordsteen en de tegelstrip bedekt. Ò Het overige gedeelte van de zwembadboord wordt, net zoals de andere terrastegels, met de rubberen hamer in de straatlaag op de juiste positie geklopt.

AK tegel

tegel

stabilisé dikte 10 cm gezaagde strip van de tegel

OPMERKING: het plaatsen van een zwevend terras, kan ook met Marlux-tegels met afgewerkte kant. LET OP: de boordplaat dient hierbij 1 cm dieper te worden geplaatst, omdat deze tegels geen groef hebben aan de onderzijde.

boordsteen

gebroken betonpuin

mortel

6.3 Als traptrede Met de Marlux-zwembadboorden kan u in de tuin een trap realiseren in precies dezelfde afwerking als de tegels die u gebruikt op het terras. U gaat hiervoor als volgt tewerk:

Onderfundering:

n Trek de onderfundering van uw terras door zoals aangegeven op de tekening. Verdeel het hoogteverschil dat

u wil overbruggen in zoveel delen dat de optrede van de trap tussen 15 en 20 cm blijft. Het is erg belangrijk dat alle trappen even hoog zijn!

Plaatsing basis traptrede:

Voor het bekomen van een stabiele en toch nog voldoende drainerende onderbouw, adviseren we om boordstenen type IE 100x27x20 als basis te gebruiken. U start de opbouw van de trap onderaan en werkt zo verder naar boven toe. n Bepaal de posities van de boordstenen: bijhorende tegel

B

zwembadboord

TN=1

AT

stabilisé (100 kg/m3) dikte 10 cm

TN=2

OT boordsteen

tegelstrips

mortel

stabiele ondergrond

gebroken betonpuin

B = de breedte van zwembadboord bovenaan TN = het trapniveau beginnend van boven (het aantal keer dat u naar beneden moet gaan tot op de boordsteen die u wil plaatsen) AT = aantrede van de trap OT = optrede van de trap

Horizontale afstand tussen de laatste tegel v/h terras en de boordsteen = B + (TNxAT) - ((TN+1)x3,5) - 4 cm Verticale afstand tussen het bovenvlak van de laatste tegel v/h terras en de boordsteen = (TNxOT) + 3,5 cm

ZWEMBADBOORDEN

19

n Plaats nu de boordstenen op de juiste positie, in een mortelbed en voorzie ze van een steunkussen. Houd hierbij de

schuine zijde van de boordsteen telkens aan de achterkant. Wacht tot het mortelbed voldoende is uitgehard. Nu kan het terras of pad onderaan de trap geplaatst worden indien dat gewenst is.

Bekleding van de trap: n Begin onderaan de trap.

n Voor de afwerking van de zijkant, verzaagt u het nodige aantal tegels op de gewenste breedte (= OT - 3,5 cm). Deze

‘tegelstrips′ verlijmt u verticaal tegen de onderste boordsteen met Granufix. n Vul de achterzijde van de boordsteen met stabilisé en verdicht deze zo goed mogelijk. Hierop komt de straatlaag. n Plaats nu de traptrede (op maat gezaagde zwembadboord) met een rubberen hamer in de straatlaag. U verlijmt hierbij

de zwembadboord met Granufix op de boordsteen, zodat de groef, die zich in de zwembadboord bevindt, de boordsteen en de tegelstrip bedekt. n Herhaal dezelfde werkwijze tot u volledig boven bent. TIP: wanneer de som van de AT+OT < 59 cm is, kan het horizontale en verticale deel uit eenzelfde zwembadboord gehaald worden. OPMERKING: een mooi afgewerkte traptrede in combinatie met het terras, kan u ook maken met Marlux-tegels met afgewerkte kant. LET OP: de kantopsluiting dient hierbij 1 cm dieper te worden geplaatst, omdat deze tegels geen groef hebben aan de onderzijde.

7. Plaatsing van Moodul 7.1 Als muur Fundering A De diepte van de fundering is erg afhankelijk van verschillende aspecten: n de stabiliteit van de ondergrond (altijd graven tot de stabiele ondergrond) n de hoogte van de muur n een vrijstaande of ingesloten muur (ingesloten kunt u aan de andere muren verankeren) n een gewone rechte muur of met hoeken Voorzie een fundering van 50 cm breedte (inclusief 10 cm links en rechts om de eerste laag te kunnen aansmeren). Wij raden een vorst- en verzakkingsvrije fundering (80-100 cm diep) aan.

B Algemeen geldt dat voor een laag muurtje een fundering van gestabiliseerd zand of een laag gebroken betonpuin die goed stevig wordt aangetrild voldoende is. Echter steeds vertrekkend vanaf een stabiele ondergrond. Een muur hoger dan 80 cm kan best op een betonfundering gebouwd worden. In geval van twijfel laat u best vooraf de bodemgesteldheid testen door een deskundige.

betonfundering 50

20

ZWEMBADBOORDEN - MOODUL

cm

Voorbereiding plaatsing A Plaats de richtprofielen.

B Trek op profiel 1 een referentiestreep, bv. 1 m van de fundering. Breng dit niveau over op profiel 2 d.m.v. een laser of pasdarm.

C Span het richttouw voor de onderste laag op 90 cm onder de referentiestreep: 100 cm - 2,5 cm mortel (aangeklopte steen) - 7,5 cm eerste laag Moodul = 90 cm Stem het richttouw af op de buitenzijde van Moodul (7,5 cm) en niet op de binnenkant van 9 cm. Leg een laagje mortel van 4 à 5 cm dik met in het midden een stukje elektriciteitsbuis (3/4′′) van 20 cm lang om het water dat centraal naar beneden komt af te voeren. Doe dit voor elke Moodul van de onderste laag.

elekticiteitsbuisje L = 20 cm

mortel

MOODUL

21

Plaatsing Moodul A Plaats de eerste laag Moodul in de mortel en smeer daarna ook de binnen- en buitenkant van elke steen schuin aan met mortel zodat deze laag goed verankerd zit.

B Vanaf de 2de laag worden de stenen gelijmd. Span het richttouw nu telkens 9 cm hoger. Breng de lijm aan op het bovenoppervlak van de Moodul en plaats de steen erin. Klop lichtjes aan tot het niveau van het touw. Herhaal dit voor alle volgende lagen. LET OP! Zorg ervoor dat elke steen in lengte- en breedterichting waterpas ligt en mooi in 1 lijn (volgens het touw) want dit bepaalt straks ook hoe recht de accessoires zullen hangen!

C Voor de laatste laag gebruikt u de afdekstenen. Indien u deze niet verlijmd, blijft de binnenkant bereikbaar om later bv. een elektrische kabel te trekken. Verwijder nu de profielen. Opmerking: zware accessoires pas na 28 dagen aan de muur bevestigen.

22

MOODUL

7.2 Als keermuurtje 1 Funderingsdiepte en -breedte zijn afhankelijk van de stabiliteit van de ondergrond en de hoogte van het muurtje. Meestal is voor de hier getoonde toepassing een fundering van 40 à 50 cm breed en diep voldoende. 2 Om boven de fundering het water af te kunnen voeren plaatst u telkens in t midden van de steen een elektriciteitsbuisje in de mortel, zoals beschreven in de rubriek ‘Voorbereiding plaatsing′ p. 21. 3 Plaats de eerste laag onder het niveau van de bestrating in de mortel. 4 Lijm de Moodul-elementen op elkaar met Granufix. 5 Plaats een drainagemat. Deze voorkomt dat de ondergrond in de voegen van de Moodul verdwijnt. Om te vermijden dat ook bovenaan geen aarde in de voegen komt, snijdt u op het einde de plastieken noppenmat weg. De overgebleven flap van 15 à 20 cm van het bovenvlies verlijmt u vervolgens mee onder de bovenste afdeksteen. 6 Onderfundering in gebroken betonpuin indien de stabiele ondergrond dieper ligt dan de nodige diepte voor de stabilisélaag. Zie ook ‘Ondergrond en onderfundering′ p. 6. 7 Stabilisélaag van 10 à 20 cm dik afhankelijk van de belasting. Zie ook ‘Plaatsing van terrastegels/sierbestrating′ rubriek 3.1.1/5.1 ‘Fundering′ p. 8 en 14. 8 Tegels of klinkers Opmerking: met een geschikte fundering kan een keermuur zonder aangrenzend berijdbaar gebied, tot 80 cm hoog gebouwd worden. Bij elke muur van 4,2 meter lang moet er een ondersteuningselement geïntegreerd worden. Meer details hierover vindt u op www.marlux.com of neem contact met ons op.

5 4

5

8

3

2

7 6

1

MOODUL

23

7.3 Als trap 1 Funderingsdiepte en -breedte zijn afhankelijk van de stabiliteit van de ondergrond en de hoogte van de trap. Meestal is voor de hier getoonde toepassing een fundering van 40 à 50 cm breed en diep voldoende. 2 Onderfundering in gebroken betonpuin indien de stabiele ondergrond dieper ligt dan de nodige diepte voor de stabilisélaag. Zie ook ‘Ondergrond en onderfundering' p. 6. 3 Stabilisélaag van 10 à 20 cm dik afhankelijk van de belasting. Zie ook ‘Plaatsing van terrastegels/ sierbestrating′ rubriek 3.1.1/5.1 ‘Fundering′ p. 8 en 14. 4 Om boven de fundering het water af te kunnen voeren plaatst u telkens in t midden van de steen een elektriciteitsbuisje in de mortel, zoals beschreven in de rubriek ‘Voorbereiding plaatsing' p. 21. 5 Plaats de eerste laag onder het niveau van de bestrating in de mortel. 6 Lijm de Moodul-elementen op elkaar met Granufix. De laatste laag is telkens een afdeksteen. TIP: voor een mooi resultaat zorgt u er voor dat de zichtbare elementen zoveel mogelijk halfsteens geplaatst zijn. Soms zult u hiervoor binnenin met halve stenen moeten werken. 7 Tegels of klinkers. 8 Plaats een drainagemat. Deze voorkomt dat de ondergrond in de voegen van de Moodul verdwijnt. Om te vermijden dat ook bovenaan geen aarde in de voegen komt, snijdt u op het einde de plastieken noppenmat weg. De overgebleven flap van 15 à 20 cm van het bovenvlies verlijmt u vervolgens mee onder de bovenste traptrede. 9 Tegels, klinkers of andere bestrating.

8 9 3

6

2 8

7

5 3 2

24

MOODUL

1

4

8. Tuinafwerking Algemene opmerkingen

Een muur bouwen

Controleer vóór de plaatsing of de goederen goed zijn. Plaatsing is aanvaarding van de goederen.

Om een muur te bouwen, gelden dezelfde plaatsingsinstructies voor al onze muurelementen. Plaats de eerste laag stenen volledig waterpas in een mortelbed. Na uitharding van deze laag plaatst u de stenen laag per laag naar eigen keuze. Productietechnisch zijn kleine dikteverschillen onvermijdbaar. Plaats de stenen daarom met een voeg van 2 à 3 mm. Gebruik hiervoor onze Granufix. Controleer regelmatig met een waterpas en schietlood of de muur recht staat. Voorzie in geval van een keermuur aan de achterzijde een drainage zodat er geen vervuild water door de voegen sijpelt en kalkuitbloeiing beperkt wordt. Dit kan door onze drainagemat achteraan tegen de keermuur te verlijmen.

Randafwerking, zoals muurelementen en palissades zijn betonproducten op basis van cement. Kalkuitslag kan bijgevolg niet uitgesloten worden. Belangrijk is te weten dat kalkuitslag de kwaliteit van het product op geen enkele manier beïnvloedt. Kalkuitslag kan dus nooit een reden zijn voor weigering of prijsvermindering van deze producten.

8.1 Muurelementen Fundering

drainagemat

De stabiliteit van de ondergrond bepaalt welke fundering het meest geschikt is. Algemeen geldt dat voor een laag muurtje een fundering van gestabiliseerd zand voldoende is, een muur hoger dan 80 cm kan best op een betonfundering gebouwd worden. Deze fundering zou min. 60 cm diep en 30 à 40 cm breed moeten zijn en bestaat uit een betonmengsel met min. 150 kg cement per m3 (1 deel cement voor 7 delen zand).

Werken met Granufix

fundering

Voor de verschillende muurelementen wordt aangeraden te werken met Granufix. Voor het gebruik van Granufix moeten de stenen niet noodzakelijk 100% droog of stofvrij zijn, de uitgeharde lijm is vorstbestendig. Het gebruik is eenvoudiger dan mortel en vergt veel minder tijd. Bovendien zijn de dunne voegen vrijwel onzichtbaar waardoor het lijkt alsof de muur los gestapeld is. Granufix kan eenvoudig aangemaakt worden met water. De pasta moet gelijkmatig aangebracht worden en de stenen kunnen er laag per laag mee verlijmd worden. Kg/m2

Kg/lm

Granuwall 50 x 25 x 15 cm

8,0

1,2

Granuwall 30 x 12 x 12 cm

4,8

0,6

Granubrick 23,1/15,3 x 20 x 10 cm

9,6

1,0

Moodul

4,9

0,5

Gardino (verlijmd op de 11de zijde)

3,8

0,6

Gardino (verlijmd op de 14 zijde)

6,1

0,7

de

kiezel

Kg/emmer

15

afvoer

Voor hoeken zijn er praktische oplossingen voorzien. Granuwall: gebruik de driezijdig bewerkte Granuwall of maak de juiste vorm met een knipschaar. Granubrick: heeft stenen met V-groef. Die knipt u voor de hoeken in twee met een knipschaar. De ene helft gebruikt u aan het linkereind, de tweede helft aan het rechter muureind.

Een cirkel bouwen met Granubrick De trapeziumvorm maakt Granubrick geschikt voor het bouwen van cirkels, halve cirkels, boomomrandingen, enz. Voor een cirkel plaatst u de stenen zoals op de tekening. De minimale inwendige diameter is 80 cm. De minimale uitwendige diameter bedraagt 120 cm, wat overeenkomt met 16 stenen per laag. Om het aantal stenen in uw cirkel te berekenen, gaat u als volgt te werk: Ò bereken eerst de omtrek van de binnen-cirkel: 2πR (2 x 3,14 x R) Ò deel vervolgens de omtrek door de binnenzijde van de steen.

TUINAFWERKING

25

Voorbeeld: • inwendige straal (R) = 40 cm • smalle zijde van de steen = 15 cm • omtrek = 2 x 3,14 x 40 = 251,2 cm • 251,2: 15 = 16 stenen per laag

Wanneer palissades en paliranden gebruikt worden als keermuur, moet de fundering aan de voorzijde tot 1/3 van de hoogte bedragen en aan de achterzijde zelfs tot de helft van de totale hoogte van het product (zie tekening).

8.2 Palissades Voor een stevig resultaat, plaatst u de palissades en paliranden best in een betonfundering. Het gedeelte dat in de fundering zit, moet 1/4 van de hoogte bedragen (zie tekening). Voorzie in geval van een keermuur aan de achterzijde een drainage zodat er geen vervuild water door de voegen sijpelt en kalkuitslag beperkt wordt. Dit kan door onze drainagemat achteraan tegen de keermuur te verlijmen. LET OP: onze palissades zijn niet gewapend.

8.3 Traptredes Traptredes kunnen gemaakt worden met trapblokken, afgewerkte zwembadboorden of Moodul. Hiervoor verwijzen we naar rubriek 6.3 'Plaatsing van zwembadboorden als traptrede' en naar rubriek 7.3 'Plaatsing van Moodul als trap'.

Ronde palissades met inkeping en Rustieke palissades zijn licht conisch in de lengterichting, d.w.z. dat de diameter onderaan lichtjes groter is dan de diameter bovenaan. Des te langer de palissade des te groter het verschil zal zijn. Het is daarom belangrijk dat u bij controle op recht staan van de palissade de waterpas niet aan de zijkant plaatst maar wel op de kop (zie tekening). Plaats daarom een spie tussen de bovenzijden van de palissades zolang de fundering niet is uitgehard. Na uitharding kunnen deze dan weer weggenomen worden. Andere palissades in het Marlux gamma zijn niet conisch in de lengterichting. De waterpas kan hier bijgevolg wel aan de zijkant gebruikt worden.

26

TUINAFWERKING

Plaats de onderste trede in een betonfundering. De voorzijde van elke traptrede moet min. 2 cm over de onderliggende traptrede geplaatst worden. Elke traptrede kan ook best in een mortelspecie of magere beton geplaatst worden. Na het plaatsen van de traptrede verdicht u steeds de achterliggende fundering voldoende alvorens de volgende trede te plaatsen. Geef elke trede een verval van 3 mm opdat het regenwater niet op de treden blijft staan. H = optrede 15 cm B = aantrede 33 cm

9. Plaatsing van afvoergoten Algemene opmerkingen

De Marlux afvoergoten zijn vervaardigd uit polyesterbeton, waardoor de bodem en wanden vloeistofdicht zijn. Bovendien zorgt de gladde afwerking aan de binnenzijde voor een hoge stroomsnelheid en dus een maximale zelfreiniging. De goten zijn 1 m lang en 12 cm breed. De hoogte is te kiezen tussen 6 cm of 10 cm. Voor de bovenafwerking is er de keuze tussen de volgende types esthetische kwaliteitsroosters: n Verzinkt stalen rooster n Verzinkt stalen rooster gepoederlakt n Gietijzeren rooster n Verzinkt stalen lijngoot n Inox lijngoot De verzinkt stalen en inox roosters zijn genormeerd voor belastingsklasse A 15 KN en het gietijzeren rooster voor belastingsklasse B 125 KN. Ook de goten zelf hebben, mits een goede inbouw, een belastingsklasse B 125 KN. Door middel van een tand-groefsysteem sluiten de goten perfect op elkaar aan en liggen ze mooi in één lijn. U maakt het systeem volledig waterdicht door de uiteinden af te kitten alvorens de goten tegen elkaar te schuiven. Hetzelfde geldt voor de afdekplaatjes.

Plaatsing roostergoten en lijngoten n n n n

Leg het aansluitpunt op de riolering vast. Voorzie een stabilisélaag van min. 30 cm breed en 10 cm dik als fundering voor de goot. Start met de eerste goot vanop het aansluitpunt op de riolering. Aan de onderzijde van de goot is aan één kant een voorgevormd afvoergat terug te vinden, waar u de keuze heeft om een buis met diameter 80 mm of 110 mm aan te sluiten. Kies hier de diameter die voor u van toepassing is en maak het desbetreffende gat open met behulp van een klokboor van dezelfde diameter. Beschikt u niet over een klokboor? Boor dan eerst rondom met een klein boortje zoveel mogelijk gaten, zodat het weg te nemen stuk met een lichte tik eruit gehaald kan worden.

80 mm

n n n n n

110 mm

Voorzie een mortelbed rondom de afvoerbuis en op de fundering. Schuif nu eerst deze goot over de afvoerbuis in het mortelbed. Klop de goot tot op de juiste hoogte en zorg ervoor dat de afvoerbuis mooi aansluit en rondom goed afgedicht is. Vooraleer de volgende goot ertegen te plaatsen, kit u de rand eerst af waardoor het geheel waterdicht wordt. Plaats nu de volgende goot tegen de eerste en klop ook deze weer op de juiste hoogte in een mortelbed. De richting van de goot wordt bepaald door het tand-groef systeem.

AFVOERGOTEN

27

n De laatste goot kan ingekort worden met een zaagmachine of een grote haakse slijper met diamantschijf. n De twee uiteinden van de goot voorziet u van eindplaatjes die ook hier weer met behulp van een siliconenkit

worden vastgehecht. n Het is belangrijk dat de goot zijdelings wordt ondersteund. Breng daarom links en rechts van de goot een

steunkussen aan in mortel. n Plaats nu de bestrating en laat deze mooi aansluiten tegen de goot. n Kuis na de werken de goten uit en klik er dan de roosters op. n Laat alles voldoende uitharden alvorens erover te rijden of te stappen. n Aandacht voor de lijngoten

- Vermits het deksel van de lijngoot grotendeels onder de bestrating zit dient het lijngootdeksel dus ook reeds op de goot geplaatst alvorens de bestrating aan te brengen. - Om bij deze verdere werkzaamheden te vermijden dat er vuil in de goot komt kleeft u de sleuf bovenaan dicht met een stevige tape. - Plaats nu de bestrating en laat deze mooi aansluiten tegen de sleufgoot - op het lijngootdeksel wordt de bestrating verlijmd met een siliconenlijm. - Voor een makkelijk onderhoud plaatst u best een toegangsluik.

Plaatsing goten van 6 cm mortel klinkers

3-5

beton C25/30

15

stabilisé (100 kg/m3) dikte 10 cm

tegel

AK tegel

gezaagde strip vd tegel

15

stabilisé

gebroken betonpuin (laagdikte afh vd stabiliteit vd ondergrond)

stabiele ondergrond

gebroken betonpuin (laagdikte afh vd stabiliteit vd ondergrond)

stabiele ondergrond

boordsteen IE 100x27x20

mortel

Plaatsing goten van 10 cm mortel klinkers

stabilisé (100 kg/m3) dikte 10 cm

tegel

AK tegel

gezaagde strip vd tegel

3-5

beton C25/30

15 15

stabilisé

gebroken betonpuin (laagdikte afh vd stabiliteit vd ondergrond)

stabiele ondergrond

gebroken betonpuin (laagdikte afh vd stabiliteit vd ondergrond)

stabiele ondergrond

boordsteen IE 100x27x20

28

AFVOERGOTEN

mortel

Onderhoud 1. Algemene tips n Vermijd zuurhoudende onderhoudsproducten. Gebruik geen solventen en dooizouten (enkel bij matig

gebruik). n Plaats steeds een verluchtigend schaaltje onder de bloempotten en verplaats ze regelmatig. n Bleke tegels en sierbestrating worden sneller vuil dan donkere bestratingsproducten. n Laat bladeren of restanten van aarde niet gedurende een lange periode liggen, maar verwijder ze zo snel

mogelijk. n Gebruik bij het sneeuwvrij maken van uw tegels steeds een sneeuwschep voorzien van een rubber. Dit om

krassen op de tegels te vermijden.

2. Terrastegels Het terras is tegenwoordig meer en meer een uitbreiding van de woonkamer. Dit betekent dus ook dat men hoogwaardiger materiaal voor het terras kiest. De hoogwaardige terrastegel van Marlux verdient een passend onderhoud.

2.1 Onderhoud gecoate tegels Het onderhoud is eenvoudig, dankzij de exclusieve M-Coat bescherming. Hierdoor zijn de tegels niet alleen eenvoudig te onderhouden, maar krijgen ze ook een diepere kleur en worden ze beschermd tegen groenaanslag en kalkuitslag. Voor het normale onderhoud gebruikt u een niet vette, natuurlijke zeep zonder kleurstoffen. Bij intensieve vervuiling gebruikt u best een milde terrasreiniger.

ONDERHOUD

29

Spoel nadien goed na met zuiver water. Eenvoudig onderhoud betekent niet ‘geen onderhoud′. Reinig uw terras op regelmatige basis en u zult er jarenlang plezier aan beleven. Vergelijk het met een wasbeurt van uw auto. Ondanks de hardheid van de Marlux coating, kunnen er toch nog krassen verschijnen op de tegels. Deze krassen zullen na verloop van tijd (door het begaan, weersomstandigheden en onderhoud) minder zichtbaar worden. Om krassen op gecoate tegels te vermijden, raden wij aan om alle attributen zoals parasolvoeten, poten van uw terrasmeubilair, … te voorzien van viltjes of zachte rubberdopjes. Wees extra waakzaam bij donkere gecoate tegels.

Belangrijke aandachtspunten n Vermijd zuurhoudende onderhoudsproducten. Gebruik geen solventen. n Hogedrukreinigers mogen, rekening houdend met de instructies van de fabrikant, met een uiterste

spuitafstand tot max. 100 bar rechtstreeks op het oppervlak gebruikt worden, maar houdt de spuitlans min. 30 cm van het oppervlak verwijderd. n Zorg dat bloembakken en andere decoratieve elementen altijd goed verlucht zijn om zo condensatiewater onder de voorwerpen te vermijden. n Tracht zoveel mogelijk ventilatie te voorzien onder de voorwerpen geplaatst op uw terras en verplaats geregeld de voorwerpen om aftekening onder de steunpunten te vermijden. n Om afdrukken op M-Coat-tegels te vermijden, plaatst u best geen vlakke voorwerpen zoals zwembaden, folies, vlakke parasolvoeten, enz. op uw tegels. n Vanuit een milieuvriendelijk standpunt is het beter om strooizout met mate te gebruiken.

2.2 Onderhoud gestraalde, geslepen en gebouchardeerde tegels Reinigen met warm water en een scheutje natuurlijke zeep. De impregnatie op deze tegels beschermt ze tegen al te snelle vervuiling. Een impregnatie is echter geen coating waardoor deze tegels frequenter onderhouden zullen moeten worden. Eventuele vlekjes van bladeren, bloemen enz. zullen door regelmatig onderhoud en door uitregenen geleidelijk verdwijnen.

Hardnekkige vervuiling Bij hardnekkige vervuiling zoals roestplekken veroorzaakt door bv. barbecuepoten, cementsluier door bv. onvoorzichtig invoegen, olievlekken, … verwijzen we u naar de Marlux-verdeler. Laat u door hem adviseren welk reinigingsmiddel bij welk soort vervuiling past. Deze reinigingsmiddelen zijn vaak agressiever van aard en kunnen bij onvoorzichtig gebruik het oppervlak van de tegels aantasten. Neem daarom een aantal voorzorgsmaatregelen: n Start met een verdunde oplossing (1/10) en doe hiermee een plaatselijke test. n Volstaat dit, ga dan hiermee verder. In het andere geval, verhoog de concentratie in stappen tot de vervuiling verdwijnt. n Spoel na de behandeling herhaaldelijk met zuiver water. n Dek hierbij ook alle planten in de nabije omgeving van het te behandelen oppervlak af. n Draag beschermende kledij (handschoenen, bril, …). n Houd kinderen en huisdieren uit de buurt. Des te sneller u actie neemt nadat de vervuiling is ontstaan des te beter het resultaat zal zijn.

30

ONDERHOUD

3. Onderhoud sierbestrating (klinkers) 3.1 Algemeen onderhoud Om uw sierbestrating blijvend mooi te houden, volstaat het om ze regelmatig af te schuren met een simpele schuurborstel en helder water. Vermijd zuurhoudende producten en reinig bij voorkeur niet met hoge druk. Het ruwt immers het klinkeroppervlak op waardoor sneller vervuilen net in de hand wordt gewerkt. Gebruikt u toch een hogedrukreiniger, houd dan rekening met het volgende: n Reinig de klinkers op voorhand met een borstel. Zo voorkomt u dat grof vuil de klinkers aantast tijdens het gebruik van de hogedrukreiniger. n Test eerst op een kleine oppervlakte en laat drogen voor u heel het terras of oprit reinigt. n Stel de druk niet te hoog in. n Houd de lans van de hogedrukreiniger voldoende schuin ten opzichte van het te reinigen oppervlak en minimaal op een afstand van 20 cm. n Breng zand dat tijdens het reinigen uit de voegen weggespoten werd, achteraf opnieuw aan. n Controleer en herstel vaste voegen na het reinigen.

3.2 Hardnekkige vervuiling Bij hardnekkige vervuiling zoals roestplekken veroorzaakt door bv. verroeste barbecuepoten, cementsluier door bv. onvoorzichtig invoegen, olievlekken, bandensporen, … verwijzen we u naar de Marlux-verdeler. Laat u door hem adviseren welk reinigingsmiddel bij welk soort vervuiling past. Deze reinigingsmiddelen zijn vaak agressiever van aard en kunnen bij onvoorzichtig gebruik het oppervlak van de klinkers aantasten. Neem daarom een aantal voorzorgsmaatregelen: n Start met een verdunde oplossing (1/10) en doe hiermee een plaatselijke test. n Volstaat dit, ga dan hiermee verder. In het andere geval, verhoog de concentratie in stappen tot de vervuiling verdwijnt. n Spoel na de behandeling herhaaldelijk met zuiver water. n Dek hierbij ook alle planten in de nabije omgeving van het te behandelen oppervlak af. n Draag beschermende kledij (handschoenen, bril, …). n Houd kinderen en huisdieren uit de buurt. Des te sneller u actie neemt nadat de vervuiling is ontstaan des te beter het resultaat zal zijn.

3.3 Kalkuitslag op beton Verschijnen er witachtige vlekken op uw bestrating? Geen nood, het gaat om kalkuitbloeiing of kalkuitslag. Deze manifesteert zich als witte sluiers of strepen. Onze producten worden vervaardigd met natuurlijke grondstoffen zoals water, granulaten en uiteraard cement. Aangezien kalkuitslag een 100% natuurlijk verschijnsel is, dat zich voordoet bij alle producten op basis van cement, kunnen wij dit ondanks alle kwaliteitscontroles niet uitsluiten. Belangrijk is te weten dat kalkuitslag de kwaliteit van het beton op geen enkele manier beïnvloedt. Kalkuitslag kan dus nooit een reden zijn voor weigering of prijsvermindering van onze producten. Na verloop van tijd verdwijnt de kalkuitslag vanzelf. Geduld is de beste remedie! U wilt er toch iets aan doen? Er zijn in de handel producten verkrijgbaar om kalkuitslag te behandelen. Weet echter dat het hier gaat om zuurhoudende producten die de textuur en kleur van uw bestrating lichtjes kunnen wijzigen. Neem daarom een aantal voorzorgsmaatregelen zoals vermeld onder punt ‘hardnekkige vervuiling′.

Met de uitgave van deze nieuwe gids “Plaatsing en onderhoud” vervalt de oude versie. De nieuwe gids is geldig vanaf 1/9/2015.

ONDERHOUD

31

Marlux nv Industriezone Ravenshout 4.345 Albertkade 3 B-3980 Tessenderlo België [email protected] www.marlux.com