Nieuw in versie 2.0 • 25.000 extra medische termen • nu ook geschikt voor Microsoft Office XP en 2003 • volgt de nieuwe Terminologia Anatomica (1999)
KWALITEIT VAN PINKHOF GENEESKUNDIG WOORDENBOEK OOK IN OFFICE-SPELLINGCONTROLE
Pinkhof Medische spellingcontrole versie 2.0 De spelling van ‘medisch Nederlands’ is knap lastig. Met of zonder gymnasiumdiploma, de spelling van vele tienduizenden medische vaktermen is nauwelijks uit het hoofd te leren: ‘colon sigmoideum’ naast ‘sigmoïdoscopie’, ‘oesophagus’ naast ‘oesofageaal’, ‘Staphylococcus’ naast ‘stafylokok’, ‘ophthalmoblennorrhoea’ naast ‘oftalmoblennorroe’, enzovoort… De in 1995 ingevoerde nieuwe spellingregels, die leiden tot onwennige woordvormen als ‘strottenhoofd’, ‘feces’, ‘sacharose’ en ‘lendenwervel’, hebben het er niet gemakkelijker op gemaakt. Tot slot is in 1999 wereldwijd een nieuwe anatomische Latijnse spelling ingevoerd, die ook in Nederland officieel is. Al deze taalontwikkelingen zijn maar moeilijk bij te houden.
Pinkhof Medische spellingcontrole kent de spellingvalkuilen in de medische vaktaal en helpt schrijvers en bewerkers van medische teksten spelfouten te voorkomen. Dit informatieblad maakt duidelijk wat taalkundig en programmatechnisch mag worden verwacht van deze unieke uitbreiding van de spellingcontrole van Microsoft Office.
Productinformatie over Pinkhof Medische spellingcontrole versie 2.0
Is de spellingcontrole van Office niet voldoende?
Waarom kiezen voor Pinkhof Medische spellingcontrole?
De spellingcontrolefunctie van Microsoft Office is gebaseerd op de Woordenlijst Nederlandse taal, beter bekend als het ‘Groene boekje’. Die spellinglijst kent slechts enkele duizenden medische termen. Vele daarvan zijn ‘lekentermen’, die op de medische werkvloer door vaktermen worden vervangen. Daardoor herkent Office wel het woord ‘longkanker’, maar niet de vakterm ‘bronchuscarcinoom’. Deze beperking maakt de standaardwoordenlijst van Office ongeschikt voor controle van medische vaktaal. Medische Office-documenten ogen op het beeldscherm dan ook als een bacteriekweek: onder vrijwel elke vakterm kringelt een rood lijntje als teken dat het woord niet als juist wordt herkend. Office kent de meeste medische vaktermen niet en keurt ze af, ook wanneer ze foutloos zijn getypt: ‘perizygomaticusdraadosteosynthese’, ‘orchido-epididymectomie’, ‘blepharoblennorrhoea’, ‘Saccharomycetaceae’ en ‘koolhydraatdeficiëntieglycoproteïnesyndroom’… Spellingsuggesties van Office bij medische termen helpen de gebruiker vaak van de regen in de drup. Zo levert de typefout ‘bonchuscarcinoom’ de onbruikbare spellingsuggestie ‘brongascarcinoom’ in plaats van ‘bronchuscarcinoom’ op. Spellingcontrole van medische teksten wordt door dit alles niet plezieriger. Veel gebruikers geven dan ook na enkele malen klikken op ‘Alles negeren’ of ‘Toevoegen’ de moed op en breken de spellingcontrole maar af. Met het risico dat er spelfouten in de medische termen blijven staan…
Pinkhof Medische spellingcontrole voegt aan de Office-spellinglijst ruim 150.000 medische termen toe. Daarbij blijven alle woorden uit het ‘Groene boekje’ behouden. Spellingcontrole verloopt nu sneller en beter. Minder foutmarkeringen, betere suggesties Dankzij Pinkhof Medische spellingcontrole wordt een groot aantal vaktermen in medische teksten door de spellingcontrole herkend en niet meer rood onderlijnd. Alle opgenomen medische begrippen zouden op papier een dikkere spellinggids vormen dan het ‘Groene boekje’, dat al ruim 1000 pagina’s telt. Tijdens de spellingcontrole verschijnen in het spellingsuggestievenster en het rechtermuisklikvenster nu zinvolle medische suggesties, afkomstig uit de medische termenlijst. Zo verschijnt bij de typefout ‘bonchuscarcinoom’ als enige juiste suggestie het woord ‘bronchuscarcinoom’ – en niet meer ‘brongascarcinoom’! Intelligente ‘samenstelbaarheid’ Pinkhof Medische spellingcontrole is intelligent geprogrammeerd, waardoor ook correct gespelde termen die niet in de medische spellinglijst voorkomen, worden herkend en goedgekeurd. Door deze samenstelbaarheid wordt een veelvoud van de opgenomen 150.000 medische vaktermen goedgekeurd, mits de woorddelen van nieuw samengestelde vaktermen juist zijn gespeld. Pinkhof Medische spellingcontrole herkent bijvoorbeeld de delen van de hypothetische samenstelling ‘RNAisynthese’, te weten de eind 2003 geïntroduceerde vakterm
‘RNAi’ en het woord ‘synthese’. Hierdoor keurt het deze samenstelling goed, in analogie met reeds opgenomen termen als ‘RNA-synthese’, ‘mRNA-synthese’ en ‘rRNAsynthese’. Zoekvenster Een speciale knop op de knoppenbalk in Word biedt toegang tot het handige zoekvenster van Pinkhof Medische spellingcontrole. Daarin kan gericht naar een medische term worden gezocht: op beginletters, letters midden in het woord en op woorduitgangen. Een beknopte uitleg over medische spelling is beschikbaar als helptekst op het scherm en wordt als handzaam boekje (24 blz.) meegeleverd.
Welke medische begrippen zijn opgenomen? De rijke woordenschat van de tiende editie van het gezaghebbende Pinkhof Geneeskundig woordenboek vormt de basis van Pinkhof Medische spellingcontrole versie 2.0. Hieraan zijn nog eens tienduizenden toegestane vormvarianten toegevoegd. Na installatie van Pinkhof Medische spellingcontrole herkent de spellingcontrolefunctie van Office ten minste ruim 150.000 medische begrippen: - ruim 114.000 zelfstandige en bijvoeglijke naamwoorden, waaronder Latijnse en Griekse termen, vernederlandste varianten, meervoudsvormen en verbuigingen; - nieuw: ruim 10.000 anatomische termen uit de Terminologia Anatomica (1999) en de Nomina Anatomica; - ruim 10.000 farmaceutische stof- en merknamen uit het Informatorium Medicamentorum (2004) van WINAP/KNMP; - ruim 5000 specifiek tandheelkundige termen; - ruim 4000 veelvoorkomende persoonsnamen en letterwoorden; - ruim 2000 namen van micro-organismen; - ruim 5000 vervoegingen van medische werkwoorden; - een zorgvuldige selectie van veelgebruikte Engelse medische termen; - herkenning van vele tienduizenden extra medische begrippen dankzij de intelligente samenstellingsfunctie.
Pinkhof Medische spellingcontrole controleert het juiste gebruik van hoofdletters bij naar personen vernoemde termen: ‘Barr-lichaampje’, ‘non-hodgkinlymfoom’ en ‘ziekte van Parkinson’, maar ‘parkinsonpatiënt’, ‘graafse follikel’, ‘hunterse tong’, ‘dotterbehandeling’ en ‘dopplerechocardiografie’. Persoonsnamen worden geschreven met een kleine letter in namen van micro-organismen (Histoplasma duboisii) en met een hoofdletter in anatomische termen (cavum Retzii, ductus Stenonianus). argininosuccininacidurie calcitonine-parathormoonsysteem ceroïdlipofuscinose cheilognathopalatoschisis cysteïnylleukotrieenreceptoren dacryosialoadenopathie eccentro-osteochondrodysplasie encephalomyeloradiculitis glycoproteïne-IIb-IIIa-receptorantagonisme hydroxymethylglutaryl-co-enzym-A-reductaseremming kwikrekstrookplethysmografie perizygomaticusdraadosteosynthese plasmine-streptokinasecomplex polysacharide-eiwitconjugaatvaccinatie poststreptokokkenglomerulonefritis protonkernspinresonantiespectroscopie purinenucleosidefosforylasedeficiëntie Reiter-proteïnecomplementfixatiereactie uvulopalatofaryngoplastiek
Pinkhof Medische spellingcontrole versie 2.0 ISBN 90 313 4333 1 Prijs 105,00 De aanschaf van dit product verschaft een licentie voor installatie en gebruik van Pinkhof Medische spellingcontrole op één computer. Voor installatie en gebruik in een netwerk gelden afwijkende technische instellingen en licentievoorwaarden. Meer informatie hierover kunt u verkrijgen bij Bohn Stafleu Van Loghum, afdeling Klantenservice, telefoon (030) 638 37 36, fax (030) 638 39 90, website www.bsl.nl.
Technische productinformatie Systeemeisen • Windows 98, 2000, NT, XP en hoger • Microsoft Office 97 (vanaf release september 1995), XP, 2003 en hoger, dan wel een of meer afzonderlijk geïnstalleerde programma’s uit de Nederlandstalige Office-familie, te weten Word, Outlook, Excel, PowerPoint, FrontPage, Access, InfoPath, OneNote, Visio, Project en/of Publisher • reeds geïnstalleerde spellingcontrole voor het Nederlands zoals geleverd als vast onderdeel van de Nederlandstalige of Franstalige versie van Microsoft Office • in het bijzonder dient het bestand MSSP_NL.LEX, gedateerd september 1995 of later, als onderdeel van de spellingcontrole te zijn geïnstalleerd; dit bestand maakt deel uit van de hierboven genoemde Office-versies • 3 mb vrije ruimte op de vaste schijf • cd-romstation Werking en stabiliteit Pinkhof Medische spellingcontrole is een invoegtoepassing voor de spellingcontrole van alle onderdelen van Microsoft Office, zoals Word, Outlook, Access, Excel en PowerPoint. Na installatie is de basisspellinglijst uitgebreid en geeft een nieuwe knop op de werkblak van Word toegang tot een zoekvenster en de helptekst. De invoegtoepassing is geprogrammeerd en getest door Polderland Language & Speech Technology BV (www.polderland.nl). Dit Nijmeegse taaltechnologische bedrijf is de officiële leverancier van Office-taalproducten aan Microsoft en voldoet daarmee aan de hoge kwaliteitseisen die Microsoft stelt. Polderland stelt taalcomponenten in Office samen voor spelling- en grammaticacontrole, synoniemen en woordafbreking in tientallen talen, waaronder het Nederlands. Het bedrijf heeft Pinkhof Medische spellingcontrole getest met strenge Microsoft-benchmarks voor uiteenlopende combinaties van versies van Microsoft Office (97, 2000, XP, 2003) en Microsoft Windows (98, 2000, NT, XP). Installatie en gebruik in een netwerk Pinkhof Medische spellingcontrole versie 2.0 wordt door middel van een installatieopdracht eenmalig voor elke individuele gebruikersconfiguratie van Office geïnstalleerd. Tijdens de installatie worden spellingbestanden en systeembestanden gekopieerd naar de systeemmappen in de Office-configuratie, doorgaans C:\PROGRAM FILES\ COMMON FILES\MICROSOFT SHARED\PROOF\. Voorts wordt de registry bijgewerkt en wordt het zoekvenster in Word
geïntegreerd, mits het beveiligingsniveau in Word voor macro’s op ‘laag’ is ingesteld. De installatieroutine kan worden gestart vanaf de geleverde cd-rom of vanuit een volledige image daarvan in een netwerkmap. Installatie vanuit een netwerkmap in plaats vanaf de cd-rom is enkel mogelijk door middel van de installatieopdracht in combinatie met een schakeloptie. Deze schakeloptie wordt geleverd als deel van de bedrijfslicentie. Bij deze installatievorm vindt geen productvalidatie door middel van controle van de aanwezigheid van de originele cd-rom plaats. Voor bedrijfslicenties van versie 2.0 van Pinkhof Medische spellingcontrole wordt geen licentiediskette meer verstrekt, in tegenstelling tot bij versie 1.0. Bij installatie van Pinkhof Medische spellingcontrole bij een groter aantal netwerkgebruikers wordt de installatieopdracht niettemin voor elke afzonderlijke Office-configuratie uitgevoerd. Uitvoering van de installatieopdracht in batchmodus is uiteraard mogelijk door verwerking hiervan in een installatiescript, voorzover de netwerkprogrammatuur dit ondersteunt. Geen programma, maar invoegtoepassing In het gebruik is Pinkhof Medische spellingcontrole versie 2.0 een invoegtoepassing (add-in), die deel uitmaakt van de ruimte die het actieve Office-onderdeel in RAM inneemt. Het is niet een programma dat naast de Office-onderdelen afzonderlijk wordt aangeroepen, bijvoorbeeld als EXE of DLL. Tijdens het gebruik van Pinkhof Medische spellingcontrole vinden dus geen program calls plaats in aanvulling op die door de Office-onderdelen. De aanwezige netwerkprogrammatuur (Citrix, Banyan, Novell enz.) is hierdoor in principe niet van belang voor de installatie en de werking van Pinkhof Medische spellingcontrole. Beslag op RAM-geheugen Na installatie van Pinkhof Medische spellingcontrole is de bestandsomvang van de nieuwe spellinglijst (MSSP3NL.LEX, bij Office 2000 en lager MSPNL32.LEX) met slechts ca. 600 kB uitgebreid. Door de geavanceerde, sterk gecomprimeerde opslagmethode van het lexicon heeft deze uitbreiding een verwaarloosbaar effect op de snelheid van de spellingcontrolefunctie.
Productinformatie over Pinkhof Medische spellingcontrole versie 2.0
‘Medisch Nederlands’: ook voor ingewijden lastig
In het ongunstigste geval levert een spelfout een misverstand op: ‘uretraal’ als misspelling van ‘urethraal’ (m.b.t. leider van de blaas vandaan) lijkt
Medische terminologie is juist voor Nederlanders
al snel op ‘ureteraal’ (m.b.t. leider naar de blaas toe)
lastig te spellen omdat dit jargon een mengelmoes
en ‘myiasis’, ‘myopsis’, ‘miose’, ‘myositis’ en ‘meiose’
betreft van zowel Griekse en Latijnse vaktermen als
ontlopen elkaar in woordbeeld maar weinig.
van oorsprong klassieke begrippen die verregaand aan de Nederlandse spelling zijn aangepast. Nog
De ‘nieuwe spelling’
een halve eeuw geleden zou de geneesheer over ‘een
De invoering vóór 1995 van nieuwe spellingregels
asthmalijder met arthritis rheumatica’ spreken, maar
voor het Nederlands heeft niet alleen voor de pan-
tegenwoordig spreekt de arts van ‘een astmapatiënt
nenkoekindustrie, maar ook voor de gezondheidszorg
met reumatische artritis’. Toch komen de klassieke
gevolgen gehad. Van onwennig ogende nieuwe
spellingkenmerken, met moeilijk te voorspellen c’s,
woordvormen als de volgende kent Pinkhof Medische
h’s en ae’s, nog volop voor. Zo zal men in de vak-
spellingcontrole er vele honderden. Kent u ze ook?
literatuur kunnen lezen: ‘Diagnose: asthmaticus, arthritis rheumatica.’
catheter
-
katheter
coënzym
-
co-enzym
van Latijn en Grieks om de schrijfwijze van medische
diagnostiseren
-
diagnosticeren
termen te kunnen beredeneren. Veel medische termen
kyste
-
cyste
kenmerken zich door lettercombinaties die het Neder-
lendewervel
-
lendenwervel
lands niet kent. Nu maakt de woorduitgang van een
ribbeboog
-
ribbenboog
medische term gelukkig in veel gevallen duidelijk of
ruggegraat
-
ruggengraat
het om een klassiek of een vernederlandst woord
saccharose
-
sacharose
gaat. Zo wijst de uitgang -ia op een klassieke vorm
strottehoofd
-
strottenhoofd
Niet iedereen beschikt over de kennis van spelling
en is de vernederlandste vorm daarvan -ie: ‘haemorrhagia cerebralis’, in vernederlandste vorm ‘cerebrale hemorragie’ ofwel een ‘hersenbloeding’. Doordat men in het Nederlands ‘de pariëtale hersen-
Terminologia Anatomica: nieuwe anatomische naamgeving
kwab’ schrijft, ligt het trema voor de hand in het Latijnse woordpaar ‘os pariëtale’. Correct is echter
Pinkhof Medische spellingcontrole versie 2.0 bevat
‘os parietale’, want in het Latijn wordt het trema niet
alle nieuwe woordvormen in de internationaal
gebruikt.
erkende anatomische naamgeving Terminologia
Sommige Engelse medische termen komen in de
Anatomica. Deze nieuwe termenlijst vervangt sinds
vakliteratuur zo vaak voor, dat men de spelling ervan
1999 de Nomina Anatomica, die tientallen jaren lang
met de Nederlandse spelling gaat verwarren:
in gebruik is geweest. Veel (para)medici gebruiken
‘labyrint’ naast het Engelse ‘labyrinth’, ‘orthopedisch’
nog de oude spellingvormen, die zij tijdens hun
naast ‘orthopaedic’ en ‘paroxismaal’ naast
opleiding hebben geleerd. Waar zinvol zijn oude
‘paroxysmal’.
anatomische termen in de spellinglijst gehandhaafd, mits zij niet met nieuwe spellingvormen conflicteren.
HET SPOOR 2
POSTBUS 246
TEL.: (030) 63 83 736
3994 AK HOUTEN
3990 GA HOUTEN
FAX: (030) 63 83 999
