Pilot project We Empower uS bH Betere beroepsmogelijkheden voor mensen met Spina bifida en Hydrocephalus
Werkset Instrument 7: Training in lotgenotenondersteuning (peer-support)
Uitgebracht door: Samenwerkingspartners „We empower uS bH“
Josefsheim Bigge
Dit project werd gefinancierd met de steun van de Europese Commissie. De verantwoordelijkheid voor deze publicatie ligt uitsluitend bij de auteur; de Commissie kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het gebruik van de informatie die erin is vervat.
Uitgebracht door: Project partners „We empower uS bH“ Asociatia Romana Spina Bifida si Hidrocefalie (ARSBH) Strada Piata Amzei Nr. 10-22 Bloc B, Ap. 8, Sector 1 RO - 010345 Boekarest www.arsbh.ro Arbeitsgemeinschaft Spina Bifida and Hydrocephalus e. V. (ASBH) Bundesgeschäftsstelle Grafenhof 5 DE - 44137 Dortmund www.asbh.de The Cedar Foundation Malcom Sinclair House 31 Ulsterville Avenue BT9 7AS Belfast Noord Ierland / Verenigd Koninkrijk www.cedar-foundation.org Josefsheim gGmbH Heinrich-Sommer-Straße 13 DE - 59939 Olsberg www.josefsheim-bigge.de REA-College Pluryn Kerkenbos 1003 6546 BB Nijmegen; Nederland www.pluryn.nl
Zwitserse Vereniging voor Mensen met SPINA BIFIDA UND HYDROCEPHALUS Geschäftsstelle SBH-Zwitserland Aehrenweg 6 CH – 8317 Tagelswangen www.spina-hydro.ch SRH Berufsbildungswerk Neckargemünd Im Spitzerfeld 25 DE - 69151 Neckargemünd www.bbw-neckargemünd.de Technische Universität Dortmund Fakultät Rehabilitationswissenschaften Emil-Figge-Straße 50 DE - 44221 Dortmund www.tu-dortmund.de
Vooraf Dit handboek is ontwikkeld in het kader van het Leonardo-pilotproject „We Empower uS bH“.
Project website: www.we-empower-us.eu
Projectleider: Martin Künemund, Josefsheim Bigge, Duitsland
De Peer Support Training is ontwikkeld door Josefsheim Bigge.
Auteurs en curriculum ontwikkelaars: Rike Tobias, opvoedingsondersteuning Martin Künemund, projectleider
Contact: Josefsheim gGmbH Martin Künemund Heinrich-Sommer-Straße 13 59939 Olsberg Duitsland
E-Mail: Internet:
[email protected] www.josefsheim-bigge.de
Stand: April 2013
Voorwoord Betere professionele kansen voor mensen met een handicap – dit was het doel van de Europese projectsamenwerking als onderdeel van het project “We empower uS bH”. De projectpartners richten zich op een specifieke doelgroep: jongeren met Spina bifida en/of Hydrocefalus. Mensen met deze aandoeningen werden als deskundigen betrokken bij alle projectactiviteiten. Acht partners van vijf landen hebben in tweeëneenhalf jaar de zeven gereedschappen van het ondersteuningsnetwerk ontwikkeld. De basis voor dit werk is de fundamentele houding die gericht is op empowerment. Het speciale kenmerk van dit project is de samenwerking tussen professionele revalidatiecentra uit Duitsland, Noord-Ierland en Nederland en zelfhulporganisaties uit Duitsland, Roemenië en Zwitserland. The Technische University van Dortmund heeft wetenschappelijke steun aan het project geleverd. De resultaten van ons werk worden in dit handboek en de bijbehorende CD-ROM gepubliceerd, zodat het materiaal voor het gebruik van de zeven gereedschappen beschikbaar is voor professionals in revalidatie, zelfhulporganisaties en personen met een handicap. Wij wensen u veel succes en plezier in uw dagelijkse werkleven. Wij zien graag dat meer jongeren met spina bifida en/of hydrocefalus de kans krijgen hun beroep naar keuze te kunnen uitoefenen en de baan die ze willen ook daadwerkelijk vinden, en behouden. Wij willen graag alle betrokkenen van het project bedanken: Veel dank aan alle deelnemers van de toekomstige workshops. De internationale samenwerking en uitwisseling van ervaringen in deze kleine Europese gemeenschap was een groot genoegen en motiverend voor iedereen, voor zowel mensen met als zonder een handicap. Wij willen graag het grote aantal mensen met spina bifida en hydrocefalus bedanken die voor ons een werkbiografie hebben gespreken en open met ons waren over de hoogteen dieptepunten van hun studie- en werktrajecten. Ook willen wij graag de deskundigen bedanken die beschikbaar waren voor interviews en hebben deelgenomen aan het testen van de middelen en het invullen van vragenlijsten. Ook willen wij graag de gehandicapte personen en specialisten erkennen die deel hebben genomen in het grote aantal projectactiviteiten. Zonde hun bijdrage en betrokkenheid in het analyseren van behoeften, had ons project zich niet zoals gewenst kunnen ontwikkelen. Wij willen graag de medewerkers en leden van de drie zelfhulporganisaties, ASBH in Duitsland, ARSBH in Roemenië en de Zwitserse Vereniging, bedanken voor hun intensieve samenwerking, goede adviezen en bekwame ondersteuning. Wij bedanken graag Andrea Nobs en prof. Horst Biermann van de faculteit Revalidatiewetenschappen aan de Technische Universiteit Dortmund, voor hun wetenschappelijke steun aan dit project.
Ook danken wij graag de projectmedewerkers van onze partners die de leerinhoud van de ondersteunende gereedschappen hebben ontwikkeld en bijdragen hebben geleverd aan dit handboek. Het LEONARDO-Project “We empower uS bH” en het printen van dit handboek zijn mede mogelijk gemaakt door financiële steun van de Europese Commissie.
Olsberg, April 2013 Martin Künemund Project Manager JG Group - Josefsheim Bigge www.we-empower-us.eu
Inleiding Deze betreffende tekst is ontstaan in het kader van het EU-onderzoeksproject “We empower uSbH – Transnationaal ontwikkelen, testen en overdragen van een beroeps ontwikkelingsconcept voor mensen met spina bifida en hydrocefalus”. Het project werd gesteund door het Directoraat-Generaal Onderwijs en Cultuur van de Europese Commissie, als onderdeel van het Leonardo da Vinci programma. Er werd een beroepsontwikkeling concept gecreëerd met als doelstelling het mogelijk maken van, of de toegang verbeteren tot, een geïndividualiseerde en op capaciteiten gerichte opleiding en beroepssituatie voor de doelgroep. Aan het Europese project namen projectpartners uit vijf Europese landen deel (Verenigd Koninkrijk/NoordIerland, Nederland, Zwitserland, Roemenië en Duitsland), waaronder patiëntenorganisaties van betrokken partijen en aanbieders van arbeidsrevalidatie. Spina bifida is een aangeboren lichamelijke handicap die in 80-90% van de gevallen gepaard gaat met hydrocefalus. De beperkingen die daaruit voortvloeien variëren sterk. Vaak hebben deze personen een rolstoel of hulpmiddelen bij het lopen nodig. Studies over deze handicap hebben vaak vooral betrekking op de medische aspecten of kijken alleen naar de ontwikkeling in de kinderjaren. De doelgroep van dit project is jonge volwassenen met spina bifida en hydrocefalus die ontwikkeling nodig hebben in het kader van beroepsopleiding. Vanwege de vaak vroege indeling in het revalidatie-systeem, raakt een brede professionele oriëntatie doorgaans al in een vroeg stadium verloren. De doelgroep is, onafhankelijk van individuele beroepsprofilering, meestal aangewezen op een beperkt aantal vakgebieden, waaronder vooral kantoorwerk. Dit is waar het onderzoeksproject op inhaakt. Het beroepsontwikkeling concept omvat zeven instrumenten waarvan de accenten, naast het bieden van informatie aan werkgevers, docenten en revalidatie-adviseurs, ook liggen op zelfversterking voor mensen met spina bifida en hydrocefalus. Dit betekent richtlijnen en opleidingen gericht op het ontwikkelen van specifieke persoonlijke en sociaal-communicatieve competenties en self-empowerment. Er wordt binnen het project gestreefd naar een proces van emancipatie gebaseerd op de principes van de empowerment aanpak (zelfversterking en –kwalificatie). Mensen met spina bifida en hydrocefalus moeten zichzelf zien als hoofdrolspelers in hun eigen professionele leven zodat zij zich bewust worden van hun eigen mogelijkheden en hun eigen belangen kunnen behartigen als gelijkwaardige burgers. De paradigma’s binnen het project zijn een op capaciteiten gebaseerd idee van mensen (waar mensen met een handicap worden gezien als experts in hun eigen belangen), en moderne principes van revalidatie (kwalificatie en participatie). De kern van de definitie en de bepaling van de inhoud geven, samen met onderzoeken van de betrokkenen en specialisten, vorm aan de toekomstige uitvoering van een workshop en literatuuranalyse. Het project levert handboeken, trainingen en geschreven informatie, vrij verkrijgbaar voor het (gespecialiseerde) publiek, zowel online als in gedrukte vorm.
Project We empower uSbH – Transnationaal ontwikkelen, testen en overdragen van een professioneel ontwikkelingsconcept voor mensen met spina bifida en hydrocefalus Programma Directoraat-Generaal voor Onderwijs en Cultuur van de Europese Commissie: Leonardo da Vinci voor het gebied van beroepsopleiding Project · Pluryn Rea College, Nederland partners · The Cedar Foundation, Verenigd Koninkrijk/Noord-Ierland · Asociata Romana Spina bifida si hidrocephalie ARSBH, Roemenië · Vereinigung Spina bifida und Hydrocephalus SbH, Zwitserland · Arbeitsgemeinschaft Spina bifida und Hydrocephalus ASBH, Duitsland · Berufsbildungswerk BBW Neckargemünd, Duitsland · Josefsheim Bigge, Duitsland · Technische Universität Dortmund, Duitsland Doelgroep Mensen met spina bifida en hydrocefalus die gespecialiseerde ondersteuning nodig hebben als onderdeel van hun beroepssituatieof opleiding Project doelen · Verbeteren van beroepsmogelijkheden voor mensen met spina bifida en hydrocefalus · Bemoediging van de doelgroep in termen van empowerment (zelfversterking) · Het opzetten van een Europees netwerk Tijdsperiode 01-11-2010 – 30-04-2013 Producten · Beroepsontwikkeling concept met zeven instrumenten: 1. Richtlijnen en praktische hulpmiddelen voor opleiding en werk 2. Empowerment en zelfbeschikking voor mensen met spina bifida en hydrocefalus 3. Informatie voor specialisten over beroepsbegeleiding, werkgelegenheidsdiensten en begeleiding van jongeren en volwassenen met SBH 4. Informatie, tips en aanwijzingen voor werkgevers 5. Beroepsbiografieën 6. Opzetten van activiteiten met hulp van vrienden, collega’s en het sociale netwerk 7. Peer support trainingen · Homepage voor het project Overdracht · Europa-brede verspreiding van de resultaten en producten van het project · Het opbouwen van een regionaal netwerk · Aanbieden van het ontwikkelde materiaal aan de media · Integreren van het onderwerp in de aangeboden cursussen aan de Technische Universiteit van Dortmund
Leonardo project We Empower uS bH Werkset Instrumentbeschrijving
Werkset Instrument 7:
Training in lotgenotenondersteuning (peer-support)
1. Introductie De term peer support komt uit de Verenigde Staten en betekent het verstrekken van feitelijke en gespecialiseerde informatie en praktische ondersteuning van de ene persoon aan de andere op een gelijk niveau. Een peer is een persoon die zich in een gelijke situatie bevindt, bijvoorbeeld, een persoon met een handicap. In dit project willen wij mensen met spina bifida en hydrocefalus stimuleren advies en hulp te geven aan andere mensen met deze aandoeningen. Lotgenotenondersteuning biedt een waardevolle uitwisseling van ervaringen omdat de peer supporter vaak een beter en meer empatisch begrip hebben van de situatie dan de persoon die advies nodig heeft. Angsten en onzekerheden worden beter begrepen en wederzijds vertrouwen wordt gemakkelijker opgebouwd tussen de twee personen. Lotgenotenondersteuning faciliteert het delen van ervaringen op een natuurlijke en respectvolle manier en dient de behoeften van de betrokkenen. Dat de peer supporters gelijksoortige ervaringen hebben als de hulpzoekenden heeft een motiverend effect. Het project heeft als doel mensen met spina bifida en hydrocefalus die hun carrièrepad zelf op een succesvolle manier vormgeven, in staat te stellen ervaringen uit te wisselen en steun te bieden aan hun lotgenoten. Als deskundigen in hun eigen aangelegenheden dragen zij waardevolle levenservaringen bij zich die gedeeld kunnen worden met anderen en zo een hulpmiddel vormen voor het overkomen van obstakels van onderwijs en werkgelegenheid. De redenen waarom mensen met spina bifida en hydrocefalus profijt hebben van het delen van ervaringen zijn uiteenlopend. Lotgenotenondersteuning, zoals gedefinieerd door het Leonardo project “We Empower uS bH”, kan bijvoorbeeld hulp bieden bij:
· · · · · · ·
Persoonsgerichte planning Gezondheidszorg Mobiliteit (rijbewijs / het gebruik van openbaar vervoer) Banen Arbeidswetten (rechten / voorbeelden en diverse lessen / arbeidsconflicten / verzekering) Huisvestiging (verhuizingen / huizen) Hulp en ondersteuning (hulp biedende technologieën / rolstoelen / fondsen)
·
Vrijetijdsactiviteiten (bijvoorbeeld: het verminderen van stress)
De contactpersoon voor specifieke onderwerpen behoort, op de lange termijn, geregeld te worden via de zelfhulp organisaties en adviescentrums van de revalidatiecentra. De verwachting is dat de diversiteit aan onderwerpen en het aantal adviesgevers met de tijd zal toenemen. 2. Doelgroep Algemeen gesproken moeten alle mensen met spina bifida en hydrocefalus die deelnemen aan het project de mogelijkheid hebben om hun kennis en ervaringen over bepaalde onderwerpen over te dragen op andere mensen met een handicap. Hoge deelnamekosten voor dure gecertificeerde cursussen van externe partijen moeten geen reden voor uitsluiting zijn. Ook de tijd die aan de lotgenotenondersteuning besteed wordt moet binnen bepaalde grenzen blijven zodat alle geïnteresseerde werknemers de mogelijkheid hebben deel te nemen. De training van dit project zal dan ook aangeboden worden als een gratis cursus buiten de reguliere werkzaamheden en met een maximale duur van drie maande. De voorwaarden voor deelname zijn dat de geïnteresseerde partijen hun eigen handicap, behoeften en capaciteiten verkennen en behoren daarbij open en empatisch te zijn. De ondersteuners zullen op vrijwillige basis aan het werk gaan. Wanneer zij werkzaam zijn in een organisatie waar ook mensen met een handicap werken zullen er afspraken met het management gemaakt worden om te zorgen dat de ondersteuners tijd vrij krijgen voor het uitvoeren van hun adviserende taken. De ondersteuners worden genomineerd door hun bovengeschikte en zullen deelnemen in voortdurende trainingen en reguliere vergaderingen van het team. 3. Doelstellingen · · · · · ·
· ·
helpen jezelf te helpen algemeen en wederzijdse ondersteuning voor mensen met een handicap een netwerk ter ondersteuning opstellen en verdere trainingen voor mensen met spina bifida en hydrocefalus waar zij leren andere personen met een handicap te helpen ondersteuning, assistentie en coaching van mensen met SBH de vaardigheden van personen met een handicap verbeteren om zo hun kwaliteit van leven te verbeteren en hen deskundig te maken in hun eigen aangelegenheden meer mensen met een handicap de mogelijkheid bieden hun vaardigheden voor een zelfstandig leven te verbeteren door middel van het koppelen van zelfhulporganisaties met faciliteiten die de handicaps van de deelnemers in acht nemen verbeteren van de opleidings- en werksituaties van mensen met bovengenoemde handicaps stimuleren van het vervullen van persoonlijk en individuele opleidings- en werkaspiraties
4. Inhoud van de verdere training De training die gegeven wordt in het kader van het project limiteert zich tot door de tijdsdruk van het project tot de fundamentele basis van lotgenotenondersteuning. Gevorderde trainingen van andere organisaties hebben aanzienlijk meer inhoud en zijn veeleisender. De gecertificeerde trainingen van deze organisaties moeten gezien worden als een waardevolle aanvulling wanneer deelnemers, na de eerste kennismaking tijdens het project, in een later stadium nog meer kennis willen opdoen en de financiële middelen hiervoor aanwezig zijn. De basistraining in het kader van het We Empower uS bH project bestaat uit één module.
Module: De competenties van peer support Onderdeel Onderdeel A: Ken de functie van peer support
Onderdeel B: Beter begrip van eigen handicap
Onderdeel C: Ken de grenzen van geheimhouding Onderdeel D: Gebruik verschillende methoden van ondersteuning
Onderdeel E: Gepaste interactie met mensen die advies zoeken in de ondersteuningsfase Onderdeel F: Beter begrijp van eigen persoonlijkheid Onderdeel G: Identificatie en voorbereiding van mogelijke steun voor verschillende onderwerpen Onderdeel H: Informatie over sociale diensten en verwijzingen naar andere gespecialiseerde diensten Onderdeel I: Omgaan met moeilijkheden en problemen die zich kunnen voordoen wanneer ervaringen worden gedeeld
Subonderdeel Subonderdeel A: De geschiedenis van en het idee achter peer support en de self-determined life beweging Subonderdeel B: Definieer peer support Subonderdeel C: Identificeer de voordelen van peer support en beschrijf de rol van de peer ondersteuner Subonderdeel D: Ken de basisregels van peer support Subonderdeel A: Reflecteer op uw eigen persoonlijke ervaringen – Reflecteer op hoe u leeft met uw handicap Subonderdeel B: Strategieën om om te gaan met uw eigen handicap / Mogelijkheden, restricties en oplossingen Subonderdeel A: Definieer geheimhouding en hou hieraan vast Subonderdeel B: Informatie die aan mijn mentor doorgegeven moet worden Subonderdeel A: Houd een gesprek op de correcte manier Subonderdeel B: Luister actief en gebruik gepaste lichaamstaal Subonderdeel C: Overweeg de basis van persoonlijke toekomstplanning Subonderdeel A: Erken de rol die vriendelijkheid speelt in een peer support relatie Subonderdeel B: Manieren en mogelijkheden om respectvolle interactie op te bouwen en te onderhouden met personen die advies zoeken tijdens peer support Subonderdeel A: Identificeer de eigen sterktes en potentieel voor verbetering in de rol van vrijwillige peer supporter Subonderdeel A: Onderzoek van de onderwerpen Subonderdeel B: Voorbereiding van de gekozen onderwerpen Subonderdeel A: Informatie over sociale diensten Subonderdeel B: Mogelijke verwijzingen naar andere gespecialiseerde diensten Subonderdeel C: Opstellen van netwerken Subonderdeel A: Ken je eigen tolerantie voor stress en communiceer deze aan anderen Subonderdeel B: Toezicht – en adviesservice voor peer supporters
5. Methoden: colleges, werken in tweetallen en kleine groepen, werken aan een casestudie, rollenspel 6. Totale tijdsduur van de peer support training: 2 maanden (8 sessies / 1 sessie per week / bestaande uit 4 lessen)
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel A: Leerstap A:
Training in peer support Peercounseling vaardigheden De functie van peer support De geschiedenis van en het idee achter peer support en de zelfbepaald leven beweging
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): De deelnemers onderzoeken de geschiedenis en beginselen van peer counseling. Ook krijgen zij een kort inzicht in de beginselen van peer support. Fase
Introductie van het onderwerp
Inhoud
Methode
Hang foto’s op over het onderwerp peer support en de vlag van de Verenigde Staten (de stars and stripes)
Foto wand
Laat de termen proactief, eigen verantwoordelijkheid en zelfbepaling op een heldere manier zien.
Tekstballonnen
Opmerking
Wanneer, waar, hoe en waarom is peer support ontstaan? Bespreking
Uitvoering
Beoordeling herhaling
De geschiedenis van en het idee achter peer support en de zelfbepaald leven beweging
Lees de geschiedenis hardop voor
De geschiedenis moet simpel verwoord worden om het begrip te vergroten
Vul de ontbrekende stukken van een Cloze tekst in
Cloze tekst
Bereid een tekst voor met grote letters en grote gaten om in te vullen
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: -
Benodigde tijd:
Theorie: vraag de deelnemers vooraf onderzoek op internet te doen over het onderwerp Druk foto’s van het internet over het onderwerp peer support af Schrijf de termen in een tekstballon en hang deze op Print de geschiedenis van peer support uit van het internet en versimpel deze Bereid een Cloze tekst voor Praktijk: flipover papier, pennen, kleurpotloden
45 minuten
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel A: Leerstap B:
Training in peer support Peercounseling vaardigheden De functie van peer support Definieer peer support
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): Deelnemers onderzoeken de concepten rondom het onderwerp peer support. Er wordt een verschil gemaakt tussen peer support en peercounseling. Het begrip van de term peer support zal vergroot worden. Fase Introductie van het onderwerp
Inhoud Informeer naar al bestaande kennis: wat betekent peer support? · Deelnemers verzamelen, in groepjes, ideeën en presenteren deze
Methode · · ·
Definities en verschillende betekenissen van peercounseling en · peer support
Uitvoering
Opmerking
Discussie Of groepswerk Of internetonderzoek
Gepresenteerd en uitgelegd door de trainer
Uitleg en bespreking Wat is ons begrip van peer support? · Peer support is een uitwisseling van ervaringen waarbij personen met een handicap die gelijksoortige uitdagingen hebben overwonnen hun ervaringen kunnen delen aan diegenen die advies zoeken · De toepassing van probleemoplossingstechnieken en actief luisteren om mensen in een gelijke situatie te helpen · De mogelijkheid tot een-op-een communicatie en het vormen van persoonlijke relaties
Maak notities van belangrijke punten op een flipover
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box ·
Het promoten van een peer-cultuur en werkgelegenheid
Wensen en verwachtingen van de deelnemers
Beoordeling / herhaling
·
Elke deelnemer vertelt in zijn/haar eigen woorden wat zij onder peer support bestaan
·
Verduidelijk onbeantwoorde vragen
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Theorie: internettoegang Praktijk: flipover papier, pennen, kleurpotloden
30 minuten
Discussieronde Discussieronde
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel A: Leerstap C:
Training in peer support Peercounseling vaardigheden De functie van peer support De voordelen van peer support identificeren en de rol van de peer supporter beschrijven
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): In dit studieonderdeel onderzoeken deelnemers de rol van de peer supporter en de voordelen van peer support. Zij leren het belang kennen van peer support voor de persoon die advies zoekt. Fase
Introductie van het onderwerp
Uitvoering
Inhoud
Methode
Beschrijf de rol van de peer supporter: · Geef feitelijke en gespecialiseerde informatie · Maak intensieve uitwisseling mogelijk · Vertrouwenspersoon · Gids · Versterk groepsbinding
Definieer de rol van de peer supporter
Identificeer de voordelen van peer support: · Mogelijkheid tot uitwisseling van ervaringen op gelijke voet · Anderen met een handicap bijstaan · Gelijke levenservaringen delen · Uitwisseling van persoonlijke ervaringen op een respectvolle manier · Gelijke ervaringen zijn motiverend en stimulerend · De “experts in eigen zaken” hebben een beter en
Groepswerk
Opmerking
Maximaal 4 personen per groep · Bied, indien mogelijk, aparte kamers aan voor de groepjes · Geef de deelnemers een informatievel met daarop de voordelen
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box
· ·
Beoordeling / herhaling
empatischer begrip van de situatie waarin diegenen die advies zoeken zich bevinden Angsten en onzekerheden worden beter begrepen Het opbouwen van wederzijds vertrouwen tussen de persoon die advies zoekt en de ondersteuner is makkelijker
Presentatie van de resultaten van het groepswerk · De deelnemers citeren voorbeelden
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Presentaties
Theorie: vraag de deelnemers op het internet te zoeken en zich voor te bereiden Praktijk: flipover papier, pennen, kleurpotloden
1 uur
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel A: Leerstap D:
Training in peer support Peercounseling vaardigheden De functie van peer support Ken de basisregels van peer support
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): De peer supporters leren de basisregels van peer support kennen en hoe deze toegepast moeten worden. Fase Introductie van het onderwerp
Inhoud
Methode
Creëer de juist sfeer met een citaat: “Men moet nooit zoveel te doen hebben dat men geen tijd over heeft voor reflectie.” Georg Christoph Lichtenberg De basisregels van peer support 1. Veroordeel de persoon tegenover je niet Gepresenteerd en uitgelegd Het is van belang je eigen mening en principes te onderdrukken door de trainer
Uitvoering
2. Toon empathie Probeer te begrijpen hoe de persoon die steun krijgt zich voelt. Verplaats jezelf in hun positie. 3. Geef geen persoonlijk advies Vertel over je eigen ervaringen en stel mogelijke oplossingen voor zonder de deelnemer te vertellen wat hij of zij moet doen. 4. Interpreteer niet
Opmerking
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box De persoon die advies zoekt wil zijn of haar gevoelens en gedachten uiten. Jij, de luisteraar, moet de meningen en uitleg van deze persoon accepteren. 5. Neem niet de verantwoordelijkheid voor de problemen van anderen Het is niet de verantwoordelijkheid van de peer ondersteuner om de problemen van anderen op te lossen. Hij/zij moet de ander helpen bij het vinden van hun eigen oplossing: om zo de problemen ook zelf op te lossen. (bron: internet / Peer-ondersteunerscursus van Bill en Victoria Bruckner van 21 tot 22 oktober, 1993 in Erlangen (Duitsland) / Independent Living Resource Center, San Francisco (USA) Groepswerk: · Vorm werkgroepen · Bedenk voorbeelden die de basisregels illustreren en bespreek de do’s en don’ts · Voorbeelden worden voor iedereen gepresenteerd
Beoordeling / herhaling
Bespreking · Hoe iemand de basisregels correct kan toepassen · Overdreven voorbeelden over hoe het fout kan gaan
Groepswerk
Presenteren aan gehele groep
Maak notities van de do’s op groene metaplan kaarten en van de don’ts op rode.
Bespreking
Vragen gesteld door de deelnemers zullen beantwoord worden
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Theorie: citaat van Christoph von Lichtenberg, print voor elke deelnemer de basisregels uit Praktijk: flipover papier, rode en groene metaplan kaarten, metaplan bord, pennen, kleurpotloden
1 uur
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel B: Leerstap A:
Training in peer support De competentie van peer support Beter begrip van iemands eigen handicap Reflecteer op je eigen ervaringen en op hoe jij leeft met je handicap
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): De deelnemers reflecteren op de ervaringen met hun eigen handicap. Dit er van groot belang voor de daaropvolgende uitwisseling van ervaringen met andere personen met een handicap. Deze ervaringen gaan vaak over alledaagse problemen die zich kunnen voordoen door een handicap. In dit onderdeel wordt alle deelnemers gevraagd inzicht te geven in hun eigen ervaringen. De nadruk ligt op de verschillende individuele loopbanen en levensgeschiedenissen. Fase
Inhoud
Methode
·
Gedichten, gezegdes of liedteksten (muziek) om te · helpen bij het reflecteren op het leven · Suggesties: · Liedtitel “Ich bin mein Haus” (Ik ben mijn huis) van de Duitse band Rosenstolz · Gedicth “Minn dir Zeit” (Neem de tijd) gebaseerd op een oud-Iers gebed
·
Beschrijf een object dat symbool kan staan voor je levenspad tot nu toe (je levensgeschiedenis)
Deelnemers beschrijven een object naar keuze
·
Leg uit waarom het belangrijk is voor peer ondersteuners om hun eigen handicap te onderzoeken
Uitleg door de trainer (zie korte beschrijving van het studieonderdeel)
Introductie van het onderwerp
Geciteerd Korte reflectie
Opmerking Speel rustige achtergrondmuziek om de juiste sfeer te creëren
Deelnemer overwegen van tevoren welke objecten kun leven kunnen beschrijven
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box ·
Uitvoering
Beoordeling / herhaling
Regels om op een vertrouwelijke en respectvolle manier om te gaan met de persoonlijke ervaringen van de andere deelnemers - Laat anderen uitspreken - Neem anderen serieus - Vertel vertrouwelijke informatie niet door
Vragen voor zelfbewustzijn · Wat betekent “handicap” voor mij persoonlijk? · Wanneer werd ik voor het eerst bewust van mijn handicap? · Hoe gelukkig ben ik met mijn leven? · Ben ik tevreden met mijn levensgeschiedenis?
Bespreking
Feedback
Laatste discussieronde
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Uitleg
Vraag de deelnemers tijdens in de vorige bijeenkomst om de volgende keer een object mee te nemen die symbool staat voor hun eigen levensverhaal. Theorie: gedichten, gezegden, liedteksten of muziek de behulpzaam zijn bij het reflecteren van iemands leven Praktijk: Cd speler en muziek Cd’s
1,5 uur
Leonardo project
We empower uS bH
Toolbox Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel B: Leerstap B:
Training in peer support De competentie van peer support Beter begrip van iemands eigen handicap Manieren om met je eigen handicap om te gaan / Vaardigheden, beperkingen en oplossingen
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): In dit onderdeel worden de deelnemers aangemoedigd na te denken en te praten over hun eigen leven. Zij zullen hun eigen werkgeschiedenissen nader onderzoeken. Speciale vaardigheden en competenties, evenals beperkingen en oplossingen voor het onderwijs en de loopbaan worden geanalyseerd. Door middel van diverse verhalen leren de deelnemer van elkaar hoe ze met hun eigen beperkingen kunnen omgaan. Deze ervaringen zijn zeer behulpzaam in de peer ondersteuning. De persoonlijke opvattingen van de deelnemers vormen het fundament van de steun en stellen hen in staat om op gepaste wijze op anderen te reageren. Fase
Introductie van het onderwerp
Uitvoering
Inhoud Citaten: “Iemand is niet gehandicapt – iemand heeft een handicap” “Met is pas invalide wanneer men zich laat leiden door een handicap” Biografische zelfreflectie · Kleuterschool · Lagere school · Middelbare school · Beroepsoriëntatie / voorbereiding · Beroepsopleiding · Werk Noteer, indien mogelijk, beperkingen en oplossingen
Methode
Opmerking
Bespreking
· ·
Vul individueel een tabel in · Andere methoden zijn · mogelijk, bijvoorbeeld; · Erover praten · Tekenen Een curriculum vitae
Bied ondersteuning bij het invullen van de tabel Verduidelijk van tevoren of het biografisch verhaal in vertrouwen behandeld moet worden
Leonardo project
We empower uS bH
Toolbox voor de problemen bij de bovengenoemde fases van de biografie
Discussieronde
Onderzoek de eigen problemen die een direct gevolg zijn van de handicap en eventuele mogelijkheden om hiermee op te gaan
Beoordeling / herhaling
Reflectie
Geef voorbeelden van beperkingen, indien mogelijk, oplossingen
·
Belangrijke mededeling voor de deelnemers: heel persoonlijke en lastige problemen hoeven niet in het bijzijn van de groep besproken te worden
Laatste discussieronde
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
·
Theorie: citaten Praktijk: voorbeeld van een biografische zelfreflectie, pen voor elke deelnemer
1,5 uur
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Training in peer support Module: Vaardigheden in peercounseling Onderdeel C: Ken de beperkingen van vertrouwelijkheid Definieer vertrouwelijkheid en houd eraan vast Leerstap A: Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): De deelnemers de voor peer support benodigde discretie. Zij zijn zich ervan bewust dat de informatie die heb toevertrouwd wordt, of die zij hebben vastgesteld tijdens de samenwerking, niet met derden gedeeld mag worden. De deelnemers bereiden en vertrouwelijkheidsverklaring voor en ondertekenen deze allemaal. Deze verantwoordelijkheid geldt voor de duur van de peer activiteiten en blijft ook daarna van kracht. Fase
Introductie van het onderwerp
Inhoud
Methode
Introduceer het onderwerp met een citaat: “De glorie van vriendschap is niet de uitgestoken hand, niet de vriendelijke glimlach, noch de vreugde van gezelschap; het is de geestelijke inspiratie die ontstaat wanneer iemand ontdekt dat een ander in hem gelooft en bereid is hem te vertrouwen.” Ralph Waldo Emerson Maak een mind map met termen die te maken hebben met vertrouwelijkheid (bijv.: privacy, geheimhouding, discretie, etc.) Wat verwacht ik van iemand die ik vertrouw (ouder, goede vriend, persoonlijk assistent, ombudsman, pastoor, psycholoog, etc.)?
Mind map
Groepswerk
Opmerking
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Definitie van professionele vertrouwelijkheid Uitleg en bespreking · Wat is professionele vertrouwelijkheid? o Professionele vertrouwelijkheid betekent niet meer dan het niet doorgeven aan derden van informatie die jou door een cliënt is toevertrouwd. o Professionele vertrouwelijkheid dient als bescherming voor de persoon die advies zoekt. o Elke deelnemer moet zich bewust zijn dat hij/zij een grote verantwoordelijkheid draagt tijdens het begeleiden en hiernaar moet handelen.
Uitvoering
Beoordeling / herhaling
Werk samen aan het opstellen van een vertrouwelijkheidsverklaring Groepswerk voor alle · Voorbeelden van zaken die meegenomen moet worden deelnemers · Informatie zal niet gedeeld worden! · Geen enkele informatie gedeeld tijdens de begeleiding wordt doorgegeven aan derden. · In uitzonderlijke gevallen is het mogelijk dat deelnemers stressvolle informatie bespreken met de mentor. · Een schending van de geheimhoudingsplicht zal resulteren in het onmiddellijk ontslag van de peer ondersteuner van zijn of haar vrijwillige activiteiten. · Alle peer ondersteuners ondertekenen de vertrouwelijkheidsverklaring die zij gezamenlijk hebben opgesteld
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Voorbeelden en punten voor vertrouwelijkheidsverklaringen kunnen door de trainer aangedragen worden als de deelnemers zelf geen suggesties hebben
Theorie: Praktijk: flipover, notitieboek voor het opstellen van de vertrouwelijkheidsverklaring en toegang tot een printer en een USB flash drive
45 minuten
Vertrouwelijkheidsverklaring
Om de vertrouwelijkheid tijdens de peer support te waarborgen nemen de peer ondersteuners de volgende punten in acht: ·
Informatie verkregen tijdens de gesprekken wordt in vertrouwens behandeld en niet gedeeld.
·
De persoon die de steun ontvang zal serieus worden genomen.
·
Ik kan een aanvraag voor hulp doen wanneer de persoon die ik steun hier toestemming voor geeft.
·
In stressvolle en gevaarlijke situaties kan ik ook advies vragen aan mijn mentor of een andere specialist zonder instemming van de betrokken persoon.
·
Een overtreding van een van de bovenstaande regels zal resulteren in een uitsluiting van de groep van peer ondersteuners.
Deze verantwoordelijk zal ook doorgaan nadat de peer ondersteuning is beëindigd.
______________________________ ______________________________ ___________________________
Nadine Gelhoet
_____________________________
Anika Maehler
Christopher Green
Dagmar Lübbring
_________________________________
Rüdiger Middel
__________________________
Lara Möhlenbeck
______________________________ ______________________________ ______________________________
Patrick Naumann
Joachim Plien
Frank Sonnenburg
______________________________ ______________________________ ______________________________
Ursula Sonnenburg
Holger Swart
______________________________
Vanessa Schmidt
Olsberg, 10 oktober, 2012
Lydia Völling
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel C: Leerstap B:
Training in peer support Vaardigheden in peercounseling Ken de beperkingen van vertrouwelijkheid Informatie die aan mijn mentor moet worden doorgegeven
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): De deelnemers worden bewust gemaakt van de soorten problematische informatie met de mentor besproken moet worden. Fase Introductie van het onderwerp
Uitvoering
Inhoud
Methode
Reflecteer op het laatste studieonderdeel over geheimhouding en vertrouwelijkheid Uitleg en bespreking · Herhaal de inhoud van de vertrouwelijkheidsverklaring In welke situaties moet ik mijn mentor om advies vragen? Groepswerk/discussie Bijvoorbeeld: · Notities op een flipover · Conflicten en onenigheden · Stressvolle situaties · Onzekerheid of de ervaring voldoende of relevant is voor de deelnemer · Juridische zaken Met welke onderwerpen waarmee ik als peer ondersteuner mee geconfronteerd kan worden moet ik niet zelf omgaan, maar doorgeven aan Discussie een specialist? Bijvoorbeeld: · Onderwerpen waar ik geen ervaring mee heb en waarin in geen expert ben · Seksueel misbruik · Aanbod van rolstoelen
Opmerking
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box · · ·
Pesten Gezinsproblemen Zelfmoordgedachten
Presenteer de resultaten van de groep aan elkaar Hoe ga ik in deze situaties om met de persoon die advies zoekt? · Informeer of je de informatie discreet met de mentor mag bespreken · Deel de informatie alleen met wederzijdse instemming · Mogelijk persoonlijke introductie en betrekking van de mentor
Beoordeling / herhaling
Verduidelijking van open vragen
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Theorie: Praktijk:
20 minuten
flipover, karton
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel D: Leerstap A:
Training in peer support Vaardigheden in peercounseling Leer verschillende ondersteuningsmethoden Hoe voer je een correct gesprek?
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): Om een succesvolle begeleiding tussen de peer ondersteuners en diegenen die advies zoeken te bewerkstelligen is het van belang om basiskennis over succesvol communiceren te hebben, in het specifiek over het actief begeleiden van een gesprek. Succesvolle communicatie doet zich niet per ongeluk voor, maar is eerder een bewuste methode voor het actief leiden van een gesprek. Om ervoor te zorgen dat de andere persoon begrijp wat je zegt, en vice versa, is het van belang om duidelijke en begrijpelijke taal te gebruiken en actief te luisteren en vragen te stellen en beantwoorden. Dit zijn de kenmerken van een goed gesprek. Non-verbale communicatie is ook een integraal onderdeel van een gesprek en kan informatie geven over gevoelens, drijfveren of houdingen. Fase
Inhoud Introductie van het onderdeel: waar gaat het over? · Verbale en non-verbale communicatie
Oriëntering
Verduidelijk de term communicatie · Communicatie is de verbale en non-verbale uitwisseling van informatie, interesses en
Methode Introductiespel: speel Chinees Fluisteren en verdeel de deelnemers, zonder te praten, naar lengte. Laat de deelnemers raden wat het onderwerp is.
Interactieve discussie Schrijf de resultaten op een flipover
Opmerking
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box meningen Shannon-Weaver model (ontvanger/verzender model)
Illustreert op de flipover Overdracht naar de peer support situatie: wie is wie?
Misverstanden tussen de zender en de ontvanger en de oorzaken daarvan · Wat is gezegd is niet noodzakelijk gehoord · Wat is gehoord is niet noodzakelijk begrepen · Wat is begrepen is niet noodzakelijk overeengekomen
Schrijf zinnen op de flipover en maak gebruik van het introductiespel
Verzamel gesprekssituaties van de deelnemers
Metaplan techniek: de deelnemers schrijven op met wie ze op het werk praten en met welke reden
Verzamel voorbeelden uit alledaagse (werk)situaties van de peer ondersteuners die hebben geleid tot misverstanden
Presenteer de resultaten en bespreek of de gesprekken makkelijk waren te voeren, of juist niet.
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Verzamel kenmerken van een goed gesprek · Start het gesprek · Stel vragen · Beantwoord vragen · Toon belangstelling · Actief luisteren · Corrigeren · Om de beurt praten · Beëindig het gesprek Focus op de zender: waar moet ik op letten om goed begrepen te worden? · Woordkeuze · Zinsbouw · Spraakkenmerken (luid / stil, overmatig / onvoldoende, helder / onsamenhangend, interessant / saai, vloeiend / hakkelig) · Neem pauzes · Accent en intonatie Focus op de ontvanger: wat is actief luisteren? · Toon belangstellen · Wees aandachtig · Stel vragen · Gebruik positieve lichaamstaal · Onderbreek niet onnodig · Negeer verstoringen
Voer een rollenspel uit met een deelnemer (bijv.: gesprek met een receptioniste. Een klant vraagt om informatie). Vat de belangrijkste punten samen en noteer deze op de flipover
Interactieve discussie; schrijf belangrijke punten op de flipover
Interactieve discussie; noteer de belangrijke punten op de flipover en verzamel verbale en nonverbale signalen die aangeven dat iemand actief luistert (bijv. knikken, notities maken,
Neem het rollenspel eventueel op video op
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box bevestigende geluiden, etc.) Rollenspellen op basis van vooraf vastgestelde gespreksonderwerpen: Een persoon die advies nodig heeft komt naar je toe en vraagt informatie over een bepaald onderwerp. Rollenspel Voorbeelden van onderwerpen: · Wat is de beste manier voor mij, een rolstoelgebruiker, om van A naar B te geraken? · Ik zou graag mijn eigen appartement hebben. Hoe bereik ik dit doel? Analyse: · Wat vond de speler van het gesprek? Wat was goed en wat niet? Bespreking met de groep · Hoe was het gesprek voor de toehoorder? Hielden de spelers zich aan de regels voor een goed gesprek en actief luisteren? Wat kan beter? Definieer goed luisteren, bijvoorbeeld: · Concentreer je op je gesprekspartner · Kijk je gesprekspartner in de ogen · Wees sympathiek over de dingen die je gesprekspartner vertelt aan jou · Heb begrip voor de lichaamstaal van je gesprekspartner · Ben onpartijdig: luister naar de ander, ben niet bevooroordeeld en luister naar wat er echt gezegd wordt · Vraag om verduidelijking · Herhaal wat gezegd is in je eigen woorden
Stel een checklijst samen
Bereid eventueel een richtlijn van de afzonderlijke onderwerpen voor waar de spelers zich op kunnen oriënteren
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Aspecten van non-verbale communicatie · Gebaren · Gezichtsuitdrukkingen · Houding · Toon waarop men spreekt · Snelheid van de spraak Begrijp non-verbale signalen, hun betekenis en effect Hoe herken ik / hoe laat ik … zien · Interesse · Enthousiast · Boos · Verlegen · Verrassing / verbazing · Concentratie, etc. Aan welke aspecten van non-verbale communicatie moet de peer ondersteuner aandacht besteden tijdens het gesprek met de persoon die advies zoekt? · Oogcontact · Gebruik van gezichtsuitdrukkingen · Arm- en handgebaren · Sta rechtop (voor rolstoelgebruikers: zit rechtop) · Houding · Toon waarop men spreekt · Snel van de spraak · Afstand (persoonlijke ruimte) · Uiterlijke verschijning
Ga verder in op de aspecten op de basis van het rollenspel of introductiespel en schrijf notities op de flipover
Stel een lijst samen
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box
Herhaling
Wat maakt een goed gesprek?
Terugkijkende discussie Maak een collage
Laat zien hoe informatie vervormd kan worden wanneer deze doorgegeven wordt door veel mensen.
De “krimpende foto” (een foto wordt getoond aan een persoon die deze beschrijft aan een tweede persoon, die hem weer beschrijft aan een derde, enzovoort. Delen van de foto verdwijnen).
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box -
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: -
Theorie: naslagwerken: “menschliche Kommunikation” door Paul Watzlawik, “Kommunikationstrainings erfolgreich leiten” door Thomas Schmidt; werkbladen: “Arbeitsblätter Kommunikationstraining. Richtig hören, verstehen, reden” door Christa Hohenadl, http://arbeitsblaetter.stangl-taller.at/KOMMUNIKATION/, http://www.universum-bremen.de/files/grips_kommunikation.pdf., KUKUK plus, KommunikationKonfliktbewältigung-Kooperation-Kundenkontakt, Kommunikation “Reden mit und ohne Worte”, Hamburger Arbeitsassistenz gGmbH, 2009; Fit for life: Module und Arbeitsblätter zum Training sozialer Kompetenz für Jugendliche, Jugert, G., Rehder, A., Notz, P., Petermann, F., Juventa Verlag Weinheim und München, 8. Auflage 2010. Publications available in German. Praktijk: eventueel een videocamera, moderators werkset, flipover, materiaal voor de collages, werkbladen: “Reiseführer zu den Grundlagen der Kommunikation” – Universum Science Center Bremen
Benodigde tijd:
Ongeveer 5 tot 6 uur
Prestatiebeoordeling
Schriftelijke uitwerking van de inhoud van de les door middel van thema-gerichte sleutelvragen
Leonardo project
We Empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel D: Leerstap B:
Training in peer support Vaardigheden in peercounseling Leer verschillende ondersteuningsmethoden Luister actief en gebruik gepaste lichaamstaal
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): Succesvolle communicatie doet zich niet per ongeluk voor, maar is eerder een bewuste methode om een gesprek actief te sturen. We communiceren de hele dag door met anderen maar weten vaak niets over de principes van communicatie. “Actief luisteren” is een basisvoorwaarde voor succesvolle communicatie. In dit onderdeel leren de deelnemers de basis van actief luisteren en hoe zij de juiste lichaamstaal kunnen toepassen. Fase
Inhoud Achtergrond en doelstellingen van het onderdeel · Actief luisteren · Gepaste lichaamstaal
Oriëntering
· -
Lichaamstaal Houding Gezichtsuitdrukkingen Gebaren De toon waarop men spreekt
·
Waarneming
Methode Uitleg door de trainer
Opmerking
Opmerking: studies hebben aangetoond dat mensen signalen in deze volgorde opslaan in het geheugen: • door te lezen ca. 10% • door te luisteren ca. 20% • door te zien ca. 30% • door te zeggen ca. 70% • door te voelen ca. 70% - 90% • door te doen ca. 90% De kunst van het luisteren · Slecht luisteren · Goed luisteren Rollenspel met specifieke gespreksonderwerpen: 1. Wat heb je afgelopen weekend gedaan? 2. Vertel iets over je laatste vakantie 3. Vertel iets over je hobby’s 4. Vertel iets over het laatste ding dat je irriteerde Uitvoering
Rollenspel en voorbeeldsituaties Rollenspel
Analyse: Hoe voelde je je toen je een goede toehoorder had? Hoe voelde je je toen je een slechte toehoorder had? Definieer goed luisteren, bijvoorbeeld: · Concentreer je op je gesprekspartner · Kijk je gesprekspartner in de ogen · Wees sympathiek over de dingen die je gesprekspartner vertelt aan jou · Heb begrip voor de lichaamstaal van je gesprekspartner · Ben onpartijdig: luister naar de ander, ben niet
Groepswerk Toon sentiment
De deelnemers bepalen zelf of ze de rol van goede of slechte toehoorder willen spelen.
· ·
bevooroordeeld en luister naar wat er echt gezegd wordt Vraag om verduidelijking Herhaal wat gezegd is in je eigen woorden
Aspecten van non-verbale communicatie · Gebaren · Gezichtsuitdrukkingen · Houding · Toon waarop men spreekt · Snelheid van de spraak
Vragenronde met daaropvolgende uitleg
Ben je bewust van afstand (bijv.: persoonlijke ruimte, sociale ruimte) en houd je hieraan vast Herhaling
Wat maakt een goed gesprek?
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal:
-
Terugkijkende discussie
Theorie: naslagwerken: “menschliche Kommunikation” by Paul Watzlawik, “Kommunikationstrainings erfolgreich leiten” door Thomas Schmidt, werkbladen: “Arbeitsblätter Kommunikationstraining. Richtig hören, verstehen, reden” door Christa Hohenadl, http://arbeitsblaetter.stangltaller.at/KOMMUNIKATION/, http://www.universum-bremen.de/files/grips_kommunikation.pdf Praktijk: videocamera, moderators werkset, flipover, materiaal voor collages, werkbladen: “Reiseführer zu den Grundlagen der Kommunikation” – Universum Science Center Bremen
Benodigde tijd:
18 uur
Prestatiebeoordeling
Schriftelijke uitwerking van de inhoud van de les door middel van thema-gerelateerde sleutelvragen
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel D: Leerstap C:
Training in peer support Vaardigheden in peercounseling Leer verschillende ondersteuningsmethoden Uitvoering van peer support
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): Tijdens peer ondersteuning ontmoeten mensen met een handicap elkaar en delen zij ervaringen uit over onderwerpen die hen aangaan. Een rustige en ontspannen sfeer, evenals een gestructureerde aanpak, kunnen bijdragen aan een succesvolle uitwisseling van ervaringen. In dit onderdeel bereiden de deelnemers een plan voor waarin zij duidelijk maken hoe zij de steun willen uitvoeren. Fase Introductie van het onderwerp
Uitvoering
Inhoud
Methode
Hoe zie jij het proces van peer ondersteuning voor je in de praktijk?
Deelnemers beschrijven wat ze voor ogen hebben
Plan het proces van peer ondersteuning · Bepaal individuele stappen · Bepaal de juiste volgorde van de stappen, bijvoorbeeld: 1. Ontvang een aanvraag van iemand die advies zoekt 2. Maak een afspraak (datum, tijd, plaats) 3. Noteer de afspraak in een agenda 4. Reserveer een vergaderruimte 5. Bereid de ontmoeting voor (maak aantekeningen) 6. Stel de toezichthouder op de hoogte 7. Wissel tijdens de ontmoeting ervaringen uit 8. Houd het aantal ontmoetingen bij (voor statistische analyse)
Maak notities op metaplan kaarten. Plaats deze kaarten in de juiste volgorde.
Opmerking
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Uitleg over relevante interne organisatieprocedures, bijvoorbeeld: hoe reserveer ik een vergaderruimte?
Beoordeling / herhaling
Individuele deelnemers beschrijven het peer ondersteuningsproces
Uitleg
Bereid een informatievel over het proces voor en deel dit uit
Informatievel van de trainer
Terugblik
Laatste discussieronde
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Theorie: Praktijk: Metaplan kaarten en prikbord
45 minuten
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel E: Leerstap A:
Training in peer support Vaardigheden in peercounseling Gepaste omgang met advieszoekenden tijdens de ondersteuningsfase Erken de rol die vriendelijkheid speelt in een peer support relatie
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): In dit onderdeel worden de deelnemers bewustgemaakt van het belang van vriendelijke omgang tijdens peer support en hoe dit aangemoedigd kan worden. Fase
Introductie van het onderwerp
Inhoud
Methode
Opmerking
Elke deelnemer beschrijft een situatie waarin hij/of zij zeer vriendelijk, of juist zeer onvriendelijk, behandeld is.
Beschrijving door de deelnemers
Blije en verdrietige smileys worden opgehangen al naar gelang de beschreven situatie
De deelnemers identificeren de rol die vriendelijkheid speelt in de peer support training
Groepswerk
Groepswerk moet niet langer dan 15 minuten duren (maak aantekeningen)
Een vriendschappelijke relatie tijdens peer support kan natuurlijk ontstaan wanneer de ondersteuners: · De juiste houding hebben · De relatie de tijd geven om te ontwikkelen
Gepresenteerd door de trainer
Deelnemers moeten nadenken over vriendschap: hoe ontstaat die en hoe kan die bevorderd worden
Uitvoering
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box
Een vriendschappelijke relatie kan worden bevorderd door rekening te houden met het volgende: · Zorgvuldige afstemming van de peer ondersteuner en de advieszoekende (afhankelijk van leeftijd, geslacht en persoonlijkheid van de advieszoekende) · Identificeren van dezelfde interesses, ervaringen en ideeën · Opbouwen van vertrouwen
Groepswerk
Welke persoonlijke kenmerking zijn belangrijk voor het opbouwen van een vriendschappelijke relatie?
Maak in groepjes twee collages:
· ·
Als een peer ondersteuner moet men altijd toegankelijk, geduldig, gefocust, betrouwbaar en eerlijk zijn. Men moet nooit neerbuigend, arrogant, drammerig, ongeduldig, ongeïnteresseerd of onbetrouwbaar zijn.
Het is van belang respect te tonen, grenzen te kennen, vertrouwen te behouden en eerlijk te zijn. Het oprichting en stimulering van peer support kent vele voordelen. Sommige van deze voordelen zijn gemakkelijk te identificeren, waar anderen niet zo overduidelijk zijn. Identificeer enkele voordelen van een vriendschappelijke relatie tijdens de peer support.
·
“De perfecte peer ondersteuner”
·
“Een ontmoedigend voorbeeld van een peer ondersteuner”
Hoe moet een peer ondersteuner zijn?
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Tijdens peer supports kan vriendschap helpen bij het aanmoedigen van leren, het overwinnen van obstakels, vertrouwen, en assisteren bij de integratie en verbetering van sociale netwerken. Grenzen aan de vriendschappelijkheid in peer ondersteuning · Als je twijfels hebt, wend je dan altijd tot iemand die je kunt vertrouwen om deze op te lossen ·
Beoordeling / herhaling
Zelf als alles goed gaat moet je begeleider klaarstaan om steun, aanmoediging en advies te geven
Voor de volgende training zullen we de persoonlijke interactie van anderen in een andere omgeving observeren (op het werk en tijdens activiteiten in de vrije tijd, bijvoorbeeld: winkelen). Hierna beoordelen we of deze personen elkaar vriendelijk en met respect behandelden.
Huiswerk
We begroeten elkaar en nemen afscheid van elkaar op een vriendelijke manier – dit zorgt voor een goed humeur bij de advieszoekenden en helpt hen te ontspannen.
De deelnemers nemen op een vriendelijke manier afscheid
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Kort verslag bij de volgende afspraak
Theorie: Praktijk: werd de details uit op de flipover, groepswerk
1,5 uur
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel E: Leerstap B:
Training in peer support Vaardigheden in peercounseling Gepaste omgang met advieszoekenden tijdens de ondersteuningsfase Manieren en mogelijkheden om een correcte en respectvolle omgang tijdens de peer support te bewerkstelligen
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): Een goede relatie tussen de peer ondersteuners en diegenen die advies zoeken is een essentieel onderdeel van het succes van peer support. Om een goede uitwisseling van ervaringen te bewerkstelligen, is het noodzakelijk om respectvol met elkaar om te gaan. De deelnemers werken samen aan een gedragscode die een authentieke en respectvolle omgang met advieszoekenden in staat stelt. Fase Introductie van het onderwerp
Uitvoering
Inhoud Welke citaten over het onderwerp ‘respect’ kennen we? Bijvoorbeeld: “Wie de bal kaatst kan hem terug verwachten” Wat definieert een waarderende en respectvolle omgang met elkaar? · In de gedachten en gevoelens die men voor elkaar heeft · In de communicatie, de manier waarop met tegen en over elkaar spreekt o In gepaste taal o Gespannen en open gesprekssituatie o Luisteren · In acties voor en met elkaar · Wees niet arrogant · Provoceer elkaar niet en ben niet jaloers
Methode Vragen
Bespreking van deze punten
Opmerking
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box · · · · · · · · ·
Beoordeling / herhaling
Punctualiteit Afspraken en overeenkomsten nakomen Aan de waarheid vasthouden Beweer niet dat je iets gaat doen terwijl je in werkelijkheid het tegenovergestelde doet Neem de tijd voor anderen Spreek je gesprekspartner met zijn/haar naam aan Waardeer de vaardigheden en capaciteiten van de ander Erken dat alle mensen unieke individuen zijn Etc.
Werk samen aan een gedragscode: Hoe kunnen we de dingen, die we geleerd hebben tijdens peer support, implementeren? Het originele document over de gedragscode wordt door alle deelnemers ondertekend.
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Theorie: citaten over het onderwerp ‘respect’ Praktijk: flipover
1,5 uur
Bespreking / flipover
De opgestelde gedragscode wordt overgenomen en een kopie ervan aan elke deelnemer gegeven.
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel F: Leerstap A:
Training in peer support Vaardigheden in peercounseling Je eigen persoonlijkheid onderzoeken Identificeer je eigen sterke punten en je potentieel voor verbetering in de rol van peer ondersteuner
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): De deelnemers onderzoeken hun eigen sterke en zwakke punten. Ze ontdekken welke belangrijke kwalificaties zij al bezitten en aan welke ze nog moeten weken voor het werk in peer support. Fase Introductie van het onderwerp
Inhoud Aan welke persoonlijke eisen moet een peer ondersteuner voldoen? ·
Methode Bespreking
Vul een zelfevaluatie in voor de evaluatie van relevante vaardigheden voor peer ondersteuners
Individueel
Reflecteer op de sterke en zwakke punten
Bespreek de resultaten
Uitvoering ·
Reflectie en discussie:
Beoordeling / herhaling
“Een persoonlijke sterkte betekent dat men iets heel goed kan of er een natuurlijke aanleg voor heeft” “Een persoonlijke zwakte is een gebrek waar men aan kan werken”
Opmerking
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Suggesties over het verbeteren van persoonlijke vaardigheden worden gemaakt door de deelnemers zelf en de trainer.
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Theorie: Praktijk:
45 minuten
Discussie
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Training in peer support Module: Vaardigheden in peercounseling Onderdeel G: Onderscheiden en voorbereiden van mogelijke onderwerpen ter ondersteuning Leerstap A: Onderzoeken van de onderwerpen Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): De deelnemers onderzoeken mogelijke onderwerpen ter ondersteuning en werken in groepjes de details hiervan uit. De deelnemers sluiten af door te verduidelijken welke onderwerpen zij in de toekomst graag actief ondersteunen en waarvan zij hun ervaringen graag delen met advieszoekenden. Fase Introductie van het onderwerp
Uitvoering
Inhoud
Methode
De deelnemers denken na over die onderwerpen waarover zij in de toekomst ervaringen willen delen met anderen.
Uitleg door de trainer
Wanneer de deelnemers beslist hebben welk onderwerp zij willen steunen presenteren zij dit aan de groep.
Verslag van de deelnemers
Uitleg van de belangrijke onderwerpen · Inclusie en de barrières ervan · Gezondheidszorg · Mobiliteit · Werkgelegenheid · Wet- en regelgeven · Accommodatie · Technische hulpmiddelen voor het werk – rolstoelenvoorzieningen – financiële steun
Presentatie door de trainer
Opmerking
Vraag de deelnemers om betrokken te zijn bij het uitzoeken van onderwerpen in de toekomst
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box ·
Recreatieve activiteiten
Deelnemers werken in groepjes aan twee onderwerpen naar eigen keuze. - Maak aantekeningen over de belangrijkste punten aangaande de inhoud van de onderwerpen Groepsresultaten worden verzameld.
Beoordeling / herhaling
Elke deelnemer bepaalt het onderwerp waarover hij/zij in de toekomst ervaringen wilt delen. Stel een samenvattende list op met de onderwerpen die relevant zijn voor peer ondersteuners.
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Theorie: Praktijk:
1,5 uur
·
Laatste bijeenkomst
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel G: Leerstap B:
Training in peer support Vaardigheden in peercounseling Onderscheiden en voorbereiden van mogelijke onderwerpen ter ondersteuning Voorbereiding van de gekozen onderwerpen voor ondersteuning
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): Dit onderdeel dient als praktische voorbereiding voor de latere onderwerpen ter ondersteuning. De deelnemers plannen de inhoud van de ondersteuningsgesprekken en oefenen deze in een rollenspel. Fase Introductie van het onderwerp
Uitvoering
Inhoud
Methode
Opmerking
Elke deelnemer presenteert het onderwerp waarover hij/zij in de toekomst ervaringen wilt delen Welke waardevolle ervaringen moeten meegenomen worden? Welke aanpak moet ik gebruiken? Bepaalde de volgorde waarin Groepsresultaten worden de informatie gegeven wordt verzameld en uitgedeeld aan - Bepaal individuele punten om te bespreken (wat ik van de groepsleden belang om te weten?) - Bepaal de volgorde (organiseer de bespreking) Agenda voor bespreking Rollenspel
Vraag de deelnemers om betrokken te zijn bij het uitzoeken van onderwerpen in de toekomst
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box
Beoordeling / herhaling
Beoordeeld het rollenspel volgens de volgende criteria: · Vriendelijke omgang met de advieszoekende · Informatie op een begrijpelijke manier overdragen · Geloofwaardigheid · Vermogen te luisteren en reageren op de advieszoekende · Articulatie, vocale overdracht · Snelheid van de spraak · Duidelijkheid, kracht en doel · Houding Reflectie
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Theorie: Praktijk:
1,5 uur
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel H: Leerstap A:
Training in peer support Vaardigheden in peercounseling Informatie over sociale diensten en verwijzingen naar andere gespecialiseerde diensten Informatie over sociale diensten
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): Als peer ondersteuner is het van belang te weten hoe de regionale sociale diensten benaderd kunnen worden als experts op het gebied van ondersteuning. De deelnemers verzamelen informatie over de verschillende werkgebieden. Zij stellen een lijst op van regionale sociale diensten, hun werkgebieden en contactpersonen. Dit overzicht kan in een later stadium behulpzaam zijn wanneer de advieszoekenden overgedragen moeten worden naar andere specialistische afdelingen. Fase Introductie van het onderwerp
Inhoud Wat zijn sociale diensten?
Methode Bespreking
Welke sociale diensten kennen de deelnemers al? Stel een lijst van sociale diensten en hun werkgebieden op Groepswerk
Uitvoering
Welke sociale diensten kunnen van pas komen voor de deelnemers in hun functie als peer ondersteuner? Voorbeelden: · Interessensvertretung „Selbstbestimmt Leben“ Deutschland e. V., Kassel (Special Interest Group
Opmerking
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box
· ·
·
Beoordeling / herhaling
“Leef een zelfbepaald leven”, een geregistreerde Duitse Vereniging, Kassel) Landschaftsverband Westfalen-Lippe (LWL) (Regionale autoriteit Westfalen-Lippe) Hannelore-Kohl-Stiftung, Bonn (Hannelore Kohl Stichting voor mensen met schade aan het centraal zenuwsysteem) Integrationsfachdienst der Diakonie Ruhr-Hellweg, Meschede (Integratiedienst van het Diaconal Instituut Roer-Hellweg, Meschede)
Elke deelnemer vult zijn/haar lijst aan voor de volgende bijeenkomst. De deelnemers verzamelen informatie via het internet of via bekenden, vrienden of specialisten.
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Theorie: Praktijk: flipover papier, voorbeeldtabel voor het invullen van de lijst van sociale diensten
45 minuten
Leonardo project
We empower uS bH
Bijlage 1 Sociale diensten Sociale diensten in mijn regio
Hun werkterreinen
Contact: wie en waar?
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel H: Leerstap B:
Training in peer support Vaardigheden in peercounseling Informatie over sociale diensten en verwijzingen naar andere gespecialiseerde diensten Mogelijk onderwerpen voor verwijzing naar andere gespecialiseerde diensten
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): De deelnemers leren verschil te maken tussen onderwerpen van de advieszoekenden die zij zelf kunnen behandelen en onderwerpen die moeten worden doorverwezen naar andere gespecialiseerde diensten. De deelnemers bedenken onderwerpen waarvoor zij geen geschikte contactpersoon zijn. Fase
Introductie van het onderwerp
Inhoud Wij willen graag duidelijk maken dat wij, principieel, niet de wens, noch de kunde, hebben om de plichten en verantwoordelijkheden van andere gespecialiseerde diensten over te nemen (bijv.: de sociale diensten, psychologische diensten, integratiediensten). Bepaalde onderwerpen moeten door getrainde specialisten behandeld worden.
Methode Uitleg door de trainer
Informatie over bestaande gespecialiseerde diensten binnen de Quiz: verbind de genoemde organisatie en hun werkgebieden. activiteiten met de gespecialiseerde diensten
Uitvoering
Met welke onderwerpen kan ik geconfronteerd worden die ik als Groepswerk / werkgroep I / peer ondersteuner niet zelf moet behandelen. bespreking Bijvoorbeeld: · Maak notities op een flipover · Hulp bij depressies of mentale gezondheidsproblemen · Seksueel misbruik
Opmerking
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box ·
Beoordeling / herhaling
Pesten
Over welke onderwerpen kan ik mijn ervaringen delen, maar moet ook een gespecialiseerde dienst bij betrokken worden? · Zoeken naar een andere werkplek · Verandering van woonplaats · Zoeken naar vrijetijdsbestedingen · Zoeken naar geschikte incontinentieproducten · Aanvraag voor een persoonsgebonden budget
Groepswerk / werkgroep II / bespreking · Maak notities op een flipover
Presenteer de resultaten van het groepswerk aan elkaar.
Presentatie en bespreking
Terugblik: Welke gespecialiseerde diensten en contacten zijn geschikt als raadgever voor deze onderwerpen? · Benoem de juiste gespecialiseerde afdeling Stel, in tabelvorm, een lijst of met informatie over de gespecialiseerde diensten, hun werkgebieden en met wie en waar contact opgenomen kan worden.
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Theorie: Praktijk: flipover, karton
1 uur
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel H: Leerstap C:
Training in peer support Vaardigheden in peercounseling Informatie over sociale diensten en verwijzingen naar andere gespecialiseerde diensten Opzetten van sociale netwerken
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): De deelnemers ontdekken hoe nuttig sociale netwerken kunnen zijn. Ze geven aan welke contacten van grote waarde kunnen zijn voor hun functie als peer supporter. Ook ontwikkelen zij aanbevelingen over het opzetten van netwerken en behouden van contacten.
Fase
Introductie van het onderwerp
Inhoud Wat zijn sociale netwerken? Een sociaal netwerken is een web van verweven relaties van mensen dien contact met elkaar hebben. De mensen in zo’n netwerken hebben veelal gemeenschappelijke doelstellingen en verantwoordelijkheden, bijvoorbeeld: de ASBH groep waar regelmatige ontmoetingen plaatsvinden om ervaringen uit te wisselen over Hydrocefalus. http://vibelle.fit.fraunhofer.de/joomla/index.php De contacten in netwerken kunnen zeer nuttig zijn bij de peer ondersteuning. Waar zijn ze handig voor? · Uitwisseling van ervaringen · Opzetten van nieuwe contacten · Uitwisseling en vergaring van informatie · Netwerken helpen bij het leren kennen van nieuwe mensen,
Methode Uitleg en discussie met behulp van een grafiek
Opmerking
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box ·
bedrijven en hobby’s Netwerken bieden leermogelijkheden voor de betrokkenen
Welke netwerken kennen de deelnemers al? Voorbeelden: · Zelfhulpgroepen en organisaties (ASBH) · Bureaus die de belangen van gehandicapten behartigen (BIV) · Verenigingen · Online netwerken zoals Facebook Welke groep mensen kan belangrijk zijn voor mij als peer ondersteuner? Hoe kom ik met hen in contact?
Uitvoering
Het maken van aanbevelingen: Hoe kan ik een netwerk voor mijn peer ondersteuning onderwerp opzetten? · Maak contacten op conferenties en tijdens workshops · Woon evenementen bij (zoals recreatieve activiteiten) · De deelnemers vragen andere experts om hun visitekaartje · Overweeg “deuren-openers” – welke persoon die ik ken heeft contact met iemand die ik wil ontmoeten? · Maak een publieke Facebookpagina Het maken van aanbevelingen: Hoe behoud ik contacten? · Af en toe bij elkaar komen of corresponderen (bijv.: een kerstgroet sturen) · De contacten evalueren · Af en toe bellen, maar wees niet opdringerig
Individueel of in tweetallen werken
Groepswerk
Groepswerk
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box · · Beoordeling / herhaling
Geduld hebben Het netwerk uitbreiden
Gooi een bal wol op die het netwerk symboliseert: deelnemers die de bal vangen praten over belangrijke kennis die zij tijdens dit studieonderdeel hebben opgedaan of benoemen een netwerk waar ze al bekend mee zijn.
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Theorie: foto (symbool van een netwerk) Praktijk: flipover, bal wol
45 minuten
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel I: Leerstap A:
Training in peer support Vaardigheden in peercounseling Omgaan met moeilijkheden en problemen die zich voor kunnen doen tijdens het delen van ervaringen Ken je eigen stressgrenzen en communiceer deze aan anderen
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): De deelnemers ontwikkelen een basis begrip van hun eigen stressgrenzen. Zij delen ervaringen over hoe zij zich voelen en hoe zij met stress omgaan. Het doel van het onderdeel is om de deelnemers hun eigen grenzen te laten zien en hen te beschermen tegen het overschrijden van deze grenzen. Fase Introductie van het onderwerp
Uitvoering
Inhoud Hoe weet ik wat mijn eigen stressgrens is?
Methode Groepswerk
Wanneer ben ik te gestrest? Herken de stressgrenzen: Voorbeelden en · Ik voel stress bespreking (flipover) · Ik voel druk · Ik verlies de aandacht voor mijn gesprekspartner · Het probleem dat behandeld moet worden levert mij teveel stress · Ik kan me niet meer concentreren · Ik heb hoofdpijn en kan de deelnemer niet meer volgen · Ik ben moe en afgeleid · Ik met niet tevreden met mijn huidige situatie
Opmerking
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Wat doe ik wanneer ik teveel druk voel? · Ik praat met de deelnemer en vraag of ik even mag stoppen · Ik vraag mijn toezichter om advies/hulp · Ik draag mijn moeilijke zaken over aan iemand anders of bespreek ze met mijn toezichter · Ik vermijd het werken met moeilijke zaken die mij stress kunnen geven · Ik draag moeilijke zaken over aan specialisten
Beoordeling / herhaling
Stel een persoonlijke lijst op van onderwerken die teveel stress kunnen veroorzaken
Individueel werk Zelfreflectie/vragenlijst
Vragenlijst over iemands perceptie van stress Analyse van de vragenlijst
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal: Benodigde tijd:
Bespreking
Theorie: Praktijk: flipover, vragenlijst over iemands eigen percepties
1 uur
Vrijwillige bijdrage van de deelnemers
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Rike Tobias / Martin Künemund, Josefsheim Bigge
Studieonderdeel Instrument 2: Module: Onderdeel I: Leerstap B:
Training in peer support Vaardigheden in peercounseling Omgaan met moeilijkheden en problemen die zich voor kunnen doen tijdens het delen van ervaringen Toezicht – een adviesdienst voor peer ondersteuners
Korte beschrijving van het onderdeel (achtergrond, inhoud en leerdoelstellingen): De peer ondersteuners raken vertrouwd met toezicht als een adviesdienst. Zij leren onder welke omstandigheden zij hulp van een professionele begeleider kunnen krijgen. De peer ondersteuners maken persoonlijk kennis met hun toekomstige contactpersonen, adviseurs en begeleiders. Fase
Inhoud Wat betekent toezicht voor de groepsleden?
Introductie van het onderwerp
Uitvoering
Methode Bespreking
Wat is toezicht? Uitleg Toezicht is een vorm van advies die gegeven kan worden om individuen, groepen en organisaties te helpen reflecteren op, en het verbeteren van, hun beroepsmatige of vrijwillige acties. Onder welke omstandigheden kunnen peer ondersteuners toezicht aanvragen? · Als de peer ondersteuner niet met het probleem kan omgaan en zijn persoonlijke grens bereikt heeft · Wanneer zij het probleem niet zelf kunnen oplossen · Wanneer zij niet zeker weten hoe het probleem aan te
Opmerking
Voorbeelden en werkgroep
Professioneel toezicht moet verzekerd worden door speciaal opgeleid personeel.
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box · · · · ·
pakken Wanneer er zich een verstrengeling van belangen voordoet Om feedback te krijgen of meningen van anderen te horen Om te reflecteren op de eigen ondernomen acties Wanneer zij ontevreden zijn met de huidige steun en deze willen verbeteren met professioneel advies Wanneer zij hun rol als peer ondersteuner willen verduidelijken
Hoe het toezicht uitgevoerd wordt: · Rapport · Vragen stellen · Het probleem onderzoeken · Oplossingen zoeken · Herwaardering · Conclusie
Uitleg
Voorwaarden voor het toezicht zijn: · Vrijwillige deelname · Bindende afspraken · Professionele discretie door alle deelnemers · Erkenning van de moderator · Accepteren dat toezichters niet een algemeen wondermiddel kunnen leveren dat een oplossing voor alles is · Individuele- of groepsvisie · Plaats en tijd
Uitleg
Informatie over contacten en adviseurs voor peer ondersteuners, evenals gespecialiseerde diensten die, indien nodig, toegevoegd kunnen worden
Persoonlijke introductie
Leonardo project
We empower uS bH
Tool box Persoonlijke kennismaking met de toekomstige contactpersonen, adviseurs en toezichters · Wie is waarvoor verantwoordelijk?
Beoordeling / herhaling
Beeldende weergave van het toezicht “Toezicht is een methode van adviesgeven om zo te reflecteren op beroepsmatige of vrijwillige handelingen”
-
Benodigde hulpmiddelen, gereedschappen en materiaal:
Benodigde tijd:
Deelnemers schetsen een beeld van hun vernieuwde begrip over “toezicht”
Theorie: Praktijk: grafische weergaves over toezicht (bron: internet), tekenhulpmiddelen, grote tekenblokken, uitnodigingen en afspraken voor mogelijke kennismakingen met toekomstige partners, adviseurs en professionele toezichters
1 uur
Karikaturen van Nora Zölzer-Bryce Zoals bekend zeggen beelden vaak meer dan woorden, en daarom willen wij aan het eind van ieder handboek nog een andere mogelijkheid bieden over het projectresultaat na te denken. Kunstenaar Nora Zölzer-Bryce werpt een humorvolle blik op de in het project ontwikkelde instrumenten en heeft deze in karikaturen gevangen. Heel bewust worden ook gevoelige thema’s komisch en voor een deel ook provocerend, in ieder geval onconventioneel gebracht, met het doel verschillende perspectieven mogelijk te maken, ja zelfs te eisen en deze thema’s dan ook kritisch te benaderen. Zölzer-Bryce ziet kunst als een universele mogelijkheid tot communiceren. Bewust maakt ze haar werk „zonder grenzen“ en wil zo ook begrepen worden. „It is left to the viewer to interpret and should give the confidence that there are no wrong ways of seeing things… just different ones!” En vaak is aan het eind ook een glimlach voldoende.
Nora Zölzer-Bryce wurde 1979 in Winterberg, Deutschland, geboren. 2008 absolvierte sie ein Kunststudium im Painting department am Galway-Mayo Institute of Technology. Zudem ist sie examinierte Krankenschwester und arbeitet seit vielen Jahren als persönliche Assistentin im „Independent Living Service“ mit behinderten Menschen zusammen. Zölzer-Bryce lebt mit ihrer Familie in Galway, Irland.
Pilot project We Empower uS bH Betere beroepsmogelijkheden voor mensen met Spina bifida en Hydrocephalus
Deze publicatie wordt door de projectpartners gepresenteerd als resultaat van het Leonardo da Vinci project “We Empower uS bH”. Het is deel van een concept van beroepsondersteuning dat zeven instrumenten bevat. Hier volgen de namen van de instrumenten in de gereedschapskist van methoden: 1. Actie-richtlijnen en praktische hulp bij beroepsopleiding en -training 2. Empowerment en zelfmanagement van jonge mensen met Spina bifida en/of Hydrocefalus • Module: De baan behouden; een training in zelfmanagement • Module: Zelfmanagement training 3. Informatie voor experts werkzaam op het gebied van beroepskeuze advies, beroepsbegeleiding en training en arbeidsbemiddeling voor (jong) volwassenen met spina bifida en hydrocephalus 4. Informatie, tips en suggesties voor werkgevers 5. Beroeps biografieën 6. Het promoten van activiteiten door middel van sociale netwerken en “peer to peer” 7. Training in lotgenotenondersteuning Alle instrumenten zijn zonder kosten te downloaden van de project website: www.we-empower-us.eu
Dit project werd gefinancierd met de steun van de Europese Commissie. De verantwoordelijkheid voor deze publicatie ligt uitsluitend bij de auteur; de Commissie kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het gebruik van de informatie die erin is vervat.