Pietje Bell II De jacht op de tsarenkroon Een film van Maria Peters
Pedagogisch dossier
LESSEN IN HET DONKER
www.lesseninhetdonker.be
Intro In dit pedagogisch dossier vind je heel wat informatie over de film ‘Pietje Bell 2’: • De technische fiche en het verhaal • Uitleg bij de verschillende personages • Een toelichting bij de regie, het scenario en de filmproductie (‘achter de schermen’) • Een inhoudelijke bespreking van de thema’s • Bij de verschillende items zijn vragen en opdrachten toegevoegd voor een actieve bespreking van de film in de klas. Achteraan vind je ook een lesbrief die je kan kopiëren voor de leerlingen.
We hopen dat zowel de filmvisie als de verwerking voor u en de kinderen een boeiende ervaring zal zijn! We horen graag hoe die is verlopen: op onze website is een evaluatieformulier terug te vinden: neem je even tijd om het in te vullen? Bedankt! Op onze site vind je nog meer educatief materiaal rond het medium film… Lessen in het donker vzw www.lesseninhetdonker.be
[email protected]
Lessen in het donker vzw stelt jaarlijks een filmprogramma samen voor het onderwijs in Vlaanderen. De vertoningen vinden plaats in in tal van cultuurcentra en bioscopen in de vijf Vlaamse provincies. Het filmprogramma van elke locatie is terug te vinden in de programmabrochure en op onze website. De werking wordt financieel ondersteund door de Vlaamse Gemeenschap.
De pedagogische dossiers worden opgemaakt door:
Lessen in het donker vzw Sint-Jakobsstraat 36 • 8000 Brugge • 050 34 91 93
[email protected] • www.lesseninhetdonker.be
Het Vlaams Centrum voor Kinder- en Jeugdfilm Jekino Paleizenstraat 112 • 1030 Brussel • 02 242 54 09
[email protected] • www.jekino.be
LESSEN IN HET DONKER
Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon l Pedagogisch dossier
1
Filmfiche Technische fiche ‘Pietje Bell 2 De jacht op de tsarenkroon’ Naar de boeken van Chris van Abkoude Nederland • 2003 • 112 min Regie Scenario Camera Producent Montage Muziek Kostuums
Maria Peters Maria Peters Erwin Steen Shooting Star Ot Louw Henny Vrienten Nanda Korver
LESSEN IN HET DONKER Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon
l
Pedagogisch dossier
2
Het verhaal ‘Pietje Bell 2: De jacht op de Tsarenkroon’ bouwt verder op de eerste film: een oorlog tussen twee krantenmagnaten, het liefdesleven van Martha (Pietjes zus), het gekonkel van buurjongen Jozef Geelman, de escapades van de Bende van de Zwarte Hand, de komst van een nieuwe onderwijzer en de relatie tussen Sproet en zijn vader, die in de gevangenis zit.
De film begint met een vrolijk sneeuwballengevecht. Hierbij sneuvelt een ruit bij buurman Geelman. Vlak daarna brengt een dief een bezoekje aan diens drogisterij. Natuurlijk is Pietje de pineut. De politie licht hem van zijn bed en brengt hem naar de gevangenis. Daar, achter de gevangenismuren, ontmoet Pietje de boeven die dankzij de bende van de Zwarte Hand achter tralies zitten. Stark, de valse krantenmagnaat, Klok en Teun, het grappige duo en Jan Lampe, de vader van zijn vriendje Sproet. Pietje ontdekt al snel dat er in de gevangenis nieuwe complotten gesmeed worden. Pietje weet op een grappige manier te ontsnappen. Maar zijn daarmee alle problemen opgelost? Allereerst valt het verlovingsfeest van Martha en Paul letterlijk en figuurlijk in het water wanneer blijkt dat Paul plotseling naar Amerika moet en Martha daar niets van afweet. De manier waarop Pietje het verlovingsfeest in de war stuurt, is hila-
risch. Nu Paul dringend naar Amerika moet, ruikt Jozef Geelman, de zoon van de zure drogist Geelman, eindelijk zijn kans. Jozef heeft al een hele tijd een oogje op Martha. Op school komen Pietje en zijn vriendjes in de klas te zitten bij de oude meester Ster. Tussen Pietje en meester Ster gaat het goed; de meester begrijpt hem. Maar meester Ster kampt met een zwakke gezondheid en dat heeft dramatische gevolgen. Ondertussen smeedt Stark, de krantenmiljonair vanuit zijn luxe gevangeniscel allerlei plannen om de beroemde tsarenkroon te stelen. Hij bereidt een grote ontsnapping voor. Het duo Klok en Teun helpt hem hierbij; ze graven dag en nacht aan een onderaardse tunnel. Dan doet Pietje een ontdekking die de hele wereld op zijn kop zet... Er is maar één oplossing: de bende van de Zwarte Hand moet opnieuw in actie komen.
LESSEN IN HET DONKER Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon
l
Pedagogisch dossier
3
Wie is wie? De personages Pietje Bell (Quinten Schram)
Sophie (Myrte Ouwerkerk)
Pietje Bell rolt van het ene avontuur in het andere. Hij is recht door zee, slim en goudeerlijk. Pietje probeert altijd te helpen... op zijn manier. En die is toch altijd even anders dan die van anderen. Quinten Schram heeft het juiste kopje om Pietje te spelen: een aardig schoffie-kopje met blinkende, donkere oogjes.
Sophie is de kleindochter van meester Ster. Ze wil graag lid worden van de Bende van de Zwarte Hand. De meeste leden zijn vóór, maar Pietje is tegen. Hij vindt dat meisjes niet thuis horen in de bende. Maar zo gemakkelijk laat Sophie zich niet afschepen…
Martha Bell (Katja Herbers)
Sproet (Frensch de Groot) Sproet is een goede vriend van Pietje. Hij komt uit een groot en arm gezin. Sproet weigert alle contact met zijn vader, die in de gevangenis zit.
Engeltje, Kees & Jaap Samen met Pietje en Sproet vormen deze drie jongens de leden van de Bende van de Zwarte Hand. Martha is de slimme zus van Pietje. Ze gaat zich verloven met de krantenmagnaat Paul Velinga.
Paul Velinga (Rick Engelkes) Paul is stapelverliefd op Martha, de mooie zus van Pietje. Ze gaan zich verloven. Maar voor het zover is, moet Paul eerst nog dringend een klusje klaren in Amerika.
LESSEN IN HET DONKER Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon
l
Pedagogisch dossier
4
Moeder Bell (Angela Groothuizen) De moeder van Pietje is een hele lieve vrouw. Ze kan niet echt boos zijn op haar vrolijke man en het kattenkwaad van Pietje laat ze vaak onbestraft.
Vader Bell (Felix Strategier) Vader Bell, een vrolijke schoenmaker, is héél trots op zijn gezin. De humor en blijheid heeft Pietje zeker van zijn vader geërfd.
Tanta Cato (Marjan Luif ) Cato is de tante van vader Bell. Ze is heel streng en ongelofelijk gierig. Bovendien heeft ze absoluut geen gevoel voor humor.
Drogist Geelman (Arjan Ederveen) Drogist Geelman is de zure, humorloze, vrekkige buurman van de familie Bell. Altijd heeft hij wel wat te klagen en te zeuren.
Jozef Geelman (Stijn Westenend)
Jan Lampe, Vader Sproet (Roef Ragas) Jan, een werkloze bootwerker, is op het slechte pad geraakt. Hij zit nu achter tralies, in de gevangenis. Zijn zoon Sproet wil hem niet meer zien. Jan heeft spijt. Klokk & Teun (Jack Wouterse & Ren van t Hof ) Dankzij de Bende van de Zwarte Hand zitten Klok en Teun, het dikke & dunne-boevenduo, in de gevangenis.
Stark, de krantenmagnaat Stark is een echte miljonair. Om rijk en machtig te blijven, doet hij de gemeenste dingen. Pietje en zijn bende hebben ervoor gezorgd dat hij in de gevangenis zit.
Fuik (Fedja van Huet) Fuik is de politiecommissaris. Hij heeft de zware taak om zowel kleine als grote misdaden op de juiste wijze te bestraffen.
Btuinslot (Johnny Kraaykamp Jr.)
Hij lijkt als twee druppels water op zijn vader, de drogist. Bovendien is hij een geniepige en schijnheilige jongen, die door zijn vader als een absolute ‘modelzoon’ wordt beschouwd.
Annie (Eva Popping) Annie is het dienstmeisje van de familie Bell. Ze is letterlijk en figuurlijk opgeruimd en netjes.
Is deze gevangenisdirecteur wel de juiste man op de juiste plaats?
Meester Ster (Eric van den Donk) Op school krijgt Pietje een nieuwe onderwijzer, de oude meester Ster. Hij begrijpt Pietje heel goed. Vooral wanneer hij voelt dat er onenigheid is tussen Pietje en zijn vrienden van de Zwarte Hand. Maar meester Ster heeft een zwakke gezondheid. LESSEN IN HET DONKER
Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon
l
Pedagogisch dossier
5
Regie & scenario: Maria Peters Het scenario: Pietje BEll 1 & 2
Regisseur én moeder
Maria Peters heeft het scenario voor de film ‘Pietje Bell’ geschreven. Pietje Bell is een legende die geboren werd in een hele serie boeken van Chris Van Abcoude. Maria Peters vond in al die boeken leuke en spannende elementen waaruit ze een aanstekelijk verhaal construeerde: ‘Pietje Bell, de film’. Maar de avonturen van Pietje Bell waren nog niet voltooid; er moest een vervolg komen. Tijdens het schrijven aan de eerste film ontstonden al onmiddellijk ideeën voor het scenario van nóg een Pietje Bellfilm: De jacht op de Tsarenkroon. Dus werkte Maria Peters een compleet nieuw verhaal uit rond de gekende romanpersonages. In deze vervolgfilm ontmoet je opnieuw veel personages die ook in de eerste film zaten; eigenlijk wordt het verhaal gewoon verder gezet. Martha en Paul, bijvoorbeeld, maar ook Sproets vader die in de gevangenis zit. Pietje laat het hier niet bij en wil dat Sproet zijn vader vergeeft, ook al werd hij wel degelijk schuldig bevonden. De filmploeg besloot om de tweede film snel na de eerste te maken. Waarom zo snel? Als ze nog een jaar zouden gewacht hebben, was Pietje of een ander bendelid intussen misschien twee koppen gegroeid. Nu heeft de filmploeg geen vervangers moeten zoeken; ze konden gewoon doorgaan met dezelfde ploeg. Hun filmervaring was natuurlijk een gunstige zaak bij de opnames van een nieuwe film.
Maria Peters is behalve scenariste ook de regisseuse van de film. Dit wil zeggen dat ze bepaalt hoe de film er zal uitzien. Ze is de baas op de filmset. Een regisseur moet alles goed uitleggen. Maria vertelde altijd iets over de scène die ze gingen filmen en hoe ze dat van plan waren. Daarnaast waren er andere mensen om haar te helpen. Bij een film heb je allemaal verschillende ploegen: voor het geluid, voor het beeld, voor de kleding en schmink, voor de techniek, en nog meer (zie verder). Quinten, de jongen die de rol van Pietje speelt, is de zoon van Maria Peters. Maria was op de filmset dus regisseuse én moeder: ‘Daar hebben Quinten en ik het natuurlijk over gehad voor we aan de eerste film begonnen. In de eerste week van de opnames voor die film kreeg ik regelmatig commentaar van hem: ‘zit niet zo te zeuren, mam!’ Bijvoorbeeld als ik vertelde dat we een scène nog een keer moesten overdoen. Dan dacht hij dat het de eerste keer meteen al allemaal perfect was. Trouwens, in de tweede film speelt ook mijn dochter Tessa mee. Zij heeft de rol van Marie, de oppas bij de familie van Sproet. Maar tijdens het filmen was ik wel meer de regisseur dan de moeder van Quinten en Tessa. We waren tenslotte aan het werk. Als we klaar waren met het filmen en Quinten en ik met de auto naar huis reden, waren we gewoon moeder en zoon. We hadden het nog wel een beetje over de film, maar ook over een heleboel andere dingen. Naast me zat niet Pietje, maar Quinten.’
Het filmverhaal van Pietje Bell 2 werd gebundeld in een boek. Je kan dus het verhaal van de film altijd eens nalezen.
LESSEN IN HET DONKER Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon
l
Pedagogisch dossier
6
Achter de schermen De filmproductie Denk eens even terug aan de eerste scène van de film: het grote sneeuwballengevecht. Dat moest de filmploeg ’s avonds laat opnemen. Voor het licht hadden ze speciale grote lichtballonnen. Ook was er een bewegende camera nodig, die een heel eind de lucht in kon. En voor een sneeuwballengevecht heb je natuurlijk ook nepsneeuw en winterkleren nodig. Zoals je ziet, bij het maken van een film komt veel kijken.
De voorbereiding Voor de regisseur de opnames start, is er al een heleboel werk gedaan. Het script is geschreven, de acteurs en actrices zijn uitgezocht, de locaties zijn gezocht en geregeld,… De regisseur maakt tijdens de voorbereiding ook afspraken met de cameraman. Die heeft behoorlijk veel inbreng.
Het storyboard Van een scenario (het filmverhaal) wordt altijd een soort stripboek gemaakt; dat heet een storyboard. Op die manier is het duidelijk hoe bepaalde scènes gefilmd zullen worden. Bijvoorbeeld hoeveel shots er worden gemaakt, wat je allemaal wel en niet te zien krijgt en voor welke cameraopstellingen er wordt gekozen. Het storyboard vormt dus een soort ‘gids’ tijdens de opnamen. Iedereen weet wat er moet gebeuren en in welke volgorde.
In het storyboard komt bij elk plaatje de bijpassende tekst uit het scenario te staan, met een omschrijving van wat er met het plaatje bedoeld wordt. Natuurlijk is er voor ‘Pietje Bell 2’ ook zo'n storyboard gemaakt. Op de website van Pietje Bell (www.pietjebell.nl) vind je tekeningen van het storyboard van ‘Pietje Bell 1’. Neem maar eens een kijkje!
• zelf een storyboard maken: zie ‘waarover gaat de film?’: kattenkwaad uithalen
Camera Als je een scène in een film ziet, dan merk je niet dat die van tevoren in een heleboel stukjes verknipt werd. Denk maar aan het bezoek van Pietje aan meester Ster in het ziekenhuis: we zien Pietje en de meester samen in beeld, de zaal, een close-up van Pietje, nog een van de meester. Wanneer Pietje en de meester samen in beeld zijn, staat de camera verder dan wanneer je
alleen Pietjes gezicht in beeld ziet. Wanneer we alleen een gezicht, een hand of een voorwerp in beeld zien, staat de camera héél dichtbij. We noemen dit een closeup. Een close-up zorgt ervoor dat we alles in detail zien. Wanneer iemand heel verdrietig is, kunnen we in een close-up de tranen over zijn wangen zien rollen. Staat de camera veraf, wanneer je voorLESSEN IN HET DONKER
Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon
l
Pedagogisch dossier
7
beeld de ziekenzaal in beeld krijgt, dan spreken we van een longshot. We krijgen dan een overzicht van de plaats waar Pietje binnenwandelt.
In de film duurt het misschien maar een paar minuten, maar de filmploeg is er véél langer mee bezig. Dat geldt voor alle scènes.
• digitaal fototoestel of videocamera: experimenteer met afstand camera – voorwerp: verschillende beeldgroottes/perspectieven
Grime Alle acteurs worden voor de opnames geschminkt. Dit is een heel karwei. Na de opnames werden de acteurs dan weer helemaal schoongepoetst. Bij de tweede Pietje Bell-film werd het allemaal wat makkelijker. De schmink werd met een speciale airbrushtechniek op het gezicht gespoten. De kinderen vonden dit veel prettiger omdat er minder hard moest gepoetst worden.
En dan is er de neus van tante Cato: die werd speciaal voor haar gemaakt. Elke dag kreeg de actrice die de rol van tante Cato speelt, een nieuwe neus. Want zo’n neus kan je maar één keer gebruiken. De schminkster moest steeds goed opletten dat de neus er altijd hetzelfde uitzag. Want tijdens één van de draaidagen ging het mis. De nepneus van tante Cato stak helemaal niet naar voren, maar hing naar beneden. Dat was geen gezicht!
• Uitstap naar een grimewinkel: verschillende soorten neuzen, pruiken, schmink,…
Decor en rekwisieten De filmploeg gaat op zoek naar goede plaatsen om te filmen, de zogenaamde locaties. Soms vinden ze geen goede locatie en moeten er decors gebouwd worden. Ook worden bestaande locaties aangevuld met voorwerpen (rekwisieten). In ‘Pietje Bell 2’ worden bestaande locaties én zelfgebouwde decors gebruikt. Het moet allemaal zo echt mogelijk lijken!
De sneeuwwitte stad
De brug
Voor een sneeuwballengevecht moet er sneeuw zijn: de straten waar de ploeg filmde, werden ondergespoten met nepsneeuw.
Voor de grote overval op de tsarenkroon werd een prachtige locatie gezocht: een oude brug. Daar moesten motoragenten overheen rijden om de vrachtwagen met de kroon te bewaken. Dus moest men op zoek naar oude motoren. Omdat die heel duur zijn en meestal in het bezit zijn van echte verzamelaars, moet je daar heel voorzichtig mee omspringen. En dat is moeilijk in een actiescène. Gelukkig vond de filmploeg enkele oude motoren in Rusland. Die namen ze eens flink onder handen om ze extra oud te laten lijken. Het resultaat ziet
Het strand Voor de opnames op het strand ging de filmploeg op een echt strand draaien. Al het materiaal moest naar het strand gesleept worden. Je moet ook steeds overal rekening mee houden: wind, wolken, temperatuur,… en zorgen dat er geen zand in de camera komt!
LESSEN IN HET DONKER Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon
l
Pedagogisch dossier
8
er prima uit.
De vuilnisbelt De vuilnisbelt werd gebouwd op enkele bergen zand. Toevallig stonden er twee oude kranen bij. Het was er niet vuil en het stonk er helemaal niet. Gelukkig maar!
Trucjes en stunts De schurk Klok verandert zichzelf met wasknijpers in een stekelvarken. De acteur die deze rol speelde, heeft het zwaar te verduren gehad. Al die wasknijpers werden aan zijn gezicht vastgeplakt. Ze moesten blijven zitten tot alles opgenomen was. Een hele tijd dus, en da’s echt geen prettig gevoel. Zeker niet iets wat je thuis moet uitproberen… De regisseur moet er ook voor zorgen dat er geen ongelukken op de set gebeuren.
De actiescènes moeten goed verlopen. Als Pietje aan het klimmen ging, mochten er geen ongelukken gebeuren. De jongen hing dan in een speciaal tuig aan een sterke lijn te zweven in de lucht. Zelf vond hij dat behoorlijk stoer. Ook bij de vechtscène in de klas mochten er geen ongelukken gebeuren. De jongens kregen goede instructies om elkaar ‘héél te laten’. Deze actiescène hebben de kinderen dus zelf gespeeld en niemand heeft zich bezeerd.
• Klasgesprek: hoe kan je ‘vechten’ zonder elkaar pijn te doen? • Speel een ‘ruzie’ in de klas zonder elkaar echt te slaan/pijn te doen.
LESSEN IN HET DONKER Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon
l
Pedagogisch dossier
9
Acteren In ‘Pietje Bell 2’ spelen zeer veel personages mee, zowel kinderen als volwassenen. Er draven ook enkele gekke typetjes op, denk maar aan vader en zoon Geelman, Klok en Teun, Tante Cato en nog vele anderen.
Kinderen in film Voor kinderen is het een hele ervaring om in een film mee te doen. Maar ze kunnen zich niet eventjes ontspannen terugtrekken om te gaan spelen als ze daar zin in hebben. En ze moesten veel geduld hebben. Sommige scènes moeten verschillende keren na elkaar opgenomen worden; de acteurs moeten dan steeds dezelfde scène opnieuw spelen. Voor ervaren acteurs is dat niet vreemd. Maar voor jonge acteurs is dat best wel moeilijk. Al waren bij de kinderen in deze film de eerste opnames vaak de beste; ze gaven zich helemaal! Bij de repetitie liet de cameraman ook regelmatig de camera meelopen om alles te filmen. De kinderen vonden niet alles even leuk. De scène waarin ze vrouwen mochten selecteren voor Jozef Geelman vonden ze gaaf. Lekker hun mening geven. Maar toen
ze de tango moesten leren dansen, vonden ze dat behoorlijk stom. In totaal heeft de filmploeg 37 dagen gedraaid. Quinten moest daar best wel vaak bij zijn. Voor de begeleiding van de kinderen waren er extra mensen op de set. Voor Quinten was er een leraar met wie hij zijn huiswerk kon maken. Anders zou hij op school te veel missen en dat mocht natuurlijk niet.
Gekke typetjes Jozef Geelman: is zo’n beetje de tegenstander van Pietje. Als Jozef in beeld komt, dreigt er gevaar voor Pietje. Bijna alles wat Jozef doet is, overdreven. Zo iemand als Jozef kom je in het echte leven zelden tegen. Maar in een film kan dat allemaal. Je kunt alles gekker maken dan in de werkelijkheid. Tante Cato: een strenge en ongelofelijk gierige vrouw, die absoluut geen gevoel voor humor heeft. Op haar neus zit een wrat, waar Pietje grappen over maakt. En dan zijn er ook nog Klok en Teun, de gevangenisdirecteur Bruinslot, vader Geelman,…
• Klasgesprek: welke gekke typetjes spelen er mee in deze film? Ken jij nog andere typetjes van op tv? (Chris Van Den Durpel, de dikke en de dunne,…) Hoe gedragen deze personages zich? • Bewegen: wandel door de ruimte als Pietje Bell, de meester, Jozef Geelman, Tante Cato,… Korte nabespreking! • Acteren: kies een personage uit de film en speel een situatie, bv. ‘je ligt op het strand en plots worden je kleren gepikt’. De medeleerlingen raden welk personage je speelde.
Montage Na de opnames moet de film nog gemonteerd worden. De scènes staan niet in de goede volgorde. De opnames zijn begonnen in het schooltje van het Zuiderzeemuseum. Dat moest wel, want daar kon alleen maar gefilmd worden tijdens de wintersluiting van het museum. De filmploeg filmt meestal alle scènes op één locatie in één keer achter elkaar. Zo zie je doorheen de film steeds de gevangenis terugkomen.
Al deze scènes werden vlak na elkaar opgenomen, hoewel je ze in de film zeker niet allemaal vlak na elkaar te zien krijgt. Anders is het een heel gedoe: al dat heen en weer rijden, alles klaarzetten, camera’s opstellen,… Tijdens de montage worden de beelden in de juiste volgorde gezet zodat ze een verhaal vertellen. LESSEN IN HET DONKER
Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon l Pedagogisch dossier
10
Waar gaat de film over? Inhoudelijke bespreking ‘Pietje Bell 2’ bezwijkt bijna onder een overvloed aan verhaallijnen. Maar geen enkele verhaallijn is uitgewerkt tot het centrale verhaal. De film mag dan wel ‘De jacht op de tsarenkroon’ heten, het juweel komt pas in de tweede helft van de film ter sprake. Daarvoor gaat het meer over de jacht op een vriendin voor Jozef Geelman. Daar doorheen zit nog een ander verhaal: Sproet die niet kan accepteren dat zijn vader in de gevangenis zit. • Klasgesprek: Wat vind je van de titel van de film? Welke verhalen zitten er in deze film? • Bedenk een nieuwe titel voor de film. • Maak een filmaffiche met jouw titel voor de film.
De vorige eeuw Het Holland van Pietje Bell is als een vergeelde oude foto, een wereld waar schoorsteenvegers nog hun werk doen, schoolbanken inktpotjes hebben die elke dag bijgevuld moeten worden uit de fles, kwa-
jongens schoenveters aan elkaar binden en Amerika nog het verre beloofde land is. Kortom de film speelt zich af in de vorige eeuw, rond 1930.
• Zoek de verschillen: vergelijk je eigen klaslokaal met dat van Pietje en zijn vriendjes. (gesprek, tekenen, collage maken, foto’s zoeken,…)
De krant De film gaat over twee krantenmagnaten, die allebei de beste willen zijn. Stark is een echte miljonair. Om rijk en machtig te blijven, doet hij de gemeenste dingen. De krant schrijft alleen maar lelijke dingen over Pietje. Dan is er nog Paul Velinga (de
verloofde van Pietjes zus). Zijn krant wordt uiteindelijk de grootste omdat deze de streken van Pietje op de voorpagina plaatst. Want iedereen praat nu over Pietje en de verkoopcijfers van de krant stijgen meteen.
• Klasgesprek: Is alles wat je in de krant leest waar? • Vergelijk één nieuwsfeit in verschillende kranten: hoe brengt de ene krant dit nieuws in beeld en hoe doet de andere krant dat? • Een nieuwtje kan op verschillende manieren geschreven/verteld worden: de lln lezen een stukje nieuws op verschillende manieren: heel overdreven, stil/luid, kwaad, verdrietig, blij,… OF als verschillende typetjes: als tante Cato (oude dame), meester Ster, gevangenisdirecteur,… • In groepjes: elk groepje maakt een krantenartikel/nieuwsbericht bij een gebeurtenis (bv. Pietje heeft het venster ingegooid van de apotheker). Elk groepje krijgt dezelfde gebeurtenis en verzint hier een nieuwsbericht bij. Vervolgens brengt elk groepje zijn nieuwsbericht. Gelijkenissen en verschillen tussen de verschillende groepjes?
LESSEN IN HET DONKER Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon
l
Pedagogisch dossier
11
Aan een krant werken verschillende mensen mee: de baas van de krant, de hoofdredacteur, de journalisten en fotografen,… In de film zien we de medewerkers van de krant aan de slag in hun kantoor. • ‘Wat zou je allemaal aan Pietje willen vragen?’: reporter spelen (per 2): een ll speelt reporter en interviewt andere ll, die Pietje (of ander personage) speelt. Na een tijdje worden de rollen omgekeerd. Een krant is onderverdeeld in verschillende rubrieken: nieuws, sport, het weer, tv-programma’s, zoekertjes,… En elk artikel in de krant heeft een titel, dit noemen we een krantenkop. • Breng verschillende soorten kranten (van eenzelfde dag) mee naar de klas: laat de kinderen door de kranten bladeren op zoek naar verschillende rubrieken, foto’s, krantenkoppen,… Laat ze de verschillende kranten met elkaar vergelijken. • Samenstellen krantenkoppen: leg woorden door elkaar en laat de lln er krantenkoppen mee maken (en vertellen waar het artikel over zou gaan). Bespreek kort de kenmerken van een krantenkop (lokkertje?, vertelt kop waarover artikel gaat?, zijn er koppen die langer/korter kunnen?,…) • Op zoek naar leuke krantenkoppen: Zoek in je krant leuke krantenkoppen. Vergelijk ze met de krantenkoppen in de andere kranten. • Zelf krantenkoppen maken: de lln verknippen koppen in de krant en maken er nieuwe van. Zo kunnen er zeer humoristische krantenkoppen ontstaan. • Plaats krantenkop bij artikel: laat de lln krantenkoppen verzinnen bij een aantal artikels. • In groepjes (elk groepjes krijgt een krant): laat de lln een nieuwe voorpagina voor hun krant ontwerpen. • Zelf een schoolkrant maken. (www.krantenkoppen.be: hier vind je een overzicht van de krantenkoppen van de verschillende Nederlandstalige kranten in België. Door op een krantenkop te klikken, krijg je het hele artikel) In deze film zien we hoe Pietje de contactadvertentie uitvindt. Hij zet een oproep in de krant om een vrouw voor Jozef Geelman te vinden. • Klasgesprek: wat is een contactadvertentie? Positieve eigenschappen van persoon moeten in de verf gezet worden (een beetje opscheppen). • Lln gaan op zoek naar ‘advertenties/ zoekertjes’ (vrouw zoekt man, auto’s, kelner gevraagd,…) in de krant. • Lln schrijven zelf een advertentie: bv. meisje zoekt popgroep, jongen zoekt voetbalploeg,…
LESSEN IN HET DONKER
Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon l Pedagogisch dossier
12
De macht van de media lagen toen nog in een simpel krantenbericht. Nu: tv, internet,…
De Bende van de Zwarte Hand: een vriendenclub Pietje trekt alle aandacht, maar ook de andere leden van de bende halen kattenkwaad uit. De jongens van de Zwarte Hand zijn een hechte vriendenclub. Ze steunen elkaar door dik en dun. Ze ondernemen samen heel wat leuke en spannende dingen. Denk maar aan het verlovingsfeest van Pietjes zus. Pietje bedenkt enkele grappen, maar hij kan ze alleen samen met zijn vriendjes uitvoeren. Binnen de Bende van de Zwarte Hand gelden een aantal regels en afspraken. Pietje is de voorzitter en wil de baas zijn. Ieder-
een moet naar hem luisteren. Hij kan best wel onaardig zijn tegen zijn vriendjes. De afspraak is ook dat meisjes geen lid kunnen worden van de Zwarte Hand. Dat is een jongenszaak! Wanneer er een meisje zich bij de Zwarte Hand wil voegen, is dat natuurlijk uit den boze. Maar zij weet zich, verkleed als jongen, alsnog een plekje te veroveren in de groep. De vriendschap tussen de jongens komt zwaar onder druk te staan. Ze leren lessen over o.a. verraad en vergeving.
• Klasgesprek: wat is de Bende van de Zwarte Hand? Afspraken? Regels? … Zou jij lid willen zijn van deze bende? Waarom wel/niet? Wie is er lid van een club of bende? • In groepjes: elk groepje is een bende. Verzin een naam/symbool/afspraken/ regels/… voor jouw bende. Jullie hebben nog 2 leden nodig om je clubje compleet te maken. Maak een reclamespotje voor jouw bende om leden te werven! Reclamespotjes worden aan elkaar getoond.
Kattenkwaad uithalen Pietje is een vrolijke kwajongen, een echte deugniet die graag kattenkwaad uithaalt. Hij is avontuurlijk en verzint steeds weer nieuwe dingen. Met zijn dolle avonturen zet hij voortdurend de stad op stelten. Zijn vader, moeder en zus Martha hebben hun handen vol aan hem, maar diep in hun hart bewonderen ze hem om zijn eerlijkheid.
Maar niet iedereen in zijn omgeving is het daar altijd mee eens. Zo zijn er vader en zoon Geelman; die geven Pietje van alles de schuld. Volgens sommigen zijn er in deze film te weinig kwajongensstreken te zien, want daar staat Pietje tenslotte toch om bekend.
• Klasgesprek: welke streken haalt Pietje zoal uit? Welke vind je het leukst? Zou jij Pietje Bell willen zijn? Haal jij soms kattenkwaad uit? Wat? • Verzin zelf een streek: schrijf kort jouw grap neer (scenario) > maak hiervan een storyboard (teken in 6 prentjes hoe jouw grap eruit ziet/wat er gebeurt) > je kan deze grap in beelden vastleggen (met digitale camera of videocamera, de lln spelen de grap zoals getekend in storyboard).
LESSEN IN HET DONKER Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon
l
Pedagogisch dossier
13
Pietje en meester Ster: een speciale band Pietje kan het goed vinden met zijn nieuwe meester. Die begrijpt hem tenminste. Wat er met meester Ster gebeurt, is heel ontroerend.
Maria Peters: “Wat er met meester Ster in het boek gebeurt, vond ik heel ontroerend. Het gaf me een grote voldoening dat we de scènes goed op film kregen. Bv. het poppenspel dat Pietje en de meester in de klas beginnen. Later, in het ziekenhuis, maakt Pietje het spel af. Voor Quinten was dat een heel aangrijpende scène. Hij vroeg me: ‘Mam, moet de meester nou dood? Kun je dat niet anders schrijven?’.”
LESSEN IN HET DONKER
Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon l Pedagogisch dossier
14
Pietje Bell II De jacht op de tsarenkroon Een film van Maria Peters L E S B R I E F
V O O R
L E E R L I N G E N
• Wat vond je van de film? Hoeveel sterren verdient ‘Pietje Bell 2’?
✩✩✩✩✩✩ • Bedenk een nieuwe titel voor deze film.
• Maak een filmaffiche met de nieuwe titel, die je zelf bedacht!
• Pietje haalt graag kattenkwaad uit. Wat vond jij zijn beste grap?
LESSEN IN HET DONKER
Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon l Lesbrief voor leerlingen
1
• Verzin zelf een grap voor Pietje Bell 3!
• Teken jouw grap in een storyboard zodat de acteurs weten wat ze moeten doen!
LESSEN IN HET DONKER Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon
l
Lesbrief voor leerlingen
2
• Lees dit artikel en zet er een krantenkop boven.
Na de succesvolle film ‘Pietje Bell’ zijn dit jaar de opnames begonnen voor ‘Pietje Bell 2: De Jacht Op de Tsarenkroon’. De film komt in december 2003 uit in de Nederlandse bioscopen. Iedereen uit de vorige Pietje Bell is weer van de partij in deze nieuwe film, van Pietje Bell (Quinten Schram) tot en met Drogist Geelman (Arjan Ederveen). Tot en met juni vonden de opnames plaats voor deze film. Wij brachten een bezoek aan één van de opnamedagen en kregen al een voorproefje van de streken die Pietje Bell ook in deze nieuwe film weer zal uithalen!
LESSEN IN HET DONKER
Pietje Bell 2 • De jacht op de tsarenkroon l Lesbrief voor leerlingen
3