Piccardthof Heraut. Verenigingsblad van de Amateur Tuinders Vereniging Piccardthof

Piccardthof Heraut Verenigingsblad van de Amateur Tuinders Vereniging Piccardthof

Maart 2006

Inhoud Vooraankondiging Algemene Ledenvergadering (6 mei) Interview Foppe Duinstra: van groentetuin naar hobbytuin Piccardthofplas en Natuurmonumenten Het ontstaan van de Piccardthof Vraagbaak natuurlijk tuinieren. Meten is weten Bemestingsadvies via de AVVN Agenda tuincommissie Ons huisje heet … Eco-inspectie Piccardthof Nieuws van het winkeltje Wordt u onze nieuwe voorzitter? Oproep aan onze leden Mens- en diervriendelijk tuinieren Paas klaverjassen en sjoelen Vogeltje knutselen Adressen en telefoonnummers Piccardthof Heraut, maart 2006

2 5 10 11 13 15 16 17 18 20 21 22 23 29 30 32 3

Piccardthof in de sneeuw foto: Gerard van der Woude

Piccardthof Heraut, maart 2006

4

Van groentetuin naar hobbytuin Interview met Foppe Duinstra Bij de kopij van de Heraut begint iets op gang te komen waar de redactie al lang op zat te wachten: tuinders sturen stukjes in over het tuinieren op de Piccardthof. Afgelopen najaar kwam er een brief binnen van Foppe Duinstra. De inhoud ervan spreekt voor zich. Wegens omstandigheden had ik in 2004 en voorjaar 2005 bijna niets aan mijn groentetuin nr.13 op Zuid kunnen doen. Het overjarig onkruid heeft daar dankbaar misbruik van gemaakt en profiteert van de zich toegeëigende ruimte. Als je dan de 70 bent gepasseerd, komt de gedachte bij je op: “Ik zie het niet meer zitten. Zal ik het huurcontract van de tuin maar opzeggen?” Maar mijn liefhebberij won het van de moedeloosheid. Als ik nu eens een nieuwe indeling ga maken...! Zo ontstond een alternatief/creatief plan: de hobbytuin. Er zijn immers meer van deze creatieve tuinen op Zuid. Er kwamen allerlei nieuwe plannen op papier. De tekening symboliseerde volharding. Het zou dan ook een hele klus worden om alles uit te voeren. Maar wat op papier staat wil je in het echt zien. Dus, fanatiek er tegenaan anders wordt het niets.


5

Wat was de oktobermaand mij goed gezind! Het werk vorderde gestaag. De nieuwe paden kwamen in zicht, afgewerkt met planken van een sloopbedrijf. De houtspaanders kwamen net op tijd om ze schoon en begaanbaar te maken. Alle vaste planten die dreigden te verstikken onder het onkruid, kregen een nieuwe en schone plek. De Primula Julia begon uit dankbaarheid te bloeien. Tijdens zachte winters kan dit plantje door blijven bloeien met een zee van paarse bloemen in maart/april. Tegels die hier en daar op de oude paden lagen gingen er uit. Wat vond ik er onder? Gangen van meneer Mol en Woelmuis. Ook wortelstokken van Kweek en Paardenstaart. Ziezo, die ben ik voorlopig wel kwijt want houtspaanders, daar hebben ze een hekel aan. Wat doe ik met de tegels? Een stapelmuur bouwen om te laten begroeien door laagblijvende rotsplanten: Sedumsoorten, Saxifraga’s, Campanula’s, Hedera’s, Muurleeuwebek, enz. Er is een grote verscheidenheid aan laagblijvende rotsplanten. Zo roept het ene idee het andere op. Na wat timmerwerk komen er “koude bakken” van plastic, waar aardbeien, komkommers, groenten, zaaisels enz. beter en vroeger tot hun recht kunnen komen. Ik heb gemerkt dat vernieuwing ook nieuwe energie geeft. De toekomst, voorjaar en zomer 2006 ziet er nu al rooskleurig uit met veel bloemen, gecombineerd met enige groenten en - heel veel plezier. Foppe Duinstra, november 2005.


6

Omdat door deze brief onze nieuwsgierigheid werd geprikkeld hebben wij de heer Duinstra thuis opgezocht. We wilden nog wel iets meer horen over zijn grootse plannen! Beginnen met een mooie balkontuin De heer en mevrouw Duinstra wonen in een flat, maar niet zomaar een flat. Ze wonen op de onderste verdieping van het mooie appartementencomplex op rode palen aan het Hoornse Meer, met een groot balkon en een riant uitzicht over het water. Het balkon is beplant met groenblijvende struiken die in de zomer aangevuld worden met bloemen. Een mooie balkontuin was het streven van de Duinstra’s nadat zij jarenlang geploeterd hadden in een grote tuin bij hun vorige huis. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Als zoon van een landbouwer, die als jongetje al zijn eigen bloementuin had, begonnen de ambities van meneer Duinstra al weer snel groter te worden dan zijn balkon, en zijn handen begonnen te jeuken omdat ze weer echt in de grond wilden wroeten. Toen op een dag mevrouw Duinstra, terug van een bezoek aan Albert Heyn, haar man vertelde dat ze op het prikbord een briefje had gezien over moestuinen op de Piccardthof was de keuze snel gemaakt. Meneer Duinstra had weer vaste grond onder de voeten in de moestuinen Zuid. Een tuin die bij vele mensen de reactie ontlokt: ‘O díe tuin!’ Piccardthof Heraut, maart 2006

7

Creatieve groentetuin Want tussen al die traditionele groentetuinen met aardappelen en boontjes valt deze tuin onmiddellijk op, niet alleen door het vakmanschap waarmee de gewassen worden verbouwd, maar ook de kunstige aanleg. De voormalige leraar handenarbeid kan al zijn talenten in deze tuin kwijt. Zoals in zijn brief valt te lezen gebruikt hij allerlei materialen op een nieuwe, creatieve manier. Zie de foto van de heer Duinstra bij zijn stapelmuur! Naast de tuin werd er ook een huisje aangeschaft op de Piccardthof, maar dat bleek wel heel veel werk met zich mee te brengen. Een perfectionist gaat aan zo’n huisje al gauw al zijn tijd verklussen, en gaandeweg werd duidelijk dat de Duinstra’s hun krachten en hun geld wilden sparen: hun krachten voor de groentetuin, hun geld voor reizen naar Noorwegen…De dochter van de Duinstra’s is enkele jaren geleden naar Noorwegen verhuisd en een paar keer per jaar gaan ze bij haar op bezoek! Maar terwijl de Duinstra’s in Noorwegen verbleven rukte het onkruid op in hun groentetuin. De strijd daartegen vergde veel van meneer Duinstra’s krachten. De slaplantjes schoten door, voorzover ze niet allang door de vraatzuchtige slakken waren opgegeten. De eenden deden zich tegoed aan de aardappels. Ook de woelmuizen sloegen hun slag. Toen meneer Duinstra daarnaast een nieuwe heup “Het hoekje bij de sloot zal nog mooer worden en de reiger zal zich kunnen verlustigen in de aanblik van de bloemenpracht.”


8

kreeg en een polsoperatie moest ondergaan werd duidelijk dat de groentetuin een te grote aanslag was op zijn energie. Moest hij weer terug naar zijn balkon? Nee, er rijpte een nieuw plan. Een plan dat tot in de finesses is uitgedacht (zie tekening links). Uitgebreid tuindagboek Als u dit leest is het eerste zaad al gezaaid: precies op 20 februari. Op 15 maart volgt de rest. De kiemtemperatuur bepaalt wat in de koude grond gezaaid wordt en wat in bakken op het balkon wordt voorgetrokken. Dit jaar zal gaan om eenjarigen, die worden geselecteerd op kleur en hoogte. De Nederlandse driekleur plus wimpel zal te zien zijn, gevormd door waaierende stroken van onder andere verbena, lavatera, alyssum, salvia, eenjarige flox, leeuwebekken, cosmos en amaranthus en tot slot, voor het oranje, de goudsbloem. Niet veel geel en rood (die kleuren zijn nogal heftig); daarom heeft de driekleur meer roze dan rood. Het blauw zal bestaan uit veel verschillende tinten. Het geheel moet één bloemenzee worden. Uitgewerkte plannen staan beschreven in het tuindagboek dat meneer Duinstra nauwkeurig bijhoudt. Er wordt niets aan het toeval overgelaten, maar tuinieren, zo benadrukt onze tuinkunstenaar, blijft een spannend avontuur met een ongewisse afloop. Als het aan meneer Duinstra’s inzet ligt gaat dit avontuur een gegararandeerd succes worden. Zo gauw het redelijk weer is (bij 7 of 8 graden!) zal hij weer in zijn tuin te vinden zijn. En als hij niet aan het werk is zal hij genieten van de kleuren in de vlindertuin, zitten aan het ronde tafeltje om de appelboom. Wij zijn ondertussen erg benieuwd naar het spektakel dat zich voor onze ogen gaat ontvouwen. Meneer en mevrouw Duinstra, bedankt voor het interview en veel plezier met de mooie plannen! Piccardthof Heraut, maart 2006

9

De Piccardthofplas en Natuurmonumenten De Piccardthofplas is nu (bijna geheel) in bezit van Natuurmonumenten. Het bestuur heeft een gesprek gehad met de beheerder van Natuurmonumenten Groningen en Noord-Drenthe en het is duidelijk dat Natuurmonumenten ons niet onze verworvenheden wil ‘afpakken’. We mogen dus, zolang het netjes gebeurt, gebruik blijven maken van de steiger om te zwemmen. Ook de roeiboten mogen blijven, mits ze geregistreerd worden (daar zullen nog nadere afspraken over worden gemaakt) en ook vissen is geen probleem, zolang het met één hengel wordt gedaan (ook daar zullen nog afspraken over worden gemaakt). Wij willen hierbij nog wel een keer benadrukken DAT MOTORBOTEN OP DE PLAS TEN STRENGSTE VERBODEN ZIJN. Dit was altijd al zo, maar we willen er nogmaals op wijzen. Laten we ons hier allemaal aan houden, we willen de goede relatie en het gebruiksrecht dat we hebben niet verspelen. We hopen op deze manier nog lang veel plezier te kunnen hebben van ‘onze’ Piccardthofplas. Excursie op uitnodiging van Natuurmonumenten op 14 januari (foto: Gerard van der Woude)


10

Het ontstaan van de Piccardthof Gerard van der Woude vond laatst een boekje met de titel: “Piccardthof. Geschiedenis van de Groningse Volkstuinvereniging over de periode 12 januari 1942 tot 12 januari 1992”. Het boekje is “samengesteld en geschreven door J. Possel. Hieronder volgen enige fragmenten. Bond van Volkstuinders Omstreeks 1938 werd in Groningen opgericht de Bond van Volkstuinders, die zich onder meer bezig hield met het propaganderen van het in gebruik nemen van een volkstuin, huren van grond en het verhuren daarvan in kleine perceeltjes aan particulieren ten behoeve van de voedselvoorziening. Spoedig na de oprichting van de Bond werd door haar een verzoek gericht aan het college van B&W van Groningen voor het in huur krijgen van een “permanent” volkstuincomplex achter het Stadspark. B&W voelden er op dat moment weinig voor om grond aan de cultuur te onttrekken en het verzoek werd voorlopig terzijde gelegd. Adviseur de heer Piccardt De Bond bleef evenwel bij haar plan en op een gegeven moment bood de heer Piccardt, adviseur van die Bond, aan toch nog eens bij het gemeentebestuur te informeren naar de mogelijkheid grond te verwerven voor een “permanent” volkstuincomplex. Waar anderen veel moeite hadden over de hoge drempel bij B&W te komen was Piccardthof Heraut, maart 2006

dat voor de heer Piccardt geen bezwaar en hij slaagde er in om omstreeks 1940 de gemeente Groningen zo ver te krijgen, dat zij bereid was een stuk terrein ten zuidwesten van het Stadspark, groot 8.57.80 ha., te verhuren aan de Bond. De huurprijs bedroeg toen ƒ100,00 per ha. per jaar en dat komt neer op 1 cent per m2 per jaar. De tuingrootte mocht maximaal 300 m2 worden. Oorlogstuinen In het eerste jaar werden de tuintjes geëxploiteerd door het bondsbestuur, doch door de grote uitbreiding van de “oorlogstuinen” moest de taak van dat bestuur verlicht worden. Dat was ondermeer mogelijk door de tuingroep Piccardthof een eigen bestuur te geven en dat zou dan zorgen voor de exploitatie. De oprichtingsvergadering van Piccardthof vond plaats op 12 januari onder de leiding van de heer J. Brink, de bondsvoorzitter. Op een voor die 11

Borstbeeld Op 20 juni 1951, bij het bereiken van zijn 85-ste levensjaar, werd het borstbeeld van de heer Piccardt onthuld door zijn dochter mevrouw van der Burg-Piccardt. Bij die gelegenheid werd o.a. het woord gevoerd door de heer J.Top, de eerste voorzitter van Piccardthof. De heer Top deelde mede, dat het borstbeeld niet bedoeld was als verjaarsgeschenk, maar als blijk van waardering voor zijn grote inzet voor Piccardthof .Niet alleen voor het in datum gehouden vergadering van de huur krijgen van het complex, maar teBond was reeds besloten de tuingroep vens voor zijn vele adviezen en schende naam Piccardthof te geven. kingen. Het borstbeeld werd destijds gemaakt door de inmiddels overleden Wie was de heer Piccardt? heer W.Reinders. Als plaats voor het De heer Piccardt werd geboren in beeld werd gekozen voor het einde van Adorp op 20 juni 1866. Na het behalen de Prunuslaan met het gezicht naar van de diploma’s gymnasium en de Lijsterbeslaan.In die tijd had men gemeente-administratie ging hij de een toegangspoort willen aanleggen ambtelijke wereld in. Hij werd in 1893 bij het begin van de Lijsterbeslaan ter benoemd als burgemeester van Adorp, vervanging van de ingang Maluslaan, toen nog een zelfstandige gemeente, doch dit plan is niet gerealiseerd. In in 1897 verruilde hij Adorp voor de ge- zijn dankwoord memoreerde de heer meente Finsterwolde.Van 1901 tot en Piccardt de grote gemeenschapszin met 31 mei 1919 was hij eerste burger en het saamhorigheidsgevoel van de van de friese gemeente Wonseradeel. leden. Hij eindigde zijn speech met de Na zijn vertrek uit die plaats werd hij wens dat Piccardthof één van de fraaivoorzitter van de Raad van Arbeid te ste volkstuincomplexen van Nederland Sneek, welke functie hij tot aan zijn zou worden. pensionering bleef vervullen. Een aantal jaren daarna vestigde hij Erevoorzitter zich te Haren, waar hij op vele terIn de ledenvergadering van 10 noreinen van het sociale leven een grote vember 1955 werd de heer Piccardt rol ging spelen. Zo was hij onder meer benoemd tot ere-voorzitter van de adviseur van de Groninger Bond van vereniging. Op 31 mei 1956 overleed Volkstuinders en dat wordt dan t.z.t. de heer Piccardt en kwam er een einde de link naar Piccarthof. aan een zeer actief leven. Piccardthof Heraut, maart 2006

12

Vraagbaak natuurlijk tuinieren Meten is weten Het nieuwe seizoen staat voor de deur. We hopen op een groeizaam jaar voor onze siertuin, maar ook voor onze groententuin. Dit vooruitzicht heeft een van onze leden ook voor ogen en stelde ons de volgende vraag: “Elk jaar geef ik mijn planten op de groententuin een goede hoeveelheid compost en soms wat koemestkorrels. Ook de siertuin bemest ik met koemestkorrels. Moet ik dit elk jaar herhalen?” De juiste voedingstoestand van de grond Als antwoord hierop gebruiken we een artikel uit Bloemen & Planten. (nr 9, 1991 blz. 48/49) Iedere plant heeft een bepaalde hoeveelheid voedingsstoffen nodig om optimaal te kunnen groeien en bloeien. Is er een tekort aan voeding, dan groeien de planten matig. Om dit te verhelpen wordt de grond bemest. Is er een overmaat aan deze stoffen, leidt dit ook tot allemaal problemen. Dit laatste is echter lastiger te verhelpen. Nog steeds wordt de grond teveel bemest. Ook in de particuliere tuin. Daar wordt nog vaak gedacht: Veel mest zorgt voor een goede groei. Compost en verteerde rundveemest worden jaarlijks rijkelijk toegediend, zonder dat we ons afvragen of de planten dit wel nodig hebben. Daarnaast komt er via de lucht ook nog voeding bij de planten terecht, vooral stikstof. Door al deze oorzaken is de voedingstoestand van de grond in veel tuinen verstoord. Planten krijgen groeistoornissen en zijn hierdoor eerder vatbaar voor allerlei ziekten. De bovengenoemde problemen zijn grotendeels op te lossen door een grondanalyse te laten uitvoeren. Een dergelijk onderzoek geeft exact aan welke concentraties voedingstoffen te laag, goed of te hoog zijn. Analyse van de beschikbare voedingsstoffen. Een grondanalyse stelt de hoeveelheid voor het gewas beschikbare voedingsstoffen vast. Dit gaat als volgt in zijn werk: in een tuin wordt een aantal grondmonsters op verschillende plaatsen gestoken. De bemonsterde laag is de gazons de bovenste 5 cm en bij borders en moestuinen 25 cm (de bouwvoor). De monsters worden gemengd voordat het resultaat geanalyseerd wordt. Uit praktijkervaring Piccardthof Heraut, maart 2006

13

en uit proeven is bekend hoeveel voeding iedere plantengroep (bijvoorbeeld vaste planten, rozen groenten) nodig heeft om optimaal te kunnen groeien. Deze waarden worden vergeleken met de analyse resultaten. Het bemestingsadvies volgt uit de vergelijking van de gevonden waarden. Op een bemestingsadvies staan dan de geadviseerde giften. Bij een standaardonderzoek bepaalt men de PH- waarde, het gehalte fosfaat, kali, en magnesium. Grondanalyse door de AVVN Elk lid van Piccardthof is ook lid van de AVVN. En bij de AVVN kun je de grond laten onderzoeken. Op de website van de AVVN (www.avvn.nl) staat precies hoe dat in zijn werk gaat. Het grondmonster steek je dus door op een groot aantal verschillende plaatsten (25) in je tuin een klein beetje grond weg te nemen. Doe dit zoals hierboven beschreven dus voor je gazon op een diepte van ongeveer 5 cm. Maar grond uit je border of groententuin neem je van een diepte van ongeveer 25 cm. Vervolgens kun je de grond via de AVVN laten analyseren. (zie ook het artikel op de volgende bladzijde). Groentetuin Noord


14

Bemestingsadvies via de AVVN Door goed te bemesten krijg je gezonde planten en een goede oogst. De belangrijkste voedingselementen die een plant nodig heeft zijn stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K). Stikstof is nodig voor de vorming van bladgroen en van belang voor de groei van de plant. Fosfaat is belangrijk voor de vorming van wortels en voor de bloei en het rijpen van de vruchten. Kalium zorgt voor het transport van water en koolhydraten naar en in de plant. Ook moet de zuurgraad (de pH-waarde) van de grond in orde zijn. Is die te hoog of te laag, dan nemen de planten geen of onvoldoende voedingsstoffen op. Kalk beïnvloedt de zuurgraad. Organisch materiaal Een goede verzorging van de bodem met organisch materiaal is noodzakelijk voor een goede structuur van die bodem. Voor dit doel kunt u jaarlijks op een moestuin per 100 m² zeven kruiwagens stalmest of compost (0,5 m³) onderwerken. Heeft u een siertuin dan kunt u jaarlijks per 100 m² ongeveer 3,5 kruiwagen stalmest of compost (0,25 m³) toevoegen. Doe dat bij voorkeur in het voorjaar. Dan hebben de bodemdiertjes de tijd om de mest in goed voedsel voor de planten om te zetten. Piccardthof Heraut, maart 2006

Nieuwe tuin Let wel op! Heeft u een nieuwe tuin, vraag dan altijd eerst een bemestingsadvies. U weet immers niet hoe uw voorganger heeft bemest. Heeft u zelf jaarlijks altijd meer dan de geadviseerde hoeveelheid stalmest of compost toegevoegd, vraag dan ook eerst een bemestingsadvies. Teveel mest kan net zo slecht voor uw planten zijn als te weinig en is schadelijk voor het milieu. Het kan zijn dat uw tuin een tekort heeft aan specifieke voedingselementen. Dat kan dan door gerichte bemesting worden opgelost. Het is daarvoor van belang dat u weet met welke meststof(fen) en hoeveel (of hoe weinig) u moet bemesten. Bodemonderzoek AVVN kan u hierin adviseren. Via het bodemonderzoek analyseren wij hoe het met de voedingstoestand van uw tuin gesteld is. U krijgt dan een bemestingsadvies op maat. Alles wat u hoeft te doen is een grondmonster te steken en dat samen met het ingevulde inschrijfformulier (printen vanaf de website of aanvragen bij de ANVN) naar ons op te sturen. Het bodemonderzoek kost € 15,00 (voor leden van a.t.v. Piccardthof) en u krijgt binnen circa vier weken het advies thuisgestuurd. U kunt ieder moment van het jaar een bemestingsadvies aanvragen. Postadres AVVN: Postbus 9094. 3506 GB Utrecht. Telefoon: (0346) 56 16 12. 15

Agenda tuincommissie Cursus fruitbomen snoeien Altijd al willen weten hoe je een boom of struik snoeit? Op 18 maart verzorgt Frans Tijsterman een snoeicursus. Vervolgens gaan we aan het werk in onze fruitbomen. Verzamelen om 10.00 uur bij het winkeltje. Vogelexcursie Vorig jaar heeft Frans Tijsterman een vogelexcursie gehouden. Ook dit jaar hebben we weer drie ochtenden vast gelegd. Deze excursie is een rondgang over het complex en vervolgens je oren, maar ook je ogen de kost geven. Luisteren naar vroege vogels. Neem je verrekijker mee. Verzamelen bij het winkeltje. ■ 19 maart ■ 17 april ■ 21 mei

start 7.00 uur start 6.30 uur start 6.00 uur

Informatieavond 21 maart Informatieavond in de kantine voor (nieuwe) leden over de vereniging en over natuurlijk tuinieren. Vrijwilligers gevraagd Met een groepje vrijwilligers gaan we dit voorjaar aan de slag met een natuurleerpad. Lijkt het je leuk om daar ook aan mee te werken? Geef je op bij Greetje Cnossen (050) 311 63 17. Piccardthof Heraut, maart 2006

Douglasspar (Spirealaan 19). Bij het fijnwrijven van de naalden komt er een sinaasappel-mandarijnen lucht vrij. Bomenroute 22 april Op de Piccardthof staan verrassend veel redelijk zeldzame bomen. Iedere boom heeft zo zijn historie. Een groep enthousiaste vrijwilligers hebben deze bomen in kaart gebracht en er een prachtige wandelroute van gemaakt. De route voert u over het gehele complex en laat u kennismaken met enkele zeer fraaie en soms zeldzame bomen. Weet je veel van bomen of juist niet loop dan op 22 april onder leiding van Greetje Cnossen deze bomenroute. Om 10 uur verzamelen bij het winkeltje. 16

Ons huisje heet … Soms zijn het opvallende namen en soms iets minder, maar de meeste huisjes op Piccardthof hebben wel een naam. Mooie namen, lelijke namen, bekende namen, geheimzinnige namen, dialect namen, exotische namen. De Herautcommissie is door het Dagblad van het Noorden op een idee gebracht en is erg benieuwd naar het verhaal achter de naam. It Protternest - Maluslaan 43 “Eigenlijk had ons huisje al een naam, namelijk het huisje met de zwaantjes. Maar de zwaantjes hadden plaats gemaakt voor een terras. Bovendien paste die naam niet erg bij ons. Maar wat dan? Toch iets met zwanen? Of misschien een naam met een verwijzing naar de brug? Maar een naam moet bij de bewoners passen en het moet iets spontaans hebben. Toen we ons huisje ruim een jaar hadden werd ik zwanger en dan zie je het al een beetje voor je drie kleine kinderen in het huisje! Ik zelf ben opgegroeid in Friesland. Mijn Pake (opa) had voor mij en al zijn andere kleinkinderen de volgende koosnaampjes; lytse protter, of lytse gaodsjeblom (ja dat laat zich moeilijk vertalen, het is meer het gevoel, maar kleine spreeuw, kleine goudsbloem). Toen ik daar aan terug dacht was de naam snel gevonden. Trye lytse protters (drie kleine spreeuwen) in een huisje is een heel protternest (spreeuwennest). Bovendien is deze naam een herinnering aan mijn pake. Zonder hem had ik vast niet de liefde in tuinieren ontwikkeld.” Greetje Cnossen. Piccardthof Heraut, maart 2006

17

Eco-inspectie Piccardthof: een ecologische groenparel! Op uitnodiging van Pia Duisterwinkel hebben ondergetekenden in hun functie als ecoloog bij de afdeling beleidsontwikkeling van de Gemeente Groningen en ecoloog bij het ingenieursbureau van de Gemeente Groningen op vrijdag 16 september ter plekke een bezoek gebracht. Het volkstuincomplex is door de gemeenteraad aangewezen als ecologisch waardevol gebied en is daarom onderdeel van de stedelijke ecologische structuur. Deze kwalificatie is gebaseerd op de groenkwaliteit van het gebied die bestaat uit een grote variatie in verschillende biotopen en in soorten: bomen, struiken, kruiden, water. Daarnaast is de oppervlakte zo groot dat in dit gebied voor verschillende organismen een populatie kan worden opgebouwd. Grote variatie in soorten Bij het bezoek zijn achtereenvolgens de bloementuin, de vlindertuin, de moestuin-noord, de bloemenweide bij de vijver en de kleine paddenpoel bekeken. Voor al deze locaties kon al een vrij grote variatie in soorten worden vastgesteld. Kleine veranderingen in inrichting en beheer kunnen de kwaliteit nog versterMaaipad in de vlindertuin


18

ken. Zo konden we bij de bloementuin zien dat het dijkje nog erg voedselrijk was en dat met schrale zandzoden het dijkje sterker geprofileerd kan worden waardoor soorten als grasklokje en muizenoor, bevernel, schapezuring en geel walstro kans krijgen. Deze moeten dan wel worden ingeplant of gezaaid. Aanbevelingen In het beheer, maar dat geldt voor alle gebieden, moet gezocht worden naar zogenaamde fasering. Niet alles maaien, maar bepaalde stukken (ongeveer 2030%) laten staan en die de volgende keer weer wel meenemen. Je kunt natuurlijke lijnen daarvoor als grens gebruiken. In de vlindertuin kan door middel van een maaipad extra structuur worden toegevoegd waarbij ook het waarnemen van vlinders wordt vergemakkelijkt. In het moestuin project waren vooral de watergangen erg sprekend: prachtige soortenrijke kragge waar amfibieen en libellen, maar ook een ringslang zich uitstekend thuis kunnen voelen. Ook hier geldt weer dat het beheer gefaseerd moet worden. Niet de gehele watergang wordt geschoond, maar kleinere stukken blijven ongedaan en worden in een volgende onderhoudsgang meegenomen. Groentetuin Noord Gebied met hoge ecologische kwaliteit Al met al een zeer boeiende excursie waarbij wij als stadsecologen enthousiast zijn over de ecologische inzet en ontwikkelingen van de vereniging. Deze projecten voegen biotopen en levenskansen toe. Het gebied in zijn geheel heeft zondermeer een hoge ecologische kwaliteit en ook de beleving is uiterst positief. De betekenis voor de stad moet niet worden onderschat. Eekhoorns, marters, vogels als ijsvogel, goudvink en grote bonte specht en vlinders als gehakkelde aurelia en landkaartje, groene en bruine kikkers vinden hier een uitstekende biotoop en kunnen via de ecologische verbindingszones ook op andere plekken in de stad bijdragen aan een gezond leefklimaat. Wij willen het bestuur, de leden en de beheerders complimenteren en een hart onder de riem steken. Ga beslist zo door! Hartelijke groet, Wout Veldstra en Klaas van Nierop. Piccardthof Heraut, maart 2006

19

Nieuws van het winkeltje Zo langzamerhand wordt het weer tijd om te denken wat we moeten met onze tuinen gaan doen, wat betreft, bemesting, nieuwe aanplant, het opnieuw vullen van de bloembakken enz. Wij van het winkeltje zijn al weer aan het voorbereiden met de inkoop van bloemen groentezaden, (natuurlijke) bemesting artikelen, tonkin stokken voor de snijbonen en stokslabonen, (natuurlijke) bemeste tuinaarde, potgrond, enz. Twee van onze medewerkers hebben te kennen gegeven te willen stoppen met hun werkzaamheden in het winkeltje, te weten: Ida Veldman en Lyda Krijgsman. Voor hun werkzaamheden en hun inbreng willen wij ze nog hartelijk bedanken, we zullen ze wel missen. Toch heeft Lyda Krijgsman te kennen gegeven nog wel te willen helpen maar niet meer met de organisatie, zoals de inkoop en het rooster opstellen. Verder kunt u ook weer terecht voor de inbrengspulletjes van Carla Venema. Ook zal Geert Venema ons komen helpen met bloemen en planten. Wanneer we weer open gaan kunt u lezen op de borden bij de ingang van de parkeerplaats. Zoals vanouds staat de koffie klaar. U bent van harte welkom. Namens alle medewerkers van het winkeltje, Mans Julsing.

Onderwaterwereld Piccardthofplas Op 28 maart is er een lezing in de kantine van de Piccardthof over: “De onderwaterwereld van de Piccardthofplas” door Duikersvereniging Hydrofiel (het begint om 20.00 uur). Het blijkt daar onder water een wondere wereld te zijn met veel soorten vissen, planten en zelfs sponzen. Piccardthof Heraut, maart 2006

20

Wordt u onze nieuwe voorzitter? Hierbij laten wij weten dat wij een nieuwe voorzitter zoeken voor onze vereniging. Zoals u kunt lezen in de voorlopige agenda van de algemene (voorjaars)ledenvergadering stelt Bram de Jong zich niet herkiesbaar als voorzitter. Hij wil wel actief blijven binnen het bestuur, maar de functie van voorzitter wil hij niet langer op zich nemen. Daarom: Wie wil ‘het stokje van hem overnemen’ ??????? Het is wel belangrijk dat u hiervoor tijd hebt, want het is een ‘drukke baan’. Maar als u tijd er voor hebt, en u denkt dat het bij u past, stel u dan alstublieft beschikbaar. We kunnen niet zonder voorzitter. En als u denkt dat u er te weinig tijd voor hebt, maar het eigenlijk wel wilt doen, neem dan ook contact op met het bestuur; er valt altijd te overleggen hoe we de taken kunnen verdelen.

Laat ons niet zitten, en denk er bewust over na!!!!!! Het bestuur.


21

Oproep aan onze leden Verzoek aan iedereen die een bootje heeft liggen bij de Piccardthofplas of in de sloot achter de Maluslaan. Zoals ook al vermeld in het stukje “Natuurmonumenten en de Piccardthofplas” (pag. 8) mogen we als leden van a.t.v. Piccardthof gebruik blijven maken van de Piccardthofplas. Er zullen nog nadere afspraken over worden gemaakt, zoals ook al aangegeven in het stukje, maar we willen u nu alvast oproepen om uw bootje te laten registreren. Wij verzoeken u daarom om het door te geven aan het secretariaat als u in het bezit bent van een bootje, zodat dit straks kan worden doorgegeven aan Natuurmonumenten. Niet geregistreerde boten zullen niet worden toegestaan! Natuurmonumenten is dus zeer bereidwillig om ons onze verworven rechten te laten behouden, als we er natuurlijk goed mee omgaan. Daarom mogen alleen leden van a.t.v. Piccardthof gebruik maken van roeibootjes. Ook zal er waarschijnlijk een maximum komen aan het aantal bootjes dat toegestaan wordt. En nogmaals: motorboten zijn ten strengste verboden. Mocht dit toch worden geconstateerd dan zou dat onze rechten wel eens kunnen schaden!! U kunt uw bootje laten registreren (onder vermelding van uw naam en tuinadres) bij het secretariaat. Per post: secretariaat a.t.v. Piccardthof, Invasiestraat 52, 9728 CN Groningen. Per e-mail: [email protected] Telefonisch: (050) 525 82 66 Het bestuur. Piccardthof Heraut, maart 2006

22

Mens- en diervriendelijk tuinieren Verslag van de lezing Heilien Tonckens

Op 19 oktober 2005 gaf Heilien Tonckens van kwekerij de Helianth een lezing over mensen diervriendelijk tuinieren. In 2005 heeft zij veel mensen verblijd met tuinadviezen in het TV programma van Arjan Ederveen ‘Wroeten’. Ook voor ons kwam ze met een onderhoudend verhaal en veel suggesties. Pia Duisterwinkel schreef voor ons een verslag.

Werken met de natuur mee Bij het inrichten van een tuin is het goed vooraf rekening te houden met wat er op die plek mogelijk is. We maken het onszelf soms te moeilijk door de natuur onze wil op te leggen. Het werken in de tuin kan vaak gemakkelijker en de beleving van alles wat er in de tuin leeft en groeit kan soms ook boeiender, avontuurlijker en gevarieerder worden. We werken dan meer met

Nieuw bruggetje groentetuin Noord (foto: Gerard van der Woude)


23

de natuur mee, in plaats van ertegen te strijden. We zijn zo gewend om steeds weer met een wensenlijstje in de hand wat nieuws te halen en in de tuin te zetten. In plaats daarvan kunnen we ook de tuin door de seizoenen heen volgen, kijken wat er verandert, hoe het voorjaar begint en waar je dat aan ziet. Dat alleen al verschaft je veel vreugde en avontuur. Plant een boom Heilien gaf allerlei adviezen hoe we te werk kunnen gaan: Uitgaande van een lege tuin: plant een boom. Het liefst een inheemse soort, die voluit mag groeien en niet teveel gesnoeid of geleid moet worden. Bedenk vooraf goed waar deze komt te staan. Houd daarbij rekening met de uiteindelijke hoogte en omvang. Wil je een eik, ga dan eerst eens onder een eik staan en


kijk omhoog, loop er eens omheen en zie hoe groot de omtrek is. Past dat op het perceel op Piccardthof en wil je dan nog wel zo’n boom? Of had je liever een berk of naaldboom? Weet dan wel dat deze soorten de tuin erg droog houden, ook in dit natte gebied. Ze hebben de wortels erg hoog in de grond zitten. Houd ook rekening met de bodem. We zitten op voornamelijk veenachtige en vochtige tot natte bodem. Sommige soorten hebben daar absoluut moeite mee. Ook de zuurgraad speelt een rol. Je kunt wel blijven bekalken, maar aanpassen aan de situatie is logischer. Wil je een fruitboom, vraag de Noordelijke Pomologische Vereniging eens naar streekeigen soorten of oude rassen. Deze vereniging is in 1989 opgericht en zet zich in voor het behoud van oude fruitrassen en hoogstamfruitbo-

24

men. Het is waardevol om deze rassen te behouden. Ze kunnen bij deze vereniging ook soorten op naam brengen aan de hand van de vruchten; dus ook die appel die je zo heerlijk vindt. Ga eens naar een tuinbeurs (bijvoorbeeld bij Tuingoed Foltz in Meeden). Daar tref je de leveranciers (bijvoorbeeld Kwekerij Arborealis in Wilhelminaoord, met een bijzonder en uitgebreid assortiment bomen, heesters en klimplanten) en kun je informatie krijgen. Tuinafscheidingen De afscheiding gebruiken we vaak om af te bakenen wat van ons is. Wil je eigenlijk wel een afscheiding of besluit je die samen met de buren aan te leggen? Je kunt de afscheiding bij de tuin betrekken en dan is een levende haag zoveel waardevoller dan een platte en dode schutting. De hele winter door met altijd groene struiken, zoals de laurierkers, of die saaie coniferen? Het kan wel wat avontuurlijker: de seizoenen wisselen elkaar af, dat geeft al zoveel variatie. Maak daarvan gebruik en kies daarom wat meer voor bladverliezende soorten: hazelaar, rode of gele kornoelje, sleedoorn, roos. Zet verschillende soorten (3-4 per meter) in de haag en wissel af in hoogte, breedte, bloeitijd. Welke soort geeft bessen of zaden die door de vogels gegeten kunnen worden? Wat zijn de kleuren van het loof in de herfst? Het hele jaar door wordt het zo een grote en boeiende verscheidenheid van geuren en kleuren, vormen en structuren in de haag. Onderaan kun Piccardthof Heraut, maart 2006

je begroeiing toepassen. Werk samen met de haag: klimplanten erdoorheen en bodembedekkers eronder. Plant bijvoorbeeld hondsdraf, dovenetels, maartse violen en primula’s. Literatuur: Stinzenplanten, D.T.E. van der Ploeg. Planten passen zich aan Is het een nat jaar of een droog jaar? De soorten passen zich wel aan. Kijk wat meer naar hoe het zich allemaal ontwikkelt en haal hier en daar wat weg of plant wat bij. Een monocultuur van allemaal dezelfde planten is kwetsbaar en veel gevoeliger voor ziekte en vochtgehalte van de grond dan een gevarieerde beplanting. Wissel eens wat meer af: 1-jarig, 2-jarig, vaste planten. Leer de kiemplanten kennen: die van het vingerhoedskruid, van de kaardenbol en de judaspenning bijvoorbeeld. Laat je ze staan of schoffel je ze weg? Zwarte grond is een prachtig kiembed voor 1- en 2-jarigen! Ze blijven komen. Je geeft ze de gelegenheid door de grond onbedekt te laten. Als je dat leuk vindt moet je dat blijven doen, maar het betekent wel meer werk dan nodig is. De bodem droogt ook sneller uit of slaat dicht door de regen. Je kunt ook meer naar vaste planten toewerken. Hedging Met allerlei soorten bosplantsoen kun je ook gaan vlechten. In Engeland is dit al vanouds bekend als “hedging”. Dit is een speciale manier van behandelen van de heg, tot 2/3 deel inhak25

ken van de stam met een “hiep”, een soort handbijltje, met een zaag kan het ook, zodat deze ineen gaat groeien en zo een dichte ondoordringbare heg gaat vormen. Ook hierdoor kun je voor wat meer avontuur in de afscheiding zorgen. Vogels nestelen er graag in, vooral als het doornstruiken zijn. Let in de vakantie in het buitenland maar eens op de verschillende vormen van heggen. Literatuur: Thomas van Slobbe, Een vlechtheg heeft geen haast, uitgeverij wAarde, (2002). De bevrijding van het landschap van dezelfde auteur is ook een aanrader. Heesters Heesters in je tuin kun je groeperen als een “vogelbosje”. Let daarbij eens op verschil in takstructuur, met of zonder doornen, bloemen, bessen, enzovoort. Vraag je ook hierbij weer af hoe hoog en breed de heester wordt. Een vrijuit in de ruimte groeiende heester is mooi om te zien. Vaak plant je teveel aan: het wordt een grote groene bult zonder onderscheid. Plant de struiken eerst maar eens wijd uit elkaar en zet er eenjarigen tussen. Ook hier weer: het liefst bladverliezende soorten heesters. Bollen eronder kan ook, bijvoorbeeld krokussen die al vroeg in het voorjaar de bijen van voedsel voorzien. De bijen weten de krokussen wel te vinden, ze hoeven echt niet onder de bijenkasten gepoot. Tot op een afstand van drie kilometer halen ze hun voedsel! Wilgen zijn ook belangrijke voedselbronnen voor de bijen, ze bloeien als een van de eerste Piccardthof Heraut, maart 2006

soorten in het voorjaar. Hoe dichter het struikgewas, hoe aantrekkelijker het is voor dieren. Slangen Ringslangen zijn niet gevaarlijk voor de mens. Ze zijn nuttig want ze eten muizen. Bied ze de gelegenheid dus maar om rustig te wonen. (Het zou kunnen dat ze ook in de Peizermaden voorkomen). Ze leven graag op een wat beschutte, rustige en warme plek: een composthoop die een jaar lang met rust wordt gelaten is zo’n plek. Misschien zitten ze al in de grote composthoop van de tuinlui “op Noord”. Ringslangen hebben een hekel aan onrust en getril. Op veengrond, op een complex met zoveel mensen en heen en weer rijdende tractoren, kun je niet echt van een trillingvrij gebied spreken, maar je weet maar nooit. Wie meldt de eerste ringslang op Piccardthof? Muizen en mollen Laten we wat toleranter zijn ten opzichte van muizen, mollen enzovoort. Laat muizen maar rustig scharrelen. Er zijn ook uilen op Piccardthof, die moeten ook te eten hebben. Als wij wat meer terugtreden komt er meer evenwicht in de natuur. Wie een poes in de tuin heeft, heeft vaak veel last van slakken. De vogels blijven daar eerder weg. Het tikkende geluid van een slak die op een steen kapotgeslagen wordt door een zanglijster zul je daar niet zo vaak horen. Mollen worden ook door uilen gevangen. Laat mollen ook maar gewoon hun 26

gang gaan. Waar mollen zitten is het bodemleven wel in orde: daar zitten wormen, larven en insecten. De gangen zorgen ervoor dat de grond luchtiger wordt. Last van rozenkevers? Deze soort komt veel op arme, zure grond voor. Na bekalken gaat de pH (zuurgraad van de bodem) omhoog en verdwijnen ze. Gif is niet nodig op deze manier. Seizoenen zorgen voor variatie Als de bodem meer begroeid is en met meer inheemse soorten is beplant, komt er ook meer leven in de tuin. Accepteer ook dat kalkminnende planten het in een dergelijk zuur milieu niet zo goed doen (behalve langs de schelpenpaden). Beperking kan meer opleveren: Het kan je creatiever maken. Kijk in de omgeving wat het goed Piccardthof Heraut, maart 2006

doet en maak daar gebruik van: varens bijvoorbeeld. De seizoenen en de jaren zorgen ook voor variatie. Bijen Laten we wat bijenvriendelijker zijn, want als er bijen voorkomen, ook wilde bijen, zijn er ook andere insecten. Vraag meneer Wilting, de imker op “Moestuin-noord” maar eens wat interessante nectarplanten zijn. Veel informatie staat in de volgende twee uitgaven van uitgeverij Velt: Ekologisch tuinieren en De ecologische siertuin . Er zijn ook video’s bij leverbaar. Takkenwallen Snoeimateriaal, takken, bladeren en compost (in de halfschaduw) zijn in takkenrillen (takkenwallen) te ver27

werken. Er bestaat een stilteatlas van Nederland, waarin een oude begraafplaats in Amsterdam genoemd wordt. Daar hebben ze van gaas, tussen twee rijen palen, heel strak, zo’n wal gemaakt. Dit biedt een goede plek voor egels om in weg te schuilen: verteerd materiaal onderin, bladeren en takken er bovenop. Klimop er tussendoor. Bloembollen in het gazon Plant eens bollen in het gras of het gazon. Laat ze staan en laat het groen afsterven. Zolang maai je erom heen. Speel eens met de maaihoogtes. Het gazon zal minder vlak worden, maar plat gras is saaier. Voor een bloemrijker grasveld maai je een deel of het geheel twee keer per jaar (half juni, vlak voor de bloei van het gras, en in september). Het maaisel afvoeren. Zo wordt de bodem verschraald (minder voeding) en vestigen zich meer soorten. Geen grond van elders halen: “nieuwe grond” heb je niet nodig. Ontstaan er kuilen, dan vul je die met de grond die elders in de tuin wat hoger ligt, als je het vlak wilt houden. Vlinderlokkers Als er in een deel van de border eenof tweejarigen of vaste planten staan, kun je je afvragen of insectenbezoek mogelijk is. Vlinderlokkers? Ja, maar dan ook brandnetels tolereren in een hoekje waar je er geen last van hebt, waar ze hun eitjes kunnen afzetten. Zorg verder voor veel kleur en bloei in de herfst. Hoewel het nooit helemaal optimaal is in de tuin, zorg je op die manier voor spreiding van de bloeiPiccardthof Heraut, maart 2006

tijden. Als de beplanting uit inheemse soorten bestaat kunnen insecten ook laat in het seizoen nog voldoende voedsel vinden. Het geeft ook meer variatie in het totale beeld. Minder planten Stop met het kopen van steeds maar nieuwe planten. Vorm grotere groepen van niet teveel soorten. Teveel soorten geeft veel onrust. Een paar hoofdsoorten geeft rust: de kracht van de massa. Bijvoorbeeld een grote groep bollen van kleurige narcissen. Schuilgelegenheid bieden Laat de border “vuil” de winter in gaan en ga pas in het voorjaar weer aan de gang. Dan ben je toch al gauw te vroeg bezig. Laat stevige uitgebloeide planten, en bijvoorbeeld siergrassen die structuur houden, in de winter staan. Zo bied je schuilgelegenheid en voedsel. Muizengangen geven onderdak aan hommels die al heel vroeg weer te horen zijn. Hun nest is opgebouwd uit mossen. Last van mieren? Plant goudsbloemen en munt om ze weg te jagen. Mieren zijn nuttig: ze verspreiden de zaden. Maak de bestrating niet te groot. Zet er eens beplanting tussen. Ga in de tuin op zoek naar de kringloop van de natuur en de processen die zich daarin afspelen. Ga zo uit van de plek die je hebt, want daar moet je het mee doen. Kortom, Heilien kwam met veel ideeën. Natuurlijk zijn we benieuwd wat de ervaringen zijn van leden die deze ideeën ten uitvoer brengen. We horen het graag! 28

Zondag 9 april 2006 Paas klaverjassen en sjoelen Net als vorig jaar organiseert de O.C. weer Paas klaverjassen en Paas sjoelen. Dit was vorig jaar een groot succes. Kom langs en proef de gezelligheid en sfeer van deze dag. Na afloop krijgt een ieder weer een leuk prijsje! Dus geef u snel op. Aanvang 13.45 uur. Inleg € 5.00. Clubgebouw a.t.v. Piccardthof Opgave vóór zondag 2 april (bij opgave dient u gelijk te betalen. Bij niet betalen doet u niet mee).

Voor klachten, vragen en suggesties: [email protected]


29

Vogeltje knutselen Dit heb je nodig - wit A4 karton - schaar - splitpen - kleurtjes of verf eventueel breigaren en 2 latjes (als je een mobile wilt maken). Zo ga je te werk Kopieer het plaatje hiernaast. (Eventueel iets vergroot). Neem het over op karton of dik papier. Knip de romp en de vleugels van de vogel. Kleur de romp en de vleugels in de kleuren die jij mooi vindt. Prik met de splitpen een gaatje in de gaatjes in de romp en de vleugels. Steek de splitpen er door en klem het goed vast aan de achterkant. Je vogeltje kan zijn vleugels nu bewegen. Mobile - Als je een mobile wilt maken met allerlei vogeltjes, dan heb je een stukje touw of breigaren nodig en 2 latjes. Knip het garen in verschillende lengtes. Maak ze achterop vast en bind ze dan vast op de latjes. De latjes met een kleine spijker kruislings op elkaar zetten. Je kan zelf bepalen hoe je de vogeltjes er op doet. Maar let wel op dat er een beetje evenwicht is. bron: http://members.home.nl/kittynl/


30

Piccardthof Heraut. Verenigingsblad van de Amateur Tuinders Vereniging Piccardthof

Recommend Documents