Havenziekenhuis ROTTERDAM
Photodynamische therapie (PDT)
De arts heeft met u gesproken over photodynamische therapie (PDT). In deze folder wordt deze vorm van therapie uitgelegd.
Voor wie is deze behandeling bedoeld? PDT wordt toegepast in selectieve gevallen van huidkanker of voorstadia daarvan: - actinische keratose (zonneschade), - ziekte van Bowen (vorm van voorstadium van de huidkanker plaveiselcelcarcinoom), - basaalcelcarcinoom (oppervlakkige type). PDT kenmerkt zich door een minstens zo grote werkzaamheid ten opzichte van andere behandelmethoden, maar met een heel goed cosmetisch resultaat. Verder zijn er andere huidaandoeningen die met wisselende resultaten met PDT zijn behandeld zoals acne. PDT bevelen wij voor deze aandoeningen nog niet aan, omdat hier nog onvoldoende goede bewijzen voor zijn.
Wat houdt de behandeling in? PDT bestaat uit de combinatie van het aanbrengen van een lichtgevoelige gel op de huid en blootstelling aan zichtbaar licht. Deze stof wordt in de huid selectief door kankercellen opgenomen. Na behandeling met de lichtbron ondergaat de lichtgevoelige stof een chemisch proces waarbij reactieve zuurstofmoleculen worden geproduceerd. Deze reactieve zuurstofmoleculen zorgen via complexe mechanismen uiteindelijk voor de vernietiging van de kankercellen zonder littekens.
De lichtgevoelige stof De meest gebruikte lichtgevoelige stoffen in Nederland zijn 5aminolevulinezuur (5-ALA) en methyl-aminolevulinezuur (methyl-ALA, merknaam Metvix®). In het Havenziekenhuis wordt met 5-ALA gewerkt. Eigenlijk is ALA niet lichtgevoelig, maar wel de stof protoporfyrine. Dit
Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten B.V. is een dochteronderneming van
Havenziekenhuis ROTTERDAM
ontstaat nadat ALA is omgezet in de stofwisseling van de cel. Voor dit laatste omzettingsproces is doorgaans een inwerktijd van 4 uur nodig. Hoewel ALA ook wordt opgenomen in gezonde cellen blijkt dat protoporfyrine in een veel grotere concentratie te worden aangemaakt in kankercellen. De lichtbron is een lamp die blauw en/of rood licht uitzendt. Wij hebben een rode lamp.
Het behandelprotocol De behandeling wordt op de polikliniek Dermatologie uitgevoerd. Allereerst wordt overtollig hoornmateriaal verwijderd, waarna 5-ALA-gel plaatselijk aangebracht wordt op de huidtumor en daarna lichtdicht verbonden wordt. De inwerktijd van de 5-ALA-gel is 4 uur. U kunt naar de dagbehandeling van het Havenziekenhuis gaan of tussentijds naar huis gaan. U dient echter op de afgesproken tijd weer terug te zijn. Na de inwerktijd van 4 uur wordt het verband verwijderd en de huidafwijking wordt belicht met de rode lamp. De eerste belichting duurt 5 minuten. Na de belichting wordt de behandelplaats weer lichtdicht verbonden. Aansluitend volgt een wachttijd van 2 uur, gevolgd door een tweede belichting van 20 minuten. U wordt in de gelegenheid gesteld gebruik te maken van het dagverblijf van de afdeling Dagbehandeling / Kort verblijf op de 4e verdieping van het hoofdgebouw. Aldaar krijgt u koffie/thee en een lunch gratis aangeboden. U mag er ook voor kiezen om het ziekenhuis te verlaten, mits u weer op de afgesproken tijd terugkeert op de polikliniek Dermatologie.
Normale verschijnselen aan de huid Direct aansluitend aan de behandeling treedt roodheid en zwelling op. Soms ontstaat er korstvorming of een schaaf-/brandwondje. Genezing treedt op na 2 tot 6 weken.
Verwachte effectiviteit Dit is afhankelijk van de soort huidtumor die behandeld wordt, tussen de 80 en 100%. Met andere woorden: er bestaat een kleine kans dat de huidtumor weer terugkomt. Om die reden blijft u onder controle staan. Dit geldt overigens voor alle behandelingen van huidkanker.
Wat zijn de bijwerkingen of nadelen van deze behandeling?
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 2 van 5 -
Photodynamische therapie
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis ROTTERDAM
Over het algemeen wordt PDT goed verdragen. De volgende bijwerkingen zijn mogelijk:
Pijn Dit is de meest voorkomende bijwerking. Met name tijdens de belichting kunnen patiënten een branderige pijn ervaren. In overleg met de dermatoloog kan er dan gekozen worden voor een plaatselijke verdoving. Als u na de behandeling pijn krijgt dan kunt u een pijnstiller b.v. paracetamol innemen.
Tijdelijke pigmentverschuivingen Zowel lichte als donkere vlekken kunnen na de behandeling worden gezien. Deze verdwijnen meestal binnen 6 maanden.
Haarverlies Na de behandeling van grotere gebieden wordt soms haarverlies gezien. Dit kan blijvend zijn.
Littekenvorming In de regel treedt er geen littekenvorming op.
Welke voorzorgsmaatregelen moet u nemen Tijdens de behandeling - Gedurende de tijd dat de 5-ALA-gel moet inwerken dient u de te behandelen plek niet bloot te stellen aan koude of aan (zon)licht. De plek wordt daarom goed lichtdicht afgedekt. - Tijdens de belichting worden uw ogen beschermd door een speciale bril.
Na de behandeling - Bedekken van het behandelde gebied ter bescherming van de huid en beschutting tegen zonlicht totdat de plek genezen is. - Bij aanhoudende napijn zonodig een pijnstiller gebruiken (bijvoorbeeld paracetamol) of een koelelement. - Wanneer er een oppervlakkige 'schaaf- of brandwond' ontstaat kunt u deze dagelijks verzorgen met vaseline. - Indien de behandeling aan het onderbeen heeft plaatsgevonden, wordt in sommige gevallen het been gezwachteld.
Wanneer dient u uw dermatoloog te waarschuwen?
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 3 van 5 -
Photodynamische therapie
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis ROTTERDAM
Neem bij problemen (zoals hevige napijn, natte wonden) contact op met de polikliniek Dermatologie. Wij zijn bereikbaar op werkdagen van 8.00 - 16.30 uur op telefoonnummer: 010 - 404 34 17. Buiten werktijden kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp van het Havenziekenhuis op telefoonnummer 010 - 404 33 00.
Tot slot De polikliniek Dermatologie is gevestigd op de derde etage van locatie Buitenhaven, Haringvliet 72, Rotterdam.
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 4 van 5 -
Photodynamische therapie
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis ROTTERDAM
Wat is uw mening? Het Havenziekenhuis wil haar patiënten goede zorg mét persoonlijke aandacht bieden. Als u tevreden bent over onze zorg, dan horen we het graag. Maar ook ideeën voor verbetering van onze zorg en service zijn van harte welkom. U kunt uw suggesties doorgeven via onze website www.havenziekenhuis.nl bij 'patiënten' of uw mening delen via www.zorgkaartnederland.nl
Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u deze stellen aan uw medisch specialist via ons algemene telefoonnnummer 010 - 404 33 00.
Afspraak afzeggen of wijzigen Bent u onverwacht verhinderd? Laat u dit dan zo spoedig mogelijk aan ons weten. Een andere patiënt kan dan wellicht eerder worden geholpen.
Meer informatie Voor meer informatie kunt u kijken op www.havenziekenhuis.nl
117456 DER/15/11/Photodynamische therapie
Deze folder is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie waaraan geen rechten kunnen worden ontleend. © Havenziekenhuis
POSTADRES
Telefoon & fax
HOOFDLOCATIE
buitenpolikliniek krimpen
Postbus 70031
010 - 404 33 00
Haringvliet 2
Patrijzenstraat 59
3000 LN Rotterdam
010 - 412 15 17
Rotterdam
Krimpen aan den IJssel
www.havenziekenhuis.nl
- 5 van 5 -
Photodynamische therapie (PDT)