Inhoud Inleiding ............................................................................................................... 2 Het aanbod ........................................................................................................... 2 -
Speciale voeding ...................................................................................... 2
-
Allergie ................................................................................................... 2
-
Afwisseling .............................................................................................. 3
-
Dagritme voedingsbeleid ........................................................................... 3
-
Ontbijt .................................................................................................... 3
Dagritme babygroepen ........................................................................................... 3 -
Fles ........................................................................................................ 3
-
Fruit ....................................................................................................... 3
-
Brood ...................................................................................................... 3
-
Tussendoortje .......................................................................................... 4
Dagritme dreumes/peuter groepen .......................................................................... 4 -
Fruit ....................................................................................................... 4
-
Lunch...................................................................................................... 4
-
Tussendoortje .......................................................................................... 4
Dagritme voor de BSO groepen 4-12 jaar ................................................................. 4 -
Schoolgaande dagen(ma,di,do,vr) .............................................................. 4
-
Woensdag ............................................................................................... 5
-
Vakantiedagen en hele opvangdagen .......................................................... 5
-
Lunch...................................................................................................... 5
-
Drinkmomenten ....................................................................................... 5
-
Tussendoortje .......................................................................................... 5
-
Traktaties ................................................................................................ 5
-
Feestjes .................................................................................................. 5
-
Bij de lunch ............................................................................................. 6
-
Als tussendoor ......................................................................................... 6
-
Drinken ................................................................................................... 6
N.B. In dit beleidstuk wordt gesproken over ouders. Waar ouders staat kan ook verzorgers gelezen worden. Onder verzorger wordt de ouder en/of wettelijk vertegenwoordiger (bijvoorbeeld een voogd) van het kind verstaan.
Inleiding Gezond zijn en blijven begint onder andere met voeding. Gezond eten betekent: gevarieerd en niet te veel. Een gezond voedingspatroon is een voedingspatroon waarmee problemen zoals overgewicht en obesitas, maar ook ziektes zoals hart en vaatziekten kan worden voorkomen. Wonderland Kinderopvang wil, waar dat zinvol is, zich blijven vernieuwen. Daarom hebben wij ons voedingsbeleid ter advies aan stichting zorgbalans en aan studenten van de opleiding Voeding en Diëtetiek aan de Haagse Hogeschool voorgelegd en hebben wij ons door hen laten adviseren bij het actualiseren van ons voedingsbeleid. Het voedingsbeleid 2012 onderscheidt zich van het voorgaande beleid door het kiezen voor producten die minder zout, minder zoet en minder verzadigde vetten bevatten. Het voedingsbeleid is er op gericht kinderen van jongs af aan een gezond eetpatroon aan te wennen. Voeding is meer dan eten en drinken alleen. De regelmaat in eettijden draagt bij aan het zorgen voor geborgenheid, veiligheid en betrouwbaarheid. De pedagogisch medewerker is een voorbeeld voor de kinderen en eet met de kinderen mee. Tijdens alle eet-/drinkmomenten wordt er zowel door de kinderen als door de pedagogisch medewerkers aan tafel gegeten en gedronken. Een kind nuttigt het eten/ drinken altijd onder toezicht van een pedagogisch medewerker en maakt gebruik van een eigen beker en bord. Handen dienen voor het bereiden van en het nuttigen van voedsel/ drinken altijd gewassen te worden. Producten worden na opening voorzien van de datum van openen. Op de verpakkingen staat aangegeven tot wanneer de producten houdbaar zijn. De producten kunnen tot en met de houdbaarheidsdatum worden gebruikt. Het aanbod De gezondheidsraad in Nederland heeftaanbevelingen vastgesteld waaraan een gezond voedingspatroon moet voldoen. Omdat het hierbij vooral gaat om voedingstoffen heeft het voedingscentrum deze aanbevelingen omgezet in voedingsmiddelen. Door de aanbevelingen te volgen voldoet het voedingsbeleid aan de voedingstoffen die kinderen nodig hebben. Wonderland Kinderopvang hanteert vanuit deze aanbevelingen de volgende richtlijnen bij het samenstellen van de dagelijkse voeding en het inkopen van maaltijden. • • • • • •
Volkoren producten: Deze producten zijn rijk aan vezels, bevatten nauwelijks vet, bevatten voldoende energie en dragen bij aan een regelmatige stoelgang. Seizoensproducten: Vers fruit bevatten veel vitamines, mineralen en vezels. Minimale hoeveelheid snoep, frisdrank ed. Hierbij worden uitzonderingen gemaakt bij speciale gelegenheden. Meervoudige onverzadigde vetten; Hierin is de keuze gemaakt voor margarine en magere vleeswaren om zo het percentage verzadigde vetten te beperken. Halfvolle zuivelproducten. Water en vruchtensiroop.
Speciale voeding Wanneer een kind vanuit een levensovertuiging bepaalde producten niet mag eten kunnen ouders in overleg met Wonderland Kinderopvang bepalen welke producten worden aangeboden. Wonderland Kinderopvang doet haar best zoveel mogelijk aan de wensen van de ouders tegemoet te komen. Eventueel verzoekt Wonderland Kinderopvang ouders zelf voedingswaren mee te geven. Allergie Sommige kinderen hebben een voedselallergie of –intolerantie, of ontwikkelen deze in de loop der tijd. Mocht een kind een voedingsallergie of -intolerantie hebben dan kunnen 2 Voedingsbeleid Wonderland Kinderopvang
ouders dit tijdens het intakegesprek, of schriftelijk, doorgeven aan de betreffende opvanglocatie. Wonderland Kinderopvang houdt hier rekening mee maar het kan voorkomen dat ouders wordt verzocht zelf voedingswaren voor het kind mee te geven. Hierbij kunt u denken aan producten als glutenvrij brood. Afwisseling Gevarieerd eten is nodig om het lichaam gezond te houden. Eet men steeds hetzelfde, dan is het lastig om alle benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen. Voedingsstoffen zijn bijvoorbeeld vitamines en mineralen. Naast lekker en gezond, kan eten ook leerzaam zijn. Zo kan een kind diverse smaken leren kennen door diverse producten te voelen, ruiken en proeven. Dagritme voedingsbeleid Iedere opvanglocatie heeft een vast dagritmeschema. Dit geeft de kinderen ritme en overzicht op het verloop van de dag en zorgt voor voldoende momenten van eten/drinken, verzorging, rustmomenten en activiteiten. De genoemde tijden zijn een richtlijn. Ontbijt Wonderland Kinderopvang verzorgt geen ontbijt. Dagritme babygroepen In overleg met de ouders wordt het dag-/eetritme voor de allerjongsten bepaald. Fles Ouders kunnen borstvoeding meegeven, gebruik maken van de door Wonderland Kinderopvang aangeboden voeding of zelf aangeschafte producten meegeven. Voor kinderen die borstvoeding krijgen geldt dat de borstvoeding dadelijk na aankomst bij het kindercentrum, achterin de koelkast gezet dient te worden. De meegebrachte voeding dient gekoeld aangeleverd te worden. Wonderland Kinderopvang verzorgt Nutrilon 1 en 2 voor de flesvoeding. De flessen, andere flesvoeding of aanvullende flesvoeding dienen ouders zelf mee te nemen. De pedagogisch medewerkers volgen tijdens de bereiding van de flesvoeding nauwkeurig de geldende werkinstructies op. Voor de kinderen die reeds vaste voeding eten gelden 4 eetmomenten per dag. Naast deze eetmomenten krijgen de kinderen, indien gewenst aanvullend flesvoeding. Tijdens de vier vaste eetmomenten per worden onderstaande voedingsmiddelen genuttigd: -
09.15 11.30 15.00 17.45
uur uur uur uur
Fruit en vruchtensiroop/water. Brood en melk/water. Ontbijtkoek/cracker met stroop of jam en vruchtensiroop/water. lichte snack en vruchtensiroop/ water.
Fruit Wanneer een kind zover is dat het voeding in vastere vorm kan nuttigen krijgt het vers, gepureerd fruit aangeboden. Naarmate het kind zich verder ontwikkelt wordt het fruit steeds meer in vaste vorm aangeboden totdat de kinderen zo ver zijn om fruit in stukjes te eten. Brood Kinderen krijgen tot de leeftijd van 1 jaar tarwebrood aangeboden. De eerste boterham wordt belegd met hartig beleg, de tweede boterham mag zowel met hartig als zoet beleg. Wonderland Kinderopvang houdt zoveel mogelijk rekening met de wensen van ouders en de behoeften van het kind. Kinderen ouder dan 1 jaar wordt flesvoeding, halfvolle melk of water tijdens de broodmaaltijd aangeboden 3 Voedingsbeleid Wonderland Kinderopvang
Honing wordt niet aan kinderen tot 1 jaar aangeboden daar honing eventuele gezondheidsrisico’s met zich mee kan brengen omdat honing niet gezuiverd wordt voor verkoop. Tussendoortje Als tussendoortje kan er een ‘babykoekje’, een zachte cracker (evt. belegd met stroop of jam) of een stukje ontbijtkoek aangeboden. Dagritme dreumes/peuter groepen De dreumes-/peutergroepen kennen vier vaste eet-/drinkmomenten per dag. Tijdens deze momenten worden onderstaande voedingsmiddelen genuttigd: -
09.15 11.30 15.00 17.45
uur uur uur uur
Fruit en vruchtensiroop/water. Brood en melk/water. Ontbijtkoek/ cracker met stroop of jam en vruchtensiroop/water. Lichte snack en vruchtensiroop/water.
Fruit Bij de dreumes/peutergroepen wordt ’s ochtends om 9.15 uur fruit gegeten. Elk kind krijgt tenminste een half stuk fruit aangeboden. Het fruit dat aangeboden wordt aan de kinderen bestaat uit appels, peren, kiwi en bananen. Daarnaast wordt ook seizoensgebonden fruit aangeboden zoals meloen, mandarijnen en aardbei. Bij het fruit wordt vruchtensiroop en water aangeboden. Lunch De dreumesen en peuters lunchen rond half 12. Tijdens de lunch wordt volkorenbrood aangeboden. De eerste boterham wordt belegd met hartig beleg, voor de volgende boterham kan zowel voor hartig als zoet beleg door het kind gekozen worden. Kinderen hebben per dag de keuze uit 2 varianten zoetbeleg. Een kind krijgt voldoende voedingstoffen binnen bij het eten van minimaal een half plakje kaas of vleesbeleg De kinderen krijgen maximaal 3 boterhammen aangeboden. De boterhammen worden besmeerd met margarine met een laag vetpercentage. Bij de lunch wordt melk/ water aangeboden. Omdat de lunch is een goede mogelijkheid om het gebruik van fruit en groenten te stimuleren wordt de kinderen tijdens de broodmaaltijd ook komkommer en tomaat aangeboden. Vanaf de leeftijd van 3 jaar mag het kind onder begeleiding het brood zelf smeren. Tussendoortje Als tussendoortje krijgen de dreumesen en peuters twee maal per dag een tussendoortje aangeboden. Dit tussendoortje kan een stukje ontbijtkoek, een cracker met stroop of jam of bij mooi weer een waterijsje zijn . Bij tussendoortjes wordt vruchtensiroop en water aangeboden. Dagritme voor de BSO groepen 4-12 jaar De buitenschoolse opvang kent op schoolgaande dagen 2 eet- en/of drinkmomenten (dit geldt niet voor de woensdag) per dag. Op woensdagen en gedurende de schoolvakanties geldt er een alternatief schema. Het aanbod in voedingsmiddelen verschilt per leeftijdsgroep en per locatie. In het pedagogisch beleidsplan van de betreffende locatie kan het locatiespecifieke voedingsbeleid ingezien worden . Hieronder volgt een overzicht van het dagritme dat voor alle locaties gelijk is. Schoolgaande dagen(ma,di,do,vr) -
15:45 uur 17:15 uur
Eet-/drinkmoment Drinkmoment
4 Voedingsbeleid Wonderland Kinderopvang
Woensdag -
12:00 uur 16:00 uur 17:15 uur
Lunch Eet-/drinkmoment Drinkmoment
Vakantiedagen en hele opvangdagen -
8:00 uur 10:00 uur 12:00 uur 15:00 uur 17:00 uur
Optioneel drinkmoment met een lichte snack Eet-/drinkmoment Lunch Eet-/drinkmoment Drinkmoment
Lunch Tijdens de lunch wordt de kinderen het volkorenbrood aangeboden. Het is belangrijk dat iedere boterham besmeerd wordt met halvarine. De eerste boterham wordt belegd met hartig beleg, zoals kaas of vleeswaren. De tweede boterham mag zowel met hartig als zoet beleg belegd worden. De kinderen krijgen, afhankelijk van leeftijd, maximaal 5 boterhammen tijdens de lunch aangeboden. Tijdens de vakanties krijgen kinderen af en toe naast een broodmaaltijd een ander product aangeboden. Dit kan bijvoorbeeld soep, knakworstjes of pannenkoeken zijn. Drinkmomenten Tijdens de drinkmomenten hebben kinderen de mogelijkheid om limonade, water of lauwe thee te drinken. Bij de lunch wordt melk of water geserveerd. Naast de vaste drinkmomenten hebben kinderen te allen tijde de mogelijkheid om water te drinken. Op warme dagen zijn er kannen water en bekers de hele dag op de groep beschikbaar en wordt er extra water tussentijds aangeboden. Tussendoortje Tijdens de eetmomenten worden er verscheidene producten aan de kinderen aangeboden. Dagelijks krijgen de kinderen vers fruit aangeboden. Fruit is één van de belangrijkste producten in de voeding en levert veel voedingstoffen, vitamine en mineralen die het lichaam nodig heeft om te functioneren. Als het fruit opgegeten is, kan er nog één volkorenkoekje, volkoren knäckebröd of ontbijtkoek aangeboden worden. Als alternatief of als afwisseling wordt gekozen voor rijstewafels, eierkoek of een boterham. Traktaties Kinderen mogen trakteren bij bijvoorbeeld een verjaardag of een geboorte van een broertje of zusje. Wonderland Kinderopvang vraagt ouders om zo gezond mogelijk te trakteren. Het is niet de bedoeling dat er snoep, chips of chocolade getrakteerd wordt. De traktatie wordt binnen het voedingsbeleid gezien als vervanging van het tussendoortje. Hierdoor blijft het aantal eetmomenten hetzelfde zodat de traktatie geen extra belasting voor de tanden betekent. Een traktatie levert vaak wel wat extra calorieën maar blijft zo binnen de perken. Wel is het de bedoeling dat er nog fruit aangeboden wordt naast de traktatie. Voorbeelden van gezonde traktaties voor kinderen van 0-4 jaar zijn: een doosje rozijntjes, kaas/worst, een fruithapje, fruit, rijstewafel, popcorn, een babykoekje, een Danoontje met minder suiker, een peuterkoekje, of een waterijsje. Voorbeelden van gezonde traktaties voor kinderen van 4-12 jaar zijn: een doosje rozijntjes, kaas/worst, fruit, rijstewafel, popcorn, of een waterijsje. Een goede hoeveelheid calorieën voor een traktatie is ±100 kcal. Via de hyperlink Traktatie voorbeelden zijn enkele ideeën voor gezond en leuk trakteren te bekijken. Feestjes Bij feestjes wordt er van het standaard voedingsbeleid afgeweken en kan er gekozen worden uit de onderstaande ‘extra’ voedingsmiddelen. 5 Voedingsbeleid Wonderland Kinderopvang
Bij de
lunch Pannenkoeken en poffertjes Kadetje en/ of krentenbolletje Tosti Broodje knakworst Kokosbrood voor op brood Gekookt eitje
Als tussendoor Popcorn Rozijntjes Plakjes worst/kaas/tomaat/komkommer Drinken Yoghurtdrank Sinasappelsap Verschillende feestjes brengen verschillende extra's met zich mee: Tijdens het Sinterklaasfeest kan er bijvoorbeeld gedacht worden aan kruidnootjes en speculaasjes. Suikerwerk zoals schuimpjes en tumtums worden niet aan het strooigoed toegevoegd. Tijdens Kerstmis en Pasen kan er gedacht worden aan kerst-/paasbrood of een gekookt eitje. Één keer in het jaar, tijdens de dag van de leidster, mag alles. Spekjes, chips, groene limonade is dan voor één keer toegestaan.
6 Voedingsbeleid Wonderland Kinderopvang
