Peuter Enzo-gids Schooljaar 2015-2016
Inhoudsopgave 1. Algemeen 1.1 Missie 1.2 Visie 1.3 Belangrijke randvoorwaarden 1.4 Organisatie en leiding 1.5 Pedagogisch beleid 1.6 Veiligheid 1.7 Gezondheid 2. Locaties, dagdelen, programma’s enzo 2.1 Locaties 2.2 Dagdelen en openingstijden 2.3 Vakantierooster 2.4 Spelen en structuur 2.5 Groepsgrootte 2.6 Voor- en Vroegschoolse Educatie 2.7 Kindvolgsysteem 3. Ouders 3.1 Intakegesprek 3.2 Informele contacten 3.3 Nieuwsbrieven 3.4 10-minutengesprekjes 3.5 Exitgesprek en evaluatie 3.6 PR en social media 3.7 Oudercommissie 4. Informatie, in- en uitschrijven, oproepen 4.1 Informatie 4.2 Inschrijven 4.3 Oproepen 4.4 Uitschrijven 5. De eerste keer 5.1 Het wennen 5.2 Zindelijkheid 5.3 Informatie voor de pedagogisch medewerker 6. Financieel 6.1 Tarieven 6.2 Ziekte 6.3 Debiteurenprocedure 6.4 Wijzigingen 7. Klachten en geschillen 8. Peuteropvang van A tot Z 9. Huisregels
3 3 3 4 4 4 5 6 7 7 7 8 8 9 9 10 11 11 11 11 11 12 12 12 13 13 13 13 13 14 14 14 14 15 15 16 16 16 17 18 20
Bijlage 1: Contactgegevens locaties Bijlage 2: Contacten
21 22
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
2
1. Algemeen Welkom bij Peuter Enzo! Peuter Enzo, onderdeel van SenW Ridderkerk, biedt al ruim 30 jaar leuke en leerzame peuteropvang voor kinderen van 2 tot 4 jaar. Plezier maken, buiten spelen, (thema- en beweeg) activiteiten ondernemen, knutselen, zingen, dansen en nog zoveel meer: dat doen peuters naar hartenlust op onze groepen. Als je groter wordt, wil je nieuwe dingen en je eigen talenten ontdekken en leren samen met leeftijdsgenootjes. In verschillende wijken in Ridderkerk zijn zes locaties met meerdere stamgroepen. Met uitzondering van Bambi wordt op elke locatie VVE (Vroeg- en Voorschoolse Educatie) op één of meerdere groepen aangeboden. Behalve Olleke Bolleke zitten alle locaties in een basisschool. Het voordeel hiervan is dat peuters op spelenderwijze kennis maken met de ‘grote’ school en zo krijgen de kinderen de uitdaging die ze nodig hebben in de tussenperiode totdat ze naar groep 1 gaan. Het is voor ouders erg belangrijk om goede informatie over de peuteropvang van het kind te krijgen. Naast de algemene informatie in deze schoolgids staat er informatie over o.a. wie wij zijn, ons pedagogisch beleid, huisregels op de locaties, vakantierooster etc. op onze website. Een gedrukte versie van de schoolgids is op de locaties verkrijgbaar. Voor vragen en/of meer informatie omtrent deze gids zijn wij telefonisch bereikbaar via 0180- 491 135 (keuze 4) of per mail:
[email protected].
1.1
Missie
Vanuit de maatschappijvisie en het mensbeeld dat de SenWorganisatie hanteert wordt onze visie gekenmerkt door vier O’s: • • • •
opvang; ontwikkeling; ontspanning; opvoeding.
We werken vanuit de overtuiging dat door samenwerking met (lokale) (kind)organisaties er een rijker aanbod aan kinderen en ouders geboden kan worden en daardoor de ontwikkelingskansen van kinderen worden vergroot.
1.2
Visie
Ieder kind heeft de drang om zichzelf te ontwikkelen en doet dat op een eigen manier en in een eigen tempo. Alle verschillende aspecten van de ontwikkeling: sociaal, creatief, emotioneel, cognitief en motorisch, zijn van groot belang om op te groeien tot evenwichtige mensen. Vanaf de leeftijd van twee jaar beginnen kinderen actief in de groep te functioneren. Tot die leeftijd zijn kinderen nog veel op zichzelf gericht. Doordat de peuter in contact komt met leeftijdgenootjes en volwassenen kan de peuter zich sociaal-emotioneel ontwikkelen. Rekening leren houden met elkaar en samen spelen zijn zaken die kinderen in de peuteropvangleeftijd beginnen te leren. Basisvoorwaarden voor de ontwikkeling van een kind zijn een veilige en prettige sfeer en het aansluiten bij de belevingswereld van het kind. De nadruk ligt op het fijn bezig zijn en niet op de prestaties. Dit alles gebeurt vanuit respect voor de eigenheid van ieder kind. Het gaat uiteindelijk om ieders talenten.
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
3
1.3
Belangrijke randvoorwaarden
Een goede relatie met de klanten is een vanzelfsprekendheid. In de voorzieningen van Peuter Enzo is het uitgangspunt: een klimaat bieden, waarin kinderen zich veilig en prettig voelen en waarin ze gestimuleerd worden te spelen, anderen te ontmoeten, en zich te ontwikkelen. Alle accommodaties en pedagogisch medewerksters voldoen aan de wettelijke normen volgens de Wet kinderopvang. Verder zijn op onze dienstverlening Algemene Voorwaarden van toepassing. Deze zijn op de website te vinden en een gedrukte versie ligt ter inzage op de locaties.
1.4
Organisatie en leiding
Alle locaties vallen onder verantwoordelijkheid van SenW Ridderkerk. Onze groepen bestaan uit 14 of 16 peuters en hebben vaste leidsters. Soms zijn er naast de leidsters, vrijwilligers en/of stagiaires aanwezig die de leidsters ondersteunen. Bij ziekte of verlof wordt er gewerkt met vervanging door leidsters van andere locaties. Stagiaires De vaste pedagogisch medewerkers worden regelmatig bijgestaan door stagiaires, die een opleiding volgen om zich te kwalificeren als pedagogisch medewerker. Zo krijgen zij de mogelijkheid ervaring op te doen, terwijl de organisatie erbij gebaat is om meerdere pedagogisch medewerkers op de groep te hebben. Soms werken stagiaires een heel jaar mee, soms een half jaar. Er zijn ook wel eens snuffelstagiaires die zich aan het begin van hun opleiding twee weken komen oriënteren. De stagiaires zijn er altijd extra, dus aanvullend op de twee pedagogisch medewerkers. Vrijwilligers We werken met vaste vrijwilligers op de groepen. Zij helpen de pedagogisch medewerkers bij de verzorging en begeleiding van de kinderen. Ook (groot)ouders zijn van harte welkom om mee te helpen als vrijwilliger op de peuteropvang. Bij interesse hiervoor: neem contact op met een pedagogisch medewerker op de locatie of met Connet2Act. Ook de vrijwilligers zijn altijd extra op een groep en ondersteunen de beroepskrachten. Professioneel Alle peuteropvanglocaties werken volgens een pedagogisch beleidsplan. Het pedagogisch beleidsplan staat op de website en ligt ter inzage op de locatie. De pedagogisch medewerkers zijn in het bezit van een BHV-certificaat en volgen de jaarlijkse bijscholing. Verder volgen de pedagogisch medewerkers regelmatig cursussen om hun kennis op peil te houden.
1.5
Pedagogisch beleid
Een veilige, kindvriendelijke opvang creëren. Dat is het hoofddoel van Peuter Enzo. Het klinkt eenvoudig, maar hoe doen we dat in de dagelijkse praktijk van de diverse opvangvormen? Hoe zorgen we ervoor dat kinderen zich goed en gezond kunnen ontwikkelen, ongeacht de individuele en culturele verschillen? Het pedagogisch beleidsplan vormt de achtergrond van ons pedagogisch handelen en geeft de pedagogisch medewerker houvast in de omgang met kinderen en ouders. In de pedagogische visie van Peuter Enzo staan vier O’s van de missie (zie 1.1) centraal. Het pedagogische beleidsplan is te lezen op onze website (www.peuter-enzo.nl) en ligt ter inzage op elke locatie. Opvoedingsdoelen In de Wet Kinderopvang wordt aangegeven wat de wet verstaat onder kwaliteit in de kinderopvang, namelijk; 'Verantwoorde kinderopvang is kinderopvang die bijdraagt aan een
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
4
goede en gezonde ontwikkeling van het kind in een veilige omgeving'. Om dit te bereiken heeft Peuter Enzo gekozen voor vier belangrijke opvoedingsdoelen. Dit zijn de volgende:
het bieden van emotionele veiligheid; gelegenheid bieden tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties; gelegenheid bieden tot het ontwikkelen van sociale competenties; de kans bieden om de normen en waarden van de samenleving eigen te maken.
Door het inzetten van deze opvoedingsdoelen, zorgt Peuter Enzo voor een veilige omgeving voor het kind, waarin het kan spelen, leren en ontwikkelen. De medewerkers zetten deze doelen dagelijks in, door de manier waarop zij omgaan met de kinderen zowel individueel als in de groep, door de inrichting van de binnen- en buitenruimte en door het aanbod van activiteiten en spelmateriaal. Vierogenprincipe In het kader van wet- en regelgeving omtrent veiligheid moeten onze locaties aan het vierogenprincipe voldoen. Dit houdt in dat het op de peuteropvang ten alle tijden mogelijk moet zijn dat er een andere volwassene samen met de pedagogisch medewerker mee kan kijken. Alle locaties van Peuter Enzo voldoen aan dit principe, zodat de veiligheid van uw peuter optimaal gewaarborgd is. Er staan altijd twee pedagogisch medewerkers op een groep. Een uitzondering hierop is de halve groep op Bambi. Op deze groep, bestaande uit maximaal zes peuters, staat één pedagogisch medewerker. Indien er één pedagogisch medewerker op de groep staat wordt deze altijd ondersteund door een vrijwilliger. Op de locatie van Bambi (basisschool De KlimopRijsoord) zijn altijd meerdere volwassenen in het gebouw aanwezig. Verder geldt ook de afspraak dat alle ruimtes, ook de sanitaire ruimtes, van de peuteropvang nooit op slot gaan. Zo kan er dus altijd een volwassene de ruimte betreden indien nodig. De afspraak geldt dat de deur van de ruimte altijd openstaat, zodat er nooit een pedagogisch medewerker alleen met de kinderen in een afgesloten ruimte zit.
1.6 Veiligheid Kinderen zijn nieuwsgierig en ze ontdekken graag de wereld om zich heen. De meeste kinderen zien daarbij geen gevaar. Naarmate kinderen ouder worden, begrijpen ze beter wat wel en wat niet gevaarlijk is. Pedagogisch medewerkers kunnen veilig gedrag oefenen met de kinderen. Toch zullen kinderen zich niet altijd aan de afspraken houden. Voor onze pedagogisch medewerkers is het onmogelijk om elke minuut van de dag alle kinderen in de gaten te houden, daarom is een veilige omgeving van groot belang. Niet alle veiligheidsrisico’s kunnen worden afgedekt, wel moeten de risico’s tot een minimum worden beperkt. Veiligheid is een wisselwerking tussen de omgeving en het gedrag van de kinderen. Daarom inventariseert Peuter Enzo haar locaties niet alleen op veiligheid van het gebouw, maar ook op het gedrag van de kinderen binnen en om het gebouw. Hiervoor zijn speciale risicoinventarisaties ontworpen (RIE). Naar aanleiding van de inventarisatie worden, indien nodig, aanpassingen gedaan om de peuteropvang zo veilig mogelijk te maken. De GGD voert regelmatig controles uit om te beoordelen in hoeverre onze locaties veilig zijn.
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
5
1.7 Gezondheid Over één ding is iedereen het meestal eens: hoe jonger de kinderen, des te kwetsbaarder ze zijn. Wij vinden het dan ook belangrijk om een gezonde omgeving te bieden op de locaties. Zelfs als er op de peuteropvang geen zieke kinderen zijn, wil dat nog niet zeggen dat kinderen hier niet aan risico’s kunnen worden blootgesteld. Om te controleren in hoeverre onze locaties ‘gezond’ zijn, worden er risico-inventarisaties (RIE, zie ook 1.6) uitgevoerd. Er zijn vier categorieën gezondheidsrisico’s, namelijk:
gezondheidsrisico’s gezondheidsrisico’s gezondheidsrisico’s risico’s ten gevolge
door overdracht van ziektekiemen; als gevolg van het binnenmilieu; als gevolg van het buitenmilieu; van (het uitblijven van) medisch handelen.
Door de inventarisatie worden de eventuele risico’s in kaart gebracht. Hier kan vervolgens naar gehandeld worden. Indien er nog risico’s zijn, kunnen er preventieve maatregelen worden uitgevoerd. Op het moment dat alle preventieve maatregelen uitgevoerd worden in de praktijk, is er sprake van een klein gezondheidsrisico, omdat gezondheidsrisico’s nooit helemaal uit te sluiten zijn.
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
6
2. Locaties, dagdelen, programma’s enzo 2.1
Locaties
Peuter Enzo heeft in totaal, verspreid over verschillende wijken in Ridderkerk, zes locaties met meerdere stamgroepen. Met uitzondering van Bambi wordt op elke locatie VVE (Vroeg- en Voorschoolse Educatie) op één of meerdere groepen aangeboden. Olleke Bolleke is de enige locatie met twee lokalen en is niet gevestigd in maar wel naast een basisschool. Vestiging van een locatie in of naast een basisschool heeft als voordeel dat peuters op spelenderwijze kennis maken met de ‘grote’ school. Het is niet vanzelfsprekend dat de peuters van de locaties naar de school gaan waar ze zitten, maar iedere ouder is vrij om na de peuteropvang te kiezen voor een andere basisschool in de wijk. Op Olleke Bolleke zitten ook de Giraf-groepen, waar aandacht wordt besteed aan de christelijke identiteit. De hoofdlijn voor de werkwijze met de identiteit is in samenspraak met de Rehobothschool afgesproken. Het hele schooljaar wordt hetzelfde gebedsliedje gezongen bij het begin en een christelijk liedje (gekozen door de peuters) aan het einde van de ochtend/middag. Daarna wordt er een bijbelverhaal verteld uit de Herziene Statenvertaling, aangepast op het niveau van peuters. Het schema van het kerkelijk jaar wordt gevolgd en bij Kerst, Pasen, Hemelvaart en Pinksteren ligt de nadruk op de christelijke betekenis van het feest. Ook is er aandacht voor de biddagen via de Hervormd Gereformeerde Jeugd Bond-map. Er is een Sinterklaas-viering, maar de Sint en zijn Pieten komen niet op visite. Met uitzondering van Dikkie Dik en Pippeloentje hebben alle locaties een eigen afgeschermd speelplein buiten waar de kinderen naar hartenlust kunnen spelen. Dikkie Dik en Pippeloentje delen het speelplein met de kleuters van de basisschool.
2.2
Dagdelen en openingstijden
Kinderen komen twee vaste dagdelen in een vaste stamgroep per week naar de peuteropvang. Een dagdeel duurt drie uur. Elke stamgroep heeft een eigen dagdeelcombinatie. Het is niet mogelijk om andere dagdeelcombinaties te kiezen dan worden aangeboden op de locatie. Indien ouders van meer dan twee dagdelen, namelijk vier dagdelen, gebruik wensen te maken, is dit alleen mogelijk onder het tarief van de wet kinderopvang. Inschrijvingen voor vier dagdelen zijn alleen mogelijk als er genoeg vrije kindplaatsen zijn op de locatie van keuze zonder wachtlijst. Losse dagdelen zijn niet mogelijk. Elke locatie heeft haar eigen openingstijden. Deze zijn afgestemd op de schooltijden van het onderwijs in de wijk. De middagdagdelen starten altijd met een gezamenlijke lunch. De lunch verzorgen wij en met allergieën en/of dieetwensen wordt rekening gehouden.
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
7
2.3
Vakantierooster
Voor zover mogelijk wordt het vakantierooster gevolgd van de basisscholen. Voor het schooljaar 2015-2016 houden wij de volgende vakantieperiodes aan: Herfstvakantie
Maandag 19 t/m vrijdag 23 oktober 2015
Kerstvakantie
Maandag 21 december 2015 t/m vrijdag 1 januari 2016
Voorjaarsvakantie
Maandag 22 februari t/m vrijdag 26 februari 2016
Pasen
Maandag 28 maart 2016
Meivakantie
Maandag 25 april t/m vrijdag 6 mei 2016
Hemelvaart
Donderdag 5 mei 2016 (valt in de meivakantie)
Pinksteren
Maandag 16 mei 2015
Zomervakantie
Maandag 11 juli t/m vrijdag 19 augustus 2016
2.4
Spelen en structuur
In de veilige en gezellige omgeving op de locatie is veel ruimte voor vrij spel. De pedagogisch medewerkers organiseren verder groepsactiviteiten waar de kinderen aan kunnen deelnemen. Om de kinderen vooral ook structuur te bieden, ziet elke dag er ongeveer als volgt uit: Voorbeeld dagindeling* Ochtend 8:30 – 9:00 uur 9:00 – 10:00 uur 10:00 – 10:15 10:15– 10:45 uur 10:45 – 11:15 uur 11:15 – 11:30 uur 11:30 uur Middag 12:00 – 12:10 uur 12:10 – 13:00 uur 13:00 – 13:45 13:45 – 14:00 14:00– 14:15 uur 14:15 – 14:45 uur 14:45 – 15:00 uur 15:00 uur
Spelinloop (ouders kunnen nog even met hun peuter spelen) Vrij spelen, knutselen en activiteiten in groepjes Gezamenlijk opruimen In de kring, fruit eten, melk drinken en naar de wc Buiten of in het speellokaal spelen Afsluiting in de kring (liedje zingen, boekje lezen, kaakje eten) Deuren gaan open (ouders kunnen hun peuter ophalen)
inloop (ouders lopen met hun kind mee en kiezen een plek aan tafel) De lunch, kinderen eten allemaal een boterham aan tafel, drinken melk en gaan naar de wc Vrij spelen, knutselen en activiteiten in groepjes Gezamenlijk opruimen In de kring Buiten of in het speellokaal spelen Afsluiting in de kring (liedje zingen, boekje lezen, kaakje eten) Deuren gaan open (ouders kunnen hun peuter ophalen)
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
8
* De tijden zijn een indicatie, deze kunnen per peuteropvanglocatie verschillen. De dagindeling van een VVE-groepen is aangepast aan het uitgebreide programma dat bij Piramide aan bod komt.
2.5
Groepsgrootte
Afhankelijk van de grootte van de locatie is de groepsgrootte veertien of zestien kinderen. De beroepskracht – kindratio is voor twee-/drie jarigen is één pedagogisch medewerker op zes kinderen. Voor de drie-/vier jarigen geldt één pedagogisch medewerker op acht kinderen. Op iedere groep staan twee pedagogisch medewerkers, zo nodig aangevuld met één of twee vrijwilligsters en/of een stagiaire van een beroepsopleiding. De pedagogisch medewerkers zijn dé vertrouwde gezichten voor de kinderen. Door te werken met vaste krachten op dezelfde groep kunnen de pedagogisch medewerkers goed inspelen op de wensen en behoeften van het kind.
2.6
Voor- en Vroegschoolse Educatie
Ieder kind is uniek. De één speelt het liefst buiten, een ander maakt graag kleipoppetjes. En de ene peuter is eerder toe aan gerichte opdrachten dan een andere. Karakter, temperament, talenten en mogelijkheden verschillen. De pedagogisch medewerkers volgen de ontwikkeling van de kinderen en signaleren vroegtijdig of extra begeleiding gewenst is. In dat geval zullen zij ouders en het CJG (consultatiebureau) adviseren om deel te nemen aan een VVE-programma. Het CJG beoordeelt het advies en besluit om wel of geen indicatie voor VVE te geven. Kinderen met een VVE-indicatie gaan vier dagdelen naar de peuteropvang (in totaal 12 uur per week). Peuter Enzo werkt met het VVE-programma Piramide van Cito (www.cito.nl/onderwijs/vroegenvoorschoolseeducatie/piramide). Met Piramide stimuleren de pedagogisch medewerkers jonge kinderen op een speelse manier in hun ontwikkeling. Door een slimme combinatie van activiteiten krijgen de kinderen in een veilige omgeving grip op de wereld. Het programma Piramide richt zich op onderstaande acht gebieden die een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van een kind:
persoonlijkheidsontwikkeling; sociaal-emotionele ontwikkeling; motorische ontwikkeling; kunstzinnige ontwikkeling; ontwikkeling van de waarneming; denkontwikkeling en ontwikkeling van het rekenen; taalontwikkeling en ontwikkeling van lezen en schrijven; oriëntatie op ruimte, tijd en wereldverkenning.
De methode kiest voor een brede, gestructureerde aanpak, zodat de kinderen weten waar ze aan toe zijn. Ze kennen de regels, ze weten dat alle spulletjes in het lokaal een vaste plek hebben. Dat geeft een peuter een gevoel van veiligheid en houvast. Door de duidelijke structuur van Piramide komt een kind gemakkelijker tot spel.
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
9
Er wordt gewerkt met verschillende projecten, zoals: welkom, mensen, eten en drinken, herfst, wonen, feest, ziek en gezond, kleding, lente, kunst, verkeer en zomertijd. Er zijn praatplaten, behorend bij het thema en er horen verschillende liedjes bij. Ouders wordt gevraagd zoveel mogelijk betrokken te zijn en krijgen ook het verzoek om thuis met hun peuter projectactiviteiten te doen, zodat dit versterkend kan werken. Door deze intensieve manier van begeleiding op deze groepen kunnen we alle kinderen geen betere start voor de basisschool geven! 2.7 Kindvolgsysteem Peuter Enzo werkt met het kindvolgsysteem ‘Kijk!’. Kijk! is een observatie- en registratieinstrument voor de pedagogische medewerkers om de totale ontwikkeling van jonge kinderen over langere tijd in beeld kunnen brengen. Zo kan het beste activiteitenaanbod per kind of groep worden aangeboden wat bij hun ontwikkeling en talenten past. Aan het einde van de peuteropvang, de vierde verjaardag, worden gegevens na het exitgesprek met de ouder(s) overgedragen aan de basisschool van keuze van de ouder(s). ‘Kijk!’ sluit aan op het leerlingvolgsysteem van het basisonderwijs, waardoor de overgang zeer eenvoudig gaat.
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
10
3.
Ouders
Binnen Peuter Enzo wordt het contact met ouders essentieel gevonden. Andersom is het ook belangrijk dat ouders betrokken zijn bij de peuteropvang. Doordat peuters aan de pedagogisch medewerkers worden toevertrouwd, wordt ook de verantwoordelijkheid voor opvoeding en ontwikkeling van de kinderen met elkaar gedeeld. Goede informatie-uitwisseling is erg belangrijk. Vanuit Peuter Enzo wordt er op verschillende manieren gecommuniceerd naar en met de ouders. Bijvoorbeeld door middel van het intakegesprek, informele contacten, nieuwsbrieven, 10-minutengesprekjes en het exit-gesprek. Elke locatie is tijdens openingstijden telefonisch bereikbaar. Verder kunnen ouders altijd via email contact leggen met de pedagogisch medewerker.
3.1
Intakegesprek
Na de inschrijving is het intakegesprek vaak het eerste persoonlijke contact van de ouder(s) met de pedagogisch medewerker op de gekozen locatie. De intake gebeurd op afspraak. De pedagogisch medewerker vertelt de gang van zaken binnen Peuter Enzo in het algemeen en op de betreffende locatie in het bijzonder. Zie voor meer informatie artikel 7 van de Algemene Voorwaarden.
3.2
Informele contacten
Vaak verlopen de meeste contacten informeel bij het brengen en halen van het kind bij de peuteropvang. Kort kan dan worden geïnformeerd hoe het kind het die ochtend of middag heeft gedaan op de peuteropvang. Ook wordt veel informatie verspreid via nieuwsbrieven, facebook en de website www.peuterenzo.nl. In een aantal specifieke gevallen is het van belang om zeker te weten dat ouders bepaalde informatie hebben gekregen en gelezen. In dat geval wordt gebruik gemaakt van aftekenlijsten bij persoonlijke overhandiging van een ouderbrief door de pedagogisch medewerker. Op de aftekenlijst zetten ouders hun handtekening ter bevestiging dat zij de informatie hebben ontvangen.
3.3
Nieuwsbrieven
Enkele keren per schooljaar komt er een algemene nieuwsbrief uit voor alle locaties. In deze nieuwsbrief staan bijzonderheden en informatie die voor alle groepen en ouders van belang zijn. Te denken valt aan informatie over of uit de oudercommissie, maar ook over vakanties, peuteractiviteiten of ouderinformatieavonden, wet- en regelgeving rondom peuteropvang. Op de peuteropvang komt ook met enige regelmaat, vaak voor een vakantie, een locatienieuwsbrief uit. Deze nieuwsbrief gaat met name over de bijzonderheden en belevenissen van die ene locatie, bijvoorbeeld over verjaardagen van de kinderen, uitjes en aparte dingen die in de groep hebben plaats gevonden.
3.4
10-minutengesprekjes
Rond de derde verjaardag vindt er een 10-minutengesprekje plaats tussen de ouder(s) en pedagogisch medewerker over de ontwikkeling van het kind. Dit wordt in overleg met de ouder(s) gepland. Het gesprek vindt meestal tijdens de laatste 10 minuten van een dagdeel plaats.
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
11
3.5 Exitgesprek en evaluatie Wanneer het kind bijna vier jaar wordt maakt de pedagogisch medewerker een afspraak met de ouder(s) voor een exitgesprek. Samen wordt het overdrachtsdocument uit ‘KIJK’ besproken. Dit document gaat mee naar de basisschool. Zo kan de leerkracht van groep 1 – indien nodig – terug zien wat er op de peuteropvang aan bijzondere aandacht is geweest. Tijdens het exitgesprek horen we tevens graag van de ouder hoe zij onze peuteropvang ervaren heeft. Peuter Enzo is een lerende organisatie en ontvangt graag van onze klanten feedback. Op deze wijze kunnen wij onze bedrijfsvoering blijvend verbeteren.
3.6
PR en social media
Regelmatig plaatst Peuter Enzo advertenties of berichten in de lokale kranten of haar website. Hierbij kan het voorkomen dat er foto’s van kinderen van groepen geplaatst worden. Tijdens het intakegesprek kan aangegeven worden of hiervoor toestemming wordt gegeven. Ook is Peuter Enzo actief op social media via Facebook. Enkele locaties hebben een eigen pagina naast de algemene Peuter Enzo-Facebook. Op de Facebook-accounts worden, met toestemming van de ouder(s), door de pedagogisch medewerkers berichten en foto’s geplaatst. Zo krijgen ouder(s) een beeld van wat er op een dag allemaal gebeurt op de peuteropvang. De Facebookpagina’s worden beheerd door de pedagogisch medewerkers en de communicatieafdeling van SenW. De inhoud van deze pagina is uitsluitend zichtbaar voor vrienden van de pagina. De links naar de Facebook-pagina’s zijn terug te vinden op de website.
3.7
Oudercommissie
Om de beste zorg en dienstverlening te kunnen bieden, wordt geluisterd naar de mening en persoonlijke ervaringen van de ouders. Ook hebben de ouders via de Centrale Oudercommissie invloed op het pedagogisch- en kwaliteitsbeleid van Peuter Enzo. De oudercommissie wordt ook betrokken bij de organisatie van bijzondere activiteiten. Het is de bedoeling dat er van iedere peuteropvanglocatie twee ouders worden afgevaardigd naar de Centrale Oudercommissie. Wij zijn regelmatig op zoek naar nieuwe leden. Iedereen kan zich aanmelden bij de pedagogisch medewerker van de locatie. Voor meer informatie over de oudercommissie zie onze website. De oudercommissie bestaat uit de volgende personen:
Locatie
Wie
Functie
Pippeloentje
Danny Meulmeester
Voorzitter
Martin van ’t Ende
Lid
Rob Sierat
Lid
Marlies Visser
Lid
Heleen Alkema
Lid
Corina Verhoeven
Lid
Mariska van Eeren
Lid
Dribbel Olleke Bolleke, Giraf-groepen Hummeltjeshonk
Naast de ouders nemen namens alle locaties twee leidsters deel aan het overleg, te weten Jolanda Assink (Dribbel) en Gerdy van der Geest (Pippeloentje). Ook is er een vertegenwoordiging van het management van Peuter Enzo bij elk overleg. De oudercommissie is per mail bereikbaar via
[email protected].
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
12
4.
Informatie, in- en uitschrijven, oproepen
4.1
Informatie
Op de website www.peuter-enzo.nl is alle informatie van Peuter Enzo voor iedereen beschikbaar. Ook zijn alle locaties en pedagogisch medewerkers via telefoon en e-mail bereikbaar. Voor administratieve en financiële zaken kunnen ouders terecht op het centraal kantoor van SenW aan de Sportlaan 8-10 (naast zwembad De Fakkel). Verder is het kantoor op werkdagen van 9.00 – 16.00 uur telefonisch bereikbaar via 0180 – 491 135 (keuze 4). Daarnaast kan er per e-mail contact gezocht worden via
[email protected]
4.2
Inschrijven
Kinderen van 2 tot 4 jaar zijn welkom op de locaties van Peuter Enzo. Vanaf de leeftijd van 6 maanden kan een kind worden opgegeven:
telefonisch: bel naar de locatie van voorkeur. per mail: stuur een e-mail naar de locatie van voorkeur. persoonlijk: ga langs op de locatie.
Zodra de aanmelding is ontvangen, bevestigen wij schriftelijk uw aanmelding. Vervolgens neemt de pedagogisch medewerker van de locatie telefonisch contact met de ouder op om een afspraak voor een intakegesprek op de locatie te maken. Na het invullen van een vragenlijst tijdens het intakegesprek staat het kind op de oproeplijst en is de inschrijving definitief. Zie voor meer informatie artikel 4 van de Algemene Voorwaarden.
4.3
Oproepen
Indien er voldoende ruimte is kan een kind direct geplaatst worden wanneer het 2 jaar is. Tot aan de tweede verjaardag staan kinderen op de oproeplijst. De pedagogisch medewerker op de locatie verzorgt de oproepen en maakt afspraken met de ouder(s) om het kind te laten kennismaken met haar en de peuteropvang.
4.4
Uitschrijven
Peuter Enzo hanteert een opzegtermijn van één maand vanaf de datum van schriftelijke opzegging. Opzegging gebeurd bij de pedagogisch medewerker van de groep via het opzegformulier. Kinderen worden automatisch uitgeschreven als zij vier worden. Opvang langer door lat lopen na de vierde verjaardag is mogelijk na overleg met de pedagogisch medewerker van de groep. voor alle andere redenen waarom een kind niet (meer) kan deelnemen aan de peuteropvang is een schriftelijke opzegging noodzakelijk bij de pedagogisch medewerker van de groep. Het is niet mogelijk om in de laatste maand voor de start van de zomervakantie de inschrijving op te zeggen. Zie voor meer informatie artikel 8 van de Algemene Voorwaarden.
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
13
5. De eerste keer 5.1
Het wennen
De peuteropvang is vaak de eerste stap van huis. Voor kinderen én hun ouders is dat een belangrijk en spannend moment. De meeste kinderen zijn snel gewend op de peuteropvang, maar het kan ook voorkomen dat een kind een wat langere gewenningsperiode nodig heeft. Over het wennen en de wenperiode kan samen met de pedagogisch medewerker afspraken gemaakt worden.
5.2
De eerste keer wordt het kind gebracht door één of beide ouders.
Bij het weggaan, nemen de ouders duidelijk en zo kort mogelijk afscheid van hun kind.
De ouders mogen altijd bellen om te horen hoe het gaat met hun kind.
Als het minder goed gaat met het kind neemt de pedagogisch medewerker contact op met de ouder(s). Het is de bedoeling dat in dit geval de ouder(s) het kind ophaalt. Dit vraagt dus om directe beschikbaarheid van de ouder(s) gedurende de wenperiode.
Tijdens het wennen wordt altijd alles overlegd met de ouder(s).
Zindelijkheid
Het kind hoeft niet zindelijk te zijn als hij of zij naar de peuteropvang gaat. Indien het kind nog een luier draagt, is het verzoek om het kind met een schone luier aan, naar de peuteropvang te brengen. Met de ouder(s) wordt overlegd hoe zij zelf met zindelijkheidstraining en met het begeleiden naar het toilet omgaan. Wanneer de kinderen eraan toe zijn laten we hen zo zelfstandig mogelijk naar het toilet (op kinderhoogte) gaan. Wanneer het kind niet zindelijk is, geven ouders een luier en broekje in een tasje met de naam erop mee naar de opvang.
5.3
Wilt u aan de pedagogisch medewerker doorgeven:
Wanneer een kind bepaalde levensmiddelen niet mag eten bijvoorbeeld i.v.m. allergie, dieet en/of geloof.
Wanneer er bij een kind bijzondere dingen zijn waarop gelet moet worden, bijvoorbeeld driftbuien, bijten of allergieën maar ook ziekte, overlijden en veranderingen in gezinssamenstelling.
Wanneer er zich in het gezin een besmettelijke ziekte voordoet. De pedagogisch medewerker kan dan, indien nodig, voorzorgsmaatregelen treffen.
Wanneer het adres, e-mailadres of telefoonnummer verandert. Zo kan de pedagogisch medewerker altijd contact met de ouder(s) opnemen wanneer dat nodig is.
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
14
6. Financieel De peuteropvang van Peuter Enzo valt onder de Wet kinderopvang. In de praktijk betekent dit dat er twee regelingen (tarieven) naast elkaar zijn, namelijk basispeuterplaats en wet kinderopvang. Naast deze twee regelingen kent Peuter Enzo ook een reductieregeling en gelden er andere tarieven voor kinderen met een VVE-indicatie van het CJG. 6.1 Tarieven In onderstaand overzicht vindt u de tarieven voor 2015: Wet Kinderopvang € 6,84 per uur, maximaal 2 dagdelen (6 uur per week) Basispeuterplaats (gemeentelijke regeling) via eigen bijdrage regeling voor 2 dagdelen VVE € 14,55 per maand voor 4 dagdelen Minima € 14,55 per maand voor 2 dagdelen Het geldende tarief is afhankelijk van de persoonlijke situatie: alleenstaande ouder, wel/geen werk en aantal werkende ouders. Bij inschrijving kunnen onze medewerkers alles vertellen over beide regelingen en aangeven voor welke regeling je in aanmerking komt. Mocht je nog vragen hebben, stuur dan een e-mail naar
[email protected] of bel met het kantoor van Peuter Enzo (0180 – 491 135, keuze 4). Zie voor meer informatie over de tarieven artikel 13 van de Algemene Voorwaarden. Wet Kinderopvang Ouders van peuters die beiden werken vallen, maar ook gezinnen met een uitkering vallen onder de Wet Kinderopvang. Zij betalen een tarief van € 6,84 per uur (2015). Ook eenoudergezinnen waarvan de ouder werkt, vallen onder deze wetgeving. Vergeet niet om tijdig de kinderopvangtoeslag aan te vragen bij de Belastingdienst. Dit kan digitaal via www.toeslagen.nl of bellen met de Belastingtelefoon (0800-0543). Geef wijzigingen in de opvang van het kind of in het (gezins)inkomen altijd zo snel mogelijk door aan de Belastingdienst. Anders is er de kans dat ouder(s) toeslag mislopen of juist te veel toeslag ontvangen en laten moeten terugbetalen. Sinds 1 januari 2014 is het belangrijk dat de toeslag aangevraagd wordt binnen drie maanden na de maand, waarin de peuteropvang is begonnen. Zo wordt geen maand kinderopvangtoeslag misgelopen. In de overeenkomst die je van ons ontvangt staan alle gegevens die nodig zijn voor het aanvragen/wijzigen van de toeslag; de plaatsingsgegevens van de peuter, het aantal opvanguren per maand, de gegevens van de locatie en de daarbij behorende uurprijs. Gemeentelijke regeling (basispeuterplaats) Voor gezinnen met twee ouders, waarvan er één ouder werkt is een gemeentelijke regeling. Zij betalen een tarief gebaseerd op de hoogte van het gezinsinkomen per maand voor twee dagdelen (zes uur) in de week. Voor indeling van het tarief is een IB60-formulier van de Belastingdienst nodig. Neem deze mee naar het intakegesprek. Categorie 1 Categorie 2 Categorie 3
Eigen bijdrage per maand per kindplaats voor ouders die € 20,< 30k per jaar verdienen Eigen bijdrage per maand per kindplaats voor ouders die € 50,>30 < 65k per jaar verdienen Eigen bijdrage per maand per kindplaats voor ouders die € 100,> 65k per jaar verdienen
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
15
Minima Peuter Enzo is met de gemeente Ridderkerk een reductieregeling overeengekomen. Informatie is te verkrijgen via 0180 – 49 11 35 (keuze 4) of per email
[email protected]. Het minimatarief bedraagt € 14,55 per maand voor 2 dagdelen (6 uur) per week. 6.2 Ziekte Bij ziekte van de peuter betaal je de deelnamekosten gewoon door. Afspraken over de hoogte van het tarief bij langdurige ziekte (minimaal één maand aaneengesloten) worden met de financiële administratie van SenW gemaakt. Neem contact op via 0180 – 49 11 35 (keuze 4) of per e-mail
[email protected]. 6.3 Debiteurenprocedure Wanneer de ouderbijdrage niet inbaar blijkt, wordt binnen 14 dagen na een mislukte incasso een factuur (verhoogt met € 5 administratiekosten) verzonden. Deze factuur moet binnen 14 dagen betaald te worden. Bij het uitblijven van betaling na aanmaningen ontvangt de ouder(s) een brief met de aankondiging dat het kind niet meer naar de opvanglocatie kan. Zie voor de uitgebreide debiteurenprocedure onze Algemene Voorwaarden artikel 15. 6.4 Wijzigingen Indien het bankrekeningnummer wijzigt, geef dit dan zo snel mogelijk door aan Peuter Enzo. Dit kan door te mailen naar
[email protected] of door te bellen met het Centrale Kantoor van Peuter Enzo (0180 - 491 135, keuze 4).
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
16
7. Klachten en geschillen Peuter Enzo is aangesloten bij de Zuid-Hollandse Centrale Klachtencommissie Kinderopvang (ZCKK). Dit is een onafhankelijke instelling, die vragen en klachten aanhoort, advies geeft en duidelijk maakt welke stappen ondernomen kunnen worden. Alle acties en handelingen c.q. afspraken worden genoteerd en gemeld aan de indiener van de klacht. In geval van een klacht kan de ouder rechtstreeks contact opnemen met de ZCKK. (De contactgegevens van het ZCKK zijn te vinden in Bijlage 2: contacten.) Een melding bij het ZCKK kan alleen als de interne klachtenprocedure is doorlopen. Zie artikel 18 van de Algemene Voorwaarden. Vanzelfsprekend worden alle gegevens van de melder en de de klacht, vraag of opmerking vertrouwelijk in behandeling genomen door de afdeling communicatie van SenW. Zie voor meer informatie over klachten en geschillen artikel 18 en 19 van de Algemene Voorwaarden.
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
17
8. Peuteropvang van A tot Z Afmelden Bij ziekte of hinder worden de pedagogisch medewerkers van de locatie telefonisch op de hoogte gesteld (tussen 8:00 en 9:00 uur). Brengen en halen We worden graag tijdig op de hoogte gesteld wanneer de kinderen door iemand anders dan één van de ouders/verzorgers wordt opgehaald. Zonder toestemming vooraf geven wij kinderen niet mee aan onbekenden. Ook worden wij graag op de hoogte gebracht van afspraken rond een eventuele omgangsregeling. Feesten Buiten de verjaardagen van de peuters, vieren we op de peuteropvang ook feest met Sinterklaas, Kerst en Pasen. Ook zijn er speciale feesten zoals het peuterzwemfestijn en het voorleesontbijt. Fotograaf Elk jaar komt een fotograaf langs. Ieder kind gaat alleen en met zijn of haar groep op de foto. Ouders zijn hierbij niet aanwezig. Uiteraard zijn ouders niet verplicht deze foto’s af te nemen. Kantoor Plaatsingen, wijzigingen en vragen gaan via kantoor van Peuter Enzo. Kantoor Peuter Enzo Sportlaan 8-10 2982 SN Ridderkerk T: 0180 – 49 11 35 W: www.peuter-enzo.nl Kleding Een ongelukje zit in een klein hoekje. Op de peuteropvang zijn daarom verschoonkleren aanwezig. Ouders kunnen natuurlijk zelf ook altijd een setje extra kleding in het tasje van hun kind doen. Als het kind nog niet zindelijk is, dan vragen we de ouders graag extra luiers mee te geven. Medicijnen De pedagogisch medewerkers mogen de peuters geen enkele vorm van medicatie toedienen. Merken Namen van de kinderen worden in de jas, tas, slofjes, knuffels e.d. van de kinderen geschreven of gemarkeerd, zodat de pedagogisch medewerkers deze makkelijk herkennen. Openheid Letterlijk: Onze deuren staan vrijwel altijd open. Alles is bespreekbaar, ook vervelende of verdrietige dingen. Iedereen krijgt gelijke kansen zichzelf te laten horen. Samenwerking met de basisscholen Er wordt samengewerkt met basisscholen in de buurt. Zoveel als mogelijk is, wordt er gewerkt met een doorlopende ontwikkelingslijn. Van de ouders wordt verwacht dat zij het overdracht formulier ondertekenen, waardoor zij akkoord gaan met het overdragen van gegevens naar de basisschool, zodat men daar verder kan werken aan de ontwikkeling van uw kind. Alle gegevens
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
18
over de peuters worden vertrouwelijk behandeld en niet zonder toestemming besproken met derden. Snoep en trakteren Aan ouders wordt gevraagd geen snoep mee te geven. Bij verjaardagen gaat onze voorkeur uit naar gezonde traktaties. Uitstapjes We organiseren af en toe een uitstapje voor de kinderen. Ouders worden hiervan tijdig op de hoogte gesteld via een brief van de pedagogisch medewerker. Vakantie Het overzicht van de vakanties hangt op elke peuteropvanglocatie en is terug te vinden in deze informatiegids en op de website van Peuter Enzo. Veiligheid Veiligheid is een belangrijk begrip op onze peuteropvang. In ons pedagogisch beleid besteden wij er aandacht aan. Daarnaast hebben wij protocollen die wij hanteren als er vermoedens zijn van misbruik of geweld. Verlies en diefstal Wij doen ons best om te voorkomen dat de spullen van de peuters beschadigd of zoek raken, maar kunnen hiervoor geen verantwoording dragen. Voeding De peuters krijgen tijdens de speeltijd drinken, een koekje en een stukje fruit van ons. Wij horen het graag als er kinderen zijn die een speciaal dieet volgen. VVE-groep Soms is het voor kinderen nodig om niet twee, maar vier keer te komen spelen. De pedagogisch medewerkers volgen in samenwerking met het Centrum Jeugd en Gezin de ontwikkeling van de kinderen en signaleren vroegtijdig of extra begeleiding gewenst is. In dat geval zullen zij ouders adviseren te kiezen voor vier dagdelen peuteropvang (de VVE-groep). Kinderen zijn hierdoor beter voorbereid op de basisschool. Onderzoek toont aan dat ze op deze manier de achterstand kunnen inhalen voordat ze hun vierde verjaardag vieren en zo gemakkelijker doorstromen naar groep 1 van het basisonderwijs. Website Op de website van Peuter Enzo worden soms foto's geplaatst. Wanneer ouders het liever niet hebben dat er een foto van hun kind op onze site wordt gepubliceerd, wordt dit doorgegeven aan de pedagogisch medewerkers en zij zorgen ervoor dat het kind niet op het internet komt. Zelfstandig Zelfstandigheid bevorderen wij door zoveel mogelijk door de kinderen zelf te laten doen. Jassen aantrekken, zelf naar de wc, zelf speelgoed pakken en opruimen. Natuurlijk staat er altijd iemand klaar om te helpen.
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
19
9. Huisregels Afwezigheid Als kinderen ziek zijn of niet kunnen komen, wordt dit telefonisch doorgeven aan de pedagogisch medewerker. Verder wordt er aan de ouders gevraagd kinderen thuis te houden wanneer het 's nachts heeft overgegeven of als het boven 38,5 graden koorts heeft. Kleding Kinderen spelen en worden dus ook wel eens vuil. De kinderen dragen daarom vooral praktische en makkelijk wasbare kleding. Ondanks dat we bij activiteiten als verven en kleien met schorten werken, kunnen we niet garanderen dat de peuters zonder vlekken thuiskomen. Kring In de kring wordt fruit gegeten en water of melk gedronken. De kinderen drinken uit bekers van de peuteropvang. Er wordt daarom ook vriendelijk verzocht om geen pakjes drinken of eigen bekers mee te geven. Als kinderen om medische redenen speciaal drinken nodig hebben, dan is dit natuurlijk geen probleem. In de middagen wordt er een op de peuteropvanglocaties een lunch verzorgd. Ouders hoeven hiervoor niets mee te geven. Ook hiervoor geldt dat er rekening wordt gehouden met verschillende geloofsovertuigingen, allergieën of medische redenen. Dit kan worden doorgegeven bij de pedagogisch medewerkers. Ophalen Wij verzoeken ouders het door te geven aan de pedagogisch medewerkers als kinderen niet door hun eigen ouders opgehaald kunnen worden. Verder is het niet toegestaan honden mee te nemen in het gebouw. Dit is wettelijk verboden, daarbij zijn veel kinderen bang voor honden. Trakteren Op de peuteropvanglocaties van Peuter Enzo is de afspraak gemaakt om bij verjaardagen niet te trakteren op snoep, maar op andere, gezonde hapjes zoals rozijntjes of iets hartigs. Behalve dat snoep slecht is voor het gebit zijn sommige kinderen allergisch voor kleur- en smaakstoffen, die in veel soorten snoep en koek voorkomen. Zij kunnen er zelfs agressief of druk van worden. De pedagogisch medewerker kunnen benaderd worden voor ideeën van leuke gezonde traktaties en informatie over allergieën en/of diëten van andere kinderen in de stamgroep. Speelgoed Op onze peuteropvang is voldoende speelgoed aanwezig. Het is dus niet nodig om de kinderen extra speelgoed mee te geven. Voertaal Op de peuteropvang wordt Nederlands gesproken. Van ouders wordt dan ook verlangd dat zij op de peuteropvang Nederlands spreken, zowel met hun kind, als met ouders onderling.
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
20
Bijlage 1: Contactgegevens locaties Peuteropvang Bambi Basisschool De Klimop-Rijsoord Gerard Alleweinzstraat 48 2988 XD Ridderkerk LRK-nummer: 223137005
Telefoonnummer: 0180 – 495 404 E-mail:
[email protected]
Peuteropvang Dikkie Dik Basisschool De Reijer Prinsenstraat 74 2983 CL Ridderkerk LRK-nummer: 150416507
Telefoonnummer: 0180 – 417 547 E-mail:
[email protected]
Peuteropvang Dribbel Basisschool De Noord Bilderdijklaan 2 2985 XB Ridderkerk LRK-nummer: 722409977
Telefoonnummer: 0180 – 424 738 E-mail:
[email protected]
Peuteropvang Hummeltjeshonk Basisschool De Piramide-Centrum Burg. de Zeeuwstraat 294 2981 AJ Ridderkerk LRK-nummer: 172125650
Telefoonnummer: 0180 – 495 400 E-mail:
[email protected]
Peuteropvang Olleke Bolleke en Girafgroepen Brasem 38a 2986 HA Ridderkerk LRK-nummer: 103440811
Telefoonnummer: 0180 – 420 004 E-mail:
[email protected] E-mail:
[email protected]
Peuteropvang Pippeloentje Basisschool De Fontein Scheldeplein 4 2987 EL Ridderkerk LRK-nummer: 421065229
Telefoonnummer: 0180 – 410 740 E-mail:
[email protected] Facebook: www.facebook.com/peuteropvangpippeloentje
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
Facebook: www.facebook.com/peuteropvangdribbel
21
Bijlage 2: Contacten Instelling
Telefoon
Website
Veilig Thuis (advies en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling
0800-2000
www.vooreenveiligthuis.nl
Centrum Jeugd en Gezin
0180 – 43 39 44
www.cjgridderkerk.nl
Gemeente Ridderkerk
0180 – 45 12 34
www.ridderkerk.nl
Kantoor Peuter Enzo
0180 – 49 11 35
www.peuter-enzo.nl
[email protected]
Stichting Mee, Rotterdam
010 – 282 11 11
www.mee.nl
Tolkencentrum
010 – 282 28 22
Vroeghulp, Rotterdam
010 – 282 11 99
Zuid-Hollandse Centrale Klachtencommissie Kinderopvang
0182 – 54 78 88
Peuter Enzo-gids Schooljaar 2014-2015
www.zckk.nl
22