PETER PEERDEMAN P P E E R D E @ F E W. V U. N L 1536494 – PPN200 IMM06206
INLEIDING M U LT I M E D I A ”CONVERGEREN NAAR COMPLETE CHAOS"
DIGITALE CONVERGENTIE ESSAY
1. INLEIDING
De wereld convergeert langzaam maar zeker naar een totale chaos. Alle mogelijke media, inputs, outputs, cultuur en kunst lijken te worden opgeslokt in een grote duistere massa. De futuristische mens deinst niet terug voor technologie, maar wil het juist met open armen onthalen, Technologie is toch een vooruitgang van de samenleving, onze economie, ons “niveau”? De meerderheid van de mensen ziet het allemaal wel gebeuren, zolang hun vaste rituelen ze maar niet afgenomen worden. Maar ook het vasthouden aan oude tradities lijkt langzamerhand doorbroken te worden. Zelfs opa en oma willen digitale televisie hebben, omdat het bijna onmogelijk is om door de totale informatie overflow van de media heen te worstelen zonder jezelf te abonneren op iets wat “meer is voor minder”. Altijd wordt er met lof gesproken over de samenwerking van alle mogelijke manieren van communicatie en informatie, maar waar ligt de grens? De technologie ontwikkelt zich zo snel dat de handhavende kracht achter het wetboek maar achter de feiten aan blijft hollen. Op het moment dat er een regeling is ingesteld voor het ene is er alweer een overtreding gevonden voor het andere, nieuwere en nog exploit-gevoeliger gat in de wet, wat volledig uitgebuit kan worden met nieuwe technologie. Op het moment dat de criminelen eindelijk in de hoek gedreven zijn krijgen ze weer nieuwe speeltjes toegereikt om weer uit de hoek vandaan te sluipen. Nu is het natuurlijk makkelijk om je op een naïeve manier defensief op te stellen tegenover alles wat nieuw is, maar de echte kunst is om van het kaf van de gigantische mogelijkheden het koren te scheiden. Nieuwe technieken kunnen de wereld wel degelijke een “better place” maken, een plaats waar machines en geautomatiseerde processen het werk van de mensen verlicht om zo weer ruimte te maken voor nieuwe innovativiteit. Mensen die de waardevolle technologie weten te bemachtigen hebben in groot opzicht profijt van de verhoogde mobiliteit, stabiliteit maar vooral ook de grotere efficiëntie in toegankelijkheid van de beschikbare informatie. In deze essay wil ik me vooral gaan bezig houden met het belichten van verschillende aspecten uit de digitale convergentie en hoe deze invloed hebben op de samenleving. Ook zal ik proberen enkele relevante technische aspecten die genoemd worden extra te benadrukken en te verduidelijken. 2 . D I G I TA L E C O N V E RG E N T I E
Wat we nu eigenlijk bedoelen met digitale convergentie is goed te vangen in een definitie maar moeilijk uit te drukken in wat er nu werkelijk gebeurd. Alle beschikbare media convergeert met de komst van het digitale tijdperk naar één eenheid, die wordt opgeslagen in één specifieke bron die via elk beschikbare medium kan worden geraadpleegd. Of er een eind zit in deze convergentie is nog maar de vraag. Doordat we steeds nieuwe media creëren, alsmede de medium waarop we de content bekijken. Met de komst van mobiele apparaten als laptops, PDA’s, mp3 spelers en portable gaming consoles wordt de convergentie nogmaals benadrukt. Kunnen we uiteindelijk echt maar 1 standaard overhouden? Misschien houden we liever bepaalde dingen wel gescheiden, want niet iedereen is gecharmeerd van de grote en logge “alleskunners” onder de tegenwoordige smartphones. Geef eerlijk toe, het beeldscherm van een pocketpc is lang nog niet groot genoeg om echt te kunnen meten met een desktop pc en op dit moment is de grootte van de deze beeldschermen weer té groot om als “normale telefoon” door te kunnen.
2
Convergentie kan alleen plaatsvinden als de convergerende krachten naar een standaard toe werken, waarbij voor iedereen aan alle kanten compromissen zijn gemaakt. Grote namen in de formatenwereld strijden om het vergaren van “de standaard” en met het verloop van de convergentie moet de hoeveelheid formaten wel afnemen. In de toekomst zullen we ooit één standaard hebben voor muziek, video, audio en text, als we de convergentie voorspelling mogen geloven. Hoe goed moet een standaard zijn voordat deze echt invloed krijgt? Neem de televisie bijvoorbeeld, dit apparaat is zo “goed” dat het ervoor heeft gezorgd dat nagenoeg alle mensen hun huiskamer zó is gaan inrichten dat de televisie zo efficiënt mogelijk kan worden benut. Zullen er überhaupt nog wel standaarden zoals deze voor gaan komen? De desktop pc misschien, maar die markt begint ook al aardig verzadigd te raken onder de huishoudens. 3 . NA D E L E N
Het grootste probleem van de convergerende digitale wereld is naar mijn opzicht het verlies van realistische identiteit, door de grootse zee van identiteiten. Als je kijkt naar diensten die online worden aangeboden zul je zien dat je op een gegeven moment onmogelijk onder bijvoorbeeld een passport.net account heen kan, omdat je gewoon simpelweg daar overal mee moet inloggen om toegang te krijgen tot de diensten. Het aanmaken ervan is zo eenvoudig dat elk individu oneindig veel digitale alter ego’s kan creëren, om nog maar te zwijgen over schuilnamen en de gigantische anonimiteit. Het mooiste zou het natuurlijk zijn als er een soort digitaal paspoort komt, dat door de overheid wordt goedgekeurd in combinatie met een digitaal keurmerk voor gerenommeerde online diensten. Allemaal leuk en aardig natuurlijk, maar als informatie gebruikt kan worden kan er ook misbruik van gemaakt worden. Als zelfs de privacy van studenten die zich aanmelden voor de universiteit wordt geschaad door het illegaal doorverkopen van gegevens, hoe gaan we dan onze belastingaangiften veilig over internet invoeren? Het begrip “individu” lijkt steeds meer te worden vertaald naar een digitaal ID terwijl de persoonlijke individualisering in “real-life” onderdrukt wordt. De handel in informatie is nog tot daar aan toe, maar als we het over cybercriminaliteit gaan hebben wordt het pas écht een drama in ons digitale convergentieverhaal. De gemiddelde consument zou zich helemaal wezenloos schrikken als deze een dagje over de schouders van een hacker heen zou kijken. Via slordige programmatuur zijn de persoonsgegevens van miljoenen mensen met een paar commando’s op het toetsenbord te achterhalen, klaar voor gebruik/misbruik. Door bijvoorbeeld het steeds functioneler worden van mobiele telefoons wordt er op dit gebied ook vrolijk op los gehacked. De interconnectiviteit van mobieltjes is ondertussen bijna te meten met die van een normale desktop computer en hiermee worden ook alle bijbehorende zwakheden opengesteld. Via een techniek die “bluesnarfing” heet kan een aanvaller via het bluetooth protocol de contactpersonen in de telefoon van een slachtoffer naar hartelust bellen, smssen, of op andere manieren lastigvallen, doordat er gebruik wordt gemaakt van de zwakheden van het bluetooth protocol. Bluetooth wordt als een “standaard” gezien en dus wordt elke nieuw uitgebrachte telefoon ermee uitgerust. Hoe meer de gegevens naar dezelfde standaard toe convergeren, hoe onveiliger deze gegevens worden, hoe groter de toegankelijkheid wordt via verschillende media. Nog een standaard waar de logistieke wereld al tijden op zit te wachten is de RFID chip techniek, een techniek waar draadloze chips gebruikt worden om artikelen te labelen. Door een zender in de buurt van de chip te houden kunnen gegevens afgelezen worden. Handig natuurlijk voor het inventariseren van de goederen, maar wat nu als de techniek uitgebuit wordt door kwaadwilligen, die bijvoorbeeld via de RFID chip in meneer zijn jeans, de man kan traceren op het moment dat hij langs een willekeurige RFID lezer loopt? Moet een techniek die op zo’n manier kan worden uitgebuit überhaupt wel worden geaccepteerd in Europese standaarden? Uiteraard zullen er tegenacties gelanceerd worden, maar door de grote intelligentie van de hackers zal de slordigheid van de programmeurs altijd achter de eerstgenoemde aan blijven sjokken.
3
3 . VO O R D E L E N
Zo makkelijk als het is om de negatieve punten op te noemen, zijn de positieve punten in principe ook makkelijk te vinden, zolang je maar op een optimistische en naïeve manier denkt. Technologie wordt gecreëerd door de mens om deze het leven te vergemakkelijken. Digitale convergentie bied mensen die op zoek zijn naar specifieke zaken een gigantische bron aan informatie, met geweldige toegankelijkheid. In één huiskamer kan een persoon op geweldig veel manieren beschikken over krachtige zoekmachines die informatie en entertainment kunnen bieden. Tegenwoordig is het mogelijk om een grootse diversiteit aan tv programma’s op globale schaal te bekijken zonder er ook maar je lunch voor te onderbreken, je kan tenslotte kijken wanneer je wilt. Tv programma’s zijn daarnaast ook alleen nog maar interessant als er interactie is met de kijker thuis, door middel van telefoontjes, sms, internet applicatie en wie weet wat voor andere mogelijkheden de programmamakers nog voor ons weten te verzinnen in de laatste jaren die de televisie nog te leven heeft in ons digitale cultuur. 30 jaar geleden was internet nog iets waar geleerden over droomden: een grote gezamenlijke bron van informatie, toegankelijk voor iedereen die erin geïnteresseerd is. Ondertussen is die droom meer dan werkelijkheid gevonden en ligt er een gat met informatie open waar geen mens overheen springen kan. Als men op een willekeurige plaats maximaal 50 meter in een bepaalde richting loopt, is er wel een toegangspunt tot het internet te vinden, of dit nu een vaste aansluiting is of iemand met een “connected” mobile device. Op het moment dat de consument zijn pc heeft aangesloten op het internet kan het ware feest beginnen. Een gepersonaliseerde versie van het besturingssysteem start op, en daarmee worden alle instellingen van de persoon in kwestie geladen. Met een druk op knop heeft de gebruiker toegang tot zijn favoriete muziek en bijvoorbeeld internet radio stations, zijn “RSS reader” waar direct het nieuws binnen stroomt van zijn vooraf gekozen bronnen (denk aan de krant, gadget nieuws, de uitslagen sportwedstrijd op zaterdag, het weer etc.). Als de nieuws “feeds” binnen zijn worden deze direct doorgesluisd naar de PDA om, onderweg naar de koelkast, nog even snel het nieuws te kunnen lezen. Via een community website kan de gebruiker in een oogopslag zien waar zijn vrienden / kennissen / familie zich bevinden en wat ze momenteel aan het doen zijn. Via een chatprogramma kan hij deze mensen benaderen om eens even een fijne digitale conversatie te houden. Als de gebruiker genoeg heeft van zijn pc draait hij zich om, start zijn video spel systeem op en gaat eens even lekker uit zijn dak op zijn console door via internet zijn tegenstanders wereldwijd een digitaal kopje kleiner te maken. Deze connectiviteit gaat nog veel verder. In de toekomst kunnen apparaten worden uitgerust met radiochips die via een mesh-netwerk informatie naar een volgend apparaat sturen, net zolang totdat deze een gateway vind naar het web. Op deze manier ontstaat een netwerk van apparaten, denk aan kopieerapparaten, printers, koelkasten, koffiezetapparaten maar ook sleutelhangers en pda’s. Op een willekeurige terminal die is aangesloten op de gateway kun je dan live alle informatie zien die door de apparaten verstuurd wordt. Zo hoef je niet eens meer je stoel uit om te kijken hoeveel blaadjes er nog in de printer beneden staan en kan je de koffie alvast zetten terwijl je rustig nog even je dagelijkse shot informatie tot je neemt. 4. CONCLUSIE
Welnu, de digitale mogelijkheden anno 2006 zijn al omvangrijk, maar als je bekijkt in wat voor snelheid deze mogelijkheden ontstaan zijn is het niet moeilijk om te begrijpen dat de “sky the limit” is en dat er nog lang geen verzadiging bestaat op deze markt. Vooral de toegang tot de beschikbare informatie is nog een issue waaraan gewerkt moet worden, nog lang niet iedereen
4
heeft zoveel bandbreedte beschikbaar om goed gebruik te kunnen maken van alle hoge kwaliteit content die beschikbaar is. Glasvezel is in de opkomst, maar door de hoge prijs nog lang niet overal toegepast, waardoor de fenomenale snelheden nog steeds gebottlenecked worden door de laatste paar meters koperdraad. Als we straks nog meer dan alleen de televisie, computer én telefoon (Voice-Over-IP) over een draadje sturen zal de rek van de bandbreedte er snel uitzijn. Met de komst nieuwe besturingssystemen met nog meer persoonlijk instelbare voorkeuren zullen de computers zich steeds meer gaan aanpassen aan de huidige behoefte van de mens, als mede de gecreëerde behoefte aan handige nieuwigheden, wat uiteindelijk weer ten koste gaat van de beschikbare bandbreedte. Maar waar ligt de grens? Hoever kunnen we gaan in het opsluiten van de mens achter zijn werkstation, de meest waardevolle plek uit informatie oogpunt? De opkomst van de digitale revolutie gaat uiteindelijk ten koste van de sociale samenleving. Gehele groeperingen jongeren kennen hun vrienden puur digitaal, en zien alleen nog menselijke wezens voor de webcam en op school. Reclames op tv vertellen de kinderen om buiten te spelen, maar doordat alle content van de tv ook op de pc gekeken kan worden kijken de kinderen niet meer om naar hun televisie behoefte en blijven de kids achter de computer gekluisterd. Misschien is deze visie op dit moment nog wel overdreven, maar over een jaar of wat volgen studenten misschien wel complete studies via het web en online college en hoeveel mensen kunnen er ondertussen thuis net zo makkelijk hun day-job volbrengen als op het werk? Mobile devices worden steeds zuiniger, krachtiger, misschien door portabiliteit nog wel krachtiger (in effectiviteit) dan de thuiswerkplek, dus op het moment dat de individu zich eindelijk los weet te scheuren van de 2 bij 2 computer kamer is hij alsnog verbonden met het net, traceerbaar, emailbaar en dus beïnvloedbaar. Als je het mij vraagt zal er nooit één apparaat komen waarmee alle media kan worden ontvangen dat ook echt aanslaat. Mensen willen nu eenmaal graag dingen gescheiden houden en betalen liever niet voor functionaliteit die ze niet gebruiken. De bron van informatie, het internet is al zo’n grote standaard dat het me duidelijk lijkt dat de beschikbare informatie uit eindelijk wel hiernaartoe zal convergeren. De vraag blijft hoe de toegankelijkheid gewaarborgd blijft. Vandaag deze dag komen we al om in de massa, als we een (voor onze ogen) simpele zoekopdracht invullen moeten we nog altijd waden door de voor ons irrelevante en onnuttige informatie. Als er eenmaal een zoeksysteem komt waarmee we vanuit één punt overzichtelijke toegang hebben tot alle mogelijke media is in mijn opzicht de digitale convergentie compleet. Ikzelf zie het nog lang niet gebeuren, en ben blij dat er nog steeds een reden is om af en toe naar buiten te gaan. 4 . B RO N N E N L I J S T
Het grootste deel van dit essay is gebaseerd op ooit gelezen bronnen, onder andere van www.wikipedia.org, Technisch Weekblad, de Automatiserings Gids, www.engadget.com, www.pocketinfo.nl en hoogst waarschijnlijk nog andere bronnen waar wordt geschreven over alles wat met technologie te maken heeft. Wikipedia. Convergentie (ICT). http://nl.wikipedia.org/wiki/Convergentie_%28ICT%29 Anton Eliëns. Digital Convergence. http://www.few.vu.nl/~eliens/imm Andrew S. Tanenbaum. RFID Viruses and Worms. http://www.rfidvirus.org/ Munir Kotadia. Bluesnarfing tools ‘spreading quickly. http://news.zdnet.co.uk/internet/security/0,39020375,39146427,00.htm Thijs Doorenbosch, (2006) “Twentse vinding laat apparatuur in groepjes praten”, Automatiserings Gids, 40e jaargang nr 18
5
