21/02/2011
Personeelsbeleid of Personeel vrijwilligersbeleid vrijwilliger
?
Vandaag
09u30
Ontvangst en koffie
10u00
Personeelsbeleid of vrijwilligersbeleid?
12u15
Aperitief en lunch
14u00
Jeugdwerk of opvang?
16u00
Koffiepauze
16u30
Debat: Jeugdwerkondersteuning door gemeentebesturen
18u30
Einde
Personeelsbeleid of Personeel vrijwilligersbeleid vrijwilliger
?
1
21/02/2011
Uitgangspunt: lokale overheden beschouwen het als hun taak om naast het bestaande (particuliere) jeugdwerk een aanvullende programmatie voor kinderen en jongeren uit te bouwen.
Aanvullend op particulier JW, inspelen op leemtes
Divers pallet aan lokaal ingekleurde initiatieven: • • • • • • • • •
speelpleinwerking grabbelpas tienerwerking SWAP mobiele animatie kampen Speelweken atelierwerking …
We spreken over … Gemeentelijke vakantie-initiatieven Gemeentelijke vrijetijdsinitiatieven Gemeentelijke programmatie voor kinderen en jongeren (in de volksmond)
Gemeentelijk jeugdwerk
2
21/02/2011
Wat hebben deze initiatieven gemeen
•
In de vrijetijdssfeer van kinderen en jongeren
•
Jeugdwerk (sfeer – methodiek)
•
Jongeren als begeleiders (animatoren)
?
deze voormiddag:
Vakantie-initiatieven uitbouwen met vrijwilligers of jobstudenten? Aan u de keuze!
Gemeentelijk jeugdwerk
?!
3
21/02/2011
Jeugdwerk suggereert ‘zelforganisatie: opgezet ‘voor en door jongeren’
Kan een lokale overheid jeugdwerk opzetten
Wordt jeugdwerk niet aan zijn essentie onttrokken als de lokale overheid de organisator is ? Wordt jeugdwerk niet te zakelijk, te clean, te gestuurd, te gecontroleerd, … te weinig jeugdwerk?
Kan een lokale overheid een kader creëren waarbinnen jeugdwerk ‘echt’ kan ontpoppen?
?
De sterkte van je speelpleinwerking, Grabbelpas, tienerwerking, … is rechtstreeks afhankelijk van de kwaliteit van de begeleiders !
De kracht van een initiatief ligt bij de jongeren zelf
!
4
21/02/2011
Over een veelheid aan verwachtingen
Wat verwacht de lokale overheid van haar begeleiders in vakantie-initiatieven
?
• • • • • •
waarden en normen uitstraling, houding basiscompetenties attitudes, vaardigheden kennis …
Veelheid aan verwachtingen …
animatoren (vanaf 16 jaar)
verwachtingen van de lokale overheid verwachtingen van ouders verwachtingen van de jeugddienst verwachtingen van kinderen en jongeren
5
21/02/2011
M O T I VAT I E EXTRINSIEK van buiten komend
INTRINSIEK Innerlijke motieven
Er is geen rechtstreeks verband tussen kwaliteit en meer verdienen
!
Over motivatie, participatie en engagement
6
21/02/2011
Waarom kiezen jongeren om in hun vakantie … ? MOTIVATIE ?
Persoonlijke motieven: • • • • •
praktijkervaring, bijleren, levenservaring carrièremotief: opstapje, staat goed op de CV eigenwaardemotief: goed gevoel, zingeving, erkenning beschermingsmotief: eenzaamheid, vluchten financieel motief
Sociaal motief: • verwachtingen van de omgeving: ouders • vriendenmotief: ontmoeting, gelijkgestemde zielen, groepssfeer
Ideëel motief: • •
Waardemotief: bezorgdheid, persoonlijke bijdrage leveren Zingeving: vrijetijdsinvulling, iets willen betekenen voor …
participatie Mijn thuis is … waar ik …
Ik voel me thuis, op mijn gemak, gewaardeerd, veilig
IK PARTICIPEER ACTIEF
7
21/02/2011
participatie welbevinden uitdaging
PARTICIPATE
verbondenheid
capaciteiten
Herzberg (USA) + factoren: Prestaties kunnen leveren: kansen krijgen en vrijheid om ze aan te nemen Succeservaringen hebben: kunnen deelnemen aan het succes van de vereniging Houden van de inhoud van het werk: de job graag doen en nuttig vinden Verantwoordelijkheid kunnen nemen: vertrouwen en kansen krijgen Groei realiseren
- factoren: Slechte intermenselijke relaties Slecht beleid: geen democratische basishouding Slechte cultuur: negatieve werkingscultuur (nonchalance, arrogantie, …) Verwaarlozen van zakelijke aspecten: afspraken, vergoeding, verzekering, … Onzekerheid over het voortbestaan van de organisatie Slechte naam
relatie tussen engagement en kwaliteit
jongeren voelen zich goed in de organisatie Goede sfeer Vlotte en open communicatie Betrokkenheid wordt groter Stimuleert het nemen en dragen van verantwoordelijkheid Engagement kan groeien (meer en langer) Ervaring stijgt Meer deskundigheid = beter beleid Organisatie krijgt scherper profiel en betere uitstraling
8
21/02/2011
De keuze jobstudenten of vrijwilligers is ondergeschikt aan … de keuze welke organisatiecultuur je wil nastreven !
Werkcultuur
participatiecultuur
Goedkope vervangbare werkkrachten
• • • • • • • •
gesmeerde organisatie geen plaats voor fouten slechte elementen worden vervangen controle en prestatie sanctionering centrale sturing uitvoering loon naar werk taakgericht, productgericht
Jongeren als volwaardige actoren
• • • • • •
experimenteerruimte evolutie mogelijk, groeikansen ruimte voor fouten balans ‘proces’ en ‘product’ evaluatie en coaching, bijsturing alternatieve vormen van beloning
animatoren voelen geen appreciatie, geen ruimte inbreng
Verantwoordelijken doen geen moeite meer om animatoren te betrekken
-
animatoren doen geen moeite meer
Verantwoordelijken voelen zich bevestigd in het idee dat animatoren niet gemotiveerd zijn
9
21/02/2011
animatoren voelen zich geapprecieerd en voelen waardering voor hun inbreng Verantwoordelijken laten ruimte voor participatie
+
animatoren investeren tijd en energie
Verantwoordelijken voelen betrokkenheid en engagement
Een positieve en participatieve cultuur nastreven wil zeggen
investeren! • • • • • •
middelen en tijd inzetten om … psychologische ruimte creëren visieontwikkelling organisatiemanagement ondersteuning …
W E R V E N SELECTEREN
Van onthaal tot vertrek
INTRODUCEREN TA A K V E R D E L I N G e n TA A K I N V U L L I N G I N T E R N E C O M M U N I C AT I E VORMING LOOPBAAN V I E R E N
10
21/02/2011
WERVEN • • • • • •
permanent proces positief communiceren duidelijk en eerlijk huisstijl voldoende bedenktijd, informatietijd zoek naar de juiste kanalen Van onthaal tot vertrek
Kanalen: • face to face / rechtstreeks aanspreken • klassieke media kanalen: infoblad, affiches, folders, … • cybertechnieken • open deur / kennismaking • … TIP ! vertrek vanuit je profiel: wie zoeken we waar kunnen we hen vinden
SELECTEREN Op basis van goed overwogen en objectieve criteria: • leeftijdsgrens • vorming Moeilijk te objectiveren criteria
Van onthaal tot vertrek
• • • •
ingesteldheid gedrevenheid enthousiasme …
TIP ! Stage / verkenningsperiode TIP ! communiceer de criteria heel duidelijk
INTRODUCEREN Vrijwilligers laten kennismaken met … • hun taak, hun opdracht • mensen • de organisatiecultuur functionele instrumenten: Startpakket / peters en meters / introductiedag / startvergadering / rondleiding / overzicht van de regels en afspraken / ontspanningsavond
TIP ! goed kanaliseren en niet overladen TIP ! zorg voor duidelijke en eerlijke regels en afspraken
11
21/02/2011
TAAKVERDELING TAAKINVULLING Duidelijkheid over de taken en verantwoordelijkheden werkt productief • welke taken zijn er allemaal? • wie doet wat? • wie draagt welke eindverantwoordelijkheid?
TIP ! Nadenken over taakverdeling en taakinvulling doe je best samen en elk jaar opnieuw.
INTERNE COMMUNICATIE: Informeren en werven zorgen dat iedereen weet wat hij/zij moet en wil weten
Goede interne communicatie is: • • • • •
systematisch: regelmaat consequent en op tijd herkenbaar doelgericht en duidelijk efficiënt juiste middel
VORMING: Vorming als krachtig instrument om aan kwaliteit en deskundigheid te werken
• interne vorming: leren op de ‘werkvloer’ • externe vorming • individuele vorming
12
21/02/2011
LOOPBAAN: Elke individuele vrijwilliger doorloopt een eigen traject: heel vluchtig, intensief, langdurig, … Nadenken over het versterken van die loopbaan verhoogt de kans op langdurige en intensieve engagementen.
HOE ? • Voldoende ruimte voor inbreng en realisaties van vrijwilligers • Kansen geven voor individuele ontplooiing en doorgroeien
Ontspanning inspanning : • Goed evenwicht • Vrijwilligers soigneren / appreciatie uitdrukken
TIP ! zorg dat ontspanningsactiviteiten aansluiten bij de cultuur van de vrijwilligersploeg TIP ! Laat vrijwilligers hier zelf over nadenken
VIEREN en Afscheid nemen: Vieren • • • •
Geslaagde evenementen / succes Verjaardagen / geboorte / huwelijk Geslaagde experimenten …
Afscheid nemen: Vaak belanden afscheidnemende vrijwilligers op de lijst van ‘sluimerende engagementen’ Elke vrijwilliger op een passende manier bedanken voor de inzet TIP ! duidelijke afgebakende engagementen voorkomen ‘sluimerende engagementen’
13
21/02/2011
Terug naar de oorspronkelijke keuze:
Werken met vrijwilligers, jobstudenten of alle mogelijke tussenvormen
?
Welk soort organisatie willen we zijn? Welk organisatiecultuur streven we na?
Keuze ?
Cliché ‘jobstudent’
Nieuwe vrijwilliger Of Geëngageerde jobstudent
Cliché ‘vrijwilliger’
Motieven: extrinsiek, financieel, loon naar werken
Motieven: geld is één van de beloningen naast waardering, iets kunnen realiseren, …
Motieven: doet alles gratis en voor niks
Relatie: streng, controlerend, weinig hartelijk, zakelijk, uitvoerend, …
Relatie: ‘geven en nemen’, maken van afspraken waar beide partijen zich goed bij voelen, iedereen draagt bij tot …
Relatie: vriendschappelijk, organisatie (jeugddienst) werkt voor de vrijwilliger
Engagement: voert in een strikt afgebakende periode strikt het contract uit (niet meer, niet minder)
Engagement: gaat enthousiast voor een duidelijk afgebakend en samen afgesproken engagement
Engagement: totaal ‘blind’ en lang durend engagement, zet alles aan de kant voor …
Verbondenheid: zeer laag
Verbondenheid: voelt zich verbonden met de organisatie, maar niet ‘exclusief’
Verbondenheid: zeer sterk en exclusief
VDS – DNA – The S-Files - 2006
14
21/02/2011
15
