PERSBERICHT
Brussel, 10 december 2012
Loon naar werken De loondeterminanten onder de loep Hoeveel verdient de gemiddelde Belg? Welke beroepen zijn vanuit financieel oogpunt het interessantst? In welke sectoren betaalt men de hoogste lonen? En wat is de impact van de plaats van tewerkstelling of het diploma op de omvang van het loonbriefje? Een antwoord op deze vragen krijgt u in dit persbericht, waarbij de resultaten van de loonenquête van 2010 nader worden geanalyseerd. De volgende conclusies springen hierbij alvast in het oog: -
In 2010 verdiende een voltijds tewerkgestelde werknemer gemiddeld 3.103 € bruto per maand.
-
10% van alle werknemers verdient op maandbasis minder dan 1.967 €, terwijl anderzijds 10% van de loontrekkenden meer dan 4.679 € ontvangen.
-
Managers ontvangen het hoogste salaris, terwijl kappers en schoonheidsspecialisten het minst verdienen.
-
De petrochemische nijverheid is de best betalende tak van de economie. De horeca en het verblijfstoerisme betalen de laagste lonen uit.
-
Wie in Brussel werkt, maakt de beste kans op een omvangrijk salaris. In Luxemburg en WestVlaanderen liggen de lonen dan weer het laagst.
-
Verder studeren loont. Houders van een master diploma verdienen 55% meer dan de gemiddelde Belg. Wie zonder diploma de schoolbanken verlaat, ontvangt een salaris dat 22% onder het nationale cijfer ligt.
Opmerking: indien er in deze publicatie sprake is van een loon, dan gaat het steeds om het bruto maandloon. Dit loonconcept bevat de periodieke premies die iedere betalingsperiode worden uitbetaald. Premies voor nacht- of weekendwerk zijn hier voorbeelden van. Premies die slechts op uitzonderlijke basis worden uitgekeerd, zoals een dertiende maand of het dubbel vakantiegeld, werden uit het gehanteerde concept geweerd. Bovendien is de analyse beperkt tot de voltijds tewerkgestelde loontrekkenden die werkzaam zijn in ondernemingen met minstens tien werknemers. Bepaalde sectoren, met name landbouw, visserij, openbaar bestuur, onderwijs, gezondheidszorg en overige persoonlijke diensten werden niet opgenomen in deze studie. De referentieperiode voor alle gegevens is oktober 2010.
WTCIII - Simon Bolivarlaan 30 1000 Brussel
T + 32 (0)2/277.63.47
[email protected] http://statbel.fgov.be
1. Tien procent van de werknemers verdient meer dan 4.679 € In 2010 bedroeg het gemiddelde bruto maandloon van een voltijds tewerkgestelde werknemer 3.103 €. Dit bedrag geeft echter een vertekend beeld van de werkelijke loonspreiding, aangezien twee op de drie werknemers een lager loon ontvangen. Het is bijgevolg interessant om de verdeling van de lonen nader onder de loep te nemen. De onderstaande figuur deelt alle werknemers op in loonklassen van 250 €. Uit deze grafiek blijkt dat veruit de grootste groep, namelijk 51% van alle werknemers, een bedrag verdient dat zich situeert tussen de 2.000 € en de 3.000 € per maand. Voorts valt op dat 12% van de werknemers minder dan 2.000 € per maand verdient. Anderzijds bedraagt het salaris van 8% van de loontrekkende beroepsbevolking minstens 5.000 €. 16%
14%
12%
10%
8%
6%
4%
2%
>= 7000
6750 - < 7000
6500 - < 6750
6250 - < 6500
6000 - < 6250
5750 - < 6000
5500 - < 5750
5250 - < 5500
5000 - < 5250
4750 - < 5000
4500 - < 4750
4250 - < 4500
4000 - < 4250
3750 - < 4000
3500 - < 3750
3250 - < 3500
3000 - < 3250
2750 - < 3000
2500 - < 2750
2250 - < 2500
2000 - < 2250
1750 - < 2000
< 1750
0%
Men kan de spreiding van de lonen ook door middel van een decielenverdeling weergegeven. Uit deze oefening blijkt dat tien procent van de werknemers op maandbasis maximaal 1.967 € verdient, terwijl 20% van de loontrekkenden mag rekenen op maximaal 2.165 €. Het mediaanloon bedraagt 2.700 €. Dit impliceert dat 50% van de werknemers maximaal 2.700 € verdient, terwijl de andere helft een hoger salaris in de wacht sleept. De 10% werknemers die het meest verdienen, ontvangen van hun werkgever minstens 4.679 € per maand. 10% verdient minder dan 20% verdient minder dan 30% verdient minder dan 40% verdient minder dan 50% verdient minder dan 60% verdient minder dan 70% verdient minder dan 80% verdient minder dan 90% verdient minder dan
1.967 € 2.165 € 2.341 € 2.519 € 2.700 € 2.925 € 3.243 € 3.751 € 4.679 €
-2-
2. Directeurs van grote ondernemingen verdienen 168% meer dan de gemiddelde werknemer De omvang van het loon hangt in grote mate af van de functie die men bekleedt. Het dragen van een grote verantwoordelijkheid en het uitoefenen van een complexe functie garanderen een omvangrijker loonzakje. Het is dan ook weinig verrassend dat in de onderstaande tabel, die een beeld geeft van de 15 best betalende beroepen, de directeurs van grote ondernemingen bovenaan de lijst prijken. Met een bedrag van 8.329 € verdienen directeurs van grote ondernemingen een loon dat 168% boven het nationale gemiddelde ligt. De 15 best betalende beroepen
1 2
Directeurs van grote ondernemingen Managers op het gebied van informatie en communicatietechnologie (ICT) 3 Managers op het gebied van zakelijke dienstverlening en op administratief gebied 4 Managers op het gebied van professionele diensten 5 Managers op het gebied van verkoop, marketing, reclame, public relations en research en development 6 Managers in de industrie, de delfstoffenwinning, de bouwnijverheid en de logistiek 7 Wiskundigen, actuarissen en statistici 8 Ingenieurs op het gebied van de elektrotechnologie 9 Natuurkundigen, scheikundigen en dergelijke 10 Managers in de detail- en groothandel 11 Account managers, boekhoudkundig kaderpersoneel, financieel analisten en beleggingsadviseurs 12 Ingenieurs (met uitzondering van elektrotechnische ingenieurs) 13 Juristen 14 Beleidsadviseurs en specialisten op het gebied van human resources 15 Economen, sociologen, antropologen, historici en psychologen Nationaal gemiddelde
Gemiddeld bruto maandloon (€)
% boven het nationale gemiddelde
8.329 6.573
168% 112%
6.357
105%
5.767 5.665
86% 83%
5.541
79%
4.920 4.587 4.583 4.493 4.468
59% 48% 48% 45% 44%
4.464
44%
4.421 4.418
42% 42%
4.347
40%
3.103
-
Aan de andere kant van het spectrum bevinden zich kappers en schoonheidsspecialisten. Met een maandloon van 2.046 € verdienen deze werknemers immers een bedrag dat 34% onder het nationale gemiddelde ligt. Kappers en schoonheidsspecialisten moeten met andere woorden vier maanden arbeid verrichten om de maandwedde van een directeur van een grote onderneming te bekomen. Ook kelners, boden, schoonmaakpersoneel en kassiers ontvangen een loon dat minstens 30% onder het nationale gemiddelde ligt.
-3-
De 15 slechtst betalende beroepen 1 2 3
Kappers en schoonheidsspecialisten Kelners en barmannen Boden, krantenbezorgers, meteropnemers en andere elementaire beroepen 4 Huishoudelijke hulpen en schoonmakers 5 Kassiers en ticketverkopers 6 Verkopers in winkels 7 Autowassers, ruitenwassers en wasserijpersoneel 8 Kleermakers, stoffeerders en schoenmakers 9 Koks 10 Vuilnisophalers en verwerkers 11 Houtbehandelaars, meubelmakers en instellers en bedienaars van houtbewerkingsmachines 12 Juweliers, pottenbakkers, glasblazers en andere ambachtslieden 13 Ambachtslieden in de voedingsnijverheid (slagers, bakkers, …) 14 Ongeschoolde arbeiders in de industrie 15 Bedienaars van machines voor de vervaardiging van producten van textiel, bont en leer Nationaal gemiddelde
-4-
Gemiddeld bruto maandloon (€)
% onder het nationale gemiddelde
2.046 2.066 2.087
34% 33% 33%
2.090 2.179 2.233 2.243 2.257 2.290 2.311 2.330
33% 30% 28% 28% 27% 26% 26% 25%
2.344
24%
2.368
24%
2.369 2.387
24% 23%
3.103
-
3. De petrochemische nijverheid spant de kroon Naast het beroep beïnvloedt ook de sector waar men werkt in grote mate de omvang van het loon. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de tien sectoren waar respectievelijk de hoogste en de laagste lonen worden uitbetaald. De tien best betalende sectoren
Gemiddeld bruto maandloon (€)
1 2
Petrochemische nijverheid Activiteiten van hoofdkantoren; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer 3 Onderzoek en ontwikkeling op wetenschappelijk gebied 4 Ontwerpen en programmeren van computerprogramma's en computerconsultancy-activiteiten 5 Farmaceutische nijverheid 6 Chemische nijverheid 7 Financiële dienstverlening, exclusief verzekeringen en pensioenfondsen 8 Ondersteunende activiteiten voor verzekeringen en pensioenfondsen 9 Luchtvaart 10 Productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en gekoelde lucht De tien minst betalende sectoren
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Eet- en drinkgelegenheden Verschaffen van accommodatie Vervaardiging van meubelen Detailhandel Inzameling, verwerking en verwijdering van afval; terugwinning Houtindustrie Diensten in verband met gebouwen en landschapsverzorging Vervaardiging van kleding Vervaardiging van textiel Productie van films en video- en televisieprogramma's, maken van geluidsopnamen en uitgeverijen van muziekopnamen
Nationaal gemiddelde
4.736 4.477
% boven het nationale gemiddelde 53% 44%
4.040 4.009
30% 29%
3.984 3.966 3.961
28% 28% 28%
3.926
27%
3.872 3.869
25% 25%
Gemiddeld bruto maandloon (€) 2.289 2.303 2.404 2.428 2.434 2.482 2.585 2.587 2.638 2.644
% onder het nationale gemiddelde -26% -26% -23% -22% -22% -20% -17% -17% -15% -15%
3.103
-
Met een bedrag van 4.736 € is de petrochemische nijverheid de best betalende tak van de economie. Een werknemer verdient in deze sector immers 53% meer dan het nationale gemiddelde. Bij de activiteiten van hoofdkantoren en de adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer liggen de maandlonen 44% boven het Belgische cijfer, terwijl onderzoek en ontwikkeling op wetenschappelijk gebied op de derde plaats prijkt. Met een gemiddeld bedrag van 2.289 € worden de laagste lonen in de horeca uitbetaald. Ook het verblijfstoerisme en de vervaardiging van meubelen behoren tot de minst betalende sectoren.
-5-
4. Pendelen naar Brussel loont Wie in het centrum van het land werkt, maakt de beste kans op een omvangrijk loon. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest spant hier de kroon, aangezien het gemiddelde maandloon er 15% boven het nationale cijfer ligt. Maar ook bedrijven gevestigd in de provincies Waals-Brabant, Vlaams-Brabant en Antwerpen behoren over het algemeen tot de betere betalers. In de provincie Luxemburg oogt het plaatje totaal verschillend, aangezien de lonen er 15% onder het nationale cijfer liggen. Ten opzichte van een loontrekkende tewerkgesteld in Brussel loopt dit verschil zelfs op tot 30%. Ook in West-Vlaanderen liggen de lonen relatief laag, met een verschil van meer dan 10% in vergelijking met het nationale gemiddelde.
De bovenstaande resultaten kunnen verder verfijnd worden, door een vergelijkbare analyse uit te voeren op het niveau van de arrondissementen. Ook op dit detailniveau spant Brussel de kroon, terwijl de arrondissementen in Waals- en Vlaams-Brabant en het arrondissement Antwerpen de lijst vervolledigen. Naast dit vijftal worden ook in de arrondissementen Gent en Hoei lonen uitbetaald die globaal genomen het nationale cijfer overstijgen. In alle andere arrondissementen ligt het gemiddelde salaris bijgevolg onder het Belgische gemiddelde. Vanuit financieel oogpunt is het arrondissement Dinant de minst interessante plaats van tewerkstelling, daar het salaris er 30% onder het nationale gemiddelde ligt. In Vlaanderen worden de laagste gemiddelde lonen uitbetaald in het arrondissement Veurne.
-6-
De vijf arrondissementen met de hoogste gemiddelde lonen
Gemiddeld bruto maandloon (€)
1 Brussel Hoofdstad 2 Nijvel 3 Halle-Vilvoorde 4 Leuven 5 Antwerpen De vijf arrondissementen met de laagste gemiddelde lonen
3.571 3.274 3.263 3.238 3.190 Gemiddeld bruto maandloon (€)
1 2 3 4 5
Dinant Marche-en-Famenne Veurne Bastenaken Thuin
Nationaal gemiddelde
-7-
2.383 2.457 2.499 2.514 2.529
% boven het nationale gemiddelde 15% 6% 5% 4% 3% % onder het nationale gemiddelde -30% -26% -24% -23% -23%
3.103
-
5. Verder studeren biedt de beste garantie op een hoog loon Een diploma biedt een formeel bewijs dat men als werknemer bepaalde vaardigheden beschikt. Het is dan ook geen verrassing dat de werkgever deze troeven valoriseert in de vorm van een hoger loon. Vanuit financieel oogpunt is het bijgevolg interessant om na het secundaire onderwijs de studies voort te zetten. Houders van een bachelor diploma verdienen immers 8% meer dan het Belgische gemiddelde en dit verschil loopt op tot 55% voor houders van een master diploma. Aan de andere kant van het spectrum stellen we vast dat werknemers die geen hogere studies hebben afgerond, hiervoor financieel worden afgestraft. Houders van een diploma van het hoger secundair onderwijs verdienen immers 15% minder dan het Belgische gemiddelde. Werknemers die het secundaire onderwijs zonder diploma verlaten, zien deze loonspanning toenemen tot 22%.
-8-
6. 60 plussers verdienen 110% meer dan min 20-jarigen Dat de omvang van het loonbriefje toeneemt met de leeftijd zal weinig verbazing wekken. Zo liggen de gemiddelde lonen bij jongeren onder de 20 jaar maar liefst 37% onder het nationale gemiddelde. De leeftijd van 36 jaar vormt het keerpunt. Wie jonger is dan deze leeftijd verdient globaal genomen minder dan het nationaal gemiddelde, terwijl wie ouder is in regel recht heeft op een hoger loon. Zo ligt het loonbriefje van werknemers in de leeftijdscategorie 60 jaar en ouder 32% boven het nationale gemiddelde. Hun loon ligt bovendien 110% boven het salaris dat hun collega’s van 20 jaar en jonger maandelijks verdienen.
-9-
Bijkomende inlichtingen Voor meer inlichtingen kunt u terecht bij de communicatieverantwoordelijke, Stephan Moens (tel 02/277.63.47, e-mail
[email protected] ).
Bronvermelding Bronvermelding: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie.
Meer cijfers? Op de website van de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/cijfers/arbeid_leven/lonen/maandloon/) kunt u meer loondata vinden: -
Zo is het mogelijk om voor de jaren 1999 – 2010 zelf een tabel op maat samen te stellen via onze dynamische applicatie (http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/webinterface/?loadDefaultId=104&IDBr=tcm:325-22196-4). Het gemiddelde loon kan zowel volgens referentiejaar en regio van tewerkstelling als naar opleidingsniveau, beroep, geslacht, sector van tewerkstelling en anciënniteit berekend worden. Een ander voordeel van deze applicatie is dat niet alleen het gemiddelde maandloon maar ook de mediaanwaarde, het bruto uurloon en het corresponderende aantal werknemers kunnen opgevraagd worden.
-
De tabellen opgenomen in dit persbericht geven slechts een beperkt overzicht van de reële situatie. Indien u het volledige overzicht wenst, dus voor alle beroepen, sectoren en arrondissementen, dan kunt u hiervoor terecht bij de rubriek “downloadbare tabellen” (http://statbel.fgov.be/nl/modules/publications/statistiques/arbeidsmarkt_levensomstandigheden/g emiddelde_bruto_maandlonen.jsp).
-
Deze statistiek wordt eveneens als voornaamste bron gebruikt bij het opstellen van het jaarlijkse nationale loonkloofrapport (http://statbel.fgov.be/nl/modules/publications/statistiques/arbeidsmarkt_levensomstandigheden/l onen_-_rapporten_inzake_de_loonkloof.jsp). In deze publicatie worden de verschillende factoren die een impact hebben op de loonverschillen tussen vrouwen en mannen uitvoerig besproken en geïllustreerd aan de hand van talrijke tabellen en grafieken.
- 10 -
