PERSBERICHT
Brussel, 11 december 2015
Geharmoniseerde consumptieprijsindex - november 2015 • • • • •
De Belgische inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex stijgt in november naar 1,4%, ten opzichte van 1,2% in oktober. De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt 2,0% in november ten opzichte van 1,7% in oktober. De subindices met de grootste positieve impact op de inflatie zijn elektriciteit, groenten, fruit, onderwijs, tabak, restaurants, cafés en gelijkaardige diensten en diensten van artsen en paramedici. De subindices die deze maand de grootste negatieve impact hebben op de inflatie zijn motorbrandstoffen, huisbrandolie en gas. De geharmoniseerde consumptieprijsindex van november voor de EU-landen wordt op 16 december gepubliceerd door Eurostat.
De inflatie volgens de geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP) i bedraagt in november 1,4% ten opzichte van 1,2% in oktober. De inflatie volgens de geharmoniseerde consumptieprijsindex met constante belastingvoet (HICP-CT) ii bedraagt in november 0,9%. Het verschil in inflatie tussen de HICP en HICP-CT is grotendeels te wijten aan de verhoging van het btw-tarief voor elektriciteit. Met deze stijging wordt geen rekening gehouden in de HICPCT. ___________ Naast de maandelijkse nationale consumptieprijsindex (CPI) berekent de AD Statistiek - Statistics Belgium ook een Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (Harmonized Index of Consumer Prices, HICP). De HICP maakt een vergelijking tussen de inflatiegraden van de lidstaten van de Europese Unie mogelijk. De toegepaste bestedingsoptiek en methoden zijn daartoe zo goed mogelijk gecoördineerd en in Europese regelgeving vastgelegd. De uitkomsten van de CPI en de HICP zijn niet gelijk. Dat komt vooral door een andere weging en samenstelling van het pakket goederen en diensten waarop deze indices zijn gebaseerd. Lees meer over de HICP op pagina 7 i. Algemene Directie Statistiek - Statistics Belgium North Gate - Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel
T + 32 (0)2/277.63.47
[email protected] http://statbel.fgov.be
2/7 Inflatie en impact op inflatie voor de 12 hoofdgroepen Op basis van de opsplitsing in de 12 hoofdgroepen wordt de hoogste inflatie in november gemeten voor “onderwijs” (28,8%) en “alcoholhoudende dranken en tabak” (5,6%). Voor “alcoholhoudende dranken en tabak” is de hoge inflatie deels te wijten aan accijnsverhogingen. Zonder deze verhogingen zou de inflatie voor deze groep 3,4% bedragen. De laagste inflatie wordt opgemeten voor de groep “vervoer” (-2,5%). De negatieve inflatie voor deze groep is grotendeels toe te schrijven aan de daling van prijzen van de energiedragers. De hoofdgroepen die deze maand de grootste positieve impact hebben op de inflatie zijn “voeding en alcoholvrije dranken”, “alcoholhoudende dranken en tabak” en “onderwijs”, allen met 0,2 procentpunt. De negatieve impact op de inflatie wordt gerealiseerd door “vervoer” met -0,6 procentpunt en “kleding en schoeisel” met -0,1 procentpunt. Inflatie iii en impact iv op inflatie voor globale HICP en 12 hoofdgroepen Gewicht (‰)
Productgroep 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Totaal bestedingen Voeding en alcoholvrije dranken Alcoholhoudende dranken en tabak Kleding en schoeisel Huisvesting, water en energie Stoffering en huishoudelijke apparaten Gezondheid Vervoer Communicatie Recreatie en cultuur Onderwijs Hotels, cafés en restaurants Diverse goederen en diensten
1000,0 159,9 47,6 57,3 146,5 78,3 71,6 142,1 34,2 91,9 5,5 72,7 92,5
Inflatie op jaarbasis (%)
Impact op inflatie (%-punt)
HICP
HICP-CT
sep/15 okt/15 nov/15
nov/15
sep/15
okt/15
nov/15
0,9 2,4 3,4 0,3 -1,5 1,2 1,7 -2,6 1,7 0,9 28,8 2,5 1,9
0,2 0,1 0,0 0,2 0,0 0,1 -0,8 0,0 0,0 0,0 0,1 0,1
0,4 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 -0,8 0,0 0,0 0,2 0,1 0,1
0,2 0,2 -0,1 0,0 0,0 0,0 -0,6 0,0 0,0 0,2 0,1 0,0
0,9 2,2 3,5 0,2 1,9 1,0 1,6 -3,8 0,5 0,4 1,3 2,3 1,9
1,2 3,1 3,6 0,3 1,0 1,0 1,7 -3,9 0,6 0,6 28,8 2,7 1,9
1,4 2,4 5,6 0,3 1,1 1,2 1,7 -2,5 1,7 0,9 28,8 2,5 1,9
Inflatie volgens specifieke aggregaten De globale HICP kan opgesplitst worden in vijf specifieke aggregaten die samen de totale bestedingen vormen. •
•
Voor de energiedragers blijft de inflatie negatief. Ze bedraagt in november -4,8% ten opzichte van -6,2% in oktober en -5,6% in september. Ten opzichte van de voorgaande maand daalden de prijzen gemiddeld met 0,3%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat voor de laatste twaalf maanden bedraagt -8,5%. De inflatie voor de bewerkte levensmiddelen blijft positief en bedraagt in november 2,7% ten opzichte van 1,9% in oktober. Ten opzichte van oktober stegen de prijzen gemiddeld met 0,9%.
Algemene Directie Statistiek - Statistics Belgium North Gate - Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel
T + 32 (0)2/277.63.47
[email protected] http://statbel.fgov.be
3/7 •
• •
De inflatie voor de niet-bewerkte levensmiddelen (fruit, groenten, vlees en vis) bedraagt in november 4,0% ten opzichte van 5,6% voorgaande maand. Ten opzichte van oktober daalden de prijzen met 0,7%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat voor de laatste twaalf maanden bedraagt 1,7%. De inflatie voor niet-energetische industriële goederen blijft positief en bedraagt in november 0,7% ten opzichte van 0,4% voorgaande maand. Ten opzichte van vorige maand stegen de prijzen met 0,3%. Voor de diensten bedraagt de inflatie in november 2,6%. Ten opzichte van oktober werd een prijsdaling gemeten van 0,1%.
De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt 2,0% in november, ten opzichte van 1,7% in oktober. Ten opzichte van vorige maand stegen de prijzen met 0,2%. Inflatie volgens specifieke aggregaten Gewicht (‰)
Specifieke aggregaten Totaal bestedingen Energiedragers Bewerkte levensmiddelen Niet-bewerkte levensmiddelen Niet-energetische industriële goederen Diensten HICP zonder energie en onbewerkte levensmiddelen (kerninflatie)
Inflatie op jaarbasis (%)
12 maandelijks Maandelijkse gemiddelde (%) wijziging
sep/15 okt/15 nov/15
nov/15
nov/15
1000,0 110,2 131,0 76,4 274,2 408,2
0,9 -5,6 1,3 4,4 0,3 2,2
1,2 -6,2 1,9 5,6 0,4 2,5
1,4 -4,8 2,7 4,0 0,7 2,6
0,5 -8,5 1,4 1,7 0,4 2,4
0,1 -0,3 0,9 -0,7 0,3 -0,1
813,4
1,4
1,7
2,0
1,6
0,2
Impact van subindices op de inflatie De negatieve impact op de inflatie was het grootst voor motorbrandstoffen, met een impact van -0,64 procentpunt. De impact voor huisbrandolie bedroeg -0,60 procentpunt. Gas had tot slot een impact van -0,20 procentpunt op de inflatie. Subindices met de grootste negatieve impact op de inflatie Sub-index 07.2.2 04.5.3 04.5.2
Motorbrandstoffen Huisbrandolie Gas
Gewicht (‰) Impact op inflatie (%-punt) 2015
nov/15
41,8 21,4 21,8
-0,64 -0,60 -0,20
Algemene Directie Statistiek - Statistics Belgium North Gate - Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel
T + 32 (0)2/277.63.47
[email protected] http://statbel.fgov.be
4/7 De grootste positieve impact wordt gerealiseerd door elektriciteit met een impact van 0,75 procentpunt. Groenten hebben een impact van 0,18 procentpunt. Onderwijs heeft een impact 0,15 procentpunt. Tabak heeft een impact van 0,10 procentpunt. Fruit en restaurants, cafés en gelijkaardige diensten hebben beide een impact van 0,09 procentpunt. Diensten van artsen en paramedici hebben tot slot een impact van 0,08 procentpunt op de inflatie. Subindices met de grootste positieve impact op de inflatie Sub-index 04.5.1 01.1.7 10.0.0 02.2.0 01.1.6 11.1.1 06.2.1
Elektriciteit Groenten Onderwijs Tabak Fruit Restaurants, cafés en gelijkaardige diensten Diensten van artsen en paramedici
Gewicht (‰) Impact op inflatie (%-punt) 2015
nov/15
24,1 14,9 5,5 26,5 11,5 60,8 8,0
0,75 0,18 0,15 0,10 0,09 0,09 0,08
Algemene Directie Statistiek - Statistics Belgium North Gate - Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel
T + 32 (0)2/277.63.47
[email protected] http://statbel.fgov.be
5/7 Vergelijking van België met de buurlanden Aangezien de HICP voor onze buurlanden pas later wordt bekend gemaakt, kan er slechts een vergelijking gemaakt worden voor de maand oktober. In oktober bedroeg de inflatie in België 1,2%, een stijging ten opzichte van de 0,9% inflatie in september. Nederland tekende een inflatie van 0,4% op in oktober, een stijging ten opzichte van de 0,3% in september. In Frankrijk bedroeg de inflatie in oktober 0,2%; ze steeg daarmee ten opzichte van de 0,1% inflatie in september. In Duitsland steeg de inflatie in oktober tot 0,2% ten opzichte van -0,2% inflatie in september.
Ook op basis van de HICP-CT tekende België de hoogste inflatie op wanneer vergeleken wordt met onze buurlanden. De inflatie op basis van de HICP-CT steeg in België van 0,5% in september naar 0,7% in oktober. In Duitsland steeg deze inflatie van -0,2% in september naar 0,2%. In Frankrijk bleef de HICP-CT inflatie stabiel en bedraagt ze in oktober zoals in september -0,1%. In Nederland steeg deze inflatie, van 0,0% in september naar 0,2% in oktober.
Algemene Directie Statistiek - Statistics Belgium North Gate - Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel
T + 32 (0)2/277.63.47
[email protected] http://statbel.fgov.be
6/7
Bijkomende inlichtingen Voor meer inlichtingen kan u terecht bij Stephan Moens: ☎ 02/277.63.47
[email protected]
Bronvermelding Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium.
Aanvullende cijfergegevens Tabellen met gedetailleerde gegevens zijn terug te vinden: http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/cijfers/economie/HICP/
Algemene Directie Statistiek - Statistics Belgium North Gate - Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel
T + 32 (0)2/277.63.47
[email protected] http://statbel.fgov.be
7/7
Technische toelichting i
Naast de nationale consumptieprijsindex (CPI) berekent de AD Statistiek - Statistics Belgium ook een Europees geharmoniseerde consumentenprijsindex (Harmonized Index of Consumer Prices, HICP). De HICP maakt een vergelijking tussen de inflatiegraden van de lidstaten van de Europese Unie mogelijk. De toegepaste bestedingsoptiek en methoden zijn daartoe zo goed mogelijk gecoördineerd en in Europese regelgeving vastgelegd. De uitkomsten van de CPI en de HICP zijn niet gelijk. Dat komt vooral door een andere weging en samenstelling van het pakket goederen en diensten waarop deze indices zijn gebaseerd. Tevens wordt de HICP gebruikt door de Europese Centrale Bank voor haar monetair beleid. Verder wordt de HICP gebruikt om te bepalen in hoeverre een lidstaat voldoet aan de inflatiecriteria bepaald in het Verdrag betreffende de Europese Unie. Enkele verschilpunten tussen de HICP en de huidige CPI: • De weging van het pakket aan goederen en diensten in de HICP is hoofdzakelijk gebaseerd op de nationale rekeningen. Op de lagere gedetailleerde niveaus wordt gebruikt gemaakt van het huishoudbudgetonderzoek. De CPI gebruikt hoofdzakelijk het huishoudbudgetonderzoek op alle niveaus. • De referentiepopulatie van de HICP is privé huishoudens en bewoners in institutionele huishoudens (o.a. rusthuizen en instellingen). Voor de CPI is dit momenteel privé huishoudens met een referentiepersoon onder een maximale leeftijd. • In de HICP wordt een binnenlands bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan in België door de referentiepopulatie. Voor de CPI wordt een nationaal bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan door de referentiepopulatie ongeacht de locatie. • Voor de HICP wordt geen seizoenscorrectie toegepast, voor de CPI wordt dit gedaan voor buitenlandse reizen en vakantiedorpen. • De solden worden in de CPI gespreid over telkens 6 maanden, in de HICP worden deze in de maand opgenomen. • Voor huisbrandolie wordt de huidige prijs gebruikt in de berekening van de HICP. In de berekening van de CPI wordt een gewogen 12-maandelijks gemiddelde gehanteerd. De HICP-CT wordt op dezelfde wijze berekend als de gewone HICP, echter worden in deze index de prijzen berekend op basis van constante belastingtarieven. Deze index geeft dan ook de theoretisch potentiële impact weer van wijzigingen in de indirecte belastingtarieven (zoals de BTW of accijnzen) op de gemeten inflatie. Het betreft hier echter een theoretische impact omdat verondersteld wordt dat de belastingwijzigingen meteen en volledig worden doorgerekend in de prijzen die door consumenten betaald worden. ii
iii
Inflatie op jaarbasis meet de prijswijziging tussen de huidige maand en de dezelfde maand van het voorgaande jaar. Een 12 maandelijks gemiddelde vergelijkt de gemiddelde HICP van de laatste 12 maanden met het gemiddelde van de voorgaande 12 maanden. Een maandelijkse wijziging vergelijkt de prijsniveaus van de laatste twee maanden. iv
Een impact op inflatie toont de wijziging op inflatie door het opnemen van de subindex in de HICP. De impact neemt niet alleen het gewicht van de subindex in rekening, maar ook of de inflatie van de subindex hoger of lager is dan deze van het geheel aan bestedingen (globale HICP).
Algemene Directie Statistiek - Statistics Belgium North Gate - Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel
T + 32 (0)2/277.63.47
[email protected] http://statbel.fgov.be