Jaargang 10 Nummer 1 Maart 2008
PCBBULLETIN PCB Uitvaartzorg 1933-2008 “Notulen der oprichtingsvergadering gehouden op 10 december 1900 & twee en dertig des namiddags ten drie ure in het gebouw voor Christelijke Belangen te Utrecht.”
In In deze deze editie editie onder onder andere andere aandacht aandacht voor voor PCB PCB Uitvaartzorg Uitvaartzorg 1933-2008 1933-2008 Gewoontes Gewoontes van van onze voorouders onze voorouders rondom rondom een overlijden overlijden PCB PCB Agenda: Agenda: Lezingen Lezingen en en exposities exposities in het InformatieCentrum InformatieCentrum in in Nieuwegein Nieuwegein Aangifte Aangifte inkomstenbelasting inkomstenbelasting Gedachtenismiddag Gedachtenismiddag 18 18 november november jl. jl. Catharijneconvent Catharijneconvent Utrecht Utrecht Storting Storting DepositoDepositofonds fonds in 2008 nog aftrekbaar aftrekbaar Diploma Diploma voor voor Karen Kolkhuis Karen Kolkhuis Tanke Tanke
[Foto’s van boven naar onder] Ons huidige UitvaartCentrum aan de Donaudreef 25 in Utrecht-Noord, het toenmalige UitvaartCentrum aan de Schoolstraat 12 in Utrecht en het InformatieCentrum Dorpsstraat 6 in NieuwegeinZuid
Met deze woorden begint het eerste notulenboek van de Protestantse Christelijke Coöperatieve Vereeniging voor het bezorgen van begrafenissen tegen kostende prijs u.a. zoals toen de officiële naam was van PCB Uitvaartzorg. In een keurig handschrift zijn nog de namen opgenomen van de Heeren met dubbel “e” zoals toen gebruikelijk, die bij de oprichtingsvergadering aanwezig waren. Tijdens de expositie “Dood en rouw door de eeuwen heen” die de gehele maand mei in ons InformatieCentrum aan de Dorpsstraat 6 in Nieuwegein-Zuid gehouden zal worden, kunt u dit notulenboek ook inzien en zelf eens lezen hoe onze ontstaansgeschiedenis is verlopen. Het is bijzonder om door het lezen in zo’n oud notulenboek in de geschiedenis terug te gaan en te bedenken wat deze heren dreef om een vereniging op te richten voor het verzorgen van uitvaarten. Ook in die tijd geen onderwerp waarover men makkelijk sprak. In de jaren dertig van de vorige eeuw was er veel armoede. Sommigen van u zullen daar misschien zelf over kunnen meepraten. Door de klasse begrafenissen die toen de gewoonte waren, was het voor de “gewone man” bijna onmogelijk om een waardige begrafenis te krijgen. Om dit wel mogelijk te maken ontstonden er in die jaren de uitvaartverenigingen. Vaak vanuit een zuil opgericht, protestant, katholiek of algemeen. Ook deze reden lag ten grondslag aan de oprichting van de PCB. Tot op de dag van vandaag is dit nog steeds onze drijfveer. Uitvaarten verzorgen die recht doen aan het leven van de overledene en de nabestaanden en deze op een waardevolle manier invulling [vervolg op binnenpagina] geven.
75 jaar betrouwbare zorg
Van de voorzitter 2008: 75-jarige PCB Op 8 februari 1933 werd bij Koninklijk Besluit het concept-reglement van onze vereniging goed gekeurd. En ik onthoud u niet de toenmalige officiële naam van de vereniging: Protestantse Christelijke Coöperatieve Vereeniging voor het bezorgen van begrafenissen tegen kostende prijs te Utrecht, want juist in deze formulering wordt reeds het doel van de vereniging geformuleerd. En nu in het financieel jaarverslag 2007 lezen we: “het doel van de vereniging is het verzorgen van uitvaarten die passen bij de wensen van de overledene en diens nabestaanden”. PCB Uitvaartzorg, een moderne, kleinschalige organisatie, die zonder winstoogmerk haar taken uitvoert en die voldoet aan alle eisen van deze tijd. Een PCB met een duidelijke, toekomstgerichte visie, die transparantie in alle facetten van de uitvaartbranche niet schroomt! Sinds april 2007 is de PCB erkend lid van de Nederlandse Unie van erkende Uitvaartondernemingen (NUVU) en de “laatste” stap voorlopig lijkt dichtbij: het behalen van het Keurmerk Uitvaartzorg. PCB Uitvaartzorg is uitgegroeid tot een professionele organisatie met kwaliteitsgarantie, die een grote verantwoordelijkheid bij medewerkers en bestuur neerlegt, doch ook een impuls aan ons handelen geeft om deze kwaliteit te blijven garanderen. Veranderingen hebben plaatsgevonden, maar één ding is echter nooit veranderd: de persoonlijke benadering in de dienstverlening, die bij de oprichting centraal stond. 75 jaar betrouwbare zorg! Ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan zal de algemene leden vergadering gehouden worden op zaterdag 5 april om 14.00 uur in het Catharijneconvent te Utrecht. Op deze prachtige locatie nodig ik u uit tot het bijwonen van onze feestelijke ledenvergadering, die ook onze dankbaarheid tot uiting brengt. Welkom bent U!
Chr. H. J. Houpst, voorzitter
[vervolg van voorpagina] Nadat op 8 februari 1933, nu dus 75 jaar geleden, de goedkeuring bij Koninklijk Besluit no. 28 had plaatsgevonden, konden de activiteiten een aanvang nemen. In het eerste jaar waren er al 800 leden en werden er 25 begrafenissen verzorgd. Al snel liep het ledental verder op en steeg het aantal te verzorgen uitvaarten. Omdat er nog geen uitvaartcentra bestonden, was het alleen mogelijk om thuis op te baren. De werkzaamheden door de bedienaar, zoals toen een uitvaartverzorger heette, werd dan ook vanuit het eigen woonhuis verricht. In mei 1955 vond de opening van het eerste uitvaartcentrum van de PCB aan de Schoolstraat 12 in Utrecht plaats. Beneden waren de rouwkamers, kantoor en overige voorzieningen en de bovenwoning was voor de bedienaar. Nadat eerst het pand jaren gehuurd was, werd het in 1969 eigendom van de vereniging. Diverse malen werd het uitvaartcentrum aangepast aan de eisen van de tijd. In de jaren 70 ging de parkeerproblematiek in de binnenstad een rol spelen en besloten bestuur en directie om elders in Utrecht een uitvaartcentrum te realise-
ren. Omdat er veel hobbels genomen moesten worden, duurde het tot 25 juni 1986 voordat de officiële opening van ons huidige uitvaartcentrum aan de Donaudreef kon plaatsvinden. Ook hier volgde in de loop der jaren weer diverse verbouwingen om aan alle eisen van de tijd te kunnen voldoen. In 1981 werd er door de algemene ledenvergadering van de zelfstandige PCB uitvaartvereniging te IJsselstein besloten om aansluiting te zoeken bij PCB Utrecht. Hierdoor ontstond er ook een nauwe band met de inwoners van IJsselstein. Onze laatste uitbreiding van activiteiten vond plaats in november 2005. Toen werd het InformatieCentrum aan de Dorpsstraat in Nieuwegein geopend. Aan de steeds grotere behoefte om vooraf informatie te krijgen over alle mogelijkheden die er zijn rond een uitvaart kunnen wij hier op een laagdrempelige wijze aan voldoen. Belangstellenden kunnen op dinsdag, donderdag en vrijdag tussen 10.00 en 16.30 uur vrijblijvend binnen lopen en maken hier al veelvuldig gebruik van. Deze voorziening voldoet duidelijk in een behoefte. Als bestuur en medewerkers zijn wij dankbaar dat wij na al deze jaren nog steeds dienstbaar mogen zijn in de moeilijke periode rond een overlijden. Door de inzet van onze voorgangers, zowel bestuur als medewerkers, mogen we nu dankbaar zeggen: “75 jaar betrouwbare zorg”, dat kunnen wij u bieden!
Gewoontes van onze voorouders rondom een overlijden Naoberplichten De buren (naobers) speelden tot in de 20e eeuw een vooraanstaande rol bij de voorbereiding en uitvoering van een begrafenis. Naast familie en buren trof men in het sterfhuis zowat het hele dorp aan, familieleden tot in de verst denkbare graad en een groot aantal bekenden en minder bekenden uit de hele provincie. Afhankelijk van het dorp of de streek varieerde het aantal naobers tussen de drie en de negen aan weerszijden van het sterfhuis. Burgers zoals de dokter, de notaris, de predikant en het hoofd der school deden op grond van vrijwillige keuze niet mee aan de naoberdiensten.
vormden het eerste onderdeel van het huisraad van ieder jonggehuwd stel. In de loop van de dag of ‘s avonds in het donker werd de kist bij de timmerman opgehaald. Deze was geheel zwart geverfd of geteerd en had ijzeren hengsels. Op de bodem kwam een laag stro. Na het drinken van een borrel werd de overledene gekist.
Overluiden Op de eerste ochtend na het overlijden werd de overledene overluid. Men veronderstelde dat de (gewijde) klokken de kracht bezaten om de duivel af te houden van de ziel die het lichaam had verlaten. De klok in Steenwijk droeg de tekst ‘Daemones fugito’: Ik jaag de duivels op de vlucht. In IJsselstein worden de overledenen nog steeds overluid.
Dodenwake De naaste buren losten ook de familie af bij het waken aan het sterfbed. In de 16e en 17e eeuw werd er tot op de dag van de begrafenis bij de dode gewaakt. In 1660 ageerde nog de Drentse Synode hiertegen, omdat het een gebruik was van vóórchristelijke oorsprong.
Aanzeggen Een groeveceel werd aangelegd, een lijst van mensen aan wie het overlijden aangezegd moest worden. Dit gebeurde door de aanzegger. Na 1880, toen steeds meer de post gebruikt werd voor het overlijdensbericht, verdween deze uit het straatbeeld.
Afleggen Buren zorgden ook voor het afleggen van de dode. Vooraf dronken ze een borrel. Het doodgoed, dat opgevouwen en met een zwart lint omwikkeld in het kabinet lag, werd te voorschijn gehaald. Als het doodshemd te lang was, werd het teruggeslagen, zodat de voeten van de overledene bloot kwamen. De dode zou anders op de Dag der Opstanding, als hij Jezus tegemoet ging, struikelen over zijn kleed. De overledene werd opgebaard in de met nieuw stro gevulde bedstee, waarvan de beide luiken werden gesloten. Huusholdplaanken De dorpstimmerman kreeg opdracht om van de in het sterfhuis aanwezige huusholdplaanken een doodkist te maken. Het doodgoed en de huusholdplaanken
OVERLUIDEN
Luiken sluiten Van het huis waarin de overledene was, werd van één van de ramen één luik uit de hengsels gelicht en op straat tegen de muur geplaatst. Het andere luik en ook de andere luiken van het huis werden gesloten. Bij familieleden in het dorp werden naar de graad der verwantschap beide of één der luiken op de grond gezet. Ook spande men bij een sterfgeval in huis, een laken voor de ramen of sloot de gordijnen. Bij de buren aan weerskanten, enkele huizen ver, werd dan een zakdoek bevestigd aan de gordijnen, naar de kant van het sterfhuis. Hierdoor kon iedereen zien dat er rouw was in een familie.
PCB Agenda InformatieCentrum Nieuwegein Woensdag 23 april 2008, 10.00 uur Lezing: Ouderen en rouw. Arry Knobbe zal deze ochtend voor u verzorgen. Er is verdriet bij een ieder die een naaste verliest. Toch kan een oudere met heel andere vragen en behoeften achterblijven. Wilt u hier meer over horen of heeft u vragen, dan bent u van harte welkom op deze ochtend.
Woensdag 24 september 2008, 20.00 uur Lezing: Het waardevolle van een biografie.
Donderdag 30 oktober 2008, 20.00 uur Workshop grafboeket maken.
Gehele maand mei 2008, tijdens onze openingstijden. Tentoonstelling over dood en rouw door de eeuwen heen. Deze tentoonstelling laat via panelen zien hoe in vroeger tijden werd begraven en hoe men omging met dood en rouw. Komt u tijdens onze openingstijden een kijkje nemen bij deze tentoonstelling.
Gehele maand november 2008, tijdens onze openingstijden. Expositie van de Nieuwegeinse keramist Hans van Neutegem. De toegang voor lezingen en exposities is gratis. Voor de workshop vragen we een kleine bijdrage in de onkosten.
Alles vindt plaats in ons InformatieCentrum, Dorpsstraat 6 in NieuwegeinZuid. Openingstijden: dinsdag, donderdag en vrijdag van 10.00 tot 16.30 uur.
Aangifte inkomstenbelasting en uw storting in het depositofonds Het verzorgen van de aangifte voor de belastingen is ieder jaar weer een opgave. Zeker gezien de recente automatiseringsproblemen bij de belastingdienst. Omdat een storting in het depositofonds van PCB Uitvaartzorg aftrekbaar is hebben wij naar een mogelijkheid gezocht om u te helpen bij het verzorgen van de aangifte inkomsten belasting en dus gebruik te maken van de aftrekpost die een teruggave kan opleveren. Van Rossum, adviseurs in accountancy en belastingen aan de Luifelstede 44c in Nieuwegein is lid van Nederlands College van Belastingadviseurs. Zij zijn gespecialiseerd in het verzorgen van de aangifte voor particulieren. Als lid van PCB Uitvaartzorg ontvangt u de eerste maal 50% korting op de tarieven, zoals deze op de site van Van Rossum staan voor het verzorgen van de aangifte: www.vanrossum-adviseurs.nl. Indien u hiervoor interesse heeft kunt u de site bezoeken of telefonisch contact opnemen: telefoon [030] 605 47 86. Ook geven wij u hiernaast nog enkele belastingtips door die Van Rossum ons gaf.
1.
Ziektekosten aftrek 2007 • Bij een niet al te hoog inkomen door bijvoorbeeld aftrek van hypotheekrente is al gauw aftrek van ziektekosten mogelijk. • Uw werkgever betaalt ook zorgverzekeringspremie die aftrekbaar is.
• Veel ouderen komen al heel gauw in aanmerking voor aftrek van ziektekosten. • Reiskosten voor bezoek aan artsen en therapeuten zijn ook aftrekbaar, tegen de werkelijke kilometerkosten. • 2008: Het laatste jaar aftrek ziektekosten mogelijk: dus tijd voor nieuwe brillen, contactlenzen of tandartskosten / kronen / gebitten alsook een storting in het depositofonds van PCB Uitvaartzorg. 2. T-biljet: nog tot 5 jaar teruggave mogelijk. Iets voor uw kinderen? 3. Verzilveringsregeling: bij opgaaf van buitengewone lasten en laag inkomen extra belastingteruggave. 4. Auto van de zaak: Een energiezuinige auto heeft maar 14% bijtelling. 5. Sparen: De fiscus geeft een hoge rente (5,5%) op teruggaven, dus het is te overwegen om geen voorlopige teruggave meer te vragen.
Gedachtenismiddag Zondag 18 november jl. werd een gedachtenismiddag gehouden, die PCB Uitvaartzorg voor de eerste keer organiseerde. Tijdens deze gedachtenismiddag werden de overledenen van 2007, in de aula van de begraafplaats Kovelswade te Utrecht, herdacht. Bijna 80 familieleden waren bijeen om met woorden en muziek terug te denken aan hun dierbaren. Namens de nabestaanden werd er door één van de familieleden een kaars aangestoken en sprak één van de medewerkers de naam van de overledene uit. De muzikale bijdrage werd verzorgd door Bauke Reitsma, pianist en Norien Siemons, zang en viool. Ali van der Schrier sprak een woord van bezinning en troost.
Na afloop was er gelegenheid elkaar te ontmoeten en mocht de familie de kaars als herinnering mee naar huis nemen. Diverse dankbare reacties hebben wij op dit initiatief gekregen. Hieruit blijkt dat er behoefte is aan een herdenkingsmoment voor nabestaanden en ook voor de medewerkers van PCB Uitvaartzorg. De middag is als zeer waardevol ervaren. Het weer ontmoeten van de familiele-
Catharijneconvent In het Catharijneconvent kunt u kennis maken met het heden en verleden van het christendom in Nederland. Hier beleeft u de fascinerende geschiedenis in een prachtig middeleeuws kloostergebouw. Het nationale museum voor christelijke kunst en cultuur in Nederland heeft als enige ter wereld een collectie van kerkelijke kunstvoorwerpen, daterend van de vroege Middeleeuwen tot het heden. In dit museum zal PCB Uitvaartzorg op zaterdag 5 april om 14.00 uur haar 75ste algemene ledenvergadering houden. De historische achtergrond van de PCB heeft veel te maken met de ontwik-
kelingen binnen de kerken zoals die in het museum te zien zijn. Daarom wil PCB Uitvaartzorg haar leden ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan een kosteloos bezoek aan dit museum aanbieden. Na de ledenvergadering is er gelegenheid om met een gids het museum te bezoeken en na afloop na te praten tijdens een ontmoeting in het museumcafé. Kijk in de bijlage van dit bulletin hoe u zich kunt opgeven voor de ledenvergadering en gebruik kunt maken van een kosteloos bezoek aan het museum. Mocht u meer willen lezen over het museum, bezoek dan de website: www. catharijneconvent.nl.
den, met wie een band is ontstaan, voelde goed en gaf iedereen de gelegenheid het contact op een goede manier af te sluiten. Al deze reacties heeft ons doen besluiten om dit jaar op zondagmiddag 9 november 2008 weer een gedachtenismiddag te organiseren. In het PCB Bulletin van dit najaar zult u het programma en de uitnodiging aantreffen.
Stortingen in het depositofonds in 2008 nog aftrekbaar!
Gediplomeerd
Ieder jaar stijgen de uitvaartkosten. In dit bulletin heeft u al kunnen lezen over onze oprichting in 1933. In dat jaar was het basistarief uitvaartverzorging voor leden f 125,00. In 2008 is dat 2 1870,00. Natuurlijk zijn er wel 75 jaar verstreken en zijn wij allemaal vele malen meer gaan verdienen dan onze grootouders in de crisisjaren. Toch vallen de uitvaartkosten vaak tegen. Het is daarom verstandig om zelf maatregelen te nemen. Gebruik daarom het depositofonds van PCB Uitvaartzorg. Dit jaar is uw storting nog aftrekbaar via de belastingdienst bij de buitengewone lasten. Vanaf 2009 vervalt deze mogelijkheid zeer waarschijnlijk. Door gebruik te maken van deze aftrekpost ontvangt u van de fiscus een bedrag terug. Door de gunstige rente van 3,5 % in 2008 groeit uw tegoed ook nog jaarlijks. Eventuele prijsverhogingen kunt u op deze wijze opvangen. Hoe kan ik een bedrag storten? U kunt dit zeer eenvoudig doen door het gewenste bedrag over te maken op rekening 20.77.19 t.n.v. PCB Uitvaartzorg te Utrecht. Daarnaast geeft u telefonisch uw persoonsgegevens door aan één van onze medewerkers. U kunt ons bereiken via tel. [030] 262 22 44. Na ontvangst van uw storting sturen wij een bewijs van ontvangst toe.
Mocht u vooraf een berekening van de uitvaartkosten willen maken, dan is dit mogelijk op onze site, www.pcbuitvaart.nl, onder het kopje uitvaartkosten. Ook kunt u via de informatiebon in dit bulletin een tarievenbrochure opvragen. Hierin kunt u zelf een begroting opstellen en de te verwachte uitvaartkosten berekenen. Tevens sturen wij u dan een gratis codicil toe waarin u al uw wensen voor de uitvaart kunt opnemen. Mocht u alles in een persoonlijk gesprek willen door spreken, dan is dit natuurlijk ook mogelijk. U kunt hiervoor ons InformatieCentrum aan de Dorpsstraat 6 in Nieuwegein-Zuid op dinsdag, donderdag of vrijdag tussen 10.00 en 16.30 uur zonder afspraak bezoeken of een afspraak maken voor een gesprek bij u thuis.
Informatiebon
Afgelopen februari heeft onze uitvaartleidster Karen Kolkhuis Tanke haar uitvaart vakdiploma gehaald. Zoals u ook elders kunt lezen in dit PCB Bulletin is kwaliteit een belangrijk begrip binnen onze organisatie. Daarom is het behalen van dit diploma uiteraard fijn voor Karen zelf, maar ook als PCB Uitvaartzorg zijn wij hier content mee. Vanaf deze plaats willen wij Karen daarom feliciteren en spreken de wens uit dat zij mede door haar vakkennis nabestaanden op een goede en waardevolle manier mag bijstaan tijdens de uitvaart. ADRESWIJZIGING Wilt u bij verhuizing a.u.b. uw adreswijziging aan ons doorgeven
PCB Uitvaartzorg
De heer en mevrouw / De heer / Mevrouw (Doorhalen wat niet van toepassing is) Naam: ............................................................................................................................. Adres: .............................................................................................................................. Postcode/Plaats: ............................................................................................................. Telefoon: ......................................................................................................................... E-mail: ............................................................................................................................. MAART 2008
Verzoeken / verzoekt om: Informatie te zenden over PCB Depositofonds met gratis codicil en tarievenoverzicht. Contact op te nemen om vrijblijvend een afspraak te maken voor een informatief gesprek met een medewerker[ster] van PCB Uitvaartzorg. DEZE BON KUNT U KOSTELOOS IN EEN GESLOTEN ENVELOP STUREN AAN: PCB UITVAARTZORG, ANTWOORDNUMMER 9660, 3500 ZG UTRECHT
Donaudreef 25 3561 EL Utrecht Telefoon [030] 262 22 44 Dorpsstraat 6 3433 CH Nieuwegein Telefoon [030] 605 16 30 Fax [030] 262 26 54 E-mail:
[email protected] Internet: www.pcb-uitvaart.nl
