Patiënteninformatie. Radiotherapie in AZ Turnhout Centrum voor oncologie

Patiënteninformatie

Radiotherapie in AZ Turnhout Centrum voor oncologie

Inhoud Inhoud ..................................................................................................... 2 Inleiding .................................................................................................. 3 Omschrijving en doel ............................................................................... 3 Voorbereiding van de behandeling .......................................................... 5 De eerste behandeling ............................................................................ 9 Afspraken voor uw volgende behandelingen ......................................... 10 Parking en toegang radiotherapie ......................................................... 10 Enkele veelgestelde vragen .................................................................. 11 Tot slot .................................................................................................. 17 Wie contacteren bij vragen of problemen? ............................................ 17 Rechten van de patiënt ......................................................................... 17 Persoonlijke notities / vragen ................................................................ 19

2

Inleiding Deze brochure biedt u de nodige informatie over de afdeling radiotherapie van het centrum voor oncologie. U leest hierin meer over radiotherapie in het algemeen en het verloop van uw behandeling. Het is onmogelijk om in deze brochure alle details voor elke situatie te beschrijven. Aarzel daarom niet om zo nodig bijkomende vragen te stellen aan uw arts of verpleegkundige.

Omschrijving en doel Wat is radiotherapie? Radiotherapie is een behandeling met ioniserende stralen om kankercellen te vernietigen of de groei van kankercellen te vertragen. Bij radiotherapie wordt een stralenbundel, meestal uit verschillende richtingen, precies gericht op de plaats van het gezwel of de plaats waar het gezwel zich bevond. Bestraling vóór een operatie kan de tumor verkleinen. Na een operatie kan bestraling mogelijk achtergebleven kankercellen vernietigen. Radiotherapie wordt ook gecombineerd met chemotherapie, hormonale therapie of met groeifactoren. Radiotherapie kan als genezende (curatieve) behandeling worden gebruikt voor kankers in een vroeg stadium. Als de ziekte verder gevorderd is, kan radiotherapie gebruikt worden om de tumor te verkleinen en om symptomen zoals pijn te verlichten (palliatief opzet).

Weet dat u als patiënt helemaal niets voelt, niets ziet of ruikt van de bestraling en dat de straling na elke zitting ophoudt. De patiënten worden dus niet radioactief en vormen geen gevaar voor de omgeving. Ook kinderen en zwangeren lopen geen enkel gevaar.

AZ Turnhout heeft op campus Sint-Elisabeth een ruimte ingericht, Yolo, waar kinderen en jongeren terecht kunnen voor informatie op hun maat over alles wat met kanker te maken heeft.

3

Hoe lang duurt de radiotherapie? Kankercellen kunnen de stralingsschade minder goed herstellen dan gezonde cellen. Dit kleine verschil wordt vergroot door de bestralingsbehandeling niet in één keer te geven, maar deze te verdelen over dagelijkse behandelingen (fractioneren). Zo kan een vernietigende dosis gegeven worden aan kankercellen, terwijl gezonde cellen de kans krijgen te herstellen en de behandeling te overleven. Dit betekent wel dat u gedurende een periode van enkele dagen tot weken dagelijks moet komen voor een bestralingsbehandeling totdat de totale dosis gegeven is. De duur van de bestralingsbehandeling verschilt per patiënt. Ook de intensiteit en het bestralingsschema (het aantal bestralingen) kunnen variëren. Voor elke sessie bent u 5 tot 15 minuten in de behandelingskamer maar de eigenlijke bestraling duurt amper 1 tot 5 minuten. De rest van de tijd wordt gebruikt voor positionering en kwaliteitscontrole van uw behandeling. De bestraling is volledig pijnloos. Het is van zeer groot belang dat u tijdens het toedienen van de bestraling niet beweegt zodat u telkens op de juiste plaats bestraald wordt. Het is niet nodig dat u tijdens de behandeling de adem inhoudt. Het bestralingsapparaat wordt bediend vanuit de nabijgelegen console. Daar kan de verpleegkundige u volgen op het televisiescherm en zo nodig met u contact nemen via de intercom.

4

Voorbereiding van de behandeling De eerste raadpleging Tijdens uw eerste raadpleging maakt u kennis met de radiotherapeut. De radiotherapeut bespreekt met u de meest geschikte behandeling. Het is raadzaam iemand mee te nemen naar deze raadpleging. Dit geeft u de mogelijkheid nadien datgene wat besproken werd nog eens door te nemen. In de praktijk blijkt het handig om vragen die u zelf heeft en medicatie die u inneemt, vooraf op te schrijven als geheugensteun. Afhankelijk van de behandeling wordt bepaald hoeveel bestralingen u nodig zult hebben. Meestal staat dit vast aan het begin van de behandeling. Het is de arts die samen met zijn radiotherapeutisch team beslist over de bestralingsmethode en over het aantal uit te voeren bestralingssessies. Nadat de arts met u de behandeling heeft doorgenomen, zal de raadplegingsverpleegkundige u een afsprakenkaartje overhandigen. De verpleegkundige zal u indien nodig verder informeren over het toestel, de bestralingsduur, huidverzorging, enzovoort. Als u dit wenst staan ondersteunende diensten zoals de psychologische en sociale dienst en tolken ter beschikking om u te begeleiden tijdens en na uw behandeling.

De simulatieruimte De simulatie is de volgende fase in de voorbereiding van uw bestralingsprogramma. Meld u voor de simulatie aan in de polikliniek oncologie om u in te schrijven. De verpleegkundige haalt u voor de simulatie op in de wachtzaal. De hele simulatie duurt 30 minuten tot één uur. De simulatie gebeurt met een CT-simulator. Tijdens de simulatie wordt de voor de bestraling beste positie bepaald. Dit gebeurt in functie van het te bestralen gebied en eventuele lichamelijke beperkingen. Als patiënt dient u rustig op een tafel te liggen terwijl het simulatieteam, bestaande uit een radiotherapeut en de simulatieverpleegkundige, de CT

5

beelden bekijkt en onderling overlegt waar het referentiepunt voor de bestraling geplaatst wordt. Om uw optimale positie te bepalen en reproduceerbaar te maken tijdens de bestraling gebruikt men verschillende hulpmiddelen zoals: Tattoos Indien u niet in het hoofd-hals gebied wordt bestraald, wordt het referentiepunt van de bestraling geprojecteerd op uw huid d.m.v. lasers. De snijpunten van deze laserlijnen worden getatoeëerd op uw huid. De tattoos zijn permanent en worden met fijne naaldjes in de huid aangebracht. Op deze manier kan het referentiepunt worden teruggevonden tijdens de bestraling zelf: daar gebruikt men dezelfde laserprojectie. Soms worden er hulplijnen op uw huid getekend om de tattoos correct te kunnen aanbrengen. Deze mag u afwassen tenzij u anders wordt meegedeeld. Een masker voor de bestraling van het hoofd- en hals gebied Het is belangrijk dat u tijdens de bestraling uw hoofd niet kunt bewegen. Daarom wordt bij elke sessie gebruik gemaakt van een masker dat op maat wordt gemaakt. De laserlijnen die nodig zijn om u elke keer precies te kunnen positioneren, worden op het masker aangetekend in plaats van op de huid van het gezicht. In dit geval krijgt u dus geen tattoos. Het masker is gemaakt van kunststof en wordt verwarmd in warm water. Het materiaal wordt zacht en elastisch en kan precies naar de vorm van uw hoofd en/of uw hals worden gevormd. Nadat het materiaal over het gezicht is aangebracht, is dit even warm aan het gezicht. De kunststof moet dan afkoelen tot kamertemperatuur. Dit neemt ongeveer vijf minuten in beslag. U ligt gedurende deze tijd dus onder het masker. Tijdens de vijf minuten kunt u via uw neus en uw mond blijven ademhalen. Na afkoeling blijft het masker in de vorm van uw hoofd en schouders staan.

6

Een benensteun voor de bestraling van het bekken De benensteun wordt gebruikt bij bestraling van het bekken om u telkens op dezelfde wijze op de behandelingstafel te positioneren. Daarnaast zorgt de benensteun voor meer comfort. Het is immers belangrijk dat u een zo ontspannen mogelijke houding probeert aan te nemen. Indien nodig wordt er ook een voetensteun gebruikt om ervoor te zorgen dat de positie van het bekken niet wordt beïnvloed door de positie van de voeten. Een steun voor hoofd en armen voor long en borstbestraling Een steun voor hoofd en armen wordt gebruikt om het te bestralen gebied zo veel mogelijk vrij te maken. Met de armen boven het hoofd kan er vanuit meer hoeken worden bestraald dan met de armen naast het lichaam.

Monitoring van de ademhaling Soms wordt er een gordel aangebracht om de beweging van uw organen tijdens ademhaling te monitoren. Tenzij u andere instructies krijgt, is het belangrijk rustig te blijven ademhalen. De verzamelde informatie zal gebruikt worden bij de berekening van de bestraling. Wat kunt u zelf doen tijdens de simulatie?  Probeer zoveel mogelijk te ontspannen.  Blijf zo veel mogelijk stil in dezelfde houding liggen. Als dit niet lukt, probeer dan aan te geven waarom het niet gaat. De verpleegkundigen zullen u, indien mogelijk, helpen u in een meer comfortabele houding neer te leggen. Soms worden door de radiotherapeut bijkomende beelden of onderzoeken gevraagd bv. een kernspintomografie, ook wel MRI of NMR genoemd.

7

De planning Om de kankercellen optimaal te bestralen en de gezonde weefsels zo min mogelijk te belasten wordt een nauwkeurig bestralingsplan op maat gemaakt. Dit is het gedeelte van de voorbereiding waarbij u als patiënt niet aanwezig hoeft te zijn op de afdeling. Er wordt daarbij gebruik gemaakt van de informatie uit de CT-simulatie. Bij de planning worden met behulp van de planningssoftware de dosis en de bestralingsduur berekend. De stralingsfysicus en de radiotherapeut bepalen zo de voor u optimale bestralingsmethode.

De afbeelding is een voorbeeld van een plan van de long. Rechts onder wordt weergegeven hoe de bundels invallen op de borst van de patiënt. De vijf andere afbeeldingen geven het verloop van de dosis in de long weer op verschillende doorsneden doorheen de borst van de patiënt. Het verloop van de dosis wordt weergegeven met isodosis lijnen rondom de tumor (het grijze bolletje).

8

De eerste behandeling Na de CT-simulatie zegt men u waar u zich de eerste keer moet aanmelden. Een inschrijving voor de bestraling is niet nodig. U gaat rechtstreeks naar de dienst radiotherapie. De verpleegkundige haalt u de eerste keer op in de wachtzaal met cameratoezicht. De volgende keren wordt u opgeroepen via de intercom en kunt u zelfstandig naar de verkleedruimte gaan. Voor de behandeling begint, kan het zijn dat u zich gedeeltelijk moet ontkleden. Het is daarom aangewezen kleding te dragen die gemakkelijk aan en uit te trekken is. Om druk en wrijvingen op de bestraalde huid te vermijden draagt u best zoveel mogelijk losse, katoenen kledij. De bestraling wordt meestal in een aantal keren toegediend. Vandaar dat de meeste patiënten dagelijks moeten langskomen. Het is erg belangrijk dat u de instructies van de radiotherapeut en de verpleegkundige m.b.t. uw voorbereiding op de bestraling bv. lege blaas goed opvolgt. U wordt bestraald met een lineaire versneller die in een speciaal daarvoor ingerichte ruimte staat. In de bestralingsruimte neemt u plaats op de bestralingstafel. Wij gebruiken dezelfde hulpstukken als bij de CTsimulatie om u de juiste houding te laten aannemen. De verpleegkundige zal u juist positioneren op basis van de markeringen op uw huid en de lasers in de bestralingsruimte. In sommige gevallen wordt er een projectie op uw huid gemaakt met een lichtveld. Als u goed gepositioneerd bent, zal de verpleegkundige de kamer verlaten. Er blijft visueel en auditief toezicht en u mag uw hand opsteken indien er problemen zijn. Voor en/of na de bestraling worden beelden genomen om uw positie te controleren. Eventueel wordt de behandelingstafel verschoven om de positie zo goed mogelijk in overeenstemming te brengen met de CT-simulatie.

9

De omvang, de bewegingen en het geluid van het bestralingsapparaat kunnen in het begin wat bedreigend overkomen. Onterecht, want het toestel is zeer goed beveiligd en indien nodig kan de behandeling op elk ogenblik worden onderbroken. Zodra het apparaat uitgeschakeld is, is de straling weg. De verpleegkundigen komen dan ook direct weer de bestralingsruimte binnen voor het instellen van het volgende veld of om u van de tafel te helpen. Het is belangrijk dat u zo stil mogelijk blijft liggen tot de behandeling is afgelopen en de verpleegkundigen u van de tafel helpen.

Afspraken voor uw volgende behandelingen U krijgt dagelijks een nieuwe afspraak mee voor de volgende bestraling en soms ook voor meerdere dagen. Wij werken nauw samen met het oncologisch dagziekenhuis en proberen zo veel mogelijk rekening te houden met andere afspraken bv. voor chemotherapie. Mocht u om een belangrijke reden zoals vervoer een ander tijdstip wensen, geef dat dan aan bij de verpleegkundige. Er worden geen afspraken voor de hele behandeling gegeven om flexibel te kunnen inspelen op uw wensen en bv. onderhoud of technische problemen van de toestellen. Indien de bestraling omwille van technische redenen niet kan doorgaan, wordt u zo spoedig mogelijk (telefonisch) verwittigd. De bestralingen vinden plaats van maandag tot vrijdag. In het weekend en op feestdagen zijn er geen bestralingen. Indien u omwille van ziekte of vervoersproblemen niet kunt komen, vragen wij u zo snel mogelijk de dienst radiotherapie te informeren.   Artiste 014 40 69 13   Oncor 014 40 69 19

Parking en toegang radiotherapie Tijdens uw behandelingen kunt u gebruik maken van het parkeergebouw op campus Sint-Elisabeth en een 10-tal parkeerplaatsen (gratis) die voorbehouden zijn aan radiotherapie patiënten. De afdeling radiotherapie is bereikbaar via de hoofdingang van het ziekenhuis en via een aparte toegang vanuit de parking radiotherapie (rolstoeltoegankelijk). 10

Enkele veelgestelde vragen Wat is het verschil tussen inwendige en uitwendige bestraling? Moet ik opgenomen worden voor de bestraling? De meeste patiënten krijgen uitwendige radiotherapie. Hiervoor is, behalve bij problemen, geen opname in het ziekenhuis nodig en de behandeling is pijnloos. Sommige patiënten komen in aanmerking voor inwendige radiotherapie, of een combinatie van beiden. Inwendige radiotherapie noemen we brachytherapie. Bij inwendige bestraling wordt een radioactieve bron dichtbij of in het tumorgebied gebracht. Hierbij wordt een hoge dosis straling aan het tumorweefsel gegeven. Het gezonde omliggende weefsel wordt zoveel mogelijk gespaard. Bij patiënten die bv. in aanmerking komen voor inwendige bestraling van de prostaat, worden radioactieve zaadjes (Jodium-125) in de prostaat geplaatst. Brachytherapie bij prostaatkanker wordt uitgevoerd tijdens een korte hospitalisatie.

Mag ik mijn behandeling onderbreken (ziekte, vakantie,…)? Dit is in principe niet wenselijk en dient altijd in overleg met de radiotherapeut te gebeuren. Niet alleen het aantal keren bestraling, maar ook de totale duur van de bestraling is belangrijk. De bestralingssessies kunnen daarom niet zomaar onderbroken worden. Bij onderbrekingen bijvoorbeeld door technische problemen of ziekte, volgt uw arts op of de geplande, totale duur van uw behandeling gerespecteerd blijft. Indien nodig wordt een bestraling ‘ingehaald’ door bijvoorbeeld meer dan 1x/dag te bestralen. U voelt zich te ziek om naar hier te komen? Gelieve dan zo spoedig mogelijk de dienst radiotherapie te informeren.   Artiste 014 40 69 13   Oncor 014 40 69 19

11

Indien de radiotherapie beëindigd is mag u gerust op vakantie vertrekken. De behandelende arts of de radiotherapeut zullen aangeven welke voorzorgsmaatregelen u moet nemen. Als u naar het buitenland vertrekt, is het raadzaam inlichtingen in te winnen inzake sociale zekerheid, verzekeringen, enzovoort.

Is radiotherapie veilig? Het radiotherapie team doet heel wat inspanningen om u op een kwaliteitsvolle en veilige manier te behandelen. De radiotherapeut ziet erop toe dat het hele behandelingsplan op correcte wijze wordt uitgevoerd. Hiertoe beschikt hij ondermeer over een verificatiesysteem dat alle details over uw behandeling registreert en controleert. Ons doel is zorg op maat te bieden aan patiënten die op voorhand goed geïnformeerd zijn over de geplande behandeling. De arts zal steeds uw toestemming vragen voor de behandeling. Uw bijdrage Ook als patiënt kunt u een belangrijke bijdrage leveren aan uw eigen veiligheid. We geven u hiervoor in de ‘Patiëntveiligheidskaart radiotherapie’ enkele tips en suggesties die u kunt gebruiken in uw communicatie met uw arts en zorgverlener. Om zeker te zijn dat u de bestraling krijgt die voor u gepland is, zullen de verpleegkundigen u voor de bestraling naar uw naam en geboortedatum vragen. Deze gegevens worden vergeleken met de gegevens op het scherm in de bunker. U kunt de gegevens en de foto op het scherm ook zelf even controleren. Niet uw gegevens? Meld dit dan onmiddellijk aan de verpleegkundige!

12

Wat gebeurt er achter het scherm om uw veiligheid te waarborgen? 

Wettelijke bepalingen en kwaliteitscontroles Een dienst radiotherapie moet aan heel wat wettelijke bepalingen voldoen en wordt regelmatig door externe en interne diensten gecontroleerd. De kwaliteitscontrole van de apparatuur gebeurt door ‘erkende deskundigen in de stralingsfysica’, die hierover rapporteren aan het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC).



Nauwkeurig geplande bestraling en controle van het behandelplan Vóórdat u de eerste keer bestraald wordt, is uw behandelplan reeds door verschillende specialisten besproken en gecontroleerd.



Komt de toegediende dosis overeen met de geplande dosis? Het verificatiesysteem registreert elk detail van uw behandeling, zoals o.a. de toegediende dosis, het aantal bestralingen en de instellingen van het bestralingstoestel. De radiotherapeut volgt dit op en controleert op het einde van de bestraling de totale dosis. De toegediende dosis wordt ook gecontroleerd door meting: ofwel door een meettoestel op de huid, ofwel op basis van beeldvorming. Daarnaast wordt uw positie tijdens de verschillende fracties opgevolgd volgens vooraf bepaalde protocollen.



Waarom is uw positie op de tafel zo belangrijk? Om gezond weefsel optimaal te beschermen is het belangrijk dat u altijd in exact dezelfde houding bestraald wordt. De berekening van uw bestraling is gebaseerd op de beelden die tijdens de CT-simulatie genomen werden. Het is daarom van belang dat u dezelfde houding aanneemt. Laserlijnen, tattoos (puntjes op de huid) en hulpmiddelen worden gebruikt om deze houding bij elke bestraling te reproduceren. De correcte houding wordt regelmatig gecontroleerd aan de hand van CT-beelden of 2D-beelden die vóór en soms na de bestraling genomen worden. De bestraling en/of uw houding kan dan indien nodig onmiddellijk in functie van de beelden gecorrigeerd worden.

13



Toezicht tijdens de bestraling Eens dat de deur dicht is, bent u alleen in de bunker, maar wij kunnen u altijd zien en indien nodig via intercom met u communiceren. U mag tijdens de bestraling uw hand opsteken indien er problemen zijn.

Op de website www.azturnhout.be\centrumvooroncologie vindt u nog meer informatie over kwaliteitsverzekering en planning.

Welke bijwerkingen zijn te verwachten en waar kan ik (in het weekend) terecht? De effecten van radiotherapie zijn meestal niet direct voelbaar. Veel bestralingseffecten treden pas na twee tot drie weken op en uw arts bespreekt met u op voorhand de te verwachten bijwerkingen. De hevigheid van een bijwerking zegt niets over het al of niet werken van de behandeling. Gedurende de behandeling wordt u meestal wekelijks gezien door de radiotherapeut. Deze raadpleging vindt plaats vlak na de bestralingssessie. Hierbij kijkt de radiotherapeut vooral het effect van de bestraling na, welke bijwerkingen er optreden en hoe de bestraling wordt verdragen. Zo nodig wordt er een aanvraag gemaakt voor tussentijdse bloedcontrole of een ander technisch onderzoek. De radiotherapeuten kunnen ook beroep doen op gespecialiseerde verpleegkundigen, diëtisten, psychologen en de sociale dienst om u te helpen. Met vragen over uw behandeling of klachten kunt u ook altijd terecht bij de toestelverpleegkundigen. Meer informatie over bijwerkingen en lichaamsverzorging vindt u ook in de brochure(s) over uw ziekte. U heeft voor start van de bestraling geen brochure(s) ontvangen? Meld dit dan aan de radiotherapeut of verpleegkundige. Na de laatste sessie komt u op controle ‘einde therapie’. De radiotherapeut maakt samen met de verpleegkundige en/of de secretaresse de nodige afspraken voor een vervolgraadpleging. De radiotherapeut wenst het effect van de bestraling op het ziekteproces en de rest van het lichaam op langere termijn op te volgen en te evalueren. Deze controles gebeuren afwisselend door de radiotherapeut en uw verwijzend arts.

14

Als er in het weekend problemen zijn, kunt u best contact opnemen met uw huisarts of de huisarts van wacht in uw regio. In dringende gevallen kunt u ook op de dienst spoedgevallen terecht (014 40 60 52). Huidreacties Een van de meest frequente bijwerkingen zijn huidreacties in het bestralingsveld. Ongeveer twee weken na de start van de bestraling, wordt uw huid rood en gevoelig. Daarna wordt de huid droog en schilferig en kunt u jeuk hebben. Eventueel kunnen er ook vochtige wondletsels ontstaan. Op het einde van de behandeling kan uw huid bruin kleuren en mag u de bruin gekleurde huid, als die niet openligt, reinigen met ether. Indien u tijdens de bestraling huidproblemen ondervindt, kunt u altijd terecht bij de radiotherapeut of verpleegkundige. Zij zullen u een aangepaste verzorging voorstellen. Stel de bestraalde huid tijdens de bestralingsperiode tot drie maanden na het einde van de behandeling, niet bloot aan direct zonlicht of ga niet onder de zonnebank. Gebruik een totale hypoallergene sunblock (factor 50) bv. Louis Widmer, Avène®.

Moet ik mijn andere geneesmiddelen verder innemen? Bij het begin van de behandeling meldt u aan de behandelende radiotherapeut welke medicatie u neemt. De radiotherapeut zal beslissen of uw medicatie gewijzigd moet worden. In de meeste gevallen wordt het innemen van geneesmiddelen die voorgeschreven zijn door uw behandelende arts of specialist niet onderbroken.

Moet ik stoppen met werken? Wettelijk heeft u recht op volledige werkonbekwaamheid. De effecten van radiotherapie kunnen echter van persoon tot persoon heel sterk verschillen. Sommige mensen voelen zich zelfs beter wanneer ze hun werkzaamheden geheel of gedeeltelijk verderzetten. Wilt u uw werkzaamheden verderzetten bespreekt u dit best vóór start van de behandeling met uw werkgever en de radiotherapeut.

15

Heeft radiotherapie invloed op mijn seksualiteit? Word ik van radiotherapie onvruchtbaar? Kanker en seksualiteit is op het eerste zicht misschien een vreemde combinatie. Praten over kanker is vaak al moeilijk genoeg, laat staan over seksuele veranderingen die daaruit voortvloeien. Toch is het erg belangrijk dat u met uw partner probeert te praten over seksualiteit aangezien op deze manier misverstanden kunnen vermeden worden. Indien u vragen heeft of problemen ervaart op seksueel gebied aarzel dan niet om hierover te praten met een hulpverlener. Een hulpverlener kan samen met u op zoek gaan naar een gepaste oplossing of kan u doorverwijzen naar iemand met meer expertise binnen dit gebied. Door de radiotherapie en andere behandelingen kunt u bijwerkingen krijgen die uw seksleven negatief kunnen beïnvloeden. De invloed op uw seksualiteit gaat erg afhankelijk zijn van uw ziekte en de behandeling. Wanneer u in de vruchtbare periode van uw leven wordt bestraald op de buik, kan de straling de hormoon- en/of zaadproductie negatief beïnvloeden. Vrouwen komen plots in de overgang met mogelijke klachten (opvliegers, nachtelijk zweten, onregelmatige menstruatie,…) die ervoor kunnen zorgen dat zin in seks vermindert en klaarkomen moeilijker wordt. Bij bestraling op de geslachtsorganen vermindert bij mannen het aantal spermatozoïden en hun vruchtbaarheid. Als u nog kinderen wenst en vreest dat de behandeling u steriel zal maken, is het mogelijk om sperma te laten invriezen alvorens met de behandeling te starten. Voor vrouwen bestaat de mogelijkheid eicellen te laten invriezen. Wijziging in het lichaamsbeeld door een operatie maakt dat u schrik kunt krijgen om afgewezen te worden, u zich niet meer geliefd of begeerd voelt, u zich vervreemd voelt van zichzelf, u zich onaantrekkelijk voelt, u zich lichamelijk minder verzorgt, …Het is dan ook begrijpelijk dat veranderingen in het zelfbeeld een invloed hebben op de seksualiteit. Wij praten erover! En u?

16

Tot slot Hebt u na het lezen van deze brochure nog vragen of opmerkingen, dan kunt u terecht bij uw behandelend arts of de verpleegkundigen. Wij hopen van harte dat deze brochure u wegwijs heeft gemaakt in het verloop van radiotherapie.

Wie contacteren bij vragen of problemen? In de folder ‘Sociale voorzieningen’ vindt u nuttige informatie over tussenkomsten bij uw ziekte, over gespreksgroepen en andere vormen van psychosociale zorg. Onze sociaal verpleegkundige staat steeds voor u klaar om te luisteren naar uw problemen. U kunt haar bereiken via de dienst patiëntenbegeleiding ( 014 40 68 32).

Dienst radiotherapie Campus Sint-Elisabeth Rubensstraat 166 2300 Turnhout  Artiste 014 40 69 13  Oncor 014 40 69 40

Rechten van de patiënt De wet betreffende de rechten van de patiënt somt de basisrechten van de patiënten op en verduidelijkt de modaliteiten voor het bijhouden van het patiëntendossier en de toegang ertoe. Ze bepaalt ook de mogelijke persoon die de patiënt kan vertegenwoordigen, als een patiënt niet in staat is om zelf zijn rechten uit te oefenen.

17

Welke rechten heeft u als patiënt ?        

Recht op kwaliteitsvolle dienstverstrekking Recht op vrije keuze van de beroepsbeoefenaar Recht op informatie over de persoonlijke gezondheidstoestand Recht op toestemming in iedere tussenkomst van de beroepsbeoefenaar Recht op een zorgvuldig bijgehouden patiëntendossier met mogelijkheid tot inzage en afschrift Recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer Recht op pijnbestrijding Recht op klachtenbemiddeling door de bevoegde ombudsfunctie

Hoe neemt u contact op met de ombudsvrouw van AZ Turnhout ?    

Stuur een mail naar [email protected]. Vul het klachtenformulier in dat u kunt verkrijgen aan het onthaal en stuur dit naar onderstaand adres. Schrijf een brief naar: AZ Turnhout, ombudsdienst, t.a.v. Mariette Konings, Steenweg op Merksplas 44, 2300 Turnhout Maak een afspraak voor een persoonlijk gesprek, liefst na telefonische afspraak op het nummer 014 44 41 25. Indien de ombudsvrouw niet aanwezig is, kunt u een boodschap inspreken op het antwoordapparaat.

En heeft u ook plichten ? Volgens de wet heeft de patiënt niet alleen rechten, maar draagt hij ook een verantwoordelijkheid om zo goed mogelijk samen te werken met de zorgverstrekker. Het is belangrijk voor de diagnose en de behandeling dat patiënten de nodige informatie doorgeven en de raadgevingen van de zorgverstrekker opvolgen. Wenst u meer info over de rechten van de patiënt? Vraag de brochure ‘Een uitnodiging tot dialoog’ aan het onthaal of ga kijken op www.azturnhout.be.

18

Persoonlijke notities / vragen …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………

19

AZ Turnhout vzw www.azturnhout.be [email protected]

Campus Sint-Jozef Steenweg op Merksplas 44 2300 Turnhout 014 44 41 11 Campus Sint-Elisabeth Rubensstraat 166 2300 Turnhout 014 40 60 11

V.U.: Jo Leysen  gedelegeerd bestuurder AZ Turnhout vzw  Steenweg op Merksplas 44  2300 Turnhout Versie: 26/08/2014