Partners Informatie Scriptieprijs

Persbericht, 27 november 2012 Okke Schrijvers (TU Eindhoven) wint M&I/Partners Informatie Scriptieprijs Op 30 november ontvangt Okke Schrijvers (Technische Universiteit Eindhoven) de M&I/Partners Informatie Scriptieprijs (5000 euro) voor Informatica en Informatiekunde bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Schrijvers ontwikkelde algoritmen (een reeks rekeninstructies) voor een Delaunay-triangulatie datastructuur (een netwerk met driehoeken). Zijn methode kan leiden tot efficiëntere hoogtemetingen. Dit is van belang voor bijvoorbeeld luchtvaart en weg- en waterbouw, maar ook voor het maken van graphics. Delaunay-triangulatie is gebaseerd op meetkunde. Als de hoogte van een paar punten/plaatsen bekend is, is het mogelijk om met behulp van een verzameling driehoeken en ingewikkelde berekeningen de hoogte op tussenliggende punten precies te meten. Op basis van een slimme datastructuur met het juiste netwerk van driehoeken en algoritmen kan de computer allerlei tussenliggende punten uitrekenen en zo bijvoorbeeld een precieze afbeelding van een gezicht maken of een constructie voor een viaduct ontwerpen. Schrijvers ging in zijn afstudeeronderzoek op zoek naar nieuwe algoritmen die theoretisch en praktisch goed én snel werken. Naast de theoretische analyse testte hij zijn algoritmen ook in de praktijk. Schrijvers toont aan dat bij bestaande methoden een groot gedeelte onnodig werk wordt verricht. Als zijn methode verder wordt uitgewerkt, kan dit een flinke besparing opleveren voor het bedrijfsleven in verschillende sectoren. De jury stelt dat zijn werk gezien kan worden als een doorbraak op het gebied van Delaunaytriangulatie met grote theoretische en praktische consequenties. Schrijvers oriënteert zich inmiddels bij de prestigieuze Stanford Universiteit bij drie professoren op promotieonderzoek, dat zeker een hoog theoretisch gehalte zal hebben. Schrijvers: ‘Ik vind het een uitdaging om op een ingewikkeld theoretisch probleem te broeden. Ik schrijf alle informatie en gedachten hierover uit en ga daarna hardlopen. Tijdens het lopen gaat het werk in mijn hoofd door en krijg ik nieuwe inzichten.’ De prijs voor zijn scriptie is een verrassing. ‘Mijn scriptie gaat over een behoorlijk technisch onderwerp. Dat spreekt toch vaak minder tot de verbeelding. Ik ervaar deze prijs als een erkenning voor mijn werk.’ Eervolle vermeldingen en een prijs van 1000 euro zijn er voor de scriptie van Tom van Dijk (Universiteit Twente) over het parallel maken van Binary Decision Diagrams (datastructuur waarmee gegevens in het geheugen worden opgeslagen) en voor Bart Postma (RU Groningen). Postma verbeterde een model voor het simuleren van vloeistofbeweging met als resultaat dat grote hoeveelheden vloeistof nu sneller en accurater berekend kunnen worden. De M&I/Partners Informatie Scriptieprijs wordt op 30 november uitgereikt door Ies van Rij, senior adviseur M&I/Partners. De jurering was in handen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Deze maatschappij jureert nog tal van andere belangrijke wetenschappelijke prijzen, waaronder de Akzo Nobel Science Award (zie ook: www.khmw.nl). -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Noot voor de redactie Voor meer informatie: Janny Terlouw van Terlouw & Schotman Communicatie, tel. 070-387 29 87 of 06-290 68 465, e-mail: [email protected]. U kunt ook rechtstreeks contact met de winnaar opnemen: Okke Schrijvers, tel. 001 650223 4189, [email protected] Prijsuitreiking: 30 november om 15.30 uur bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Na de prijsuitreiking zijn foto’s beschikbaar.

Persbericht, 26 november 2012 Eervolle vermelding M&I/Partners Informatie Scriptieprijs voor Tom van Dijk (Universiteit Twente) Op 30 november ontvangt Tom van Dijk (Universiteit Twente) een eervolle vermelding voor zijn afstudeerscriptie tijdens de prijsuitreiking van de M&I/Partners Informatie Scriptieprijs voor Informatica en Informatiekunde bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Zijn scriptie gaat over het parallel maken van Binary Decision Diagrams (BDD’s), een datastructuur waarmee gegevens in het geheugen van computers worden opgeslagen. Bij de eervolle vermelding hoort een prijs van 1000 euro. BBD’s worden onder meer toegepast in de industrie en in simulaties (nabootsingen) voor wetenschappelijk onderzoek. De uitdaging voor Van Dijk was om het rekenwerk voor deze datastructuur sterk te vereenvoudigen zodat een systeem een stuk sneller zou kunnen werken. Dit deed hij door ingewikkelde berekeningen op te delen in kleine stapjes (kleine berekeningen) die het systeem gelijktijdig kan uitvoeren (parallelliseren). Hij moest daarbij zorgen dat de verschillende berekeningen elkaar niet zouden verstoren. Het lukte hem uiteindelijk om een systeem met 48 procesoren (van de universiteit) dertig keer zo snel te laten rekenen. Vernieuwend aan zijn werkwijze is dat hij nieuwe technologieën ontwikkelde en deze slim wist te combineren met bestaande technologieën. Op dit moment doet Tom van Dijk promotieonderzoek aan de Universiteit Twente naar nieuwe toepassingen van de parallelle BDD’s en naar andere soorten parallelle BDD’s. ‘Het is puzzelen. Veel mensen vinden het leuk om sudoku’s op te lossen. Ik vind het leuk om een computerprogramma te maken dat sudoku’s kan oplossen’, zo verklaart hij zijn passie. De jury stelt dat dankzij het afstudeeronderzoek van Van Dijk grotere computersystemen sneller gecontroleerd kunnen worden op fouten en noemt zijn scriptie ‘een mooie publicatie’. De winnaar van de M&I/Partners Informatie Scriptieprijs voor Informatica en Informatiekunde 2012 (€5000,-) is Okke Schrijvers (Technische Universiteit Eindhoven). Zijn scriptie gaat over Delaunaytriangulatie. Een tweede eervolle vermelding ging naar Bart Postma (Rijksuniversiteit Groningen) voor zijn scriptie over de nabootsing van de bewegingen van vloeistoffen. De M&I/Partners Informatie Scriptieprijs wordt op 30 november uitgereikt door Ies van Rij, senior adviseur M&I/Partners. De jurering was in handen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Deze maatschappij jureert nog tal van andere belangrijke wetenschappelijke prijzen, waaronder de Akzo Nobel Science Award (zie ook: www.khmw.nl). -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Noot voor de redactie Voor meer informatie: Janny Terlouw van Terlouw & Schotman Communicatie, tel. 070-387 29 87 of 06-290 68 465, e-mail: [email protected]. U kunt ook rechtstreeks contact met de winnaar opnemen: Tom van Dijk, tel.06-453 22 453. Prijsuitreiking 30 november om 15.30 uur bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Na de prijsuitreiking zijn foto’s beschikbaar.

Persbericht, 27 november 2012 Eervolle vermelding M&I/Partners Informatie Scriptieprijs voor Bart Postma (RUG) Op 30 november ontvangt Bart Postma (Rijksuniversiteit Groningen) een eervolle vermelding voor zijn afstudeerscriptie tijdens de prijsuitreiking van de M&I/partners Informatie Scriptieprijs voor Informatica en Informatiekunde bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Zijn scriptie ‘A Fast and Stable Free-Surface Fluid simulation Based on the Lattice Boltzmann Method ’ gaat over de nabootsing (simulatie) van de beweging van vloeistof. Bij deze eervolle vermelding hoort een prijs van 1000 euro. Simulatie van vloeistofbeweging is een actief onderzoeksgebied. Vloeistoffen vormen een wezenlijk onderdeel van ons alledaags bestaan en komen voor in veel technische toepassingen. Daarnaast is het simuleren van vloeistofbeweging erg complex en rekenintensief. Het wordt nog ingewikkelder als ook obstakels en de omringende lucht een rol spelen. Juist daarop heeft Postma zich in zijn afstudeerstudie gericht. Hij gebruikte hiervoor de LatticeBoltzmann methode (LBM), een relatief nieuwe aanpak om vloeistofbeweging na te bootsen. Voor situaties met obstakels en omringende lucht is het huidige LBM-model echter niet erg snel en accuraat. Het onderzoek van Postma heeft dit model vele malen sneller en ook accurater gemaakt. Het resultaat is dat nu bewegingen in grote hoeveelheden vloeistof snel berekend kunnen worden. Technici kunnen hierdoor zonder te wachten computertests met vloeistof uitvoeren. Ook voor computergames is dit een uitkomst, omdat daarbij de interactie met vloeistof direct zichtbaar moet zijn. De winnaar van de M&I/Partners Informatie Scriptieprijs voor Informatica en Informatiekunde 2012 (€5000,-) is Okke Schrijvers (Technische Universiteit Eindhoven) voor zijn scriptie ‘Insertions and Deletions in Delaunay Triangulations Using Guided Point Location’. Schrijvers ontwikkelde algoritmen (een reeks rekeninstructies) voor een Delaunay-triangulatie datastructuur (een netwerk met driehoeken). Deze methode kan leiden tot efficiëntere hoogtemetingen. Een tweede eervolle vermelding ging naar Tom van Dijk (Universiteit Twente) voor zijn scriptie over het parallel maken van Binary Decision Diagrams (BDD’s), een datastructuur waarmee gegevens in het geheugen van computers worden opgeslagen. De M&I/Partners Informatie Scriptieprijs wordt op 30 november uitgereikt door Ies van Rij, senior adviseur M&I/Partners. De jurering was in handen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Deze maatschappij jureert nog tal van andere belangrijke wetenschappelijke prijzen, waaronder de Akzo Nobel Science Award (zie ook: www.khmw.nl). -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Noot voor de redactie Voor meer informatie: Janny Terlouw van Terlouw & Schotman Communicatie, tel. 070-387 29 87 of 06-290 68 465, e-mail: [email protected]. U kunt ook rechtstreeks contact met de winnaar opnemen: Bart Postma,tel. 06-20484843 of [email protected] Prijsuitreiking 30 november om 15.30 uur bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Na de prijsuitreiking zijn foto’s beschikbaar.

Persbericht, 27 november 2012 Janneke Veerbeek (Universiteit Twente) wint Pfizer Afstudeerprijs voor sturen van cellen Op 30 november ontvangt Janneke Veerbeek (Scheikundige Technologie aan Universiteit Twente) de Pfizer Afstudeerprijs voor Life Sciences 2012 van 5000 euro voor haar onderzoek naar gestuurde beweging van cellen. Dit onderzoek kan in de toekomst bijdragen aan de ontwikkeling van lichaamsvriendelijk kunstweefsel. Deze Jong Talent Afstudeerprijs wordt uitgereikt in Haarlem bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Pfizer stelt deze prijs beschikbaar om haar betrokkenheid bij de wetenschap te tonen. Janneke Veerbeek ontwierp een nieuw systeem dat gebruikt kan worden om de beweging van lichaamscellen te controleren en te sturen. Ze bracht hiervoor een geleidelijk verloop (gradiënt) aan op een kunstmatig oppervlak. Veerbeek is de eerste die een gradiënt heeft gemaakt met omkeerbare interacties tussen moleculen. Bijzonder aan haar systeem is dat het geschikt is om de beweging van zeer kleine deeltjes (moleculen en cellen) gericht te sturen en dat er tal van variaties mogelijk zijn. Zo’n flexibel systeem kan veel informatie opleveren over het gedrag van cellen. Haar onderzoek draagt eraan bij om in de toekomst te achterhalen hoe cellen zich laten sturen. Dit is bijvoorbeeld van groot belang voor het ontwikkelen van lichaamsvriendelijk kunstweefsel voor een nieuwe knie of heup. ‘Ik vind het leuk om praktisch bezig te zijn en zo meer grip te krijgen op ingewikkelde processen zoals de beweging van cellen en moleculen. Zeker als dit ook van belang is voor ons leven’, zo verklaart Veerbeek haar passie voor dit soort onderzoek. De jury koos de scriptie van Janneke Veerbeek uit 26 nominaties en beschouwt haar onderzoek als een zeer ambitieuze opdracht waarin zij goed is geslaagd. Inmiddels richt Janneke Veerbeek zich in haar promotieonderzoek aan de Universiteit Twente op een nieuwe uitdaging: het gebruik van nanodraadjes om water te splitsen met behulp van zonlicht. De Jong Talent Pfizer Prijs voor Life Sciences wordt op 30 november uitgereikt door Maarten Kraaijenhagen, medisch directeur Pfizer bv. De jurering was in handen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Deze maatschappij jureert nog tal van andere belangrijke wetenschappelijke prijzen, waaronder de Akzo Nobel Science Award (zie ook: www.khmw.nl). ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Noot voor de redactie Voor meer informatie: Janny Terlouw van Terlouw & Schotman Communicatie, tel. 070-387 29 87 of 06-290 68 465, e-mail: [email protected]. U kunt ook contact opnemen met de winnaar: Janneke Veerbeek, tel. 053-489 2980 of [email protected] Prijsuitreiking 30 november om 15.30 uur bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Na de prijsuitreiking zijn op verzoek foto’s beschikbaar.

Persbericht, 27 november 2012 Kevin Voss (Universiteit Twente) wint Tata Steel Prijs van 5000 euro voor ‘lenige’ robot Kevin Voss (Werktuigbouwkunde, Automatisering en Mechatronica Universiteit Twente) ontvangt op 30 november in Haarlem bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen de Tata Steel Afstudeerprijs voor Werktuigbouwkunde en Materiaalkunde van 5000 euro. Hij krijgt deze Jong Talent Afstudeerprijs voor zijn ontwerp van een kabelaangedreven ‘lenige’ robot die onder meer het gevaarlijke werk van glazenwassers bij hoge en bijzonder gevormde gebouwen kan overnemen. Met de architectonische hoogstandjes van moderne glazen kantoor- en winkelcomplexen worden schoonmaak en onderhoud daarvan steeds ingewikkelder, gevaarlijker en duurder. Soms zijn zelfs bergbeklimmers nodig om deze klus te klaren. Dit wereldwijde probleem was de inspiratiebron voor het afstudeeronderzoek van Kevin Voss. Hij onderzocht hoe hij dit gevaarlijke werk kon automatiseren en ontwierp een kabel-aangedreven robot voor het schoonmaken en onderhouden van de gevels van grote gebouwen. Zijn robot bestaat uit een platform dat wordt bewogen door het vieren en innemen van acht kabels. Een ingewikkelde opgave, omdat de kabels steeds op de juiste lengte en spanning moeten worden gehouden. Voss ontwikkelde een methode om met dit verschijnsel rekening te houden, in combinatie met het gewicht van de kabels en het optreden van mogelijke kruisingen. Uiteindelijk heeft hij een schaalmodel van deze robot gebouwd en getest. Daarnaast heeft hij nog een robot ontworpen die koepels kan schoonmaken en onderhouden. Voor dit vernieuwende concept is inmiddels octrooi aangevraagd. Het ontwerp van Kevin Voss is ook bruikbaar voor het schoonhouden van zonnepanelen of de onderzijde van grote schepen tijdens de vaart, of voor het verven van koeltorens. Bij al deze toepassingen kunnen veel kosten worden bespaard. De jury is vooral onder de indruk van het innovatieve karakter van het afstudeeronderzoek van Kevin Voss, dat ook al tot publicatie van twee wetenschappelijke artikelen heeft geleid. Voss werkt inmiddels als systeemontwerper bij Demcon Advanced Mechatronics in Oldenzaal. Robots ontwikkelen is helemaal zijn vakgebied. ‘Ik vind het mooi om iets te laten bewegen en zelfstandig een taak te laten uitvoeren. Daarin komen verschillende vakgebieden als elektronica, werktuigbouwkunde en software bij elkaar’, aldus Voss. De Tata Steel Afstudeerprijs wordt op 30 november uitgereikt door Arjan van den Hoogen, Director Business Excellence Tata Steel R&D en wordt jaarlijks ter beschikking gesteld door Tata Steel Research, Development & Technology. De jurering is in handen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Deze maatschappij jureert nog tal van andere belangrijke wetenschappelijke prijzen, waaronder de Akzo Nobel Science Award (zie ook: www.khmw.nl). -------------------------------------------------------------------------------------------------------------Noot voor de redactie Voor meer informatie: Janny Terlouw van Terlouw & Schotman Communicatie, telefoon 070-387 29 87 of 06- 290 68 465, e-mail: [email protected]. U kunt Kevin Voss ook direct benaderen via 06- 55 902 100 of [email protected] Prijsuitreiking: 30 november om 15.30 uur bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Na de prijsuitreiking zijn foto’s beschikbaar. Persbericht, 27 november 2012

Jong Talent Shell Afstudeerprijs (5000 euro) voor natuurkundige Bas Hensen (TU Delft) Op vrijdag 30 november ontvangt Bas Hensen (TU Delft) een Jong Talent Shell Afstudeerprijs voor Natuurkunde van 5000 euro voor zijn bijzondere afstudeeronderzoek en scriptie naar quantum bits in diamant. Deze zijn van belang voor de ontwikkeling van de quantumcomputer, de razendsnelle computer van de toekomst. De prijs wordt uitgereikt bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Voor het realiseren van de quantumcomputer moet nog veel onderzoek worden verricht. Bas Hensen deed onder begeleiding van Ronald Hanson onderzoek bij de Quantum Transportgroep van TU Delft naar de werking van quantum bits (Qubits) voor de quantumcomputer. Qubits kunnen tegelijk 0 en 1 zijn en bieden zo veel meer rekenkracht dan de huidige bits, maar dan moeten ze wel met elkaar kunnen ‘praten’. Het is binnenkort al mogelijk om twee Qubits in diamant, kleine oneffenheden in de kristalstructuur (‘NV-colorcenters’), met elkaar te laten communiceren door ze via lichtstralen met elkaar te verstrengelen. Bas onderzocht met behulp van welke protocollen hij het best twee ‘colorcentra’ zou kunnen verstrengelen. Op basis van theoretisch onderzoek en simulaties adviseert hij in zijn scriptie welke protocollen hiervoor kansrijk zijn. Op dit moment past Bas Hensen in zijn promotieonderzoek bij de Quantum Transportgroep samen met collega’s deze protocollen toe. De resultaten zijn veelbelovend. Fundamenteel onderzoek is Hensen op het lijf geschreven, ‘Verstrengeling van kleurencentra raakt aan fundamenteel natuurkundig onderzoek. Het ligt op de grens van onze kennis, dat intrigeert mij. Ik wil weten hoe de wereld in elkaar zit en wordt daarbij gestimuleerd door onze gedreven vakgroep.’ De jury noemt het werk van Hensen een ambitieus project waarbij hij op tal van aspecten vooruitgang heeft geboekt. ‘Hensen laat zien een rijkgeschakeerd en uitzonderlijk getalenteerd onderzoeker te zijn die zich vol overgave heeft verdiept in een veelbelovend vakgebied.’ In totaal worden op 30 november in Haarlem drie Shell Afstudeerprijzen voor Natuurkunde van 5000 euro uitgereikt door Dirk Smit, VP Exploration Technology Royal Dutch Shell Plc. De jurering was in handen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Deze maatschappij jureert nog tal van andere belangrijke wetenschappelijke prijzen, waaronder de Akzo Nobel Science Award (zie ook: www.khmw.nl). -------------------------------------------------------------------------------------------------------------Noot voor de redactie Voor meer informatie: Janny Terlouw van Terlouw & Schotman Communicatie, tel. 070-387 29 87 of 06-290 68 465, e-mail: [email protected]. U kunt Bas Hensen ook direct benaderen: tel. 06-15416764, of [email protected] Prijsuitreiking: 30 november om 15.30 uur bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Na de prijsuitreiking zijn op verzoek foto’s beschikbaar.

Persbericht, 26 november 2012 Hugo van den Brand (TU/e) wint Shell Afstudeerprijs (5000 euro) voor onderzoek naar kernfusie Op 30 november ontvangt Hugo van den Brand (Technische Universiteit Eindhoven) een Shell Jong Talent Afstudeerprijs van 5000 euro voor Natuurkunde bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Van den Brand deed onderzoek naar verstoringen in een testreactor voor kernfusie. Kernfusie is een duurzame methode om energie op te wekken die nog in de kinderschoenen staat. Bij kernfusie wordt energie opgewekt door het samenbrengen (fuseren) van kleine atoomkernen. Hiervoor wordt op dit moment in Zuid-Frankrijk een internationale testreactor gebouwd. In deze reactor wordt een plasma (een heet geïoniseerd gas) met magneetvelden in een soort donutvorm opgesloten. Dit donutvormige plasma heeft gunstige eigenschapen voor kernfusie, maar maakt ook verstoringen van het plasma mogelijk die in het ergste geval kunnen leiden tot een beschadiging van de testreactor. Van den Brand onderzocht in simulaties (computermodellen) bij FOM DIFFER hoe snel één van de verwachte verstoringen opgespoord moet worden en hoe snel dit mogelijk is. Zijn voorzichtige conclusie is dat het mogelijk is om een regelsysteem te ontwerpen, waarmee de verstoring tijdig kan worden opgespoord en beïnvloed. Bijzonder aan zijn onderzoek is zijn systematische aanpak, waarbij hij eigenschappen van alle componenten van het regelsysteem heeft mee genomen. De jury is onder de indruk van het onderzoek, de bereikte resultaten en de manier waarop Van den Brand hier verslag van doet in zijn scriptie. Op dit moment doet Hugo van den Brand als promovendus experimenteel onderzoek naar hetzelfde vraagstuk. ‘Het mooie is dat ik met mijn onderzoek kan bijdragen aan de ontwikkeling van duurzame energie. Kernfusie geeft geen radioactief afval en is veiliger dan de huidige kernenergie op basis van het splijten van atomen. Maar er is nog veel onderzoek nodig, omdat het fuseren van atomen tot nu toe meer energie kost dan het oplevert. De reactor die nu wordt gebouwd moet laten zien dat kernfusie energie oplevert.’ Van den Brand verwacht dat het zeker nog 20 jaar zal duren voordat we kernfusie efficiënt kunnen toepassen. In totaal worden op 30 november in Haarlem drie Shell Afstudeerprijzen voor Natuurkunde van 5000 euro uitgereikt door Dirk Smit, VP Exploration Technology Royal Dutch Shell Plc. De jurering was in handen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Deze maatschappij jureert nog tal van andere belangrijke wetenschappelijke prijzen, waaronder de Akzo Nobel Science Award (zie ook: www.khmw.nl). -------------------------------------------------------------------------------------------------------------Noot voor de redactie Voor meer informatie: Janny Terlouw van Terlouw & Schotman Communicatie, tel 070-387 29 87 of 06-290 68 465, e-mail: [email protected]. U kunt Hugo van den Brand ook direct benaderen: tel.06-10175311, [email protected] Prijsuitreiking: 30 november om 15.30 uur bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Na de prijsuitreiking zijn op verzoek foto’s beschikbaar.

Persbericht, 26 november 2012 Roeland van der Veen (UT) wint Shell Afstudeerprijs (5000 euro) voor Natuurkunde Op 30 november ontvangt Roeland van der Veen (Universiteit Twente) een Shell Jong Talent Afstudeerprijs (5000 euro) voor Natuurkunde bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Van der Veen ontwikkelde een methode om de vorm van druppels op nanoschaal (zeer gedetailleerd) te meten, terwijl deze zich zeer snel bewegen. In tal van processen kan snelheid de vorm van een druppel beïnvloeden, bijvoorbeeld tijdens het printproces van een inktjetprinter. Van der Veen kwam er tijdens zijn onderzoek achter dat in een druppel bij een bepaalde snelheid een kleine holte, een soort luchtbel, ontstaat. Bijzonder is vooral de meetmethode die Van der Veen in zijn afstudeeronderzoek ontwikkelde. Hij wist met hoge snelheidscamera’s bruikbare kleurenbeelden te maken van tussenliggende luchtlagen. Bij de analyse van zijn videobeelden ontdekte hij dat de kleurrijke patronen, de interferentiepatronen, waardevolle informatie gaven over de vorm van een druppel bij verschillende snelheden. Half november heeft hij zijn meetmethode gepresenteerd op een belangrijke internationale conferentie in San Diego van APS Physics Division of Fluid Dynamics. Al eerder werd over zijn onderzoek gepubliceerd in het gezaghebbende tijdschrift Physical Review E. Inmiddels doet Roeland van der Veen promotieonderzoek aan de Universiteit Twente naar bewegende vloeistoffen. Daaruit blijkt dat het mogelijk is om te vermijden dat in een vloeistofdruppel een luchtbel ontstaat door de snelheid te verhogen of te verlagen. Door vloeistoffen als inkt of verf met de juiste snelheid te verwerken ontstaat zo een beter resultaat. Dit heeft al geleid tot een nieuw onderzoeksinitiatief waarbij de firma’s Océ, ASML en LAM betrokken zijn. Dat is precies wat Van der Veen boeiend vindt aan zijn werk. ‘Ik vind het leuk om experimenteel onderzoek te doen en iets nieuws te ontdekken. Daarbij vind ik het ook belangrijk dat mijn onderzoek kan bijdragen aan de verbetering van industriële processen.’ Hij ervaart het winnen van de Shell Afstudeerprijs als een eer. In het totaal worden op 30 november in Haarlem drie Shell Afstudeerprijzen voor Natuurkunde van 5000 euro uitgereikt door Dirk Smit, VP Exploration Technology Royal Dutch Shell Plc. De jurering was in handen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Deze maatschappij jureert nog tal van andere belangrijke wetenschappelijke prijzen, waaronder de Akzo Nobel Science Award (zie ook: www.khmw.nl). -------------------------------------------------------------------------------------------------------------Noot voor de redactie Voor meer informatie: Janny Terlouw van Terlouw & Schotman Communicatie, tel. 070-387 29 87 of 06-290 68 465, e-mail: [email protected]. U kunt Roeland van der Veen ook direct benaderen: tel. 06-38 04 19 61, of [email protected] Prijsuitreiking: 30 november om 15.30 uur bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Na de prijsuitreiking zijn op verzoek foto’s beschikbaar.

Persbericht, 26 november 2012 Martí Perarnau Llobet (UvA) wint Lorentz Afstudeerprijs voor Theoretische Natuurkunde Martí Perarnau Llobet (Universiteit van Amsterdam) ontvangt op 30 november de Lorentz Afstudeerprijs van 2000 euro voor Theoretisch Natuurkunde bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Hij richtte zich in zijn afstudeeronderzoek op het gelijktijdig doen van quantummetingen van ‘incompatible observables’ (onverenigbare observabelen). De jury prijst zijn brede en goed onderbouwde analyse. Een van de meest fundamentele eigenschappen van de quantumtheorie (die de werking beschrijft van atomaire deeltjes) is dat het onmogelijk is om tegelijkertijd alle eigenschappen van een fysiek systeem te meten. Hoe preciezer de plaats van een deeltje bekend is, des te minder kunnen we de richting van de beweging meten, en omgekeerd. Perarnau gebruikte een realistisch model voor het meten van de beweging van een systeem. In dit model toonde hij aan dat het gelijktijdig meten van onverenigbare verschijnselen mogelijk is. Maar uit zijn onderzoek blijkt ook dat gelijktijdige metingen niet ideaal zijn. De instrumenten zullen slechts gedeeltelijke informatie geven over hun bewegingen. Zijn werk helpt om de fundamenten van de quantumtheorie beter te begrijpen. De jury noemt zijn scriptie over dit onderzoek een voortreffelijk en authentiek betoog over het meetproces in de quantummechanica, een fundamenteel probleem dat actueel blijft. Op dit moment doet Martí Perarnau promotieonderzoek in Barcelona (ICFO Institut de Ciències Fotòniques). De prijs die is genoemd naar de belangrijkste theoretische natuurkundige van ons land, ervaart hij als een stimulans voor zijn werk. De Lorentz Afstudeerprijs wordt uitgereikt door Carlo Beenakker, voorzitter Commissie voor de Bestedingen Lorentzfonds. De jurering was in handen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Deze maatschappij jureert nog tal van andere belangrijke wetenschappelijke prijzen, waaronder de Akzo Nobel Science Award (zie ook: www.khmw.nl). -------------------------------------------------------------------------------------------------------------Noot voor de redactie Voor meer informatie: Janny Terlouw van Terlouw & Schotman Communicatie, tel. 070-387 29 87 of 06-290 68 465, e-mail: [email protected]. Martí Perarnau Llobet is bereikbaar via [email protected] of 0034 6 47 64 28 99. Prijsuitreiking: 30 november om 15.30 uur bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Na de prijsuitreiking zijn foto’s beschikbaar.

Persbericht, 27 november 2012 Jaron Sanders wint ASML Afstudeerprijs voor Wiskunde voor verbetering draadloze netwerken Jaron Sanders (Technische Universiteit Eindhoven) ontvangt op 30 november de ASML Afstudeerprijs voor Wiskunde (2000 euro) bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Hij ontwierp vernieuwende algoritmen (rekenmodellen) voor een optimaal gebruik van draadloze communicatienetwerken. Jaron Sanders studeerde cum laude af aan de TU/e in zowel wiskunde als natuurkunde. In zijn scriptie wist hij theorieën uit beide vakgebieden met succes met elkaar te verbinden. Op basis hiervan ontwierp Sanders algoritmen (rekenmodellen) om de capaciteit in de netwerken te verdelen onder gebruikers en om het gedrag van netwerken op een efficiënte manier te reguleren. Zijn algoritmen zijn ook inzetbaar om andere systemen met onzekerheden beter te sturen, zoals systemen om wachtrijen te beheersen. Volgens de jury is Sanders er zeer goed in geslaagd om geavanceerde methoden uit verschillende vakgebieden (zoals kansberekening en deeltjesfysica) op een creatieve manier met elkaar te verbinden. Het project van Sanders is bovendien een voorbeeld van een succesvolle samenwerking tussen wiskundigen en natuurkundigen. Op dit moment doet Sanders promotieonderzoek aan de TU/e in de sectie Stochastiek, waar hij bestudeert hoe grootschalige netwerken gewenst globaal gedrag kunnen bereiken via lokale regels. Het modelleren, begrijpen, en waar mogelijk optimaliseren van grootschalige complexe netwerken behoort tot de speerpunten van de sectie Stochastiek. Het werk van Sanders heeft inmiddels geleid tot twee publicaties. De ASML Afstudeerprijs wordt uitgereikt door John Koster, Sr. Director ASML SW Development. De jurering was in handen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Deze maatschappij jureert nog tal van andere belangrijke wetenschappelijke prijzen, waaronder de Akzo Nobel Science Award (zie ook: www.khmw.nl). -------------------------------------------------------------------------------------------------------------Noot voor de redactie Voor meer informatie: Janny Terlouw van Terlouw & Schotman Communicatie, tel. 070-387 29 87 of 06-290 68 465, e-mail: [email protected]. Jaron Sanders is bereikbaar via 06 48 21 15 52 of [email protected] Prijsuitreiking: 30 november om 15.30 uur bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Tijdens de prijsuitreiking geeft Jaron Sanders een korte presentatie over zijn onderzoek. Na de prijsuitreiking zijn foto’s beschikbaar.

Persbericht, 26 november 2012 (voor vakpers) Jaron Sanders wint ASML Afstudeerprijs voor Wiskunde voor verbetering draadloze netwerken Jaron Sanders (Technische Universiteit Eindhoven) ontvangt op 30 november de ASML Afstudeerprijs voor Wiskunde (2000 euro) bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Hij ontwierp vernieuwende algoritmen (rekenmodellen) voor een optimaal gebruik van draadloze communicatienetwerken. Jaron Sanders studeerde cum laude af aan de TU/e zowel in de wiskunde als in de natuurkunde. In zijn scriptie over complexe netwerken wist hij connecties te leggen tussen draadloze communicatienetwerken en zogeheten ultra-koude Rydberg gassen. In de netwerken zijn het de gebruikers die elkaar door interferentie in de weg zitten, en in het gas zijn het de atomen die niet in elkaars omgeving willen zitten. Sanders ontwierp algoritmen om capaciteit in netwerken te verdelen onder gebruikers, maar meer in het algemeen, om het gedrag van netwerken op efficiënte gedistribueerde manier te reguleren. Hierbij liet hij zich inspireren door de kwantummechanische beschrijving van Rydberg gassen, waarbij de lokale, sterke interatomaire afstoting leidt tot de formatie van kristallen. Ook draadloze netwerken kunnen dergelijke kristalstructuren vertonen, die een belangrijke rol spelen in de algoritmen van Sanders. Zijn algoritmen zijn ook inzetbaar om andere probabilistische systemen (met onzekerheden) te sturen. Volgens de jury is Sanders er in geslaagd om geavanceerde methoden uit de kansberekening, de convexe optimalisatie en de deeltjesfysica op een creatieve manier met elkaar te verbinden. Het project van Sanders is een voorbeeld van een succesvolle samenwerking tussen wiskundigen en natuurkundigen. Op dit moment doet Sanders promotieonderzoek aan de TU/e in de sectie Stochastiek, waar hij bestudeert hoe grootschalige netwerken een gewenst globaal gedrag kunnen bereiken via lokale regels. Het modelleren, begrijpen, en waar mogelijk optimaliseren van grootschalige complexe netwerken behoort tot de speerpunten van de sectie Stochastiek. Het werk van Sanders heeft inmiddels geleid tot twee publicaties. De ASML Afstudeerprijs wordt uitgereikt door John Koster, Sr. Director ASML SW Development. De jurering was in handen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Deze maatschappij jureert nog tal van andere belangrijke wetenschappelijke prijzen, waaronder de Akzo Nobel Science Award (zie ook: www.khmw.nl). -------------------------------------------------------------------------------------------------------------Noot voor de redactie Voor meer informatie: Janny Terlouw van Terlouw & Schotman Communicatie, tel 070-387 29 87 of 06-290 68 465, e-mail: [email protected]. Jaron Sanders is bereikbaar via 06 48 21 15 52 of [email protected] Prijsuitreiking: 30 november om 15.30 uur bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Tijdens de prijsuitreiking geeft Sanders een korte presentatie over zijn onderzoek. Na de prijsuitreiking zijn foto’s beschikbaar.