Partner in wonen 2003
INHOUD Voorwoord
3
Interne organisatie
4
Lokale en regionale ontwikkelingen
8
Samen aan het werk
12
Het woningbezit
17
De klant centraal
22
Financieel beleid
24
Winst- en verliesrekening
25
Balans
26
Kengetallen
28
Accountantsverklaring
32
1
Colofon Tekst Stichting Clavis, Terneuzen Interviews met foto’s Muurlink bv, Vlaardingen Overige fotografie Input Output, Hoek Druk Grafisch Bedrijf Pitman, Goes
2
VOORWOORD Voor u ligt onze publicatie “Partner in wonen 2003”. Het is al weer onze 3e publicatie, waarin wij o.a. ons jaarverslag en jaarrekening aan u presenteren. Het thema van deze publicatie is “bijzondere huisvesting”. Woningcorporaties in Nederland ondergaan een flinke metamorfose. Vroeger lag het accent grotendeels op de verhuur van woningen, tegenwoordig vervullen corporaties een bredere en actievere maatschappelijke rol. Zij voelen zich o.a. verantwoordelijk voor de combinatie van wonen en zorg. Ook Clavis speelt hierop in door het opzetten van een woonzorgcirkel, waarbij zorg op maat ingekocht kan worden worden bij voor ouderen bestemde huisvesting. Momenteel worden in toenemende mate woonzorgcomplexen voor senioren gebouwd. Clavis is betrokken bij diverse initiatieven in dat kader. Ook spant Clavis zich in om passende huisvesting voor dak- en thuislozen te regelen. Daarnaast kan gedacht worden aan het leveren van huisvesting voor kinderopvang of het mede ontwikkelen van zgn. Brede Scholen. In al deze situaties is sprake van combinatieprojecten, projecten dus waarin genoemde functies op enigerlei wijze op een inhoudelijk verantwoorde wijze worden gecombineerd. Kortom: de maatschappelijke rol van Clavis komt hier tot uitdrukking in een verbreding van de doelgroepen. In deze publicatie kunt u hier meer over lezen. Juist door deze maatschappelijke betrokkenheid staat Clavis midden in de samenleving: als een knooppunt tussen wonen en (maatschappelijke) organisaties. Deze organisaties zijn voor Clavis “Partners in wonen”. Wij willen als Clavis ook “Partner in Wonen” zijn voor al deze organisaties in de lokale markt. E.J. van Exter, Directeur/bestuurder Juni 2004
3
INTERNE ORGANISATIE Clavis heeft een 2-lagenstructuur, waarbij de directie tevens het bestuur in de zin der wet vormt. Als toezichthoudend orgaan functioneert de Raad van Commissarissen. Deze structuur functioneert in de lijn van de aanbevelingen van commissie Glasz.
Raad van Commissarissen
Bestuur [=directie]
Algemene zaken
Woondiensten
Techniek
Financiën
De leiding van de werkorganisatie ligt in handen van de directeur/bestuurder die wordt ondersteund door managers van de afdelingen Woondiensten, Techniek en Financiën. De directeur/bestuurder en de diensthoofden vormen het managementteam. Het front-office-gedeelte (klantencontacten) van de afdeling Woondiensten is sinds 1 april 2001 gevestigd op een aparte locatie: de Woonshop, Noordstraat 10 te Terneuzen. De Woonshop werkt volgens het principe van ‘twee bedrijven onder 1 dak’, waartoe afspraken met Smolders & de Kind Vastgoed b.v. zijn gemaakt. Voor alles wat met huren te maken heeft, kunnen klanten terecht bij Clavis in de Woonshop. Voor alles wat met makelaardij te maken heeft, kunnen klanten terecht bij Smolders & de Kind Vastgoed B.V. in de Woonshop. Het dienstencentrum aan de Industrieweg, waar o.a. de afdelingen Techniek en Financiën zijn gevestigd, fungeert als back-office. Het aantal medewerkers per 31 december 2003 bedraagt 43.
4
Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen bestond op 31 december 2003 uit de volgende personen: Naam W.B. de Clercq G.P. Ververs D.J.M. Boonman Th.J.M. den Haan T.C. Tamis E.P.H. Kerckhaert
Functie voorzitter vice-voorzitter lid lid lid lid
Aftredend in 2004 2005 2005 2007 2007 2004
De heer Kerckhaert is per 18 februari 2003 benoemd en neemt in het rooster van aftreden de plaats in van de heer H. Hoogstrate. De heer Kerckhaert is voorgedragen door de Bewonersraad, aangezien het gaat om een huurderszetel. De heer Stoffels heeft zijn commissariaat beëindigd per 31 december 2003, waarmee de Raad van Commissarissen uit 6 leden bestaat. De wenselijke omvang is bepaald op 5 leden; dit aantal zal in 2005 worden bereikt. De heren Den Haan en Tamis waren in 2003 herkiesbaar en zijn op 18 november 2003 herbenoemd. De Raad van Commissarissen is in 2003 7 maal bijeen geweest, waarbij onder andere de volgende onderwerpen aan de orde kwamen: jaarrekening/jaarverslag 2002, meerjarenbegroting 20032007, rapportering projectontwikkeling, project Kop van de Noordstraat, begroting 2004, de kwartaalrapportages en evaluatie van bestuur en RvC. Ondernemingsraad De ondernemingsraad bestond op 31 december 2003 uit 3 personen: J. van Dixhoorn, voorzitter Mw. G. Duchain, secretaris J. de Waal, lid. In 2003 zijn 5 overlegvergaderingen met de bestuurder gehouden, waarbij op 1 vergadering een delegatie van de Raad van Commissarissen aanwezig was als toehoorder. Vaste agendapunten waren: arbozaken, Woonshop, CAO Woondiensten, projecten. Bij de verkiezingen in december 2003 hebben allen zich herkiesbaar gesteld en zijn opnieuw benoemd.
5
Directeur-bestuurder Saman van Stichting Kasoka: Wonen, zorg en welzijn worden meer en meer als één geheel gezien. Immers: in een aangepaste woning met aanvullende zorg- en welzijnsdiensten in de directe omgeving kan iemand goed oud worden. Het uitgangspunt daarbij is: zo lang mogelijk zelfstandig. Dat kan echter alleen als zorginstellingen, woningcorporaties en welzijnsorganisaties de handen ineen slaan.
In Terneuzen werkt Clavis samen met onder wonen en welzijn. Om die sprong te kunnen meer Stichting Kasoka (Katholieke Stichting maken werken we samen met andere organisavoor Ouderenzorg in de Kanaalzone), locatie ties. In samenwerking met onder meer Clavis De Blide, aan de ontwikkeling van een woonwillen we de buurt een extra impuls geven zorgcentrum in de wijk Triniteit. “Er verandert door het wonen te verbeteren en een integraal momenteel ontzettend veel in de gezondheids- woon-, zorg- en welzijnsaanbod te creëren rond De Blide en de 88 woningen zorg”, zegt directeur-bestuurder B. ‘Je kunt wonen van Zoutvliet. Een gedifferentiSaman van Kasoka. “Het AWBZniet los zien eerd aanbod, zodat er voor elk pakket wordt uitgekleed en het wat wils is. Met voorzieningen Rijk schuift z’n verantwoordelijkvan welzijn heid naar de lokale zorgaanbiewaarvan ook bewoners van de en zorg’ ders. De grote uitdaging voor wijk gebruik kunnen maken.” zorgaanbieders als wij is hoe je Saman vertelt dat de gesprekken zo goed mogelijk kan functioneren in de zorgmet Clavis prettig en opbouwend verlopen. keten, die het hele aanbod omvat: van weinig “We spreken tegenwoordig dezelfde taal en zorg, zoals huishoudelijke verzorging, tot veel zoeken elkaar bewust op. Vroeger richtten corzorg, zoals verpleeghuiszorg.” poraties zich puur op het wonen, maar nu ook op welzijn en zorg, net als wij. Dat is goed, je Sluitende keten kunt het één niet los zien van het ander. En het “Nu al biedt Kasoka een totaalpakket aan zorg, is ook nog eens doelmatiger. Ik denk dat we in maar we moeten een sprong voorwaarts maken de toekomst nog wel meer voor elkaar kunnen om de keten sluitend te maken, inclusief betekenen.”
6
Toegankelijk In eerste instantie worden zestig appartementen gebouwd, die nodig zijn om de bewoners van de huidige Blide te kunnen huisvesten. Daarna zal het verouderde verzorgingshuis worden gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Saman pakt er een schema bij en zegt: “In 2009 moet het totale project klaar zijn.” De zestig levensloopbestendige appartementen zullen gedifferentieerd zijn. Maar, zegt de directeur van Kasoka, “Clavis zorgt ervoor dat een deel financieel toegankelijk blijft voor de
lagere inkomens. Zo wordt een tweedeling in de maatschappij voorkomen.” Saman schetst een mooi toekomstbeeld: “Bewoners kunnen hier straks alle zorg afnemen vanuit de keten. Ze worden niet langer van het kastje naar de muur gestuurd. Hier, rond de kerk aan de Anna Bijnsstraat, kan iedereen aankloppen en dan wordt het via één loket geregeld. De cliënt staat centraal, al zullen we door de externe druk wel wat zakelijker naar de benodigde zorg moeten kijken.”
B. Saman
7
LOKALE EN REGIONALE ONTWIKKELINGEN Volkshuisvestingsbeleid Gemeente Terneuzen Het jaar 2003 stond bij de gemeente Terneuzen -ook op het terrein van volkshuisvesting- vooral in het teken van de gemeentelijke herindeling en van het krijgen van inzicht in de diverse volkshuisvestingsprogramma's. De “Regionale Marktvisie Wonen” is achtergrond geweest bij het (mee-)initiëren van bouwplannen. Er heeft nog geen specifieke besluitvorming plaats gevonden omtrent een lokaal volkshuisvestingsplan, mede omdat de uitkomsten van het Woning Behoefte Onderzoek-2002 (WBO2002) en de regionale oversampling eerst in het najaar ter beschikking zijn gekomen. Plannen en mogelijkheden op het terrein van ouderenhuisvesting, aangekaart door de Provincie Zeeland, zullen in 2004 nader worden bezien. In de gemeente Terneuzen zijn er 323 nieuwe woningen gerealiseerd of in aanbouw genomen, waarvan onder andere 264 in de kern Terneuzen en 45 in de kern Sas van Gent. Er zijn in totaal 58 woningen gesloopt, waarvan 39 door Clavis. De thans door diverse marktpartijen in voorbereiding genomen plannen zijn voor het overgrote deel bestemd voor de koopsector, gespreid over appartementenbouw en laagbouw.
8
De woningmarkt Evenals in 2002 zijn lokaal en regionaal de prijzen in de bestaande woningvoorraad flink gestegen en zet de inhaalslag met het landelijk prijsniveau door. Deze situatie heeft veel koopgeneigden wat kopschuw gemaakt, waardoor, in samenhang met een minder positieve beoordeling van de economische situatie, de doorstroming naar de koopsector stagneert. Dit leidt tot oplopende wachttijden in de huursector, bij Clavis thans gemiddeld bijna 8 maanden. Een in opdracht van Clavis verricht onderzoek schetst een ontwikkeling tot 2015 waaruit blijkt dat in de huursector in kwantitatieve zin overschotten zullen ontstaan, terwijl in kwalitatieve zin aanpassingen van de voorraad nodig zijn om aan de wensen van 2015 te kunnen voldoen. Strategisch voorraadbeheer-/beleid In het verslagjaar presenteerde het bureau Companen de uitkomsten van onderzoek, analyses en discussies over het toekomstperspectief voor de positie van Stichting Clavis op de (huur)woningmarkt in Terneuzen. Het rapport vormt de basis voor het strategisch voorraadbeleid, dat aansluiting moet geven tussen vraag en aanbod op de woningmarkt voor de komende 5 jaar. In 2004 zal hierover besluitvorming plaatsvinden.
9
Adjunct-directeur Pons van de Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg: Dak- en thuislozen verwacht je in grote steden als Rotterdam, Amsterdam en Utrecht. Maar ook in Zeeuws-Vlaanderen zijn ze. “Ook hier is de landelijke trend zichtbaar dat steeds meer mensen moeite hebben om zich te handhaven in de samenleving en de kans lopen maatschappelijk uitgesloten te worden”, zegt R.P. Pons van de Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg. “Het beeld van deze groep bij het publiek is er bovendien niet beter op geworden. Ten onrechte!”
en warmte zoeken. Ze kunnen de was doen, De werkeenheid van het Leger des Heils, waar eten en drinken, in contact komen met allerlei Pons adjunct-directeur van is, heeft in Zeeuwshulpverleners en vinden er gezelligheid. Er Vlaanderen verschillende voorzieningen voor wordt druk gebruik van gemaakt, bij tijd en ouderen en dak- en thuislozen. In Terneuzen wijle zit het vol.” bestaat het project Grijs Genoeg(en), dat is gericht op geï‘Clavis steekt soleerde ouderen, en staat een Portocabins zijn nek uit aantal woningen in het kader van De voorziening op zich is goed. voor dak- en Begeleid Wonen. In Vogelwaarde Maar, geeft Pons aan, de huidige staat Hoeve La Salette, waar veerlocatie en het gebouw voldoen thuislozen’ tig mannen en vrouwen zonder niet. “Het zijn portocabins, die dak worden opgevangen. In een jaar of drie geleden zijn neerTerneuzen biedt het Leger des Heils de doelgezet met de bedoeling om ze een jaar te groep – hier merendeels zwervenden – nachtgebruiken. Het gebouw is verouderd en staat opvang voor tien mensen en dagopvang voor op de verkeerde plek. Daarom zijn we met de maximaal dertig mensen. Pons: “Nachtopvang gemeente en Clavis bezig om een nieuw dagbetekent: slapen, eten en douchen. Het afgeen nachtopvang te realiseren. Wanneer is nog lopen halfjaar zaten we constant vol, er is zelfs niet precies bekend, maar het is wel duidelijk een soort wachtlijst. In de dagopvang ontvandat Clavis gaat bouwen. Ons contact met de gen we mensen die een dak boven hun hoofd corporatie is zeer constructief. Ik bespeur veel
10
begrip en positiviteit. Als een corporatie zijn nek uitsteekt voor dak- en thuislozen, geeft dat een goed gevoel.”
Hostel Temeer omdat er in de nieuwbouw een stap verder kan worden gezet. De nieuwe dag- en nachtopvang zal namelijk gecombineerd worden met een hostel. “Een woonvoorziening, waar mensen uit de doelgroep een eigen plekje hebben. Territorium, dat vind ik in dit verband een belangrijk woord. Ieder mens heeft een eigen territorium nodig. Daarom is zo’n hostel een goede voorziening. Het is laagdrempelig, zonder allerlei therapieën. De mensen mogen zijn wie ze zijn. Voor de een zal deze woon-
voorziening een eindstation zijn, voor de ander een opstap”, aldus Pons, die eraan toevoegt dat er in de stad Utrecht al goede ervaringen zijn opgedaan met deze woonvorm. In Terneuzen zal het hostel ruimte bieden aan tien dak- en thuislozen. “Met behulp van Clavis kunnen we dit project realiseren. Zonder samenwerking – ook met de gemeente Terneuzen en andere organisaties, die hun verantwoordelijkheid nemen – zouden we het niet voor elkaar kunnen krijgen. En zouden we dus grote moeite hebben om zoveel mogelijk dak- en thuislozen te laten participeren in de samenleving. Aansluiten in plaats van uitsluiten, daar gaat het om.”
R.P. Pons
11
SAMEN AAN HET WERK Plaatselijk Stichting Clavis hecht grote waarde aan een goede relatie met de Gemeente Terneuzen. Overleg en informatie-overdracht vindt o.a. plaats in het bestuurlijk Kwartaaloverleg. Alle betrokkenen onderkennen het belang van en de noodzaak tot het voeren van een daadkrachtig volkshuisvestings- en stadsvernieuwingsbeleid, waardoor een hoge kwaliteit van het overleg is gewaarborgd. Regelmatig vindt contact en overleg plaats met instellingen die direct of indirect betrokken zijn bij het huisvesten van specifieke doelgroepen, alsmede met organisaties en personen op het terrein van de (geestelijke) gezondheidszorg en het maatschappelijk werk. Clavis geeft daarmee inhoud aan de rol die zij wenst te spelen als onderdeel van een lokaal (maatschappelijk) netwerk. Wonen en zorg Wonen voor ouderen heeft onze bijzondere aandacht, al dan niet in relatie met zorgcomponenten. De levering van zorg (niet alleen voor ouderen, maar ook in andere situaties) is niet het domein van corporaties, maar Clavis wil hierin faciliterend werken. Naast woningaanpassingen betekent dit ruim aandacht voor toegankelijkheid in de woonomgeving, het weren van ongewenst bezoek, veiligheid, etc. In het verslagjaar werd voortgegaan op het traject om te komen tot een woonzorgzone/woonzorg-cirkel in de wijk Oudelandse Hoeve, zoals aangegeven in het verslag over 2002. Het project “woonzorgcirkel De Veste” werkt inmiddels, er zijn voor wat betreft de woningtoewijzing met samenwerkende partijen afspraken gemaakt, evenals waar het gaat om de levering van zorg. Soortgelijke afspraken zijn er ook voor wat betreft het Elisabethhof in Sluiskil. Met o.a. de gemeente Terneuzen vindt overleg plaats over verdere mogelijkheden voor wonen met zorg in Sluiskil.
Elisabethhof, Sluiskil
12
Projectontwikkeling Clavis ontwikkelt en bouwt, samen met marktpartijen, een aantal projecten. Uit de hierna volgende opsomming van in ontwikkeling zijnde projecten blijkt, dat de partijen waarmee Clavis samenwerkt uit de verschillende invalshoeken van de maatschappij komen. Hieruit blijkt, dat Clavis met veel “Partners in wonen” samenwerkt. De gezamenlijke doelstelling is: huisvesting voor specifieke doelgroepen. De projectontwikkelingsaktiviteiten worden uitgevoerd enerzijds als Stichting Clavis en anderzijds onder de juridische structuur van een Besloten Vennootschap. Met Stichting Clavis als moedermaatschappij is een BV opgericht genaamd: “Clavis Ontwikkeling & Beheer”. Binnen dit bedrijf worden haalbaarheids-onderzoeken t.b.v. potentiële projecten uitgevoerd. Afhankelijk van de uitkomsten van haalbaarheidsonderzoeken wordt per te realiseren project een projectspecifieke BV opgericht. De Holding “Clavis Ontwikkeling en Beheer” is de houdstermaatschappij van de project BV’s. Deze project-BV’s kunnen op hun beurt weer als aparte rechtspersoon participeren binnen allerlei samenwerkingsverbanden bedoeld voor het realiseren van een project met andere marktpartijen zoals: beleggers, collega ontwikkelaars, bouwbedrijven etc. Clavis Ontwikkeling en Beheer b.v. heeft inmiddels “Kop van de Noordstraat” b.v. opgericht. De holding-structuur is ingericht om te kunnen voldoen aan onze wens om activiteiten met een scherper risicoprofiel dan voor de kernactiviteiten gebruikelijk, onder te brengen in een andere rechtsperso(o)n(en). Teneinde zoveel mogelijk risico’s af te grendelen is gekozen voor een besloten vennootschapsvorm. De feitelijke activiteiten zullen in een dochteronderneming van de holding plaatsvinden, waarvan de financiering zo veel mogelijk met vreemd vermogen zal plaatsvinden. De holding zal een fiscale eenheid vormen met de 100% dochters zodat fiscale winsten en mogelijke verliezen met elkaar verrekend kunnen worden. Schematisch ziet dit er als volgt uit:
Clavis
Fiscale Eenheid
Projekt b.v. I
Clavis ontwikkeling en beheer
Projekt b.v. II
Projekt b.v. III
13
Gerealiseerde projecten Project Triniteit Het project Triniteit is - behoudens 5 woningen aan de Axelsestraat en 3 huurwoningen t.b.v. Stichting Tragel - per 31 december 2003 opgeleverd. De infrastructurele werken zijn conform planning nagenoeg afgerond. De infrastructuur zal in 2004 aan de gemeente Terneuzen worden overgedragen. Binnen het project zijn 65 koopwoningen en 6 huurwoningen gerealiseerd, ook zijn in het plan 71 garages voor de verhuur gerealiseerd. Eind 2003 waren 11 woningen nog niet verkocht. Project Oudelandse Hoeve In het kader van de herstructureringsopgaven voor de wijk Oudelandse Hoeve is 1 woonblok omgebouwd naar tweekappers met garages. Deze woningen zijn inmiddels verkocht. Project Medisch Centrum Van Steenbergenlaan Dit project, een gebouw waarin beneden een Medisch Centrum is gevestigd met daarboven 14 appartementen, ontwikkeld in samenwerking met Gebrs. Van der Poel b.v., werd opgeleverd in januari 2003. Projecten in ontwikkeling/uitvoering binnen Kop van de Noordstraat BV: project: Kop van de Noordstraat Het plan omvat de bouw van een bioscoop, ca. 1300 m2 commerciële ruimte, een parkeerkelder en 33 appartementen. De bedoeling is het project te realiseren in een VOF, in samenwerking met Bouwbedrijf Delta te Middelburg. Eind 2003 is met de gemeente Terneuzen overeenstemming bereikt over het plan en de financiering. Thans wordt dit uitgewerkt. Het jaar 2004 zal gebruikt worden om de grondtransactie nader inhoud te geven, het plan te optimaliseren, de publiekrechtelijke procedures af te wikkelen, de gronden te verwerven en zo mogelijk de verkoop te starten.
Reeds opgeleverd nieuwbouwproject: Triniteit
14
Projecten in ontwikkeling/uitvoering: Van onderstaande projecten moet op grond van het definitieve programma van eisen worden bepaald of zij worden gezien als kern- of als nevenactiviteit, waar nodig in overleg met VROM. 1. project: appartementencomplex Oostelijk Bolwerk In samenwerking met Gebr. v.d.Poel B.V. is gestart met de planontwikkeling van een appartementencomplex ter plaatse van de voormalige apotheek aan het Oostelijk Bolwerk. Het complex zal bestaan uit ca. 45 appartementen met een oppervlakte van ca. 120 m2. Het voornemen is om in 2004 de bouwvergunning aan te vragen en de publiekrechtelijke procedure af te wikkelen zodat de verkoop kan starten na realisatie van “Woontoren Waterfront”' (ontwikkeld door derden). 2. Project: Dukdalf Dit project behelst de herontwikkeling van de 12e en 13e verdieping van de Dukdalf-flat. De intentie is om 64 verpleegstersflatjes om te bouwen tot 16 appartementen. Het project wordt ontwikkeld in samenwerking met Grouwel/Daelmans te Maastricht. Het project zal in 2004 op haalbaarheid worden beoordeeld. 3. Project: Lievenspolder, Kerkhoflaan en Rozenstraat Er is een onderzoek gestart naar het ontwikkelen van een bouwplan voor woningen op de hoek Kerkhoflaan/Rozenstraat. De grond aan de Kerkhoflaan is inmiddels verworven. In 2004 zal gestreefd worden naar overeenstemming met de gemeente Terneuzen omtrent de verwerving van de grond op de locatie Rozenstraat en ter plaatse van de locatie van de gesloopte woningen in de Lievenspolder. Clavis zal vervolgens deze locaties verder ontwikkelen. 4. Project: Stads- en dorpsherstel en wijkontwikkeling In de binnenstad van Terneuzen is in de omgeving van het voormalige Waterschapsgebouw een oriënterend onderzoek gestart om het gebied aantrekkelijk te maken voor exclusief wonen. Verbetering van de gebiedsinrichting, leefbaarheid en woonmilieu is hierbij doelstelling. Gedacht wordt aan een duidelijke scheiding tussen wonen en horeca-faciliteiten. In de kern Biervliet worden in het kader van de leefbaarheid en dorpsherstel diverse locaties onderzocht.
Oudelandse Hoeve
15
5. Project: Wozoco Anna Bijnstraat In 2003 is een haalbaarheidsonderzoek gestart naar de realisatie van een combinatie van verpleeghuisvoorzieningen, zorginfrastructuur, kinderdagverblijf, ruimten voor diverse medische beroepsgroepen en een parkeerkelder. Dit onderzoek gebeurt in een breed samenwerkingsverband met o.a. Verzorgingshuis De Blide, Stichting Kinderopvang, Stichting Tragel, Stichting Thuiszorg en Gebr.v.d.Poel B.V. Het onderzoek wordt in 2004 nader uitgewerkt. 6. Project: Ter Schorre Met verpleeghuis Ter Schorre is in beginsel overeenstemming bereikt over de aankoop van bouwgrond aan de Scheldedijk, ter plaatse van de huidige parkeerplaats van Ter Schorre. Na akkoordbevinding van de overeenkomst voor grondoverdracht en de stedebouwkundige randvoorwaarden wordt begonnen met een bouwplan voor 25 huur- en 25 koopappartementen met zorginfrastructuurvoorziening. 7. Project: Wozoco Sluiskil In het verslagjaar startten wij een oriënterend onderzoek naar een combinatieproject met daarin o.a. een brede school, woonzorgwoningen, kinderdagverblijf en zorginfravoorziening, te realiseren aan de Baljuwlaan ter plaatse van de Antoniusschool. De planontwikkeling wordt voortgezet in 2004 8. Project: Huisvesting ZCAD/Leger des Heils In overleg met de gemeente Terneuzen wordt gezocht naar een passende locatie ten behoeve van het realiseren van dag- en nachtopvang voor daklozen door het Leger des Heils, gecombineerd met faciliteiten voor het Zeeuws Consultatiebureau voor Alcohol en Drugs (methadonverstrekking). In het verslagjaar heeft dit nog niet tot resultaten geleid, maar in 2004 wordt verder onderzoek gedaan.
16
HET WONINGBEZIT Aantal woningen In 2003 werden 47 woningen uit exploitatie genomen, waarvan 39 wegens sloop en 8 wegens verkoop. Er zijn geen woningen aangekocht. Er zijn 3 woningen gebouw die zijn verhuurd aan de Stichting Tragel en verantwoord als “onroerend goed, niet zijnde woningen”. In de wijk Triniteit werden 71 garages gebouwd. Woningen Saldo per 1-1-2003
Garages
Overige
Totaal
2.524
320
27
-
71
3
74
Gesloopt
39
-
-
39
Verkocht
8
-
-
8
Adm. correcties mbt 2002
-
-2
-1
3
2.477
389
29
2.895
Opgeleverd
Per 31-12-2003
2.871
Leegstand Per 31 december 2003 waren 23 woningen, ofwel 0,73% van het woningbestand, niet verhuurd. Van de leegstaande woningen zijn er 7 gesitueerd op herstructureringslokaties. Doelgroepenbeleid Een van de taken van woningcorporaties is het huisvesten van mensen, behorend tot de primaire doelgroep. Dit zijn op de huursector aangewezen huishoudens met een inkomen tot modaal. Uit WBO-2002 en Companen-2003 blijkt dat de doelgroep in omvang flink afneemt. Huisvesting van de primaire doelgroep is nu al geen probleem en zal ook in de toekomst (dus) geen enkel probleem opleveren.Uit de oversamplinggegevens blijkt dat de nieuwe gemeente Terneuzen in de huursector 3600 doelgroep-huishoudens kent, waartegenover in de sociale huursector 5300 woningen beschikbaar zijn. Het aantal doelgroep-huishoudens zal in de periode tot 2015 nog eens met 1000 afnemen. Huurklasse < 317,03
Begane grond
Gestapeld
Totaal
Percentage
215
324
539
21,8%
317,03 – 453,77
1.141
679
1.820
73,5%
453,77 – 486,30
72
14
86
3,5%
31
-
31
1,2%
486,30 -– 585,24 > 585,24 Totaal
1
-
1
0,0%
1460
1017
2477
100,0%
Huisvesting van bijzondere doelgroepen als asielzoekers, gehandicapten en/of huishoudens die op andere wijze sociaal-maatschappelijke begeleiding nodig hebben, kreeg waar nodig specifieke aandacht. Er zijn 38 huurcontracten afgesloten met instanties met een algemene maatschappelijke taak of met zorg- en begeleidingstaken.
17
Woningtoewijziging Bij het aanbieden van woningen maken we gebruik van het aanbodmodel. Dit houdt in, dat er een advertentie in het Zeeuwsch Vlaams Advertentieblad verschijnt, dat huis-aan-huis wordt verspreid. Kandidaat-huurders kunnen reageren op het aanbod. Overigens geldt bij woningaanbieding slechts één selectiecriterium: het leeftijdscriterium ten behoeve van ouderenhuisvesting. Bij meerdere reacties op één aangeboden woning geldt de inschrijfduur als criterium voor de volgordebepaling Per 31 december 2003 registreerden wij 1383 woningzoekenden. Woningzoekend is ieder die in de achterliggende 18 maanden (in 2002: 12 maanden) op ons advertentie-aanbod heeft gereageerd en nog geen woning heeft toegewezen gekregen. Van deze “woningzoekenden” hebben zich 240 aangemeld, maar nog nimmer op enige volgadvertentie gereageerd en zijn er nog eens 603 die in het laatste halfjaar niet hebben gereageerd. Ervaringscijfers leren dat van deze categorie maximaal 10% alsnog in aanmerking wenst te komen voor een woning, terwijl van de “actieve” zoekers (reactie in afgelopen 6 maanden) nog eens minimaal 50% uitvalt. Het reële aantal woningzoekenden komt dan op ongeveer 310 en dat komt zo ongeveer overeen met het aantal te verhuren woningen. Hieruit blijkt de relatieve ontspanning in de woningmarkt. Herstructurering In het herstructeringsproject Triniteit zijn 260 verouderde flats en eengezinswoningen gesloopt om plaats te maken voor 65 koopwoningen en 6 huurwoningen. Ook zijn 71 garages voor de verhuur gerealiseerd. Het herstructureringsproject Triniteit is - behoudens 5 woningen aan de Axelsestraat en 3 huurwoningen t.b.v. Stichting Tragel- per 31 december 2003 opgeleverd. De infrastructurele werken zijn conform planning nagenoeg afgerond. De infrastructuur zal in 2004 aan de gemeente Terneuzen worden overgedragen. In het kader van de herstructureringsopgave voor de wijk Oudelandse Hoeve is één woonblok omgebouwd naar tweekappers met garages. Deze woningen zijn inmiddels verkocht. Tenslotte loopt er een herstructureringsproject in Sluiskil in de Veldstraat. Ten behoeve van het nieuwbouwplan zijn 36 woningen gesloopt en is de erfpachtsgrond overgedragen aan Clavis. Het project voorziet in de bouw van 30 koopwoningen, waaronder 23 geschakelde woningen, 6 twee-kappers met garage en 1 vrijstaande woning. Voor 4 nieuw te bouwen woningen moet in 2004 nog grondverwerving plaats vinden. De planontwikkeling is inmiddels afgerond, het plan zal in 2 fasen uitgevoerd worden. De eerste fase van 16 woningen is begin 2004 in verkoop genomen.
18
Herstructureringsproject Sluiskil
Woon- en leefklimaat Niet alleen de kwaliteit van de woningen heeft onze aandacht. De kwaliteit van de woonomgeving wordt steeds belangrijker. Leefbaarheidsaspecten worden binnen de activiteiten in het kader van herstructurering volledig meegenomen, waar mogelijk in overleg met gemeente en bewoners. De nadruk ligt hierbij op de wijken Triniteit, Binnenstad, Oudelandse Hoeve en Lievenspolder. Sociale problematiek heeft ook onze aandacht. Clavis heeft een sociaal maatschappelijk medewerkster in dienst, die het scharnierpunt vormt tussen klant en maatschappelijke organisaties. Daarnaast wordt geparticipeerd in wijkplatforms en overleg met huurdersvertegenwoordigers. Zo nodig vindt overleg plaats met gemeentelijke diensten en politie inzake leefbaarheids- en veiligheidaspecten. Voor zover in overlastsituaties psychische problematiek of verslaving(en) als achterliggende oorzaken meespelen, beschikken we over een goed functionerend netwerk met relevante hulpverleningsinstanties. Clavis heeft een concept-convenant met de gemeente Terneuzen en het Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW) om huurders in problematische schuldsituaties te begeleiden en daarmee de betalingsachterstanden binnen de perken te houden. In het kader van invloed uitoefenen op het woon- en leefklimaat in onze complexen werd in het verslagjaar de aanzet gegeven om in elk flatcomplex te komen tot “huisregels”.
19
Directeur Vons van Stichting Kinderopvang Zeeuwsch-Vlaanderen: Aan de Anna Bijnsstraat in Terneuzen staat een oude kleuterschool. Het gebouw is in de loop der jaren verschillende keren aangepast en voorzien van aanbouwen, waaronder een opvallend torentje. Veranderingen die niet kunnen verhelen dat het pand sterk is verouderd en liefst zo snel mogelijk vervangen zou moeten worden. Kinderdagverblijf de WipWap, dat in de oude kleuterschool gevestigd is, kijkt smachtend uit naar een nieuwe behuizing.
De WipWap behoort tot de Stichting zitten we overal in de grote en kleinere kernen. Kinderopvang Zeeuwsch-Vlaanderen, een grote We willen namelijk zo dicht mogelijk bij de stichting die niet alleen actief is in Terneuzen, bevolking zitten. Om dat te bereiken werken we wel samen met scholen. Ook proberen we maar ook in tal van andere plaatsen in aan te sluiten bij projecten. Het nieuwbouwZeeuws-Vlaanderen. Directeur Rianne Vons: plan voor de Anna Bijnsstraat, “Wij bieden drie vormen van opvang: dagopvang in kinderdag‘Een corporatie waarbij onder meer woonzorgcenverblijven, buitenschoolse trum De Blide en Clavis betrokdie zich inzet opvang en gastouderopvang. In ken zijn, is een goed voorbeeld. voor zo’n mooi totaal maken er ongeveer 1400 Een enorm goede gelegenheid om plan is meer dan samen iets te ondernemen én kinderen gebruik van onze voorzieningen. Het gaat om tien kinelkaar te versterken.” welkom’ derdagverblijven, twaalf locaties Onderdeel van het plan is een voor buitenschoolse opvang en nieuwe WipWap. “Het huidige een gastouderbureau.” gebouw is echt aan vervanging toe”, vindt Rianne Vons. “Ook omdat de eisen, bijvoorVerder gegroeid beeld op het punt van brandveiligheid, veel “Met de WipWap is het bijna 25 jaar geleden strenger zijn geworden. Een gigantische verallemaal begonnen”, aldus de directeur. bouwing zou noodzakelijk zijn, maar mee“Daarna is de stichting verder gegroeid en nu doen in het nieuwbouwproject is veel beter.”
20
Rianne Vons
Uitbreiding is in de nieuwe behuizing niet aan de orde; groei van de huidige zes groepen (vijf kinderdagverblijf en één buitenschoolse opvang) wordt niet verwacht. De gezamenlijke aanpak heeft volgens mevrouw Vons diverse voordelen. Ze noemt de lagere ontwikkelingskosten en de gezamenlijke vervaardiging van een calamiteitenplan, maar ook de mogelijkheid om de kinderen van de WipWap in contact te laten komen met de oudere bewoners van De Blide. “Nu zijn er al regelmatig uitstapjes over en weer, maar dat zou best geïntensiveerd kunnen worden. Op een speelse manier, als buren loop je makkelijk bij elkaar binnen.”
Kindvriendelijk Rianne Vons ziet een nieuwe WipWap voor zich. Een WipWap, die binnen enkele jaren moet verrijzen, die kindvriendelijk en veilig is, en waar haar stichting jaren mee vooruit kan. Over de rol van Clavis is ze heel duidelijk: “Door de opstelling van Clavis zijn er mogelijkheden ontstaan die anders veel ingewikkelder gerealiseerd zouden kunnen worden. Nieuwbouw op eigen houtje, dat is voor ons in deze tijd echt onmogelijk. Een corporatie die zich inzet voor zo’n mooi plan is dus zeer welkom. Voor Terneuzen gaat het om een heel belangrijk project.”
21
DE KLANT CENTRAAL Kwaliteit dienstverlening Om de dienstverlening voor onze klant te optimaliseren, is gekozen voor scheiding van front- en backoffice activiteiten. De directe en eerste klantcontacten vinden plaats in of via onze Woonshop. De Woonshop bevindt zich in de Noordstraat, de winkelstraat van Terneuzen. De Woonshop werkt volgens het principe van ’twee bedrijven onder 1 dak’: voor alles wat met huren te maken heeft, kunnen klanten terecht bij Clavis in de Woonshop. Voor alles wat met makelaardij en het kopen van woningen te maken heeft, kunnen klanten terecht bij Smolders & de Kind Vastgoed b.v. in de Woonshop. Uit extern onderzoek naar de kwaliteit van de dienstverlening van onze corporatie blijkt een hoge mate van tevredenheid bij huurders en woningzoekenden. Dit wordt ondersteund door tevredenheidsmetingen omtrent de kwaliteit van onze technische dienstverlening. De installatie van een Klant Informatie Systeem (KIS) eind 2003 zal bijdragen aan een verdere verbetering van de kwaliteit van de contacten met onze klanten. In 2003 werd de aanzet gegeven tot een interactieve website. Eind 2004 zal de lancering van de website een feit zijn. Nieuwe klanten kunnen dan digitaal bij Clavis op zoek naar een nieuwe woning. Bestaande klanten kunnen gebruik maken van de digitale klantenservice voor reparatieverzoeken, huuropzeggingen en verbouwingsaanvragen. In het kader van een nog betere serviceverlening aan onze huurders en anderen die daartoe van onze diensten gebruik willen maken is onze Woonshop beschikbaar als Huursubsidie Informatie Punt.
22
Via Clavis kan de huursubsidievrager nu op de hoogte blijven van de stand van zaken met betrekking tot de afhandeling van aanvraag en de eventuele toekenning van subsidie. Betrekken van huurders bij beleid en beheer Het betrekken van bewoners bij beleid en beheer vindt o.a. plaats door overleg met en informatie aan de Stichting Bewonersraad, die door de corporatie wordt erkend als huurdersvertegenwoordiger in het kader van de Wet Overleg Huurders Verhuurder. Overleg en informatie hebben o.a. betrekking op beleids-voorbereidende zaken die op de relatie huurder-verhuurder van invloed zijn, alsmede op onderwerpen van beleid en beheer die voor bewoners van wezenlijk belang kunnen zijn. Daartoe is met de Stichting Bewonersraad een convenant afgesloten. Informatievoorziening Algemene informatie over voor huurders van belang geachte zaken en/of volkshuisvestelijke thema's werd verstrekt via de Zeeland Woonkrant, het 4 maal per jaar verschijnende informatieblad van 7 Zeeuwse corporaties, waaronder Clavis. Daarnaast wordt specifieke informatie op wijkniveau verspreid bijv. het Bouwbulletin Triniteit over de stand van zaken van het herstructureringsproces. Klachtencommissie Stichting Clavis participeert samen met de Algemene Woningstichting Zeeuws-Vlaanderen te Breskens, de Regionale Zeeuws-Vlaamse Woningbouwvereniging te Axel en de Woonstichting Hulst in een regionale klachtencommissie. De leden van deze gezamenlijke commissie zijn: Mw. Mr. A. Zwart, voorzitter G. Maas, lid P. Everaert, lid. In 2003 zijn er bij Clavis geen klachten voor de klachtencommissie ingediend.
23
Directeur Gebruers van Stichting Tragel: Een tragel is een verbindingspad. En dat is precies wat Stichting Tragel met dit woord uit de streektaal wil aanduiden: een verbinding met de samenleving bieden aan mensen met een verstandelijke handicap. De stichting doet dat op verschillende manieren, in heel Zeeuws-Vlaanderen. Zo ook in Terneuzen, waar Clavis een belangrijke samenwerkingspartner is.
B.J.A. Gebruers
24
Stichting Tragel biedt zorg en ondersteuning aan circa 540 mensen met een verstandelijke handicap. “Wonen en dagbesteding zijn onze belangrijkste producten”, zegt algemeen directeur B.J.A. Gebruers. “Onze cliënten wonen in een van onze huizen of maken gebruik van een voorziening voor dagbesteding. Maar er zijn er ook wel die beide combineren.”
Samenwerking
Tot enkele jaren geleden bouwde Stichting Tragel zelf nieuwe woonvoorzieningen in plaatsen als Terneuzen, Hulst en Sint Jansteen. “Bouwen is echter niet onze core-business. Wij zijn goed in het bieden van zorg en ondersteuning, corporaties in het bouwen en onderhouden van woningen. Daarom vragen wij aan corporaties of ze woningen Kleinschaliger beschikbaar hebben of willen ‘De corporatie De hoofdvestiging van Stichting bouwen voor onze cliënten. Als staat open voor dat zo is, worden wij huurder.” Tragel in Clinge is nu nog een ‘ouderwetse’ grootschalige instelEen voorbeeld is de nieuwe onze vragen’ ling. Voorheen woonden hier, aan woonvoorziening voor twee keer de Sterredreef, zo’n 300 verstanzes mensen in de Terneuzense delijk gehandicapten. Nu zijn er nog 225 en wijk Triniteit, die vorig jaar in gebruik is genoover enkele jaren zullen er nog maar ongeveer men. Directeur Gebruers: “We hebben over dit project en het programma van eisen een heel 75 wonen. De rest verhuist naar kleinschaliger goed overleg met Clavis gehad. Tragel is een woonvormen in verschillende Zeeuws-Vlaamse huurovereenkomst aangegaan voor tien jaar. plaatsen. “De maatschappij in”, vat directeur Gebruers de operatie samen. “Tegelijkertijd wil- We hebben niet het plan om daar weg te gaan, len we dat ook dit instellingsterrein maatschap- maar àls we het pand zouden verlaten, dan is het voor Clavis relatief eenvoudig om het voor pelijker wordt. Daarom worden hier woningen de reguliere woningmarkt geschikt te maken.” gerealiseerd voor mensen die geen verstandelijke handicap hebben. Zo ontstaat een gewone Van Stichting Tragel en Clavis kan nog meer worden verwacht, want er zijn gesprekken woonwijk. Omgekeerde integratie noemen we gaande om nog een woonvoorziening te realidat.” seren. “Wij ontmoeten een woningcorporatie Volgens Gebruers is deze ‘vermaatschappelijdie openstaat voor onze vragen en voor het king’ een goede ontwikkeling. Ook verstandelijk gehandicapten horen volwaardig onderdeel huisvesten van verstandelijk gehandicapten in gewone woonwijken. Tegenwoordig hebben we van de samenleving te kunnen zijn. “Maar er veel contacten, terwijl die vroeger niet verder zijn ook cliënten die behoefte hebben aan een gingen dan het betalen van de huur voor ons enigszins beschermde omgeving, aan wat meer veiligheid. Daarom biedt Tragel keuzemogelijk- logeerhuis aan de Chopinlaan. Dat huren we al jaren, het is onze oudste link met Clavis.” heden.”
25
FINANCIEEL BELEID Jaarrekening 2003 De directie van Stichting Clavis verklaart dat alle uitgaven in 2003 en alle genomen besluiten uitsluitend in het belang van de volkshuisvesting zijn gedaan. Vermogenspositie Het vermogen is door het positieve resultaat van € 0,8 mio gestegen naar € 21,1 mio. De solvabiliteit is het afgelopen toegenomen met 1,74% tot 27,82%. Als minimumnorm voor het eigen vermogen geldt een solvabiliteitsnorm van 10%, hetgeen bij de balanspositie ultimo 2003 € 7,6 mio inhoudt. Het totaal eigen vermogen komt uit op € 21,1 mio, hetgeen ten opzichte van de gehanteerde minimum norm een surplus betekent van € 13,5 mio. De norm van 10% zal in 2004 tegen de achtergrond van slecht weer scenario’s worden getoetst. Resultaatbestemming Volgens het Besluit Beheer Sociale Huursector dient het batig saldo over het boekjaar 2003 uitsluitend bestemd te worden voor werkzaamheden op het gebied van volkshuisvesting. Daarom wordt het resultaat ad € 846.000 toe gevoegd aan het eigen vermogen.
26
Ve r k o r t e j a a r r e k e n i n g Winst- en verliesrekening 2003 2003
2002
* € 1.000
* € 1.000
10.926
10.730
820
803
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkopen uit projecten Kosten uit projecten Boekwinst verkochte woningen
16
15
7.663
951
-6.919
-890
62
126
Geactiveerde kosten werkapparaat
241
73
Overige bedrijfsopbrengsten
540
602
13.349
12.410
1.930
1.848
674
-661
Som der bedrijfsopbrengsten
BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen op materiële activa Waardeaanpassing op materiële vaste activa Erfpacht Onderhoud
5
3
2.488
2.075
Directe bedrijfslasten
1.133
1.173
Salarissen, sociale lasten
2.363
2.167
958
759
Som der bedrijfslasten
9.551
7.364
Bedrijfsresultaat
3.798
5.046
Overige bedrijfslasten
FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten
96
145
Rentelasten
-3.046
-3.336
-2
-9
-2.952
-3.200
846
1.846
Resultaat deelnemingen Som financiële baten en lasten
Resultaat gewone bedrijfsuitoefening Buitengewone baten
0
0
Buitengewone lasten
0
0
846
1.846
Resultaat
27
Ve r k o r t e j a a r r e k e n i n g Balans per 31/12/2003 Activa
31-12-2003
31-12-2002
* € 1.000
* € 1.000
66.694
68.774
497
558
927
898
68.118
70.230
Vaste activa Materiële vaste activa • onroerende goederen in exploitatie • onroerende goederen in ontwikkeling • onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie Subtotaal Financiële vaste activa • deelneming • leningen u/g • BWS-subsidie Subtotaal
7
9
1.142
759
220
233
1.369
1.001
Vlottende activa Voorraden • voorraden • onderhanden projecten
214
215
5.778
1.350
150
175
58
40
5
61
408
125
1
4.714
6.614
6.680
76.101
77.911
Vorderingen • huurdebiteuren • Gemeente Terneuzen • overige vorderingen Overlopende activa Liquide middelen Subtotaal Totaal
28
Ve r k o r t e j a a r r e k e n i n g Balans per 31/12/2003 Passiva
(vervolg) 31-12-2003
31-12-2002
* € 1.000
* € 1.000
21.168
20.322
21.168
20.322
Eigen vermogen Algemene reserve Subtotaal
Langlopende schulden Leningen overheid
278
330
47.463
52.133
Vooruit ontvangen huren
359
632
Waarborgsommen
478
483
48.578
53.578
1.447
1.407
355
292
Leningen kredietinstellingen
Subtotaal
Kortlopende schulden Leveranciers Belastingen en sociale verzekering Aangegane verplichtingen inzake onroerende goederen/planmatig onderhoud
0
500
Overlopende passiva
1.789
1.812
Schulden aan kredietinstellingen
2.764
0
6.355
4.011
76.101
77.911
Subtotaal
Totaal
29
Kengetallen over de afgelopen 5 jaar
2003
2002
2001
2000
1999
2.477
2.524
2.673
2.747
3.012
• garages
389
320
324
354
434
• overige
29
27
27
31
42
2.895
2.871
3.024
3.132
3.488
Gegevens woningbezit: Aantal verhuureenheden in exploitatie : • woningen/woongebouwen
Aantal in aanbouw • woningen /woongebouwen
2
0
0
0
0
• overige
3
3
0
0
0
5
3
0
0
0
201.580
189.300
200.475
196.348
193.310
• aantal verkocht
8
10
17
59
133
• aantal gesloopt
39
140
58
206
0
• aantal gekocht
0
1
1
0
2
• aantal opgeleverd
0
0
0
0
0
• aantal gekocht overige
0
0
0
1
0
• aantal gesloopt overige
0
0
4
12
0
• aantal opgeleverd overige
3
0
0
0
0
• aantal overige adm. correctie 2002
-1
0
0
0
0
• aantal garages opgeleverd
71
0
0
0
0
Totaal verzekerde waarde (* 1.000 €)
Mutaties woningbezit:
• aantal garages verkocht
0
4
0
0
1
• aantal garages gesloopt
0
0
30
80
0
-2
0
0
0
0
• aantal garages adm. correctie 2002
Aantal woningen per huurklasse*: • laag ≤ 317,03
539
508
481
479
613
1.820
1.875
2.040
1.647
1.723
118
141
152
621
676
• dagelijks onderhoud*
585
557
426
335
241
• planmatig onderhoud
678
555
804
745
565
• totaal kosten onderhoud*
1.263
1.112
1.230
1.080
806
• aantal reparatieverzoeken
0,8
0,8
0,8
0,8
0,8
• midden ≥ 317,03 - ≤ 453,77 • overig ≥ 453,77 * bedragen worden van jaar tot jaar aangepast conform opgave MVROM
Kwaliteit per woning:
*inclusief interne uren
30
Kengetallen over de afgelopen 5 jaar
(vervolg)
2003
2002
2001
2000
1999
1.383
911
642
542
551
326
369
297
308
375
1.236
1.311
1.361
1.359
1.749
1,3
1,5
1
1,6
1,3
1
0,9
1,2
3,8
4,9
23
37
153
148
224
Het verhuren van woningen: • aantal woningzoekenden* • aantal verhuringen • aantal huurders met IHS** • huurachterstand in % van jaarhuur • huurderving in % van jaarhuur • aantal leegstaande woningen *
per 01-04-2001 naar aanbodmodel
** aantal ultimo jaar; in 1999 en voorgaande jaren werd hier het totaal aantal behandelde aanvragen vermeld
Financiële continuïteit: • liquiditeit • solvabiliteit*
1,04
1,66
1,05
0,72
0,79
27,82
26,08
23,77
22,04
14,26
• rentabiliteit eigen vermogen*
4,00
9,08
8,03
7,1
32,18
• rentabiliteit eigen vermogen**
4,00
9,08
8,03
7,1
24,71
1.121,00
1.464,00
1.214,00
1.006,00
1.867,00
• cash-flow per woning * inclusief egalisatierekening ** idem inclusief voorzieningen
Balans en Winst-en verliesrekening per woning: aantal woningen
2.477
2.524
2.673
2.747
3.012
• eigen vermogen (incl. egalisatierekening)
8.546
8.052
6.912
6.138
3.997
• voorzieningen
0
0
0
4
1.210
5.389
4.917
4.577
4.140
4.170
• afschrijvingen
779
732
659
570
580
• directe bedrijfslasten
457
465
523
407
340
• personele kosten
954
859
850
688
613
• onderhoudskosten
1.004
822
959
1.080
534
• totaal bedrijfslasten
3.856
2.918
2.720
2.673
2.125
• bedrijfsresultaat
1.533
1.999
1.857
1.467
2.046
-1.192
-1.264
-1.302
-1.565
-1.669
0
0
0
493
879
342
731
555
436
1.286
1,0
• totaal opbrengsten
• saldo rentelasten/-baten • saldo buitengewone baten/lasten • jaarresultaat
Personeelsbezetting: Aantal formatieplaatsen per afdeling • Directie
1,0
1,0
1,0
1,0
• Algemene Zaken
2,4
2,4
2,4
2,4
2,4
• Woondiensten/Verhuur- en bewonerszaken
7,7
7,9
6,8
5,9
9,0
• Technische Zaken toezicht
9,5
9,5
9,5
9,0
6,0
12,8
13,6
13,6
15,3
16,7
6,0
7,0
8,0
7,0
6,6
39,4
41,4
41,3
40,6
41,7
• Technische Zaken uitvoerend • Financiën
31
ACCOUNTANTSVERKLARING
32
