Participatiewet vanaf 2015 Wat betekent dit voor u?
Participatiewet vanaf 2015 Wat betekent dit voor u? Vanaf 2015 is er veel veranderd rondom werk en inkomen. Zo is de Participatiewet ingevoerd, zijn de kindregelingen aangepast en is de toeslag voor alleenstaande ouders in de Wet werk en bijstand vervallen. De gemeente Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk vormen sinds 1 januari 2015 een gezamenlijke sociale dienst: Halte Werk. Halte Werk voert de Participatiewet uit en is gehuisvest in Alkmaar. Iedereen met vragen over werk en inkomen kan hier terecht.
www.haltewerk.nl
Uitgangspunt van Halte Werk, is dat u in principe zelf verantwoordelijk bent voor het vinden van een baan. Met als doel dat u zo min mogelijk of geen gebruikmaakt van een uitkering. Halte Werk wil zoveel mogelijk mensen met een uitkering koppelen aan vacatures van werkgevers. Hiervoor is binnen Halte Werk een Matchpoint ingericht. Daarnaast werkt de sociale dienst van de drie gemeenten nauw samen met UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen). Beide partijen komen regelmatig bij elkaar, met als doel te kijken
hoe er gebruik gemaakt kan worden van elkaars vacatures en mensen. Om zo de juiste koppeling te maken. In deze folder vindt u een overzicht van de belangrijkste veranderingen en ontwikkelingen rondom werk en inkomen. Op de website www.haltewerk.nl vindt u meer informatie. Waaronder informatiekaarten voor de diverse veranderingen en nieuwe regelingen.
3
De Participatiewet Met de Participatiewet wil de overheid meer mensen met een arbeidsbeperking aan het werk krijgen. De Participatiewet is een samenvoeging van de Wet werk en bijstand (Wwb), de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en de Wajong.
Wie valt er onder de Participatiewet? De gemeenten Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk zijn door de Participatiewet verantwoordelijk geworden voor de re-integratie van mensen die nog kunnen werken, maar daar wel ondersteuning bij nodig hebben. Hierbij gaat het om: Inwoners die momenteel een bijstandsuitkering van de gemeente ontvangen; Inwoners die momenteel op de wachtlijst staan voor een Wsw plaats; Jonggehandicapten met arbeidsvermogen.
Onze taken voor deze mensen zijn hetzelfde als voor huidige klanten met een bijstandsuitkering: het bieden van ondersteuning gericht op re-integratie en, daar waar nodig, het verstrekken van inkomensondersteuning. 5
Wat is er veranderd met de komst van de Participatiewet? Er zijn een aantal zaken met betrekking tot de begeleiding naar werk veranderd. Wet sociale werkvoorziening (Wsw) afgesloten voor nieuwe klanten Werkte u op 31 december 2014 in een Wsw dienstverband, dan houdt u uw wettelijke rechten en plichten. Staat u op de wachtlijst voor een Wsw dienstverband? Dan hebt u daar na 1 januari 2015 geen recht meer op. Beschut werk De Participatiewet is er ook voor mensen die vanwege hun arbeidsbeperking uitsluitend in een beschermde omgeving kunnen werken. Zo’n beschermde omgeving heet beschut werk. Deze mensen hebben door hun beperkingen veel begeleiding en aanpassingen van de werkplek nodig. Van een reguliere werkgever mag niet verwacht worden dat deze persoon een normaal dienstverband krijgt. Werkt u in zo’n beschermde omgeving, dan komt u in dienst van de gemeente met een eigen CAO. Of de gemeente organiseert een dienstverband bij een reguliere werkgever die deze begelei6
ding en aanpassing wél kan bieden. Hiervoor kan de gemeente loonkostensubsidie verstrekken aan de werkgever. UWV bepaalt of iemand onder beschut werk valt. Verstrekken van loonkostensubsidie Om het voor werkgevers aantrekkelijker te maken iemand met een arbeidsbeperking in dienst te nemen, kan de gemeente loonkostensubsidie verstrekken. Dit is mogelijk bij mensen die met een volledige werkweek niet het wettelijk minimumloon kunnen verdienen. Het gaat dus om mensen die per uur niet volledig productief zijn. Begeleiding van een jobcoach Valt u onder de doelgroep van de Participatiewet en kunt u zonder ondersteuning op de werkvloer uw werkzaamheden niet uitvoeren of houden? Dan kan een jobcoach worden ingezet. Een jobcoach is iemand die u helpt bij het werk. Hij of zij gaat bijvoorbeeld mee kennismaken met het bedrijf en nieuwe collega’s, helpt u met inwerken en houdt in de gaten of alles goed loopt. Daarnaast kan de jobcoach kijken of er aanpassingen en hulpmiddelen op uw werkplek nodig zijn.
De veranderingen en nieuwe regelingen voor mensen met een bijstandsuitkering U ontvangt een bijstandsuitkering van de gemeente Heerhugowaard, Alkmaar of Langedijk. Deze uitkering helpt u rond te komen, zolang u niet genoeg geld heeft om van te leven. Een bijstandsuitkering is het laatste vangnet. Wie kan werken, moet werken. En werk moet bovendien lonen. De Wet werk en bijstand (WWB) valt vanaf 2015 onder de Participatiewet. Ontving u op 31 december 2014 bijstand en heeft u daar in 2015 ook recht op, dan krijgt u met deze veranderingen te maken. Doel van de veranderingen is zoveel mogelijk mensen kans te bieden op betaald werk en ervoor te zorgen dat ze zich actief inzetten voor de samenleving. Op de pagina’s leest u voor welke situaties er iets is veranderd.
Doet u er zelf zoveel mogelijk aan weer aan het werk te komen of actief mee te doen in de samenleving? U ontvangt een bijstandsuitkering van de gemeente. Dit houdt in dat u ook arbeidsverplichtingen heeft. Er wordt van u verwacht dat u er zelf zoveel mogelijk aan doet weer aan werk te komen of actief mee te doen in de samenleving. Daarnaast moet u alle informatie die van belang is, aan de gemeente verstrekken. Denk daarbij bijvoorbeeld aan informatie over uw woonsituatie. Deze arbeidsverplichtingen en uitkeringsregels zijn niet nieuw, maar zijn in de Participatiewet uitgebreider beschreven. Iedereen heeft door de Participatiewet voortaan dezelfde arbeidsverplichtingen. Zo verwacht de gemeente bijvoorbeeld dat u actief naar werkt zoekt en ook werk accepteert waar u dagelijks drie uur voor moet reizen. Houdt u zich niet aan de verplichtingen, dan krijgt u te maken met strengere maatregelen. U krijgt dan tijdelijk een lagere uitkering of zelfs helemaal geen uitkering. Daarnaast krijgt u te maken met een strengere handhaving van de uitkeringsregels. Houdt u zich niet aan de regels, dan ontvangt u een boete. Meer weten? In de informatiekaart ‘Arbeidsverplichtingen en het maatregelenbeleid’ leest u antwoorden op veelgestelde vragen. Deze kunt u downloaden op www.haltewerk.nl. Levert u al een tegenprestatie voor uw bijstandsuitkering? Vanaf 2015 kunnen wij u vragen naar vermogen een tegenprestatie te leveren. De tegenprestatie bestaat uit on8
betaalde activiteiten die nuttig zijn voor de samenleving. Denk bijvoorbeeld aan leesouder zijn op school of koffie schenken in een wijkcentrum. Meedoen helpt om sociale contacten te leggen en ritme en regelmaat te houden. Wat uw kans op werk verhoogt. De gemeente bepaalt zelf de inhoud, omvang en duur van de tegenprestatie. Daarbij wordt rekening gehouden met uw omstandigheden. Meer weten? In de informatiekaart ‘Tegenpresentatie voor een bijstandsuitkering’ leest u antwoorden op veelgestelde vragen. Deze kunt u downloaden op www.haltewerk.nl. Deelt u uw woning met volwassenen? U ontvangt een bijstandsuitkering van de gemeente. De hoogte van deze uitkering is afhankelijk van uw leeftijd en woonsituatie. Deelt u uw woning met meer volwassenen (bijvoorbeeld uw partner en/of volwassen kinderen), dan wordt uw bijstandsuitkering hierop aangepast. Volwassenen die samen onder één dak wonen (een zogeheten ‘meerpersoonshouden’) kunnen hun woonkosten immers delen. Dit wordt de kostendelersnorm genoemd. U krijgt een lagere uitkering als u met één of meer mensen vanaf 21 jaar in hetzelfde huis woont. Hoe meer personen van 21 jaar of ouder in uw woning, hoe lager uw bijstandsuitkering. Meer weten? In de informatiekaart ‘De kostendelersnorm’ leest u antwoorden op veelgestelde vragen. Deze kunt u downloaden op www.haltewerk.nl.
Ontvangt u als alleenstaande ouder een toeslag op uw uitkering? De gemeente verhoogde de bijstandsuitkering voor u als alleenstaande ouder eerder met een maandelijkse toeslag van maximaal 20% van het wettelijk minimumloon. In 2015 gaat uw bijstandsuitkering omlaag. U ontvangt dan alleen de basisnorm, zonder toeslag. Hiermee is uw uitkering gelijk aan die van een alleenstaande. De hoogte hiervan is op dit moment € 904,06 (excl. 5% vakantietoeslag). De verlaging van uw uitkering wordt gedeeltelijk goedgemaakt met de verhoging van het kindgebonden budget. Dit is een bijdrage in de kosten voor uw kinderen tot 18 jaar, die u krijgt naast de kinderbijslag. Hoeveel het kindgebonden budget omhoog gaat, is afhankelijk van uw situatie. De verlaging van de uitkering wordt met deze verhoging niet helemaal goedgemaakt.
wet hervorming kindregelingen zijn er vanaf 1 januari 2015 vanuit de Belastingdienst nog maar vier regelingen die ouders financieel ondersteunen. Deze wet maakt de regelingen eenvoudiger en zorgt ervoor dat werken meer loont. Zodat als u als alleenstaande ouder met een uitkering (meer) gaat werken, er ook echt op vooruit gaat. De regelingen die nog bestaan, zijn de kinderbijslag, het kindgebonden budget, de combinatiekorting en de kinderopvangtoeslag. Meer weten? In de informatiekaart ‘Veranderingen van de kindregelingen en toeslag voor alleenstaande ouders’ leest u antwoorden op veelgestelde vragen. Deze kunt u downloaden op www.haltewerk.nl.
Meer weten? In de informatiekaart ‘Veranderingen van de kindregelingen en toeslag voor alleenstaande ouders’ leest u antwoorden op veelgestelde vragen. Deze kunt u downloaden op www.haltewerk.nl.
Leeft u al een aantal jaren van een minimum inkomen? Dan kwam u eerder wellicht in aanmerking voor een langdurigheidstoeslag van de gemeente. Dit is een geldbedrag dat de gemeente u kon geven als u weinig of geen vermogen heeft en u niet (meer) in staat bent werk met een hoger inkomen te krijgen. De langdurigheidstoeslag kon u vrij besteden.
Ontvangt u financiële ondersteuning om de combinatie van werk en zorg voor uw kind(eren) mogelijk te maken? Voor u als ouder waren er voorheen verschillende regelingen om u financieel te ondersteunen, waardoor de combinatie van werk en zorg voor uw kind(eren) mogelijk werd gemaakt. Denk aan de kinderbijslag en het kindgebonden budget. Mogelijk maakte u van deze regelingen gebruik. Door de
Per 1 januari 2015 is de langdurigheidstoeslag gewijzigd in de individuele inkomenstoeslag. Bij de individuele inkomenstoeslag moet u aan alle gestelde voorwaarden voldoen om de toeslag te krijgen. Daarnaast beoordeelt de gemeente of u echt niet in staat bent uw inkomenssituatie te verbeteren. U moet aantonen dat u de afgelopen periode hebt geprobeerd uw inkomen te verbeteren. U hebt bijvoorbeeld – voor zover dat mogelijk was – gesolliciteerd,
10
uw vakkennis bijgehouden of vrijwilligerswerk gedaan. Meer weten? In de informatiekaart ‘De individuele inkomenstoeslag voor aanvulling op een minimaal inkomen’ leest u antwoorden op veelgestelde vragen. Deze kunt u downloaden op www.haltewerk.nl. Ontvangt u aanvullende bijstand vanwege uw hoge leeftijd, chronische ziekte of beperking? Door uw hoge leeftijd, ziekte of beperking heeft u wellicht extra kosten. Zoals bijvoorbeeld hogere telefoonkosten in verband met het regelen van situaties rondom uw ziekte of beperking of een duur dieet. U ontvangt daarvoor mogelijk jaarlijks categoriale bijzondere bijstand van de gemeente. De categoriale bijzondere bijstand is vervallen per 1 januari 2015. Alleen de aanvullende zorgverzekering voor minima, de Alkmaarpas, Huygenpas en de langedijkerPas zijn nog beschikbaar voor mensen met een laag inkomen. De gemeente stelt vast hoe hoog dat inkomen mag zijn. Maakt u vanaf 2015 extra kosten vanwege uw hoge leeftijd, chronische ziekte of beperking? Dan kunt u voor deze kosten individuele bijzondere bijstand aanvragen. U moet dan wel aantonen dat u deze kosten ook echt maakt. Dit hoefde u eerder niet te doen.
Kunt u als gevolg van ziekte, gebreken, zwangerschap of bevalling niet fulltime werken? U werkt maar een beperkt aantal uren per week, doordat u een medische beperking heeft. Hierdoor bent u aangewezen op een aanvullende bijstandsuitkering van de gemeente. Eerder gold: hoe meer inkomsten uit werk, hoe lager uw uitkering. Doel van de Participatiewet is u te stimuleren meer te werken en daarmee uw inkomen te verhogen. U wordt daarom niet meer direct gekort op uw uitkering wanneer u meer inkomen heeft uit werk. Deze inkomensvrijlating betekent dat 15% van uw inkomsten uit werk, niet gekort wordt op uw aanvullende uitkering. Voorwaarde is dat u een bijstandsuitkering ontvangt en dat u geen recht heeft op reguliere vrijlating of aanvullende vrijlating voor alleenstaande ouders. UWV stelt vast of u medisch urenbeperkt bent.
Meer weten? In de informatiekaart ‘Individuele en categoriale bijzondere bijstand’ leest antwoorden op veelgestelde vragen. Deze kunt u downloaden op www.haltewerk.nl. 11
De veranderingen en nieuwe regelingen voor jongeren Met invoering van de Participatiewet, is de gemeente verantwoordelijk geworden voor een nieuwe groep jongeren: jongeren met een beperking, die nog voldoende mogelijkheden hebben om te werken. Deze groep kon voorheen aanspraak maken op een Wajong-uitkering. Dit is sinds 1 januari 2015 niet meer mogelijk. Op de volgende pagina’s lees je meer hierover.
Kreeg je jong een ziekte of een handicap? Je hebt wellicht moeite met het vinden of houden van werk. Je hebt daardoor misschien recht op een Wajong-uitkering. Een aanvraag voor een Wajong-uitkering dien je in bij UWV. UWV bepaalt of er sprake is van arbeidsvermogen. Is dit het geval, dan kan je een bijstandsuitkering krijgen. Ontvang je op dit moment al een Wajong-uitkering? Dan behoud je deze zolang je aan de voorwaarden blijft voldoen. In de periode tussen 1 januari 2015 en 1 januari 2018 beoordeelt UWV of je mogelijkheden hebt om te werken. Ben je student en heb je een arbeidsbeperking? Studeren kan door je arbeidshandicap lastiger zijn. Bovendien is het niet altijd mogelijk naast de studiefinanciering te werken en zo de inkomsten aan te vullen. Doel van de individuele studietoeslag is je te stimuleren toch naar school te gaan. Een diploma is voor iedereen immers een goede toegang tot de arbeidsmarkt. Voor mensen met een arbeidshandicap is dit extra belangrijk. Een afgeronde studie kan werkgevers over de drempel helpen jou in dienst te nemen. Om voor de individuele studietoeslag in aanmerking te komen, moet je aan onderstaande voorwaarden voldoen: Je bent 18 jaar of ouder; Je hebt recht op studiefinanciering; Je hebt geen vermogen; Je bent niet in staat het wettelijk minimum loon te verdienen, maar hebt wel de mogelijkheid tot arbeids participatie. 14
Waar kunnen jongeren tot 27 jaar een uitkering aanvragen? Je aanvraag voor een uitkering wordt behandeld op het Jongerenloket. Het Jongerenloket is gevestigd op de Geesterweg 1m, 1815 CR te Alkmaar. In principe gelden voor jongeren dezelfde regels als voor andere klanten die onder de Participatiewet vallen. Echter zijn er wel een aantal dingen anders, zoals de baanzoekplicht. De periode van de baanzoekplicht is in eerste instantie vier weken. Heb je binnen die vier weken geen passende studie en/of werk kunnen vinden? Dan beoordelen we opnieuw of je voldoende inspanningen hebt gedaan. Zo ja, dan wordt je aanvraag bekeken. Meld je je als jongere bij het jongerenloket, dan krijg je de opdracht mee om: te onderzoeken of je een studie kunt gaan volgen, waardoor de kansen op de arbeidsmarkt verbeteren. Je hebt dan recht op studiefinanciering, waar- door je geen aanspraak hoeft te ma ken op hulp vanuit de gemeente. te kijken of je zelf een baan kunt vinden, waardoor er geen afhankelijk heid is van een bijstandsuitkering.
www.haltewerk.nl
