Participatiewet, Banenafspraken en Quotumwet Door: Tanja Willemsen Divosa
participatiewet sinds
1 januari 2015
voor wie?
Iedereen die kan werken, maar het op de arbeidsmarkt niet redt zonder steuntje in de rug en valt onder doelgroep van de Participatiewet.
doel
Inclusieve arbeidsmarkt: meer mensen (met en zonder beperking) aan de slag bij reguliere werkgever.
schaal
Sterke stimulans om op regionale schaal van de arbeidsmarkt te werken, oa door vorming van een Regionaal Werkbedrijf (netwerkorganisatie) 2
veranderingen sinds 2015 Participatiewet vervangt • Wet werk en bijstand (Wwb) • Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw), alleen nog voor zittend bestand Wsw-werknemers • Wajong, alleen nog toegankelijk voor jonggehandicapten zonder arbeidsvermogen Wie vallen nu onder de Participatiewet? • Zittend bestand in de bijstand • Nieuwe instroom onder de Participatiewet: • Jonggehandicapten met arbeidsvermogen die niet meer de Wajong kunnen instromen • Niet-uitkeringsgerechtigden, voor aanspraak op ondersteuning richting de arbeidsmarkt
3
gevolgen sociale werkvoorziening • Geen nieuwe instroom (sinds 1 januari 2015) • Afbouw door natuurlijke uitstroom (90.000 plaatsen) • Zittend bestand behoudt rechten (uitgestroomd in 2050) Nieuw in de Participatiewet, is ‘Beschut werken’: landelijk structureel 30.000 plaatsen (geleidelijke opbouw beschut werk + afbouw Wsw). Feitelijk dus afbouw van 60%, alleen nog voor de zwaksten. Gemeenten kunnen besluiten óf ze dit instrument willen inzetten, hoe en waar (bij SW-bedrijf of elders). Sterke relatie met dagsteding van Wmo. 4
stelsel tot 2015
5
stelsel vanaf 2015
6
Wet banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten aanleiding
Sociaal akkoord april 2013.
doel
Landelijk 125.000 extra banen voor mensen met een arbeidsbeperking (in 2026). • 100.000 extra banen bij bedrijven. • 25.000 extra banen bij de overheid.
Gemeentelijke organisaties vallen onder de overheidsmarkt.
7
de banenafspraak Doelgroep • Mensen onder Participatiewet, die nergens wettelijk minimumloon kunnen verdienen. • Mensen met een Wsw-indicatie. • Wajongers met arbeidsvermogen. • Mensen met een Wiw- of ID-baan. Inleenverbanden (detachering en uitlening) tellen mee.
8
de banen: omvang en aantallen -1 Omvang • Als één baan wordt geteld: 25,5 verloonde uren. • Grotere banen tellen als één baan. • Kleinere banen tellen ook mee (naar evenredigheid uren) • Het kan dus gaan om meer arbeidscontracten dan getelde banen. Te realiseren extra plaatsingen Banenafspraak
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
struc
Overheid
3.0
6.5
10.0
12.5
15.0
17.5
20.0
22.5
25.0
25.0
25.0
25.0
25.0
Markt
6.0
14.0
23.0
31.0
40.0
50.0
60.0
70.0
80.0
90.0
100.0
100.0
100.0
• Monitoren per sector, niet per individuele werkgever. • Pas als deze vrijwillige afspraak te weinig banen oplevert, mogelijk activering quotumheffing.
9
de banen: omvang en aantallen -2 Gemeentelijke organisaties vallen onder de overheid. In Nederland werken ca 150.000 medewerkers bij gemeenten, bij 393 gemeenten. In 2015 moeten 630 banen worden gecreëerd voor mensen met een arbeidsbeperking. Per jaar moet het aantal banen oplopen tot 5250 extra banen in 2013. (Zie link op laatste pagina) Mogelijke inzet van mensen met een arbeidsbeperking (<wml): schoonmaak, groenvoorziening, parkeerbedrijven, lichte administratieve taken
10
werkgeversinstrumenten • Proefplaatsingen (geschiktheid bepalen voor functie). • Loonkostensubsidie (aanvulling loonwaarde tot wettelijk minimumloon doelgroep Participatiewet via sociale dienst). • Loondispensatie (voor Wajongers via UWV). • No-riskpolis (tegemoetkoming loonkosten aan werkgever bij uitval door ziekte). • Begeleiding/jobcoach (op de werkplek). • Werkplekaanpassingen.
11
quotumheffing Wettelijke ‘stok achter de deur’ ALS aantallen Banenafspraak niet gehaald worden. • • • •
Gaat in na overleg kabinet met sociale partners en gemeenten. Kan voor het eerst ingaan in 2017 (beoordeling 2016). Geldt voor werkgevers met 25 medewerkers of meer. Werkgever betaalt heffing per niet vervulde plek als verplicht percentage (mensen met arbeidsbeperking) niet gehaald wordt. • Doelgroep wordt uitgebreid: met mensen met een medische beperking ontstaan voor hun 18e of tijdens studie, die alleen met voorziening het wettelijk minimumloon kunnen verdienen.
12
Verschillen banenafspraak en quotumheffing Banenafspraak
Quotumheffing
Vrijwillige afspraak (sociaal akkoord).
Wettelijke ‘stok achter de deur’.
Alle werkgevers kunnen banen realiseren.
Alleen van toepassing op werkgevers met 25 of meer medewerkers (jaarlijks meer dan 40.575 verloonde uren).
Alleen onderscheid tussen sector overheid en sector markt van belang.
Heffing op individueel werkgeversniveau.
Inleenverbanden toegerekend aan inlenende sector. Voor detacheringen vanuit de sw-sector geldt de eis van herbezetting door de nieuwe voorziening beschut werk.
Inleenverbanden toegerekend aan individuele inlenende werkgever met 25 werknemers of meer.
1. Mensen die onder de Participatiewet vallen en geen wml kunnen verdienen; 2. Mensen met een Wsw-indicatie; 3. Wajongers met arbeidsvermogen. 4. Mensen met een Wiw-baan of ID-baan
Dezelfde doelgroep als bij de Banenafspraak. Toegevoegd: 5. Mensen met een medische beperking die is ontstaan voor hun 18e verjaardag of tijdens studie die zonder voorziening geen wml kunnen verdienen, maar met voorziening wel. 13
verband 3 decentralisaties Aandachtspunt vanuit Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo): ontwikkelen flankerend beleid naast Participatiewet. Belangrijke raakvlakken • Jeugdbeleid (Jeugdwet) • Onderwijs (o.a. begeleiding van school naar werk) • Dagbesteding
14
Meer informatie • www.samenvoordeklant.nl • @samenvdklant • E-mail:
[email protected] • Schrijf in voor het ProgrammaraadJournaal op http://www.samenvoordeklant.nl/actueel/nieuwsbrief • http://www.vng.nl/files/vng/brieven/2015/attachments/20 150407_de-overheidswerkgever-werkt-inclusief.pdf • http://www.vng.nl/files/vng/brieven/2015/20150407_leden brief_afspraak-garantiebanen.pdf/ • http://www.denormaalstezaak.nl/hans-spigt-aanjager-25000-banen/ 15
