parkinson DE NOODZAAK VAN EEN BREDE
BEHANDELING EN AANPAK
ONDERWERPEN ● PARKINSON, OORZAAK EN ONTSTAAN
● GETALLEN: HOE VAAK KOMT DEZE ZIEKTE VOOR ?
● KLACHTEN EN VERSCHIJNSELEN
● BELOOP
● THERAPIE
● CONSEQUENTIES VOOR DE ZIEKE EN ZIJN OF HAAR
OMGEVING
OORZAAK EN ONTSTAAN ● BEPAALDE ZENUWVEZELS IN DE HERSENEN
WORDEN AANGEDAAN DOOR EEN BEPAALD EIWIT , HET ALFA-SYNUCLEINE EN KUNNEN DAARDOOR GEEN DOPAMINE MEER PRODUCEREN.
● HET IS DUS EEN TEKORT AAN DOPAMINE, EN DIT
PROCES BEGINT LAAG IN DE HERSENSTAM, BREIDT ZICH VERVOLGENS LANGZAAM UIT NAAR DE HOGERE HERSENGEBIEDEN EN DOET UITEINDELIJK OOK DE GROTE HERSENEN AAN.
DOPAMINE ● IS EEN STOFJE DAT VAN GROOT BELANG IS BIJ HET
STARTEN EN STOPPEN VAN WILLEKEURIGE BEWEGINGEN.
● PARKINSON IS DAN OOK EEN BEWEGINGSSTOORNIS
OORZAAK? ● WETEN WE NIET PRECIES.
● PARKINSON BEHOORT TOT DE
NEURODEGENERATIEVE AANDOENINGEN BINNEN DE NEUROLOGIE, NET ALS DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER
● GENETISCHE FACTOREN ZIJN VAN BELANG,
WAARSCHIJNLIJK OOK OMGEVINGSFACTOREN, MET NAME PESTICIDEN
HET DOPAMINE SYSTEEM IN BEELD
ZIJN ER TWIJFELS? ● JA, DIE ZIJN ER, WANT:
● WAAROM ZIJN ER AL VER VOOR DE ZIEKTE
KENBAAR WORDT AL KLACHTEN OVER HET SLECHT KUNNEN RUIKEN, DEPRESSIES, SLAAPSTOORNISSEN EN OBSTIPATIE?
● DIT NOEMEN WE PRE-MOTORE SYMPTOMEN
● DIT ZIJN KLACHTEN DIE NIET VANUIT DE
HERSENSTAM ONTSTAAN!!!
Getallen en statistieken ● INCIDENTIE: HET AANTAL NIEUWE GEVALLEN PER
JAAR PER 1000 MENSEN: 0,3 (= 3 per 10.000)
● PREVALENTIE: HET DAADWERKELIJK AANTAL
PATIENTEN OP DIT MOMENT IN NEDERLAND: ONGEVEER 30 per 10.000 MENSEN
● AANTALLEN EN PERCENTAGES STIJGEN MET DE
LEEFTIJD, ZEKER BOVEN 60 JAAR.
● HUISARTS ZIET 1 NIEUWE PATIENT PER 2 JAAR
LEEFTIJD ● INDIEN DE ZIEKTE OPTREEDT:
● ONDER DE 21 JAAR: JUVENIELE ZIEKTE VAN
PARKINSON
● 21-40 JAAR: YOUNG ONSET
● BOVEN 40 JAAR: LATE ONSET.
! ● 4% VAN DE PATIENTEN IS JONGER DAN 50 JAAR
KLACHTEN EN VERSCHIJNSELEN ● KLASSIEK VOOR DE DIAGNOSE:
● HYPOKINETISCH RIGIDE SYNDROOM
● BRADYKINESIE
● RUSTTREMOR
● RIGIDITEIT
● HOUDINGSINSTABILITEIT
ONDERSTEUNENDE CRITERIA ● EENZIJDIG BEGIN
● BLIJVEND ASYMMETRISCH
● PROGRESSIEVE STOORNIS
● GOEDE REACTIE OP LEVODOPA GEDURENDE 5 JAAR
Klachten en verschijnselen deel 2 ● NIET ALLEEN KLACHTEN VAN DE MOTORIEK.
● MISSCHIEN NOG BELANGRIJKER VOOR DE KWALITEIT
VAN LEVEN ZIJN OP DEN DUUR DE NIET MOTORE KLACHTEN
NIET MOTORE KLACHTEN ● ANDERE LICHAMELIJKE KLACHTEN
● COGNITIEVE KLACHTEN
● PSYCHISCHE KLACHTEN
● RELATIONELE PROBLEMEN
● SOCIALE PROBLEMATIEK
Andere lichamelijke klachten ● OBSTIPATIE
● REUKSTOORNISSEN
● ERECTIESTOORNISSEN
● KWIJLEN
● SLAAPSTOORNISSEN
● PIJNKLACHTEN
● LAGE BLOEDDRUK
GEESTELIJKE KLACHTEN ● DEPRESSIE
● GEHEUGENSTOORNISSEN
● HALLUCINATIES, WANEN, PSYCHOSEN
● STEMMINGSSTOORNISSEN
● ANGSTEN
● DWANGMATIGHEDEN, OBSESSIES, VERSLAVING
● DEMENTIE
RELATIE PROBLEMEN ● HET IS OOK EEN PROBLEEM VAN DE PARTNER
● PARKINSON HEB JE MET Z’N TWEE
● BOOSHEID, ONMACHT EN VERDRIET
● HELAAS OOK ONBEGRIP EN SCHULDGEVOELENS
● PARTNER WORDT VAAK OVERBELAST
● KINDEREN EN FAMILIE
● GOEDE INFORMATIE EN VOORLICHTING ZEER BELANGRIJK !
SOCIALE PROBLEMATIEK ●
WERKSITUATIE, VAAK ONBEGRIP
●
AUTORIJDEN, MOBILITEIT, FIETSEN
●
HOBBY’S
●
COMMUNICATIE (PRATEN)
●
DAGBESTEDING
●
ZELFVERZORGING, AFHANKELIJKHEID
●
INNAME MEDICATIE
●
ON-OFF PROBLEMATIEK
BELOOP ● DE EERSTE JAREN GAAN MEESTAL GOED
● NA 5 TOT 10 JAAR KOMEN ER RESPONSFLUCTUATIES
● WEARING OFF, FREEZING
● DYSKINESIEEN, END OF DOSE DYSTONIEEN
● NIET MOTORE OFF PERIODEN
● BALANSSTOORNISSEN, VALPARTIJEN
● COGNITIEVE ACHTERUITGANG
THERAPIE ● MEDICIJNEN
pomp ● DUODOPA OF APOMORFINE POMP
Deep brain stimulatie
ANDERE DOKTERS ● UROLOOG
● PSYCHIATER
● REVALIDATIE- ARTS
● SEXUOLOOG
● HUISARTS
● SPECIALIST OUDERENZORG
Niet medische therapieën ● FYSIOTHERAPIE
● LOGOPEDIE
● ERGOTHERAPIE
● DIEETISTE
● PARKINSONVERPLEEGKUNDIGE
● PSYCHOLOGISCHE BEGELEIDING
ORGANISATIES
ORGANISATIE VAN DE ZORG ● PATIENT EN PARTNER STAAN CENTRAAL
● NEUROLOOG EN PARKINSONVERPLEEGKUNDIGE
STAAN HET DICHTS BIJ DE DIRECTE BEHANDELING EN ZIJN HOOFDVERANTWOORDELIJK
● DAAROMHEEN EEN CIRCEL MET ANDERE
SPECIALISTEN EN PARAMEDICI.
● ZORGONDERSTEUNING DOOR THUISZORG EN
MANTELZORG
HULPMIDDELEN EN AANPASSINGEN ● ZITTEN: STA-OP-STOEL, TRIPPLE STOEL
● LOPEN / VOORTBEWEGEN: ROLLATOR , NORDIC WALKING
STOKKEN, SCOOTMOBIEL
● ETEN EN DRINKEN : AANGEPAST BESTEK, DRINKBEKER
● WASSEN EN DOUCHEN: HANDGREPEN, VERHOGING
TOILET
● COMMUNICATIE: AANGEPAST TOETSENBORD EN MUIS
WETGEVING EN VOORZIENINGEN ● ZORGVERZEKERING, BASIS VERZEKERING , AANVULLEND
PAKKET
● AWBZ: OM BEROEP TE DOEN OP EEN AWBZ-
VOORZIENING IS EEN CIZ- INDICATIE NODIG.
● DE AWBZ ZAL DE KOMENDE JAREN DRASTISCH
VERSCHRALEN.VEEL ZAL WORDEN OVERGEHEVELD NAAR DE WMO
●
CIZ: CENTRAAL INDICATIEORGAAN ZORG, NODIG OM BEROEP TE KUNNEN DOEN OP AWBZ OF PGB
● WMO: WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING.
WORDT UITGEVOERD DOOR DE GEMEENTEN
● REGELT VERGOEDINGEN OF VOORZIENINGEN IN
NATURA.
● VIA WMO OF AWBZ KAN EEN PERSOONSGEBONDEN
BUDGET WORDEN AANGEVRAAGD (PGB). HOOGTE IS AFHANKELIJK VAN CIZ INDICATIE
SAMENVATTING ● DE ZIEKTE VAN PARKINSON IS EEN ZEER COMPLEXE
ZIEKTE EN EEN DERGELIJKE ZIEKTE VEREIST EEN ZEER COMPLEXE ZORG
● DE PATIENT EN DE PARTNER BLIJVEN DAARIN CENTRAAL
STAAN
● RICHTLIJNEN VOOR DE ZORG GEVEN UNIFORMITEIT VAN
DE BEHANDELING EN DAARMEE OOK DUIDELIJKHEID
● WAT DE VERANDERINGEN IN DE ZORG PER VOLGEND
JAAR GAAN BETEKENEN IS ZEKER NOG NIET DUIDELIJK.
Vragen?
